Koronavirüs, dünyada hızla yayılırken, insanları da eve hapsediyor. Türkiye’de henüz bir vakaya rastlanmadı ancak gelecek günlerde ne olacağı öngörülemiyor. O nedenle sağlık kurumlarının yanı sıra pek çok sektör, bir anlamda tetikte bekliyor. Turizm ve otelcilik, bu sektörlerin başında geliyor. Bulunduğumuz bölge itibariyle risklere alışık olan sektör, bu beklenmedik virüsün yarattığı global kriz nedeniyle konaklama vergisinin nisan yerine kasıma ertelenmesini talep ediyor. Aslında tek sorun bu değil. Sektörün başka sıkıntıları da var. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin’e, koronavirüs başta olmak üzere, sektörün sıkıntılarını sorduk. Kendisinden ucuz konaklamadan iyi bir otel bulmanın sırlarına kadar pek çok konuda bilgi aldık.
Büyüme devam edecek
Turizmde bugün için en büyük sorunumuz nedir?
Normal şartlarda, en büyük sorunlarımızdan birinin uçak sorunu olduğunu söyleyebiliriz. Dünya genelinde büyük şehirlere uçan ucuz tarifeli havayolu şirketleri maalesef Türkiye’de farklı şehirlere yeteri kadar uçmuyor. Bugün iki saatlik bir uçuş için Varşova’dan İstanbul’a tarifeli gelmeye kalktığınızda 300 euro’dan 650 euro’ya kadar uçak fiyatıyla karşılaşırsınız. Ama Varşova’dan Londra’ya, Berlin’e gitmek istediğinizde 30-40 euro’ya tarifeli uçuş var. Bu yüzden büyük bir potansiyeli olmasına karşın Polonya pazarını bir türlü büyütemiyoruz. Gelenler de büyük ölçüde kıyı bölgelerle sınırlı kalıyor. Ekonomik uçuş yapan havayolu firmalarının Türkiye’nin büyük şehirlerine uçabilmelerini sağlamak ve desteklemek lazım.
Diğer bir sorun ise eğitimle ilgili. Turizm meslek liselerinin artmasını, daha çok yetişmiş insanın sektörde yer almasını istiyoruz. Şu anda otellerde en fazla sıkıntısı çekilen konu nitelikli personel bulabilmektir. Eğitimle ilgili bir nebze katkıda bulunmak için ‘Sektör Yetenek Avında’ adıyla turizm meslek liseleri arasında aşçılık yarışması düzenliyoruz. 3.’sünü geçen hafta gerçekleştirdik. Yarışmaya katılan öğrencilere otellerde staj imkânı sağlıyoruz.
Son vize kararları ve ek vergiler sektörü nasıl etkiler? 2020’ye dair beklentileriniz nedir?
Vize kararları tabii ki turizm için çok faydalı olacaktır. Özellikle Çin pazarında yaşadığımız kayıpların telafisi açısından önemli. Çin ve diğer Uzakdoğu destinasyonlarına olan tatillerini iptal eden Avrupalı turistlerin yönlerinin Türkiye’ye çevrilmesini sağlayabilecek. Avrupalıları çekmek için yerinde bir uygulama. Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı payını ciro üzerinden binde 7.5 olarak ödemeye başladık. Bunun üzerine konaklama vergisi geldi. Koronavirüsün yarattığı global kriz nedeniyle konaklama vergisinin nisan yerine kasım ayına ertelenmesini talep ediyoruz. İlgili bakanlıklara talebimizi ilettik. Konaklama vergisinin kasım ayında başlaması, negatif yöne gidebilecek bir dönemde hem otelciye hem seyahat acentesine hem misafire ekstra bir yük getirmemesini sağlayacaktır.
2020’ye çok olumlu beklentilerle girdik. 2021’de de 2012’de doluluklarda ve fiyatlarda ulaştığımız rekor seviyelere yeniden ulaşacağımızı öngörüyorduk. Son durumda Türkiye’de de dünyada da birçok gelişme oldu. Koronavirüs elbette çok kötü ancak biz Türkiye olarak tüm önlemlerimizi aldık, sektörümüzde de bu gelişmelerin olumsuz etkilerini en aza indirmeye çalışıyoruz. Koronavirüs konusunda şu anda en güvenilir ülkelerden biri olduğumuzu söyleyebiliriz. Çok şükür şu ana kadar bizde çıkmadı.
Türkiye olarak Çin’den boşalan 450 bin turisti Avrupa’dan kapatmak için birçok çalışma yapıyoruz. Kültür ve Turizm Bakanlığı, TÜROB ve THY iş birliğiyle turizm potansiyeli yüksek birçok ülkede workshop planladık. Bu yıl Azerbaycan ve Polonya’da düzenledik. Fransa, Yunanistan, Kazakistan gibi ülkeler sırada. Bu workshoplardan verimli sonuçlar alıyoruz. Çin’e seyahat edemeyecek birçok Avrupalı turist Türkiye’yi seçsin diye çalışıyoruz. Bu tabii virüsle ilgili tedavi yönteminin ne kadar çabuk bulunacağıyla da ilgili. Türkiye ile alakalı bir sorun olmamasına rağmen Türkiye koronavirüsten etkilenebilecek önemli destinasyonlardan biri. Dolayısıyla 2020 artış beklentilerimizi revize etmek zorunda kalabiliriz. Ancak 2019’da yakaladığımız yükselme trendi devam edecek ve 2020 rakamlarımız 2019’dan daha yukarıda olacaktır.

Oteller, Çin’den boşalan 450 bin turist açığını, Avrupa’dan gelenlerle doldurmaya çalışıyor.
Gidilen zaman önemli
Otellerin, yabancı turistlere, yerli turistlere göre çok büyük indirimler yaptığı yönünde bir kanı var. Bu doğru mudur?
Şehir otellerinde böyle bir durum söz konusu değil. Çünkü şehir otelleri mass (kitle) turizmini pek yapmıyor. Ancak tatil yörelerinde çok büyük sayılarda misafir ağırlanıyor. Yabancı tur operatörleri de gelecek yılın yaz aylarına kadar odaları kasım ayından satın alıyor. Yani resort bölgelerdeki oteller, daha kasım ayında odalarını büyük ölçüde satmış oluyor.
Kasımda alınan fiyatla yaz döneminde alınan fiyat arasında fark olması doğal. Bir de Türkiye’de tatil deyince ağırlıklı olarak yaz akla geliyor. Talepler de hep aynı dönemde geldiği için aslında dolu otellerden fiyat talep edilmiş oluyor. Türkiye’de maalesef bir hafta, 10 gün önceden seyahat planları ortaya çıkıyor. O zaman da oteller büyük bir oranda dolmuş oluyor. Oteller arz-talep meselesini göz önünde bulundurarak oda fiyatlarını dengeliyorlar. Ne kadar erken alırsanız o kadar avantajlı oluyorsunuz. Zaman zaman online sitelerde görürsünüz: “Bin dolara oda fiyatı.” Aslında bu, tur operatörüyle yapılan kontrat gereği, otelin online satışını kapatamamasından kaynaklanıyor. Otel ne yapıyor o zaman? Zaten dolu olan otel, satış beklentisi olmaksızın, Bakanlıktaki en yüksek fiyatını satış fiyatı olarak yazıyor.

Kent otellerinde uygun fiyata konaklamanın sırları var mı?
Şehir otellerinde Ankara’yı örmek verirsek: Ankara doğal olarak hafta arası çok yoğun. Bürokratik bir trafik var. Hafta arası şirketler, üst düzey yöneticiler Ankara’ya gidiyorlar. Bu yüzden hafta arası konaklamak isterseniz çok yüksek fiyatlarla karşılaşabilirsiniz. Ama hafta sonu oteller boşalmış oluyor dolayısıyla uygun fiyat alma şansınız yüksek. Aynı şekilde İstanbul henüz bir hafta sonu destinasyonu olmadığı için hafta arası daha yoğun ama hafta sonları daha sakin olduğunu söyleyebiliriz. Bu yüzden İstanbul’da hafta sonu daha düşük fiyatlarla oda bulmak mümkün olabilir. Ama hafta sonu Sapanca’ya giderseniz hafta içine göre yüksek fiyatlarla karşılaşırsınız.
Aslında gidilecek şehrin özelliklerine göre uygun fiyatlı tarihleri misafirlerin bulabilmesi mümkün. Bugün Antalya’da, Bodrum’da, Marmaris’te tatil yapmak için temmuz ayını seçerseniz pahalı. Ama mart, nisan hatta mayısta o kadar pahalı olmayacaktır. Hafta arası gidip ve dönüşünüzü de cuma gününe ayarlarsanız çok daha hesaplı bir fiyat almış olursunuz.
İşletme belgesine mutlaka bakın
Otel rezervasyonunda nelere dikkat edilmeli?
Bir seyahat acentesi veya bir tur operatörü aracılığıyla tatil planlanıyorsa öncelikle şirketlerin güvenilir olmalarına; acente veya tur operatörünün TÜRSAB üyesi olmasına dikkat edilmeli. Online sitelerden bir tatil planlanıyorsa, bu sitelerin gerçek ve güvenilir olduklarının kontrolü yapılmalı. TÜROB olarak çok fazla sahte online site bulunduğu konusunda sürekli uyarılarda bulunuyoruz. Siteler üzerinden satın alım sonrası, otelden de rezervasyonlarının yapıldığının teyit edilmesini tavsiye ediyoruz.
Önerdiğimiz bir yöntem ise konaklama tesisine direkt rezervasyon yaptırmak. Birçok otel en uygun fiyatlarını kendi web sitesinde veriyor. Ayrıca otellerin daha esnek iptal şartları sunduğuna da dikkat çekmek isteriz.
Otelin yasal mevzuata uygun olup olmadığı nasıl öğrenilir? Kent oteli seçerken doğru karar verebilmek için bir kaynak var mı?
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan Turizm İşletme Belgeli oteller tercih edilirse sorun yaşanması ihtimali çok az. Misafirler bu tip işletmelerde her türlü güvenceyi bulacaklardır. Sözgelimi gıda yönetmeliklerine, yangın mevzuatına uygundur, sağlık kurallarına uygunluğu kontrol edilmiştir. TÜROB üyesi otellerimizin tamamı Turizm İşletme Belgesi’ne sahip. Üye otellerimizin isimleri web sitemizde görülebilir. Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından turizm işletme belgesi verilmiş otellerin listesi bakanlığın kendi web sitesinde de yer alıyor. TÜROB olarak sadece üyemiz olan otellerle ilgili herhangi bir sıkıntı söz konusu olursa müdahale edebiliyoruz. Belediye belgeli otellerle ilgili tamamen konunun dışındayız.


Devami...