Tenasüp kelime anlamı ile ele alındığı zaman Türkçe içerisinde, ‘uygunluk’ anlamına gelmektedir. Tabii
daha geniş açarak tenasüp sanatının detaylarını incelemek gerekir. Özellikle söz konusu şiirler olduğu
zaman tenasüp sanatı yoğun şekilde kullanılmaktadır.
Tenasüp Nedir?
Anlam açısından birbiriyle uyumlu kelimelerin bir arada kullanılmasına tenasüp denmektedir. Bu
doğrultuda karşıt anlamlı kelimelerin bir arada kullanılması Tenasül sanatına uymaz. Özellikle söz
konusu divan şiirleri olduğu zaman tenasüp sanatı çok fazla kullanılır. Böylece tarih, hayvanlar, bitkiler,
çiçek adları, mitoloji ve birçok değişik bilim terimleri de bu konuda ele alınır.
Tenasüp Özellikleri Nelerdir?
Genel özellikleri açısından birbiri ile aynı anlamı taşıyan kelimelerin etkin şekilde kullanılması ile
tenasüp sanatı ortaya çıkmaktadır. Zaten kelime anlamı üzerinden de tenasüp, ‘uygunluk’ anlamına
geliyor. Özellikle söylenmek isteneni daha iyi anlatmak ve kavram alanlarını belirginleştirmek adına bu
sanattan faydalanılır. Böylece metnin ana fikri daha iyi şekilde hissettirilmekte ve öğeler hatırlatılarak
şiirin üslubu etkin şekilde belirlenir. Bu sebepten dolayı tenasüp sanatı özellikle divan şiiri öne çıktığında
oldukça büyük bir potansiyel teşkil etmektedir.
Cümle Örnekleri ile Tenasüp Sanatı Konu Anlatımı
Belli başlı bazı cümle örnekleri ile beraber tenasüp sanatını anlatmak mümkün. Böylece görsel olarak
cümle içerisindeki kelimelerin uyumuna bakarak, buna uygun şekilde tenasüp sanatını siz de
değerlendirebilirsiniz. Aynı zamanda farklı şiirlerde karşınıza çıktığı zaman konuyu daha idrak etmeniz
mümkün. Bu doğrultuda bir örnek vermek gerekirse;
‘’Aramazdık gece mehtabı gözünde parlarken
Bir uzak yıldıza benzerdi güneş sen varken’’ (F Nafiz Çamlıbel)
Bu şiirde görüldüğü gibi mehtap, ‘ay aydınlığı’ ile beraber yıldız ve güneş birbirleriyle ilişkili şekilde aynı
anlama doğru cümleleri götürmektedir. Böylece anlatılmak istenen daha etkin şekilde karşı tarafa ulaşır.
Bu üç sözcük birbiriyle ilişkili olduğundan dolayı, bir arada kullanıldığı zaman tenasüp sanatı ortaya
çıkar.
Genel olarak söz konusu Divan şiiri olduğu zaman çok fazla kullanılan bir üslup olduğunu dile getirmek
mümkün. Eski dönemlerde daha fazla değerlendirilen ve öne çıkan sanatlardan biridir. Ancak özellikle
önemli şairlerin pek çok kitabında kullandığı ve günümüzde hala kullanılan güçlü sanatlar arasında yer
alıyor.


Devami...