Konu: Tarihte bugün

29 EKİM


1787-Mozart'ın Don Giovanni operasının galası Prag'da yapıldı.
1859-İspanya, Fas'a savaş ilan etti.
1863-İsviçreli Henri Dumant’ın çabalarıyla Cenova'da toplanan 16 ülke, Uluslararası Kızılhaç'ın kurulmasına karar verdi.
1901- Amerika Birleşik Devletleri başkanı William McKinley'in suikastçısı Leon Czolgosz elektrikli sandalyede idam edildi.
1923- Türkiye'de Cumhuriyet ilan edildi, Mustafa KemalAtatürk ilk cumhurbaşkanı seçildi.
1924- Milletler Cemiyeti Konseyi'nde, Türkiye-Irak sınırı, Musul'u Irak'ta bırakacak biçimde saptandı.
1927- Irak'ta yapılan kazılarda, Ur kenti yakınlarında 5 bin yıl öncesine ait olduğu belirlenen bir molekül takımı bulundu.
1929- New York Borsası çöktü ve tüm dünyayı etkileyecek olan Büyük Bunalım başladı.
1930-Ankara'daki Cumhuriyet Bayramı törenlerine Yunanistan Başbakanı Venizelos da katıldı.
1933- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, coşkuyla kutlanan Cumhuriyetin 10. Yılı'nda ünlü nutkunu okudu.
1936- Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında, Eribe Hanım paraşütüyle yere çakılarak öldü. Eribe Hanım tayyareci Vecihi'nin kızıydı.
1954- Dr.Hikmet Kıvılcımlı Vatan Partisi'ni kurdu.
1956- İsrail ordusu, Mısır sınırını geçti, Sina yarımadasını işgal etti.
1960- Cassius Clay (daha sonra Muhammet Ali) Louisville, Kentucky'de ilk profesyonel maçını kazandı.
1960- Milli Birlik Komitesi'nin 147 öğretim üyesini görevden almasına tepkiler sürüyor. Ankara Üniversitesi Rektörü Suut Kemal Yetkin istifa etti.
1961- İlk Türk yapımı otomobil ''Devrim'', Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'e armağan edildi. ''Devrim''in deneme sürüşü, yetersiz benzin konulması yüzünden başarısızlıkla sonuçlandı.
1968- Milano'da düzenlenen kısa metrajlı film gösterisinde, Türkiye'den "Ebru" adlı film, "liyakat diploması" aldı.
1978- Sağcılar, Tokat'ta solcuların gittiği kahveyi, taradı, 3 kişi öldü.
1978- Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş Almanya'da ülkücülere bir konuşma yaptı, "Bize açıkça katil derlerse ağızlarını yırtarım" dedi.
1979- İstanbul Paşakapısı Cezaevi'nde, ayaklanma çıktı. 523 tutuklu 12 gardiyanı rehin aldı.
1979- Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü Yaşar Nabi Nayır'a verildi.
1983- Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) Genel Başkanı Turgut Sunalp "Faşizm komünizm kadar tehlikeli değildir," dedi.
1987- Cumhuriyetin 64. yılında yerli yapım F-16 uçağı uçtu.
1992- Kazakistan ve Türkmenistan, ilk büyükelçiliklerini Ankara'da açtılar.
1992-Türkiye ile Irak'ın kuzeyi arasında stratejik öneme sahip Sinhat Boğazı, TSK'nin eline geçti. Çatışmalarda 90 terörist öldürüldü.
1994- Beyaz Saray'a giren Francisco Martin Duran adlı bir kişi, Birleşik Devletler Başkanı Bill Clinton'a suikast girişiminde bulundu.
1998- Amerikalı astronot John Glenn 36 yıl aradan sonra 77 yaşında, Discovery mekiğiyle yeniden uzaya gitti.
1998- Cumhuriyetin 75. yıldönümü, bütün yurtta, dış temsilciliklerde ve KKTC'de coşkuyla kutlandı.
1998- Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Özbekistan ve Türkiye, Hazar ve Orta Asya petrollerinin batı pazarlarına Bakü-Tiflis-Ceyhan ana petrol boru hattıyla ulaştırılmasına ilişkin Ankara Deklarasyonu'nu imzaladılar.
1998-THY'nin Adana-Ankara seferini yapan Boeing 737 tipi uçağı, 33 yolcu ve 6 kişilik mürettebatıyla kaçırıldı. Uçağı kaçıran Erdal Aksu, ölü ele geçirildi. Aksu'nun Diyarbakır'da 4 öğretmeni katletmekten aranan bir terörist olduğu belirlendi.
2000- Peru Devlet Başkanı Alberto Fujimori, ülkenin deniz, kara, hava kuvvetlerinin komutanlarını görevden aldı
2001- ABD uçakları Afganistan'da, El Kaide lideri Bin Ladin'in Sovyet işgali yıllarında yaptırdığı tünel ve mağaraları, başkent Kabil'i ve Mezar'ı Şerif'i havadan bombaladı. Taliban yönetimi Halk Sağlığı Bakanı Molla Muhammed Avaş, ABD'nin kimyasal silahlarla çok sayıda Afgan'ın ölümüne yol açtığını söyledi.
2002- 15 üye ve Türkiye dahil 13 aday ülkenin 105 temsilcisinin oluşturduğu Avrupa Konvansiyonu, üç bölümlük 414 maddelik AB anayasası taslağını açıkladı.
( Taslağa göre her vatandaş hem ülkesi hem AB'nin vatandaşı olacak, kurulacak "Avrupa Halkları Kongresi" hem Avrupa Parlamentosu hem de AB ülkelerinin ulusal parlamentolarından üyelerden oluşacak. )
2003- 1995'te yargısız infaz sonucunda öldürülen Serdar Oğraş'ın ailesinin şikayeti üzerine AİHM'de açılan dava uzlaşmayla çözümlendi.
( Türkiye hükümeti,ölümle sonuçlanan olaydan üzüntü duyduğunu belirtti.Aileye 76 bin euro (134 milyar lira) tazminat ödemeyi kabul etti. )
2004- İki yıldır Ramallah'ta kuşatma altında olan Filistin lideri Yaser Arafat,kan kanseri şüphesiyle İsrail'in izniyle Paris'e götürüldü.
2004- Avrupa Birliği üyesi 25 ülke, AB Anayasası Anlaşması ile nihai belgeyi, aday ülkeler (Türkiye,Bulgaristan ve Romanya) ise nihai belgeyi imzaladı. AB Anayasası ulusal yasanın üzerinde olacak, kararlar "oybirliği" yerine "nitelikli çoğunluk" sistemiyle alınacak.
2006- Nijerya'nın başkenti Abuja'da Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı kalkıştan hemen sonra 104 yolcusuyla düştü: 6 kişi kurtuldu.



29 Ekim – Doğanlar

1864- Döneminin önemli kadın yazarı ve ilk çevirmen Fatma Aliye Hanım.
1897- Nazi Almanyası'nın propaganda bakanı Joseph Goebbels.
1925- Robert Hardy, İngiliz oyuncu
1926- Necmettin Erbakan, Türk siyasetçi, başbakan
1935- Füruzan, Türk yazar
1938- Ellen Johnson-Sirleaf, Liberya cumhurbaşkanı
1947- Richard Dreyfuss, ABD'li oyuncu
1950-Abdullah Gül, Cumhurbaşkanı
1970- Edwin van der Sar, Hollandalı futbolcu
1971- Winona Ryder, ABD'li oyuncu
1976- Michael Ballack, Alman futbolcu
1983- Malik Fathi, Alman futbolcu



29 Ekim - Ölenler

1783- Jean le Rond d'Alembert, Fransız matematikçi (d. 1717)
1829- Maria Anna Mozart, Wolfgang Amadeus Mozart'ın ablası, piyanist (d. 1751)
1911- Ünlü Amerikalı gazeteci Joseph Pulitzer, Güney Carolina'da öldü.(d. 1847)
1924- Anatole France, Fransız yazar (d. 1844)
1934- Lou Tellegen, Birleşik Amerikalı oyuncu (d. 1883)
1949- Şair ve yazar İbrahim Alaettin Gövsa.
1981- Türkiye İşçi Partisi kurucularından sendikacı Rıza Kuas.
2004- Ordal Demokan, Türk Bilim Adamı (d. 1946)

30 EKİM


1757- Sultan III. Mustafa tahta çıktı.
1873- Teodor Kasap tarafından çıkarılan mizah gazetesi ''Hayal'' yayınlanmaya başlandı.
1905- Aspirin ilk kez satışa sunuldu.
1918- Birinci Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı devleti ile galip devletler arasında Mondros Mütarekesi imzalandı.
1918- Çekoslovakya'da cumhuriyet ilan edildi.
1919- Sedat Simavi tarafından çıkarılan siyasi mizah dergisi Diken yayınlanmaya başladı.
1920- Avusturalya Komünist Partisi Sidney'de kuruldu.
1920- Kars'ın Kurtuluşu. Doğu Cephesi Komutanı Kazım Karabekir Paşa komutasındaki ordu büyük bir zafere imza attı.
1923- Mustafa Kemal tarafından Başbakanlığa atanan İsmet Paşa (İsmet İnönü) kabinesi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde güvenoyu aldı.
1937- Ankara Gar Binası törenle açıldı.
1938- Orson Welles'in radyoya uyarladığı Dünyalar Savaşı (H.G. Wells) oyunundaki Marslıların istilasını gerçek sanan Amerikalılar büyük panik yaşadı.
1942- İngiliz ordusu, El Alameyn'de Alman ordusuna karşı saldırıya geçti.
1956- İngiltere ve Fransa, İsrail ve Mısır'a Süveyş Kanalı'nı 12 saat içinde terk etmelerini bildirdi.
1961- Zam talebiyle sakal uzatma eylemi yapan Devlet Su İşleri işçileri, ücretler artırılınca sakallarını törenle kestiler.
1970- Vietnam'da son altı yılın en şiddetli muson yağmurları: 293 kişi öldü, 200,000 kişi evsiz kaldı.
1973- Boğaziçi Köprüsü, Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından açıldı.
1974- Muhammet Ali, Kinşasa-Zaire'de George Foreman'ı yenerek tekrar dünya ağır sıklet boks şampiyonu oldu.
( Profesyonel döneminde sadece 3 kez yenilen, Muhammed Ali, 36 yaşına kadar boks dünyasının efsane ismi olmayı başardı. Ali yaptığı 56 maçın 53'ünü kazandı, üstelik 37'sini nakavtla aldı. )
1976- Almanya'da yapılan Dünya Aşçılar Olimpiyatı'nda, Türkiye ekibi birinci oldu.
1979- 15 hükümlü Artvin Cezaevi'nden kaçtı.
1980- Bülent Ecevit, Cumhuriyet Halk partisi genel başkanlığından istifa etti.
1982- Gökçeada dışına canlı hayvan çıkarma yasağı kaldırıldı.
1983- Erzurum ve Kars'ta deprem: 1, 330 kişi öldü, 534 kişi yaralandı.
1983- Arjantin'de yedi yıllık askeri rejim sonrasında ilk demokratik seçimler yapıldı.
1984- Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Mürted'de uçak fabrikasının (TAI) temelini attı.
2001- Michael Jackson, Invincible albümünü piyasaya sürdü.
2001- Britanya yurttaşı, Pakistan kökenli yazar Tarık Ali Münih Havaalanı'nda, Karl Marx'ın "İntihar Üzerine" başlıklı kitabını taşıdığı için uçuşu engellenerek bir süre gözaltına alındı.
2002- Rusya'nın Çeçen eylemcilerin 800 kişiyi rehin aldığı Moskova tiyatrosu baskınına karşı düzenlediği operasyonlarda kullanılan gazın adı açıklandı: Fentanil
2003- ABD Kongresi, Başkan George W.Bush'un Irak'a 87 milyar dolarlık ek bütçe talebine onay verdi.
2004- Irak'ta El Arabiya televizyonunun Bağdat bürosuna bombalı saldırı yapıldı; en az yedi kişi öldü, 19 kişi yaralandı. Eylemi üstlenen "1920 Tugayları", "Arapça konuşan ABD casuslarının binasını hedef aldık" dedi.
2006- Pakistan ordusu, Afganistan sınırında bir medreseyi Taliban yanlısı militan eğitiliyor gerekçesiyle bombaladı; çoğu çocuk 83 kişi öldü. Birçok kentte halk Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref'i protesto etti.
2006- Meksika'da Oaxaca eyaletinde öğretmenlerin Mayıs'ta başlattıkları grev büyüyerek geniş çaplı sosyal harekete dönüştü. Muhalefetin oluşturduğu "Oaxaca Kentleri Halk Meclisi" (APPO)Vali Ulises Ruiz istifa edene kadar eylemleri sürdüreceklerini açıkladı.



30 Ekim – Doğanlar

1735-John Adams, ABD' nin ilk başkan yardımcısı ve 2. başkanıdır (ö. 1826)
1821-Fyodor Dostoyevski, Rus yazar (ö. 1881)
1864-Theodor Wiegand, Alman Arkeolog. (ö. 1936)
1871-Paul Valery, Fransız yazar (ö. 1945)
1885-Ezra Pound, ABD'li şair (ö. 1972)
1930-Clifford Brown, ABD'li caz trompetçisi (ö. 1956)
1960-Diego Maradona, Arjantinli futbolcu
1962-Stefan Kuntz, Alman futbolcu ve teknik direktör
1964-Jean-Marc Bosman, Belçikalı futbolcu
1970-Nia Long, ABD'li oyuncu
1975- Dimitar Ivankov, Bulgar futbolcu
1985- Gülçin Ergül doğdu, Hepsi Grubu



30 Ekim - Ölenler

1730- Nedim, Türk divan şairi
1757- III. Osman, Osmanlı padişahı (d. 1699)
1910- Jean Henry Dunant, İsviçreli yazar, iş adamı ve Kızılhaç'ın kurucusu (d. 1828)
1936- Göz doktoru Esat Paşa (Işık).
1975- Gustav Ludwig Hertz, Nobel Fizik Ödülü sahibi Alman fizikçi (d. 1887)
1993- Eski Türk Dil Kurumu Genel Yazmanı, Dil bilimci Ömer Asım Aksoy 95 yaşında öldü.
1997- Samuel Fuller, ABD'li sinema yönetmeni (d. 1912)
2003- Öykü ve oyun yazarı Fuat Örere, 64 yaşında.

31 EKİM


1517-Martin Luther, Protestanlığı ilan etti.
1831- Takvim-i Vekayi yayına başladı.
1864- Nevada, ABD'nin 36. eyaleti oldu.
1876- Hindistan'da dev kasırga: 200.000 den fazla kişi öldü.
1919- Sütçü İmam, Kahramanmaraş'ta Fransız işgalcilere ilk kurşunu attı.
1922- Mussolini İtalya Başbakanı oldu.
1923- Seferberlik kaldırıldı.
1924- Mustafa Kemal Paşa, Cumhuriyet'in 1. Yıldönümünde, "Türk milletinin tabiat ve adetlerine en uygun olan idare, Cumhuriyet idaresidir" dedi.
1925- Kaçar Hanedanlığı sona erdi.
1952- Amerika Birleşik Devletleri, "Mike" adını verdiği ilk hidrojen bombası denemesini orta Pasifik'te Marshall adalarında yaptı.
1956- Süveyş Krizi: İngiltere ve Fransa, Süveyş Kanalı'nın tekrar açılmasını sağlamak için Mısır'ı bombalamaya başladı.
1960- Milli Birlik Komitesi'nin öğretim üyelerini üniversiteden atmasını protesto eden Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörü Turhan Feyzioğlu istifa etti
1961- Tanin gazetesindeki yazılarında komünizm propagandası yaptıkları ileri sürülen Aziz Nesin ile genel yayın müdürü İhsan Ada beraat ettiler.
1963- Askeri Yargıtay, Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer'in idamını onayladı.
1963- 50. defa milli formayı giyen Fenerbahçeli futbolcu Lefter Küçükandonyadis'e şeref madalyası verildi.
1968- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson Vietnam'ın bombalanmasını "durdurun" emri verdi.
1970- Türkiye İşçi Partisi Büyük Kongresi Behice Boran'ı genel başkan seçti.
1972- Sıkıyönetim askeri mahkemesinde yargılanmakta olan Profesör Uğur Alacakaptan için 6, asistan Uğur Mumcu için 15 yıl hapis istendi.
1975- Bankaların ikramiye ve hediye vermesi yasaklandı.
1984- Hindistan Başbakanı İndra Gandhi, iki sih güvenlik görevlisinin düzenlediği suikast sonucu öldürülünce çıkan isyanlarda yaklaşık 2.000 masum sih öldü.
1989- Turgut Özal, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 263 oyla Türkiye'nin 8.cumhurbaşkanı seçildi.
1992- Başbakan Süleyman Demirel, PKK güçlerine silah bırakma çağrısı yaptı. "Teröristler etkisiz hale gelinceye kadar Türk ordusu Zaho'da kalacaktır" dedi.
1992- Vatikan dünyanın güneş etrafında döndüğünü söyleyen Galileo Galilei'nin haklılığını teslim etti.
1992- Türk Silahlı Kuvvetleri, Irak'ın kuzeyindeki terör üssü Haftanin kampını ele geçirdi.
1994- Bir Amerikan yolcu uçağı İndiana'da düştü: 68 kişi öldü.türkiye istanbul bilgi universitesi kuruldu
1996- Bir Brezilya yolcu uçağı Sao Paulo'da (Brezilya) düştü: 98 kişi öldü.
1997- Milli Güvenlik Kurulu toplantısında, 18 Kasım 1992 tarihli belge yerine kaim olmak üzere, yeniden düzenlenen Milli Güvenlik Siyaseti Belgesi uygun bulundu.
1998- Irak, BM silah denetleyicileri ile işbirliği yapmayacağını açıkladı.
1999- New York'tan Kahire'ye giden Mısır havayollarına ait bir yolcu uçağı Massachusetts açıklarında düştü: 217 kişi öldü.
2000- Yatağan Termik Santralı çevresinde hava kirliliği sınır değerleri aştı, santralin 3 ünitesi durduruldu, ilçe halkına "sokağa çıkmayın" çağrısı yapıldı.
2000- Singapur havayollarına ait Boeing 747 tipi bir yolcu uçağı kalkış sırasında düştü: 83 kişi öldü.
2000- Antonov tipi bir yolcu uçağı kalkıştan hemen sonra kuzey Angola'da infilak etti: 50 kişi öldü.
2002- İsrailli barış yanlısı aydın ve sanatçılar Filistinlilere yönelik baskıları protesto etmek için Batı Şeria'da Filistinli köylülerle birlikte zeytin hasadına katıldı. Zeytin toplamaya katılan İsrailli yazar David Grossman "Halkım bir başka halka zulüm uygularken odamda sessiz oturamam" dedi.
2003- Malezya'yı 22 yıldır yöneten Başbakan Mahathir Muhammed görevini yardımcısı Abdullah Ahmed Bedavi'ye devretti. Mahathir Muhammed "Dünyada sağlığı yerindeyken emekliye ayrılan ilk diktatör ben oldum" dedi.
2004- İskoçya'nın Pretopans kasabasında 'Cadılar Bayramı'nda 16. ve 17. yüzyıllardaki 'cadı Avı'nda öldürülen 81 kadın ve kedilerinden resmen özür dilendi. İskoçya'da 16-17. yüzyılda 3 bin 500 kadın ve çocuk, karakedi sahibi olmak ve büyü yapmak iddialarıyla yakılarak öldürülmüştü.
2004- Latin Amerika ülkesi Uruguay'ın 179 yıllı tarihi içinde ilk kez devlet başkanlığını sosyalist bir lider, "Geniş Cephe"nin adayı Tabare Vazquez kazandı. Kongre seçimlerinden de eski gerillalar zaferle çıktı. Gerilla örgütü Tupamaros'un eski lideri Jose Mujica senatör seçildi
2005- BM Güvenlik Konseyi'nde Suriye'ye karşı karar tasarısı kabul edildi.
( Suriye,eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri suikastına karışmış yetkilileri tutuklamak ve BM soruşturma komisyonu ile birlikte hareket etmek durumunda. ABD,Fransa ve Britanya'nın Suriye'ye yaptırım uygulanması önerisi ise kabul edilmedi. )
2007- Eski Başbakan Yardımcılarından, 2'nci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün oğlu Prof. Dr. Erdal İnönü, kanser tedavisi gördüğü ABD'nin Houston kentinde yaşamını yitirdi.



31 Ekim - Doğanlar

1620- John Evelyn, İngiliz yazar (ö. 1706)
1632- Johannes Vermeer, Hollandalı ressam (ö. 1675)
1815- Karl Weierstrass, Alman matematikçi (ö. 1897)
1866- Milliyetçi Çin önderi Çang Kay Şek. (ö. 1975)
1920- Fritz Walter, Alman futbolcu (ö. 2002)
1936- Michael Landon, ABD'li sinema oyuncusu (ö. 1991)
1950- Zaha Hadid, İngiliz mimar
1963- Rob Schneider, ABD'li sinema oyuncusu
1968- Vanilla Ice, ABD'li müzisyen
1974- Muzzy İzzet, Türk futbolcu
1976- Piper Perabo, ABD'li sinema oyuncusu
1980- Alejandro Rubén Capurro, Arjantinli futbolcu



31 Ekim - Ölenler

1661- Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa. (d. 1578)
1926- Harry Houdini, Macaristanlı sihirbaz (d. 1874)
1932- Son dönem Osmanlı sadrazamlarından Ali Rıza Paşa.
1945- Henry Ainley, İngiliz sinema oyuncusu (d. 1879)
1963- Türk müziği sanatçısı ve bestekar Mesut Cemil. 62 yaşında öldü.(d. 1902)
1986- Robert S. Mulliken, ABD'li fizikçi ve kimyacı (d. 1896)
1987- Joseph Campbell, ABD'li yazar ve mitoloji uzmanı
1993- İtalyan yönetmen Federico Fellini 73 yaşında yaşama veda etti.(d. 1920).
( Onun ilahi kalçalı kadınları, onun sisli Rimini'si, onun faşist palyaçoları, onun içinden mutlak bir film geçen kerhaneleri, onun yüzlerine bakıp 'nanik' yapılası papazları, onun üzerinde büyü tarifleri yazan reklam panoları, onun her daim aşık eşcinselleri, onun yapış yapış şölen sofraları... Ve ille de Roma'sı...)
1993- Edebiyat eleştirmeni, yazar Profesör Berna Moran 72 yaşında öldü.(d. 1921)
2003- İtalyan tenor Franco Grelli,82 yaşında.
2003- Öykü ve oyun yazarı Fuat Örer 64 yaşında İstanbul'da öldü.
2006- Gazeteci Sevin Zorlu, 70 yaşında.
( 27 Mayıs 1960 darbesi sonrasında idam edilen Dışişleri eski Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'nun kızıydı.)
2007- Erdal İnönü, Türk bilim adamı ve siyasetçi (d. 1926)

1 KASIM


1604- William Shakespeare'in trajedisi ''Othello''nun ilk gösterimi Londra Whitehall Palace'da yapıldı.
1755- Lizbon'da meydana gelen çok şiddetli bir deprem ve ardından oluşan tsunami yaklaşık 90.000 kişinin ölümüne neden oldu. Şehrin üçte ikisi yıkıldı.
1896- National Geographic dergisi, ilk defa bir kadının çıplak göğüslerinin göründüğü bir fotoğraf yayımladı.
1912-İzmir'in ilk kulübü Karşıyaka Muaresei Bedeniye Kulübü, yani bugünkü adıyla Karşıyaka Spor Kulübü kuruldu.
1920- Yunanistan'da Venizelos kabinesi düştü.
1922- Son Osmanlı padişahı VI. Mehmet tahtını terketti.
1922- 623 yıl süren Osmanlı Saltanatı, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla sona erdi.
1925- İran'da Rıza Han Pehlevi, Kaçar Hanedanı’na son verdi.
1927- Gazi Mustafa Kemal 2. kez Cumhurbaşkanlığı'na seçildi.
1928- Latin temeline dayanan yeni Türk harfleri kabul edildi.
( Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya altın levha üzerine kabartma bir alfabe hediye edildi. )
1929-Ankara'da ''Anadolu Halk Bilgisi Derneği'' kuruldu. Derneğin 124 sayı çıkan ''Halk Bilgisi Haberleri'' adlı dergisi de yayımlanmaya başlandı.
1934- Ankara Kızılay'da Güven Anıtı açıldı.
1934- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa, "Bir ulusun yeni değişikliğinde ölçü, musikîde değişikliği kavrayabilmesidir. Bugün dinletilmeye yeltenilen musikî yüz ağartacak değerden çok uzaktır" dedi.
1936- Ankara Devlet Konservatuvarı öğretime başladı.
1939- Suni döllenme yoluyla dünyaya gelen ilk tavşan basına tanıtıldı.
1946- Kahire'de yapılan uluslararası yüzme yarışmalarında İbrahim Sulu 400 metrede birinci oldu.
1951- Cezayir Ulusal Özgürlük Cephesi, Fransa'ya karşı gerilla savaşı başlattı.
1952- Amerika Birleşik Devletleri ilk hidrojen bombasını Pasifik'te patlattı.
1954- Cezayir bağımsızlığını kazandı.
1955-ABD havayolu şirketine ait DC-6 tipi bir yolcu uçağı Colorado yakınlarında infilak etti: 44 kişi öldü.
1956- Macaristan Varşova Paktı'ndan çekildiğini açıkladı. Başbakan Imre Nagy Macaristan'ın tarafsız bir devlet olarak tanınmasını istedi.
1956- Akis dergisi sahibi Metin Toker, 7 ay hapis cezasına çarptırıldı. Toker'in, İstanbul Milletvekili Mükerrem Sarol'a yayın yoluyla hakaret ettiği ileri sürülüyordu.
1958- Merzifon Yeni Çeltek Linyit İşletmesi'nde grizu patlaması.10 işçi öldü.
1959- Kongo'da Beyaz karşıtı ayaklanmalar sonrası milliyetçi lider Patrice Lumumba tutuklandı.
1961- Sovyetler Birliği Komünist Partisi 25. Kongresi'nde geçmişteki hataları nedeniyle suçlanan Josef Stalin'in naaşı Moskova Kızıl Meydandaki Lenin mozolesinden çıkarıldı.
1962- Sovyetler Birliği, Mars'a ilk roketi fırlattı.
( Yıllarca insanların kafasını kurcalayan 'Mars'ta yaşam var mı?' sorusu hala cevaplanabilmiş değil. Dünya'nın küçük bir prototipi konumundaki Mars'ta eksen eğikliği olduğundan mevsimler oluşur. Değişik mevsimlerde yer kabuğu değişik renkler alır.)
1966- Çanakkale Boğazı'nda bir Rus şilebi ile çarpışan Derince araba vapuru battı; 7 kişi öldü.
1967- Rum polisi, Kıbrıs Türk toplumu liderlerinden Rauf Denktaş'ı adaya gizlice girerken yakaladı ve tutukladı.
1968- Aydınlık Sosyalist Dergi yayımlanmaya başladı.
1970-Fransa'da bir dans salonunda çıkan yangın 144 gencin ölümüne yol açtı.
1971- Hindistan'da kasırga. 5000 kişi öldü, 1500 kişi evsiz kaldı.
1974- BM Genel Kurulu aldığı kararda iki toplumun eşitliğini kabul etti ve “Kıbrıs Hükümeti”nden söz etmeyerek iki toplum liderinin eşitlik esasıyla, Kıbrıs Sorunu’na siyasi bir çözüm bulmaları için görüşmeye davet etti.
1982- Ataol Behramoğlu, Asya -Afrika Yazarlar Birliği'nin Lotus Edebiyat Ödülü'nü kazandı.
1983- 2937 sayılı "Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu" çıkarıldı.
1990- Halkın Emek Partisi (HEP) milletvekilleri Mehmet Ali Eren ve Mahmut Alınak, Kürtçe konuşma ve yazmanın serbest bırakılmasını istediler.
1992- Cihan Haber Ajansı (CHA) kuruldu.
1993- Cumhuriyet tarihinin ilk Din Şûrası toplandı. Başbakan Tansu Çiller toplantıda başını örterek ayet okudu.
1993- Maastricht Antlaşması yürürlüğe girdi; Avrupa Birliği resmen kurulmuş oldu.
1994- Trabzonspor, İngiliz Aston Villa futbol takımını eledi. Böylece Trabzonspor, UEFA Kupası'nda 3. tura çıktı.
1995- Eski Yugoslavya devletleri ile Bosna barış görüşmeleri başladı.
1995- Yurt Haber Ajansı (YHA) kuruldu.
1996- NTV yayın hayatına başladı.
1998- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kuruldu.
1998- İslam Konferansı Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesinin (İSEDAK) 14. Toplantısı İstanbul'da başladı.
1999- Türkiye İşçi Partili 7 gencin katledilmesi sanıklarından Ünal Osmanağaoğlu ve Bünyamin Adanalı 7'şer kez idam cezasına çarptırıldı. Aynı davada, Haluk Kırcı da 7 kez idam cezası almıştı.
2001- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer Bakanlar Kurulu'nun Afganistan'a asker gönderme kararını onayladı.
( Özel kuvvetlere bağlı 90 asker, Kuzey İttifakı askerlerini eğitecek, keşif ve terörle mücadele tecrübelerini aktaracak. Taliban yönetimi, "hangi dine mensup olursa olsun, Amerika'nın safına katılanın kendileri için düşman" olduğunu' söyledi. )
2001-Uçak gemisi Varyag İstanbul Boğazın'dan geçiş yaptı.
( Çin Halk Cumhuriyeti'nce Ukrayna'dan satın alınan ve boğazlardan geçirilmesi için dört kez başvuruda bulunulan Varyag'ın 3 yıllık Karadeniz macerası sona erdi. Uçak gemisi olarak tasarlanan donanımsız yüzer kütle 'Varyag', İstanbul Boğazı'ndan geçişini yaklaşık 6 saatte tamamladı. Varyag, 2 Kasımda da Çanakkale Boğazı'ndan Ege'ye çıktı. )
2002- Körfez ülkesi Bahreyn'de 1973'ten beri ilk kez yapılan Meclis seçimlerinde dinci adaylar 70 sandalyeden 19'unu kazandı.
2003- Yönetmen Nuri Bilge Ceylan'ın filmi "Uzak", Fransa'da 25. Montpellier Akdeniz Film Festivali'nde "En İyi Film" ve "Eleştirmenler Birliği" ödülünü kazandı.
2003- BM Genel Kurulu, ilk kez yolsuzluklarla mücadeleyi öngören uluslararası sözleşmeyi kabul etti. ( Sözleşme rüşvet, zimmete para geçirme, karapara aklamayı suç sayıyor ve bu yolla elde edilen malvarlıklarına el konulmasını öngörüyor. ABD, özel sektör ve sanayi sektöründe verilebilecek rüşvetlerin kapsam dışında bırakılmasını sağladı. )
2004- İnsan Hakları Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu'nun "Azınlıklar Raporu"nun son halini açıklayacağı basın toplantısı, Kamu-Sen temsilcilerinin de aralarında bulunduğu bir grup tarafından sabote edildi. Kaboğlu'nun elinden metni alıp yırtan grup, Lozan'ı tartışmaya açan bir raporun dağıtılmasına izin vermeyeceğini söyledi.
2005- Kırgısiztan'da yedi cezaevinde isyan çıktı. 17 bin mahkumun kaldığı 35 cezaevinde olağanüstü hal ilan edildi. Güvenlik güçlerinin yaptığı baskınlarda 21 mahkum öldü.
2006- Türkiye'nin ilk Sümerologlarından 92 yaşındaki Muazzez İlmiye Çığ, yargılandığı davadan beraat etti.
( Çığ "Vatandaşlık Tepkilerim" adlı kitabında "halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve aşağılamak" suçu işlediği gerekçesiyle yargılanıyordu. )


1 Kasım – Doğanlar

1880- Alfred Lothar Wegener, Alman yerbilimci (ö. 1930)
1892- Aleksandr Alehine, Dünya satranç şampiyonu
1924-Süleyman Demirel, Türk siyasetçi
1925- Edward Said, ABD'li edebiyat eleştirmeni (ö. 2003). Filistin asıllı Amerikalı edebiyat eleştirmeni Edward Said Edebiyata toplumsal ve kültürel politika açısından bakışıyla ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulması konusundaki görüşleriyle tanınıyordu.
1939- Hıncal Uluç, Türk gazeteci ve yazar
1944- Meltem Mete, Türk sinema oyuncusu
1963- Rick Allen, İngiliz müzisyen


1 Kasım – Ölenler

1958- Şair Yahya Kemal Beyatlı 74 yaşında İstanbul'da öldü.(d. 1884)
1959- Tiyatro ve sinema sanatçısı Halide Pişkin 53 yaşında öldü.
1968- George Papandreou, Yunan siyasetçi (d. 1888)
1972- Amerikalı şair Ezra Pound.
2002- Arkeolog Ord.Prof.Ekrem Akurgal, 91 yaşında.
( Türkiye arkeolojisini dünyaya tanıtan Akurgal "hocaların hocası" olarak tanınıyordu. )
2005- TRT Haber Dairesi kurucularından Altan Aşar, 64 yaşında.
( Türkiye'de ilk televizyon haber programı "Yurttan, Dünyadan"ı hazırlamıştı. )
2006- Pieter Willem Botha,90 yaşında.
( Güney Afrika'daki ırkçı "Apartheid" yönetiminin eski devlet başkanı 1978-1989 arasındaki iktidarında binlerce insanın öldürülmesi ve işkenceden geçirilmesi emirlerini vermişti. )

2 KASIM


1870-İstanbul'da ilk mizah dergisi ''Diyojen''in birinci sayısı yayınlandı.
1914-Rusya, Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti.
1917- Filistin'de Yahudilere bir yurt verilmesini öngören Balfour Deklarasyonu yayınlandı.
1918- Enver, Talat ve Cemal paşalar, beraberindekilerle bir Alman gemisi ile yurttan ayrıldılar.
1920- Amerika Birleşik Devletleri'nin Pittsburgh şehrindeki KDKA istasyonu ilk naklen yayını gerçekleştirdi.
1930- Haile Selasiye Habeşistan İmparatoru olarak taç giydi.
1934- İçişleri Bakanı Şükrü Bey (Kaya), radyo programlarından alaturka musikiyi kaldırdı.
1936- İngiltere'de BBC, düzenli TV yayınına başladı.
1944- Unlu gıda maddelerinden pasta imali yasağı, hava saldırılarına karşı ışık karartma tedbirleri kaldırıldı. 8 Kasım itibariyle ışıkların yakılabileceği ilan edildi.
1958- Merzifon Yeni Çeltek Linyit İşletmesi'nde grizu patlaması.10 işçi öldü.
1961- Üniversiteye giremeyen 100 öğrenci İstanbul'dan Ankara'ya yürümeye başladı.
1964- Suudi Arabistan Kralı Suud tahtan indirildi; yerine kardeşi Prens Faysal geçti.
1970- Salvador Allende, Şili Devlet Başkanı oldu.
1976- İstanbul Teknik Üniversitesi'ne ateş açıldı.1 ölü, 3 yaralı.
1978- 13 ülkücü Sağmalcılar Cezaevi'nden firar etti. Firar edenler arasında Ferhat Tüysüz ve Veli Can Oduncu da var.
1982- Milli Eğitim Bakanlığı yatılı öğrenciler için bir karar aldı. Yemekten sonra, "Tanrımıza hamd olsun, milletimiz var olsun" denecek.
1988- Erzurum Atatürk Üniversitesi'nde derse sokulmayan baş örtülü kız öğrenciler ölüm orucuna başladı.
1989- Kadınlar, cinsel tacize dikkat çekmek için "Bedenimiz Bizimdir, Cinsel Tacize Hayır" kampanyası başlattı.
( Vapurda yapılan basın açıklaması sonrası kadınlara mor iğne dağıtıldı. Kampanya, "Mor İğne" adıyla duyuldu. )
1989- Malatya Gazeteciler Cemiyeti kuruldu.
1990- Fener Rum Ortodoks Patriği Bartholomeos göreve başladı.
1990- Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Genel Başkanı Erdal İnönü, Tunceli'de "aranızda Kürtçe konuşmuşsunuz, anadilinizde şarkı dinlemişsiniz, bundan hiçbir şey çıkmaz ve buna kimse engel olamaz. Ama resmi diliniz de Türkçe'dir" dedi.
2000- Sovyet Devrimi önderlerinden Leon Troçki'nin İstanbul'daki sürgün yıllarını anlatan "Büyükada'da Sürgün" belgeseli Milano Uluslararası Film Festivali'nde birinci oldu. Yapımcı Ayda Yavuz, yönetmen gazeteci Turan Yavuz.
2000- Vladimir Kramnik Dünya Şampiyonası'nda yurttaşı Gari Kasparov'u yendi ve Dünya Satranç Şampiyonluğunu ele geçirdi. Gari Kasparov 15 yıldır şampiyonluğu elinde bulunduruyordu.
2001- Afganistan'da devrik kral Zahir Şah yanlısı Peştun kökenli lider Hamid Karzai Uruzgan'da Taliban'a karşı silahlı mücadele başlattı.
2003- Irak, Felluce'de 60 Amerikan askerini taşıyan bir helikopter, roketle düşürüldü. 15 ABD askeri öldü, 21 kişi yaralandı. ABD ve Britanya gazeteleri,"Vietnam hayaletinin döndüğünü" yazdı.
2004- ABD'de Cumhuriyetçi Parti adayı George W. Bush seçmen oylarının yüzde 51'ini alarak ikinci bir dönem için yeniden başkan seçildi.
( 44. ABD Başkanı Bush rakibi John Kerry'den 3.6 milyon fazla oy aldı. 1964'tenberi en yüksek katılım oldu: Yüzde 56. )
2004- Ahmet Uluçay'ın yönettiği "Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak" Fransa'da Montpellier Akdeniz Filmleri Festivali'nde büyük ödül Altın Antigone'u kazandı.
2004- Anayasa Mahkemesi, 11 yıl aradan sonra Yüce Divan sıfatıyla eski Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanları Cumhur Ersümer ile Zeki Çakan'ı yargılamaya başladı.
2005- Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, küresel reformlar çerçevesinde 190 siyasi mahkum için af çıkardı.
2006- Diyanet İşleri Başkanlığının ev sahipliği yaptığı "Afrika Kıtası Müslüman Ülke ve Toplulukları Dini Liderleri Toplantısı" İstanbul'da yapıldı. Afrikalı dini liderler "Dekolte giyen kadınların tecavüze uğraması normal" diyen Avustralyalı imam El-Hilali'ye destek verdi.


2 Kasım – Doğanlar

1906- "Leopar", "Venedik'te Ölüm" gibi filmleriyle tanınan İtalyan film yönetmeni Luchino Visconti.
1913- "Alkatraz Kuşçusu" filmindeki rolüyle ünlenen Oscar ödüllü Amerikalı aktör Burt Lancaster.


2 Kasım - Ölenler

1938- Gazeteci Celal Nuri İleri.
1950-İrlandalı eleştirmen ve Nobel ödüllü yazar George Bernard Shaw 94 yaşında öldü.
( Özlü ve taşı gediğine oturtan sözleriyle ünlü Shaw, yazdığı tiyatro oyunlarıyla da ön plana çıkmıştır. "Kim benim oyunlarımı okullarda zorla okutur, benden de Shakespeare'den nefret edildiği kadar nefret edilmesine neden olursa, Allahından bulsun! Benim oyunlarım işkence aracı olmak için yazılmamıştır." sözünü söyleyerek Jan Dark oyunundan bir bölümü okul kitabına almak isteyenlere karşı çıkmıştır. 1950'de öldüğünde, kendi isteği üzerine yakılmış ve külleri eşinin külleri ile karıştırılmıştır. )
1996- Tiyatro ve sinema oyuncusu Duygu Ankara.
1997- Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi eski dekanlarından ve öğretim üyesi Prof. Dr. Bahri Savcı.
2004- Birleşik Arap Emirlikleri'nin kurucu lideri ve Devlet Başkanı Şeyh Zaid bin Sultan el-Nahayan, 86 yaşında. 30 yıldır iktidardaydı.
2005- Türk radyo ve televizyonculuğunun önemli isimlerinden Altan Aşar, İzmir'de öldü.

3 KASIM


“Organ Nakli Haftası”

Organ Nakli Haftası hakkında genel bilgiler

Canlılarda belirli bir görev yapan ve sınırları kesin olarak belirlenen bölümlerine organ denir.Sağlam bir organı tıbbi koşullar altında, başka bir kimsenin işlevini yitirmiş organı yerine takılmasına, organ nakli adı verilir. Organ nakli hayat kurtaran bir operasyondur.
Yurdumuzda, yaşayandan veya ölüden organ veya doku alma 29 Mayıs 1979'da çıkarılan 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkındaki Kanun ile düzenlenmiştir. Bu kanuna göre;


Canılıdan Organ Nakli:
18 yaşını doldurmamış kimseden organ almak yasaktır.
Organ verenin yaşamını sona erdirecek veya tehlikeye sokacak organ alınması yasaktır.Sağlıklı ve 18 yaşını doldurmuş kimse, en az iki tanık önünde, yazılı ve imzalı izin belgesi vermesi ve bu izinin doktor tarafından onaylanması durumunda organ bağışı yapabilir. Organ nakli, bu iş için yetiştirilmiş uzman personeli, araç ve gereçleri olan sağlık kurumlarında yapılabilir.


Ölüden organ nakli:
Vericinin tıbbi olarak öldüğü yetkili dört uzman doktor tarafından onaylanmalıdır. Verici sağlığında organ bağışı yapacağını resmi ve yazılı olarak bildirmemişse, ölüm anında yanında bulunan yakınlarından birinin yazılı izniyle organ bağışı yapılabilir.
Yurdumuzun her yerinde organları işlevini yitirmiş, makinelere bağlı olarak hayatlarını sürdüren çok sayıda hasta vardır. Her yaştan binlerce hasta, organ nakli için sıra beklemektedir. Ülkemizde kalp, böbrek, karaciğer, ilik nakli ve kornea gibi orların nakli başarıyla yapılmaktadır. Yaşayan bir kişiden alınan bir organ bir başka kişiye, bir ölüden alınan organlar ise birçok kişiye hayat vermektedir.
Çağımızın korkunç bir belası da yasal olmayan organ ticareti ve buna bağlı olarak yapılan organ nakilleridir. Tüm dünyada özellikle geri kalmış ve yoksul ülkelerde yaygın olan bu faaliyet insanlık adına utanç verici bir durumdur.
Organ naklinin anlamı ve önemini anlatmak, organ naklini yasal ve tıbbı olanaklarla çözmek, organ bekleyen binlerce hastaya derman olabilmek için, 3-9 Kasım tarihleri arasında Organ Nakli Haftası kutlanmaktadır.

1493-Kristof Kolomb, ikinci seyahatinde Karayip Adaları'nı keşfetti.
1507- Leonardo da Vinci'ye Lisa Gherardini'nin (Mona Lisa) tablosunu yapma işi verildi.
( Lisa del Giocondo'nun kocası, karısının 3 dişinin çekilmesi ve yerlerine takma diş takılmasının ardından, Da Vinci'ye ''Mona Lisa'' tablosunu ısmarladı. )
1839- ''Gülhane Hattı Hümayunu''nun açıklanmasıyla Tanzimat devri başladı.
1888- Londra'da Karındeşen Jack, son kurbanını öldürdü.
( 2002 yılında cinayet romanları yazarı Patricia Cornwell, araştırmaları sonucu Karındeşen Jack'in, İngiliz empresyonist ressam Walter Richard Sickert (1860-1942) olduğunu iddia etti. )
1912- Tamamı metalden yapılmış ilk uçak, Fransa'da, pilotlar Ponche ve Prinard tarafından uçuruldu.
1918- İngilizler Musul'u işgal etti.
1921- New York'ta süt taşıyıcıları greve gitti ve binlerce galon süt, New York caddelerine döküldü.
1926- Atatürk'e karşı planlanan İzmir Suikastından suçlu bulunan Rüştü Paşa idam edildi.
1936-Ankara'da Çubuk Barajı açıldı.
1941- İlk Basın Konseyi Türk Basın Birliği'nin kongresi toplandı.
1948- Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimini Harry Truman kazandı.
1957- Sovyetler Birliği, ikinci yapay uydu Sputnik 2'yi yörüngesine fırlattı.
( Bu uyduda, uzaya giden ilk hayvan olan Laika adlı köpek de bulunuyordu. )
1959- İsrail'de, seçimleri David Ben Gurion'un İşçi Partisi kazandı.
1959- Leyla Gencer, Azra Gün ve Aydın Gün Devlet Operası'ndan istifa etti
1961- Burmalı diplomat U Thant, Birleşmiş Milletler genel sekreteri seçildi.
1971- Tarihi Tepebaşı Tiyatrosu, yangın sonucu harap oldu.
1981- Cumhuriyet Halk Partisi eski Genel Başkanı Bülent Ecevit uluslararası bir ajansa demeç verdiği gerekçesiyle Sıkıyönetim Askeri Mahkemesince 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1982- Mehmet Ali Ağca'nın suç ortağı olarak aranan Musa Serdar Çelebi Almanya'da tutuklandı.
1983- Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Güneydoğu Anadolu Projesi, GAP kapsamında yer alan ve dünyanın 5. büyük barajı olacağı açıklanan Atatürk Barajı'nın temelini attı.
1985- Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) feshedilerek Sosyaldemokrat Halkçı Parti'ye (SHP) katıldı.
1985- Fransa gizli servisine mensup iki ajan, Greenpeace gemisi Rainbow Warrior'u Yeni Zelanda'da batırmaktan suçlu bulundu.
1986- Zaman gazetesi yayın hayatına başladı.
1988- Türk PEN Yazarlar Derneği kuruldu. Başkan: Yaşar Kemal.
1989- İzmir kadın sığınma evi kapatıldı.
1990- İstanbul'da Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı açıldı.
1991- İsrail ve Filistin yetkilileri arasındaki ilk yüz yüze görüşmeler, Madrid'de başladı.
1992- İllionis'te Demokrat Carol Moseley-Braun, ABD Senatosuna seçilen ilk siyah kadın oldu.
1993- Aziz Nesin, "Türk milleti sahtekardı" dediği için dava açıldı. Nesin tek celsede beraat etti.
1993- Galatasaray Futbol Takımı İngiltere'nin Manchester United takımını eledi. Böylece Şampiyonlar Ligi'ne katılan ilk Türkiye takımı oldu
1994- Türkiye ile İsrail arasında teröre karşı işbirliği anlaşması imzalandı.
1996- Susurluk'ta meydana gelen trafik kazasında eski İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Hüseyin Kocadağ ile beraber üç kişi öldü, DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak yaralandı.

[*** Balıkesir'in Susurluk ilçesi yakınlarında bir mercedes arabayla bir kamyon çarpıştı. Arabada bulunan Ülkü Ocakları Birliği eski başkanı ve 1977 Bahçelievler Katliamı sanığı Abdullah Çatlı, İstanbul eski Emniyet Müdür Yardımcısı Hüseyin Kocadağ ve eski güzellik kraliçesi Gonca Us öldüler, DYP Şanlıurfa milletvekili Sedat Emin Bucak yaralandı. "Susurluk Olayı" adıyla anılan olaydaki arabanın içinde susturuculu silahlar bulundu. Devlet-siyaset-mafya ilişkileri açığa çıktı. Kaza sonrası ortaya çıkan bulgular, devletin içinde kontrolsüz güçlerin varlığını, bu güçlerin devletin ihtiyaçları dışında da bazı istenmeyen faaliyetlere yönelebildiğini, güvenlik kuvvetlerinin resmi güçler dışında bazı unsurları da devlet görevi adı altında kullandıklarını, devlet adına yapıldığı öne sürülen işlerde dahi büyük miktarlarda maddi çıkarların söz konusu olduğunu gösterecek nitelikte emarelerin çıkmasına neden olmuştur. ***]

1999- Galatasaray Futbol Takımı İtalya Futbol Ligi takımlarından Milan'ı 3-2 yendi. UEFA Kupası'na katılma hakkı kazandı.
2000- Pekin Uluslararası Bilimsel Film Festivali'nde "Bir Gölge Geçti" filmi Jüri Özel Ödülü'nü aldı.
( Tülin Sertöz'ün senaryosunu yazıp yönettiği filmde, 1999'da meydana gelen güneş tutulmasına Doğu Anadolu'da yöre halkının tepkilerini ve korkularını anlatıyor. )
2002- 18 partinin katıldığı cumhuriyet tarihinin 14. genel seçiminde yüzde 10 barajını iki parti aşabildi.
( Katılım oranı yüzde 78.8 oldu. AKP yüzde 34 oyla iktidar, CHP ise yüzde 19 oyla ana muhalefet partisi oldu. 57. hükümetin Üç ortağı DSP, MHP ve ANAP barajın altında kaldı. AKP 81 ilin 55'inde, CHP 13'ünde birinci, DEHAP Doğu ve Güneydoğu'daki 13 ilde birinci parti oldu. )
2003- Hindistan'da Yüksek Mahkeme, Yeni Delhi'de resmi binaları basan kutsal Makak maymunlarını kentten sürme kararı aldı.
2004- Birleşik Arap Emirlikleri'nde 30 yıldır iktidarda bulunan Devlet Başkanı Şeyh Zaid bin Sultan el-Nahayan'ın ölümü üzerine Yüksek Konsey, kurucu liderin oğlu Şeyh Halife bin Zayid el-Nahayan'ı oy birliğiyle devlet başkanı seçti.
2004- İtalya'da yapılan Uluslararası Lazer Tıbbı Kongresi'ne iki projeyle katılan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı öğretim üyeleri, birincilik ödülü aldı.
2005- Paris'te bir hafta önce Afrika kökenli iki göçmen gencin polisten kaçarken ölmesi sonrası başlayan protestolar sürüyor.
( Paris'in dokuz semtinde 250 araç yakıldı, çok sayıda alışveriş merkezi saldırıya uğradı. Gençlerin ölümünden polisi sorumlu tutan göstericiler ilk kez polis ve itfaiyecilere ateş açtı. )
2006- İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin Beyt Hanun kentindeki Nasır Camii'ne sığınan 60 Filistinli militana canlı kalkan olan 200 kadının üzerine ateş açtı; ikisi kadın dört kişi öldü, 100 kadın yaralandı. Filistinli militanlar, kadınlar sayesinde kaçtı.


3 Kasım – Doğanlar

1901- General Charles de Gaulle'ün aktif bir destekçisi olarak, onun iktidarında 1958-68 arasında Kültür Bakanlığı da yapan ve "İnsalık Durumu" adlı romanıyla bilinen Fransız romancı, sanat tarihçisi ve politikacı André (-Georges) Malraux.
1903- Büyük bunalım döneminde ABD'nin güney eyaletlerindeki insani koşulları belgeleyen ve Amerikan halk mimarlığını yorumlayan fotoğraflarıyla ünlü Amerikalı fotoğrafçı Walker Evans.
1933- Toplumun en yoksul kesimlerinin sorunlarına eğilmesiyle tanınan ve refah ekonomisi ve fırsat eşitliği konularında iktisat bilimine yaptığı katkılardan ötüü 1998 Nobel İktisat Ödülü'ne değer görülen Hintli iktisatçı Amartya Sen.




3 Kasım - Ölenler

644- Hz. Ömer şehit edildi.
1954- Fransız ressam Henri Matisse.
1969- Fenerbahçe'nin ve milli takımın unutulmaz kaptanı Zeki Rıza Sporel öldü.
1982- Ressam ve sanat eleştirmeni Osman Zeki Çakaloz.
1990- Çocuk hakları mücadelesiyle tanınan Prof. Dr. Nusret Fişek.
1997- Türkiye'nin ilk hava durumu yorumcusu, gazeteci Ali Esin.
2005- Alman moda yayınevi Burda'nın kurucusu Aenne Burda, 96 yaşında.

4 KASIM


1397- Sofya’nın Osmanlı’lar tarafından fethi.
1875- "Kadınlar için Ayine" dergisi Selanik'te yayına başladı.
1879-ABD'li James J. Ritty, yazar kasayı geliştirdi.
1909- Bağdat Demiryolları kapsamında yapılan Haydarpaşa Garı törenle açıldı.
1922- Son Osmanlı hükümeti (Tevfik Paşa kabinesi) istifa etti.
1922- Osmanlı Devleti'nin resmi gazetesi Takvimi Vakayi yayınını durdurdu.
1922- İngiliz arkeolog Howard Carter ve ekibi, Tutankamon'un mezarını keşfetti.
( Tutankamon mezarının açılışında kapı üzerinde bulunan bir tablette "Firavunun rahatını bozacak her kim olursa olsun, ölümün kanatları üzerinde olacaktır." cümlesine rastlanılmıştır. Yine mezarda bulunan küçük bir heykelcik üzerinde "Ben çölün kızgın ateşiyle buraya girecek hırsızları geri püskürtmek için Tutankhamon'un mezarını korumaktayım." sözleri yazılıdır. 1929 yılına kadar Tutankhamon mezarının kazılarıyla yakından ve uzaktan ilişkisi olan toplam 22 kişi ölür. Bu 22 kişinin ölüm nedeni dönemin Tıp şartlarının yetersizliklerinden dolayı tam olarak teşhis edilemez. )
1933- Yunanistan hükümeti Mustafa Kemal Paşa'nın doğduğu eve bir anı levhası koydu.
( Levhada "Türk milletinin büyük müceddidi ve Balkan ittihadının müzahiri Gazi Mustafa Kemal bu evde dünyaya gelmiştir." yazıyordu. )
1937- Mark Twain Cemiyeti Atatürk'e madalya verdi.
1940- İngiltere, Girit'i işgal etti.
1946- Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü, UNESCO, kuruldu.
1947- Bulgaristan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.
1950- Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Bildirisi'ni imzaladı. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve "Bölgesel ve Azınlık Diller Avrupa Şartı" kabul edildi.
1951- Din dersi ilkokullarda ders programına alındı.
1956- Sovyet güçleri Macaristan'a girdi.
1969- Yılın ilk boykotu Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde başladı.
1969- Cumhuriyet Senatosu 27 Mayıs 1960'da siyasi hakları ellerinden alınan eski Demokrat Partililerin haklarını iade etti.
1977- Birleşmiş Milletler, Güney Afrika'ya silah satışını yasakladı.
1979- İran'ın başkenti Tahran'da İslam Devrimi günlerinde Amerikan Elçiliği'ni basan İranlı öğrenciler 60 elçilik personelini rehin aldı.
1979- Almanya Yeşiller Partisi kuruldu.
1980- Cumhuriyetçi aday, eski sinema oyuncusu Ronald Reagan Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerini kazandı.
1981- Milli Güvenlik Konseyi, Yüksek Öğretim Kanununu onayladı. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) daha sonra bu kanuna göre kuruldu.
1984- 2. Avrupa-Asya Maratonu'nu Mehmet Yurdadön kazandı.
1992- Demokrat aday Bill Clinton Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerini kazandı.
1995- İzmir'de sel: 65 ölü, yüzden fazla yaralı.
2001- Kocaeli Sendikalar Birliği "Yolsuzluğa, yoksulluğa,savaşa hayır" mitingi düzenledi.
( 10 bin çalışanın katıldığı mitingde ekonomik kriz ve işten çıkarmalar protesto edildi. )
2004- Paris'te tedavi gören Filistin lideri Yasin Arafat'ın beyin ölümünün gerçekleştiği duyuruldu. Filistin liderinin bazı yetkileri Başbakan Ahmed Kuney'e devredildi.
2005- Paris'te iki göçmen gencin polisten kaçarken ölmesi üzerine başlayan isyan Dijon kentine de sıçradı. Paris'te sadece bugün 400 otomobil, 27 otobüs ve iki tekstil deposu yakıldı. 78 kişi gözaltına alındı.
2006- Uluslararası Küresel Isınmaya Karşı Hareket Günü'nde dünyanın çeşitli ülkelerinde milyonlarca çevreci eylem yaptı.
( Küresel ısınmaya karşı önlem içeren Kyoto Anlaşması'nın uygulanmasını istedi. Türkiye'de Küresel Eylem Grubu'nun organize ettiği eylemin sloganı; "Küresel Isınmayı Durdurun! Türkiye Kyoto'yu İmzala!" )


4 Kasım - Doğanlar

1771- İskoç yazar James Montgomery
1873- George Edward Moore, İngiliz filozof
1909- Bert Patenaude, ABD'li futbolcu
1931- Richard Rorty, ABD'li düşünür
1955- Matti Vanhanen, Finlandiya başbakanı
1957- Zerrin Özer, Türk popüler müzik sanatçısı
1967- Yılmaz Erdoğan, Sinema ve tiyatro oyuncusu, şair, yazar ve yönetmen


4 Kasım - Ölenler

1847- Alman besteci Felix Mendelsohn-Bartholdy.
1968- Gazeteci ve yazar Refi Cevat Ulunay.
1969- Zeki Rıza Sporel, Türk futbolcu (d. 1898)
1973- İsmail Hakkı Dümbüllü, Tuluat sanatçısı (d. 1897)
1982- "Şeyhülmuharrin" unvanlı gazeteci Burhan Felek 93 yaşında öldü.
1982- Gazeteci Adil Ilıcak.
1982- Jacques Tati, Fransız Yönetmen ve aktör
1983- Gazeteci, yazar ve siyaset adamı Doğan Avcıoğlu 57 yaşında öldü.
1984-Şair Ümit Yaşar Oğuzcan 58 yaşında öldü.
1990- Arkeolog Prof. Dr. Kenan Erim.
1995- 73 yaşındaki İsrail Başbakanı İzak Rabin, 27 yaşındaki sağcı bir öğrenci tarafından öldürüldü.
2001- Gazeteci Dinç Güner, 67 yaşında.
2001- Cumhuriyet gazetesinin imtiyaz sahibi Berin Nadi,91 yaşında.

5 KASIM


1638- IV. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu Musul'a girdi.
1757- Prusya Kralı II. Frederic, 7 Yıl Savaşları'nda Fransa'yı, Rosbach'da yendi.
1840- Afganistan, İngilizlere teslim oldu.
1854- İngiliz- Fransız Birleşik Donanması Kırım savaşında Rus donanmasını yenilgiye uğrattı.
1895- New York Rochester'dan George B. Selden, benzinle çalışan otomobil için ilk ABD patentini aldı.
1914- İngiltere, Türkiye'ye savaş ilan etti.
1914- Kıbrıs'ın yönetimi Osmanlı İmparatorluğu'ndan İngiltere'ye geçti.
1918- Yunanistan Sosyalist İşçi Partisi kuruldu.
1919- Gaziantep, Fransızlar tarafından işgal edildi.
1922- İsmet Paşa başkanlığındaki TBMM Delegasyonu, Lozan görüşmelerine katılmak üzere, İsviçre'ye hareket etti.
1924- Çin'de "küçük imparator" Pu Yi, krallık sarayından çıkarıldı. Mançu unvanları iptal edildi.
1925- İtalya'da Benito Mussolini bütün sol partileri kapattı.
1925- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Ankara Hukuk Mektebi'ni açtı.
1930- İlk televizyon reklamı Londra'da gösterildi.
1936- Eski adı Mekteb-i Mülkiye olan Siyasal Bilgiler Okulu, İstanbul'dan Ankara'ya taşındı.
1940- Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerini Franklin D. Roosevelt kazandı.
1942- 2. Dünya savaşı günlerinde, savaş ekonomisi kapsamında lokanta ve birahanelere ekmek verilmesi yasaklandı.
1952- Dwight D. Eisenhower, ABD Başkanı oldu.
1956- Sovyet tankları Macaristan'daki ayaklanmayı bastırdı; Janos Kadar başkanlığında yeni bir hükümet kuruldu.
1957- Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Hikmet Kıvılcımlı tutuklandı.
( Hikmet Kıvılcımlı dini siyasete alet ederek komünizm propagandası yapmakla suçlanıyordu. )
1964- Türkiye-Sovyetler Birliği Kültür Antlaşması imzalandı.
1966- Üniversiteye giremeyen 300 öğrenci İstanbul Üniversitesi rektörlüğünü işgal etti.
1968- Richard Nixon ABD Başkanı oldu.
1972- İsmet İnönü Cumhuriyet Halk Partisi'nden istifa etti.
( Genel Başkan Bülent Ecevit "İnönü'ye esenlik ve uzun ömür dilerim" dedi. )
1977- Sinema emekçilerinin "Yeni sansür yönetmeliğini protesto yürüyüşü" İstanbul Taksim'de başladı. Yürüyüş, İstanbul'dan Ankara'ya yapılıyor.
1984- Güney Afrika'da ırkçılığa karşı genel grev yapıldı.
1986- Yanmasından 45 yıl sonra İstanbul Ortodoks Fener Patrikhanesi'nin yeniden yapımına izin verildi.
1986- Askeri Yargıtay, Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) yöneticileri hakkındaki 5 ila 8 yıl arasındaki hapis cezalarını onayladı. Cezası onaylanan partililer arasında genel başkan Doğu Perinçek de var.
1991- Filipinler'de selde yaklaşık 7 bin kişi öldü.
1994- 45 yaşındaki George Foreman, Michael Moorer'ı nakavt ederek "en yaşlı ağır sıklet boks şampiyonu oldu.
1996-ABD başkanlık seçimlerini Bill Clinton kazandı.
1998- Danıştay,10 aylık hapis cezası kesinleşince, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı başkanlıktan düşürdü.
2001- Polis,F tipi cezaevlerini protesto etmek amacıyla bir yılı aşkın süredir ölüm orucu eyleminin devam ettiği İstanbul Küçükarmutlu'daki iki eve panzerler,işmakinaları,göz yaşartıcı bombalarla operasyon yaptı; Arzu Güler, Sultan Yıldız, Bülent Durga ve Barış Kaş yaşamını kaybetti, ikisi ağır 10 kişi yaralandı.
2002- İran lideri Ali Hamaney, "rejim karşıtı propaganda yapmak" suçundan beş yıl hapse mahkum edilen reformcu eski İçişleri bakanı Abdullah Nuri'yi affetti.
2005- Paris'te göçmen isyanı devam ediyor.
( Bir günde 800 araç ve çok sayıda bina yakıldı. 250 kişi gözaltına alındı. Muhalefetteki Sosyalist, Komünist ve Yeşil Parti, eylemcileri "pislikler", "ayaktakımı" diye nitelendiren İçişleri Bakanı Nicholas Sarkozy'nin istifasını istedi. Sarkozy ise "Banliyöleri yaygın suçtan kuvvet hortumuyla temizleyeceğiz" dedi. )
2006- Devrik Irak lideri Saddam Hüseyin, hakkında açılan ilk davada 1982'de 148 Şii'nin öldürüldüğü "Duceyl davasında", "insanlığa karşı suç işlediği" gerekçesiyle "asılarak idam"a mahkum edildi.
2006- Nikaragua'da devlet başkanlığı seçimini 16 yıl sonra yeniden Sandinist lider Daniel Ortega yüzde 40.1 oyla kazandı. Sandinistler 1979 devrimiyle iktidara gelmiş, 1990 yılında Ortega seçimi kaybetmişti. ABD'nin desteklediği muhafazakar banker Eduardo Montealegre yüzde 32.7 oy aldı.
2006- Bülent Ecevit vefat etti.
“ 172 gündür yoğun bakımda tedavi gören, Türk siyasetinin unutulmaz ismi gazeteci, yazar, şair ve Türkiye Cumhuriyeti eski başbakanlardan Bülent Ecevit 81 yaşında Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hastanesi'nde gece saat 22:40'ta solunum yetmezliğinden vefat etti. “



5 Kasım – Doğanlar

1615- 18. Osmanlı padişahı I. İbrahim (ö. 1648)
1913- Vivien Leigh, "Rüzgar Gibi Geçti" filminin Oskar ödüllü İngiliz sinema oyuncusu (ö. 1967)
1940- Elke Sommer, Alman sinema oyuncusu
1941- Art Garfunkel, ABD'li müzisyen
1943- Sam Shepard, ABD'li oyun yazarı, yazar,aktör.
1948- William D. Phillips, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi
1959- Bryan Adams, Kanadalı müzisyen
1980- Christoph Metzelder, Alman futbolcu
1980- Orkun Uşak, Türk kaleci
1983- Mike Hanke, Alman futbolcu
1985- Pınar Saka, Türk kısa mesafe koşucusu



5 Kasım – Ölenler

1791- Avusturyalı Ünlü besteci Wolfgang Amadeus Mozart, Viyana'da 35 yaşında öldü.
1879- James Clerk Maxwell, İskoçyalı matematikçi ve fizikçi bilim adamı
1944- Alexis Carrel, Fransız cerrah ve fizyolog
1973- Geleneksel Türk tiyatrosunun son temsilcisi İsmail Dümbüllü 86 yaşında öldü.
( İnsanları güldürmek onun için çocuk oyuncağı idi. Bir ömür verdiği sanatında parlak günler yaşamış ve yaşatmış son ustalardan biriydi. )
1988- 1931 yılında Türkiye Güzeli seçilen Naşide Saffet Esen öldü.
2005- John Robert Fowles, İngiliz yazar (d. 1926)
2006- Türk siyasetinin unutulmaz ismi gazeteci, yazar, şair ve Türkiye Cumhuriyeti eski başbakanlardan Bülent Ecevit 81 yaşında vefat etti.

6 KASIM


1913- Hintli lider Mahatma Gandhi tutuklandı.
1917- Finlandiya bağımsızlığını ilan etti.
1917- Bolşevik Ekim Devrimi (eski Rus takvimine göre Ekim 25): Lenin ve Troçki, Petograd'da kontrolü ele geçirdi.
1918- Çanakkale Boğazı, İngiliz ve Fransızlarca işgal edildi.
1923- Amerikalı Jacop Schink, ilk elektrikli tıraş makinesinin patentini aldı.
1927- İtalya; Almanya ile Japonya arasındaki anti-komünist pakta katıldı.
1928- Amerika Birleşik devletleri başkanlık seçimlerini Herbert L. Hoover kazandı.
1931-İstanbul'da dolmuşlarda sarı-siyah damalı çizgi uygulaması başlatıldı.
1936- İzmit kağıt ve karton fabrikası üretime başladı
1955- Kayseri Şeker Fabrikası üretime başladı.
1956- Dwight Eisenhower, ikinci kez ABD başkanı oldu.
1971- İstanbul Kültür Sarayı'nın adı Atatürk Kültür Merkezi (AKM) olarak değiştirildi.
1972- İsmet İnönü'nün Genel Başkanlığı bırakmasının ardından Cumhuriyet Halk Partisi'nde istifalar devam ediyor; 18 parlamenter daha istifa etti.
1981- Yükseköğretim Kurulu (YÖK) kuruldu. Kurulduğu günden bu yana eleştirilen YÖK'ü protesto için her yıl 6 Kasım'da üniversite öğrencileri eylemler yapıyor.
1982- Emekli büyükelçi Mahmut Dikerdem'e Salvador Allende madalyası verildi. Barış Derneği davasından tutuklu olan Dikerdem, madalyasını alamadı.
1983- 12 Eylül'den sonra kurulan partilerin katıldığı ilk genel seçimde Anavatan Partisi (ANAP) 211 milletvekili ile tek başına iktidar oldu. Halkçı Parti (HP)117, Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) 71 milletvekili çıkardı.
1984- Ronald Reagan ABD başkanı seçildi.
1987- Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Abdullah Baştürk'e "İsveç Sendikal Hareketi1987 Özgürlük Ödülü" verildi.
1988- Yetkililer; PKK militanlarının Mardin'in Dargeçit ilçesinde bir köye yaptıkları baskında 3'ü öğretmen 4 kişiyi öldürdüklerini açıkladı.
1989- Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı (GAP) kuruldu.
1990- Üniversite öğrencileri,10. kuruluş yıldönümünde, Yüksek Öğrenim Kurulu'nu (YÖK) eylemlerle protesto ettiler, çok sayıda öğrenci gözaltına alındı
1991- Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki yemin töreninde Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) milletvekilleri Hatip Dicle ve Leyla Zana'nın yemin dışında Kürtçe olarak ek sözler söylemeleri tartışma yarattı. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü Dicle ve Zana'nın partiden istifa etmelerini istedi.
1992- Kuzey Irak'taki PKK kamplarına düzenlenen askeri harekâtın maliyetinin 2 trilyon lira olduğu açıklandı.
1994- SHP ile CHP birleşti.
1996- Susurluk kazası bağlantılı "çete" iddiaları İçişleri Bakanı Mehmet Ağar'a da yönelince Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller, Ağar'ın istifasını istedi.
2000- Afganistan'da Taliban lideri Muhammed Ömür, yayımladığı kararnameyle sakalsız erkeklere iş vermek de dahil hiç bir hizmetin sağlanmayacağını açıkladı.
2002- Avrupa Sosyal Forumu, İtalya'nın Floransa kentinde başladı.
( Forumu,1999'da ABD'nin Seattle kentindeki Dünya Ticaret Örgütü Zirvesi'ni protesto eden alternatif küreselleşme yanlıları düzenliyor. Foruma 105 ülkeden onbinlerce kişi katıldı. )
2003- Yargıtay 11. Ceza Dairesi,toplam 1243 kişinin yargılandığı Devrimci Sol ana davasını bozdu. Gerekçe; 400 klasörden oluşan dava dosyasında 100 klasör kayıp.
2004- Şili'de ordu, Augusto Pinochet'nin askeri diktatörlüğü döneminde yapılan insan hakları ihlallerinde sorumluluğu olduğunu ilk kez kabul etti.1973'teki darbeden 1990'a kadar devam eden Pinochet diktatörlüğünde, muhalif 30 bin kişi öldürüldü, kayboldu ya da işkenceden geçti.
2007- Şampiyonlar Liginde Tarihi Maç.
( Şampiyonlar Ligindeki En Farklı Galibiyet Olarak Tarihe Geçen Maçta Temsilcimiz Farklı yenildi. Liverpool: 8 - Beşiktaş: 0 )


6 Kasım - Doğanlar

15 - Genç Agrippina, Roma İmparatoriçesi
1494- Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı padişahı (ö. 1566)
1794- Aimable Pélissier, Fransız general
1814- Enstrüman yapımcısı ve saksofonu bulan Adolphe Sax doğdu.
1835- Görüşleri zamanımızda değerini kaybetmekle birlikte suçluğu bilimsel yöntemlerle inceleme çığrını açmış olan İtalyan kriminolog Cesare Lombroso.
1851- 1884'de ilk kez ABD borsalarında fiyat ortalaması yaparak günümüzde Dow Jones endeksi olarak bilinen ölçüyü getiren, Financial Times gazetesinin kurucusu Amerikalı gazeteci Charles Henry Dow.
1861- James Naismith, Amerikan Futbolu sporunun yaratıcısı ve Kask'ın mucidi
1931- Mike Nichols, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı ve senarist


6 Kasım - Ölenler

1836- X. Charles, Fransa kralı (d. 1757)
1893- Rus Besteci Peter İlyiç Çaykovski 53 yaşında St. Petersburg'da öldü.
1931- Leyla Açba, Abhaz Prensi Mehmed Refik Açba-Ançabadze ile Abhaz-Gürcü Prensesi Mahşeref Emuhvari'nin kızı
1960- Erich Raeder, Alman asker (d. 1876)
1979- Türkiye'de "Hoş Memo" olarak tanınan çizgi roman kahramanı "Li'L Abner"in yaratıcısı Amerikalı mizahçı Al Capp 70 yaşında öldü.
1983- Ressam Münif Fehim Özarman.
2001- Sanat tarihi kitabı "Sanatın Öyküsü"nün yazarı Ernst Gombrich, 92 yaşında.
( Sanat tarihinin başvuru kitabı sayılan kitap 32 dile çevrilmiş, tüm dünyada 6 milyon adet satmıştı. )
2002- Şair Müştak Erenus, 87 yaşında. "Ölmeye Vakit Yok", "Duyuru", "Çağırın Gidenleri", ''Sermaye Destanı' adlı kitapları var.
2004- Cumhuriyet döneminin ilk kadın yazarlarından Cahit Uçuk, 95 yaşında.
( "Erkekler Dünyasında Bir Kadın Yazar", "Bir İmparatorluk Çökerken"in yazarı Uçuk, "Türk İkizleri" adlı çocuk kitabı ile 1958'de Hans Christian Andersen Ödülü'nü almıştı. )

7 KASIM


1665- Yaşayan en uzun ömürlü gazete The London Gazette ilk kez yayımlandı.
1892- İstanbul'da Darülaceze'nin temeli atıldı.
1917- Rusya'da Bolşevikler öncülüğünde ayaklanan işçi ve askerler Rusya'da iktidarı ele geçirdiler.
( O tarihte Rusya'da geçerli olan Gregoryen takvimiyle 26 Ekim'de gerçekleştiği için Ekim Devrimi olarak bilinen ayaklanma işçi ve asker Sovyetlerine (Meclis) dayandığı için Sovyet Devrimi olarak da adlandırılıyor. )
1920- Türk ordusu Gümrü'yü işgal etti.
1921- İtalya'da Mussolini, kendisini Ulusal Faşist Partisi lideri ilan etti.
1927- Sovyetler Birliği'nde muhalefet liderleri Lev Troçki ve Grigoriy Zinoviyev, Ekim Devrimi'nin 10. yıldönümünde bir gösteri düzenledi.
1929- New York'taki Modern Sanatlar Müzesi halka açıldı.
1935- Türk- Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması 10 yıl süreyle uzatıldı.
1936- Macar müzisyen Bela Bartok, Ankara Halkevi'nde konferans verdi.
1942- Türk İnkılap Enstitüsü kuruldu.
1944- Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerini Franklin D. Roosevelt yeniden kazandı.
1953- İstanbul Zeyrek Camii'nde Bizans döneminden kalma mozaikler bulundu.
1962- Güney Afrika'da Nelson Mandela ülkeyi yasadışı yollardan terk ettiği için 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1962- Uluslararası "Evlilik Oluru", "En Düşük Evlilik Yaşı" ve "Evliliklerin Yazımı Sözleşmesi" kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi onaylamadı.
1963- İlk yasal grev Bursa'da başladı. Bursa Belediyesi Otobüs İşletmesi'nde çalışan 222 işçi greve çıktı. İşçiler Motorlu Taşıt İşçileri Sendikası üyesiydiler.
1964- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, ömür boyu hapse mahkum eski cumhurbaşkanı Celal Bayar'ı affetti.
1967- İstanbul Teknik Üniversitesi öğrencileri özel yüksek okulları protesto için boykota başladı.
1972- Richard Nixon ikinci kez ABD Başkanı oldu.
1980- Milli Güvenlik Konseyi kararıyla toplu suçlarda gözaltı süresi 30 günden 90 güne çıkarıldı.
1981- 1981 Anayasası için halk oylaması yapıldı. Anayasa, yüzde 91,3 "evet" oyuyla kabul edildi.
1982- Askeri yönetimin hazırladığı anayasa için halk oylaması yapıldı.
( Anayasa, yüzde 91,3 "evet" oyuyla kabul edildi. Yeni Anayasa'nın halkoylaması sonucu kabul edilmesiyle Orgeneral Kenan Evren Yedinci Cumhurbaşkanı oldu. )
1986- Yönetmen Zeki Ökten'in filmi "Pehlivan", Uluslararası Olimpiyat Komitesi Ödülü'nü aldı.
1988- Cezaevlerinde bin kişinin bir süredir açlık grevi yaptıkları açıklandı.
( Grev tek tip elbise ve sevk zinciri takılması uygulamalarına karşı yapılıyor. )
1991- Basketbol yıldızı Magic Johnson, HIV testinin pozitif çıkmasının ardından basketbolu bıraktığını açıkladı.
2000- ABD'de Başkanlık,Temsilciler Meclisi ve Senato seçimlerini sonuçlandırmak yargıya yapıldı.
( Florida eyaletindeki usulsüzlükleri değerlendirerek Cumhuriyetçi aday George Walker Bush ya da Demokrat aday Al Gore'dan hangisinin başkan olduğuna mahkeme karar verecek. )
2000- Galatasaray Futbol Takımı Avusturya'nın Graz takımıyla 2-2 berabere kaldı. Galatasaray, Şampiyonlar Ligi'nde 2. tura çıktı.
2001- "Vurgun Operasyonu" nedeniyle Bayındırlık Bakanlığı'nı bırakan MHP'li Koray Aydın'ın milletvekilliğinden istifası TBMM'de oylandı ve reddedildi.
2002- CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi yasağının kalkması için gereken yasa değişikliğine destek vereceklerini söyledi: "Bir insan siyasi suç işlediği için mahkum olmamalı. Siyasi suçtan dolayı ömür boyu yasaklı olmamalıdır" dedi.
2003- ABD Dışişleri Bakanı Ankara'yı arayarak "Türk askeri Irak'ta sorun olur, göndermeyin. Her şey için teşekkürler" dedi. AKP hükümeti 7 Ekim'de TBMM'den aldığı tezkere yetkisini kullanmama kararı aldı. Ancak, yetki iade edilmeyecek.
2003- Dünyanın en büyük yüzen kitap fuarı ''MV Daulus'' İzmir'in Alsancak Limanı'na geldi.
2004- Makedonya'da muhalefetteki milliyetçiler Arnavut azınlığa geniş haklar veren yasanın geri çekilmesi için referandum düzenletti. Hükümet, ABD ve AB boykot çağrısı yaptı. Katılım yüzde 26.2'de kaldı. Referandumun geçerli olabilmesi için en az yüzde 50 katılım gerekiyordu.
2004- Lübnan'da Hizbullah örgütü, tarihinde ilk kez insansız bir keşif uçağını İsrail hava sahasına gönderdi.
2005- Paris'in banliyölerinde iki Müslüman gencin polisten kaçarken elektrik akımına kapılıp ölmesiyle patlak veren isyan sürüyor.
( Bir gecede 1408 araç yakıldı. Grigny banliyösünde 250 gençle 35 polis çatıştı. Le Rainey kasabasında gece sokağa çıkma yasağı başladı. )
2005- Fransa'da yılın en iyi romanına verilen "Le Prix Medicis Etranger" ödülünü Orhan Pamuk'un romanı "Kar" aldı.
2006- Falaşalar olarak bilinen İsrail'in Etiyopya kökenli siyah vatandaşlarının bağışladıkları kanlar Sağlık Bakanlığı tarafından atıldı.
( Falaşalar hükümeti ırkçılıkla suçlayarak protesto eylemi yaptı. Polis eylemcilere müdahale etti;19 Falaşa gözaltına alındı. Bakanlık "kanlar hastalık riskine karşı yok edildi" dedi. )



7 Kasım - Doğanlar

1867- Radyumun kaşifi, 2 kez Nobel ödülü alan Marie Curie Polonya'da.
1913- Varoluşçu felsefenin ana damarlarından ve 20. yüzyılın en az yanlış yapmış aydınlarından biri olan,
"Veba", "Başkaldıran İnsan", "Mutlu Ölüm" gibi eserlerin yazarı Nobel Ödül sahibi Fransız romancı Albert Camus, Cezayir'de dünyaya geldi.
[*Felsefesi tümüyle etik bir çizgide gelişmiş olan Camus, felsefe tarihinin geçmişinden kalan spekülatif sistemlerden hiçbirinin insan hayatı için bir rehber olma rolü oynayamadığı gibi, insanın sahip olduğu değerlerin geçerliliği için de bir teminat sağlayamadığını söyler.*]



7 Kasım - Ölenler

1600- Divan şiirinin ustalarından Baki öldü.
1910-Edebiyatın temel taşlarından Rus yazar Tolstoy öldü.
1958- Gazeteci Yazar Aka Gündüz, 72 yaşında öldü.
1962- Yazar, öğretim üyesi ve insan hakları savunucusu, ABD Başkanlarından Theodore Roosevelt'in eşi Eleanor Roosevelt.
1971- Tiyatro, sinema oyuncusu ve yönetmeni Sami Ayanoğlu 58 yaşında öldü.
1980- Hollywood'un karizmatik aktörlerinden Steve McQueen kansere yenik düştü.
1988- Nebioğlu Yayınevi'nin kurucusu Osman Nebioğlu öldü.
2004- Cumhuriyet döneminin ilk kadın yazarlarından Cahit Uçuk, 95 yaşında İstanbul'da vefat etti.
2005- Yazar ve senarist Sulhi Dölek 57 yaşında İstanbul'da öldü.

8 KASIM


1793- Louvre, Paris'te müze olarak açıldı. Louvre, 13. yüzyılın başlarında bir kale olarak inşa edilmişti.
1912- Selanik, Yunanlılar tarafından işgal edildi.
1920- TBMM, Kurtuluş Savaşı'nın Düzenli Ordu ile yürütülmesine karar verdi.
1923-Almanya'da Adolf Schicklgruber (Adolf Hitler) Münih'te Birahane Darbesi'ne kalkışarak ilk siyasi çıkışını yaptı.
( Bu başarısız çıkışın ardından 4 gün sonra 12 Kasımda tutuklandı ve cezaevinde ''Kavgam''ı yazdı.)
1829- Uzun Mehmed Zonguldak Ereğlisi Kestenli Köyü'nde ilk maden kömürünü buldu.
1895- Alman fizikçi William Rontgen, kendi adıyla da anılan "X" ışınını keşfetti
1928- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Millet Mektepleri'nin Genel Başkanlığını ve Başöğretmenliğini kabul etti.
1932- Nazi Partisi, Almanya seçimlerinden 196 milletvekilliyle yine birinci parti olarak çıktı.
1933- Afganistan kralı Nadir Şah öldürüldü, yerine 18 yaşındaki oğlu Zahir Şah geçti.
1938- Atatürk ikinci kez ağır komaya girdi.
1938- Almanya'da Yahudilere karşı Kristal Gecesi olarak bilinen toplu saldırı başladı. Nazi polisi Yahudileri kendilerini savunamaz hale getirecek önlemleri aldı. 9-10 Kasım'da yağma başladı.
1941- Arnavutluk Komünist Partisi kuruldu.
1944- Teodor Roosevelt 4'üncü kez ABD başkanı seçildi.
1965- Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne bağlı Basın ve Yayın Yüksek Okulu açıldı.
1980- Yazar Muzaffer Erdost ve kardeşi yayıncı İlhan Erdost gözaltına alındı.
1982- Halkoyuna sunulan Anayasa'nın yüzde 91,3 oyla kabul edildiği açıklandı.
1984- Derse baş örtülü giren Doç. Dr. Nebahat Koru'nun üniversitedeki görevine son verildi.
1985- Soğukçeşme Sokağı'ndaki evlere konulan ''onarımı durdurma kararı'' kaldırıldı.
1987- Avrasya Maratonu ilk kez uluslararası atletizm takvimine alındı.
( İlk maratonu Danimarkalı atlet Jens Worzner kazandı.)
1988- Amerika Birleşik Devletleri'nde başkanlık seçimlerinden Cumhuriyetçi aday George Bush galip çıktı.
1988- Çin'de deprem:1000 kişi öldü.
1989- Doğu Alman hükümetinin iki Almanya arasında seyahati serbest bırakması üzerine, binlerce kişi Berlin Duvarı'nı aşarak Batıya geçmeye başladı. 13 Ağustos 1961'de yükselmeye başlayan Duvar'ın açılmasıyla Soğuk Savaş dönemi kapandı.
1991- NBA'in efsanevi oyun kurucusu Magic Johson'un AIDS virüsü taşıdığı ortaya çıktı.
1992- Berlin'de 350 bin kişi, ırkçı şiddete karşı gösteri yaptı.
1993- Bosna'nın Mostar kentindeki, 16. yüzyıldan kalma Osmanlı eseri Mostar Köprüsü, Hırvat topçu ateşi sonucu yıkıldı.
1996- İçişleri Bakanı Mehmet Ağar istifa etti.
( Ağar Susurluk kazası bağlantılı "çete" iddialarıyla suçlanmıştı. Yerine, Meral Akşener içişleri bakanı oldu. )
1996- Sigara Yasağı Kanunu, TBMM'de kabul edildi.
2000- Türkiye'nin AB yolunu belirleyen Katılım Ortaklığı Belgesi açıklandı. Türkiye, Kıbrıs konusunda son anda konulan değişikliğe çekince koydu.
2000- Demokrat aday Al Gore ve Cumhuriyetçi aday George Walker Bush'un oylarının ikinci kez sayımı sonucunda Bush başkan oldu.
2001- 2001. Uluslararası Hür İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ICFTU) tarafından 9 Kasım Emeğin Küresel Eylem Günü ilan edildi.
( Türkiye'de de DİSK,KESK,Türk-İş,Hak-İş ortaklaşa miting düzenledi. Türkiye'nin dört bir yanından Ankara'ya gelen 30 bin işçi ve kamu çalışanı mitinge katıldı.)
2002- F Tipi Cezaevleri'ne karşı başlatılan ölüm orucu eyleminde DHKP-C davasından 36 yıl hükümlü Serdar Karabulut eyleminin 468. gününde yaşamını yitirdi. Karabulut'un ölümüyle ölüm orucunda yaşamını yitiren tutuklu ve hükümlülerin sayısı 58'e yükseldi.
2002- 20 bin nüfuslu Cebelitarık'ta halk "İspanya ve Britanya'nın Cebelitarık'ın egemenliğini paylaşmasını onaylıyormusunuz?" referandumunda yüzde 98.7 oyla "Hayır" dedi. Cebelitarıklılar İspanya'yı işgalci güç olarak görüyor, İngiltere'nin ise kalmasını istiyor.
2004- Güney Pasifik'teki 47 nüfuslu Pitcaim Adası'nın 214 yıllık tarihinde ilk kez bir kadın başkan seçildi. Eski erkek başkan tecavüzden mahkum olmuştu.
2005- Fransa'da isyan, Paris'in banliyölerinden ülkeye yayıldı.
( 1955'deki Cezayir savaşı yıllarından sonra ilk kez olağanüstü hal ilan edildi. Hükümet,12 gün olan olaganüstü hal ilan yetkisini uzatabilmek için yasa tasarısı hazırladı. Orleans ve Amiens kentlerinde 18 yaş altı gece sokağa çıkma yasağı kondu. )
2006- ABD'de yapılan seçimler sonucu Demokrat Keith Ellison, Kongre'nin ilk Müslüman üyesi seçildi.


8 Kasım - Doğanlar

1900- "Rüzgar Gibi Geçti"nin yaratıcısı Amerikalı yazar Margaret Mitchell.
1906- Tiyatro dünyasının duayenlerinden Muammer Karaca doğdu.
1922- Dünyada ilk kalp naklini yapan Dr. Christian Barnard Güney Afrika'da.
1935- Fransız sinema oyuncusu Alain Delon.


8 Kasım - Ölenler

1856- Ütopyacı sosyalist Etienne Cabet;
1973- Şair Faruk Nafiz Çamlıbel 75 yaşında öldü.
1979- Şair Nevzat Üstün 55 yaşında vefat etti.
1998- Türk Sinemasının en iyi kötü adamı Erol Taş, sinemaseverlerin yüreklerinde derin iz bırakarak yaşama veda etti.
( Yüzlerce film çevirdi ama adı afişlerde hiçbir zaman ilk sırada yazılmadı. Sinemanın bu unutulmaz kötü adamı, karakter oyuncusu tanımının en parlak temsilcilerindendi. )
2005- Post modern romanın öncülerinden İngiliz yazar John Fowles, 79 yaşında. "Koleksiyoncu", "Fransız Teğmenin Kadını" romanlarıyla tanınıyordu.

9 KASIM


1877- Erzurum'a dayanan düşmana karşı, Topdağı Savaşı kazanılarak, tabyalara Türk bayrağı çekildi.
1918- Almanya'da Cumhuriyet ilan edildi.
1924- Refet Paşa (Refet Bele), Rauf Bey (Rauf Orbay) ve Adnan Bey'in (Adnan Adıvar) aralarında bulunduğu bir grup milletvekili Halk Fırkası'ndan istifa etti.
1930- Avusturya'da yapılan seçimleri sosyalistler kazandı. Naziler ve komünistler parlamentoya giremedi.
1936- Montreux Boğazlar Sözleşmesi yürürlüğe girdi.
1936- Sekizinci dünya satranç şampiyonu Mikhail Tal
1937- Japon orduları Çin liman kenti Şanghay'a girdi.
1938- Almanya'da Yahudi karşıtları, şiddet eylemleri başlattı.
( Bu olaylar tarihe Kristal Gece -Krystallnacht- olarak geçti. Berlin'de 7 bin Yahudi dükkanı yağmalandı, yüzlerce Sinagog ateşe verildi, çok sayıda Yahudi öldürüldü. )
1938-Atatürk'ün son günü...
( Yayınlanan resmi tebliğlerde, Atatürk'ün genel durumunun vahamete doğru gittiği açıklandı. )
1960- Demokrat Parti adayı John Fitzgerald Kennedy Amerika Birleşik Devletleri başkanı seçildi.
1977- Başbakan Süleyman Demirel eleştirileri yanıtladı.
( "70 sente muhtaç olduğumuz devirde hacılarımıza 70 milyon dolar bulduk" dedi. )
1982- 12 Eylül Anayasası, yürürlüğe girdi. Buna göre Milli Güvenlik Konseyi ve Devlet Başkanı Kenan Evren Cumhurbaşkanı ilan edildi.
1985- Satrançta büyük mücadele Gari Kasparov, Anatoliy Karpov'u yendi; dünya satranç şampiyonu oldu.
1988- Galatasaray Futbol Takımı Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda İstanbul'da İsviçre'nin Neuchatel Xamax takımını 5-0 yendi, çeyrek finale çıkan ilk Türk takımı oldu.
1988- Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Milletvekili Fikri Sağlar, 1980-1990 arasında işkenceden 149 kişinin öldüğünü açıkladı.
1989- Soğuk savaşın simgelerinden, 12 ağustos 1961 gecesi inşa edilmeye başlanan 1500 kilometre uzunluğundaki Berlin Duvarı yıkıldı, iki Almanya yeniden birleşti.
( Sovyetler, duvarı ABD'nin Batı Berlin'deki askeri varlığını hapsetmek için yapmıştır, ancak karşı propaganda ile kendisi hapsolmuş, bunu aşabilecek enformasyon gücünü oluşturup kullanamamıştır. Doğu Alman hükümetinin iki Almanya arasında seyahati serbest bırakması üzerine, binlerce kişi Berlin Duvarı'nı aşarak Batıya geçmeye başladı. 13 Ağustos 1961'de inşa edilen duvar'ın yıkılmasıyla Soğuk Savaş dönemi sona erdi. )
1989-Kenan Evren'in cumhurbaşkanlığı görevi bitti, Turgut Özal cumhurbaşkanı seçildi.
1990- Mary Robinson İrlanda'nın ilk kadın devlet başkanı oldu.
1991-Türkiye, Azerbaycan'ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke oldu.
1993- Hırvat topları Bosna'nın Mostar kentindeki Osmanlı köprüsünü tahrip etti. Köprü 16. yüzyılda yapılmıştı.
1994- Urfa Tüneli'ne törenle su verildi. Tünel, Fırat'ın suyunu Harran'a kavuşturacak
1994- Aziz Nesin "Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü"nü aldı. Ödülü, merkezi New York'ta bulunan Gazetecileri Koruma Komitesi verdi.
1995- Avrupa Parlamentosu hapisteki DEP milletvekili Leyla Zana'ya "Sakharov Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü"nü verdi.
2000- Berlin'de 200 bin kişi Nazilerin Yahudi soykırımını başlattığı tarih sayılan 9 Kasım 1938'in yıldönümünde ırkçılığı protesto etti.
2004- Pamukova'daki hızlı tren kazasıyla ilgili rapor açıklandı.
( Bağımsız Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Sıddık Yarman, kazaya karışan katarın bölgede saatte 80 kilometre olan hız limitine uymadığının belirlendiği bildirildi. )
2004- Eski Bayındırlık ve İskan Bakanı Koray Aydın TBMM'de dokuza karşı 408 oyla Yüce Divan'a sevkedildi.
2004- ABD'de Ulusal Çeviri Ödülü Bilge Karasu'nun 'Göçmüş Kediler Bahçesi' kitabını İngilizceye çevirisiyle Aron Aji kazandı. Seçici kurul, ödülü "özgün metnin tüm karmaşıklığını ve güzelliğini yakalamış olmak"tan verdiğini açıkladı.
2005- Hakkari, Şemdinli'de Cumhuriyet Caddesi üzerindeki Özipek Pasajı'nda bulunan Umut Kitabevi önünde bomba patladı.
( Mehmet Zahir Korkmaz öldü, yedi kişi yaralandı. Patlamanın yakınında bulunan ve saldırıyı düzenleyenlerin kullandığı araç halk tarafından ablukaya alındı. Otomobilin bagajında üç Kalaşnikof tüfek, bunlara ait 10 şarjör, bomba malzemeleri, polis ve asker yelekleri bulundu.)
2006- Vakıflar Yasası, TBMM'de 31'e karşı 241 oyla kabul edildi.
( Cemaat Vakıflarına mal iadesi için 1936 beyannamesinde kayıtlı olma, 18 ay içinde başvuru yapma ve Vakıflar Meclisi'nden onay alma şartı getirildi. )
2008-Fenerbahçe ile Galatasaray sezonun ilk derbisinde karşı karşıya geldi. Fenerbahçe:4 - Galatasaray:1


9 Kasım – Doğanlar

1818- "Babalar ve Oğullar"ın yaratıcısı, Rus romancı ve oyun yazarı İvan Sergeyeviç Turgenyev.
1909- 4 Oscar ödüllü Amerikalı sinema oyuncusu Katherine Hepburn.
1934-ABD'li gökbilimci Carl Sagan
1974- Alessandro Del Piero, İtalyan futbolcu
1981- Akif Emre Şenel, Türk Kısa Film ve Belgesel Yönetmeni



9 Kasım - Ölenler

1952- İsrail'in ilk Devlet Başkanı Chaim Weizmann.
1953- İngiliz şair Dylan Thomas.
1970- Fransa cumhurbaşkanlarından Charles de Gaulle.
1972- Türk maliyeci Namık Zeki Aral
1990- Yazar Kerim Korcan 72 yaşında öldü.
1995- Sinema Oyuncusu Yılmaz Zafer
2006- Eski Doğu Almanya (DDR) İstihbarat Teşkilatı STASI'nin Başkanı Markus Wolf, 83 yaşında.
2006- Doğu Almanya başcasusu Markus Wolf (d. 19 Ocak 1923)

10 KASIM


1444- Varna Savaşı
1908- Kız çocuklarının eğitimi için çalışacak olan Cemiyet-i Hayriye-i Nisvaniye, Selanik'te Zekiye Hanım tarafından kuruldu.
1918- Darülbedayi'ye ilk kız öğrenciler alındı: Öğrencilerin adları: Bedire, Memduha, Beyza, Refika ve Afife (Jale)
1922-Osmanlı padişahı VI. Mehmet Vahdettin, son Selamlık törenine katıldı.
1924- Halk Fırkası'ndan istifa eden milletvekillerinin kuracağı partinin adının "Cumhuriyet Fırkası" olacağı haberi üzerine Halk Fırkası'nın adı Cumhuriyet Halk Fırkası olarak değiştirildi.
1928- Michinomiya Hirohito Japonya'nın 124. imparatoru olarak taç giydi.
1938-Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa KemalAtatürk, sabah saat 9:05'te Dolmabahçe Sarayı'nda, 57 yaşındayken hayata gözlerini yumdu. Ulusal yas ilan edildi.
1938- Almanya'daki "Kristal Gece"de, Naziler Yahudilere ait mağazaları ve 267 Sinagogu yakıp tahrip ederken, binlerce Yahudi işsiz ve evsiz kaldı.
1944- Müttefikler Arnavutluk'ta Enver Hoca liderliğindeki hükümeti tanıdı.
1946- Adana hapishanesinden10 mahkum duvarı delerek kaçtı.
1953- Atatürk'ün naşı törenle Anıtkabir'e nakledildi. Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev de halkın ziyaretine açıldı.
1961- Sovyetler Birliği'nde Stalingrad'ın ismi Volgograd olarak değiştirildi.
1965- Çin'de Kültür Devrimi başladı.
1968- 30 Ekim'de Samsun'da başlayan "Tam bağımsızlık için Mustafa Kemal yürüyüşü" gençlerin Anıtkabir'e çelenk koymasıyla sonuçlandı.
1969- Sovyet yönetmen Sergey Yutkeviç'in çektiği "Türkiye'nin Kalbi Ankara" filmi TRT Ankara Televizyonu'nda yayınlandı.
1970- Şehirler arası otobüs ve kamyon şoförleri boykota başladı,
1983- Yeni kısıtlamalar getiren Basın Kanunu kabul edildi. Milli Güvenlik Konseyi aynı gün Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, TRT Kanunu'nu da kabul etti. Yasaya göre başbakan gerekirse TRT'de haber ve yayın yasaklayabilecek
1988-Atatürk, ölümünün 50. yılında ilk kez yas tutulmadan anıldı.
1989- Bulgaristan Devlet Başkanı Tudor Jivkov, istifa etmek zorunda kaldı.
1991- Sosyaldemokrat Halkçı Parti Milletvekili Leyla Zana "PKK Kürt varlığını kabul ettirmeye çalışıyor" dedi.
1992- Türkiye'nin ilk cep denizaltısı, dalışını Bodrum'da gerçekleştirdi.
1996- Atatürk'ü anma törenlerinde on binlerce kişi "Şeriata geçit yok" pankartıyla Anıtkabir'e yürüdü.
( O gün Anıtkabir'i 1 milyon kişinin ziyaret ettiği açıklandı. Kayseri'nin Refah Partili Büyükşehir Belediye Başkanı Şükrü Karatepe "törenlere içim kan ağlayarak katıldım" dedi. )
2003- Gürcistan'da parlamento binasını kuşatan muhalifler genel seçimlere hile karıştığı iddiasıyla açlık grevi başlattı. Protestoyu Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze'nin istifasına dek sürdürüleceğini açıkladılar.
2005- Şemdinli'de Umut Kitabevi'nin bombalanmasını protesto için esnaf kepenk kapattı.
( Yaklaşık 5 bin kişi kaymakamlık binasına yürüdü. Polis havaya ateş açtı, göstericilerden yaralanan Ali Yılmaz yaşamını yitirdi. Olayların ardından ilçe giriş çıkışları kapatıldı, okullar tatil edildi. )
2005- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) türban taktığı için üniversiteye alınmayan Leyla Şahin davasında son kararını verdi: Türkiye'deki türban yasağı demokratik bir toplumda gereklilik.
2006- Hakkari'nin Şemdinli ilçesinde Umut Kitabevi'nin bombalanması davasında, sanık iki astsubayın ardından, PKK itirafçısı Veysel Ateş'e de 39 yıl 10 ay 27 gün hapis cezası verildi.


10 Kasım – Doğanlar

1483- Hıristiyanlığın büyük reformcusu Protestan reformunun lideri Martin Luther doğdu.(ö. 1546)
1697- William Hogarth, İngiliz ressam (ö. 26 Ekim 1764)
1759- Friedrich von Schiller, Alman yazar (ö. 1805)
1887- Arnold Zweig, Alman yazar (ö. 1968)
1888- Andrei Tupolev, Rus uçak tasarımcısı (ö. 1972)
1895- John Knudsen Northrop, ABD'li uçak üreticisi (ö. 1981)
1914- Edmund Conen, Alman futbolcu (ö. 1990)
1918- Ernst Otto Fischer, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1919- Mikhail Timofeevich Kalashnikov, Rus kaşif
1927- Vedat Ali Dalokay, Türk politikacı, eski Ankara belediye başkanı
1928- Ennio Morricone, İtalyan besteci
1932- Necmettin Hacıeminoğlu, Türk dilbilimci, yazar (ö.1996)
1932- Roy Scheider, ABD'li sinema oyuncusu
1941- David Hemmings, İngiliz aktör ve film yönetmeni (ö. 2003)
1949- Mustafa Denizli, Türk futbol antrenörü
1969- Jens Lehmann, Alman kaleci



10 Kasım - Ölenler

1980- Yayıncı İlhan Erdost Ankara Mamak Askeri Cezaevi'nde askerlerce dövüldü ve öldü. Erdost iki gün önce kardeşi yazar Muzaffer Erdost ile gözaltına alınmıştı.
1981- Abel Gance, Fransız yönetmen, oyuncu, yazar (d. 1889)
1982- Sovyetler Birliği lideri Leonid Brejnev.
1984- Eski bakanlardan Emin Kalafat.
2001- Ken Kesey, ABD' li yazar (d. 1935)
2004- Şeref Görkey, Futbolcu ve teknik direktör (d. 1913)
2004- Yazar, tıp doktoru, nöropsikiyatrist Serol Teber, 66 yaşında.
( Açık Radyo’da "Didik Didik Freud" adlı programı hazırlıyordu. Pek çok kitabı olan Teber'in ilk kitabı "İşçi Göçü ve Davranış Bozuklukları" idi. )

11 KASIM


1831- Osmanlı İmparatorluğu'nun devlet merkezi İstanbul'da ilk Türkçe gazete Takvimi Vakayi, Padişah İkinci Mahmut'un girişimiyle yayınlandı.
1914-Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Devletlerine savaş ilan etti.
1918- 1. Dünya Savaşı'nı sona erdiren ateşkes anlaşması Fransa'da bir orman içindeki vagonda imzalandı.
1923- Münih'te, "Birahane Darbesi" başarısızlığa uğrayan Adolf Hitler tutuklandı.
1938- Atatürk'ün ölümü üzerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi oy birliğiyle İsmet İnönü'yü cumhurbaşkanı seçti.
1942- Varlık Vergisi yasası kabul edildi.
1951- Juan Peron, yeniden Arjantin devlet başkanı seçildi.
1959- Akis dergisi yazarları Kurtul Altuğ ve Doğan Avcıoğlu, 3 ay 15'er gün hapse mahkûm oldular. Gerekçe: İran Şahı Rıza Pehlevi'ye yayın yoluyla hakaret.
1965- Afrika'daki son İngiliz sömürgesi Rodezya bağımsızlığını ilan etti.
1968- Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar, "Bizim sosyalizmimiz demokratik sosyalizm olacaktır. Biz de seçimle iktidara geleceğiz" dedi.
1970- İnsanlığa Karşı Savaş Suçlarının Zaman Aşımına Uğramazlığı Avrupa Sözleşmesi yürürlüğe girdi. Türkiye sözleşmeyi onaylamadı.
1973- Mısır ile İsrail ateşkes anlaşması imzaladı.
1975- Angola Halk Cumhuriyeti kuruldu. Angola, Portekiz sömürgesiydi.
1976-Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında 10 yıl süreyle elektrik alışverişini düzenleyen anlaşma imzalandı.
1980- 12 Eylül askeri darbesinin ardından İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Cumhuriyet gazetesini ikinci bir emre kadar kapattı.
1987- Van Gogh'un "İrisler" tablosu, New York'ta 51 milyon dolara satıldı. O tarihe kadar en yüksek fiyatla satılan tablo oldu.
1989- Beyoğlu Adliyesi'nde çok sayıda sinema filmi, video-kaset ve fotoğraf müstehcen ve sakıncalı oldukları gerekçesiyle yakıldı.
1992- CNBC-e yayın hayatına başladı.
1996- Anavatan Partisi, ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, "Devlet, emniyet içinde Milli İstihbarat Teşkilatı'na, MİT'e alternatif bir örgüt yarattı. Bugünden sonra, devlet can güvenliğimizi sağlar diye güvenmeyin" dedi.
1997-Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, şans oyunu ''Sayısal Loto''yu başlattı.
2000- Avusrurya Alpleri'nde, dağ metrosunda çıkan yangında çoğunluğu genç ve çocuk 153 kayakçı öldü, 12 kişi kurtuldu.
2001- Amerikalı dilbilimci Profesör Noam Chomsky, Afganistan'ın bombalanmasının 11 Eylül saldırılarından daha büyük suç olduğunu belirtti. ABD'yi terörist devlet ilan etti
2002- İtalya'da Fiat Oto işçileri işten çıkarmaları protesto etti.
( Termini İmerese fabrikası işçileri Sicilya Adası'ndaki Palermo Limanı'nı ulaşıma kapattı.3 bin Fiat Punto otomobilinin Fransa'ya gidişini engellediler. )
2003- Almanya'nın Baden Württemberg eyaleti okullarda ve kamu kuruluşlarında başörtüsünü yasakladı. Ancak, Hıristiyan sembollere yasak getirmedi.
2004- TBMM Dışişleri Komisyonu, "Terörizmin Önlenmesine Dair Avrupa Sözleşmesi Tadil Protokolü"nün onaylanmasına ilişkin yasa tasarısını kabul etti.
( Sözleşmeye göre, uçak kaçırma, adam kaçırma, bomba, el bombası ve ateşli silahlarla işlenen suçlarla bu suçların işlenmesine yardımcı olma fiilleri artık siyasi suç kapsamına girmeyecek. )
2004- Filistin lideri Yaser Arafat, tedavi için götürüldüğü Paris yakınlarındaki bir askeri hastanede vefat etti.
(Arafat'ın cenazesi 12 Kasım 2004'te Kahire'de düzenlenen törenden sonra Ramallah'ta toprağa verildi. Yerine Devlet Başkanlığı'nı anayasa gereği 60 günlüğüne Parlamento Başkanı Revhi Fettuh aldı. Ulusal Güvenlik Konseyi Yönetim Başkanlığı'na Ahmet Kurey, FKÖ liderliğine Mahmud Abbas, El Fetih başkanlığına ise Faruk Kaddumi seçildi. )
2005- Turgut Özakman'ın ''Şu Çılgın Türkler'' adlı eseri 8 ayda 212. baskıya ulaşarak 424 bin adet satıldı.
2006- Eski başbakanlardan Bülent Ecevit, 100 binden fazla insanın katıldığı törenle toprağa verildi. Sabah 08.00'de başlayan tören 10 saat sürdü.


11 Kasım – Doğanlar

1821- Rus yazar Fyodor Dostoyevski.
1914- Howard Fast, ABD'li yazar (ö. 2003)
1929- Hans Magnus Enzensberger, Alman yazar
1944- Kemal Sunal, Sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2000)
1962- Demi Moore, ABD'li sinema oyuncusu
1974- Leonardo DiCaprio, ABD'li sinema oyuncusu


11 Kasım - Ölenler

1918- Avusturya sosyal demokrasisi önderi Victor Adler.
1944- Washington Büyükelçisi Münir Ertegün.
1967- 29 Türkiye rekoruna imza atan atlet Ömer Besim Koşalay, 59 yaşında yaşama veda etti.
1986- Yazar Fahri Erdinç 69 yaşında öldü.
1987- Mustafa Adil Özder, Türk folklor araştırmacısı, yazar ve şair
1990- Eski Başbakanlardan Prof. Sadi Irmak.
2004- Filistin lideri Yaser Arafat, tedavi için götürüldüğü Paris yakınlarındaki bir askeri hastanede vefat etti.
2005- Ürdün'de intihar eyleminde yaralanan Suriyeli yönetmen Mustafa Akad kalp krizinden. İslamiyetin doğuşunu anlatan "Çağrı" filminin yönetmeniydi.
2005- Irak'ta Saddam rejiminin Devrim Komuta Konseyi Başkan Yardımcısı İzzet İbrahim El Duri, 63 yaşında kan kanserinden. Baas Partisinin üç liderinden biri olan Duri, ABD güçlerinin arananlar listesinin 6. sırasındaydı
2006- Oscar ödüllü Amerikalı aktör Jack Palance, 87 yaşında.

12 KASIM


Dünya Çocuk Kitapları Haftası

[*** Amerikan İzcileri Kitaplık Yöneticileri ilk kez 1917 yılında bir kitap haftası düzenlemeyi önerdiler. Aydınlar, yazarlar, yayıncılar önerinin benimsenmesi için çalıştılar. Bu çalışmalar sonucu Kasım ayının ikinci haftası dünyanın bir çok uygar ülkesinde Kitap Haftası olarak kabul edildi. Bu hafta Ülkemizde ise 1947 yılından beri kutlanmaktadır.Çocuk Kitapları Haftası olarak kutlanmaya başladı.
Kitap Haftası içinde, kitap sergileri düzenlenir. Kitap siparişleri mektuplarının nasıl yazıldığı öğretilir. Arkadaşlar birbirlerine kitap armağan ederler. Kitapsever öğrenciler hafta içinde kitaplıklarına çeki düzen verirler.
Bu haftanın düzenlenme amaçları:
- Çocuklara kitap okuma sevgisi kazandırmak.
- Daha çok ve kaliteli çocuk kitabı yazılmasını sağlamak.
- Anne ve babaları, çocukları için kitap almaya yönlendirmek.
- Çocuklara, evlerinde, kendi kitaplıklarını kurmaya teşvik etmek.
- okul ve sınıf kitaplıklarını zenginleştirmek.
- Çocuk kütüphanelerinin sayısını arttırmak.
- Ders kitapları dışındaki kitapların da okunmasını sağlamak.
- Kitap okuma, not ve özet çıkarma teknikleri hakkında çocukları bilinçlendirmek.
- Yeni çıkan çocuk yayınlarının takibini sağlamak.
- Yazarlarla çocukları imza günlerinde buluşturmak. ***]


1799- İlk meteor yağmuru kaydedildi.
1877- Gazi Osman Paşa, Plevne'de teslim olmayacağını bildirdi.
1900- Uluslararası Paris Sergisi'ni 50 milyon kişi gezdi.
1919- Dünya Çocuk Kitapları Haftası başladı. Türkiye'de 1947'den bu yana kutlanıyor.
1926- İngiltere'de hükümet madencilerle anlaştı; 6 aydır süren grevi maden grevi sona erdi.
1927- Sovyetler Birliği'nde Troçki, Komünist Parti'den çıkarıldı; Stalin başa geçti.
1929- Yeni Türk harfleriyle basılan posta pulları kullanıma girdi.
1933- Almanya'da yapılan seçimlerde Naziler oyların yüzde 92'sini aldı.
1934- Türkiye'de ilk kez bir kadın, belediye başkan yardımcısı oldu; Bursa Belediye Meclisi, Zehra Hanım'ı başkan yardımcılığına seçti.
1945- Yugoslavya'da genel seçimleri Mareşal Josip Broz Tito'nun önderliğindeki Ulusal Cephe kazandı.
1953- Türkiye'de limanlarda serbest bölge kurulmasına karar verildi.
1967- Türk Hükümeti'nin, 31 Ekimde gizlice girdiği Kıbrıs'ta Rumların tutukladığı Türk toplumu lideri Rauf Denktaş'ın serbest bırakılmasını Kıbrıs Hükümeti'nden istemesi sonrasında, Denktaş serbest bırakıldı.
1969- Moskova'ya giden Cevdet Sunay, Sovyetler Birliği'ni ziyaret eden ilk Türk cumhurbaşkanı oldu.
1976- Amerika ve Vietnam, savaş sonrası ilk kez Paris'te görüştü.
1976- İstanbul Üniversitesi süresiz kapatıldı.
1980- 12 Eylül darbesi sonrası ilk iki ayda 7,945 kişinin gözaltına alındığı açıklandı.
1990- Dönemin Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Cemil Çiçek "Flört, fahişelikten farksız" dedi.
1992- Halkın Emek Partisi'nden (HEP) 18 milletvekili seçim bölgelerinde can güvenliği kalmamasını protesto amacıyla süresiz açlık grevine başladılar.
1995- İstanbul Yeniköy'deki Sait Halim Paşa yalısı elektrik kontağı sonucu yandı.
1996- Susurluk kazası sonrası ortaya atılan "devlet-mafya-siyaset" ilişkisini incelemek üzere Meclis araştırma komisyonu kuruldu.
( Aynı gün Susurluk Cumhuriyet Savcılığı kazada ölen Abdullah Çatlı ve Hüseyin Kocadağ ile yaralanan Sedat Emin Bucak'ın silahlı çete oluşturdukları iddiasıyla İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemeleri Savcılığı'na fezleke gönderdi.
1997- ''AB-212'' tipi Türk helikopteri, NATO Akdeniz Daimi Deniz Kuvveti'ne bağlı gemilerin müşterek eğitimleri sırasında Rodos Adası açıklarında düştü: 3 asker öldü.
1998- PKK lideri Abdullah Öcalan Roma havaalanında İtalyan polisi tarafından tutuklandı.
1999- Bolu, Düzce ve Kaynaşlı'da, 7,2 büyüklüğünde deprem meydana geldi: 894 kişi öldü, 4 bin 948 kişi yaralandı.
2000- Güney Kore'nin başkenti Seul'de polis, işyerlerinin kapatılmasını protesto eden 20 bin işçiye müdahale etti; 100 kişi yaralandı. Yaralananların yarısı polis.
2001- Küçükarmutlu'ya düzenlenen operasyonu protesto etmek için Sincan F Tipi Cezaevi'nde kendini yakan Muharrem Çetinkaya yaşamını yitirdi.
2002- Irak meclisi iki gün süren tartışmaların sonunda, BM'nin 1441 sayılı ağır silah denetimi şartlarını içeren karar tasarısını oybirliğiyle reddetti. Ancak son söz Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'e ait.
2003- Avrupa İnan Hakları Mahkemesi (AİHM), Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Sosyalist Türkiye Partisi yöneticilerinin başvurusunda Türkiye'yi haksız buldu. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin örgütlenme hakkıyla ilgili 11. maddesinin ihlal edildiğine karar verdi.
2003- Avrupa Konseyi, Türkiye'nin 1974 sonrasında Kuzey Kıbrıs'taki mülkünü terketmek zorunda kalan Kıbrıslı Rum kadın Titana Loizidu'ya 900 bin dolarlık tazminatı en geç 19 Kasım'a kadar koşulsuz ödemesini istedi.
2003-Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin barış zamanı idam cezasının kaldırılmasını öngören 6'ncı protokolünü onayladı.
2003- TÜBİTAK Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Araştırma Enstitüsü (BİLTEN) tarafından teknoloji transferi yöntemiyle üretilerek uzaya gönderilen BİLSAT uydusu görüntü göndermeye başladı.
2004- Fransa'da ölen Filistin lideri Yaser Arafat yüzbinlerce Filistinlinin katılımıyla, son üç yılını kuşatma altında geçirdiği Ramallah'taki karargahı Muhata'da toprağa verildi.
( Arafat'ın 'generallerim' dediği çocuklar ve gençler Ramallah sokaklarında intikam yemini ettiler. Gün boyunca "Hoş geldin Ebu Ammar", "Hoş geldin ihtiyar", "Gitme, bizimle kal" diye sloganlar attılar.)
2004- Arafat'ın ölümünün ardından Mahmud Abbas Filistin Kurtuluş Örgütü lideri oldu.
2005- Şemdinli'de Umut Kitabevi'nin bombalanmasının ardından Jandarmaya ait otomobilde çıkan belgelere yenileri eklendi.
( İçinde 105 kişinin isminin yazılı olduğu bir "sakıncalılar" listesi de yer alıyor. Olay sonrası PKK itirafçısı Veysel Ateş ve halka ateş açan uzman çavuş Tanju Çavuş tutuklandı. Astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz mahkemede serbest bırakıldı. )
2006- Haklar ve Özgürlükler Partisi (Hak-Par) 2. Olağan Kongresi'nde federasyon önerisi parti programı ve tüzüğüne alındı. Federasyon önermesi Türkiye'de ilk kez yasal bir partinin tüzük ve programına girdi.


12 Kasım – Doğanlar

1840- ''Düşünen Adam'' heykeli ile tanınan heykeltıraş Auguste Rodin, Paris'te doğdu.
1866- Modern Çin'in kurucusu Sun Yat-Sen.


12 Kasım – Ölenler

1532- Sadrazam Piri Mehmet Paşa’nın vefatı.
1943- Gazeteci yazar Sadri Ertem 45 yaşında öldü.
1989- İspanya İç Savaşı'nın Cumhuriyetçi önderlerinden Komünist Parti lideri Dolores Ibarruri.
( "Dizlerinin üzerinde yaşamaktansa ayaklarının üzerinde ölmek yeğdir," sözüyle ünlü İbarruri, sosyalist söyleme yerleşen "Geçit Yok," direniş çağrısını da yükselten kişiydi. )
1994- Amerikalı Olimpiyat şampiyonu ve 100 ve 200 metre rekortmenlerinden siyah kadın atlet Wilma Rudolph.
2002- Fransız sinema yönetmeni Michel Boisrond, 81 yaşında. Brigitte Bardot'nun oynadığı "Şımarık Kız" filminin yönetmeniydi.
2003- Denemeci, edebiyat araştırmacısı, çevirmen İsmet Zeki Eyüboğlu, 78 yaşında. Araştırmalar, çeviriler dahil ellinin üzerinde kitaba imza attı.

13 KASIM


1805- Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu, Viyana'ya girdi.
1885- Sırp-Bulgar Savaşı başladı.
1906- Fransız Paul Cornu, bir bisiklet üzerine tasarlanan dünyanın ilk helikopterini uçurdu.
1907- Paul Corno ilk helikopter uçuşunu başardı.
1914- Caresse Crosby tarafından geliştirilen sutyenin patenti alındı.
1918- I. Dünya Savaşı sonunda; Atatürk'ün ''Geldikleri gibi giderler'' dediği İtilaf Devletleri Donanması, İstanbul Boğazı'na demirledi.
1920- Milletler Cemiyeti'nin Cenevre'deki açılışına 41 ülkeden 5 bin temsilci katıldı.
1932- Dr. Müfide Kazım, Türkiye'nin ilk kadın hükümet tabibi oldu.
1945- General Charles de Gaulle geçici Fransız Hükümeti'nin başkanlığına getirildi.
1956- Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi, Alabama eyaletinde otobüslerde siyah-beyaz ayrımcılığına yol açan yasanın geçersizliğini ilan etti.
1957- Sovyetler Birliği uzaya Sputnik-3'ü fırlattı. Sputnik-3 içinde iki de köpek vardı.
1960- Milli Birlik Komitesi'nin 14 üyesi, komiteden atıldı. Bu kişiler yurt dışına gönderildi.
1961- Üniversiteye giremeyen öğrenciler İstanbul'da gösteri yapmak isteyince Polis müdahale etti.
1963- Lastik-İş Sendikası Genel Başkanı Rıza Kuas tutuklandı. Sendika bir çok işyerinde grev uygulamaktaydı.
1966- Adana'da Amerikalı erlerin kadınlara sarkıntılık ettikleri iddiaları ile galeyana gelenler Amerikalılara ait bina ve otomobilleri tahrip etti.
1968- Din Görevlileri Federasyonu kapatıldı.
1968- Türkiye İşçi Partisi Kongresi'nde Mehmet Ali Aybar yeniden genel başkan seçildi.
1970- Suriye'de Hafız Esat darbe ile iktidara geldi.
1976- BM Genel Kurulu, Kıbrıs'taki bütün yabancı askerlerin çekilmesini ve mültecilerin yerlerine dönmesini öngören tasarıyı kabul etti.
1977- Ajda Pekkan 7. Popüler Şarkı Yarışması'nda 2 altın madalya kazandı.
1980- Alparslan Türkeş ve Necmettin Erbakan seçim yasasına muhalefetten 2'şer ay hapse mahkûm oldu.
1981- Milli Güvenlik Konseyi erken emekliliği teşvik eden yasayı onayladı. Artık isteyen memur 20 yılda emekli olabilecek.
1983- YSK, 12 Eylül 1980'den sonra yapılan ilk seçimin kesin sonuçlarını açıkladı: ANAP 211, HP 117, MDP 71 milletvekili çıkardı.
1985- Kolombiya'da Nevada del Ruiz yanardağı patladı; 2 bine yakın insan öldü. Yanardağ 1845'den beri suskundu.
1986- Haciz ve iflas olayları arttı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, TOBB hükümetin tüccarı desteklemesini isteyince, Başbakan Turgut Özal, "batan batsın" dedi.
1990- Metal işkolunda örgütlü 50 bin işçi Madeni Eşya Sanayicileri Sendikası MESS'i protesto için işyerlerinde yürüyüş yaptı.
1991- Eskişehir Cezaevi'ne sevk edilen tutuklu ve mahkûmlara yönelik dayak ve kötü muamele protesto edildi.
1993- Naim Süleymanoğlu, Dünya Halter Şampiyonası'nda üç altın madalya kazandı.
2000- Avrupa'nın savunması için 52 yıl önce kurulan Batı Avrupa Birliği (BAB) kendi kendini feshetti. Yerini Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği'ne bıraktı. BAB Asamblesi ise artık AGSK Asamblesi olarak görev yapacak.
2001- İstanbul Küçükarmutlu ve Alibeyköy'de ölüm orucu yapılan iki eve operasyon düzenlendi.
( Eyleme devam eden 11 kişi gözaltına alındı. Şişli Etfal Hastanesi'ne götürülen ölüm orucueylemcileri "tedaviyi kabul etmedi". Eylemciler İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü.)
2001- Afganistan'da Kuzey İttifakı, Kabil'i direnişle karşılaşmadan ele geçirdi.
( Taliban şehirden çekildi. ABD Başkanı Bush, "Etnik çeşitliliğe sahip bir Kabil yönetimi istiyoruz" dedi. Türkiye'nin barış gücüne öncülük etmesi istendi. Dışişleri Bakanı İsmail Cem, "Afganistan'ın geleceğinde söz sahibi olursak, kabul ederiz" dedi. )
2002- Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin başkanlığındaki Devrim Komuta Konseyi, BM'nin ülkenin silahsızlandırılmasıyla ilgili 1441 sayılı kararını kabul etti. Irak Meclisi BM'in bu kararını 12 Kasım günü reddetmişti.
2003- ABD'nin BM Güvenlik Konseyi'nin onayı olmadan BM hesabından kendi kontrolündeki Irak fonuna 1 milyar dolar aktardığı ortaya çıktı.
2005- 28 sivil toplum kuruluşunun oluşturduğu "'Diyarbakır Demokrasi Platformu"nun düzenlediği, "Kürt Sorununa Demokratik ve Barışçıl Çözüm Mitingi"ne 20 bin kişi katıldı.
2005- Van Kapalı Cezaevinde Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Aşkın ile aynı koğuşta kalan Üniversitenin Genel Sekreter Yardımcısı Enver Arpalı intihar etti. Rahatsızlanan Rektör Aşkın, Tıp Fakültesi Hastanesinin Kalp ve Damar Cerrahisi Servisi'nde yoğun bakıma alındı.
2006- Hollanda'nın uluslararası yardım kuruluşlarından Oxfam Novib,"Pen Awardsé adıyla verdiği ödüle bu yıl, Türkiye'den Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink'i layık gördü. Ödül, her yıl dünyanın değişik ülkelerinde baskı ve sansür altında kalan yazar ya da sanatçılara veriliyor. Ödül,18 Kasım'da Lahey'de törenle verilecek.
2008- 2008 yılının Eylül ayında cari açık, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 60.1 oranında azalarak 2 milyar 288 milyon dolardan 914 milyon dolara düştü.


13 Kasım – Doğanlar

354- Augustinus, Kuzey Afrikalı teolog (ö. 430)
1850- "Define Adası" kitabıyla ünlü İskoç yazar ve seyyah Robert Louis Stevenson.
1896- Nobusuke Kishi, Japon politikacı, bakan, 56. ve 57. başbakan, İkinci Dünya Savaşı sonrası savaş suçu hükümlüsü
1912- "Gergedan" oyunu ile tanınan Romen asıllı Fransız oyun yazarı Eugene Ionesco.
1938- Jean Seberg, ABD'li sinema oyuncusu (ö. 1979)
1954- Chris Noth, ABD'li oyuncu

13 Kasım - Ölenler

770- George Grenville, İngiliz politikacı, başbakan
1903- Camille Pissarro, Fransız ressam
1943- Hikaye ve roman yazarı Kütahya Milletvekili Sadri Ertem.
1949- Eğitimci ve edebiyat tarihçisi Hıfzı Tevfik Gönensay.
1974- "Bisiklet Hırsızları" filminin yaratıcısı İtalyan yönetmen Vittorio de Sica.
1980- Mehmed Zahid Kotku, Mutasavvıf, yazar
1994- Ressam Nedim Günsür 70 yaşında öldü.
2005- Eddie Guerrero, Amerikalı güreşçi

14 KASIM


1526- Kanuni Sultan Süleyman, Orta Avrupa seferinden İstanbul'a döndü.
1900- Dr. Karl Land Steiner, 3 ayrı kan grubunu belirledi.
1908- Einstein, Kuantum teorisinin sunumunu yaptı.
1914- Fuat Uzkınay, ilk Türk filmi sayılan "Ayastefanos'taki Rus Abidesinin Yıkılışı'nı" çekti.
1925- Sürrealistlerin ilk sergisi Paris'te açıldı.
1925- Sivas'ta bazı kişiler şapka inkılabına karşı duvarlara yazılar astı. İmamzade Mehmet Necati, bu nedenle idama mahkûm oldu.
1940- İngiltere'nin Coventry şehri Alman hava saldırısına uğradı;100 sivil öldü.
1941- Türkçe Terimler Cep Kılavuzu yüksek okul öğretmenlerine dağıtıldı.
1948- Hukuk Profesörü Ragıp Sarıca "Gazetecilerin tevkif edildiği yerde demokrasi yoktur," dedi.
1960- Yassıada duruşmalarında, eski Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'yla ilgili döviz yolsuzluğu davası başladı.
( Aynı gün, eski başbakan Adnan Menderes'in yargılandığı "Bebek Davası"nda delil olarak bebeğin kemikleri Ankara'dan getirildi. )
1964- Amerikalı aktör Kirk Douglas "iyi niyet elçisi" olarak Türkiye'ye geldi. Başbakan İsmet İnönü, Douglas'ı kabul etti.
1969- Muammer Kaddafi Libya'daki bütün yabancı bankaları kamulaştırdı.
1972- İsmet İnönü, Cumhuriyet Halk Partisi'nden istifa etti.
1976- Çayırhan Termik Santrali ve Kömür Üretim Tesislerinin temeli atıldı.
1983- Barış derneği davası sonuçlandı.18 kişi 8 yıl, 5 kişi de 5 yıl hapis cezasına mahkûm oldu.
1984- Türk Milli Futbol Takımı, kendi sahasında İngiltere'ye 8-0 yenildi.
1985- Demokratik Sol Parti (DSP) kuruldu.
1991- Anadoluhisarı açıklarında koyun yüklü bir yabancı gemi başka bir yabancı bandıralı gemiyle çarpıştı; 2 gemici kayboldu, 22 bin koyun boğuldu.
1992- Denizli'de sergilenen 6 nü fotoğraf valinin emriyle kaldırıldı.
1993- Naim Süleymanoğlu, Melbourne'deki Halter Şampiyonası'nda 3 altın madalya kazandı.
1999- ABD Başkanı Bill Clinton, resmi ziyarette bulunmak üzere Ankara'ya geldi.
2001- Türkiye A Milli Futbol Takımı Avusturya'yı 5-0 yenerek, 47 yıl aradan sonra Dünya Kupası finallerine gitmeye hak kazandı.
2002- ABD'nin Virginia eyaletinde 1993'te iki CIA ajanını öldürmekten idama mahkum edilen Pakistanlı Mir Aimal Kasi'nin cezası vücuduna zehir şırınga edilerek infaz edildi.
2003- Korsika Adası'nın Fransa'dan bağımsız olmasını savunan FLNC/UC (Korsika Ulusal Kurtuluş Cephesi-Savaşçıların Birliği), tek yanlı ateşkes ilan etti.
2004- İspanya'da Bask partisi Herri Batasuna, hem ETA örgütüne hem de hükümete barış çağrısı yaptı.
( Batasuna lideri Arnaldo Otegi, kendilerinin, Bask polisinin, ETA'nın, İspanya ve Fransa devletlerinin katılacağı bir anlaşma yaparak bu anlaşmanın referanduma sunulmasını önerdi. İkitdardaki Sosyalist Parti, "Diyalog sadece şiddet olmadığında olabilir" karşılığını verdi. )
2004- Macaristan'da koalisyon üyesi sağcı Hür Demokratlar, Avrupa Parlamentosu'na Çingene asıllı Viktoria Mohacsi'yi göndermeye oybirliğiyle karar verdi.
( Avrupa Parlamentosu'nun 732 sandalyesinden ikisinde Çingene parlamenterler oturuyor. 25 üyeli AB'nin 5 milyonluk Çingene nüfusu, diğer AB vatandaşlarının çok altında standartlarda yaşamlarını sürdürüyor ve ayrımcılıkla karşı karşıya kalıyor.)
2005- Türk Telekom'un yüzde 55'i, 1 milyar 310 milyon dolar peşinatı yatıran Oger'e devredildi.
( Türk Telekom'un özelleştirilmesini protesto eden KESK'e bağlı Haber-Sen üyeleri, Ankara Ulus'taki il müdürlüğü girişlerini kapatarak iş bırakma eylemi başlattı. )
2005- Esenboğa Havalimanı iç hatlar terminali tamamen yandı.
2006- Greenpeace üyesi bir grup, "Nükleer Santralın Kurulması ve İşletilmesiyle Enerji Satışına İlişkin Yasa Tasarısı"nı protesto etmek amacıyla TBMM önünde eylem yaptı, 21 kişi gözaltına alında.


14 Kasım – Doğanlar

1840- Fransız empresyonist ressam Claude Monet.
1889- Hindistan'ın ilk başbakanı Jawarahral Nehru.


14 Kasım - Ölenler

1950- Şair Orhan Veli, Ankara'da yol yapım çukuruna düştükten iki gün sonra İstanbul'da öldü.
[*** 10 Kasım akşamıydı. Ankara'daydı... İncecik yapılı, uzun boylu genç bir adam, aklında sözcükler, yanından hiç eksik etmediği hüznünü yüklenmiş, karanlık yolda yürüyordu... Ankara belediyesinin kazdırmış olduğu çukuru görmedi ve düştü. Başından yaralanmıştı. Aldırmadı... Bir iki gün sonra İstanbul'a geldi. 14 Kasım akşamı, yemek yerken olduğu yerde yığıldı kaldı... Genç adama alkol tedavisi yapıldı. Oysa o sırada genç adam, beyin kanaması geçiriyordu. O gece öldü. 36 yaşındaydı. Yüreğinde sevdiği bir kadın, cebinde 28 kuruş vardı. ***]
1971- Sanat Tarihçisi, Ressam, Tiyatro Yazarı Celal Esat Arseven 96 yaşında öldü.
1980- Nakşibendi cemaati liderlerinden Mehmet Zahit Kotku.
1982- Çevirmen ve gülmece yazarı Osman Canberk.
1989- ''Gazete'' gazetesi yazarı Kamil Başaran öldürüldü.
1992- Gazeteci Metin Soysal öldü.
2002- Müslüman Kardeşler örgütünün lideri Mustafa Meşhur, Mısır'da, 83 yaşında.

15 KASIM


1638-Osmanlı ordusu Bağdat'ı kuşatmaya başladı.
1889- Brezilya Cumhuriyeti ilan edildi.
1924- İstanbul'da yüksek öğrenim gençliği İstanbul Tramvay Şirketi'ni protesto etti. Şirket öğrencilere indirimli tarife uygulamıyordu.
1937- Dersim İsyanı lideri Seyit Rıza ve 6 arkadaşı Elazığ'da idam edildi.
1938- İspanya İç Savaşı'nda dayanışma amacıyla Cumhuriyetçiler safında çarpışan, bütün ülkelerden gelen gönüllülerin oluşturduğu Uluslararası Tugaylar İspanya'yı terk etmeye başladı.
1941- İç hat uçak seferleri durduruldu.
1942- İki fiyatlı ekmek satışına başlandı: memurlar14, halk 27 kuruştan ekmek alacak.
1956- Orta Doğu Teknik Üniversitesi kuruldu.
1960- Nükleer silah taşıyan ilk denizaltı USS George Washington, Güney Carolina Charleston'da suya indirildi.
1967-Kıbrıs'ta üç Türk köyüne saldırarak işgal eden Rum tedhişçiler, 28 Türk'ü öldürdü, 200'ün üzerinde Türk kayboldu. Olağanüstü toplanan Bakanlar Kurulu, genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanları ile durumu değerlendirdi.
1968- Jean Paul Sartre'ın kitabını radyoda tanıtan beş kişi mahkemede suçsuz bulundu.
1968- İtalya'da çalışanlar genel greve gitti.
1969- Washington DC'de çeyrek milyon kişi Vietnam Savaşı'na karşı gösteri yaptı.
1974- TRT, ilk radyo dinleyici araştırmasını yaptı.
1975- İstanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu kuruldu.
1977- Türk atleti Veli Ballı, Pakistan'da yapılan uluslararası atletizm yarışmalarında ''Maraton'' dalında birinci oldu.
1979- İstanbul'da Haydarpaşa mendireği açıklarında, sabaha karşı 05.25'te bir Yunan şilebi ile çarpışan ham petrol yüklü Romen tankeri "Independenta" infilak etti.
( Olayda 51 Romen denizci öldü. Patlamanın şiddetinden Kadıköy'de çok sayıda evin camları kırıldı. Tankerdeki patlama ve yangınlar günlerce önlenemedi. )
1980- Macar mucit ve tasarım profesörü Erno Rubik, bir küp oyunu geliştirdi.
"Rubik Küpleri" adıyla anılan küpler, 1 ana ve 27 küçük küpten oluşuyor. Ana küpün ve küçük küplerin altışar yüzeyi de altı ayrı renktedir. Birkaç dakika içinde küpler yerlerinde döndürülerek renkler karıştırılmakatdır. Oyunun amacı, küçük küplerin ve ana küpün tüm yüzeylerini, en kısa sürede aynı renge getirmektir.
1980- Dr.Kenneth Cooper'ın 1968'de yayımlanan "Aerobics" adlı çoksatan kitabı, bu yıl tüm dünyada "aerobik" adlı yeni bir salgının başlamasına yol açtı. Aerobik, hareketli müzik eşliğinde ritmik egzersizlerin yapılmasına dayanıyor.
1981- Danışma Meclisi Başkanı Prof. Sadi Irmak "Bizim demokrasimiz kendimize mahsus olacak" dedi.
1983- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edildi.
1988- Başbakan Turgut Özal, Türkiye'nin Filistin Devleti'ni tanıdığını açıkladı.
1990- İstanbul Metaş fabrikasında çalışan 950 işçi üretimi durdurdu. İşçiler eş ve çocuklarıyla birlikte açlık grevine başladılar.
1995- Türkiye A Milli Futbol Takımı İsveç'le berabere kaldı. Böylece, ilk kez Avrupa Şampiyonası finallerine katılma hakkı kazanıldı.
2000- Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) kuruluşundan bu yana örgütlenemediği tek il olan Tunceli'de tabela astı.
2000- Bir yıl önce Manisa'da 16 gence işkence iddiasıyla üçüncü kez yargılanmaya başlanan polislere 5 ila10 yıl arasında ceza verildi. Polisler, ilk iki yargılamada beraat etmişlerdi.
2001- TBMM Adalet Komisyonu'nda 'Türk Ceza Kanunu ile Hapishane ve Tevkifhanelerin İdaresi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı' kabul edildi. Tasarı, ölüm oruçlarına müdahaleyi ve ölüm orucuna teşvik edenleri engellemeyi öngörüyor. Cezaevine giren avukatlar da aranabilecek.
2002- Çin Komünist Partisinin 16. Kongresi sonunda belirlenen merkez komite, yeni politbüro üyelerini seçti. 76 yaşındaki Jiang Zemin'in yerine 59 yaşındaki Hu Jintao genel sekreterliğe getirildi.
2003- İstanbul Galata'daki Neve Şalom Sinagogu ile Şişli'deki Beth İsrael Sinagogu'na sabah 09. 30'da intihar saldırısı düzenlendi: 23 yurttaş yaşamını kaybetti. 300 kadar yaralı var. İntihar saldırısında kullanılan bombalar 300-400 kilogram ağırlığında.
2004- ABD'nin ilk siyah Dışişleri Bakanı Colin Powell görevinden istifa etti. Onunla birlikte Eğitim Bakanı Rod Paige, Tarım Bakanı Ann Veneman ve Enerji Bakanı Spencer Abraham da görevlerinden ayrıldılar.
2005- Şemdinli'de Umut Kitabevi'nin bombalanması ve iki kişinin ölümünü Yüksekova'da protesto etmek isteyen 3 bin kişi yürüyüşe geçince güvenlik güçleri biber gazı ve ateşli silahla müdahale etti; üç kişi öldü, yedisi polis 16 kişi yaralandı.
2005- Sanat Kurumu, bu yılki Onur Ödülü'nü ''Şu Çılgın Türkler'' adlı kitabın yazarı Turgut Özakman'a verdi.
2006- Arap dünyasına seslenen El Cezire Televizyonu'nun 10. yılında İngilizce kanalı "Al-Jazeera English" 800 çalışanla yayına başladı.




15 Kasım – Doğanlar

1603- 14 yaşında tahta çıkan ve 1618-1622 arasındaki kısa süren hükümdarlığı sırasında imparatorluğun reform gereksinimlerini yerine getirmek için çaba gösteren Osmanlı Sultanı II. (Genç) Osman.
1881- Amerikalı çevirmen, şair ve radyocu Franklin Pierce Adams. F. P. A. baş harfleriyle imzaladığı mizahi köşe yazılarıyla çağdaş gazete köşe yazısı geleneğini başlatmıştı.
1887- 20. yüzyılın önde gelen Amerikalı kadın ressamlardan Georgia O'Keeffe.




15 Kasım – Ölenler

1916- "Quo Vadis"in yazarı Polonyalı romancı Henryk Sienkiwicz.
1958- Amerikalı sinema oyuncusu Tyrone Power.
1980- Halkbilimci Prof. Sedat Veyis Örnek.
1984- Son Osmanlı sultanlarından V. Mehmet Reşat'ın torunu Nazım Osmanoğlu.
1998- Amerikalı siyah ve yurttaş hakları savunucusu Stokely Carmichael.
2001- Türkiye'nin ilk mankeni Semra Karatosun. Yokluk içinde hayata veda eden Karatosun tiyatro sanatçısı Komik Abdi ile Ermeni oyuncu Nayomi'nin torunuydu