Konu: Tarihte bugün

1 MAYIS


1707- İngiltere, Galler ve İskoçya, Büyük Britanya olarak birleşti.
1886- ABD'nin Chicago kentinde işçiler 8 saatlik iş günü için genel greve gittiler.
(( Polisin ateş açması sonucu, çok sayıda işçi öldü ve yaralandı. İşçi liderlerinden Albert Parsons, August Spies, Adolph Fischer ve George Engel düzmece tanıklar ve kanıtlarla idam edildi. ))
1889- Tarihte ilk kez 1889'da 1 Mayıs işçilerin ortak bayramı olarak kabul edildi.
(( II. Enternasyonal, 1 Mayıs'ın, bütün dünyada işçilerin birlik ve mücadele günü olmasını kararlaştırdı. 1 Mayıs İşçi Bayramı, işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü. Dünya üzerindeki pek çok ülkede, resmî tatil olarak kabul edilmektedir. Türkiye'de ilk kez 1923'te resmî olarak kutlanmıştır. 2008 Nisan'ında, "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması kabul edilmiştir.22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir. ))
1889- Alman ilaç firması Bayer, Aspirini üretti.
1906- 1 Mayıs Türkiyeli işçi ve emekçiler tarafından da kutlanmaya başladı.
1921- Tersane İşçileri, işgal altındaki İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutladı.
(( İştirakçı Hilmi önderliğinde Halk İştirakiyyun Fırkası'nın düzenlediği 1 Mayıs'a işçiler kızıl bayraklarla katıldı ve Kasımpaşa'dan Şişli Hürriyet-i Ebediye Tepesi'ne kadar yürüdüler. ))
1923- İstanbul'da çok katılımlı ilk büyük 1 Mayıs kutlaması yapıldı.
(( Tütün işçileri, askeri fabrika ve demiryolu işçileri, fırıncılar, İstanbul tramvay, telefon, tünel, gazhane işçileri 1 Mayıs'ı sokakta kutladılar. "Yabancı şirketlere el konsun", "8 saatlik iş günü", "Hafta tatili", "Serbest Sendika ve Grev Hakkı" pankartlarını taşıdılar. ))
1925- Takrir-i Sükun Kanunu'yla her türlü gösteri ve yürüyüş yasaklanınca, 1 Mayıs da kitlesel olarak kutlanamaz hale geldi.
1925- Kıbrıs, İngiltere kolonisi oldu.
1927- Adolf Hitler yönetimindeki Nazi Partisi Berlin'de ilk kez miting yaptı.
1932- Ankara'da Milli Sanayi Sergisi açıldı.
1940- İstanbul'da bar ve eğlence yerlerinde çalışan 107'si Macar 162 "artist"in bir hafta içinde Türkiye'yi terk etmesi istendi.
1948- Hürriyet gazetesi, Sedat Simavi tarafından İstanbul'da kuruldu.
1948- Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore) resmen kuruldu. Kim Il-sung devlet başkanı.
1956- Jonas Salk'ın geliştirdiği çocuk felci aşısı kullanılmaya başlandı.
1956- 6-7 Eylül olaylarında zarar gören kiliselere 10 milyon lira avans verildi.
1959- CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, Uşak'ta, sayıları bine yaklaşan kalabalığın saldırısına uğradı. İnönü, atılan taşla yaralandı.
1964- Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğü kuruldu.
1971- Başbakan Nihat Erim, Anayasa için, "Türkiye böyle bir lüksü kaldıramaz" dedi.
1971- Ankara'da grev ve lokavt yasaklandı, 22 dernek kapatıldı, İstanbul'da da öğrenci forumları yasaklandı.
1975- Vietnam Savaşı sona erdi.
1976- 50 yıllık aradan sonra 1 Mayıs İşçi Bayramı İstanbul Taksim Meydanında yapılan büyük bir mitingle kutlandı. DİSK'in (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) düzenlediği 1976 1 Mayıs'ı, Türkiye'de kitlesel 1 Mayıs kutlamalarının başlangıcı oldu.
1977- 1 Mayıs katliamı yaşandı.
(( Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) tarafından Taksim Meydanında düzenlenen 1 Mayıs mitingine 500 bine yakın işçi, emekçi katılmıştı. Akşam saat 7'yi biraz geçe, alana giriş sürerken Sular İdaresi binasının üzerinden ve Intercontinental Oteli'nden (şimdiki The Marmara Oteli) kalabalığın üzerine ateş açıldı. 37 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı. Silah sesleri dinmeden polis panzerleri sirenlerini çalarak topluluğun üzerine yürüdü. Birkaç kişi kurşun yarasıyla ya da panzer altında kalarak, ama çoğu çıkan panik sırasında ezilerek 37 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı. Resmi yetkililer ve medyanın olayı sol gruplar arasındaki çatışmayla ilişkilendirmek çabalarına karşın, yargılama sonucunda bir çatışma olmadığı olayların bir provokasyon sonucu patlak verdiği belirlenmesine karşın sorumlular yakalanamadı. Susurluk kazasından sonra, 1 Mayıs katliamı sorumlularının da yargılanması için bir kampanya yürütüldüyse de bir sonuç alınamadı. 1 Mayıs 1997'de, 20 yıllık hukuki zamanaşımı süresi doldu. ))
1979- İstanbul'da 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı ve sokağa çıkma yasağı kondu.
(( 1 Mayıs'ta İstanbul'da sokağa çıkan Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Behice Boran ve 1000'e yakın kişi gözaltına alındı. Behice Boran ve 330 Türkiye İşçi Partili 6 Mayıs'ta tutuklandı. DİSK'e bağlı bir grup sendika ise İzmir'de "izinli" 1 Mayıs kutlaması yaptı. ))
1982- Arjantin İngiltere'ye ait Falkland Adaları'na asker çıkardı. İngiltere Arjantin kuvvetlerine karşı saldırıya geçti.
1984- DGM'ler 8 ilde göreve başladı.
1988- Sosyalist Feminist Kaktüs dergisi yayına başladı.
(( Derginin yazarları, Gülnur Savran, Nesrin Tura, Sedef Öztürk, Banu Paker, Şahika Yüksel, Aksu Bora, Nural Yasin, Ayşegül Berktay, Özden Dilber, Nalan Akdeniz, Fadime Tonak'ı. Dergi, Eylül 1990'a dek 12 sayı yayımlandı. ))
1989- İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutlamak için İstiklal Caddesi'nden Taksim'e yürümek isteyen 2 bin kişilik grup polis tarafından dağıtıldı. Olaylar sırasında alnından vurulan Mehmet Akif Dalcı adlı genç bir gün sonra öldü. 400'ü aşkın gösterici gözaltına alındı.
1990- İstanbul'un çeşitli semtlerinde yapılan 1 Mayıs eylemlerinde 40 kişi yaralandı, 2 bin kişi gözaltına alındı. Yaralılardan Gülay Beceren felç oldu.
1993- Aydınlık Dergisi yayın hayatına başladı.
1994-İstanbul ve Ankara'da 1 Mayıs'ı kutladıktan sonra dağılan gruplar polis tarafından coplandı. (( Sosyal Demokrat Halkçı Parti Milletvekili Salman Kaya da polisten dayak yedi. İki gün sonra milletvekili Salman Kaya'yı döven 3 polis ve Ankara Emniyet Müdürü Orhan Taşanlar görevden alındı. ))
1996- İstanbul Kadıköy'de yapılan 1 Mayıs gösterilerinde olaylar çıktı. 3 kişi öldü, 67 kişi yaralandı, birçok işyeri tahrip edildi.
1997- İngiltere'de yapılan seçimde 18 yıldır muhalefetteki İşçi Partisi oyların yüzde 45'ini alarak 419 milletvekilliği kazandı. 43 yaşındaki Tony Blair yakın tarihin en genç başbakanı oldu.
1999- NATO, Kosova'nın başkenti Priştina yakınındaki bir köprüye düzenlediği hava saldırısında hesap hatası yaptı. Bir yolcu otobüsü vuruldu. En az 23 sivil öldü.
2001- Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMY) 16. maddesinin değiştirilmesine ilişkin tasarı TBMM'de kabul edildi.
(( Yasayla tutuklu ve hükümlülerin ortak kullanım alanları 'terör' suçlularına da açılırken, kullanım süresi de uzatılıyor. Ancak bu haklardan yararlanmak "programla uyumlu olmak", "cezaevinin imkanları" gibi koşullara bağlı. ))
2002- Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) savcısı Nuh Mete Yüksel, AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan'ı serbest bırakan yedek hakimlik kararına itiraz etti.
(( Yüksel, Erdoğan hakkında Almanya ve Rize'deki konuşmaları nedeniyle idam cezasını öngören TCK 146/2 maddesi kapsamında soruşturma başlatmıştı. 2 No'lu DGM itirazı oybirliğiyle reddetti. ))
2003- Bingöl'de saat 03.27'de 6.4 büyüklüğünde deprem oldu, bir çok konut ve işyeri yıkıldı. (( Çeltiksuyu Yatılı İlköğretim Bölge Okulu yatakhanesi de yıkıldı. 37'si okulda 167 kişi yaşamını kaybetti, 537 kişi yaralı. ))
2003- ABD Başkanı George W. Bush Irak’taki muharebelerin son bulduğunu açıkladı.
2003- Körfez Savaşı'ndan beri 36. paralelin kuzeyinde süren keşif harekatı İncirlik'te törenle sona erdi.
(( Kuzeyden Keşif Gücü, 12 yılda 300 bin sorti yapmış.Türkiye ile ABD arasındaki anlaşma gereği, 4 bin 500 Amerikalı askerden 1400'ü İncirlik üssünde kalacak. ))
2004- Avrupa Birliği, Polonya, Slovenya, Slovakya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Litvanya, Letonya, Malta ve Güney Kıbrıs Rum yönetimini saflarına katarak 25 ülkeye ulaştı.
2004- Dünyanın en yüksek binası Tayvan'da açıldı. 101 katlı "Taypey 101" tam 509 metre yüksekliğinde.
2005- Yargıtay 9. Dairesi, başsavcılığın düşünceye özgürlük isteyen mütalaasına rağmen, gazeteci Hrant Dink'e verilen altı aylık hapis cezasını onayladı. Hrant Dink "Türklüğü tahkir ve tezyif" suçundan yargılanıyordu.
2005- Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales,bütün doğalgaz kaynaklarını devletleştirdi. Yabancı enerji şirketlerinin çıkardıkları doğalgaz ve petrolü devlete ait YPFB şirketine verdi.
2006- ABD'de yaşayan 40 milyon Hispanik "Latinsiz bir gün" sloganıyla genel greve gitti.
(( Göçmen Yasası'nı protesto ettiler. ABD'de hayat durdu. Latin radyoları ABD milli marşının İspanyolca versiyonunu çaldılar. Göçmen yasası, yasadışı göçmenliği "federal suç" sayıyor ve Meksika sınırına duvar örülmesini öngörüyor. ))
2007- Anayasa Mahkemesi, CHP'nin, Cumhurbaşkanı seçiminin ilk tur oylamasında, toplantı yeter sayısı için TBMM'de 367 milletvekili bulunmadığı gerekçesiyle açtığı davada, ilk tur oylamayı Anayasa'ya aykırı bularak iptaline karar verdi ve yürürlüğünü durdurdu.
2007- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, genel seçim tarihini öne almak için TBMM'ye başvuracaklarını söyledi.
2007- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Nuri Ok'un emekliye ayrılmasıyla boşalan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili Abdurrahman Yalçınkaya'yı seçti.
2009- "1 Mayıs" Türkiye'de resmi tatil ilan edildi.


1 Mayıs – Doğanlar

1900- Ignazio Silone, İtalyan yazar (ö. 1978)
1910- Türkiye'de parti genel başkanı olan ilk kadın Behice Boran.
(( Boran, Türkiye İşçi Partisi listesinden Urfa milletvekili seçilerek 1965'de meclise girdi. 1950 öncesi Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesi Sosyoloji Bölümü doçentiyken siyasal düşünceleri yüzünden üniversiteden atıldı. İlk hapishane günlerini Kore savaşına karşı çıkması nedeniyle yaşyan Boran tek çocuğu Dursun'u cezaevinde doğurdu. 12 Eylül askeri darbesi sonrası yurtdışına çıkan Boran Brüksel'de öldü. ))
1908- ''Don Camillo''nun yaratıcısı, İtalyan mizah yazarı ve karikatürist Giovanni Guareschi doğdu. ''Don Camillo'' dizisini, Burhan Felek Türkçeye çevirmişti.
1962- Yannis Saoulis, Yunan şarkıcı.
1971- Hasret Gültekin, Kürt kökenli Türk müzisyen (ö. 1993)



1 Mayıs – Ölenler

1731- Johann Sebastian Bach, Alman besteci (d. 1677)
1904- Çek besteci Antonín Dvořák.
1945- Alman Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels, intihar ederek.
(( Sovyet Birlikleri Berlin'e girerken intihar etmeden önce karısını ve altı çocuğunu da öldürdü. ))
1976- Yunanlı politkacı ve şair Aleksandros Panagoulis.
1978- Ermeni besteci Aram Haçaturyan.
1979- Morteza Motahhari, İranlı bilgin, siyasetçi (d. 1920)
1988- Karikatürcü, gazeteci, sinema ve tiyatro oyuncusu Altan Erbulak öldü.
(( Adına, eşi Füsun, kızları Ayşe ve Sevinç Erbulak tarafından, yılın başarılı oyuncusuna verilmek üzere "Altan Erbulak Ödülü" konuldu. ))
1993- Fransa Başbakanı Pierre Bérégovoy, intihar ederek.
1994- Ayrton Senna, Brezilyalı araba yarışcısı (d. 1960)
2004- Gazeteci Erdoğan Kıral 67 yaşında,

2 MAYIS



1776- Osmanlı devleti ile İran arasında savaş başladı.
1808- Fransız işgaline karşı Madrid'de başlayan ayaklanma kentin ana meydanı Puerta del Sol'da kanlı bir savaşa dönüştü. Yenilen yüzlerce isyancı aynı gece Grandük Joachim Murat komutasındaki birliklerce Prado caddesinde kitleler halinde kurşuna dizildi.
1876- Bulgar isyanı çıktı.
1926- Atlantik'in iki yakası arasında ilk faks mesajı gönderildi.
ABD'nin Londra büyükelçisi Alanson Bigelow Houghton'un Augustus John tarafından çizilen resmi Londra'dan New York'taki New York Times bürosuna geçildi.
1933- Nazi lider Adolf Hitler Almanya'da sendikaları yasakladı.
1938- Ordu Süvari Ekibi Roma'da, Milletler Kupası yarışlarında altın Mussolini kupasını kazandı.
1939- Ankara'da 1. Neşriyat Kongresi toplandı.
1940- Tasvir-i Efkar gazetesi ikinci kez yayımlanmaya başladı.
(( İlk Tasvir-i Efkâr, 27 Haziran 1862’de Şinasi tarafından İstanbul’da yayımlandı. Birçok kez ad ve yönetim değiştirdikten sonra Takrir-i Sükûn Kanunu’na dayanılarak 6 Mart 1925’te kapatıldı. 2 Mayıs 1940’ta aynı adla ikinci kez yayımlandı. ))
1945- İtalya'daki Alman işgal birlikleri müttefik ordularına, Berlin'deki Alman güçleri Sovyet Mareşal Jukof'un birliklerine teslim olmaya başladı.
1953- Uluslararası Tiyatro Enstitüsü Türkiye Merkezi kurucuları seçildi.
(( Cevat Memduh Altar, Cevat Fehmi Başkut, Mahir Canova, Muhsin Ertuğrul, Reşat Nuri Güntekin kurucular arasında. ))
1954- Genel seçimler yapıldı. Demokrat Parti 503, Cumhuriyet Halk Partisi 31, Cumhuriyetçi Millet Partisi 5, bağımsızlar 2 milletvekili çıkardı.
1959- İzmir'de Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı ve ana muhalefet lideri İsmet İnönü'yü karşılamaya gelenleri jandarma dağıttı; 10 kişi yaralandı; olaya yayım yasağı kondu. İnönü; İçişleri Bakanı Namık Gedik'i suçladı.
1969- NATO-İş sendikasına bağlı 300 işçi İzmir'de Amerikan Executor gemisini işgal ederek tahliyeyi durdurdu.
1972- Pele'nin de oynadığı Brezilya şampiyonu Santos futbol takımı İstanbul'a geldi. Santos ertesi gün Fenerbahçe'yi 6-1 yendi.
1972- ABD'den alınan TCG Oruç Reis ile TCG Uluç Ali Reis denizaltıları törenle donanmaya katıldı.
1973- Lübnan ordusunun Filistinli mültecilere saldırmasıyla Lübnan iç savaşı başladı.
1982- Falkland'da İngiltere-Arjantin savaşı başladı.
1984- F-16 uçaklarının Türkiye'de yapılması için anlaşma sağlandı.
1985- Arjantin ve Şili, Beagle Kanalı'ndaki Lennox, Picton ve Nueva adalarından kaynaklanan sınır problemini 2 Mayıs 1985'te bir sınır antlaşması imzalayarak çözdüler.
(( Beagle Kanalı, Güney Amerika'da Ateş Toprakları'nın güneyinde doğal bir boğazdır. Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'u birbirine bağlar. 1881 yılından beri Arjantin ile Şili sınırının bir bölümünü oluşturur. Kanal ismini, 1835 yılında burayı keşfeden Robert FitzRoy'un kaptanlığını yaptığı araştırma gemisi HMS Beagle'dan alır. Kanalın kuzey kıyısında kimilerince Dünyanın en güneydeki şehri Ushuaia bulunur. Güney sahil hattında ise Şili askeri üssü Puerto Williams vardır. Beagle Kanalı 1978 yılında Şili ve Arjantin arasında gerginlik sebebi olmuş, nihai çözüm 1985 yılında Vatikan'ın araya girmesiyle bulunmuştur. ))
1986- Birinci Uluslararası Asya-Avrupa Sanat Bienali, Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nde açıldı.
1992- Cumhurbaşkanı Turgut Özal, ABD'de prostat ameliyatı geçirdi.
1995- Genelkurmay Başkanlığı, Çelik Harekatı'nın 43 gününü değerlendirdi.
(( İki trilyon 800 milyar liraya mal olan harekatta 555'i ölü, 568 terörist ele geçirildi. ))
1995- Milliyetçi Hareket Partisi davası, 15 yıl geçmesi nedeniyle zamanaşımına uğradı. Kararı Yargıtay onayladı.
1997- Alaattin Çakıcı Flash TV'de telefonla Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller ve eşi Özer Çiller'i suçladı. Ertesi gün, silahlı bir grup Flash TV'nin İstanbul'daki binasını bastı.
1997- İngiltere'de yapılan seçimleri İşçi Partisi kazandı, Tony Blair Başbakan oldu.
1998- Avrupa Merkez Bankası, Brüksel'de Avrupa Birliği'nin para politikalarını yönetmesi amacıyla kuruldu.
1999- Fazilet Partisinden Merve Kavakçı, milletvekili yemin töreni için TBMM Genel Kuruluna türbanla girdi. Olay Mecliste protestolarla karşılandı ve Kavakçı yemin ettirilmeden TBMM Genel Kurulundan çıkarıldı.
2007- TBMM Genel Kurulunda, AK Parti'nin gündeme ilişkin grup önerisi kabul edildi. Buna göre; cumhurbaşkanı seçimi ile ilgili 1. tur 6 Mayısta yapılacak. 1. tur oylamada toplantı yeter sayısında 367'ye ulaşılamaması halinde ilk tur 9 Mayısta yenilenecek. 3. tur 12 Mayısta, 4. tur ise 15 Mayısta yapılacak.


2 Mayıs – Doğanlar

1762- Rus Çariçesi Büyük Katerina.
1772- Novalis, Alman yazar (ö. 25 Mart ,1801)
1860- Theodor Herzl, Avusturyalı gazeteci (ö. 1904)
1903- Amerikalı hekim Dr. Benjamin Spock.
(( Amerika'da İkinci Dünya savaşı sonrası doğan bebeklerin çoğu Spock'un kitabıyla büyüdüler. Vietnam savaşına gönderilen Amerikalı gençler bu kuşaktandı. Dr. Spock, kitabıyla büyüyen gençlerin ölümüne seyirci kalmadı. Savaş karşıtlarının yanında yer aldı. Dr. Spock'un kitabı Türkçeye çevrildi. ))
1921- Hintli film yönetmeni Satyajit Ray. En bilinen filmi Pater Pançali, Türkçesiyle "Küçük Yol Şarkısı"dır.
1930- Öztürk Serengil, Oyuncu
1935- II. Faysal, Irak Kralı
1975- David Beckham, İngiliz futbolcu
1980- Tim Borowski, Alman futbolcu

2 Mayıs – Ölenler

1519- İtalyan Rönesansı'nı başlatan heykelci, mimar, mühendis Leonardo da Vinci öldü.
1864- Giacomo Meyerbeer, Alman Opera bestecisi
1921- Alexandre Vallaury, İstanbul'lu Levanten ve Fransız asıllı mimar
1957- Adını komünist avcısı akım "Makkartizm"e veren Amerikali senatör Joseph Mac Carthy.
1969- Franz von Papen, Alman devlet adamı ve diplomat
1972- J. Edgar Hoover, 9 Amerikan başkanıyla çalışan Amerika Birleşik devletleri Federal Soruşturma Bürosu FBI'ın kurucusu ve direktörü, bir başka "komünist avcısı".
1979- Sid Vicious, Britanyalı müzisyen (d.10 Mayıs 1957)
1997- Paulo Freire, Brezilyalı eğitimci (d. 1921)

3 MAYIS


DÜNYA BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ GÜNÜ: Birleşmiş Milletler, 20 Aralık 1993'te her yıl ''3 Mayıs''ın ''Dünya Basın Özgürlüğü Günü' olarak kutlanmasını kararlaştırdı.



1899- Almanya'da 100 bin maden işçisi greve çıktı.
1920- TBMM'nin ilk bakanlar kurulu oluşturuldu. İcra Vekilleri Heyeti, 5 mayısta Mustafa Kemal başkanlığında ilk toplantısını yaptı.
1934- Kayseri Uçak Fabrikasında yapılan ilk parti altı avcı uçağından biri, 50 dakikalık uçuşla Kayseri'den Ankara'ya geldi.
1935- ''Türkkuşu'' Atatürk tarafından hizmete açıldı.
1945- Türkiye'de 3 Mayıs Olayları anıldı ve Türkçülük Bayramı ilan edildi.
1950- Ali Naci Karacan'ın kurduğu Milliyet gazetesi yayın hayatına başladı.
1951- Demokrat Parti Meclis Grubu'nda din eğitiminin genişletilmesi istendi.
1960- Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel, hükümeti uyarmak için Milli Savunma Bakanı Ethem Menderes'e mektup gönderdi.
1961- Milletvekili maaşları 4 bin 50 lira oldu.
1961- Ankara'da çıplak ayakla yürüyen işsizler Başbakan İsmet İnönü'nün istifasını istediler.
1968- Paris Sorbonne Üniversitesi'nde öğrenciler ayaklandı.
(( 1 aydan fazla süren ve Fransa'ya yayılarak Avrupa'nın diğer ülkelerine de sıçrayan hareket Mayıs 1968 ayaklanması olarak anılıyor. ))
1969- Yargıtay başkanı İmran Öktem'in Ankara Maltepe Camisi'nde yapılan cenaze töreninde, bir kalabalık cenaze namazının kılınmasını engellemeye çalıştı ve cami görevlileri görevlerini yerine getirmekten kaçındı.
1979- Margaret Thatcher İngiltere'nin ilk kadın başbakanı oldu.
1984- Paris'teki Ermeni Anıtı bombalandı, 13 kişi yaralandı. Anıta Türklerin saldırdığı ileri sürüldü. Saldırıyı "Anti-Ermeni Örgütü" üstlendi.
1986- Önceki açıklamalarının aksine, yetkililer Çernobil kazası sonrası oluşan radyoaktif bulutların Türkiye'ye ulaştığını ve bazı bölgelerde radyasyonun 7 kat arttığını açıkladılar.
1994- Birleşmiş Milletler'in, 20 Aralık 1993'te her yıl 3 Mayıs'ın, Dünya Basın Özgürlüğü Günü olarak kutlanması kararına uygun olarak ilk kutlama geçekleştirildi.
2000- Galatasaray, Antalyaspor'u uzatmada yenerek Türkiye Kupası'nı 13. kez kazandı.
2007- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 11. cumhurbaşkanının seçilememesi halinde 16 Mayıstan sonra da görevine devam edeceğini söyledi.
2007- TBMM Genel Kurulunda milletvekili seçiminin 22 Temmuz 2007 Pazar günü yapılması benimsendi.


3 Mayıs – Doğanlar

1469- İtalyan yazar ve politikacı Niccolo Machiavelli.
(( "Hedefe ulaşmak için her yol geçerlidir," anlayışının yaratıcısı. Araştırıcı bir gözle tarihi, çağını ve insanları inceleyen Machiavelli, somut gerçekleri sistemleştirerek, yeni bir devlet felsefesi geliştirmiştir. Machiavelli, ülkelerin kurtuluşunun kuvvete dayanan ulusal devlette olduğuna inanan, ulusal devlet ya da ulus-devlet düşüncesinin de ilk temsilcisidir. ))
1849- Bernhard von Bülow, Almanya Şansölyesi
1898- İsrail'in ilk kadın başbakanı Golda Meir.
1903- ABD'li şarkıcı Bing Crosby.
1919- ABD'li insan hakları savunucusu ve şarkıcı Pete Seeger.
1933- James Brown, ABD'li şarkıcı (ö. 2006)
1933- Steven Weinberg, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi
1950- Mary Hopkin, Galli folk şarkıcısı
1971- Wang Yan, Çinli yürüyüşçü


3 Mayıs – Ölenler

1481- Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'u fetheden Osmanlı padişahı (d. 1432)
1856- Adolphe Adam, Fransız besteci (d. 1803)
1959- Ressam Zeki Kocamemi.
1963- Şair, yazar Abdülhak Şinasi Hisar 75 yaşında İstanbul'da öldü.
1987- Dalida, İtalyan şarkıcı (d. 1933)

4 NİSAN



1278- Karamanoğlu Mehmet Bey, Türkçe'yi devletin resmi dili olarak ilan etti.
1494- Kristof Kolomb, Jamaika'ya vardı.
1904- Panama Kanalı'ın inşasına başlandı.
1912- İtalya, Rodos adasını işgal etti.
1920- Maarif Vekaleti (Milli Eğitim Bakanlığı) kuruldu.
1924- Yaz Olimpiyatları Paris'te başladı.
1929- İngiltere Sendikalar Birliği'nin çağrısıyla Britanya tarihinin ilk genel grevi başladı. Genel grev 9 gün sürdü.
1930- Mahatma Gandi, İngilizler tarafından tutuklandı.
1931- Mustafa Kemal Atatürk, üçüncü kez Cumhurbaşkanı seçildi.
1932- Gangster Al Capone tutuklandı.
1933- İstanbul eski Milletvekili Süreyya Paşa, "Gece Gelen Telgraf" kitabından dolayı Nazım Hikmet'i mahkemeye verdi.
1943- Başbakanlık, İkinci Dünya Savaşı sırasında, şeker satışlarını durdurdu. Bir yıl sonra da İstanbul'da nüfus başına iki kilo un verilmesine karar verildi.
1949- ''İstiklal Mahkemeleri''ne ilişkin yasa yürürlükten kaldırıldı.
1953- Ernest Hemingway, Yaşlı Adam ve Deniz adlı romanıyla Pulitzer Ödülü aldı.
1959- Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü İstanbul Topkapı'da bir grup Demokrat Parti'linin saldırısına uğradı; olaya yayım yasağı kondu. Aynı gün Cumhuriyet Halk Partisi milletvekilleri protesto amacıyla Meclis oturumuna katılmadılar.
1960- Yeni Sabah gazetesi 10 gün süreyle kapatıldı. Demokrat İzmir gazetesinden 16 kişi mahkum oldu.
1970- Amerika Birleşik Devletleri'nde, Ohio'da Kent Eyalet Üniversitesi'nde öğrenciler Vietnam savaşını protesto ettiler.
(( Gösteriye müdahale eden Ulusal Muhafızlar 4 öğrenciyi öldürdü. O gün yaşamları ellerinden alınan Jeffrey Miller, Allison Krause, William Schroeder ve Sandra Scheuer 'savaşa hayır' diyen kocaman bir grubun içindeydiler; dertleri Vietnam batağına saplanmış ABD'nin, Kamboçya'yı da işgal etme kararını protesto etmek ve ülke çapında oluşan bu tepkiye destek vermekti. ))
1972- Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam edilmelerini önlemek isteyen dört kişi Jandarma Genel Komutanı Kemalettin Eken'i kaçırmak istedi. Polis müdahale etti. Orgeneral Eken ayağından yaralandı. Eylemcilerden üçü kaçmayı başarırken Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencisi Niyazi Yıldızhan öldürüldü.
1973- Çevre yolu yapımı için Edirnekapı'daki tarihi surların yıkımına başlandı.
1988- Polonya'da Nisan'da başlayan grevler yayıldı, tersane işçileri de greve gittiler; Devlet Başkanı Wojciech (Voycies) Jaruzelski (Jaruselski) ile Dayanışma Sendikası arasında tartışmalar çıktı.
1989- "Ateşten Köprü" kitabında komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla yargılanan yazar Kerim Korcan beraat etti.
1990- Türkiye Birleşik Komünist Partisi yöneticileri Haydar Kutlu ve Nihat Sargın tahliye edildiler. Kutlu ve Sargın 900 gün tutuklu kaldılar.
1992- Cumhurbaşkanı Turgut Özal, "Televizyon ve radyodan Kürtçe yayın yapılmasına komutanlar sıcak bakıyor" dedi.
(( Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş 4 Mayıs günü Özal'ı cevapladı: "Hiç kimse Milli Güvenlik Kurulu'nda konuşulanları açıklayamaz, tutanaklarla ilgili bilgi veremez." ))
1994- Filistin Kurtuluş Örgütü ile İsrail, Batı Şeria ve Gazze'de yaşayan Filistinlilere özerklik verilmesini öngören antlaşmaya imza attı.
1997- Türkiye Eurovision şarkı yarışmasında Şebnem Paker'in seslendirdiği "Dinle" adlı şarkıyla üçüncü oldu.
(( Şebnem Paker, 1977 yılında İstanbul'da doğdu. 1996 ve 1997 yıllarında olmak üzere iki kez Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye'yi temsil etti. Uzun süre bale eğitimi aldı ve müziğe gitarla ortaokul çağında başladı. 1992 yılında İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı Klasik Gitar Bölümü'nü kazandı. 4 yıllık eğitimin ardından 1995 yılında besteci Levent Çoker ile stüdyo çalışmalarına başladı. 1996 yılında Marmara Üniversitesi Müzik Eğitimi Şan Bölümü'nü kazandı ve 2000 yılında mezun oldu. Halen müzik öğretmenliği yapmakta olan Şebnem Paker, Eurovisionla başladığı kariyerine sadece zaman zaman sahne çalışmalarıyla olsa da devam etmektedir.
Şebnem Paker, Eurovision Şarkı Yarışması'nda 1996 yılında sözleri Selma Çuhacı'ya ve müziği Levent Çoker'e ait olan Beşinci Mevsim adlı parça ile 12. oldu. Bir yıl sonra 1997 yılında ise Grup Etnik eşliğinde, müziği Levent Çoker'e ve sözleri Mehtap Alnıtemiz'e ait Dinle adlı parça ile 3. olarak o tarihe kadar Türkiye'nin yarışmadaki en iyi derecesini elde etti. ))
1997- Irak'tan Avrupa ülkelerine iltica etmek isteyen 25 kişiyi taşıyan iki tekne Ege Denizi'nde battı. 17 kişi boğuldu, 7 kişi kayboldu.
2002- Nijerya'da bir yolcu uçağı kalkıştan hemen sonra düştü: 148 kişi öldü.
2005- Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref'e düzenlenen suikast girişimlerinin planlayıcısı olmakla suçlanan Libyalı El Kaide üyesi Ebu Farrac el Libbi'nin Pakistan'da yakalandı.
2005- İsviçre'nin önde gelen plak şirketlerinden VDE-GALLO, ilk altın yoğun disk ödülünü ünlü flüt sanatçısı Şefika Kutluer'e verdi.
2006- Anayasa Mahkemesi, yeni kurulan 15 üniversitenin kurucu rektörlerinin 2 yıl için Milli Eğitim Bakanı ve Başbakan'ın önereceği 3 isim arasından Cumhurbaşkanı'nca atanmasını öngören yasa hükmünü iptal etti.
2007- YSK'nin kararına göre, 22 Temmuz'da yapılacak milletvekili seçimine 21 siyasi parti katılacak.
2009- Mardinde düğün yerinde tarihin en kanlı saldırısı silah ve el bombaları ile yapıldı.45 Ölü 17 Yaralı.


4 Mayıs - Doğanlar


1928- Muhammed Hüsnü Mübarek, Mısırlı politikacı, cumhurbaşkanı
1929- Roma Tatili filmiyle tanınan Oscar ödüllü sinema oyuncusu Audrey Hepburn.
1936- "El Cordobes" adıyla bilinen İspanyol Boğa güreşçisi Manuel Benitez.


4 Mayıs - Ölenler

1421- Padişah Çelebi Mehmet öldü.
(( Yıldırım Bayezıd'ın, Timur'a yenilmesinden sonra parçalanma tehlikesi baş gösteren Osmanlı devletini toparlayan I. Mehmet, Fatih Sultan Mehmet'in dedesiydi. ))
1938- Carl von Ossietzky, Alman yazar (d. 1889)
1979- Türkiye'nin ilk kadın milletvekillerinden Tezer Taşkıran, İstanbul'da.
1980- Eski Yugoslavya Devlet Başkanı Mareşal Josip Broz Tito.
(( 88 yaşında ölen Tito 1936'dan öldüğü güne kadar Yugoslavya Komünist Partisi'nin Genel Sekreteri'ydi. İkinci Dünya Savaşında Almanlara karşı gerilla savaşını örgütledi. 1945'de hükümet başkanı, 1953'de cumhurbaşkanı seçilen Tito ülkesinde özyönetime dayalı bir sosyalizm kurmaya çalıştı. ))
1985- Fatsa eski Belediye Başkanı Fikri Sönmez.
(( "Terzi Fikri" olarak da bilinen Sönmez, Fatsa Devrimci Yol davasından tutuklu olarak kaldığı Amasya askeri cezaevinde geçirdiği kalp krizi sonucunda öldü. ))
1997- Tangolarıyla tanınan Esin Engin İstanbul'da.

5 MAYIS



1260- Kubilay Han, Moğol imparatoru oldu.
1494- Kristof Kolomb Jamaika Adasına ayak bastı ve adaya Santa Gloria adını verdi.
1834- İlk ana kara demir yolu hattı Belçika'da açıldı.
1865- ABD'deki ilk tren soygunu Cincinnati (Ohio) yakınlarında gerçekleşti.
1920- Türkiye Büyük Millet Meclisi ilk toplantısını yaptı.
1920- İki anarşist işçi Nicola Sacco ve Bartolemeo Vanzetti cinayet iddiasıyla Amerika'da tutuklandı.
1925- Modern tarım yöntemleri konusunda örnek oluşturmak amacıyla tasarlanan Atatürk Orman Çiftliğinin kuruluş çalışmalarına başlandı.
1925- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'e suikast girişimi gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılan Manok Manukyan idam edildi.
1930- Hindistan'da Mahatma Gandhi tutuklandı. Gandhi Nisan ayında, hükümetin tuz üretimi tekeline karşı 300 mil yürümüştü.
1947- Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg, Norveç; bir araya gelerek Avrupa Konseyi'ni kurdular. Türkiye Avrupa Konseyi'ne Ağustos 1949'da katıldı.
1952- Kibrit tekeli kalktı.
1952- ''Türk-Elen Dostluk Derneği'' kuruldu.
1955- Türk Kadınlar Birliğinin (TKB) girişimiyle her yıl mayısın ikinci pazar gününün ''Anneler Günü'' olarak kutlanmasına karar verildi. TKB, Nenehatun'u yılın annesi seçti. (Anneler Günü'ne ilişkin ilk resmi öneri, 1872'de Amerikalı Julia W. Howe'dan geldi.)
1956- Ece Özbayrak, 10. Daktilografi Şampiyonası'nda, dakikada 735 vuruşla dünya rekoru kırdı.
1960- Demokrat Partililer hükümete destek için Ankara Kızılay'da bir gösteri düzenlemeye karar verdiler. İktidara karşı gençler de aynı gün, aynı saat, aynı yerde gösteri yaptılar. Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve başbakan Adnan Menderes alanda protestolarla karşılandı.
1960- Sovyetler Birliği, bir süredir kayıp olan ABD'ye ait casus uçağı ''U-2''yi düşürdüğünü açıkladı.
1960- Ankara'da öğrenciler ''555K'' (5'inci ayın 5'inde saat 5'te Kızılay'da) koduyla bir gösteri yaptı.(( 555K, 5 Mayıs 1960 tarihinde, Ankara, Kızılay'da Demokrat Parti (1946) aleyhtarı öğrencilerin yaptığı protesto eylemi. Adını 5. ayın 5'inci günü saat 5`te Kızılay'da gerçekleşmesinden alan eylem cumhuriyet tarihinin ilk "sivil itaatsizlik" eylemi olarak da anılır. DP mitingi için Kızılay Meydanı'na gelen dönemin başbakanı Adnan Menderes, bir anda kendini protestocuların arasında buldu. Rivayete göre, o zamanlar öğrenci olan, şu anki CHP lideri Deniz Baykal, şair Cemal Süreya'nın aktardığına göre ise Vedat Dalokay, Menderes'in “Ne istiyorsunuz” sorusu üzerine başbakanın yakasına yapışıp “Hürriyet istiyoruz” demişti. Menderes ise şu soruyla cevap vermişti: “Başbakanın yakasına yapışıyorsun, bundan büyük hürriyet olur mu?” 555K eyleminden kısa süre sonra, 27 Mayıs 1960 tarihinde cumhuriyet tarihinin ilk askeri müdahalesi gerçekleşti. ))
1961- Amerika Birleşik Devletleri uzaya insan gönderdi; Alan Shepard uzayda 15 dakika kaldı.
1963- Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan sivil haklar yürüyüşünde bin kişi tutuklandı.
1968- Fransa'da, Vietnam savaşı nedeniyle Amerikan karşıtı gösterilerde 6 öğrenci tutuklanması üzerine Daniel Cohn-Bendit liderliğinde 30 bin öğrenci barikatlar kurarak Paris'te ayaklandı; Sorbonne Üniversitesi kapatıldı.
1972- Askerin emir almadan da silah kullanabilmesi yasalaştı.
1981- IRA militanı Boby Sands cezaevinde açlık grevinde öldü.
1990- İlk özel televizyon kanalı olan Magic Box şirketinin Star 1 televizyonu programlı yayına başladı.
1990- Avrupa Serbest Güreş Şampiyonası'nda Metin Kaplan ve Ali Kayalı altın madalya kazandı.
1992- Sait Faik Hikaye Armağanı "Elveda Alyoşa" adlı kitabıyla Oya Baydar'a verildi.
1994- Naim Süleymanoğlu, Çek Cumhuriyeti'nde yapılan Avrupa Halter Şampiyonası'nda 64 kiloda dünya rekoru kırarak üç altın madalya aldı.
2000- Anayasa Mahkemesi başkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM'de yapılan oylamaların 3. turu sonunda, oylamaya katılan 517 milletvekilinden 330'unun oyunu alarak Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. cumhurbaşkanı seçildi.
2006- Cumhuriyet gazetesinin Şişli'deki binasının bahçesine pimi çekilmemiş bir el bombası atıldı.
2007- Manisa, Çanakkale ve Mersin'de, çeşitli sivil toplum örgütlerince ''Cumhuriyete Sahip Çıkalım'' mitingi düzenlendi.
2007- Bakanlar Kurulu, paradaki ''Yeni'' ibaresinin 1 Ocak 2009'dan itibaren kaldırılmasını ve yeniden ''Türk Lirası''na dönülmesini kararlaştırdı.


5 Mayıs – Doğanlar

1813- Varoluş terimini modern anlamda kullanan ilk filozof Soren Kierkegaard doğdu.
(( Ona göre soyut düşüncelere dalmak ile ya da doğa bilimlerinde yapıldığı gibi ölçüp biçmekle bireyin varoluşu anlaşılamaz. Varoluş, "somut, öznel ve uyanık insanın yaşamıdır." Bu felsefe doğrudan doğruya şu çağrıyı duyurmak ister: "Yaşamını boşuna harcama, günlerini öldürme, uyku içinde geçirme, uyan ve insan ol!" ))
1818- Alman düşünür ve Komünizmin kurucusu Karl Marx.
1929- Ayhan Işık, Türk sinema oyuncusu (ö. 1979)
1944- John Terry, ABD'li aktör
1966- Sergey Stanishev, Bulgar politikacı, Bulgaristan'ın 48. başbakanı


5 Mayıs – Ölenler

1821- Fransa İmparatoru Napoleon Bonaparte sürgün edildiği St. Helene Adası'nda öldü.
1907- Şeker Ahmet Paşa, ressam (d. 1841)
2006- Türk sinemasının usta yönetmeni Atıf Yılmaz 81 yaşında İstanbul'daki evinde yaşama veda etti.
(( Aralarında ''Ah Güzel İstanbul'', ''Selvi Boylum, Al Yazmalım'', ''Eğreti Gelin'' gibi yapımların bulunduğu 119 filme imza atan Yılmaz, 7'si Antalya Film Festivalinde olmak üzere 10 ödül kazanmıştı. ))

6 MAYIS



1877- Sioux Kızılderililerinin şefi Crazy Horse(Çılgın At), ABD birliklerine Nebraska'da teslim oldu.
1889- Eyfel Kulesi ziyaretçilere açıldı.
(( Eyfel Kulesi, tüm dünyada Fransa'nın sembolü halini almıştır. İsmini, inşa ettiren firma olan Gustave Eiffel'den alır. En büyük turizm cazibelerinden biri olan Eyfel Kulesi, yılda 6 milyon turist çeker. 2002 yılında toplam ziyaretçi sayısı 200 milyona ulaşmıştır. Osmanlı devletinin de katıldığı Uluslararası Paris Fuarı başladı. ))
1927- İstanbul Radyosu Galatasaray'daki Beyoğlu Pastanesi'nde düzenli ve programlı yayınlarına başladı.
1930- Hakkari'de meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde 2 bin 514 kişi öldü.
1931- Nazım Hikmet beş şiir kitabı nedeniyle yargılandı.
1933- Yeşilhilal (Yeşilay) Cemiyeti, içkiye teşvik ettiği gerekçesiyle incesaza (alaturka müziğe) karşı mücadele başlattı.
1937- Dünyanın en büyük zeplini olan Hindenburg, havalandıktan kısa süre sonra alev aldı ve yanarak yere çakıldı.
(( 247 metre boyu ve 70 yolcu 27 mürettebat kapasitesiyle üretilmiş en büyük zeplin olan Alman Hindenburg, Lakehurst New Jersey'de bir anda alev alarak yanmaya başladı. Birkaç saniye içinde tamamen kül olan zeplin 36 kişiye mezar oldu. Kıtalararası kesintisiz uçuşu ilk olarak gerçekleştiren bir teknoloji harikası ve Üçüncü Reich'in gurur kaynağı olan devasa Hindenburg, denizcilik tarihi için "Titanik" neyse havacılık tarinde o olarak algılandı. 36 kişinin öldüğü kazadan sonra bu taşımacılık yönteminden vazgeçildi. ))
1939- Akşam gazetesi kapatıldı.
1940- John Steinbeck, Gazap Üzümleri ("The Grapes of Wrath") adlı romanıyla Pulitzer Ödülü aldı
1958- Ulus gazetesi yazı işleri müdürü Nihat Subaşı 8 aylık hapis cezasını yatmak üzere cezaevine girdi.
1960- Ankara'da hükümet karşıtı 555K (beşinci ayın beşinci günü saat beşte Kızılay'da) gösterilerinin fotoğraflarını ve haberini yayımladığı gerekçesiyle Zafer gazetesi 1 hafta kapatıldı.
1972-Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu'nun (THKO) kurucu ve yöneticilerinden Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan idam edildi.
(( Son söz olarak; Deniz Gezmiş: " Yaşasın tam bağımsız Türkiye. Yaşasın Marksizm- Leninizm. Yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği. Yaşasın İşçiler, köylüler. Kahrolsun emperyalizm, " Yusuf Aslan: "Ben ülkemin bağımsızlığı ve halkımın mutluluğu için şerefimle bir defa ölüyorum. Sizler bizi asanlar şerefsizliğinizle her gün öleceksiniz. Biz halkımızın hizmetindeyiz. Sizler Amerikanın hizmetindesiniz. Yaşasın devrimciler. Kahrolsun faşizm". Hüseyin İnan: "Ben şahsi hiçbir çıkar gözetmeden halkımın mutluluğu ve bağımsızlığı için savaştım. Bu bayrağı bu ana kadar şerefle taşıdım. Bundan sonra bu bayrağı Türk halkına emanet ediyorum. Yaşasın işçiler, köylüler ve yaşasın devrimciler. Kahrolsun faşizm" dediler. ))
1975- TBMM ölüm cezasını kaldırmayı reddetti.
1976- Kuzeydoğu İtalya'nın Friuli bölgesinde meydana gelen depremde 989 kişi öldü.
1988- Norveç'te bir yolcu uçağı düştü: 36 kişi öldü.
1990- İlk özel Televizyon kanalı olan Star 1 televizyonu programlı yayına başladı.
1990- İzmir Aliağa'da termik santral yapımına karşı 50 bin kişi 24 kilometrelik insan zinciri oluşturdu.
1996- Anayol hükümeti Adalet Bakanı Mehmet Ağar, cezaevleri genelgesi yayımladı. "Mayıs Genelgesi" adıyla anılan düzenleme cezaevlerinde tepkiyle karşılandı.
1996- Eski CIA başkanı William Colby'nin cesedi güney Maryland'da bir nehirde bulundu.
1997- Avrupa Parlamentosu Yeşiller Grubu Eşbaşkanı Claudia Roth, Doğru Yol Partisi Milletvekili Ayvaz Gökdemir aleyhine açtığı tazminat davasını kazandı. Ayvaz Gökdemir, Claudia Roth ve diğer iki AP milletvekiline "fahişe" demişti.
2002- Jean Pierre Raffarin, Fransa başbakanı seçildi.
2002- Müslüman göçmenlere karşı nefret söylemiyle bilinen Hollandalı politikacı Pim Fortuyn bir suikast sonucu öldürüldü.
2004- Dünyada en çok izlenen 4 televizyon dizisinden biri olan Friends bitti. Son bölümünü ABD'de 2 milyon kişi izledi.
2006- PKK'ya karşı 10.000'den fazla Hakkârili protesto yürüyüş gerçekleştirdi.
2007- TBMM Genel Kurulu, Anayasa Mahkemesinin, cumhurbaşkanı seçimine ilişkin verdiği iptal kararının ardından yeniden yapılan 1. tur oylamada öngörülen toplantı yeter sayısı (367) bulunamadı. AK Parti Kayseri milletvekili Abdullah Gül, cumhurbaşkanı adaylığından çekildiğini açıkladı.
2007- Fransa'daki cumhurbaşkanlığı seçimin ikinci turunu Halk Hareketi Birliği (UMP) adayı Nicolas Sarkozy kazandı.
2008- Nergis Kasırgası'nın vurduğu Burma'da (Myanmar) 22 bin kişi öldü ve 30 bin kişi kayıp. 46 yıldır cunta rejimiyle yönetilen ülkede yardım ekiplerine vize verilmiyor.



6 Mayıs - Doğanlar

1758- Fransız devriminin liderlerinden "Jacobin" grubunun önde gelen sözcüsü Maximilien Robespierre.
1856- Modern psikoloji ve psikayatrinin kurucusu Avusturyalı psikolog Sigmund Freud.
1872- Ahmet Cemal Paşa, Osmanlı asker ve siyaset adamı
1915- Yönetmen ve aktör Orson Welles doğdu.
1953- Tony Blair, İngiltere başbakanı
1961- George Clooney, ABD'li sinema oyuncusu

6 Mayıs - Ölenler

1955- Besteci Hüseyin Saadettin Arel 75 yaşında öldü.
1859- Alexander von Humboldt, Alman doğabilimci ve kaşif.
1877- Johan Ludvig Runeberg, Finlandiyalı şair (d. 1804)
1963- Theodore von Kármán, Macar fizikçi (d. 1881)
1970- Çallı Kuşağı ressamlarından Feyhaman Duran. Duran portre sanatının Türkiye'deki ilk ve en önemli temsilcisiydi.
1992- Alman asıllı Amerikalı sinema oyuncusu Marlene Dietrich. İkinci Dünya Savaşı'nda Nazizime direnenlerin moral kaynağı nolan "Lili Marlene" şarkısını yorumuyla ünlüydü.
2006- Can Yayınlarının kurucusu, romancı ve öykücü Erdal Öz 71 yaşında hayata gözlerini kapattı.

7 MAYIS


1789- I. Abdülhamid'in ölümü ve III. Selim'in tahta çıkması
1830- Osmanlı-Amerikan Ticaret ve Dostluk Antlaşması imzalandı.
1867- Alfred Nobel dinamitin patentini aldı.
1884- Mithat Paşa öldürüldü.
1915- İngiliz transatlantiği Lusitania batırıldı, 1200 kişi öldü.
1921- Türkiye Muallimler ve Muallim Cemiyetleri Birliği kuruldu.
1924- Cumhuriyet gazetesi yayın hayatına başladı.
(( 7000 nüsha basılan gazetenin kurucusu Yunus Nadi Bey'di. Gazetenin kadrosunda Ahmet Rasim, Peyami Safa, Ahmet Refik (Altınay) gibi isimler vardı. ))
1925- Hüseyin Cahit Yalçın, Ankara İstiklal Mahkemesince Çorum'da müebbet sürgüne mahkum edildi.
1945- Vietnam, Dien Bien Phu'da Fransızları yenilgiye uğrattı.
1945- Alman General Jodl, Reims'te, Müttefik Kuvvetler Komutanı General Eisenhower'in karargahını kurduğu küçük bir okulda, Almanya'nın teslim olduğunu bildiren anlaşmayı imzaladı.
1958- Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker 8 ay yatmak üzere cezaevine girdi.
1966- Polis Mecliste arama yaptı. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü "Eşkiyanın bu gece ne yapacağı belli olmaz" dedi.
1973- Muş Milletvekili Nermin Çiftçi ilk kadın meclis başkanvekili seçildi.
1973- Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.
1978- Çevreciler İskoçya'da bir nükleer santral inşaat alanını işgal ettiler.
1979- Bayındırlık Bakanı Şerafettin Elçi, kendisine yöneltilen "Kürtçü" iddialarına karşı düşünce özgürlüğü mücadelesine devam edeceğini açıkladı. Elçi "Her Türk vatandaşı meramını anlatabildiği dilde konuşur. Bunu yasaklayan bir yasa yoktur" dedi.
1979- İran'ın yeni lideri Humeyni, evlenme yaşını kızlarda 13'e, erkeklerde 15'e indirdi.
1982- Genel Kurmay başkanlığı bir kitap yayımladı. Buna göre; Aralık 1981 itibariyle 14 bin 86 sol, 2 bin 941 bölücü- ve 347 sağ görüşlü; 17 bin 374 kişi hakkında 167 değişik örgüt davası açıldı.
1983- İstanbul Laleli'deki Washington Oteli'nin çay ocağında tüpgaz patlaması sonucu yangın çıktı. Çoğu; Yunanlı ve Avustralyalı 37 kişi öldü.
1985- Anavatan partisi Genel Başkanı ve Başbakan Turgut Özal "aylık gelirim, vergi iadesi dahil bin doların çok az üzerinde. Belki de dünyanın en az ücret alan başbakanıyım" dedi.
1988- Abdi İpekçi cinayeti ile Papa suikastında adı geçen Oral Çelik Fransa'da yakalandı.
1993- Demokrasi Partisi (DEP) kuruldu. Özgür Gündem gazetesinin sahibi Yaşar Kaya genel başkan seçildi. Kaya, partinin Kürt sorununu demokratik yollarla çözmeyi amaçladığını söyledi.
1995- Fransa'da sağın adayı Jacques Chirac cumhurbaşkanı seçildi.
1997- İstanbul'da Yenikapı Mevlevihanesi yandı.
2000- Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM Genel Kurulunda yapılan 3. tur oylamada 330 oyla Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. Cumhurbaşkanı seçildi.




7 Mayıs - Doğanlar

1833- Alman besteci Johannes Brahms.
1840- "Kuğu Gölü", "Uyuyan Güzel", "Fındıkkıran" bale suitlerinin yaratıcısı Rus besteci Piyotr İlyiç Çaykovski.


7 Mayıs - Ölenler

1943- Eski başbakanlardan Ali Fethi Okyar İstanbul'da öldü.
1986- Öykü ve oyun yazarı Haldun Taner İstanbul'da.
(( Taner; "On İkiye İki Var" hikayesiyle 1955 Sait Faik, "Yalıda Sabah"la 1983 Sedat Simavi, "Sersem Kocanın Kurnaz Karısı" oyunuyla 1972 Türk
Dil Kurumu Tiyatro Ödülü'nü aldı. Taner, en çok "Keşanlı Ali Destanı" oyunuyla tanınıyordu. ))
2007- Caz sanatçısı Nükhet Ruacan, İstanbul'da yaşamını yitirdi.

8 MAYIS



1886- Coca Cola, ABD'de kimyacı John Styth Pemberton tarafından imal edildi.
(( Eczacı Dr.John S.Pembenton tadı diğer içeceklerden farklı alkolsüz bir içecek yarattı: Coca-Cola. Yaptığı şurubu eczanesinde bardağı 5 cent'ten satışa sundu. Günlük satış ortalama 5 bardaktı. ))
1898- İnsan Hakları Kurumu'nun oluşması.
1902- Martinik'te Pelée Yanardağı patladı: 30 bin kişi öldü.
1942- Rıza Nur'un haftalık Tanrıdağ dergisinin ilk sayısı yayımlandı.
1945- Alman General Von Keitel, Sovyet komutan General Zhukov'a teslim oldu. Avrupa'da savaşın bittiği güne ''V.E. Day'' (Zafer Günü) adı verildi.
1947- Ulvi Cemal Erkin, Prag'da Çek Filarmoni Orkestrasını yönetti.
1949- Almanya Federal Cumhuriyeti'nin ilanı.
1952- Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü kuruldu.
1954- Asya Futbol Federasyonunun oluşması.
1958- Yeni Gün gazetesi yazı işleri müdürü Erdoğan Tokatlı 34 gün yatmak üzere cezaevine girdi.
1958- Sıkıyönetim kararlarına uymadığı iddiasıyla Milliyet gazetesi 15 gün süreyle kapatıldı.
1961- Uluslararası Af Örgütü kuruldu.
(( Uluslararası Af Örgütü veya Amnesty International (yaygın olarak Amnesty veya AI), Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi ve diğer uluslararası standartlarca belirlenmiş her türlü insan hakkını savunma ve teşvik etmeyi amaç edinmiş uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur. AI, hiçbir devlet, siyasi ideoloji, veya dine bağlı değildir, kâr amacı gütmez. Özellikle düşünce suçlularının serbest bırakılması, siyasî suçlularının adil bir şekilde yargılanması, işkence, idam ve tutuklulara gösterilebilecek her türlü zulmün bertaraf edilmesi, siyasi cinayet ve adam kaçırma ve her türlü insan hakları ihlaline karşı durulması konusunda çeşitli kampanyalar düzenler. 1977 yılında Nobel Barış Ödülünü kazanan AI, bugün yaklaşık 2 milyon üyesiyle 162 ülke ve bölgede faaliyet göstermektedir. Kuruluşundan bugüne kadar 44.600'den fazla tutukluyu savunmak ve desteklemek amacıyla çalışmıştır. ))
1962- Türkiye'de 8 milyon gizli işsiz olduğu açıklandı.
1972- Bülent Ecevit listesinin olağanüstü kongrede kazanması üzerine İsmet İnönü 33 yıl 4 ay 11 gün sonra Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığından istifa etti.
1975- Anayasa Mahkemesi Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruluş yasasını iptal etti. Başbakan Süleyman Demirel "Devlet Güvenlik Mahkemeleri'ni derhal ve yeniden kurmak için teşebbüse geçeriz" dedi.
1978- Radyo-TV Gazetecileri Derneği kuruldu.
1981- Dostlar Tiyatrosu'nda Genco Erkal'ın oynadığı "Her Gün Yeni Baştan" adlı tek kişilik oyun yasaklandı.
1982- Bertolth Brecht'in, " Halkın Ekmeği" adlı şiir kitabı toplatıldı.
1982- Aynı gün Türkiyeli parlamenterler 3 yıl aradan sonra tekrar Avrupa Konseyi'ne kabul edildi. Avrupa Konseyi Asamble Başkanı, "ancak izleme sürdürülecek" dedi.
1984- Sanatçı Rahmi Saltuk, konserinde liste dışı türkü söylediği gerekçesiyle 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1984- Türk parlamenterlerin yetki belgeleri, Strasbourg'daki Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesinde onaylandı. 12 Eylül'den sonra, 1981'den beri Konsey Meclisinde temsil edilmeyen Türkiye ile Avrupa Konseyi ilişkileri, böylelikle yumuşama yoluna girmiş oldu.
1984- Sovyetler Birliği, Los Angeles Olimpiyatları'nı boykot edeceğini açıkladı.
1992- Son bir haftada bekaret kontrolüne gönderilen 8 kız öğrenciden ikisinin intihar ettiği açıklandı.
1993- Üç bin kişi Gökova termik santraline karşı eylem yaptı.
1993- Dünya Talasemi Günü. Tüm dünyada akdeniz anemisi adıyla bilinen talasemi hastalarının günü olarak anılmaya başlandı.
1997- Abdi İpekçi Uluslararası Dostluk ve Barış Ödülü kısa adı TÜRK-İŞ olan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na verildi.
2000- MHP'li Devlet Bakanı Sadi Somuncuoğlu görevinden azledildi.
(( Başbakan Bülent Ecevit'in azil kararnamesini Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel bekletmeden onayladı. Sadi Somuncuoğlu cumhurbaşkanlığı seçimi sürecinde partisi MHP'nin itirazlarına rağmen aday olmuş ve kavga çıkmıştı. ))
2001- ANAP lideri Mesut Yılmaz, ANAP grup başkanvekillerinden Zeki Çakan'ı enerji bakanı olarak atadı. Beyaz enerji soruşturması nedeniyle eski bakan Cumhur Ersümer istifa etmişti.
2002- İsrail'de intihar saldırısı; bir gece kulübünde patlamada 16 kişi öldü, 50 kişi yaralandı. İsrail Başbakanı Ariel Şaron "Bizi öldürmeye kalkanı önce davranıp biz öldüreceğiz" dedi.
2002- Ulusal Kısa Film Günleri,daha ilk yılının ilk gününde sansüre uğradı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Metro A.Ş Sineması'ndaki bütün gösterimler iptal edildi.
2003- İsrail Gazze Şeridi'nde Hamas örgütünün üst düzey yöneticilerinden İyad İsa El-Beak'ı füze saldırısıyla öldürdü.
2003- Anayasa Mahkemesi, memurların zorunlu emeklilik yaşını 65'ten 61'e indiren yasanın yürürlüğünü oybirliği ile durdurdu.
2003- CHP,Kültür ve Turizm bakanlıklarının birleştirilmesini öngören yasanın iptali için Anayasa Mahkemesine başvurdu.
Çevre ve Orman bakanlıklarının birleşmesi Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
2004- Türkiye televizyonlarında ilk kez Türkçe alt yazılı Kürtçe film yayınlandı. Diyarbakır'da yerel yayın yapan Gün TV gerçekleştirdi.
2005- Diyarbakır'da 'Başörtüsüne Özgürlük Girişimi' adı altında kadınlar türban mitingi yaptı. Mitinge yaklaşık 5 bin kişi katıldı. Türkçe-Kürtçe pankartlar açıldı. 230 metrekarelik dev bir türban minareden sarkıtıldı.
2005- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Genel Kurulu'nda Rıfat Hisarcıklıoğlu yeniden başkan seçildi. "Siyasetin arka bahçesi olmayacağız" dedi.
2005- Yapı-Kredi'nin yüzde 57.4'ü Koç Finansal Hizmetler ve Koçbank Nedeland'a 1 milyar 160 milyon avroya (2 milyar 25 milyon YTL) satıldı.
2006- İran'da Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad'ın kadınlara stadyum yasağını kaldırma kararı, mollaların tepkisini çekti. Kararı dini lider Ayetullah Ali Hamaney veto etti. İran'da dini lider her konuda son sözü söyleme hakkına sahip.


8 Mayıs - Doğanlar

1668- Alain Rene Lesage, Fransız yazar
1698- Henry Baker, İngiliz doğa bilimci
1753- Miguel Hidalgo, Meksikalı nasyonalist
1828- Jean Henry Dunant, İsviçreli yazar ve iş adamı
1829- Louis daha Gottschalk, ABD'li piyanist
1884- Harry S. Truman, 33. ABD Başkanı
1895- Edmund Wilson, ABD'li eleştirmen ve deneme yazarı
1906- Roberto Rossellini, İtalyan yönetmen (ö. 1977)
1910- Mary Lou Williams, Caz piyanisti ve bestekâr.
1914- Romain Gary, Fransız yazar, film direktörü, savaş pilotu ve büyükelçi.
1920- Sloan Wilson, ABD'li yazar
1926- David Attenborough, İngiliz yönetmen
1937- Thomas Pynchon, Romancı
1940- Peter Benchley, İngiliz yazar
1946- Candice Bergen, ABD'li oyuncu
1957- Marie Myriam, Fransız şarkıcı
1964- Päivi Alafrantti, Finlandiyalı atlet
1966- Cláudio Taffarel, Brezilyalı futbolcu
1978- Lucio, Brezilyalı futbolcu
1990- Anastasia Zueva, Rus yüzücü


8 Mayıs - Ölenler

1873- İngiliz düşünür John Stuart Mill
1880- "Madame (madam) Bovary"nin yaratıcısı, Fransız yazar Gustave Flaubert.
1903- Fransız ressam Paul Gaugin öldü.
1975- Avery Brundage, ABD'li atlet (d. 1887)
1983- John Fante, ABD'li yazar (d. 1909)
1987- Ressam, müzeci ve gazeteci Elif Naci İstanbul'da. Elif Naci'nin "On Yılda Resim", "Şarkta Resim", "Anılarda Damlalar" adlı kitapları da var.

9 MAYIS



1485- Davutpaşa Lisesi, dönemin sadrazamı Davut Paşa tarafından ''Mektebi Sübyan'' adıyla kuruldu. 1874'te Rüştiye Mektebi'ne dönüştü.
1920- Anadolu Ajansı, ''Büyük Millet Meclisi adına Mustafa Kemal'' imzasıyla ''İslam Alemine Beyanname''yi yayımladı: ''... Orduyu terhis etmek, köylülere Kuvayımilliyeyi asi tanıtmak, milleti kendisine şeref veren en asil ve civanmert evladına karşı şüphe ve tereddüde düşürmek, sulhü hazırlamak için İngiliz emri altında çalışan vatansızların ilk işi oldu.''
1926- Devlet İstatistik Enstitüsü kuruldu.
1935- Cumhuriyet Halk Fırkası 4. Büyük Kurultayı toplandı.
(( Kurultayda ''fırka'' yerine ''parti'' sözcüğü benimsendi. ''Altı Ok'' daha ayrıntılı şekilde ele alındı. ''Partinin güttüğü bütün bu esaslar Kemalizm prensipleridir'' denilerek, ''Kemalizm'' ilk kez resmi olarak tanımlandı. Kemalizm, Atatürkçülük ya da Atatürkçü Düşünce, Mustafa Kemal Atatürk'ün düşünce ve uygulamalarıyla ortaya koyduğu amaçlar, ilkeler ve gerçekleştirdiği devrimlerdir. Türkiye Cumhuriyeti de, anayasasında belirtildiği gibi, özellikleri ve uygulamalarıyla Atatürkçülük doğrultusunda hareket etmişti.))
1926- Amerikalı kaşif Amiral Byrd, Kuzey kutbuna ilk uçuşunu yaptı.
1936- Benito Mussolini İtalya Faşist İmparatorluğu'nu ilan etti.
1945- Nazi gizli servisi Gestapo şefi, Reichstag ve Hava Kuvvetleri komutanı Herman Goering ABD 7. Ordusu'na esir düştü.
1955- Batı Almaya NATO'ya katıldı.
1955- "Anneler Günü" Türkiye'de ilk kez kutlandı.
1958- Üniversite öğrencileri "flört" konulu bir panel düzenleyecekti. İstanbul valiliği toplantıya izin vermedi.
1958- Yeni Gün gazetesi ve Akis dergisi birer ay kapatıldı. Yazı işleri müdürleri Altan Öymen 10 ay, Tarık Holulu 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1960- ABD Gıda ve İlaç İdaresi ( FDA) ilk doğum kontrol hapının piyasaya sürülmesini onayladı.
1960- Hür Adam gazetesi 10 hafta kapatıldı.
1962- 16 yabancı şirkete daha Türkiye'de petrol arama izni verildi.
1970- Çoğu üniversite öğrencisi 75-100 bin dolayında savaş karşıtı Washington'da ABD'nin Vietnam savaşına son vermesi için gösteri yaptı.
1971- Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Genel Başkanı Fakir Baykurt gözaltına alındı.
1971- Darüşşafaka Lisesi'ne kız öğrenci alınması kararlaştırıldı.
1974- Ankara Sanatseverler Derneği'nin "en iyi oyun yazarı ödülü" Uçamayan Kuşlar Tutulur" oyunuyla Aydın Arıt'a verildi.
1974- Almanya'da, Kızıl Ordu Fraksiyonu liderlerinden Ulrike Meinhof Stutgart'daki Stemmheim cezaevindeki hücresinde ölü bulundu.
1978- Ülkücüler İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi'nde dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açtı; 3 kişi öldü, 12 kişi yaralandı.
1978- Kızıl Tugaylar örgütü'nün 16 Mart'ta kaçırdığı eski başbakan Aldo Moro'nun cesedi Roma'da bir arabanın bagajında bulundu.
1983- Cumhuriyet gazetesi başyazarı Nadir Nadi ve Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin 2 ay 20 gün hapis cezasına çarptırıldı. Ceza paraya çevrildi.
1984- Yaşar Kemal'e Fransa'da Legion d'Honneur nişanı verildi.
1984- Sait Faik Hikaye Ödülünü "Akışı Olmayan Sular" kitabıyla Pınar Kür aldı.
1987- Polonya Havayollarına ait bir yolcu uçağı Varşova'dan New York'a havalandıktan hemen sonra düştü. 183 kişi öldü.
1988- Basın Müzesi İstanbul Çemberlitaş'ta açıldı.
2007- Fransız ressamı Paul Cezanne'ın sulu boya tablosu 25,5 milyon dolara satıldı.

9 Mayıs - Doğanlar

1258- Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Bey doğdu.
1800- ABD'de köleliğe karşı isyanın siyah önderi John Brown.
1936- ABD'li Oscar ödülü sahibi kadın sinema oyuncusu Glenda Jackson.
1936- Albert Finney, 5 kez Oscar'a aday gösterilmiş İngiliz oyuncu
1940- James L. Brooks, üç Oscar, 19 Emmy ödülü sahibi Amerikalı yapımcı, senarist ve film yönetmeni.
1962- David Gahan, Depechemode solisti


9 Mayıs - Ölenler

1805- Alman şair Friedrich Schiller.
1931- Albert Abraham Michelson, ABD'li Nobel Ödülü sahibi fizikçi (d. 1852)
1942- Ulusal mimarlık akımının en önemli temsilcilerinden Mimar Vedat Tek İstanbul'da öldü.
1998- Şair Haşim Nezihi Okay 94 yaşında İstanbul'da öldü.

10 MAYIS


1799- Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Akka'da Napoleon Bonaparte'ın komutasındaki Fransız ordusunu yenilgiye uğrattı.
(( Cezzar Ahmet Paşa, Bosna'da doğdu. 23 Nisan 1804'te Akkâ'da öldü. Napoléon Bonaparte'a karşı Akkâ Kalesi'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı veziridir. Sayda bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur.Cezzar Ahmet Paşa, 1775'te Zahir Ömer ayaklanmasının bastırılmasında büyük başarı gösterince Akkâ muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek Sayda beylerbeyliğine getirildi. Lübnan, Ürdün ve Filistin'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle Şam beylerbeyliğine atandı. Napoléon Bonaparte komutasındaki Fransız ordusu 1798'de Mısır'ı işgale başlayınca, Osmanlı Devleti Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonapart, El-Ariş, Gazze ve Yafa'yı işgal etmiş, Mart 1799'da Akkâ önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve Nizam-ı Cedid ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs 1799'da Akkâ'dan çekilmek zorunda kaldı. Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon'un "Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.." sözü kaydedilmiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise 1804'te ölümüne değin Akkâ beylerbeyliği görevini sürdürmüştür. ))
1868- ''Danıştay'' kuruldu. ''Şurayı Devlet'' adıyla kurulan Danıştay, Padişah Abdülaziz'in nutkuyla fiilen çalışmaya başlamıştı.
1876- Osmanlı devletinde sansür uygulamasına ilişkin ilk ''Kararnamei Âli'' çıkarıldı.
1907- Anneler Günü, ilk kez Amerika Birleşik Devletleri'nin Philadelphia kentinde kutlandı.
1908- Kadın iplik işçileri Bursa'da greve çıktı.
1919- İtilaf Devletleri temsilcileri, Paris'te, Yunanlıların İzmir'i işgali konusunda karar aldı.
1920- İstanbul'da tramvay işçileri greve başladı.
1920- Amerika Komünist Emek Partisi kuruldu.
1921- Mustafa Kemal Paşa, TBMM'de ''Müdafaayı Hukuk Grubu''nu kurdu.
1930- Cumhuriyet Halk Fırkasının 3. Büyük Kongresi'nde, ''Altı Ok''un simgelediği ilkeler kabul edildi.
1931- Nazım Hikmet "Beş Şiir"den beraat etti.
1933- Naziler Almanya'da Heinrich Mann, Upton Sinclair, Erich Maria Remarque gibi yazarların kitaplarını yakmaya başladılar.
1933- New York'ta mültimilyarder iş adamı Nelson Rockefeller, sahibi olduğu binanın ön cephesine Meksikalı ressam Diego Rivera'nın yaptığı duvar panosunda Lenin resmi olduğu için, ressamı kovdu, panoyu parçaladı.
1934- İstanbul'da görülmemiş balık akını. Lüferin kilosu 4 kuruşa düştü.
1940- Winston Churchill, Chamberlain'ın istifası üzerine İngiltere Başbakanı oldu.
1940- Naziler Belçika ve Hollanda'ya saldırdı.
1941- 550 Alman uçağı Londra'yı bombaladı, bin 400 sivil öldü.
1941- Adolf Hitler'in yardımcısı Rudolf Hess, barış görüşmesi için İngiltere'ye uçtu. İngiltere'de tutuklandı, ömür boyu hapse çarptırıldı. 1987'de Berlin'deki Spandau cezaevinde öldü.
1961- Türkiye Büyük Millet Meclisi nispi temsil seçim sistemini kabul etti.
1967- Ünlü rock grubu Rolling Stones'un üç üyesi uyuşturucu kullanma iddiasıyla 10 yıl hapis istemiyle yargılanmaya başladı.
1969- Milli Birlik Grubu eski Demokrat Partililerin siyasi haklarının iadesi için çalışacağını açıklayan CHP lideri İsmet İnönü ve Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a birer muhtıra verdi.
1970- Üniversite öğrencileri İstanbul Sultanahmet alanındakki mitingde özel okulların devletleştirilmesini istedi.
1971- Sıkıyönetim yasasında değişiklik yapıldı. Gözaltı süresi 30 güne çıkarıldı.
1974- Sait Faik Hikaye Ödülünü "Can Parası"yla Fakir Baykurt aldı.
1978- İstanbul Beyoğlu'ndaki tarihi Çiçek Pasajı çöktü. 12 kişi öldü.
1981- François Mitterrand, üçüncü kez katıldığı seçimlerde Fransa cumhurbaşkanı oldu. Mitterrand 1988 seçimlerini de kazanarak cumhurbaşkanlığını sürdürdü.
1988- Bakanlar Kurulu, Başbakan Turgut Özal'ın annesi Hafize Özal'ın İstanbul'daki Süleymaniye Camii avlusuna Nakşibendi Şeyhi Mehmet Zaid Kotku'nun yanında defnedilmesine izin verdi.
1992- 12 yıl süren 723 sanıklı Devrimci-Yol davasının gerekçeli kararı açıklandı. Yazılışı 2,5 yıl süren gerekçeli kararda 7 ölüm, 37 ömür boyu hapis cezası var.
1994- Güney Afrika'nın ilk siyah devlet başkanı Nelson Mandela göreve başladı.
1996- Doğru Yol Partisi Genel başkanı Tansu Çiller'in başbakanlıktan ayrılmadan 22 gün önce örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiği açıklandı.
2001- Yargıtay, Sivas katliamı davasında 31 sanığın idam, 8 sanığın da çeşitli hapis cezalarını onadı. İki sanığa verilen idam ve hapis cezalarını ise bozdu.
2001- AİHM Türkiye'yi Kıbrıs Harekatı sırasında yaklaşık 1500 insanın kaybolması, 211 bin kişinin evlerinden edilmesi, binlerce Rumun malına el konulmasından suçlu bulundu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne davayı Kıbrıs Rum Yönetimi götürmüştü.
2002- Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF), Paris Saint Lazare Garı'nın zemininde bir dünya haritrası üzerine yerleştirdiği basın özgürlüğüne engel 37 dünya lideri arasındaki Genelkurmay Başkanı Hüseyin Kıvrıkoğlu'nun resmini kaldırdı.
2002- Beytüllahim'de bulunan Milad Kilisesi'ndeki Filistinlilerin 38 günlük direnişi bitti. İsrail kuşatması kalktı. 13 Filistin'li Kıbrıs Rum Kesimi'ne yollandı. Diğerleri serbest bırakıldı.
2003- Türk-İş, İzmir'de 50 bin kişilik mitingle Meclis'teki İş Yasasını protesto etti. İş Yasası çalışan sayısı 30'un altındaki işyerlerini güvence dışına çıkarıyor, hafta tatilinin pazar dışında herhangi bir gün olmasının önü açılıyor.
2003- Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi lideri Ayetullah Muhammed Bekir el-Hakim 23 yıldır sürgünde bulunduğu İran'dan geri döndü.
2003- Amerikan yönetimi Irak'ta Baas Partisi'nin feshedildiğini duyurdu.
2005- Latin Amerika ülkelerinin liderleri ile Arap ülkeleri yeni bir küresel ittifak için bir araya geldi. Zirveye, Güney ve Kuzey Amerika'dan 12, Ortadoğu ve Afrika'dan 22 lider katıldı.
2006- İtalya parlamentosu cumhurbaşkanlığı oylamasında sonuca dördüncü turda ulaştı. Solun adayı eski Komünist Partisi'nin ünlü ismi ve "Kızıl Prens" lakaplı Giorgio Napolitano cumhurbaşkanı oldu.
2006- Şişli'deki Cumhuriyet gazetesi binasına bir hafta içinde ikinci kez el bombası atıldı.
2007- TBMM Genel Kurulunda, ''milletvekili genel seçimlerinin dört yılda bir yapılmasını, cumhurbaşkanının halkoyuyla ve 5 artı 5 sistemiyle seçilmesini'' de içeren Anayasa değişikliği paketi de 2. tur görüşmelerde benimsendi.




10 Mayıs - Doğanlar

1890- Clarence Brown, ABD'li sinema yönetmeni (ö. 1987)
1895- Christina Montt, Şili'li oyuncu (ö. 1969)
1899- ABD'li sinema oyuncusu, dansçı ve şarkıcı Fred Astaire.
1923- Haydar Aliyev, Azeri devlet adamı, Azerbaycan cumhurbaşkanı (ö. 2003)
1942- Hasan Sami Bolak, Gazeteci, şair, yazar
1960- Merlene Ottey, Jamaikalı atlet



10 Mayıs - Ölenler

1696- Jean de La Bruyere, Fransız yazar (d. 1645)
1977- ABD'li sinema oyuncusu Joan Crawford.
1985- Sinema oyuncusu Necdet Tosun. Komedi filmlerindeki sevimli şişman rolleriyle tanınan Tosun 300'den fazla filmde rol almıştı.
1987- Gazeteci, yazar Semih Tuğrul.
1995- Tiyatro sanatçısı Belkıs Dilligil.
2005- Şair Ahmet Tufan Şentürk 81 yaşında vefat etti.
2008- Dünyanın ''La Diva Turca'' olarak alkışladığı, 20. yüzyılın en önemli sopranolarından Leyla Gencer, Milano'daki evinde 80 yaşında vefat etti.

11 MAYIS


330- Konstantinopolis (İstanbul) Doğu Roma İmparatorluğunun resmi başkenti olur.
1812- İngiltere Başbakanı Spencer Perceval Avam Kamarası'nda cinnet geçiren iş adamı John Bellingham tarafından vurularak öldürüldü.
1910- Halley kuyruklu yıldızı dünyamıza yaklaştı.
1920- Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'daki Divanı Harb tarafından idama mahkum edildi.
1938- Atatürk, çiftliklerini ve taşınmazlarını ulusa bağışladı.
1946- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün CHP Tüzüğü'nde yer alan ''Milli Şef'' ve ''Değişmez Genel Başkan'' unvanları kaldırıldı.
1957- Zaman Gazetesi'nden Nusret Safa Coşkun ve Rıfat Ekinci birer yıl hapse mahkum oldular.
1958- Amerikalı genç bir adam, Türkiyeli sevgilisini sokakta öpünce neredeyse linç ediliyordu. Amerikalı genç ve sevgilisi 20'şer lira ağır hapis cezasına çarptırıldı. Yargıç "Nişanlı da olsanız Türkiye'de olduğunuzu unutmayın" dedi.
1959- Bursa'da yayımlanan Yeni Ant gazetesinden Derviş Sami Taşman ve Fethi Taşman 1 yıl 1 ay hapis cezasına çarptırıldılar.
1960- Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann, Buenos Aires'te bir Mossad ekibi tarafından kaçırıldı.
1961- Yassıada'da "Anayasa'yı ihlal" davası başladı.
(( Davada, 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle görevlerinden düşürülen, cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dış işleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'nun da aralarında bulunduğu 400 kadar Demokrat Partili siyasi ve partiyle ilişkili oldukları iddiasıyla bürokrat ve asker sanık yargılandı. ))
1963- Başbakan İsmet İnönü "Kürt sorunu"nun tehlike oluşturmadığını söyledi.
1964- Yazar Sait Faik Abasıyanık'ın, ölümünden on yıl sonra, Burgaz Adası'ndaki evi müzeye dönüştürüldü.
1984- Çay stoklarının tükendiği açıklandı. İstanbul'da bazı kahvehanelerde çay satışları durdu.
1985- Birmingham City ile Leeds United arasında Birmingham'da oynanan futbol maçı sırasında yangın çıktı; 40 kişi öldü, 150 kişi yaralandı.
1989- Avrupa İnsan Hakları Komisyonu Türkiye Birleşik Komünist Partisi kurucuları Haydar Kutlu ve Nihat Sargın'ın Türkiye aleyhine başvurularını kabul etti.
1994- Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) kuruldu.
1996- Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller, örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiğini kabul etti.
1997- IBM bilgisayar şirketinin süperbilgisayarı Deep Blue (Koyu Mavi), gelmiş geçmiş en büyük satranç ustası kabul edilen Gari Kasparov'u yendi.
1998- Türkiye Büyük Millet Meclisi lojmanlarında oturan 541 milletvekilinden, 321'inin 2 milyon 580 bin lira tutan çevre temizlik vergisi, "Çöp Vergisi"ni ödemediği belirlendi.
2000- Hint nüfus sayımında Hindistan nüfusu 1 milyar olarak açıklandı.
2000- Hindistan'da milyonlarca çalışan greve gitti. Hükümetin özelleştirmelere son vermesini ve çok uluslu şirketlerin ülkeye girmesinin engellenmesini istedi.
2000- Terör örgütü ''Hizbullah'' üyesi 32 sanığın yargılanmasına Ankara DGM'de başlandı.
2001- TBMM'de Bankalar Yasası kabul edildi. El konulan bankaların 10.3 katrilyon liralık alacağını hızla tahsilini öngörüyor.
2002- Ankara'da Gençlik İnisiyatifi, KESK Ankara Şubeler Platformu, EMEP, ÖDP ile Öğrenci Velileri Dayanışma Derneği YÖK yasa tasarısını protesto eylemi yaptı. Katılımcılar, "parasız, eşit ve demokratik üniversite" istedi.
2002- Almanya Yeşiller Partisi Genel Başkanı Claudia Roth, Devlet eski Bakanı Ayvaz Gökdemir'den aldığı hakaret tazminatını, törenle Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı'na bağışladı.
2002- İsrail'in başkenti Tel Aviv'de toplanan yaklaşık 100 bin kişi Ariel Şaron yönetiminden ordunun işgal edilen topraklardan çıkmasını ve Arapların barış planının kabul edilmesini istedi.
2004- Birinci Ordu Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt,"Genelkurmay'ın YÖK yasa tasarısına ilişkin değerlendirmelerini hükümet umarım ciddiye alır" dedi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan "Yüksek öğretim sistemi Meclis'in düzenleyeceği bir konudur. Hiç kimse TBMM'ye baskı yapmasın" dedi.
2005- Galatasaray futbol takımı, Fenerbahçeyi 5-1 yenerek Türkiye Kupası'nı 14. kez kazandı.
2005- Irak'ta ABD işgaline karşı süren direnişte Bağdat, Tıkrit ve Haciva'da beş ayrı intihar saldırısında 72 kişi öldü.
2006- Cumhuriyet gazetesinin Şişli'deki binasına üç kişi iki el bombası attı. 5 ve 10 Mayıs'ta atılan el bombaları patlamamıştı.
2006- Avusturya'da yapılan AB-Latin Amerika zirvesine 60 lider katıldı. AB'nin amacı Latin Amerika ülkeleriyle serbest ticaret ittifakı oluşturmak.
2006- Türkiye Taşkömürü Kurumu'na (TTK) alınacak bin 120 maden işçisi için 39 bin 473 kişi başvurdu.


11 Mayıs - Doğanlar

1894- ABD’li modern dansçı ve koreograf Martha Graham.
1904- İspanyol sürrealist ressam Salvador Dali.
1918- Richard Feynman, Nobel Ödülü sahibi, ABD'li fizikçi (ö. 1988)
1924- Antony Hewish, Nobel Ödülü sahibi, İngiliz fizikçi
1928- Yaacov Agam, Optik ve kinetik sanatın önde gelen savunucusu
1950- Gary Alan Fine, Amerikalı sosyolog



11 Mayıs - Ölenler

1916- Karl Schwarzschild, Alman fizikçi (d. 1873)
1948- Şair ve fıkra yazarı Hamamizade İhsan.
1954- Öykü yazarı Sait Faik Abasıyanık 48 yaşında öldü.
1981- Jamaikalı Reggae ilahı gitarist ve şarkıcı Bob Marley.
1988- İngiltere Gizli İstihbarat Servisi görevlisiyken Sovyetler Birliği hesabına casusluk yaptığı ortaya çıkınca bu ülkeye iltica eden Kim Philby, 76 yaşında, Moskova'da.
2000- Film yönetmeni Faruk Kenç İstanbul'da öldü.
2005- Besteci Melahat Pars, 86 yaşında. Pars "Ben Gamlı Hazan", "Civelek" gibi popüler şarkıların da bestecisydi.

12 MAYIS


Dünya Hemşirelik Haftası ( 12-18 Mayıs)

1871- Paris Komünü ayrılık halinde kadınlara nafaka hakkı tanıdı.
1881- Fransa Tunus’u işgal etti.
1916- İrlanda'nın İngiltere'den bağımsızlığını ilan eden Paskalya Ayaklanması'nın öncüsü ve İrlanda'nın ilk Marksist işçi önderlerinden James Connolly kurşuna dizildi.
1929- İlk Tıp Bayramı Haydarpaşa Tıp Fakültesi'nde kutlandı.
1940- Kırkpınar güreşlerinde Tekirdağlı Hüseyin altıncı kez başpehlivan oldu.
1947- Güzel Sanatlar Akademisinin Bedri Rahmi Eyüboğlu atölyesinde yetişen on sanatçının oluşturduğu ''Onlar Grubu'' kuruldu.
1949- Sovyetler Birliği'nin 11 ay süren Berlin ablukası kalktı. İhtiyaç maddelerinin havadan taşınması müttefiklere 200 milyon dolara mal oldu.
1951- Yıkıcı gücü Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan bombaların 100 katı büyüklüğünde olan ilk hidrojen bombası denemesi Pasifik Okyanusu'ndaki Eniwetok atolünde yapıldı.
(( ABD'nin 1948-1958 arasında Pasifik'teki Bikini ve Eniwetok adalarında 66 bomba patlatması sonucu yayılan radyoaktivite nedeniyle adalar oturulmaz hale geldi. Başka adalara yollanan Eniwetok'lular ancak 30 yıl sonra adalarına dönebildi. Bikini'nin ise yüzyıl kadar tehlikeli kalacağı sanılmaktadır. ))
1965- Doğu Pakistan'da (bugünkü Bangladeş) kasırga çıktı; 10 binin üstünde insan öldü.
1974- Erzurum'un Oltu ilçesinde bir linyit ocağında grizu patlaması oldu; 10 işçi öldü.
1975- TRT Genel Müdürü İsmail Cem görevden alındı.
1976- Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) Türkiye'de büro açma isteği kabul edildi.
1978- Liselerde okutulan ahlak dersi ve müfredat programları ile ders kitapları uygulamadan kaldırıldı.
1978- Ankara'da YİBA çarşısı yandı. 49 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı.
1979- Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) gazetelere "Gerçekçi Çıkış Yolu" başlıklı Ecevit hükümetini eleştiren tam sayfa ilan verdi.
1992- Nelson Mandela Uluslararası Atatürk Barış Ödülü'nü insan hakları ihlalleri iddiaları nedeniyle reddetti.
1994- Kayıp olan Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Namık Erdoğan, başına iki kurşun sıkılmış halde ölü bulundu.
1995- İstanbul Çiftehavuzlar'daki bir evde Devrimci Sol liderlerinden Dursun Karataş'ın eşi Sabahat Karataş'la birlikte üç kişinin öldürüldüğü baskına katılan polisler hakkında yargısız infaz iddiasıyla dava açıldı.
1997- Güneydoğu'da sürdürülen operasyonlarda 28 terörist ölü ele geçirildi.
1998- İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Başkanı Akın Birdal Ankara'da silahlı saldırıya uğradı. Birdal ağır yaralandı.
1998- İstanbul'da, Hollanda ve Türk polisinin ortak çalışması sonucu, deniz yoluyla İtalya ve Hollanda'ya gönderilmek istenen, uluslararası uyuşturucu kaçakçısı Hüseyin Baybaşin'in amcasının oğlu Nizamettin Baybaşin'e ait 10 trilyon lira değerinde eroin ve afyon sakızı ele geçirildi.
1999- ABD yetkilileri, Fazilet Partisi milletvekili Merve Kavakçı'nın 5 Mart 1999'da ABD vatandaşlığına geçtiğini açıkladı.
2000- Endonezya hükümeti, Aceh bölgesinin bağımsızlığı için 25 yıldır savaşan Özgür Aceh Hareketi (GAM) ile ateşkes imzaladı.
2001- TBMM'de Telekom Yasası 209 oyla kabul edildi. Yasa Telekom'un özelleştirilmesine olanak sağlıyor; yabancıların hisse oranı yüzde 45'i geçemeyecek.
2002- Eski ABD başkanlarından Jimmy Carter Küba'ya gitti. 1959 devriminden beri Küba'yı ziyaret eden ABD başkanlığı yapmış ilk siyasi şahsiyet oldu.
2003- Litvanya'da Avrupa Birliği'ne katılım için yapılan referandumda halkın yüzde 91'i evet dedi.
2003- Çeçenya'da iki intihar eylemcisi patlayıcı yüklü kamyonu yerel hükümet binalarına sürüp infilak ettirdi; 52 ölü, 200 yaralı.
2004- Amerika Savunma Bakanı Donald Rumsfeld Iraklı esirlere işkence görüntüleri üzerine "Irak'ta Cenevre Sözleşmeleri'ne uyuluyor.Yeni işkence görüntülerini, sözleşmeye aykırı olduğu için yayımlamadık" dedi.
2004- Karikatürist Nezih Danyal'a Uluslararası Ankara Karikatür Festivali ile Karikatürcü Kuruluşları tarafından "Fellowship Award" ödülü verildi.
2005- AİHM Abdullah Öcalan'ın yeniden yargılanmasını tavsiye etti.
(( Mahkeme Abdullah Öcalan'ın yargılanmasında, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin üç maddesini ihlal ettiğine karar verdi: Adil yargılanmadı, gözaltında çok tutuldu, idam cezasıyla kötü muamele yaptı. ))
2006- Almanya'da Stern dergisinin her yıl kurucusu Henri Nannen adına verdiği "Basın ve Düşünce Özgürlüğü Ödülü" Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink'e verildi.
2006- Batı'nın Hamas hükümetine verdiği ambargo cezası Filistin halkını açlıkla vurdu.
(( Gazze'de BM temsilciliğinin önünde ambargo protesto edildi. Eyleme katılan çocuklar "Kuşatma altındayız", "Açız" pankartları taşıdı. ))
2008- Çin'in güneydoğusundaki Sichuan eyaletinde, Richter ölçeğine göre 8 büyüklüğündeki deprem, ardında 88 bin ölü ya da kayıp bıraktı. 375 bin kişinin yaralandığı deprem yüzünden 5 milyon insan evsiz kaldı.


12 Mayıs - Doğanlar

1806- Johan Vilhelm Snellman, Fin yazar ve devlet adamı (ö. 1881)
1820- Florence Nightingale (Florıns Naytingeyl) doğdu.
(( İngiliz hastane reformcusu ve Kırım savaşı yaralılarına Selimiye kışlasında "lambalı kadın" olarak hizmet veren Nightingale'in doğum günü "Dünya Hemşireler Günü" olarak kutlanıyor. ))
1907- ABD'li sinema oyuncusu Katherine Hepburn.
(( İlk filmlerinde genellikle güçlü kadın rollerinde göründü. Kariyeri boyunca 12 kez aday gösterildiği Oscar’ı 4 kez kazanarak bir rekora imza attı. Bu rekor ancak 1990’ların sonunda Meryl Streep tarafından kırılabildi. Üçüncü filmi Morning Glory ile ilk kez Oscar heykelini kucakladığında 26 yaşındaydı. Aktör Spencer Tracy’yle 27 yıl büyük aşk yaşadı. Birlikte dokuz film çevirdiler. 1999’da Amerikan Film Enstitüsü’nün “bütün zamanların en büyük kadın oyuncusu” ilan ettiği Katharine Hepburn, 29 Haziran 2003'te 96 yaşında yaşama veda etti. ))
1937- George Carlin, ABD'li komedyen
1992- Malcolm David Kelley, ABD'li oyuncu


12 Mayıs - Ölenler

1927- Milli edebiyat akımının öncülerinden Ahmet Hikmet Müftüoğlu.
(( Eserleri arasında "Haristan ve Gülistan", "Çağlayanlar" adlı öykü kitaplarıyla "Gönül Hanım" adlı romanı sayılabilir. ))
1970- Nelly Sachs, Alman şair ve yazar (d. 1891)
1985- Fransız ressam Jean Dubuffet.
1999- ABD'li karikatürist Saul Steinberg.
2001- Didi, Brezilyalı futbolcu (d. 1928)
2005- Yönetmen Ömer Kavur, 61 yaşında.
(( "Yatık Emine", "Anayurt Oteli", "Gizli Yüz" gibi çok sayıda filme imza attı. Yurtdışı ve yurtiçinde bir çok ödül kazandı. ))
2005- Felsefeci, çevirmen, denemeci Selahattin Hilav, 77 yaşında. "100 Soruda Felsefe" adlı el kitabı en tanınan çalışmasıdır

13 MAYIS


1277- Karamanoğlu Mehmet Bey, Konya şehrini Karamanoğulları topraklarına kattı ve Türkçe'yi resmi dil ilan etti.
1793- Fransa'da Devrimci Cumhuriyetçi Kadın Yurttaşlar Kulübü kuruldu.
1846- ABD Kongresi Meksika'ya savaş ilan etti. Sınır devriyelerine baskın yapılmasını gerekçe gösterdi.
1915- Çanakkale'de, Binbaşı Ahmet Bey'in komutasındaki ''Muaveneti Milliye'' muhribi, Golyak zırhlısını torpilleyerek batırdı.
1919- İzmir'in işgal edileceğine ilişkin Venizelos'un beyannamesi, Aya Fotini Kilisesi'nde Yunan Albayı Mavrudis tarafından yerli Rumlara okundu.
1926- Sıtma ile Mücadele kanunu kabul edildi.
1929- İran'ın Horasan bölgesinde deprem oldu. 3 bin kişi öldü.
1940- İngiltere Başbakanı olan Winston Churchill ünlü konuşmasını yaptı: "Size kan, ter ve gözyaşından başka vaad edecek bir şeyim yok."
1943- II. Dünya Savaşında 250 bini aşkın Mihver kuvvetleri askerinin Tunusta İttifak devletlerine teslim olmasıyla Kuzey Afrika savaşı son buldu.
1943- Gazino ve kahvelerin sınıflandırılması kararlaştırıldı.
1949- Yazar Rıfat Ilgaz cumhurbaşkanına hakaretten 3 yıl, Mısır kralı ve İran şahına hakaretten 7 ay hapis cezasına çarptırıldı. Aziz Nesin de Mısır kralıyla İran şahına yayın yoluyla hakaretten 7 ay hapis cezası aldı. Meclis'in manevi şahsına hakaret iddiasıyla Mehmet Ali Aybar hakkında da tutuklama kararı çıktı.
1950- Ereğli Kömür İşletmeleri'nde Türkiye'nin ilk siyasal grevi yapıldı.
1955- Türkiye Demir-Çelik İşletmeleri ile Türkiye Selüloz ve Kağıt İşletmeleri kuruldu.
1965- Batı Almanya İsrail'i tanıdı. Karar nedeniyle, 9 Arap ülkesi Batı Almanya ile ilişkisini kesti.
1966- "Türkiye'yi kurtaracak tek yol sosyalizmdir" başlıklı yazısında komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla Şadi Alkılıç 45 yıl önce bugün 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1971- Süresiz kapatılan Sabah gazetesinin açılmasına karar verildi.
1975- Başbakan Süleyman Demirel Vural Önsel adlı bir kişinin saldırısına uğradı. Demirel'in burun kemiği kırıldı.
1979- Başbakan Bülent Ecevit iş çevrelerinin hükümete karşı tutumunu eleştirerek "Yeterli yardım ve kredi sağlama eşiğine gelmişken bıçaklanıyoruz. Kendimizi yabancılara haksız yere jurnal ediyoruz" dedi.
1981- Mehmet Ali Ağca, Papa II. Johannes Paulus'u Roma'da vurarak yaraladı.
1988- Aralarında Abdullah Öcalan'ın da bulunduğu 94 kişiye askerlik yapmak üzere 3 ay içinde yurda dönme çağrısı yapıldı. Çağrıya uymayanların vatandaşlıktan çıkarılacağı ilan edildi.
1994- Eski İSKİ (İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi) Genel Müdürü Ergun Göknel, "Klor yolsuzluğu" davasında 8 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1996- Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller'in dolandırıcılıktan yargılanan Selçuk Parsadan'a örtülü ödenekten 5,5 milyar lira verdiği iddia edildi.
1997- İçişleri Bakanlığı, Uğur Mumcu'nun ailesine 9,5 milyar liralık maddi tazminat ödedi.
1998- Memur sendikaları yasa tasarısını protesto eden memurlar hakkında, adli tarihin en geniş kapsamlı soruşturması açıldı.
1999- Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı bombalı saldırı sonucunda yaşamını yitirdi.
(( Ahmet Taner Kışlalı 21 Ekim 1999 günü saat 09:40'da Cumhuriyet gazetesine yazdığı son yazısını faksladıktan yaklaşık 19 dakika sonra evinden çıktı. 06 GK 377 plakalı aracına yönelen Kışlalı arabasının üstüne silecek ile kaput arasına konulmuş poşete sarılı paketi alıp sol eliyle kapıyı açtığı sırada büyük bir patlama meydana geldi. Çıkan patlamada sol kolu kopan Kışlalı site bekçisi Arif Emirhan Kılıç tarafından Bayındır Hastanesine götürüldü. Saat 10:02'de kalp koroner atışı durmuş, nabzı hızlanmış ve bilinci kapanmış bir şekilde Tıp Fakültesi Hastanesine getirildi. Operatör Dr. Hasan Karakış tarafından yapılan muayene sonrası öldüğü tespit edildi, ölüm raporu yine Hasan Karakış tarafından hazırlandı ve Dr. Ersin Kaya tarafından basın açıklamasıyla bildirildi. Mezarı Ankara'nın Ulus semtinde bulunan Devlet Kabristanı'ndadır. ))
2000- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Federasyonu'nu oluşturan 89 bölge üzerindeki merkezi otoriteyi arttıran bir kararname çıkarttı.
2000- Ankara'da Sincan'da tarlaya bırakılmış halde fazla miktarda patlayıcı madde ve silah ele geçirildi.
(( Patlayıcı ve silahların, yasa dışı Tevhid (Selam) örgütü mensubu Necdet Yüksel tarafından bırakıldığı belirlendi. Yüksel'in, Ahmet Taner Kışlalı'nın aracına bombayı koyduğunu ''itiraf ettiği'' bildirildi. ))
2001- İtalya'da genel seçimleri medya devi Silvio Berlusconi liderliğindeki sağcı "Özgürlükler Evi" ittifakı kazandı.
2001- İspanya'da Bask ülkesindeki seçimleri Bask Milliyetçi Partisi (PNV) ile ortağı Eusko Alkartasuna (EA) kazandı.
2002- İsrail'de iktidarın büyük ortağı Likud Partisi, "Filistin devleti hiçbir zaman kurulmayacak" kararını aldı.Karara Ariel Şaron da karşı çıktı.
2003- Fransa'da emeklilik reformunu protesto amaçlı grev yüzünden uçak, tren ve otobüs seferleri durdu, okullar kapandı ve gazeteler satılmadı. Reform, daha uzun süre çalışmayı ve prim ödemeyi getiriyor.
2003- Suudi Arabistan'da dört ayrı yerde aynı anda intihar saldırıları yapıldı:29 kişi öldü.
2004- YÖK yasa tasarısı TBMM'de kabul edildi.
2004- Hindistan'da 10 Nisan'da başlayan seçimler beş aşamada tamamlandı. Seçimi, Sonia Gandhi'nin lideri olduğu Kongre Partisi kazandı.
2005- Lübnan'da Hizbullah'ın 18 üyeli siyasi konseyine ilk kez bir kadın getirildi. 39 yaşındaki Rima Fahri, klasik müzik dinliyor, Amerikalı muhalif yazar Noam Chomsky hayranı.
2005- ABD'nin New England eyaletinde, 45 yıldır ilk kez idam gerçekleşti. Sekiz kadına tecavüz edip öldürmek suçundan hüküm giyen Michael Ross, zehirli iğneyle idam edildi.
2005- Özbekistan Andican'da İslamcılıkla suçlanan 23 işadamına verilen ağır cezalar isyan başlattı. Muhalifler cezaevini bastı, işadamları dahil 4 bin kişi serbest. Akşam saatlerinde isyan bastırıldı.
2006- Oscar ödüllü aktör Tom Hanks'ın rol aldığı yedi film 100 milyon dolarlık gişe hasılatı barajını aştı. Tom Hanks Guinness Rekorlar Kitabı'na geçti.
2008- İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth ve eşi Edinburg Dükü Prens Philip, resmi ziyaret için Ankara'ya geldi. Kraliçe Elizabeth, 37 yıl aradan sonra gerçekleşen ziyaret çerçevesinde Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan ile bir araya geldi.


13 Mayıs - Doğanlar

1840- Alphonse Daudet, Fransız yazar (ö. 1897).
1882- Fransız ressam Georges Braque.
1907- İngiliz kadın yazar Daphne du Maurier.
1914- ABD'li profesyonel boks şampiyonu Joe Louis.
1919- Vedat Türkali, şair ve yazar
1930- Stevie Wonder, ABD'li şarkıcı ve besteci.
1937- Roger Zelazny, Polonyalı-Amerikalı yazar.
1939- Harvey Keitel, ABD'li aktör
1950- ABD'li şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve besteci Peter Gabriel.
1986- Robert Pattinson, İngiliz aktör.



13 Mayıs - Ölenler

1878- Joseph Henry, ABD'li fizikçi (d. 1797)
1938- Charles Edouard Guillaume, Nobel Fizik Ödülü almış Fransız fizikçi (d. 1861)
1961- ABD'li sinema oyuncusu Garry Cooper.
1985- Fransız ressam Jean Dubuffet.
1988- Chet Baker,ABD'li caz müzisyeni (d. 1929)
1999- Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı bombalı saldırı sonucunda yaşamını yitirdi.
1999- ABD'li karikatürist Saul Steinberg.
2001- Rus uçak mühendisi Aleksey Tupolev, 76 yaşında. Süper yolcu uçağı Concorde'nin benzeri olan Concodsky'inin yanısıra kendi adını taşıyan Tupolev serisiyle de ünlüydü.
2001- Amerikalı şarkıcı Perry Como, 88 yaşında.
2003- İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı emektarı, eski Uluslararası İstanbul Müzik Festivali Yönetmeni Cevza Aktüze.

14 MAYIS



1560- Piyale Paşa komutasındaki Osmanlı donanması, Cerbe deniz savaşını kazandı.
1767- İngiliz hükümetinin ithal çaya vergi koyması üzerine Amerikan Bağımsızlık savaşı başladı.
1839- Askeri hekim yetiştiren Osmanlı öğretim kurumu MektebiŞahane-i Tıbbiye açıldı.
(( Tanzimat Fermanı'nın getirdiği reform düşüncesinden en çok etkilenen kurumlardan olan ''Mektebi Şahane-i Tıbbiye'', 1909'da, Haydarpaşa'daki binasına (bugünkü Marmara Üniversitesi) taşındı. ))
1919- İzmir Limanı'nda bulunan İtilaf Devletleri donanması kumandanı Amiral Caltrop, Türk ordusuna İzmir'in Yunanlılar tarafından işgal edileceğini bildirdi.
1919- İzmirli yurtseverler, gece Yahudi Maşatlığı'nda toplanarak, ''Reddi İlhak'' ilkesini kabul etti.
1924- Türkiye Taş Kömürü Kurumu Zonguldak'ta kuruldu.
1946- Türkiye Sosyalist Partisi kuruldu. Başkanlığa Avukat Esat Adil Müstecaplıoğlu seçildi.
1948- Filistin'de İngiliz egemenliği sona erdi; İsrail bağımsızlığını ilan etti.
1948- Birinci Arap-İsrail Savaşı 14 Mayıs 1948'de başladı.
(( Birinci Arap-İsrail Savaşı, Filistin’de İngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen ardından 14 Mayıs 1948’de, Tel-Aviv’de toplanan Yahudi Milli Konseyi, yayınladığı bir bildiri ile İsrail Devleti’nin kurulduğunu ilan etti. Bunun hemen ardından ABD ve ertesi gün de Sovyetler Birliği İsrail’i tanıdığını açıkladı. Bu gelişmelerin öncesinde ise İngiliz birlikleri bölgeyi terk etmeye başlamışlardı bile. İsrail Devleti’nin kuruluşunun ilan edilmesinden birkaç saat sonra Arap Birliği İsrail’e savaş açtı. Mısır, Ürdün, Suriye ve Irak kuvvetleri üç yönden saldırıya geçerek önemli ilerlemeler kaydettiler. Ancak İsrail’in planlı savunması üzerine savaş Araplar aleyhine dönüştü. İsrail savaş sonunda 1947’de taksim planı ile elde ettiği %56’lık Filistin toprağını % 78’e çıkardı. 700.000 Filistinli, evlerini terk etmek zorunda kalarak komşu ülkelere veya Arapların yoğun olduğu bölgelere sığındılar. Yurtlarını terk eden Filistinliler'den 250.000’i Gazze’ye yerleştirildi. Filistinlilerin başka ülkelere göçü ve Yahudilerin Filistin’de gün geçtikçe artan nüfusu, demografik yapının bölgenin asıl yerleşik halkı olan Araplar aleyhine dönüşmesine neden oldu ve bugüne kadar süregelen Filistinli mülteciler sorunu başladı. Benzer şekilde 1948 -1952 aarasında Arap ülkelerinde yaşayan bir milyon kadar yahudi zorla ülkelerinden kovuldu. Bu mültecilerin çoğu İsrail'e yerleşti. İsrail savaş sonunda savaştığı her Arap ülkesi ile ayrı ayrı ateşkes anlaşmaları imzaladı. Savaşa girmiş olan Ürdün Batı Şeria’ya, Mısır da Gazze Şeridi’ne asker yığdı. Kudüs’ün kontrolü ise batıda İsrail, doğuda Ürdün arasında bölündü. Gazze Mısır'ın oldu. 1948 savaşı sonrasında savaşa katılan Arap ülkelerinde siyasi rejim değişikliğine varan karışıklıklar yaşandı. En önemli değişiklik Mısır’da gerçekleşti. Mısır’da Kral Faruk bir darbe ile tahttan indirilerek yerine General Necib getirildi.
Savaştan en karlı çıkan taraf İsrail oldu. 1914’te 85.000, 1943’te 539.000, 1946’da 608.000, 1947’de 650.000 olan Filistin’deki Yahudi nüfusu, savaş sonrası anlaşmaların imzalandığı 1949 yılında 758.000’e ulaştı. Ürdün de İsrail’den sonra en çok toprak kazanan ülke oldu. ))
1950- 27 yıllık Cumhuriyet Halk Partisi iktidarı son buldu. Demokrat Parti yüzde 53 oyla tek başına iktidara geldi. Türkiye'de tek parti dönemi sona erdi.
1952- Paris'te toplanan Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) Genel Kurulu'nda Türkiye'yi Ahmet Emin Yalman temsil etti.
1955- Nedret Gürcan, Dinar'da , Şairler Yaprağı adlı bir şiir dergisi yayımlamaya başladı.
1955- Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa'daki sosyalist ülkeler yeni bir askeri ittifak içeren Varşova Paktı'nı imzaladılar.
1957- Dr. Asım Onat Dünya Tıp Cemiyeti başkanlığına seçildi.
1958- Ziya Ademhan 1 yıl hapse mahkum oldu.
1968- Üniversite öğrencileri "NATO'ya Hayır" haftası başlattılar; 106 öğrenci gözaltına alındı.
1972- Bülent Ecevit, CHP Kurultayı'nda Atatürk ve İnönü'den sonra CHP'nin üçüncü genel başkanı seçildi.
1974- 12 Mart askeri müdahalesi sırasında hüküm giyenleri de kapsayan Genel af çıktı. 141. ve 142. maddeler kapsam dışı kaldı.
1984- Yaşar Kemal'in İnce Memed romanını beyaz perdeye uyarlayan Peter Ustinov'un filminin galası Londra'da yapıldı.
1985- Hüsamettin Cindoruk, Doğru Yol Partisi genel başkanı seçildi. Cindoruk, " Bu emaneti kimseye teslim etmem. Sadece sahibine teslim ederim" dedi. Yeni Genel Başkanın adı, "Emanetçi" oldu.
1987- TBMM, Anayasa değişikliğini kabul ederek, siyasi yasaklar için referanduma gidilmesi, milletvekili sayısının 450'ye çıkarılması ve seçmen yaşının 20'ye indirilmesini benimsedi.
1996- İstanbul Alibeyköy'de İrfan Ağdaş adlı genç polisin açtığı ateşle vurularak öldü. Polisler hakkında dava açıldı. Dava, 2 Nisan 2001'de bitti, polisler beraat etti.
1997- Danıştay, Bargama köylülerinin siyanürle altın aramaya son verilmesi talebini haklı buldu.
1997- Türk Silahlı Kuvvetleri Kuzey Irak'a yönelik en büyük sınır ötesi harekatı başlattı.
(( 50 bin asker ve köy korucusu Kuzey Irak'a girdi. Resmi açıklamalarda, "Çelik Harekatı" adlı operasyonda 113 güvenlik mensubu ve 2 bin 811 PKK militanının öldüğü ilan edildi. ))
1998- Atatürk Uluslararası Barış Ödülü, Çankaya Köşkü'nde düzenlenen törenle Prof. Dr. Bernard Lewis'e verildi.



14 Mayıs - Doğanlar

1686- Alman fizikçi ve termometrenin mucidi Gabriel Daniel Fahrenheit.
1944- George Lucas, ABD'li film yönetmeni
1959- Stefano Malinverni, İtalyan atlet
1969- Cate Blanchett, Avustralyalı oyuncu
1973- Hakan Ünsal, Türk futbolcu
1983- Amber Tamblyn, ABD'li oyuncu


14 Mayıs - Ölenler

1916- William Stanley, ABD'li fizikçi ve mucit (d. 1858)
1940- Amerikalı devrimci, Anarko-komünist yazar Emma Goldman (Kızıl Emma) öldü.
(( Amerikan işçi hakları mücadelesi öncülerinden Goldman, özgür aşkı savundu. Savaş karşıtıydı. Doğum kontrolü ve eşcinsellerin özgürlüğü için mücadele etti. ))
1964- Gazeteci yazar Selami İzzet Sedes 68 yaşında İstanbul'da öldü.
1975- Gazeteci Ümit Deniz 53 yaşında İstanbul'da öldü.
1984- Oyun yazarı ve tiyatro yönetmeni Vasıf Öngören.
(( Amsterdam'da ölen Öngören'in eserleri arasında, "Asiye Nasıl Kurtulur", "Zengin Mutfağı", "Oyun Nasıl Oynanmalı" bulunuyor. ))
1984- Tiyatro ve sinema sanatçısı İhsan Yüce 54 yaşında öldü.
1987- Amerikalı sinema oyuncusu Rita Hayworth.
1994- Fenerbahçe ve milli takımın eski kalecisi Cihat Arman. Arman 1939-1951 yılları arasında Fenerbahçe futbol takımında 308 maç oynamıştı.
1995- Deneme ve eleştiri yazarı Rauf Mutluay 70 yaşında öldü.
1998- Frank Sinatra 82 yaşında öldü.
2007- Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu üyeliği de yapan Gazeteci yazar Turan Yavuz, Ankara'da vefat etti.

15 MAYIS


1718- Londralı avukat James Puckle, makineli tüfeği icat etti.
1756- Kuzey Amerika'daki egemenlik mücadelesinde İngiltere'nin Fransa'ya savaş açmasıyla, Fransa-Kızılderili savaşı olarak da bilinen 7 yıl savaşı başladı.
1856- Anadolu Feneri ve Rumeli Feneri Fransızlar tarafından inşa edilerek işletilmeye başlandı.
1873- Darüşşafaka Lisesi kuruldu.
1915- 1970 Nobel İktisat ödülü sahibi, ABD'li iktisatçı Paul A. Samuelson.
1919- İtilaf Devletleri desteğindeki Yunanlılar, İzmir'i işgal etti.
1919- Yunan güçlerine ilk kurşunu atan Hukuku Beşer gazetesi Başyazarı Hasan Tahsin (Osman Nevres) ile Askerlik Şube Başkanı Albay Süleyman Fethi şehit edildi.
1919- Mustafa Kemal, Yıldız Sarayı Küçük Mabeyn Köşkü'nde Padişah Vahdettin ile görüştü.
1924- Sanayi-i Nefise Mektebi (bugünkü M. Ü.Güzel Sanatlar Akademisi) öğrencileri ilk resim sergilerini İstanbul'da açtı.
1929- Amerika Birleşik Devletleri'nde Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi ilk ödülleri dağıttı.
((Amerikan yapımı sessiz film "Wings" (Kanatlar) en iyi film seçildi. Ödüller, 1931'den bu yana "Oscar" adıyla da biliniyor. Akademi Ödülleri, bilinen adıyla Oscar, dünyada en bilinen film ödüllerinden biridir. Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi (Academy of Motion Picture Arts and Sciences) tarafından 1929'da Los Angeles'da verilmeye başlandı. Törenler yılda bir kez ve çoğunlukla Şubat ayında yapılır. ))
1933- Rus romancı Maksim Gorki, İtalya'dan Rusya'ya geçerken İstanbul'a geldi ve Süleymaniye Camii ile bazı müzeleri gezdi.
1941- Samsun-Ankara arasında, 19 Mayıs dolayısıyla ''İstiklalin Kurtarıcısı Ebedi Şeften, Koruyucusu Milli Şefe'' adıyla bir bayrak yarışı yapılması kararlaştırıldı.
1952- Türk-Elen Dostluk Derneği kuruldu.
1953- İstinye Tersanesi'nde yapılan Bostancı ve Caddebostan gemileri törenle denize indirildi.
1957- Sovyetler Birliği, Sputnik 3 uydusunu fırlattı.
1963- ABD'li astronot Gordon Cooper, 'Mercury-Atlas 8' adlı kapsülle o güne kadar yapılmış en uzun uzay uçuşunu gerçekleştirmek üzere uzaya fırlatıldı. Cooper uzayda 34 saat 19 dakika kaldı.
1966- Ereğli Demir Çelik tesisleri işletmeye açıldı.
1966- Vietnam savaşını protesto eden 8 bin Amerikalı 2 saat boyunca Beyaz Saray'ı kuşattı.
1969- Anayasa değişikliğinin Mecliste kabul edilmesiyle, eski DP'lilere siyasal haklarını iade etme imkanı tanındı.
1973- Askeri Yargıtay, Prof. Uğur Alacakaptan ve Uğur Mumcu hakkında Sıkıyönetim Askeri Mahkemesince verilen mahkumiyet kararını bozdu. Uğur Mumcu tahliye oldu. Sonra da er olarak askere alındı.
1974- Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk Gazeteci Hasan Tahsin adına İzmir Konak Meydanı'na dikilen İlk Kurşun Anıtını açtı.
1983- 12 Eylül döneminin ardından demokrasiye geçişte kurulan ilk parti açıklandı: Milliyetçi Demokrasi Partisi.
1984- Bin 256 aydın "Türkiye'deki demokratik düzene ilişkin gözlem ve istekler" başlıklı dilekçeyi 15 Mayıs 1984'de Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e verdi. "Aydınlar Dilekçesi" olarak bilinen girişime karşı dava açıldı.
1990- Vincent Van Gogh'un resmi "Doktor Gachet'nin Portresi" bir resim için ödenen en yüksek fiyatla 82,5 milyon dolara satıldı.
1992- Şırnak'ın Uludere ilçesi Taşdelen ve Işıkveren sınır jandarma karakollarına saldıran teröristler 27 eri şehit etti. Olaydan sonra düzenlenen operasyonda 100 terörist ölü geçirildi.
1995- Almanya'da, Türkiye ve Atatürk aleyhinde kampanyalar yürüten ve kendisini halife ilan eden ''Kara Ses Cemalettin Kaplan'' öldü.
1996- Gözcü gazetesi yayın hayatına başladı.
1997- Sınır ötesi operasyonun ilk gününde Sarıkavaklar'da 30 terörist ölü ele geçirildi.
1997- Almanya'da Kitap Yayımcıları Birliği Barış Ödülü Yaşar Kemal'e verildi.
2000- Gazeteci-yazar Uğur Mumcu suikastı soruşturması çerçevesinde tutuklanan ve Tevhid-Selam örgütü üyesi olmakla suçlanan sekiz zanlı, Eskişehir Özel Tip Cezaevi'ne sevk edildi.
2000- Sierra Leone'de Devrimci Birlik Cephesi (RUF) rehin aldıkları 500'e yakın BM askerinden 139'unu serbest bıraktı.
2000- Necdet Yüksel'in Sincan'da gösterdiği yerdeki ikinci cephanelikte 75 kilo C-4, 30 tabanca, 4 otomatik tabanca ile 7 lav silahı bulundu.
2001- IMF icra Kurulu, Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş'in sunduğu ek niyet mektubunu onayladı.Türkiye'ye bu yıl 14, 8 milyar dolar kredi verilecek.
2001- Meksika'da öğretmenler greve gitti.
2002- RTÜK ile Basın Yasası'nda değişiklik içeren yasa TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
((Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'e gönderildi. Yasayla televizyonlar için ekran karartma dönemi sona erdi. Basın yoluyla işlenen suçlara internet de eklendi. ))
2003- Türkiye, Almanya'da görülen tavuk vebası (avian influenza) nedeniyle, bu ülkeden tavuk ürünleri ithalatını yasakladı. Tavuk vebasına Türkiye'de rastlanmadı.
2003- Arjantin'de 'El Turco' lakaplı eski başkan Carlos Menem, 27 Nisan'da yapılan ilk turda oyların yüzde 24'ünü almasına rağmen, ikinci turdan çekildiğini açıkladı. Böylece 'Meçhul İnsan' lakaplı Nestor Kircher seçim kazanmadan başkan oldu.
2004- Birinci Süper Futbol Liginde Fenerbahçe şampiyon oldu.
2004- İsrail, Gazze Şeridi'nde Refah kentinde evleri yıktı, yolları, elektrik ve su şebekelerini çökertti. Bin kadar Filistinli evsiz kaldı. Son operasyonla birlikte İsrail'in 2000'den beri Refah'ta yıktığı ev 1026 evsiz bıraktığı Filistinli sayısı 11 bine ulaştı.
2005- Tel Aviv'de 150 bin İsrailli Ariel Şaron yönetiminden ısrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesini istedi.
2005- Boğaziçi Köprüsü'nün üzerinde ünlü tenisci Venus Williams ile ıpek Şenoğlu gösteri maçı yaptı.
2005- Ankara'da Milli Görüş Vakfı, Mazlum-Der, Hak-İş ve Memur-Sen'in oluşturduğu İnanç Özgürlüğü Platformu "Beyaz Buluşma" adı altında türban yasağını protesto etti. Mitingte haremlik selamlık uygulandı.
2005- Tunceli'nin Ovacık ilçesi kırsalında 2'si kadın 9 terörist ölü ele geçirildi.
2005- Emekli SAT komandosu Namık Ekin, ABD'li Jerry Hall'un 120 saat ile sahip olduğu su altında kalma rekorunu 121 saat 35 dakika ile geliştirerek yeni rekora imza attı.
2006- Dünyanın en yüksek (8 bin 850 metre) noktası Everest'te zirveye tırmanan ilk Türk kadın dağcı, Petrol Ofis takımından Eylem Elif Maviş oldu.
2007- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Şemdinli davasıyla ilgili sanık astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz hakkındaki 39 yıl 5 ay 10'ar gün hapis cezası kararını ''eksik soruşturma'' gerekçesiyle bozdu. Daire, davanın askeri mahkemede görülmesi gerektiğine karar verdi.
2007- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, görevdeki 7. yılını doldurdu. 5 Mayıs 2000'de seçilen Sezer, 16 Mayısta görevi 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'den devralmıştı.


15 Mayıs - Doğanlar

1890- Amerikalı romancı Katherine Anne Porter.
1891- Rus romancı Mikhail Bulgakov.
1903- Maria Reiche, Alman matematikçi ve arkeolog (ö. 1998)
1909- ABD'li sinema oyuncusu James Mason.
1911- İsviçreli yazar Max Frisch.
1954- Eric Gerets, Belçikalı futbolcu ve teknik direktör
1982- Veronica Campbell, Jamaikalı sprinter
1987- Doruk Çetin, Türk, yönetmen, fotoğrafçı ve yapımcı

15 Mayıs - Ölenler

1886- Emily Dickinson, ABD'li şair (d. 1830)
1919- Hasan Tahsin (d. 1888)
1926- Son Osmanlı Padişahı VI. Mehmet Vahdettin, San Remo'da sürgünde.
1997- Şair Turhan Oğuzbaş, İstanbul'da.
(( Şair "Yaşanmamış Mektuplar", "Gözlerin İstanbul Senin", "Sonbahar Rüzgarları" adlı şiir kitaplarının yanında Timur Selçuk'un bestelediği "İspanyol Meyhanesi" şiiriyle tanınmıştı. ))
1998- Eski başbakanlardan Naim Talu, tedavi gördüğü Amerikan Hastanesinde vefat etti.
2003- June Carter Cash, Amerikalı müzisyen (d. 1929)
2004- Kıdemli gazeteci, sürekli basın kartı sahibi Cemal Dündar
2005- Anadolu Ajansının eski çalışanlarından gazeteci Ahmet Karaca, Ankara'da vefat etti.

16 MAYIS



1717- Voltaire adıyla bilinen yazar François-Marie Arouet din ve krallık karşıtı yazılarından ötürü Bastille hapisanesine gönderildi.
1888- Gramofonun mucidi Emile Berliner, Philadelphia'da geliştirdiği bu aleti tanıttı.
1919- Mustafa Kemal, Samsun'a gitmek üzere ''Bandırma'' vapuru ile İstanbul'dan yola çıktı.
1943- Varşova Gettosundaki Yahudi topluluğunun Nazi işgaline karşı direnişi kırıldı.
(( Hayatta kalanlar Treblinka toplama ve yok etme kampına gönderilmeye başladı. Treblinka II, II. Dünya Savaşı'nda işgal altındaki Polonya'da faaliyet göstermiş bir Nazi imha kampıdır. Temmuz 1942 ve Ekim 1943 arası yaklaşık 850 bin kişinin öldürüldüğü kamp, tutsaklar tarafından düzenlenen ve az sayıda Almanın ölümüyle sonuçlanan başkaldırmanın ardından kapatıldı. Kampta ölenlerin yüzde 99.5'i Yahudi asıllıydı. Yakınındaki Treblinka I, imha kampını takviye etmek amacıyla zorunlu iş kampı ve idarî merkez olarak faaliyet gösterdi. ))
1952- İngiltere'de kadınlara eşit ücret 16 Mayıs 1952'de yasalaştı.
1957- IBM'nin yeni geliştirdiği bilgisayarın ağırlığı 21 tondu.
1958- Besteci Ahmet Adnan Saygun Londra'da Jean Sibelius Ödülü'nü aldı.
1960- Milli Eğitim Bakanlığı 19 Mayıs gösterilerini yasakladığını açıkladı.
1961- Tiyatro sanatçısı Cüneyt Gökçer Kral Lear'i oynamak üzere Moskova'ya gitti.
1963- Ankara Devlet Tiyatrosu'nda ilk müzikal sergilendi. Müzikalin adı "Öp Beni Kate" idi.
1968- Fransa'da genel grev. Mayıs 1968 öğrenci ayaklanması işçilerle birleşiyor.
1972- Sıkıyönetim uygulaması çerçevesinde askeri makamlarca tutuklananların asker kişi sayılacağı açıklandı.
1974- 9 İsrailli çocuğu rehin alan Filistin gerillalarıyla İsrail askerleri arasında çatışma çıktı; 16 çocuk öldü, 70 çocuk yaralandı.
1975- Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) Genel Müdürü İsmail Cem, "milli güvenliğe aykırı tutumu" gerekçe gösterilerek görevden alındı. Yerine Nevzat Yalçıntaş atandı. Cem Danıştay'a başvurdu.
1984- Yayımcı İlhan Erdost'un Mamak Cezaevin'de dövülerek öldürülmesinden hükümlü astsubay ŞükrüBağ'ın 10 yıl 8 aylık mahkumiyet kararı kesinleşti.
1987- Alman Yazarlar Birliği, 7 yıldır cezaevinde yatan şair Nevzat Çelik'in serbest bırakılması için Başbakan Turgut Özal'a bir mektup gönderdi.
1989- Bayrampaşa Cezaevi'nde isyan çıktı; 40'a yakın tutuklu ve hükümlü yaralandı.
1990- Edith Cresson Fransa'nın ilk kadın başbakanı oldu
1992- Tarihi Galata Köprüsü, köprü altındaki bir lokantada çıkan yangın sonucunda çökerek kullanılamaz hale geldi. İngilizler köprüyü 105 bin altın karşılığı 1875'de yapmıştı.
1993- DYP Genel Başkanı, Başbakan Süleyman Demirel, 244 oyla Türkiye'nin Dokuzuncu Cumhurbaşkanı oldu.
1993- Türkiye jimnastikte ilk kez Avrupa şampiyonu oldu; atlama beygirinde Murat Canbaş altın madalya kazandı.
1996- DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, örtülü ödenekle ilgili açıklamada bulunamayacağını, ''devlet sırrı'' olduğunu söyledi.
2000- Galatasaray futbol takımı Arsenal'i 4-1 yenerek UEFA Kupası'nı aldı.
2000- Onuncu Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM'de ant içerek görevine başladı.
2001- Genelkurmay Özel Kuvvetler Komutanlığı Hava Grubu'na ait CASA tipi askeri uçak, Malatya'da düştü. Kazada, 1 binbaşı, 3 yüzbaşı, 3 üsteğmen, 16 astsubay, 1 uzman çavuş ve 10 er şehit oldu.



16 Mayıs - Doğanlar

1910- ABD'li Oscar ödüllü sinema oyuncusu Henry Fonda.
1821- Pafnuty Lvovich Chebyshev, Rus matematikçi
1883- Celâl Bayar, Türk Siyasetçi
1905- Henry Fonda, ABD'li Oscar ödüllü sinema oyuncusu
1923- Merton Miller, ABD'li ekonomist, Nobel Ödülü sahibi
1950- J. Georg Bednorz, Alman fizikçi, Nobel Ödülü sahibi
1965- Vincent Regan, Galli sinema oyuncusu
1965- Mehmet Murat İldan, Çağdaş Türk romancısı ve tiyatro yazarı
1966- Janet Jackson, Amerikalı şarkıcı
1969- David Boreanaz, ABD'li oyuncu
1981- Sergei Novitski, Rus buz patenci
1986- Megan Fox, ABD'li oyuncu



16 Mayıs - Ölenler


1703- Charles Perrault, Fransız yazar (d. 1628)
1782- Daniel Solander, İsveçli botanikçi (d. 1736)
1830- Joseph Fourier, Fransız bilimci (d. 1768)
1926- Son Osmanlı padişahı VI. Mehmet Vahdettin, İtalya'nın San Remo kentinde öldü.
1952- Memduh Şevket Esendal, Yazar (d. 1883)
1957- Eliot Ness, ABD'li federal ajan (d. 1903)
1977- Alman asıllı ABD'li roket bilimcisi Wernher von Braun.
1984- Ercüment Behzat Lav, Türk şair, aktör, radyocu (d. 1903)
1984- Andy Kaufman, ABD'li komedyen, aktör (d. 1949)
1984- Irwin Shaw, ABD'li yazar (d. 1913)
1985- Margaret Hamilton, ABD'li sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1902)
1989- Türkçe tangoları seslendiren ilk sanatçı Seyhan Hanım (Oskay) öldü.
1990- Sammy Davis, Jr., ABD'li siyahi dansçı, şarkıcı, müzisyen, komedyen ve oyuncu (d. 1925)
1994- Gazeteci yazar Şahap Balcıoğlu 71 yaşında öldü.
1997- Sinema oyuncusu Önder Somer İstanbul'da öldü.
1998- Sevim Tanürek, Türk Müziği sanatçısı (d. 1934)

17 MAYIS



1874- Norveç İsveç'ten ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.
1954- Amerika Birleşik Devletleri'nde siyah çocukların beyaz çocuklarla aynı okula gitmelerini önleyen yasa yürürlükten kaldırıldı.
1967- İmam-hatip okullarını bitirenlere üniversitelere girme hakkı tanındı.
1969- İstanbul Toptaşı Cezaevi'nde 500 mahkum af isteğiyle açlık grevine başladı.
1971- Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C ) üyesi dört kişi İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırdı. Eylemciler, 20 Mayıs gününe kadar cezaevlerindeki bütün devrimcilerin serbest bırakılmasını istediler. Hükümet pazarlık yapmayacağını açıkladı.
1972- Demiryollarının 991 milyon lirayla zarar rekoru kırdığı açıklandı.
1973- Türkiye Komünist Partisi- Marksist Leninist (TKP-ML) ve Türkiye İşçi Köylü Ordusu'nun (TİKKO) kurucusu İbrahim Kaypakkaya sıkıyönetimde gözaltında bulunduğu sırada gördüğü işkenceler sonucunda öldü.
1976- Batman ve Malatya'da Petrol-İş üyesi 5 bin işçi grevde.
1983- Türkiye İşçi Partisi (TİP) üyesi yedi gencin öldürüldüğü Bahçelievler katliamı davası sonuçlandı. İki sanık idam, iki sanık da 15'er yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Aynı gün Savcı Doğan Öz'ü 1978'de Ankara'da öldürmekten sanık İbrahim Çiftçi beraat etti.
1983- İsrail, Lübnan ve ABD arasında 17 Mayıs Antlaşması imzalandı.
1987- İstanbul'da 80'li yılların ilk kitlesel kadın yürüyüşü "Dayağa Karşı Dayanışma Yürüyüşü" yapıldı. Yürüyüşe iki binden fazla kadın coşkuyla katıldı.
1989- Çin'de 1 milyondan fazla gösterici başkent Pekin'deki Tienanmen Meydanı'nda siyasal özgürlüklerin genişletilmesi için açlık grevi yapan öğrencileri desteklemek amacıyla yürüyüş yaptı.
Aynı gün, Çekoslovakya'da, 4 aydır hapiste olan yazar Vaclav Havel serbest bırakıldı.
1994- İstanbul Savaş Karşıtları Derneği kapatıldı.
1994- Türkiye ekonomisi, 14 yıl aradan sonra yeniden IMF denetimine girdi.
1995- Hava-İş sendikası başkanı Atilay Ayçin bir konuşmasında bölücülük yaptığı iddiasıyla yargılandı, 1 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı ve tutuklandı.
1996- Yaşar Kemal'e İspanya'da Uluslararası Katalonya Ödülü verildi.
1997- "Barış İçin Bir Milyon İmza" girişiminin topladığı imzalar Meclis'e iletildi.
2000- Geçen yıl bugün, Doçent Doktor Bahriye Üçok ile Muammer Aksoy'un öldürülmesi olayına karışan 4 kişinin yakalandığı açıklandı.
2006- Danıştay'a avukat Alparslan Arslan tarafından düzenlenen silahlı saldırıda Danıştay İkinci Dairesi üyesi Mustafa Yücel Özbilgin yaşamını yitirdi ve dört üye yaralandı




17 Mayıs - Doğanlar

1749- Edward Jenner, İngiliz hekim (ö. 1823)
1866- Erik Satie, Fransız besteci (ö. 1925)
1886- XIII. Alfonso, (1886 - 1931) döneminde İspanya kralı (ö. 1941)
1900- İran devriminin dini lideri Ayetullah Humeyni.
1956- Bob Saget, ABD'li oyuncu ve komedyen
1982- Tony Parker, Fransız basketbol oyuncusu




17 Mayıs - Ölenler

1880- Ziya Paşa, şair ve siyaset adamı (d. 1825)
1952- Memduh Şevket Esendal, öykücü, romancı ve siyaset adamı (d. 1883)
1957- Nurullah Ataç, yazar ve eleştirmen (d. 1898)
1980- Galatasaray'lı ünlü futbolcu ve teknik yönetmen "Baba Gündüz" Gündüz Kılıç.
1993- Sinema sanatçısı Handan Adalı.
1998- Frank Sinatra, şarkıcı ve oyuncu (d. 1915)
2002- Âşık Mahzuni Şerif,halk şairi (d. 1939)

18 MAYIS



1804- Napoleon Bonaparte Fransa imparatoru ilan edildi.
1871- Paris Komünü eşit işe eşit ücret verilmesini kabul etti.
1926- Uluslararası Silahsızlanma Konferansı Cenevre'de başladı.
1929- Suşehri'nde 6.1 büyüklüğündeki depremde 64 kişi öldü.
1943- Adolf Hitler müttefiki İtalya'nın teslim olmaya yönelmesi üzerine Alaric Operasyonu'nu başlatarak İtalya'nın Alman ordularınca istilası emrini verdi.
1944- Sovyetler Birliği lideri Stalin'in emri ile Kırım'da soykırım amacı ile sürgün yapıldı. Kırım Tatarları'nın tamamı vatanlarından sürüldü, %46'sı sürgünde hayatı kaybetti, hayatta kalabilenlerin kimlikleri yok edilmeye çalışıldı.
1960- Akşam gazetesi 20 gün süreyle kapatıldı. Gerekçe; sıkıyönetim bildirilerine uymamak.
1961- Aziz Nesin tutuklandı. Gerekçe; yazısında komünizm propagandası yapmak.
1968- Fransa'da Mayıs ayaklanması sürüyor.
(( Başkan de Gaulle Romanya'daki ziyaretini beklenenden 12 saat önce bitirerek ülkesine döndü. Sinemacılar Cannes Film Festivali'ni işgal etti. Önde gelen Fransız film yönetmenleri eserlerini yarışmadan geri çekti jüri istifa ederek festivali sona erdirdi. ))
1973- Türkiye Komünist Partisi- Marksist Leninist (TKP-ML) ve Türkiye İşçi Köylü Ordusu'nun (TİKKO) kurucusu İbrahim Kaypakkaya sıkıyönetimde gözaltında bulunduğu sırada gördüğü işkenceler sonucunda öldü.
1974- Türkiye'de genel Genel Af ilan edildi.
1974- Hindistan Pokhran eyaletindeki Racastan Çölü'nde ilk nükleer silah denemesini başarıyla gerçekleştirdi.
1974- Valery Giscard d'Estaing Fransa cumhurbaşkanlığına seçildi.
1976- Zonguldak Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanan Başbakan Süleyman Demirel'in hayali mobilya ihracatı suçundan tutuklu yeğeni Yahya Demirel tahliye edildi.
1982- Almanya'da eroin kaçakçılığından hapis cezasına çarptırılan Milli Selamet Partisi eski milletvekili Halit Kahraman cezası bitince Türkiye'ye teslim edildi. İki gün sonra Ankara'da tutuklandı.
1986- Nisan'da Çernobil Nükleer Santralındaki patlamanın ardından Atom Enerjisi Komisyon Başkanı Profesör Ahmet Yüksel Özemre, "radyasyonda endişe edilecek bir şey yok" dedi.
1987- İstanbul'da Deniz Otobüsleri Bostancı- Kabataş arasında çalışmaya başladı.
1994- TSK'ye ait savaş uçakları, terör örgütü PKK'nın Irak'ın kuzeyindeki Zeli Kampı'nı bombaladı. Yüzlerce teröristin yok edildiği bildirildi. Hakkari, Bingöl ve Kahramanmaraş'taki operasyonlarda da 52 terörist öldürüldü.
1995- Gazi mahallesi olaylarını protesto gösterisi sırasında gözaltına alınan ve kendisinden bir daha hiç haber alınamayan Hasan Ocak'ın Altınşehir Mezarlığı Kimsesizler Bölümü'ne gömüldüğü ortaya çıktı.
1996- Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e, İzmit'te İbrahim Gümrükçüoğlu tarafından suikast girişiminde bulunuldu. Demirel, olaydan yara almadan kurtuldu. Koruma Müdürü Şükrü Çukurlu kolundan, bir gazeteci ise ayağından yaralandı.
1997- Milliyetçi Hareket Partisi kurultayında kavga çıktı, kurultay hakim kararıyla 1 ay ertelendi.
2000- Doç. Dr. Bahriye Üçok'un katledilmesinde kullanılan pakette tespit edilen parmak izinin, Umut Operasyonu çerçevesinde yakalanan Ferhan Özmen'e ait olduğu belirlendi.
2003- Türkiye'nin ilk özel rakı fabrikasının temeli, İzmir'in Menderes ilçesi Tekeli beldesinde atıldı.
2006- Danıştay saldırısında ölen 2. Daire Üyesi Mustafa Yücel Özbilgin'in Kocatepe Camisi'ndeki cenaze törenine katılan eski başbakanlardan Bülent Ecevit, daha sonra gittiği evinde aniden tansiyonu yükselerek fenalaştı ve GATA'ya kaldırıldı. Beyin kanaması geçirdiği belirlenen Ecevit ameliyat edildi.




18 Mayıs - Doğanlar

1408- İranlı yazar ve şair Ömer Hayyam.
1872- İngiliz filozof ve matematikçi, Nobel edebiyat ödülü sahibi, barış hareketi lideri Bertrand Russel.
1883- Bauhaus akımının kurucularından Alman mimar Walter Gropius.
1897- ABD'li film yönetmeni Frank Capra.
1898- Şair Faruk Nafiz Çamlıbel, İstanbul'da doğdu.
1919- İngiliz dansçı, Türkiye balesinin kurucusu Dame Margot Fonteyn.
1920- Papa 2. John Paul.
1936- Türker İnanoğlu, Türk yönetmen, yapımcı
1970- Tina Fey, ABD'li yazar ve komedyen




18 Mayıs - Ölenler

1952- Gazeteci ve yazar Sermet Muhtar Alus vefat etti.
1973- Jeannette Rankin, ABD'li feminist siyasetçi (d. 1880)
1976- TRT'nin ilk spikerlerinden Zafer Cilasun, 37 yaşında Ankara'da öldü.
1981- Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) eski başkanlarından Fuat Sirmen.
1981- Amerikalı şair, oyun yazarı ve romancı William Saroyan.
1995- Elizabeth Montgomery, ABD'li film ve televizyon oyuncusu (d. 1933)

19 MAYIS


1915- Kaymakam rütbesindeki Mustafa Kemal, Arıburnu cephesinde gösterdiği cesaret ve kahramanlık dolayısıyla Miralaylığa terfi etti.
1919- 9'uncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, karargahıyla beraber Samsun'a çıkarak Milli Mücadele'yi başlattı. 20 Haziran 1938 tarihinde çıkarılan bir kanunla bu gün ulusal bayram olarak kutlanmaya başlandı.
(( Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanan, Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal bayramlarından biridir. 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun'a çıkmıştır ve bu gün Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gün kabul edilir. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir.
20 Haziran 1938 tarihli kanun ile "Gençlik ve Spor Bayramı" olarak ulusal bayramlardan biri olmuştur. 12 Eylül Darbesinden sonra adına "Atatürk'ü Anma" eklenmiştir.
Her yıl 19 Mayıs günü Gençlik ve Spor Bayramı Türkiye'nin dört bir yanında spor gösterileri ve törenlerle kutlanır. ))
1924- Musul sorunuyla ilgili Türk-İngiliz heyetleri arasında, ''Haliç Konferansı'' diye adlandırılan görüşmeler başladı. 9 Hazirana kadar sürecek görüşmelerden sonuç alınamayınca, konu Milletler Cemiyetine götürüldü.
1934- Bulgaristan'da faşistler darbeyle iktidarı ele geçirdi.
1940- İstanbul Dolmabahçe Stadyumunun temeli atıldı.
1943- Ankara'da Gençlik Parkı törenle açıldı.
1945- İsmet İnönü'nün 19 Mayıs törenindeki konuşması, çok partili düzene geçişin sinyalini verdi: ''Harp zamanlarının ihtiyatlı tedbirlere lüzum gösteren darlıkları kalktıkça, memleketin siyaset ve fikir hayatında demokrasi prensipleri daha geniş ölçüde hüküm sürecektir.''
1948- İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği ile İstanbul Teknik Üniversitesi Talebe Birliği birleşti. Böylece, kısa adı TMTF olan Türkiye Milli Talebe Federasyonu kuruldu.
1961- Güney Kore'de gerçekleştirilen darbeden sonra, Başkan Po Sun Yun, görevinden istifa etti.
1966- Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, "27 Mayıs Devrimi'nin neticelerini kimsenin tasfiye etmeye gücü yetmez. Türk Silahlı Kuvvetleri ve onun komutanları, şu ve bu prensibin aleti değildir," dedi.
1968- Türkiye İşçi Partisi'nin Kayseri'deki toplantısına saldırıldı; konuşmacılar yaralandı, bayrak ve flamalar yırtıldı.
1975- ABD Senatosu, Türkiye'ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı.
1975- 19 Mayıs Bayramı başkentte sönük geçti; gösteriler yapılmadı. TRT'nin İstanbul ve öteki kentlerdeki törenleri naklen yayınlamaması eleştirildi. Ankara'da elverişsiz hava koşulları öne sürülerek ertelenen törenler, daha sonra okulların tatile girişi bahane edilerek tamamen iptal edildi.
1977- Milliyetçi Hareket Partisi lideri Alpaslan Türkeş "Katil Ecevit", "Komünistler Moskova'ya", "Elde kuran, hedef Turan" sloganlarını yasakladı.
1979- 1 Mayıs günü sokağa çıktıkları için tutuklanan Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran ve 330 partili serbest bırakıldı.
1981- Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından hizmete açıldı. Atatürk'ün AOÇ'deki evinin benzerinin temeli, Başbakan Bülend Ulusu tarafından atıldı.
1982- Türkiye, Fransa'dan Yılmaz Güney'in iadesini istedi.
1986- Atatürk Uluslararası Barış Ödülü'ne değer bulunan NATO eski Genel Sekreteri Josef Luns, ödülünü törenle aldı.
1989- Kadın Kurultayı toplandı. İlk kez kapalı bir salonda yaklaşık 2 bin 500 kadın toplandı. Aynı gün, Uluslararası I. İstanbul Tiyatro Festivali başladı.
1990- Polis Kadıköy'de bir eve baskın yaptı. Hatice Dilek Aslan ve İsmail Oral öldürüldü.
1995- Gözaltında kaybedilen, 55 gün sonra ölüsü Beykoz Kimsesizler Mezarlığında bulunan Hasan Ocak, binlerce kişinin katıldığı törenle toprağa verildi. Dönemin İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu, "toplumdan hükümet adına özür diliyorum," dedi.
1997- Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Atatürk Uluslar arası Barış Ödülü'nü Bosna-Hersek Türk Barış Gücü'ne verdi.
2000- Atatürk Uluslararası Barış Ödülü, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'a verildi.
2006- Osmaniye-Gaziantep kara yolunda, Afganistan ve Bangladeş uyruklu kaçakları taşıyan arkası kapalı kamyonetin tıra çarpması sonucunda 44 kişi öldü.
2008- Sigara içilen yerlere ilişkin yasağın kapsamını genişleten Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun yürürlüğe girdi. Yasak kapsamındaki yerlerde sigara içenlere 62 YTL ceza verilecek.




19 Mayıs - Doğanlar

1762- Alman filozof Johann Gottlieb Fichte.
1881- Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu (ö. 1938)
1890- Vietnam bağımsızlık hareketinin lideri Ho Şi Mingh.
1914- Max Perutz, Avusturyalı-İngiliz moleküler biyolog (ö. 2002)
1925- Malcolm X, ABD'li siyahi lider (ö. 1965)
1977- Natalia Oreiro, Arjantinli şarkıcı ve oyuncu


19 Mayıs - Ölenler

1895- Jose Marti, Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü, şair, yazar (d. 1853)
1927- Türkçülük ve halkçılık görüşleriyle tanınan Ahmet Hikmet Müftüoğlu öldü.
1935- "Arabistanlı Lawrence" adıyla tanınan, İngiliz arkeolog, asker, istihbaratçı ve yazar Thomas Edward Lawrence, motosiklet kazasında öldü.
1939- Anadolu Ajansı, 1 Mart 1925'te şirkete dönüştürüldüğünde ilk Yönetim Kurulu Başkanı olan ünlü düşünce ve siyaset adamı Ahmet Ağaoğlu, İstanbul'da öldü. Ağaoğlu Ahmet Bey, Suşa'da (Karabağ-Azerbaycan) 1869'da doğdu.
1944- Sivil ressamlar kuşağının ilk temsilcilerinden Şevket Dağ. Uluslararası yarışmalarda ödüller almış olan Şevket Dağ, özellikle Ayasofya'dan çalıştığı resimlerle "iç mekan ressamı" olarak tanınıyordu.
1994- Jacqueline Kennedy Onassis (d. 1929)
2004- Pop müziği sanatçısı Çetin Alp, 57 yaşında İstanbul'da öldü.

20 MAYIS


325- Roma imparatoru Konstantin, ilk Ekümenik Konsilin 20 Mayıs 325'te İznik'te düzenlenmesini sağladı.
(( Ekümenik Konsil, Katolik Kilisesi'nin hıristiyan inanç esaslarını tesbit ve tahkîm etmek, âyinlerin icrâsı konusunda kararlar almak ve Hıristiyanlık ahlāk ve disiplininin esaslarını te'yid ve tahkîm etmek üzere Kilise'ye bağlı bütün piskoposların katılımıyla yaptığı toplantı. Bugüne kadar 21 ekümenik konsil toplanmıştır. Bunlardan ancak sekizi, Kilise'nin 1054 târihinde Katoliklik ve Ortodoksluk diye ikiye bölünmesinden önce vuku bulmuş olduğu için, Ortodokslar tarafından tanınmaktadır. ))
1481- II. Bayezid, Osmanlı padişahı oldu.
1622- Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı Padişah II. Osman'ı tahttan indirip öldürdü. Öldürülen ilk padişah olan ''Genç Osman''ın yerine ''Deli Mustafa'', ikinci kez tahta çıkarıldı.
1795- Fransa'da kadın kulüpleri kurulması yasaklandı.
1878- II. Abdülhamit'i devirmek, Çırağan Sarayı'nda tutulan V. Murat'ı tahta çıkarmak amacıyla ''Çırağan baskını''nı düzenleyen gazeteci Ali Süavi öldürüldü.
1920- İlk hemşirelik okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
1928- Dil Encümeni Heyeti kuruldu.
1928- Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi.
1932- Avusturya şansölyeliğine Hıristiyan Sosyalist lider Engelbert Dollfuss seçildi.
1940- Devlet Konservatuvarı Kuruluşu Hakkında Kanun kabul edildi.
1947- Adana'da İplik ve Dokuma İşçileri Kongresi yapıldı.
1948- Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Milli Eğitim Bakanlığı denetiminde imam-hatip kursları açılmasına karar verdi.
1955- Akis dergisi yazı işleri müdürü Cüneyt Arcayürek tutuklandı.
1959- Vatan gazetesi yazarlarından Sadun Tanju, saldırıya uğradı.
1961- 27 Mayıs sonrası ilk büyük işçi mitingi, Eskişehir'de binlerce işçinin katılımıyla yapıldı.
1963- Bazı ordu birlikleri, Ankara'da Talat Aydemir'in yönetiminde yeniden ayaklandı. (Bu kez girişimde bulunanlar yargılandı, 5 Temmuz 1964'de Aydemir ve Fethi Gürcan idam edildi.) Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan edildi.
1964- İstanbul Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi dışında, üniversite ve yüksek okullara girişte merkezi sınav sistemi getirildi.
1965- Ürgüplü Kabinesi'nin Adalet Bakanı İrfan Baran "141 ve 142 kaldırılsa komünizm önlenemez," dedi.
1971- Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği kuruldu.
1974- Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi davasından yargılanan ve 2 yıldır tutuklu olan sinema sanatçısı Yılmaz Güney genel aftan yararlanarak tahliye oldu.
1981- Özgürlük Yolu ve kısa adı DHKD olan Devrimci Halk Kültür Dernekleri adıyla bilinen Türkiye Kürdistanı Sosyalist Partisi davası Diyarbakır Sıkıyönetim Mahkemesi'nde başladı.
1983- 12 Eylül'ün ardından partiler kuruluyor: Anavatan Partisinin kuruluşuna ilişkin belgeler, İçişleri Bakanlığına verildi. ANAP Genel Başkanlığı'na Turgut Özal getirildi. Halkçı Parti (HP) kuruldu, Genel Başkanlığa Necdet Calp seçildi. Büyük Türkiye Partisi kuruldu, Genel Başkanlığa Ali Fethi Esener getirildi.
1989- Çin'de Başbakan Li Peng Pekin'de sıkıyönetim ilan etti.
1990- Milli Savunma Bakanı Safa Giray, Hava Kuvvetlerinden, 17'si subay, 97'si astsubay olmak üzere 114 kişinin irticai örgütlerle ilişkileri olduğu için ordudan atıldığını açıkladı.
1990- Romanya'da; İon İliescu cumhurbaşkanı seçildi.
1996- Siyasi tutuklu ve hükümlüler Adalet Bakanı Mehmet Ağar'ın "6 Mayıs Genelgesi"ne karşı açlık grevine başladı. 27 Temmuz'da anlaşmaya varılacak grev sırasında 12 kişi öldü.
1999- PKK yöneticilerinden Şemdin Sakık ve kardeşi Arif Sakık idam cezasına çarptırıldı.
2000- Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinde geleneksel mayıs şenlikleri dolayısıyla denize açılan iki teknenin alabora olması sonucu 38 kişi boğuldu, 15 kişi yaralandı.
2007- Çeşitli sivil toplum örgütlerince düzenlenen ''Cumhuriyet Mitingi''nin sonuncusu Samsun'da yapıldı.




20 Mayıs - Doğanlar

1799- "İnsanlık Komedyası"nın yaratıcısı Fransız romancı Honore de Balzac.
1966- Ali Sami Yen, Türk spor adamı (ö. 1951)
1908- James Stewart, ABD'li aktör (ö. 1997)
1921- Wolfgang Borchert, Alman yazar (ö. 1947)
1981- Iker Casillas, İspanyol futbolcu



20 Mayıs - Ölenler

1506- Amerika kıtasına ulaşan ilk Avrupalı kaşif Kristof Kolomb.
1622- II. Osman, (Genç Osman) 16. Osmanlı padişahı (d. 1604)
1896- Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (d. 1819)
1982- Hattat Hamit (Aytaç) Bey öldü.
1994- Eski Amerika Birleşik Devletleri Başkanlarından John F. Kennedy'nin dul eşi ve Yunanlı armatör Aristotelis Onasis'in karısı Jacqueline Onasis.

21 MAYIS


1847- Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (Defterhane-iş Amire Kalemi) kuruldu.
1925- Bursa'da yayımlanan Yoldaş gazetesi komünizm propagandası gerekçesiyle kapatıldı. Gazetenin sahibi İbrahim Hilmi Bey tutuklandı.
1927- Amerikalı havacı Charles Lindbergh New York'tan Paris'e 33 saat 30 dakikada uçtu. Lindbergh Atlas Okyanusu'nu geçen ilk pilot oldu.
1928- Türkiye'de kadın doktorların on yıl süreyle zorunlu hizmet dışında tutulmalarına karar verildi.
1950- Demokrat Parti'nin 14 Mayıstaki seçimlerden galibiyetle çıkmasıyla Adnan Menderes Başbakan, Celal Bayar Cumhurbaşkanı oldu.
1960- Kara Harp Okulu öğrencileri, Ankara'da iktidara karşı sessiz bir gösteri yürüyüşü yaptı.
1963- Silahlı Kuvvetler; Albay Talat Aydemir ve arkadaşlarının darbe girişimini bastırdı.Ankara, İstanbul ve İzmir'de sıkıyönetim ilan edildi.
1968- İşçiler Fransa'da öğrenci eylemlerine destek veriyor. 10 milyon işçi grevde.
1969- Eski Demokrat Partililerin siyasi haklarının iadesiyle ilgili anayasa değişikliği tasarısı ordunun tepkisi üzerine geri çekilince, Emniyet Sarayı civarındaki tanklar da üslerine döndüler. CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit "böyle bir nedenle demokrasiye el konacaksa zaten demokrasi yok demektir" dedi.
1971- Anayasa Mahkemesi, Milli Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
1977- Cumhuriyet Halk Partisi'nin Malatya mitinginde patlama oldu, 4 kişi yaralandı. Genel Başkan Bülent Ecevit, "Malatyalılar, ben ayaktayım, patlayan Demirel'in demokrasisidir" dedi.
1981- Atatürk'ün 100. doğum yıl dönümü törenlerle kutlandı.
1983- Avrupa Konseyinin, Avrupa medeniyetinin zenginliğini oluşturan kültürleri tanıtmak amacıyla düzenlediği sergilerden 18'incisi İstanbul'da ''Anadolu Medeniyetleri Sergisi'' adıyla açıldı.
1984- Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1256 imzalı "aydınlar dilekçesi"ni imzalayanlar hakkında soruşturma açtı.
1986- Türkiye'de ilk defa bir kitap poşete girdi: "Taocu Sevişme".
1991- Hindistan eski başbakanlarından Rajiv Gandhi öldürüldü. Kongre Partisi Liderinin annesi eski başbakanlardan İndira Gandhi de hayatını bir suikastta kaybetmişti.
1994- Hacda "şeytan taşlaması" sırasında izdiham çıktı; 7'si Türkiyeli 185 hacı öldü.
1996- Örtülü ödenekten 5.5 milyar lira ile bazı kişi ve kuruluşları dolandırdığı öne sürülen Selçuk Parsadan, Balıkesir'in Altınoluk beldesinde yakalandı.
1997- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, RP'nin ''Anayasa'nın laiklik ilkesine aykırı eylemlerin odağı haline geldiği'' gerekçesiyle sürekli kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesinde dava açtı.
1999- Altan Öymen Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığına seçildi.
2000- ''Umut Operasyonu''nda yakalanan Ferhan Özmen, Necdet Yüksel, Mehmet Gürova, Mehmet Kasap ve Hakkı Selçuk Şanlı, Ankara Nöbetçi 1 Numaralı DGM'ce tutuklandı.
2004- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anayasa değişikliğini onayladı. Devlet Güvenlik Mahkemeleri kaldırıldı.
2006- Karadağ, Sırbistan'dan ayrılmak için düzenlenen referandumda bağımsızlığı seçti. 3 Haziranda da bağımsızlık ilan edildi.
2007- Ankara'nın Ulus semtindeki Anafartalar Çarşısı önündeki patlamada 6 kişi öldü, 3'ü ağır olmak üzere 91 kişi yaralandı.




21 Mayıs - Doğanlar

M.Ö. 427- Eski Yunan düşünürü Plato (Eflatun)
1265- İtalyan yazar ve düşünür Dante Alighieri.
1471- Alman ressam Albrecht Durer.
1844- "Gümrükçü Rousseau" olarak tanınan Fransız ressam Henri Rousseau.
1855- Émile Verhaeren, Belçikalı şair (ö. 1916)
1921- Rus hidrojen bombasının mucidi olarak bilinen 1965 Nobel Barış ödülü sahibi fizikçi Andrey Sakharov.
1902- Marcel Breuer, ABD'li mimar ve tasarımcı (ö. 1981)
1944- İrlanda'nın ilk kadın başbakanı Mary Robinson.




21 Mayıs - Ölenler

1971- Tiyatro sanatçısı Avni Dilligil, 63 yaşında öldü.
1983- Eric Hoffer, ABD'li yazar (d. 1902)
1997- Gazeteci Mustafa Ekmekçi, Ankara'da 70 yaşında öldü.
2000- Pembe romanlarıyla ünlü İngiliz yazar Barbara Cartland
2005- Eski milli futbolcu ve spor yazarı Şevki Şenlen, 56 yaşında vefat etti.

22 MAYIS



M.Ö. 334- Büyük İskender'in orduları III. Darius'u Granikos Savaşı'nda yendi.1766- Büyük İstanbul Depremi, 22 Mayıs 1766'da gerçekleşti. 4 binden fazla kişi öldü.
(( 1766 Büyük İstanbul Depremi, Marmara Denizi'nin doğusunda 22 Mayıs 1766 Perşembe sabahı olmuş bir büyük bir depremdir. Deprem İzmit'ten Tekirdağ'a kadar uzanan geniş bir alanda etkili olmuştur. Tsunami yaratmış, bu alanda önemli hasarlar meydana gelmiştir. 4.000'den fazla kişi ölmüştür. İstanbul'da; Topkapı Sarayı, Fatih Sultan Mehmet Camii, Yedikule, Eğrikapı, Edirnekapı, şehir surlarında ağır hasar, Galata ve Pera, Kapalıçarşı, Ayasofya ve diğer camiilerde hasar meydana gelmiştir. Deprem, Marmara'nın doğusunu önemli ölçüde etkilediğinden İzmit'te ve Karamürsel'de ağır hasarlar gözlenmiş, tsunami dalgaları limanları kullanılamayacak hale getirmiştir. Galata, Boğaziçi ve Mudanya kıyılarında deniz seviyesinde yükselmeler gözlenmiş ve Marmara Denizi'ndeki küçük adacıklar yarı-yarıya sular altında kalmıştır. Deprem Bozcaada, Selanik, İzmir ve güney Balkanlarda da hissedilmiştir. ))
1927- Çin'in Xining vilayetinde deprem: Yaklaşık 200.000 ölü.
1929- Şair Yahya Kemal Bey (Beyatlı) Madrid elçiliğine atandı.
1931- İstanbul şampiyonu Fenerbahçe Yunanistan şampiyonu Olimpiyakos'u 1-0 yendi.
1932- Ağrı Dağı ayaklanmasına katılan 34 kişi hakkında idam kararı verildi.
1942- Meksika 2. Dünya Savaşı'nda müteffiklere katıldı.
1947- ABD Başkanı Harry Truman, Türkiye'ye yapılacak yardımı imzaladı.
(( Yardımı, ABD Dışişleri Bakanı Marshall'ın kontrol edeceği açıklandı. Aynı gün General Oliver başkanlığındaki ABD heyeti, askeri yardımı görüşmek üzere Türkiye'ye geldi. ))
1950- Celal Bayar Türkiye Cumhuriyeti'nin 3. cumhurbaşkanı oldu. Aynı gün, Adnan Menderes ilk Demokrat Parti hükümetini kurdu.
1956- 1200 kişilik İstanbul Bayrampaşa Cezaevi'nin temeli atıldı.
1958- İstanbul Süleymaniye'deki tarihi Siyavuş Paşa Konağı yandı.
1960- Haberleşmeye sansür koyan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, 5 kişinin bir araya gelerek dolaşmasını yasakladı.
1960- Büyük Şili Depremi: Richter ölçeğine göre 9,5 büyüklüğündeki depremde 4.000 ile 5.000 arasında insan hayatını kaybetti. Bugüne kadar ölçülmüş en şiddetli depremdir.
1961- İstanbul Belediyesi'nin düzenlediği Türk filmleri yarışmasında Memduh Ün'ün yönettiği Kırık Çanaklar en iyi film seçildi.
1962- Türk Kadınlar Birliği Kongresi olaylı geçti. Günseli Özkaya Başkan seçildi.
1963- Başbakan İsmet İnönü, "bu kadar sağlam bir ordu bünyesinden de kuvvet alan demokratik rejim, ebediyete kadar yürüyecek," dedi.
1963- İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Hürriyet, Milliyet, Akşam ve Tercüman gazetelerini kapattı.
1963- A.C. Milan Şampiyon Kulüpler Kupası'nı kazandı.
1968- Fransa'da sol muhalefetin hükümetin görevden alınması istemi 11 oy farkla reddedildi.
((Sendikalar hükümet ve işveren sendikalaraıyla görüşme isteklerini bildirdi. Meclis göstericilere af çıkardı. Paris’te Daniel Cohn Bendit'in oturma izninin geri alınmasına karşı gösteri yapıldı. ))
1968- "Türkiye'de Sosyalizm (1848-1925)" adlı kitap toplatıldı.
1971- İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom, bir apartman dairesinde öldürülmüş olarak bulundu . Elrom,16 Mayıs 1971'de kısa adı THKP-C olan Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi üyelerince kaçırılmıştı.
1971- Orhan Kemal Roman Armağanı'nı Yılmaz Güney aldı.
1971- Bingöl'de 6.7 büyüklüğündeki depremde 878 kişi öldü.
1972- Richard Nixon Sovyetler Birliği'ni ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu.
1977- Milli Selamet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan, "5 Haziran'dan sonra tüm okulları imam-hatip okulu yapacağız" dedi.
1980- Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgaline karşı çıkmak amacıyla Moskova Olimpiyatları'nı protesto eden ABD'nin çağrısına uyan Bakanlar Kurulu, Türkiye'nin de olimpiyatlara katılmaması yönünde karar aldı.
1981- Devlet Başkanı Kenan Evren, "12 Eylül Türk milletinin isteği ile gerçekleştirildi" dedi.
1987- 216 sanıklı Milliyetçi Hareket Partisi davası sonuçlandı. 52 kişiyi öldürdükleri, 29 kişiyi öldürmeye teşebbüs ettikleri belirlenen sanıklardan 11'i idam, 2'si ömür boyu, 16'sı 36'şar yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1988- Galatasaraylı futbolcu Tanju Çolak ligde attığı 39 golle Metin Oktay'ın 25 yıllık, 38 gol rekorunu kırdı.
1989- Siirt'in Şeyhömer mevkisinde, aralarında yabancı uyrukluların da bulunduğu 12 terörist ölü ele geçirildi.
1990- Yemen Arap Cumhuriyeti (Kuzey Yemen) ile Yemen Demokratik Cumhuriyeti (Güney Yemen) birleşti.
1990- Microsoft, Windows 3.0'ü piyasaya sürdü.
1991- Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı kuruldu.
1995- Gözaltında iken kaybolan Rıdvan Karakoç'un cesedi Beykoz ormanlarında bulundu.
2001- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer Türk Telekom Yasası'nı kabul etti. Yasa Türk Telekom'un yüzde 45 hissesinin özelleştirilebilmesine olanak sağlıyor.
2002- İsrail 22 yıllık işgalin ardından Güney Lübnan'dan çekiliyor.
2002- İzmir'de dokuz kişi, çocuklarına Kürtçe isim verdikleri için Terörle Mücadele Şubesi ekiplerince gözaltına alındı.
(( Gerekçe; "terör örgütünün propagandasına alet olmak". Mahkeme tutuksuz yargılanmalarına karar verdi. ))
2002- Bakanlar Kurulu, Pirelli, Goodyear ve Brisa lastik işyerlerinde alınan grev ve lokavt kararlarını 60 gün süreyle erteledi. Gerekçe; "Milli güvenliği bozucu nitelikte olması.
2003- Türkiye, Güney Kıbrıslı Rumlara sınırlarını açtı. 40 yıl sonra Kıbrıs Rum Kesimi'nden ilk turist kafilesi Türkiye'ye geldi.
2003- BM Güvenlik Konseyi, Irak'ın petrol ihracına 13 yıldır uyguladığı ambargoyu kaldırdı. ABD, Irak petrolünü istediği gibi satacak.
2004- 57.Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye Michael Moore'un "Fahrenheit 9/11" filmine verildi. Filmde ABD Başkanı George W.Bush ve ABD'nin Irak politikaları eleştiriliyor.
2007- Ankara, Ulus'ta patlama sonucu 5 kişi öldü 60 kişi yaralandı
2008- TBMM Genel Kurulunda, üniversite bulunmayan dokuz ilde devlet, İstanbul'da da iki vakıf üniversitesi kurulmasını öngören kanun tasarısı kabul edildi. Böylece Türkiye'de üniversitesiz il kalmadı.






22 Mayıs - Doğanlar


1808- Gerard de Nerval, Romantizmin öncüsü (ö. 1855)
1813- "Uçan Hollandalı", "Siegfried" gibi operaların yaratıcısı Alman besteci Richard Wagner.
1859- Sherlock Holmes romanlarının yazarı İngiliz doktor ve romancı Sir Arthur Conan Doyle.
1907- Shakespeare'in sinema uyarlamalarındaki performansıyla ünlü İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu Sir Laurence Olivier.
1924- Asıl adı Şahnur Varenak Aznavuryan olan Ermeni kökenli Fransız şarkıcı Charles Aznavour (Şarl Aznavur)
1972- Anna Belknap, ABD'li oyuncu
1978- Ginnifer Goodwin, ABD'li oyuncu



22 Mayıs - Ölenler

1885- Victor Hugo, Fransız yazar (d. 1802)
1912- Hicivleriyle ünlü Şair Eşref öldü.
1955- 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndaki Aziziye Tabyası kahramanı Nene Hatun 97 yaşında Erzurum'da öldü.
1960- Ressam İbrahim Çallı, İstanbul'da 78 yaşında öldü.
1982- Türkiye'nin Beşinci Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay öldü.
1983- Albert Claude, Nobel ödüllü, Belçikalı biyolog (d. 1899)
1992- Atahualpa Yupanqui, Arjantinli besteci (d. 1908)
2005- 14. dönem milletvekili Fatma Suna Tural.1966-1969 yılları arasında Genelkurmay başkanlığı yapan Orgeneral Cemal Tural'ın eşiydi.
2006- Prof.Dr.Orhan Aldıkaçtı, 82 yaşında. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi eski dekanı, 12 Eylül Anayasası Komisyon Başkanı, Anayasa hukukçusu ve eski Danışma Meclisi üyesiydi.

23 MAYIS


1795- Fransa'da kadınların toplantılara katılması yasaklandı.
1919- İzmir'in Yunan kuvvetlerince işgalini kınamak amacıyla İstanbul Sultanahmet Meydanı'nda yapılan mitinge 200 bin kişi katıldı.
1928- Türk Vatandaşlığı Kanunu kabul edildi.
1928- Tekke ve zaviyeler kapatıldı.
1938- İstanbul Elektrik Şirketinin hükümetçe satın alınmasına ilişkin sözleşme Ankara'da imzalandı.
1945- Almanya'daki Nazi rejiminin baskı örgütü SS birliklerinin başı, gizli servis Gestapo'nun ikinci adamı ve Hitler'in Avrupa'daki Yahudileri yok etme programının mimarı Heinrich Himmler, İngiliz birliklerince tutuklandığının ertesi günü siyanür kapsülüyle intihar etti.
1949- Sovyet lideri Josef Stalin Berlin ablukasını kaldırdı ve II. Dünya Savaşı sonrası ikiye bölünen Almanya'nın batısında federal cumhuriyet ilan edildi.
1960- İsrail ajanları 6 Milyon Yahudinin ölümünden sorumlu tutulan Adolf Eichmann'ı Arjantin'de ele geçirdi. Eichmann yargılanmak üzere İsrail'e götürüldü.
1965- Adalet Partisi Antalya Milletvekili İhsan Ataöv "Milliyetçi öğretmenler ayaklandığı gün içim müsterih olacaktır. Ölenler şehit, kalanlar gazi sayılacaktır" dedi.
1971- İstanbul'da sokağa çıkma yasağı kondu. 25 bin asker ve polis kentte arama yaptı.
1978- İmralı Cezaevi'nden kaçan Amerikalı Billy Hayes'in yazdığı roman Geceyarısı Ekspresi adıyla sinemaya aktarıldı. Türkiye, filmi protesto etti.
1983- "Çizgilerle Nazım Hikmet" kitabında komünizm propagandası yaptıkları iddiasıyla Müjdat Gezen ve Savaş Dinçel tutuklandılar.
1992- İstanbul'a 117 yıl hizmet eden Galata Köprüsü yerinden sökülerek Haliç'e çekildi.
1995- ''Kömür kralı'' olarak tanınan Yeni Günaydın ve Tan gazetelerinin sahibi Bekir Kutmangil silahlı saldırıda öldü.
2002- Ankara'nın en eski ve en büyük sinemalarından Akün, 1975 yılında Ertem Eğilmez'in unutulmaz filmi ''Hababam Sınıfı'' ile açtığı perdelerini, yine aynı filmle bir daha açılmamak üzere kapattı.
2006- Ege Denizi üzerinde keşif uçuşu yapan Türk ve Yunan Hava Kuvvetlerine ait iki F-16 uçağı havada çarpışarak düştü.
(( Pilot Üsteğmen Halil İbrahim Özdemir paraşütle atladı ve Panama bandıralı bir tanker tarafından kurtarıldı. Pilot Üsteğmen Özdemir, daha sonra askeri helikopterle getirilerek, Fethiye Devlet Hastanesinde tedavi altına alındı. ))





23 Mayıs - Doğanlar

1741- Andrea Luchesi, İtalyan besteci (ö. 1801)
1897- Hafız Burhan, Gazelhan ve bestekar (ö. 1943)
1908- John Bardeen, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi (ö. 1991)
1951- Dünya Satranç Şampiyonu, uluslararası büyük usta Anatoliy Karpov.
1971- Laurel Holloman, ABD'li oyuncu





23 Mayıs - Ölenler

1906- Ünlü Norveçli oyun yazarı Henrik İbsen öldü.
1937- John D. Rockefeller, ABD'li sanayici (d. 1839)
1943- Hikaye yazarı Hulusi Koray öldü.
1991- CHP'nin eski genel sekreterlerinden Kemal Satır öldü.
1994- Seramik sanatçısı Atilla Galatalı 58 yaşında öldü.
1996- Türk pop müziği sanatçısı Tanju Okan öldü.