Tarihte bugün

28 KASIM


1905- İrlanda'nın bağımsızlıkçı siyasi partisi Sinn Fein kuruldu.
1912- Arnavutluk Osmanlı'dan bağımsız oldu.
1918- Kazım Karabekir Paşa'nın Kars'tan İstanbul'a gelişi.
1919-Düşmana karşı Maraş mücadelesi başladı.
1920- Mehmet Akif (Ersoy) ve Eşref Edip ''Sebilü'r-Reşad'' dergisini Kastamonu'da çıkarmaya başladılar.
1922-Yunanistan'da, yenilgiye neden olan kabine üyeleri ile Başkomutan Hacıanesti, idama mahkum edildi.
1924- Futbolda ilk Fenerbahçe-Beşiktaş maçında Fenerbahçe, rakibini 2-0 yendi.
1925- Şapka kanunu yürürlüğe girdi. 25 Kasım'da kabul edilen kanuna göre artık, başta memurlar olmak üzere herkes şapka giyecek.
1927-İlk nüfus sayımı yapıldı (13.648.270).
1928- İstanbul Barosu'na başvuran ilk kadın avukat Beyhan Hanım ilk duruşmasında bir kadını savundu.
1934- Hâkimiyet-i Milliye gazetesi Ankara'da Ulus adıyla çıkmaya başladı.
1935- Bursa'da Merinos Fabrikası ile Gemlik'te Suni İpek Fabrikasının temel atıldı.
1936- Japonya İtalya'nın Habeşistan'ı ilhakını tanıdı.
1936- Hükümet, Ereğli Kömür İşletmeleri'ni Fransızlar'dan satın aldı.
1938- Atatürk'ün vasiyetnamesi açıldı.
( Atatürk, vasiyetinde; parasının nemasından yakınlarına, manevi evlatlarına aylık, İnönü'nün çocuklarına yükseköğrenim ödeneği bağlanması koşuluyla parasını ve Çankaya'daki mülkünü CHP'ye bıraktı. Nemadan kalacak miktarın her yıl Türk Dil ve Tarih kurumlarınca paylaşılmasını istedi. )
1940- II. Dünya Savaşı ortamında 500 kilogramdan fazla tahıl stoklarına Ticaret Bakanlığınca el konulması kararlaştırıldı.
1943- Sir Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt ve Josef Stalin savaş sonrasında dünyanın geleceğini kararlaştırmak üzere Tahran'da toplandı.
1945- Resmi araçlara kadın ve çocukların binmesi yasaklandı.
1950-11 ekimden beri Kore'de bulunan Türk Birliği de savaşa katıldı.
1951- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kabul edildi. Kanun, 1 Ocak 1952'de yürürlüğe girdi.
1958-Türkiye-Fransa ve Türkiye-Belçika arasında mali yardım anlaşmaları imzalandı.
1958- Afrika ülkeleri Çad, Kongo, Gabon, Mali, Moritanya ve Senegal Fransız Birliği içinde bağımsızlıklarını ilan ettiler.
1961- Fiorentina takımına transfer olan milli futbolcu Can Bartu İtalya'ya gitti.
1962- Amerika Türkiye'deki orta menzilli "Jüpiter" füzelerini sökme kararı aldı.
1964-Süleyman Demirel, Adalet Partisi'ne genel başkan seçildi.
1965- Ankara'da 38 öğretim üyesi, bir bildiriyle Amerika'nın Vietnam politikasını eleştirdiler.
1967- Türk jetlerinin üzerinde uyarı uçuşu yaptığı Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios, Yunan Alayı ile Türk Alayı'nın Kıbrıs'tan çekilmesini istedi.
1968- Vietnam'daki eski CIA istasyon şefi, Amerika'nın yeni Türkiye Büyükelçisi Robert Komer'in Türkiye'ye gelişi İstanbul Yeşilköy havalanında protesto edildi. Protestoculardan Deniz Gezmiş, Rahmi Aydın, Mustafa Zülkadiroğlu, Toygun Erarslan ve Mustafa Gürkan tutuklandı.
1977- Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit Niğde'de "Tek Yol Devrim" sloganıyla karşılandı. Ecevit topluluğa "Tek yol oy" sözleriyle karşılık verdi.
1979- Yıldırım Aktuna Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'ne başhekim oldu.
1979- İstanbul Teknik Üniversitesi Maçka Maden Fakültesi'nde, forum yapan 525 öğrenci gözaltına alındı. Gerekçe; öğrenim özgürlüğünü engellemek.
1979- Vatikan Devlet Başkanı Papa II. Jean Paul, resmi ziyaret için Türkiye'ye geldi.
1983-Ankara Metrosu projesi, Bakanlıklar Arası İmar Koordinasyon Kurulu'nda görüşülerek onaylandı.
1986- Hollanda sağlık bakanlığı Türk çayında yüksek oranda radyasyon bulunduğunu açıkladı.
( Çay- Kur Genel Müdürlüğü iddiaları "Batı tezgâhı" diye nitelendirdi ve "kaynatıldığında radyasyon yapraklarda kaldığından kirlilik oranı 5-6 kat düşer" açıklaması yaptı. )
1988- Başbakan Turgut Özal Cumhuriyet gazetesine, 500 bin lira manevi tazminat ödemeye mahkûm oldu. Özal, 1982'de Cumhuriyet gazetesini "Babıâli'nin Pravdası" olarak nitelemişti.
1995- Yahudi asıllı işadamı Nesim Malki, Bursa'da uğradığı silahlı saldırıda öldü.
1997- Sivas'taki Madımak Oteli'nde, 2 Temmuz 1993'te 37 aydının yakılması olayıyla ilgili olarak yargılanan 99 sanıktan 33'ü ölüm cezasına çarptırıldı.
1998- Hakkari'nin Çukurca ilçesi yakınında bir askeri helikopter, teröristlerin açtığı ateşte pilotun vurulması sonucu düştü. 16 asker şehit oldu.
1999- Nesim Malki cinayetini azmettirdiği gerekçesiyle İnterpol tarafından da aranan Erol Evcil, Bursa'da bir villaya düzenlenen operasyon sonucu yakalandı.
2001- Kuzey İttifakı ve ABD kuvvetlerinin Cenk Kalesi'ndeki bütün Taliban askerlerini öldürmesi üzerine, Uluslararası Af Örgütü soruşturma açılmasını istedi.
2002- Abdullah Gül'ün başkanlığında kurulan 58. hükümet TBMM'de 170'e karşı 346 oyla güvenoyu aldı. Meclis'te oylama ilk kez elektronik aygıtla yapıldı.
2002- Kenyada İsraillilerin sahibi olduğu bir otele düzenlenen intihar saldırısında 12 kişi öldü.
2002- Mombasa havalimanından kalkan bir İsrail uçağına iki füze atıldı.
2003- Avrupa Konseyi, Türkiye'de 2003'te düzenlemeyi planladığı faaliyetleri "güvenlik" nedeniyle ertelediğini açıkladı.
2005- Şemdinli'de Umut Kitabevi'nin bombalanması olayına karıştıkları iddia edilen astsubaylar Ali Kaya ile Özcan İldeniz, "toplumda infiale yol açtıkları" gerekçesiyle, Van'da tutuklandı.
2006- Vatikan Devlet Başkanı ve Katolik dünyasının ruhani lideri Papa 16. Benediktus Türkiye'ye resmi ziyarete geldi.
2006- Ukrayna parlamentosu, 1932-1933'te yaşanan açlığı (holodomor), Ukrayna halkına yönelik "soykırım" olarak kabul etti. Oylamaya 234 milletvekilinden 233'ü "evet" oyu kullandı. Yaşanan açlıkta 10 milyon kişi ölmüştü.


28 Kasım – Doğanlar

1757- William Blake
1820- Karl Marx ile birlikte "Komünist Manifesto"yu yazan, Alman düşünür Friedrich Engels.
1829- Anton Grigoryeviç Rubinstein, Rus bestekar ve piyanist.
1858- William Stanley, ABD'li fizikçi ve mucit (ö. 1916)
1908- Fransız antropolog Claude Levi-Strauss.
1938- Lale Belkıs, Türk Ses Sanatçısı,oyuncu
1950- Russell A. Hulse, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi
1950- Ed Harris, Amerikalı aktör
1954- Necip Hablemitoğlu, Türk tarihçi, yazar (ö. 2002)
1962- Jon Stewart, Amerikalı televizyoncu
1967- Anna Nicole Smith, Amerikalı aktris


28 Kasım – Ölenler

1680- Gian Lorenzo Bernini, Barok tarzında çalışan bir heykeltraş
1861- Manuel Antônio de Almeida, Brezilyalı yazar (d. 1831)
1968- Enid Blyton, İngiliz yazar.
1988- Eski milli güreşçilerden Nuri Boytorun.
1995- Yazar, çevirmen ve eleştirmen Aziz Çalışlar.
1997- Michael Hutchence, INXS'in solisti (intihar)
2002- Türk şiirinin büyük ustalarından Şair, yazar Melih Cevdet Anday, 87 yaşında İstanbul'da vefat etti.
Garip şiir akımının yaşayan son üyesi Anday, 87 yaşındaydı. Şair, romancı, denemeci, oyun yazarı ve sözcüğün gerçek anlamıyla bir düşünür. Anday'ın çağdaşlık bilincine sahip bilimlerle, felsefeyle ve edebiyatın dışında kalan sanatlarla da hep canlı, diri tuttuğu bir ilişkisi oldu..
Melih Cevdet Anday, 1915'de İstanbul'da doğdu. Ankara Gazi Lisesi'ni bitirdikten sonra MilliEğitimBakanlığı Yayın Müdürlüğü'nde danışmanlık, Ankara Kitaplığı'nda memurluk ve gazetecilik yaptı.
Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde deneme yazıları yazdı. 1954'den sonra bir süre İstanbul Belediye Konservatuarı Tiyatro Bölümü'nde fonetik ve diksiyon öğretmenliği yaptı.
Edebiyatın birçok türünde eserler verdi. Orhan Veli ve Oktay Rifat'la beraber, Batı'nın önemli şair ve yazarınlardan çeviriler yaptı. 2002 yılının kasım ayında İstanbul'da hayata gözlerini yumdu.

2002- Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bülent Tanör İstanbul'da öldü.
2002- Karel Reisz, Yönetmen
2003- İranlı yargıç Ayetullah Halhali, 76 yaşında. İran İslam Devrimi sonrası Devrim Mahkemelerinde yüzlerce kişiyi darağacına göndermiş, son Şah Rıza Pehlevi'ye de gıyabında idam cezası vermişti. Son yıllarda ise reformcu yönetimi destekliyordu.
2005- Türk okurlarının ''Ters Akıyordu Volga'' adlı kitabıyla beğenisini kazanan yazar Hatice Alptekin öldü.

29 KASIM


1919- Misak-ı Milli ilan edildi.
1929- Amerikalı amiral Richard Byrd Güney Kutbu üzerinde uçan ilk insan oldu.
1934- Eski adların değiştirilmesi devam ediyor. Atatürk, Matbuat Cemiyeti'nin adını Basın Kurumu olarak değiştirildi.
1935- Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası hizmete açıldı.
1936-Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Devrim Tarihi dersleri başladı.
1937- Hatay'da özerk yönetim ilan edildi. Türklerin kutlama töreni yapması engellendi.
1938- Dr. Lütfi Kırdar İstanbul vali ve belediye başkanlığına atandı.
1944- Arnavutluk Halk Cumhuriyeti kuruldu.
1945- Yugoslavya Federal Cumhuriyeti kuruldu.
1947- Birleşmiş Milletler Örgütü Araplar'ın şiddetli muhalefetine karşın Filistin'in bölünmesini ve bağımsız bir İsrail devleti kurulmasını kararlaştırdı.
1947- Cyrano de Bergerac İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda ilk kez sahnelendi.
1950- Gazetecilik Enstitüsü açıldı.
1960- Yassıada yargılamalarında "Radyo Davası" başladı. Eski Demokrat Partililer devlet radyosunu parti yayın organı haline getirmekle suçlanıyor.
1964- Adalet Partisi 2. Büyük Kongresi yapıldı. Genel başkanlığa Süleyman Demirel seçildi.
1967- Yunanistan, Kıbrıs'ta Türkiye'nin koşullarını kabul edince bunalım giderildi.
1971- Türkiye Halk Kurtuluş Partisi ve Cephesi (THKP-C) liderlerinden Mahir Çayan, Ziya Yılmaz ve Ulaş Bardakçı ile Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) liderlerinden Cihan Alptekin ve Ömer Ayna İstanbul, Maltepe Askeri Cezaevi'nden kaçtılar.
1972- Şair Can Yücel, Jean Paul Sartre'ın "Küba'da Sosyalizm ve İnsan" kitabını çevirdiği için verilen 7,5 yıl hapis cezasını çekmek üzere cezaevine girdi.
1974- Pakistan'da deprem; 4 bin 700 kişi öldü.
1975- Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye'den yabancı bankalara kolaylık sağlamasını istedi.
1976- İstanbul Belediyesi'nde maaş alamayan işçi ve memurlar Belediye Sarayı'nı işgal ettiler.
1977- Halkın Tapınağı tarikatı üyesi 913 kişi Guyana ormanlarında hep birlikte intihar ettiler.
1978- ''Halkın Tapınağı'' adlı tarikata üye 913 kişi Guyana ormanlarındaki merkezlerinde zehir içerek topluca intihar etti.
1987- Erken genel seçimlerde Anavatan Partisi (ANAP) 292 milletvekiliyle ikinci kez tek başına iktidar oldu.
( Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) 99 milletvekili, Doğru Yol Partisi (DYP) 59 milletvekili çıkardı. Demokratik Sol Parti (DSP), Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP), Refah Partisi (RP), Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP) yüzde10'luk barajı aşamadı. Bülent Ecevit, Alparslan Türkeş milletvekili olamayarak meclise giremedi. )
1990- Anayasa Mahkemesi, Medeni Yasa'nın 159. Maddesini eşitlik ilkesine aykırılıktan iptal etti. 159. Madde kadının çalışmasını koca iznine bağlıyordu.
1993- İstanbul Gümüşsuyu'daki Park Otel'in fazla katlarının yıkımına başlandı. Semt sakinleri ve meslek odalarının 9 yıl süren hukuk mücadelesi sonuca ulaştı.
1996- Uluslararası Savaş Suçluları Mahkemesi'nde, bin 200 Boşnak'ın öldürülmesine karışan Hırvat asker 10 yıl hapis cezasına mahkûm oldu.
2001- Yolsuzluk suçlamaları nedeniyle Bayındırlık Bakanlığı görevinden istifa etmek zorunda kalan Koray Aydın'a Meclis soruşturması talebi TMBB'de 196'ya karşı 131 oyla kabul edildi."Oylama gizli yapıldı.
2002-Endonezya'da mahkeme, Doğu Timor'un 1999'da Endonezya'dan ayrılması sırasındaki olaylarda insanlığa karşı suç işlemekle suçlanan; iki eski komutan, bir polis şefi ve bir hükümet yetkilisini beraat ettirdi.
2003- İspanyol Ulusal İstihbarat Merkezi'nde görevli 8 kişi,Irak'ın başkenti Bağdat'a yakın Suvarya kasabasında pusuya düşürüldü; 7 kişi öldü. Bir kaç saat sonra Irak'a asker göndrmeye hazırlanan Japonya'nın iki diplomatı öldürüldü.
2004- Şili'de Piskopos Sergio Valech başkanlığındaki komisyonun 28 bin kişiyle görüşerek hazırladığı 1200 sayfalık raporda 1973-1989 arasında, Pinochet döneminde işkencenin "devlet politikası" olduğu sonucuna varıldı. Devlet Başkanı Ricardo Lagos "işkence kurbanı" 35 bin kişi için ayda 215'er dolar (300 YTL) tazminat ödeneceğini açıkladı.
2005- BM İklim Değişikliği Konferansı (UNFCCC), Kanada'nın Montreal kentinde 157 ülkenin katılımıyla başladı.
2005- Semih kaplanoğlu'nun filmi "Meleğin Düşüşü", Fransa'da 27. "Üç Kıta Festivali"nde büyük ödül Altın Mongolfier'yi kazandı.
2006- Gümrük Birliği Ek Protokolü'ne rağmen limanları Kıbrıs Rumlarına açmayan Türkiye'ye AB yaptırımı netleşti. Avrupa Komisyonu 35 müzakere başlığından sekizinin açılmaması tavsiyesinde bulundu.


29 Kasım – Doğanlar

1787- İtalyan besteci Gaetano Donizetti.
1803- Christian Andreas Doppler, Avusturyalı fizikçi
1874- Egas Moniz, Nobel Ödülü sahibi, Portekizli nörolog ve siyasetçi
1932- Fransa eski cumhurbaşkanı Jacques Chirac.
1933- John Mayall, 'Beyaz Blues Kralı'
1935- Nesrin Sipahi, Türk Sanat Müziği sanatçısı
1946- Marianne Faithfull, Şarkıcı
1954- Joel Coen, ABD' li film yönetmeni
1969- Pierre Van Hooijdonk, Futbolcu
1976- Anna Faris, ABD'li oyuncu



29 Kasım - Ölenler

1846- Türk müziği bestecisi Hammammizade İsmail Dede Efendi öldü.
1924- İtalyan besteci Giacomo Puccini.
1932- Batıcılık akımının önde gelen kişilerinden Dr. Abdullah Cevdet.
1954- Enrico Fermi, İtalyan fizikçi
1958- Besteci Necip Celal Antel İstanbul'da öldü.
1980- Cumhuriyet Halk Partisi eski genel sekreteri Orhan Eyüboğlu.
1981- Asi Gençlik ve BatıYakası Hikayesi filmlerinin unutulmaz aktristi Natalie Wood, şaibeli bir şekilde denizde boğularak yaşamını yitirdi.
1982-Hitchcock'un favori aktörü Cary Grant yaşama veda etti.
( Dönemin en yakışıklı aktörlerinden biri olan Cary Grant, bugün bile 'her yönüyle kusursuz', 'idealsinemayıldızı', 'şık', 'nazik', 'çekici', 'atletik', 'gerçek bir centilmen' gibi herkese nasip olmayacak sıfatların peşpeşe sıralanabildiği bir efsane.
Ünlü aktrist Audrey Hepburn'ün bir film çekimi sırasında Grant'e söylediği "sende yanlış olan ne biliyor musun? Hiçbir şey" sözleri de İngiliz aktöre yakıştırılan 'kusursuzluk' sıfatını doğruluyor.
Nitekim kendisi bile bir keresinde "herkes Cary Grant olmak istiyor. Ben bile..." demiştir. )
1985- Yassıada duruşmalarının başsavcısı Altay Ömer Egesel.
2001- Pop müziğin sadasını sonsuza kadar değiştiren Beatles'ın 'sessiz' üyesi George Harrison, 58 yaşında kansere yenik düştü.
( Diğer grup elemanlarının aksine Harrison'ın en belirgin özelliklerinden biri, iç huzuru ve bilgelikle karışık bir tavrının olmasıydı kuşkusuz. Üç kelimeyle özetlemek gerekirse: Tevazu, içtenlik ve dürüstlük. )
2002- Bülent Tanör, Akademisyen
2004- John Drew Barrymore, Amerikalı aktör (d. 14 Haziran 1932)

30 KASIM


1840- Napoleon Bonaparte 'ın cesedi St. Helene adasından Paris'e getirildi.
1872- Dünya futbolunun ilk milli maçı Glasgow'da oynandı (İskoçya-0 İngiltere-0)
1909-Osmanlı tarihiyle ilgili bilimsel çalışmalar yapmak amacıyla Tarihi Osmani Encümeni kuruldu.
1919-Fransa'daki seçimlerde kadınlara ilk kez oy hakkı tanındı.
1925- TBMM kürsüsünün arkasındaki duvara "Hakimiyet Milletindir" yazısı asıldı.
1925- Salahiyetsiz sarık ve ruhani kıyafet taşıyanların cezalandırılmasına ilişkin kanun çıktı.
1925- Tekke ve zaviyelerin kapatılmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1929- Gazi Mustafa Kemal, Alman tarihçi Emil Ludwig'i Çankaya'da kabul etti.
1930- Paris'teki bir film şirketinin düzenlediği uluslararası ses yarışmasının Türkiye bölümü, Cumhuriyet gazetesince gerçekleştirildi. Yarışmaya katılan 38 kişiden Hudadat Şakir Hanım, 20 Jüri üyesinden 16'sının oyuyla ''Türkiye Ses Kraliçesi'' seçildi.
1931- İktisadi Buhran Vergisi Kanunu, kabul edildi.
1939- Macar Devrimi'nin önderi Bela Kun Ukrayna'da kurşuna dizildi.
1948- Alman Komünist Partisi, Berlin'in Sovyetlere ait bölümünde şehir hükümeti oluşturdu.
1952- ABD ilk hidrojen bombasını Eniwetok Adası'nda patlattı.
1967- Güney Yemen Halk Cumhuriyeti kuruldu.
1971- İdamla yargılanan Mahir Çayan ve arkadaşları, İstanbul Askeri Cezaevinden tünel kazarak kaçtı.
1973- Anadolu, Çukurova ve Dicle üniversiteleri kuruldu.
1979- Kurumlaşmış Irk Ayrımcılığı Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Uluslararası Sözleşmesi kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi henüz onaylamadı.
1987- Demokratik Sol Parti lideri Bülent Ecevit ve eşi Rahşan Ecevit faal siyasetten çekildiklerini açıkladılar.
1988- Tek tip elbise giyilmesine karşı cezaevlerinde yapılan açlık grevleri beş cezaevinde anlaşmaya varılması üzerine sona erdi.
1990- Zonguldak maden işçileri greve çıktılar. 48 bin işçinin grevi çeşitli siyasi partiler, meslek kuruluşları ve kitle örgütlerinin desteğiyle başladı. Zonguldaklılar ilk günden itibaren greve aktif bir şekilde katıldılar.
1997- Genel Nüfus Tespiti ve Seçmen Yazımı gerçekleştirildi. Türkiye'nin nüfusu 62 milyon 865 bin 574 olarak belirlendi.
1999- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi PKK lideri Abdullah Öcalan için verilen idam cezasına ihtiyati tedbir kararı aldı. Mahkeme, Strasbourg'daki yargılama sonuçlanana kadar infazın ertelenmesini istedi.
2001- Polis HADEP İstanbul İl Başkanlığı ve ilçe örgütlerinde arama yaptı; 45 noktadaki aramalarda 68 kişi gözaltına alındı. HADEP İstanbul İl Başkanı Doğan Erbaş, arama kararında "PKK eylemlerinin HADEP üzerinden yapıldığı, PKK'lıların burada barındığı yönlü duyumlar alındığı" ifadelerine yer verildiğini belirtti.
2002- 'Üç Silahşorler' ve 'Demir Maskeli Adam'ın yazarı Alexandre Dumas'ın külleri, törenle ölümsüz Fransız yazarların gömüldüğü Panhcon'a defnedildi. Dumas 1870'de ölmüştü.
2004- İtalya'da Başbakan Silvio Berlusconi hükümetinin ekonomik politikaları ve 8 milyarlık bütçe kısıntısını protesto için milyonlarca çalışan genel greve gitti.70 kentte milyonların katılımıyla gösteri yapıldı. Ülkede hayat felce uğradı.
2005- ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Peter Pace, Irak'ın Felluce kentinde kullanılan ve bedeni kemiklere kadar eriten beyaz fosfor bombasının ordunun yasal araçlarından olduğunu 'kurşun derinin içine beyaz fosfordan daha hızlı giriyor' diye savundu.
2006- Yüksek Askeri Şura (YAŞ) ikisi irticai 35'i TSK'nın itibarını bozacak davranışlardan olmak üzere 37 askeri ihraç etti. İrtica sebebiyle ihraç edilenlerin sayısı ilk kez sayıca belirtildi.
2007-İstanbul-Isparta seferini yapmakta olan, Atlasjet Havayolları'na ait MD-83 tipi yolcu uçağı, Isparta'nın Çukurören ve Kılıç köyleri arasında kalan Türbetepe mevkiinde düştü. Uçakta bulunan, 50 yolcu ve 7 mürettebattan kurtulan olmadı.



30 Kasım – Doğanlar

1667- "Gulliver'in Seyahatleri"nin yazarı Jonathan Swift İrlanda'da.
1835- "Tom Sawyer'in Maceraları"nın yazarı Mark Twain Amerika'da.
1865- Rudyard Kipling, İngiliz şair, romancı ve hikayeci (ö. 1936)
1874- 20 yüzyılın en önemli İngiliz'i kabul edilen Winston Churchill doğdu.
1910- ''Yorgun Savaşçı'', ''Devlet Ana'' romanlarının yazarı Kemal Tahir, İstanbul'da dünyaya geldi.(ö. 1973)
1924- Truman Capote, ABD'li yazar (ö. 1984)
1937- Ridley Scott, İngiliz yönetmen ve yapımcı
1947- Sergio Badilla Castillo, Şilili şair, yazar.
1954- Roger Glover, Deep Purple'ın basçısı
1955- Billy İdol, Şarkıcın
1965- Ben Stiller, ABD' li, Emmy ödüllü komedyen, aktör
1982- Elisha Cuthbert, Kanadalı oyuncu


30 Kasım – Ölenler

1900- İrlandalı yazar Oscar Wilde Paris'te bir otel odasında, duvar kağıdına 'birimiz gitmeli' diye yazarak yaşamına son verdi.
1935- Fernando Pessoa, Portekizli şair (d. 1888)
1982- Tiyatro eleştirmeni Günay Akarsu.
2001- The Beatles grubunun üyelerinden George Harrison, 58 yaşında.
2002- Ade Bashorun, Nijeryalı perküsyoncu
2007- Aydın Gün, Devlet Opera sanatçısı (d. 1917)

1 ARALIK


1402- Timur, 57 yıldır Rodos şövalyelerinin hüküm sürdüğü İzmir'i kuşattı.
1640- Portekiz, İspanya'dan bağımsızlığını ilan etti.
1906- Dünyanın ilk sinema salonu Theatre Omnia Pathe Paris'te açıldı.
1913- Ford Motor Company, ilk hareketli montaj hattını başlattı.
1925- Locarno Antlaşması, Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya, Polonya, Belçika ve Çekoslovakya arasında İsviçre'nin Locarno şehrindeki konferansın ardından Londra'da imzalandı.
1928- II. İktisat Şurası toplandı.
1928- Yeni Türk harflerinin kullanımı yürürlüğe girdi. Gazeteler, mecmualar, levha, tabela ve ilanlar yeni harflerle basılmaya başladı.
1928-Osmanlı borçlarının tasfiyesine ilişkin anlaşma TBMM'de onaylandı.
1928- Vakit gazetesinin 30 Kasım'da başlattığı Mutlu Çiftler Müsabakası ilgiyle karşılandı.
1931- İlk sesli Türk filmi "İstanbul Sokaklarında" gösterildi.
1935- Türk kadınının siyasal haklarını kazanması.
1940- II. Dünya Savaşı dolayısıyla Türkiye'de geceleri karartma uygulaması başladı.
1943- Roosevelt, Churchill ve Stalin'in katıldığı Tahran Konferansı sona erdi.
1950- Türk askerleri, Kore'de Kunuri Zaferi'ni kazandı.
1954- Gazeteci Hüseyin Cahit Yalçın cezaevine girdi.
1955- Montgomery, Alabama'da (ABD) Rosa Parks adındaki zenci kadın, otobüste yerini beyaz adama vermediği için tutuklandı.
1956- Ankara'nın 120 km kuzeydoğusunda yer alan Sarıyar Barajı açıldı.
1964- Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında ortaklık kurulmasını öngören, 12 Eylül 1963'te imzalanan Ankara Antlaşması yürürlüğe girdi.
1965- Ereğli'deki grizu patlamasında 9 işçi öldü.
1973- Papua Yeni Gine, Avustralya'dan bağımsızlığını ilan etti.
1980- Turgut Özal başbakanlık müsteşarlığına atandı.
1980- Sanat dergisi Gösteri yayımlanmaya başladı.
1981- Yugoslavya havayollarına ait DC-9 tipi bir yolcu uçağı Korsika'da düştü, 178 kişi öldü.
1984- Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, TRT'de "yurttaş, yurt, ozan, yaşam, özveri, olanak, koşul, bilimsel, toplumsal, tarihsel, sırdaş" gibi sözcüklerin kullanılması yasaklandı. Aynı gün Adana Belediyesi çöp toplama işini özel bir kuruluşa devretti.
1986- Yazar Demir Özlü, hakkında açılan davaya katılmaması gerekçesiyle vatandaşlıktan çıkarıldı.
1987- Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Dünya AIDS Günü'nü ilk kez duyurdu.
1988- Cumhurbaşkanı Kenan Evren öğrenci affı yasasını veto etti. Yasa üniversitelerde kılık kıyafete serbestlik tanıyordu.
1989- Doğu Almanya Parlamentosu, Komünist Partiyi kapattı.
1990- Manş Tüneli'nin İngiltere ve Fransa'dan başlayan bölümleri denizin dibinde 40 metrede buluştu.
1991- Nursultan Nazarbayev oyların yüzde 98,7’sini alarak Kazakistan’ın halk tarafından seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu.
1994- Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın, "Güneydoğu sorunu" hakkında "Federasyon serbestçe tartışılmalı" dedi. Demokratik Sol Parti, DSP ve Doğru Yol Partisi, DYP tepki gösterdi.
1995- Yazar Yaşar Kemal beraat etti. Yazar Almanya'da yayımlanan Der Spiegel dergisindeki "Zulmün Artsın" başlıklı yazısı nedeniyle yargılanmaktaydı.
1999- Burj Al Arab (321 metre yükseklikle dünyanın en yüksek oteli) hizmete açıldı.
2000- Türkiye'de 12 Eylül 1980'den sonra ilk kez 1 milyon çalışan bir günlük iş bırakma eylemi yaptı.
( Hükümetin 2001 bütçesi ve öngörülen yüzde 10'luk zam oranı protesto edildi. Türk-İş, DİSK, Hak-İş, KESK, Kamu-Sen ve Memur Sen üyesi 500 bin çalışan Türkiye'nin dört bir yanında alanlara çıktı. 'Hükümet istifa','Kurt,kuş,arı;IMF iktidarı','IMF değil üretenler yönetecek” sloganları atıldı )
2000- Şili'de eski diktatör Augusto Pinochet,1973'deki darbeden sonra 'Ölüm Mangaları' adlı askeri timin 75 siyasi mahkumu öldürmesini teşvik ettiği suçlamasıyla evinde göz altına alındı.
2000- Tüm-Yargı Sen üyesi bir grup Danıştay binası önünde protesto eylemi yaptı. "Tazminatım ve tasarrufumu istiyorum", "Yargıda eşitlik istiyoruz" sloganları attı.
2001- Türk-İş, DİSK, KESK, Hak-İş, Kamu-Sen ve Memur-Sen'den oluşan Emek Platformu uygulanan ekonomik politikaları protesto etmek amacıyla İstanbul ve Ankara'da miting düzenledi. İstanbul'daki mitinge 20 bin çalışan katıldı.
2001- Gürcistan'da Devlet Başkanı Euard Şevardnadze tüm kabineyi görevden aldı.
2002- Solcu gerillalara karşı savaşan Kolombiya'daki en büyük sağcı paramiliter grup tek taraflı ateşkes ilan etti.
2002- F tipi cezaevlerini protesto için sürdürülen ölüm orucu eyleminde Zeliha Öztürk ve Feridun Yücel Batu yaşamını yitirdi.
2002- Kadınların maç izlemek için stadyuma gidemediği İran'da bir kadın,futbol federasyonu başkanlığına aday oldu. Federasyonun 43 üyesinden ikisi kadın.
2002- Körfez ülkesi Bahreyn'de 1973'ten beri ilk kez yapılan Meclis seçimlerinde dinci adaylar 70 sandalyeden 19'unu kazandı.
2002- İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Filistinli intihar komandolarını "savaş suçlusu" olarak niteledi.
( Filistin yönetimi 160 sayfalık rapora sert tepki gösterdi. Filistin lideri Yaser Arafat'ın Yardımcısı Ebu Rudeyna, raporda İsrail'in sorumluluğuna değinilmemesini eleştirdi. )
2003- ABD güçleri Irak'ta Samarra kentine operasyon düzenledi, kentin bir bölümü yerle bir oldu; 54 Iraklı öldürüldü.
2003- Yönetmen Nuri Bilge Ceylan'ın bol ödüllü filmi 'Uzak', Fransa'da 25. Montpellier Akdeniz Film Festivali'nde "En İyi Film" ve "Eleştirmenler Birliği" ödülünü kazandı.
2003- BM Genel Kurulu, ilk kez yolsuzluklarla mücadeleyi öngören uluslararası sözleşmeyi kabul etti.
( Sözleşme rüşvet, zimmete para geçirme, karapara aklamayı suç sayıyor ve bu yolla elde edilen malvarlıklarına el konulmasını öngörüyor. ABD, özel sektör ve sanayi sektöründe verilebilecek rüşvetlerin kapsam dışında bırakılmasını sağladı. )
2004- İnsan Hakları Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu'nun "Azınlıklar Raporu"nun son halini açıklayacağı basın toplantısı, Kamu-Sen temsilcilerinin de aralarında bulunduğu bir grup tarafından sabote edildi. Kaboğlu'nun elinden metni alıp yırtan grup, "Lozan'ı tartışmaya açan bir rapor"un dağıtılmasına izin vermeyeceğini söyledi.
2004-Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya, yaş haddinden emekliye ayrıldı.
2005- Kırgısiztan'da yedi cezaevinde isyan çıktı. 17 bin mahkumun kaldığı 35 cezaevinde olağanüstü hal ilan edildi. Güvenlik güçlerinin yaptığı baskınlarda 21 mahkum öldü.
2005- Britanya'da vatandaş olmak isteyenler "Britanya'da Yaşam" adlı 45 dakikalık sınava tabi tutulacak.
( Yürürlüğe giren sınavda, "Gordie, Cockney ve Scouse aksanları nerede kullanılıyor" gibi 24 soru var. The Independent gazetesi "sadece yabancılar geçmeli, yerliler cehaletin tadını çıkarabilir" başlığını attı. )
2006- Türkiye'nin ilk Sümerologlarından 92 yaşındaki Muazzez İlmiye Çığ, "halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve aşağılamak"tan yargılandığı davada beraat etti. Çığ "Vatandaşlık Tepkilerim" adlı kitabında suç işlediği gerekçesiyle yargılanıyordu.


1 Aralık – Doğanlar

1935- ABD'li aktör, yazar ve yönetmen Woody Allen (Allen Stewart Konigsberg) doğdu.
1940- Richard Pryor, ABD'li sinema oyuncusu, komedyen, yazar (ö. 2005)
1945- Bette Midler, ABD'li sinema oyuncusu
1949- Pablo Escobar, Kolombiyalı uyuşturucu taciri (ö. 1993)
1959- Candace Bushnell, ABD'li yazar



1 Aralık – Ölenler

1825- I. Aleksandr, Rus çarı (d. 1777)
1888- Şair, siyaset ve fikir insanı Namık Kemal.
1968- Şarkıcı, oyuncu İzmir doğumlu olan Dario Moreno 47 yaşında İstanbul'da öldü.(d. 1921)
1971- Hüseyin Avni Şanda, Türk gazeteci
1973- David Ben-Gurion, İsrail'in ilk başbakanı (d. 1886)
1978- Gazeteci Cengiz Polatkan.
1980- Romain Gary, Fransız yazar, film direktörü, savaş pilotu ve büyükelçi
1987- James Baldwin, ABD'li yazar
1994- Tango şarkıcısı Şecaattin Tanyerli öldü.
(( 1930'lardaki ilk tango kuşağının ardından bayrağı devralan Celal İnce, Şecaattin Tanyerli ve Esin Engin, tangoları üç kuşağa sevdirdi. Ancak tango hep söylenir/dinlenir elit bir moda olarak kaldı. Tangoyu hiçbir zaman bırakmayan Şecaattin Tanyerli'nin aynı yıllarda yaptığı ve o günden bugüne sürekli basılan iki plaklık 'Ölmeyen Tangolar' albümü, kaynak olarak edinilmesi gereken bir başyapıttır. ))
2002- Arkeolog Ord. Prof. Ekrem Akurgal, 91 yaşında. Türkiye arkeolojisini dünyaya tanıtan Akurgal 'hocaların hocası' olarak biliniyordu.
2005- TRT Haber Dairesi kurucularından Altan Aşar, 64 yaşında. Türkiye'de ilk televizyon haber programı 'Yurttan Dünyadan'ı hazırlamıştı.
2006- Güney Afrika'daki ırkçı Apartheid yönetiminin eski devlet başkanı Pieter Willem Botha, 90 yaşında. 1978-1989 arasında on bir yıl süren iktidarında binlerce insanın öldürülmesi ve işkenceden geçirilmesi emirlerini vermişti.

2 ARALIK


1804- Napolyon Bonapart, Paris'teki Notre Dame Katedrali'nde, Papa'nın da katıldığı törende taç giydi ve Fransa İmparatoru oldu.
1848- Fransuva Jozef, Avusturya imparatoru oldu.
1873- Türkiye'nin ilk borsası sayılan Dersaadet Tahvilat Borsası açıldı.
1901- King Camp Gillette tarafından jiletin patenti alındı.
1909- Fransız Baron Cathers, Osmanlı'daki ilk uçak gösterisini yaptı. Uçak, Şişli Hürriyeti Ebediye tepesinden Bulgar Hastanesi'ne indi.
1909- Leo Baekland ilk yapay plastik ''Bakalit''in patentini aldı.
1914- Avusturya, Belgrad'ı işgal etti.
1918- Ermenistan, Osmanlı devletinden bağımsızlığını ilan etti.
1920- Türkiye ile Ermenistan arasında Gümrü Antlaşması imzalandı. Kars Ermenistan'dan alındı.
1928- Celal Sahir Bey'in (Erozan) hazırladığı "İmla Lügatı" yayımlandı.
1940- Kağıt sıkıntısı nedeniyle gazetelerin sayfa sayısına kısıtlama getirildi.
1942- Chicago'lu bilim adamları ilk kontrollü zincirleme atomik reaksiyonu gerçekleştirdiler.
1943- Kamplarda bulunanların serbest bırakılması karar verildi.
( Yüzde 87'si gayri Müslüm azınlıklar olan Varlık Vergisi'ni ödeyemeyen mükellefler borçlarını "bedenen çalışarak ödemeleri" için çalışma kamplarına gönderilmişti. )
1949- Yunanistan'dan gelen bir tiyatro topluluğu, İstanbul'da Cevat Fehmi Başkut'un Paydos adlı oyununu sahneledi.
1956- Ankara'nın 120 km kuzeydoğusunda yer alan Sarıyar Barajı açıldı.
1956- Fidel Castro ve mücadele arkadaşları, Küba devrimini başlatmak üzere Meksika'dan denize açıldıkları Granma yatıyla Küba'ya çıktılar.
1961- Küba lideri Fidel Castro, kendisini, Küba'yı komünizme taşıyacak bir Marksist-Leninist olarak ilan etti.
1963- Türkiye'nin ilk koalisyon hükümetinin başkanı İsmet İnönü 24 yıl sonra ilk kez üstlendiği başbakanlık görevinden istifa etti.
1965- Ankara'da hava kirliliği tehlikeli boyutlarda: Bilim çevreleri Ankara'da 20 yıl yaşayan birinin kanser riskinin çok yüksek olduğunu açıkladı.
1974- Keban ve Gökçekaya santralleriyle, Seyitömer termik santralinin üç ünitesinin birden aynı anda arızalanması üzerine tüm Türkiye'de her gün 1.5 saatlik elektrik kısıtlamasına başlandı.
1974- Mars gezegenine ilk araç indirildi.
1981- İstanbul Teknik Üniversitesi'nden 450 öğretim üyesi Yüksek Öğretim Kanunu'na karşı açıklama yaptı.
1981- Hülya Koçyiğit, Fransa'da düzenlenen 3 Kıta Film Festivali'nde, "Kurbağalar" filmindeki rolüyle "En iyi kadın oyuncu" ödülünü aldı.
1982- Dr. Robert K. Jarvik tarafından geliştirilen ilk yapay kalp, Barney Clark adlı hastaya takıldı.
1983- Türkan Şoray ile Cihan Ünal evlendi.
1988- Benazir Butto, Pakistan başbakanı olarak yemin etti.
1993- Pablo Escobar, Meddelin'de güvenlik güçlerince öldürüldü.
( Kolombiya'da 1980 ile 1990 yılları arasında yaptığı uyuşturucu kaçakçılığıyla dünyanın gelmiş geçmiş en ünlü kaçakçısı olarak nitelenen Escobar'ın kokain kaçakçılığı yaparken, "denizaltı ve uçak filosu kullandığı", tekerlekler üzerinde yürüyen bir de köy yaptırdığı belirlendi. Çökertme operasyonunda ABD'nin etkin rol oynadığı ortaya çıktı. )
1996- Özgürlük ve Dayanışma Partisi, ÖDP üyeleri tüm Türkiye çapında savcılıklara dilekçe verdi. Partililer Dışişleri Bakanı Tansu Çiller, eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar ve milletvekili Sedat Bucak hakkında suç duyurusunda bulundular.
2000- Sorunlarını anlatmak için Başbakanlığa yürüyen 50 görme engelliye 200 polis müdahale etti.
2002- Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 3 Kasım 2002’de Siirt’te yapılan milletvekili seçimini iptal etti.
( Seçim işlemlerindeki eksikliğin seçim sonuçlarında etkili olduğu sonucuna varan YSK, Siirt’teki seçimin yenilenmesine oybirliğiyle karar verdi. )
2003- Yargıtay 11. Ceza Dairesi kayıp trilyon davasında kapatılan RP'nin genel başkanı Necmettin Erbakan'a özel belgede sahtecilik suçundan verilen 2 yıl 4 ay hapis cezasını oybirliğiyle onadı.
2008- Assam Eyaleti'nde bir trene yerleştirilen bomba patladı. Olayda ilk belirlemelere göre 3 kişi öldü, 30 kişi de yaralandı..
2008- Ankara Çubuk Belediyesi’ne ihalelere fesat karıştırıldığı gerekçesiyle operasyon gerçekleştiren polis, aralarında Belediye Başkanı Adem Tuğluca’nın da yer aldığı 10’u belediye çalışanı 27 kişiyi gözaltına aldı.


2 Aralık – Doğanlar

1846- Başbakanlığı döneminde Dreyfüs olayını çözüme bağlayan ve Fransa'da sendikaların yasallaştırılmasını gerçekleştiren politkacı René Waldeck-Rousseau
1884- Yahya Kemal Beyatlı, şair. (ö. 1958)
1885- Nikos Kazancakis, Yunan yazar (ö. 1957)
1891- Tutku ve dışavurumcu umutsuzluğu birleştirdiği eserlerinde yaşadığı toplumu sert bir biçimde eleştiren Alman ressam ve gravürcü Otto Dix.
1923- 20. yüzyıl ortalarında lirik ve dramatik sesiyle operada klasik kolaratür rolleri yeniden dirilten Amerikalı soprano Maria Callas.
1944- İbrahim Rugova, Arnavut Siyasetçi. (ö. 2006)
1981- Britney Jean Spears ABD'li pop müzik şarkıcısı, dansçı, söz yazarı ve sinema oyuncu


2 Aralık – Ölenler

1594- Gerardus Mercator, Belçikalı haritacı ve matematikçi (d. 1512)
1814- Marquis de Sade, Fransız romancı
1888- Vatan şairi Namık Kemal 48 yaşında Sakız Adası'nda öldü.(d. 1840)
1918- Edmond Rostand, Fransız oyun yazarı (d. 1868)
1980- Romain Gary, Fransız yazar, film direktörü, savaş pilotu ve büyükelçi (d. 1914)
1990- Aaron Copland, Amerikan klasik müziğinin öncüsü, besteci (d. 1900)
1993- Eğitimci Fikret Madaralı öldü.
1994- Orhan Şaik Gökyay, Edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı, şair. (d. 1902)
1994- Tango kralı Şecaattin Tanyeli.
1995- Sendikacı, yazar, siyaset adamı Kemal Sülker öldü.
2002- Mehmet Emin Toprak, Türk aktör (d. 1974)
2003-Türkiye'nin gazete ve dergi dağıtımında ilk isimlerinden Fazıl Ünverdi, 87 yaşında İstanbul'da öldü.

Bilgi için teşekkürler. Sizin yaptığınız bu çalışmalar sayesinde unuttuğumuz bir çok olayı tekrar hatırlamış oluyoruz. Dolayısıyla geçmişteki olayları anımsayarak günümüzdeki birtakım olaylara da bakış açımız değişiyor.

Alıntı:

---

biöz01 Nickli Üyeden Alıntı

Bilgi için teşekkürler. Sizin yaptığınız bu çalışmalar sayesinde unuttuğumuz bir çok olayı tekrar hatırlamış oluyoruz. Dolayısıyla geçmişteki olayları anımsayarak günümüzdeki birtakım olaylara da bakış açımız değişiyor.

---

Bende size teşekkür ederim okuma zahmetine katlandığınız için.
Ayrıca şunuda belirtmek isterim.
Burada verdiğim tarih bilgileri 2005 yılından bu yana (Facebook'tan önce) Forum'ların en popüler zamanında birçok değişik siteden topladığım bilgileri eleyip yeniden düzenleyerek(farklı renkte yazılar) hazırladığım bir arşivdir.
Artık yeniden güncelleme zamanı gelmiştir.
İnşallah 1 Ocak 2015 ten itibaren her günü en yeni bilgilerle güncellemiş olarak sunmaya devam edeceğim.

"Geçmişi bilmeyen geleceğini bulamaz" sözünden yola çıkarak yaptığım bu çalışmanın bir kişi tarafından bile olsa takdir edilmesi beni mutlu eder.
Selamlar, saygılar.

3 ARALIK


1918- I. Dünya Savaşı'ndan sonra Londra'da yapılan Müttefik Kongresi sona erdi; Almanya'nın savaş tazminatı ödemesine karar verildi.
1923- Teşkilatı Esasiye Encümeni yeni anayasayı görüşmeye başladı.
1928- Ekmek otuz para ucuzladı.
1934- Dini giysilerle ilgili yasaklar öngören "Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun" kabul edildi.
1942- Zonguldak'ta bir maden ocağındaki kazada 63 işçi öldü.
1945- İstanbul'da Tan Matbaası gericilerin saldırısıyla yıkıldı.
1956- İngiltere ve Fransa, Süveyş'ten çekileceklerini açıkladılar.
1956- Ankara'da Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencileri dersleri boykot etti.
1959- Dr. Fazıl Küçük Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcısı oldu.
1967- İlk kalp nakli ameliyatını, Güney Afrika'lı kalp cerrahı Dr. Christian Barnard, Cape Town'da yaptı; hasta 18 gün yaşayabildi.
1969- Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) boykot kararı aldı. TÖS, Türkiye'nin ilk öğretmen sendikasıydı.
1971- Pakistan-Hindistan savaşı başladı.
1971- Prof.Dr. Mümtaz Soysal 6 yıl 8 ay hapse mahkum edildi.
1981- Bülent Ecevit, dört aylık hapis cezasını çekmek üzere Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'ne konuldu.
1984- Bhopal kazası: Union Carbide firmasının Hindistan'da Bhopal'de kurduğu böcek ilacı üreten fabrikadan yanlışlıkla 40 ton metil isosiyanat gazının sızması 18,000 kişinin ölümüne neden oldu.
1988- Türk PEN Başkanı yazar Yaşar Kemal, yetkililere yazdığı mektupta, "İnsanlık suçu olan şu işkence suçundan, şu utançtan ulusumuzu arıtalım. Bizim ulusumuz, böyle utançlara layık bir ulus değildir" dedi.
1989- Malta'da bir araya gelen ABD başkanı George Bush ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Mikhail Gorbaçov, soğuk savaşın bittiğini resmen ilan ettiler.
1989- Tomris Uyar, Pınar Kür, Nezihe Meriç, Füsun Akatlı ve Ahmet Cemal Türkiye Yazarlar Sendikası'ndan istifa ettiler. Gerekçe olarak bir gün önce Türkiye Yazarlar Sendikası'nın olağanüstü genel kurulunda Aziz Nesin'in Tomris Uyar'a hakaret etmesini gösterdiler.
1994- Özgür Ülke gazetesinin İstanbul ve Ankara'daki üç bürosu bombalandı;1 kişi öldü, 20 kişi yaralandı.
1999- Bakanlar Kurulu, Bolu'ya bağlı Düzce ilçesinin il, Kaynaşlı ve Derince beldelerinin de Düzce'ye bağlı ilçe yapılmasına karar verdi.
2000- Pekin Uluslararası Bilimsel Film Festivali'nde 'Bir Gölge Geçti' filmi Jüri Özel Ödülü'nü aldı. Tülin Sertöz'ün senaryosunu yazıp yönettiği filmde, 1999'daki güneş tutulmasına Doğu Anadolu'da yöre halkının tepkilerini ve korkularını anlatıyor.
2001- Taliban'ın 9 Ekim'de Afaganistan'da tutuklayıp casuslukla suçladığı Fransız yazar Michel Peyrard serbest bırakıldı.
2002- BM silah denetçileri ilk kez, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in saraylarından birine önceden haber vermeksizin girdiler.
2002- 18 Arap ülkesinin katıldığı Arap Kadınlar Zirvesi Ürdün'ün başkenti Amman'da toplandı.
2002- İran yönetimi, İranlı Kürt milletvekillerinin Kuzey Irak'taki Kürt meclisinin toplantısına katılım talebini reddetti.
2002- Dünya Gıda Programı Afrika'da 38 milyon kişinin açlıkla karşı karşıya olduğunu açıkladı.
2002- 18 partinin katıldığı cumhuriyet tarihinin 14. genel seçiminde iki parti yüzde 10 barajını aşabildi.
( Yüzde 34 oyla AKP iktidar, CHP ise muhalefet partisi oldu. 57. hükümetin Üç ortağı DSP, MHP ve ANAP barajın altında kaldı. AKP 81 ilin 55'inde, CHP 13'ünde birinci oldu, DEHAP Doğu ve Güneydoğu'da 13 ili aldı ama baraj nedeniyle Meclis dışında. )
2002- Genel seçimlerde barajı aşamayan MHP lideri Devlet Bahçeli genel başkanlık görevini bırakacağını açıkladı.
2003- Hindistan'da Yüksek Mahkeme,Yeni Delhi'de resmi binaları basan kutsal sayılan Makak cinsi maymunları kentten sürme kararı aldı.
2003- Türk-İş'in 19. Genel Kurulunda Genel Başkanlığa Salih Kılıç seçildi.
2004- Birleşik Arap Emirlikleri'nde 30 yıldır iktidarda bulunan Devlet Başkanı Şeyh Zaid bin Sultan el-Nahayan'ın ölümü üzerine Yüksek Konsey, kurucu liderin oğlu Şeyh Halife bin Zayid el-Nahayan'ı oy birliğiyle devlet başkanı seçti.
2004- TCDD tarafından özel olarak dizayn edilen ''Engelli Vagonu'', Ankara Ekspresi ile ilk seferine çıktı.
2004- İtalya'da yapılan Uluslararası Lazer Tıbbı Kongresi'ne iki projeyle katılan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı öğretim üyeleri birincilik ödülü aldı.
2004- İslam Kalkınma Bankası'nın "şeriat ilkelerine göre" oluşturduğu "İslam Özel Sektörünün Geliştirilmesi Kurumu" anlaşması TBMM Sanayi Komisyonu'nda kabul edildi.
2005- Paris'te bir hafta önce Afrika kökenli iki göçmen gencin polisten kaçarken ölmesi sonrası başlayan protestolar sürüyor.
( Paris'in dokuz semtinde 250 araç yakıldı, çok sayıda alışveriş merkezi saldırıya uğradı. Gençlerin ölümünden polisi sorumlu tutan göstericiler ilk kez polis ve itfaiyecilere ateş açtı. )
2006- İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin Beyt Hanun kentindeki Nasır Camii'ne sığınan 60 Filistinli militana canlı kalkan olan 200 kadının üzerine ateş açtı; ikisi kadın dört kişi öldü,100 kadın yaralandı. Filistinli militanlar kaçtı.
2006- 30 milyon üyesi olan Ulusal Evanjelistler Birliği'nin eşcinsel evliliklere düşmanlığıyla bilinen başkanı Ted Haggard, para karşılığı bir erkekle birlikte olduğu anlaşılınca görevinden istifa etti. ABD Başkanı George Bush da Evanjelist mezhebine bağlı.
2006- Pakistan'da Taliban militanları 'Amerikan casusu' olduğu gerekçesiyle bir din adamını kafasını keserek öldürdü.
2006- Irak'ta düzenlenen saldırılarda 26 kişi öldü .
2007- Mersin'de 22 ton esrar ve 599 kilo baz morfinin sahibi olduğu iddiasıyla verilen cezası az bulunup daha sonra 15 yıl hapis ve 1 milyon 354 bin YTL para cezasına mahkum edilen uyuşturucu kaçakçısı Urfi Çetinkaya’nın cezasını, Yargıtay onadı.
2008- Mumbai’deki saldırılarda ölü sayısı kesinleşti 171 kişi hayatını kaybetti.



3 Aralık – Doğanlar

1830- Frederic Leighton, İngiliz ressam.
1854- Florence Nightingale Üsküdar'da.
1857- Polonya asıllı İngiliz yazar Joseph Conrad
1875- Alman şair Rainer Maria Rilke
1927- ABD’li pop müzik sanatçısı Andy Williams
1930- Fransız sinema yönetmeni Jean-Luc Godard
1948- Rock ile Heavy Metal arasındaki köprüyü inşa eden efsanevi gruplardan Black Sabbath'ın solisti OzzyOsbourne dünyaya geldi.
1957- Steve Buscemi, ABD'li oyuncu ve yönetmen
1961-ABD’li akstris Daryl Hannah
1965- Artistik buz patenini baleyle birleştiren zarafet timsali Alman buz patencisi Katarina Witt doğdu.
1968- Brendan Fraser, ABD'li oyuncu
1973- Holly Marie Combs, ABD'li oyuncu





3 Aralık – Ölenler

1574- Sultan II. Selim
1894- İskoç yazar Robert Louis Stevenson
1919- Fransız empresyonist ressam Pierre Auguste Renoir
1932- Şair ve dilbilimci Samih Rifat Bey
1968- Brendan Fraser, ABD'li sinema oyuncusu.
1973- Holly Marie Combs, ABD'li sinema oyuncusu
1988- Cin Ali kitaplarının yazarı Rasim Kaygusuz
1994- Gazeteci, yazar Burhan Arpad
2003- İngiliz oyuncu, yönetmen ve ressam David Hemmings
2005- Alman moda yayınevi Burda'nın kurucusu Aenne Burda, 96 yaşında.

4 ARALIK


1791- The Observer'ın (dünyanın ilk pazar günü gazetesi) ilk sayısı yayımlandı.
1798- Luigi Galvani, İtalyan fizikçi
1859- Mekteb-i Mülkiye kuruldu.
1881- Los Angeles Times'ın ilk sayısı yayımlandı.
1897- Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında barış anlaşması imzalandı.
1918- ABD başkanı Woodrow Wilson, I. Dünya Savaşı barış görüşmeleri için Versay'a geldi. Başkanlığı sırasında Avrupa'ya gelen ilk ABD başkanı oldu.
1920- Ankara'da maaşlarını alamayan öğretmenler ilk kez grev yaptı.
1927- Cumhuriyet döneminin ilk kağıt paraları tedavüle çıkarıldı.
1929- Türk parasının değerini yükseltmek için alınacak önlemlerle her yerde yerli malı kullanılmasını hedefleyen bir kararname yayımlandı.
1933- Eskişehir Şeker Fabrikası kuruldu.
1943- İnönü-Churchil-Roosevelt arasında Kahire Konferansı yapıldı.
1945- ABD Senatosu 65'e karşı 7 oyla BM'e katılma kararı aldı. (BM, 24 Ekim 1945'de kuruldu).
1945- İstanbul'da komünizm karşıtı gösteride, Tan, La Turquie, Yeni Dünya matbaaları, Berrak ve ABC kitapevleri tahrip edildi.
1953- Eski Genel Sekreter Kasım Gülek ve Kastamonu Milletvekili Avni Doğan Cumhuriyet Halk Partisi'nden ihraç edildi.
1955- Türkiye'de ilk elektrikli tren, İstanbul'da Sirkeci-Halkalı arasında çalışmaya başladı.
1961- İngiltere'de doğum kontrol hapları serbestçe satışa çıkarıldı.
1962- Ortak Pazar Türkiye'ye 6,5 yıl hazırlık dönemi tanıdığını açıkladı.
1974- İskenderun Gazeteciler Cemiyeti kuruldu.
1980- Rock grubu Led Zeppelin dağıldıklarını açıkladı.
1981- Danışma Meclisi Başkanı Sadi Irmak "Askerler kışlaya dönmenin hasreti içinde" dedi.
1981-ABD Başkanı Ronald Reagan CIA'nın ülkedeki casusluk faaliyetlerine izin vererek örgütün yetkilerini genişletti.
1984- İstanbul Topkapı'da, Elbiseciler sitesinde yangın çıktı; 250 dükkan yandı.
1984- 4 köy muhtarı Gökova Körfezi'ndeki termik santral inşaatının durdurma amacıyla Danıştay'a başvurdu.
1991- İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Şakir Koç ve şoförü Vedat Dilmaç, Devrimci-Sol örgütünün silahlı saldırısında öldü
2000- Yatağan Termik Santrali'nde üretim durduruldu. Santral filtresiz çalıştırıldığı için Yatağan halkını zehirliyordu.
2002- BM Güvenlik Konseyi Irak'ın "gıda karşılığı petrol" programını altı ay uzatma kararı aldı.
2004- Dünya'da 134 ülke ölüm cezasını kaldırdı, 62 ülkede ise ölüm cezasının hala sürdüyor.
2006- Eski Paraguay Devlet Başkanı Luis Gonzalez Macchi, kanunsuz yollardan zengin olmak suçundan 8 yıl hapse mahkum oldu.


4 Aralık – Doğanlar

1840- Crazy Horse, Oglala Siyu Kızılderili şefi (ö. 1877)
1892- Francisco Franco, İspanya'nın faşist diktatörü
1929- Şakir Eczacıbaşı, Türk işadamı, fotoğrafçı
1949- Jeff Bridges, ABD'li sinema oyuncusu
1953- Jean-Marie Pfaff, Belçikalı futbolcu
1969- Jay-Z, ABD'li oyuncu ve şarkıcı
1973- Tyra Banks, ABD'li manken




4 Aralık – Ölenler

1131- Ömer Hayyam, İranlı matematikçi, astronom, şair ve filozof (d. 1048)
1798- Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (d. 1737)
1918- Edmond Rostand, Fransız yazar
1948- Rakım Elkutlu, bestekâr
1967- Salih Murat Uzdilek, fizikçi
1976- Benjamin Britten, İngiliz piyanist
1983- Gazeteci yazar Doğan Avcıoğlu 57 yaşında öldü.
1993- Rock müzisyeni Frank Zappa, 52 yaşında Los Angeles'de kanserle mücadelesine yenik düştü.
( Müziğin muhalif sesi Zappa'nın öldüğünde, yayınlanmış 70 civarında albümünün yanı sıra bir o kadar da yayınlanmamış kayıtlı materyalinin bulunduğu rivayet edilir. )

5 ARALIK


1492- Kristof Kolomb, Haiti'yi keşfetti.
1755- Nuruosmaniye Camii açıldı.
1904- Japonlar Port Arthur’da Rus donanmasını yok etti.
1920- TBMM'de "Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Grubu" kuruldu; Mustafa Kemal grup başkanlığına seçildi.
1921- Britanya İmparatorluğu, İrlanda devrimci grubu Sinn Fein ile anlaşmaya vardı ve İrlanda bağımsız bir devlet oldu.
1923- Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu kuruldu.
1927- Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Washington Büyükelçisi Ahmet Muhtar Bey güven mektubunu sundu.
1927- Cumhuriyet döneminin ilk kağıt paraları tedavüle çıkarıldı.
( 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 liralık olmak üzere 7 ayrı değerde çıkarılan banknotlar eski Türkçe ve Fransızca bastırıldı. )
1928- Ömer Seyfettin Bey'in Mahçupluk İmtihanı ile Vedat Nedim Bey'in (Tör) Kör adlı oyunları Darülbedayi'de sahnelenmeye başladı.
1932- Almanya doğumlu İsviçreli fizikçi Albert Einstein Amerikan vizesi aldı.
1933- ABD'de 14 yıldır devam eden içki yasağı kalktı.
( Al Capone, Frank Costello, Vito Genovese gibi gangsterler kaçak içki satışından inanılmaz paralar kazanmışlar, otuzlu yıllarda suç örgütlerinin efendileri olarak sivrilmişler ve bu güçlerini kırklı, ellili, altmışlı ve hatta yetmişli yıllara kadar taşımışlardır. Yine o dönemde zenginler içki içebilmek için Havana'ya giderken, usta barmenler de onları yalnız bırakmamış. Böylece Havana bir barlar cenneti olmuş.)
1934- Türkiye'de kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanıyan kanun kabul edildi.
( Böylece Türk kadını seçme ve seçilme hakkına birçok batı ülkesinden daha önce sahip oldu.Atatürkkadının seçme ve seçilme hakkına kavuşmasıyla ilgili olarak şu yorumu yapacaktı:
"Bu karar, Türk kadınına sosyal ve siyasi hayatta bütün milletlerin üstünde yer vermiştir. Çarşaf içinde, peçe altında ve kafes arkasındaki Türk kadınını artık tarihlerde aramak lazım gelecektir... Medeni memleketlerin birçoğunda kadından esirgenen bu hak, bugün Türk kadınının elindedir ve onu selahiyet ve lihakatle kullanacaktır." )
1941- İngiltere, Finlandiya, Macaristan ve Romanya'ya savaş ilan etti.
1942- Erbaa ve Niksar'da meydana gelen depremde 500 kişi öldü.
1945- Bermuda Şeytan Üçgeni'nde bir uçak kayboldu.
1950- Milli Savunma Bakanlığı, Kore'deki askerlerin yüzde10'unun öldüğünü açıkladı. Radyo Gazetesi'ne göre, 150 asker öldü, 150 kayıp, 200 ile 300 yaralı var.
1953- Bektaşi Şeyhi Sırrı Baba, Bakanlar Kurulu kararıyla sınırdışı edildi.
1957- Sukarno tüm Hollandalıları Endonezya'dan sınırdışı etti.
1970- İstanbul Çapa Yüksek Öğretmen Okulu'nda 2 öğrenci vuruldu.
1978- Sovyetler Birliği, Afganistan'la 20 yıllık dostluk anlaşması imzaladı.
1981- Türk Milli Basketbol Takımı, Sofya'da Yunanistan'ı 93-80 yenerek Balkan Şampiyonu oldu.
1986- Pınar Kür'ün "Bitmeyen Aşk" adlı romanı "müstehcenlik" gerekçesiyle toplatıldı.
1987- Türkiye İşçi Partisi (TİP) genel Sekreteri Nihat Sargın ve Türkiye Komünist Partisi (TKP) Genel Sekreteri Nabi Yağcı (Haydar Kutlu) tutuklandı.
1987- Cibali Tütün Fabrikası yandı.
1989- TGV Atlantique, 482,4 kmh sürate erişerek demiryolu hız rekorunu kırdı.
1995- MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş, "Ezan Türkçe okunsun" diyen eski Devlet Güvenlik Mahkemesi başsavcısı Nusret Demiral'ın istifasını istedi.
1997- Irak'ın kuzeyinde bazı kamplara yerleşerek kış mevsimini geçirmeye hazırlanan teröristlere karşı ''Süpürme Harekatı'' başlatıldı.
2001- Anadoluda Vakit yayın hayatına başladı.
2002- Oslo'da yapılan barış görüşmelerinde Sri Lanka'da 19 yıl süren savaştan sonra Tamil gerillaları ile hükümet arasında federal iktidar paylaşımı konusunda gelişme sağlandı.
2003- İntihar bombacıları güney Rusya'da bir trene saldırdılar: En az 46 kişi öldü.
2003- Türk Telekomünikasyon AŞ'nin hızlı internet uygulaması ADSL, kullanıma açıldı.



5 Aralık – Doğanlar

1782- Martin Van Buren, 8. ABD başkanı (ö. 1862)
1879- Clyde Cessna, ABD'li uçak üreticisi (ö. 1954)
1890- Fritz Lang, “Metropolis” filminin yaratıcısı Avusturyalı yönetmen
1901- Çok sayıda çizgi filme imza atan Walt Disney, Chicago'da doğdu.(ö. 1966)
1901- Werner Heisenberg, Alman fizikçi
1902- Vasfi Rıza Zobu, Tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1992)
1903- Cecil Frank Powell, İngiliz fizikçi Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1969)
1927- Erich Probst, Avusturyalı futbolcu (ö. 1988)
1932- Sheldon Lee Glashow, ABD'li fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi
1946- Rıza Silahlıpoda, Türk müzisyen
1966- Demet Sağıroğlu, Türk müzisyen
1980- Gülden Kayalar, Türk voleybolcu
1987- Oğuzhan Dayar, Türk hukukçu


5 Aralık – Ölenler

1791- Avusturyalı besteci Wolfgang Amadeus Mozart, Viyana'da öldü. (d. 1756)
1870- Alexandre Dumas père, Fransız yazar (d. 1802)
1926- İzlenimcilik akımının kurucularından Fransız ressam Claude Monet öldü.(d. 1840)
1930- Musa Kazım Göksu, TBMM'de milletvekilliği yapmış siyasetçi.
1934- Ali Cenani, Osmanlı Meclisi Mebusanı'nda ve TBMM'de milletvekilliği yapmış siyasetçi
1945- Gazeteci ve iktisatçı Profesör Suphi Nuri İleri öldü.
1986- Nezahat Tanyeri, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
1998- Gazeteci Erhan Akyıldız, kalp krizi sonucu vefat etti.
2002- Bernard Fresson, Fransız aktör
2002- Ne Win, Burmalı diktatör

6 ARALIK


1240- Moğol hükümdarı Batu Han ve emrindeki Altın Ordu, Kiev şehrini fethetti.
1492- Kristof Kolombaltınaraştırmaları yapmak için Santa Domingo Adası'na vardı. Böylece Haiti ve Dominik’i keşfetti.
1768- Encyclopedia Britannica'nın ilk baskısı yapıldı.
1790-ABD Kongresi, New York'tan Philadelphia'ya taşındı.
1862- ABD Başkanı Abraham Lincoln, Minnesota'daki Sioux isyanına katılarak tutuklanan 303 kızılderiliden 39'unun asılmasına karar verdi; idamlar 26 Aralık'ta infaz edildi.
1865-ABD anayasasına köleliği yasaklayan madde eklendi.
1877- Thomas Edison, fonografı kullanarak ilk kez insan sesini kaydetti.
( 24 Aralık'ta da bu buluşunun patentini aldı. Fonograf, ses kaydeden bir cihazdan ibarettir. Emile Berliner'in, Edison'un icadını geliştirmesiyle gramofon doğdu. )
1877- Washington Post gazetesinin ilk sayısı yayımlandı.
1917- Halifax'da (Kanada) bir cephane deposu patladı: 1900'den fazla kişi öldü, şehrin bir kısmı harabeye döndü.
1917- Finlandiya, Rusya'dan bağımsızlığını ilan etti.
1921- Sinn Fein Partisi öncülüğünde, 26 güney eyaletinin birleşmesiyle Bağımsız İrlanda devleti kuruldu.
1922- İnsülin ilk kez Kanada'da bir hastanede hasta üzerinde denendi.
1922- İrlanda Bağımsız Eyaleti kuruldu.
1922- Mustafa Kemal, Ankara'da görüştüğü Hakimiyeti Milliye ve Yenigün gazetelerinin muhabirlerine, Halk Fırkası'nı kuracağını açıkladı.
1937- Türkiye, on yıl önce imzalanan Türkiye-Suriye iyi komşuluk sözleşmesini feshetti.
1938-Fransa ve Almanya, dostluk anlaşması imzaladı.
1940-Yunanistan, Arnavutluk'ta Premete kentini işgal etti.
1941- İngiltere; Romanya, Macaristan ve Finlandiya'ya savaş ilan etti.
1948- Belkıs Temel, 38 ülke güzeli arasından Birleşmiş Milletler Güzeli seçildi.
1950- Çin Kore savaşına katıldı. Kore'nin başkenti Pyongyang yeniden Kuzey Korelilerin eline geçti; Birleşmiş Milletler kuvvetleri bölgeden geri çekildi.
1956- Melbourne Olimpiyatlarında grekoromen stilde güreşçi Mithat Bayrak şampiyon oldu.
1959- ABD Başkanı General Eisenhower, resmi bir ziyaret için Türkiye'ye geldi.
1963- VIII. Leo, Papa seçildi.
1968- Ant dergisi yazarlarından Fethi Naci ile derginin sorumlu müdürü Yaşar Uçar 18'er ay hapis cezasına mahkûm oldular. Gerekçe: Yayım yoluyla komünizm propagandası.
1969- 1600 öğretmen Cumhuriyet tarihinde ilk kez Erzurum'da boykota başladı.
1969- Orman Fakültesi öğrencileri Orman Affı Kanunu'na karşı yürüyüş yaptı.
1971- Hindistan, Pakistan'dan bağımsızlığını ilan eden Bangladeş Demokratik Cumhuriyeti'ni tanıdığını açıkladı. Pakistan Hindistan'la bütün diplomatik ilişkilerini kesti.
1972- Bosch Oto Yan Sanayi A.Ş. Bursa'da kuruldu.
1981- Askeri yönetimin kılık kıyafet yönetmeliği Resmi Gazete yayınlandı. Okullarda başörtüsü ve sakal yasaklandı.
1983- Milli Güvenlik Konseyi yönetimi sona erdi. Konsey, çıkardığı son yasayla kendi dönemlerini kötüleyen ya da küçük düşüren her türlü yazılı ve sözlü beyanı yasakladı.
1994-THY'nin Boeing-737 tipi bir yolcu uçağı Van'da düştü: 56 kişi öldü.
1996- Sosyal Sigortalar Kurumu’un 2 bin 489 memur alımı için açtığı sınava 90 bin kişi başvurdu. Sınav üç gün sürdü.
1997- Antonov tipi bir Rus kargo uçağı, Irkutsk-Sibirya'da evlerine arasına düştü: 67 kişi öldü.
1999- Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Prof. Dr. Kemal Gürüz'ü yeniden Yükseköğrenim Kurulu (YÖK) başkanlığına atadı.
2001- Afganistan'da Taliban lideri Molla Muhammed Ömer elinde kalan son kalesi ve doğum yeri Kandahar'ı muhalif Paştun komutanlardan Molla Necibullah'a bırakmayı kabul etti.
2002- İsrail ordusu Gazze şeridi'ndeki Bureys mülteci kampına girip tank ateşi açtı;10 Filistinli öldü.
2003- Britanya,1982'de Arjantinle girdiği Falkland Savaşı'na nükleer silah yüklü gemiler yolladığını ilk kez resmen kabul etti.
2005- İran'da bir askeri tatbikatı izlemek isteyen 78 gazetecinin de içinde bulunduğu uçak 10 katlı binaya çarptı; uçaktan kurtulan yok. Binadakilerle birlikte 128 kişi öldü.
2006- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından veto edilen, yeni kurulan 15 üniversiteye kurucu rektör atanmasına ilişkin yasa, TBMM'de aynen kabul edildi.


6 Aralık – Doğanlar

1642- Johann Christoph Bach, Alman besteci (ö. 1703)
1778- Joseph Louis Gay-Lussac, Fransız fizikçi ve kimyacı (ö. 1850)
1805- Jean Eugène Robert-Houdin, Fransız sihirbaz (ö. 1861)
1863- Charles Martin Hall, ABD'li kimyacı (ö. 1914)
1890- Dion Fortune
1931- Zeki Müren
1942- Peter Handke, Yazar
1961- Emin Şenyer, Karagöz sanatçısı


6 Aralık - Ölenler

343- Aziz Nikolas ya da Noel Baba olarak da bilinen ve Antalya'nın Kale ilçesine bağlı Demre
beldesinde yaşayan Aya Nikola 65 yaşında öldü.
1882- Fransız reformcu sosyalist Louis Blanc.
1892- Ernst Werner von Siemens, Alman kaşif ve sanayici (d. 1816)
1921- Ermeni bir saldırgan Sait Halim Paşa'yı Roma'da öldürdü.
1926- İzlenimcilik akımının kurucularından Fransız ressam Claude Monet öldü.
1936- Çok sayıda şiiri bestelenen Şair Leyla Saz Hanım öldü.
1939- Ressam Ali Cemal.
1955- İstanbul Rasathanesi'nin kurucusu Fatin Hoca (Gökmen).
1961- Frantz Fanon, Fransız düşünür (d. 1925)
1972-Orhan Veli'nin kardeşi, Yazar, gazeteci Adnan Veli Kanık, 56 yaşında öldü.
1988- Rock'n' Roll şarkıcısı, Pretty Woman şarkısının yaratıcısı Roy Orbison yaşama veda etti.
2002- ABD'li barış eylemcisi Philip Berrigan

7 ARALIK


1787- Delaware, ABD anayasasını onaylayan ilk eyalet oldu.
1836- Martin Van Buren (1782-1862), Amerika Birleşik Devletleri'nin sekizinci başkanı seçildi.
1842- New York Filarmoni Orkestrası, ilk konserini verdi.
1917- I. Dünya Savaşı: ABD, Avusturya-Macaristan'a savaş ilan etti.
1920- Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası kuruldu.
1921- Sadrazam Sait Halim Paşa, Roma'da bir Ermeni tedhişçi tarafından öldürüldü.
1923- İngiltere'de yapılan seçimlerde Muhafazakâr Parti 257, İşçi Partisi 191, Liberal Parti 158 milletvekilliği aldı.
1925- İstiklal Mahkemesi, Erzurum'da çalışmalarına başladı.
1930- İlk Dünya Futbol Şampiyonası Uruguay'da başladı. Uruguay şampiyon oldu.
1932- Muhsin Ertuğrul'un ''Bir Millet Uyanıyor'' filmi, gösterime girdi.
1934- Türk Kadınlar Birliği, İstanbul'da bir mitingle kadınların milletvekili seçme ve seçilme haklarını kutladı.
1937- Fransa Hatay'ın bağımsızlığını resmen ilan etti.
1938- İstanbul'da yapılan ilk Türk uçağı Ankara yolunda düştü.
1941- İngiltere ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) karşılıklı yardım antlaşması imzaladı.
1941- Pearl Harbor Saldırısı: Japon uçakları Amerikan deniz üssü Pearl Harbor'u bombaladı. 5 savaş gemisi, 14 gemi, 200 uçak yok edildi, 2400 kişi öldü.
1941- II. Dünya Savaşı: Kanada; Finlandiya, Macaristan, Romanya, ve Japonya'ya savaş ilan etti.
1943- II. Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği Kursk'ta, tank savaşında Alman işgal ordusunu bozguna uğrattı.
1944- Reşat Ekrem Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi'nin ilk fasikülü çıktı.
1949- Katoliklerin ruhani lideri Papa Pius komünizme savaş açtı, Komünist Parti'ye üye olanların aforoz edileceğini söyledi.
1958-İstanbul'da sokaklarda ''hoola-hoop'' (hulahop) çevirmek yasaklandı.
1959- Trabzon'da bir Amerikan üssü kuruldu.
1960- Said-i Nursi'nin mezarı açıldı, kemikleri İsparta civarında bilinmeyen bir yere gömüldü.
1961- Türkiye'nin Ortak Pazar'a üyelik başvurusu reddedildi.
1961- MGK Başbakan İsmet İnönü'nün başkanlığında ilk toplantısını yaptı.
1962- Güneydoğu sınırındaki köylerin 25 km içeri çekilmesine karar verildi. Karara kaçakçılığın artması ve Irak'taki isyan neden gösterildi.
1965- Siyasi Partiler Kanunu kabul edildi.
1966- Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Çetin Altan'ın Türkiye-Amerika Birleşik Devletleri ilişkileriyle ilgili gensoru önergesi reddedildi.
1971- Profesör Mümtaz Soysal ile yazar Sevgi Soysal Mamak Askeri Cezaevi'nde evlendi.
1972- Apollo 17 uzay mekiği, Cape Canaveral Uzay Üssü'nden fırlatıldı.
1975-Endonezya, Doğu Timor'u işgal etti.
1976- Adana'nın Yumurtalık ilçesi yargıcını öldürme iddiasıyla yargılanan Yılmaz Güney 19 yıla mahkum edildi.
1979-İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Cavit Orhan Tütengil öldürüldü. Olay yerine "Anti Terör Birliği" imzalı bir bildiri bırakıldı.
1979- Filistinli 4 gerilla Ankara'da Mısır Büyükelçiliği'ni bastı. Gerillalar 2 gün sonra teslim oldu.
1983- İber havayollarına ait bir Boeing-727 ile bir DC-9 yoğun siste Madrid havaalanının pistinde çarpıştı: 93 kişi öldü.
1984- Yüzücü Sabri Özün, 100 metre kelebek yarışlarında Balkan Şampiyonu oldu.
1987- Tempo Dergisi yayın hayatına başladı.
1987- Paso Robles-Kaliforniya'da bir yolcu uçağı düştü: 43 kişi öldü.
1988- Nemrut Dağı Ulusal Parkı açıldı.
1988- Ermenistan'da 6,9 şiddetinde bir deprem meydana geldi: 25.000’in üzerinde ölü, 15.000'den fazla yaralı, 400.000 kişi evsiz kaldı.
1991- Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (DİSK) Genel Kurulu, 11 yıl aradan sonra toplandı.
1992- Profesör İhsan Doğramacı kısa adıyla YÖK diye anılan Yüksek Öğretim Kurulu başkanlığından istifa etti. YÖK başkanlığına 19 Mayıs Üniversitesi rektörü Mehmet Sağlam atandı.
1993- Diyarbakır Ergani çevresindeki kazılarda bulunan 9 bin yıl öncesine ait kumaş parçasının dünyadaki en eski kumaş örneği olduğu açıklandı.
1995- Isparta, Senirkent ilçesinde sel: 74 ölü.
1996- TBMM'de harçları protesto etmek için pankart açan öğrencilerin yargılanması sona erdi; gençler toplam 96 yıla mahkûm oldular.
1999- Düzce,Türkiye'nin 81. ili oldu.
2000- 60 bin küreselleşme karşıtı, AB'nin Nice zirvesini protesto etti.
( "Avrupa satılık değildir", "Kapitalist Avrupa'ya hayır, sosyal Avrupa'ya evet", "Polis heryerde, adalet hiçbir yerde" sloganları atıldı. Bir grup küreselleşme karşıtı Paris Ulusal Bankası'nı yaktı. Zirvede hukuksal bağlayıcılığı olmamakla birlikte AB anayasasının çekirdeği sayılan "Temel Haklar Şartı” kabul edildi. )
2001- Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu'nun (KESK) öncülüğünde kamuda çalışan kadınlar "işyerinde pantolon giyme hakkı" için eylem yaptılar. İşe pantolon giyerek gittiler.
2002- Londra'da yapılan, 92 ülkenin katıldığı Dünya Güzellik Yarışması'nda Azra Akın Dünya Güzeli seçildi.
( Nijerya'da yapılması gereken yarışma çıkan olaylar nedeniyle Londra'ya alınmıştı. Akın, Türkiye'den, 1932'de Keriman Halis'in ardından Dünya Güzeli seçilen ikinci kadın. )
2002- Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, 1991'de işgal ederek Körfez Savaşı'nın çıkmasına yol açtığı Kuveyt'ten özür diledi.
2002- Bangladeş'te dört tiyatroya yapılan bombalı saldırılarda 18 kişi öldü, 200 kişi yaralandı.
2003- Rusya'da, Sovyetler Birliği'nin yıkılmasından sonra dördüncü kez parlamento (Duma) seçimi yapıldı.
( Başkan Vladimir Putin'i destekleyen Birleşik Rusya Partisi yüzde 37.1, 1999'da yüzde 24.29 oy alan Komünist Parti yüzde 12.7 oranında oy aldı. Liberal partiler ilk kez yüzde 5 olan barajı aşamadı. Yuri Lujkov yüzde 75 oy oranıyla üçüncü kez Moskova Belediye Başkanı oldu. )
2004- Hamid Karzai Afganistan devlet başkanlığı görevine başladı.
2004- Sahnede kaza sonucu komaya giren tiyatro sanatçısı Eren Uluergüven'e beyin ölümü tanısı konuldu. Uluergüven'in organları hastalara nakledildi.
2004- Hollanda hükümeti, PKK'nın terörist örgütler listesine alınmasına karar verdi. Bakanlar Kurulu'nda kabul edilen karara göre, listedeki örgütler bir başka isim altında da faaliyet gösteremeyecek, mal varlıkları dondurulacak.
2005- ABD'de Temsilciler Meclisi işkence mağdurlarına destek öngören yasa tasarısını kabul etti.
(Beyaz Saray ise CIA ve ABD ordusunun işkence yapmasını yasaklayan madde eklenirse tasarıyı veto edeceğini duyurdu. )


7 Aralık – Doğanlar

1598- Gian Lorenzo Bernini, 17. yüzyıl Romasında ünlü, Barok tarzında çalışan bir heykeltraş (ö. 1680)
1823- Leopold Kronecker, Alman matematikçi ve mantıkbilimci (ö. 1891)
1838- Mathias Villiers de l'Isle-Adam, Fransız yazar.
1909- Nikola Vaptsarov, Bulgar şair
1928- Amerikalı dil bilimci, siyaset bilimci ve yazar Noam Chomsky
1933- Gazeteci Oktay Ekşi
1948- Müzisyen Tom Waits
1973- Basketbol oyuncusu İbrahim Kutluay
1980- John George Terry, İngiliz futbolcu
1987- Aaron Carter, ABD'li şarkıcı ve oyuncu


7 Aralık – Ölenler

1986- Öykücü ve romancı Mehmet Seyda.
1894- Süveyş Kanalı'nı hayata geçiren Fransız diplomat Ferdinand de Lesseps öldü.
1949- Gazeteci Ethem Ruhi Balkan.
1956- ''Çalıkuşu''nun yazarı Reşat Nuri Güntekin, 67 yaşında Londra'da öldü.
1959- Besteci, oyun yazarı ve eleştirmen Ekrem Reşit Rey.
1967- Prof.Dr. Cavit Erginsoy
1974- ''Hayali Küçük Ali'' olarak tanınan Karagöz oynatıcısı, yazar Mehmed Muhiddin Sevilen, 88 yaşında öldü.
1979-İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Cavit Orhan Tütengil, uğradığı saldırıda 58 yaşında öldü.
1985- Robert Graves, İngiliz akademist, şair, ve romancı
1992- Fotoğraf sanatçısı yönetmen Şahin Kaygun, 41 yaşında öldü.
1993- Ressam Abidin Dino, 80 yaşında öldü.
1994- Tiyatro ve sinema sanatçısı Ayfer Feray.
2004- Sahnede kaza sonucu komaya giren tiyatro sanatçısı Eren Uluergüven

8 ARALIK


1808- Napolyon Bonaparte komutasındaki Fransız ordusu Madrid'e girdi.
1863- Santiago (Şili)'de bulunan Iglesia de la Compañía kilisesi çıkan bir yangın sonucu tamamen yandı: 2000'den fazla kişi öldü. Yangın sonrasında buraya bir anıt dikildi.
1911-Mustafa Kemal, Bingazi-Derne-Tobruk bölgesinde yerli halkı örgütleyerek, İtalyan kuvvetlerine karşı başarılı direnişlerde bulundu.
1936- Nikaraqua'da Anastasio Somoza cumhurbaşkanı seçildi.
1941- Pearl Harbor Saldırısından bir gün sonra ABD Kongresi Japonya'ya savaş ilan etti ve 2. Dünya Savaşı'na resmen girmiş oldu.
1942- Vatan gazetesi, Hitler ve Mihver devletleri karşıtı yazılar nedeniyle kapatıldı.
1948-Birleşmiş Milletler, Güney Kore'nin tanınmasını onayladı.
1953- Türkiye Dünya Futbol Şampiyonluğu elemelerinde İspanya'yı saf dışı bıraktı ve finallere katılmaya hak kazandı.
1962- Avrupa Birliği Devletleri, Karşılıklı Sağlık Yardımı Antlaşması imzaladılar.
( Antlaşmaya Türkiye de katıldı. Buna göre yurtta tedavisi mümkün olmayan hastaların bakımını bu imkana sahip devletler yapacak. )
1964- İstanbul Berec Pil Fabrikası'nda 1000 işçi greve başladı.
1966- Dünyadaki ilk "işçi şirketi" olduğu söylenen Türksan kuruldu. Kuruluş amacının yurtdışında çalışan Türkiyeli işçilerin tasarruflarını "değerlendirmek" olduğu açıklandı.
1967-Kıbrıs'taki kriz sonrasında Yunan askerlerinin adadan tahliyesine başlandı.
1968- Uluslararası Tokyo Maratonu'nda İsmail Akçay dördüncü oldu.
1969- Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi'nde olaylar çıktı. Sol görüşlü öğrenci Mehmet Büyüksevinç açılan ateş sonucu öldü.
1972- Yazar Doğan Koloğlu 7,5 yıl hapse mahkûm oldu.
1973- Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk yazar Çetin Altan'ın cezasını affetti. Ancak Altan'ın 2 yıllık hapis cezası af kapsamı dışında kaldı.
1978- 26 Kasım'da Trabzon'da vurulan Karadeniz Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Necdet Bulut öldü.
1985- Adam Sanat dergisi yayımlanmaya başladı.
1987- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov bütün orta ve kısa menzilli füzelerin sökülmesine ilişkin antlaşmayı imzaladılar.
1987- Filistin'de intifada başladı.
1987- Ömer Kavur'un yönettiği Anayurt Oteli 9. Nantes "3 Kıta Film Şenliği"nde büyük ödülü aldı.
1991- Boris Yeltsin ile Ukrayna ve Beyaz Rusya cumhuriyetlerinin devlet başkanları Bağımsız Devletler Topluluğu'nun (BDT) kuruluşunu ilan ettiler.
1992-TBMM, Somali'ye asker gönderilmesini kararlaştırdı.
1993- Sabancı Center açıldı.
1994- Demokrasi Partisi (DEP) davası sonuçlandı.
( İdamları istenen Hatip Dicle, Orhan Doğan, Leyla Zana, Selim Sadak, Sırrı Sakık ve bağımsız milletvekili Mahmut Alınak toplam 89 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. Aldıkları cezaları, cezaevinde yattıkları süreyle karşılayan Mahmut Alınak ve Sırrı Sakık tahliye oldu. )
1994- Refah Partisi lideri Necmettin Erbakan mal varlığını açıkladı: 148 kilo altın. Necmettin Erbakan yarım trilyonluk birikimi döviz ve altınla yapmış.
1995- Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK)kuruldu.
1995- Eralp Akkoyunlu 1987 yılında çıktığı dünya seyahatini tamamlayarak bunu gerçekleştiren 5. Türk oldu. 6 yıl 7 ay süren bu yolculukta Akkoyunlu, 302 gün seyir yaparak dünyayı dolaştı.
1996- PKK rehin tuttuğu 6 askeri Kuzey Irak'taki Zap kampında Refah Partisi Van Milletvekili Fettullah Erbaş, İnsan Hakları Derneği Genel Başkanı Akın Birdal ve Mazlum-Der İzmir Şube Başkanı Halit Çelik'e teslim etti.
1999- İşçi sendikaları konfederasyonları Türk-İş, Hak-İş, DİSK ile işveren konfederasyonu TİSK, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlâr Konfederasyonu ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği başkanları, "7'li Sivil İnisiyatif" oluşumunu kurumlaştırma kararı aldı.
2000- Şartlı Salıverme Yasa tasarısı, TBMM'de 7 çekimser ve 72 ret oyuna karşılık 297 oyla kabul edildi. Koalisyon ortağı MHP milletvekillerinden 26'sı oylamaya katılmadı. 9 MHP'li de ret oyu kullandı.
2000- KKTC'de genel grevin beşinci gününde başkent Lefkoşa'da 15 bin çalışanın katıldığı bir miting düzenlendi. Hükümet geri adım atınca grevi bitirme kararı alındı. Mitingde "Ankara'nın paketinede kuklalarına da hayır" sloganı atıldı.
2000- Rusya parlamentosunda (Duma) SSCB milli marşının bestesinin Rusya Federasyonu'nun da milli marşı olması kabul edildi.
2000- Uluslararası Halter Federasyonunun Atina'daki kongresinde ilk kez bir sporcu olarak Naim Süleymanoğlu asbaşkanlığa seçildi.
2002- AKP, 9 Şubat 2003'te yapılacak Siirt seçiminde Genel Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın aday olacağını resmen açıkladı.
2003- Erdoğan Teziç, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından YÖK Başkanlığına atandı.
2003- Hükümet Şişe Cam Fabrikası'ndaki grevi 60 gün süreyle erteleme kararı aldı. 2001'deki Şişe Cam grevi de milli güvenlik nedeniyle ertelenmişti.
2004- ABD Temsilciler Meclisi'nin onayladığı yasa tasarısıyla 15 istihbarat birimi tek çatı altında toplanıyor, kontrolu yeni kurulacak ulusal istihbarat direktörlüğü sağlayacak.
2004- Feminist yazar Nevval Saadavi Mısır'da başkanlık seçimlerinde aday olduğunu açıkladı. Saadavi, Mısır'ın bağımsızlığını kazanmasından bu yana ilk kadın başkan adayı.
2004- Ohio eyaletindeki Damageplan konserinde Dimebag Darrell (Darrell Lance Abbott), Nathan Gale adlı bir çılgın tarafından sahnede vuruldu.
2005- Hırvatistan ordusunun eski generali Ante Gotovina İspanya'da yakalandı. Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi tarafından 1995'te Hırvatistan'dan düzenlenen operasyonda Krajina kentinde yaşayan Sırp sivilleri öldürmek ve sürmekle suçlanıyordu.
2006- ABD'nin Hindistan'la nükleer işbirliği anlaşması Kongre'nin iki kanadında da onaylandı. Hindistan artık ABD'nin nükleer yakıt ve teknolojisinden faydalanacak ve sadece sivil nükleer tesislerini denetime açacak, askeri nükleer tesislerinin gizliliği korunacak.



8 Aralık – Doğanlar

M.Ö. 65- Quintus Horatius Flaccus (ö. 27 Kasım MÖ 8), Augustus döneminin en önemli Romalı şairi
1765- Elias (Eli) Whitney (ö. 8 Ocak 1825, Connecticut), ABD'li mucit ve sanayici
1865- Finlandiyalı besteci Jean Sibelius.
1925- Sammy Davis Jr., ABD'li oyuncu, dansçı, ve komedyen (ö. 16 Mayıs 1990)
1925- Oscar ödüllü Avusturyalı aktör ve yönetmen Maximilian Schell.
1925- Arnaldo Forlani, İtalyan devlet adamı ve 1980 - 1981 tarihleri arasında İtalya Başbakanı olan Hristiyan-Demokrat politikacı
1926- Joachim Fest, Alman yazar (ö. 2006)
1936- David Carradine, Oyuncu
1943- Rock grubu Doors'un şarkıcısı Jim Morrison (ö 3 Temmuz, 1971), ABD'li şarkıcı, söz yazarı, besteci ve şairdir.
1953- Kim Basinger, Oyuncu
1957- Phil Collen, Rock müzisyeni (Def Leppard)
1962- Marty Friedman, Rock müzisyeni (Megadeth)
1966- Sinead O'Connor, Müzisyen
1971- Abdullah Ercan, Türk futbolcu
1978- Ian Somerhalder, ABD'li oyuncu
1981- Azra Akın, Hollanda'nın Almelo kentinde doğmuş, 2002 Türkiye güzeli ve ardından da Miss World Dünya Güzellik Yarışması'nda dünya güzeli seçilmiş manken-model ve oyuncu
1982- Hamit Altıntop, Türk futbolcu
1989- Dilbilimci Berke Vardar



8 Aralık – Ölenler

1796- Petro Aleksandroviç Rumyantsev, (d 4 Ocak 1725) Çariçe II. Katerina'nın emrinde 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşına kumandanlık etmiş Rus generali
1831- James Hoban, İrlandalı mimar, Beyaz Saray en önemli eserlerinden biridir
1864- George Boole, İngiliz matematikçi ve filozof
1894- Pafnuty Lvovich Chebyshev, (d 16 Mayıs 1821) Rus matematikçidir
1978- Eski İsrail başbakanı Golda Meir, Kudüs'te 80 yaşında öldü
1980- John Lennon (The Beatles grubunun kurucusu, rock şarkıcısı).
( New York'daki evinin önünde akli dengesi bozuk bir hayranı (Mark David Chapman) tarafından vurularak öldürüldü. Lennon 40 yaşındaydı. Lennon'ın 70'li yıllar boyunca yazdığı şarkı sözleri ve yaşam biçimi, arkasına aldığı hayran kitlesini artırmıştır. Suikastin, savaş aleyhtarı bu kitle hareketinin müzisyen-dinleyici boyutunu giderek aştığını gören ve bundan rahatsız olan CIA tarafından tezgahlandığı iddia edilir. )
1984- Semih Sancar, (d 1911 Erzurum) Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 16. Genelkurmay Başkanı'dı
2004- Darrell Lance Abbott (Dimebag Darrell) (Pantera grubunun kurucusu, gitarist) Nathan Gale adında çılgın tarafından sahnede vuruldu. Darrell 38 yaşındaydı.

9 ARALIK


1893-İstanbul'da günlerdir süren soğuk hava yüzünden Haliç dondu.
( Haliç'in bütün, Boğaz'ın da önemli bir bölümü donunca Defterdar ile Sütlüce iskeleleri arasında, halk denizi yürüyerek geçmiş. O kış, çocukların hokkalarındaki mürekkeplerin bile donduğu, kümeslerde yaşayan tavukların kaskatı kesilerek buzdan heykele döndüğü, uyanık sokak kedilerinin ağaçlarda donarak dallardan düşecek kuşları kapmak için ağızları açık, ağacın altında bekledikleri yazılır. )
1917- Kudüs, İngiliz ordularının işgal etmesiyle Osmanlı Devleti'nin elinden çıktı.
1923- Ağa Han'ın Başbakan İsmet Paşa'ya gönderdiği mektubu yayımlayan gazeteciler tutuklandı.
1925- Yerli kumaştan elbise giyilmesi kanunu çıktı.
1926- Darülelhan'da, günümüzdeki adıyla konservatuarda, Türk müziği öğretimine son verildi.
1928- Latin harfleriyle ilk mezar taşını Avukat Ali Kemal Bey annesi Aliye Hanım için yazdırdı.
1938- Başkent Ankara'nın yeni tren garı hizmete açıldı.
1941- Çin; Japonya, Almanya ve İtalya'ya savaş ilan etti.
1945- Fenerbahçe futbol takımı Yunanistan'ın Enosis takımını 5-1 yendi.
1949- Birleşmiş Milletler Kudüs'te yönetimi aldı.
1950- Harry Gold, II. Dünya Savaşı sırasında atom bombasının sırlarını Sovyetler Birliği'ne verdiği için 30 yıl hapisle cezalandırıldı.
1951-İstanbul Şişli Camii'nde Evita Peron için mevlüt okundu.
1952- Tiyatro sanatçıları Ruhi Su, Ulvi Uraz, Aclan Sayılgan, Kemal Bekir Özmanav, Süheyl Terek tutuklandı. Sanatçıların Paris'te faaliyet gösteren solcu "İleri Jön Türkler" örgütüyle ilişkileri olduğu ileri sürülüyor.
1961- Tanzanya bağımsızlığını kazandı. Julius Nyrere Cumhurbaşkanı oldu.
1965- Nikolay Podgorni Sovyetler Birliği devlet başkanı oldu.
1967- Ankara'da üniversite öğrencileri "NATO'ya karşı direniş" mitingi düzenlediler.
1972- Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) araştırmasına göre nüfusun yüzde 20'sinin hiç gazete okumadığı açıklandı.
1979- Prof. Dr. Cahit Orhan Tütengil'in cenazesi kaldırıldı.
( Güvenlik güçleri törene katılmak isteyenlere saldırdı. 1 işçi öldü, 8 kişi yaralandı, 61 kişi de gözaltına alındı. Tütengil, iki gün önce silahlı saldırıya uğramıştı. )
1981- Sinema sanatçısı Tarık Akan Almanya'da Türkiye aleyhine propaganda yaptığı iddiasıyla yargıç karşısına çıkarıldı.
1987- Gazze Şeridindeki Cebaliye mülteci kampına İsrail askerinin saldırısı sonucu "intifada"nın ilk şehitleri verildi.
1990- İzmit'te düzenlenen "Sendikal Haklara Saygı" mitingine on binlerce işçi katıldı.
1990- Solidarity(Dayanışma) hareketinin lideri Lech Walesa Polonya'da başkanlık seçimlerini kazandı.
1992- İngiltere Prensi Charles ve Prenses Diana ayrıldıklarını açıkladılar.
1994-Türkiye Gazete Sahipleri Birliği kuruldu.
1994- Türkiye Büyük Millet Meclisi Uluslararası Çocuk Hakları Sözleşmesi'ni, bazı maddelerine çekince koyarak, onayladı.
1995- Nazım Hikmet'in "Rüzgara Karşı Yürüyen Adam" heykeli, Kültür Bakanı Fikri Sağlar'ın da katıldığı törenle Ankara'da Atatürk Kültür Merkezi bahçesine kondu.
1999- Düzce'nin il, Kaynaşlı ve Derince'nin ilçe yapılmasına ilişkin Kanun Hükmünde Kararname, Resmi Gazete'de yayımlandı.
2001- Özbekistan lideri İslam Kerimov'un hakkında uluslararası tutuklama emri çıkarttığı demokrat muhalif şair Muhammed Salih Çekoslavakya'da tutuklandı.
2002- İtalya'da otomotiv şirketi Fiat Oto'nun dört şehirdeki fabrikalarında çalışan toplam 5 bin 600 Fiat işçisi "devlet krizi yaklaşımı" uygulanarak işten çıkarıldı. İki yıl süreli uygulamaya göre işçiler maaşlarının yüzde 80'ini devletten alacak. İşçilerin ne kadarının işlerine geri döneceği belirsiz.
2002- Endonezya hükümetiyle Aceh'teki ayrılıkçılar arasında 26 yıllık savaşı sona erdiren antlaşma imzalandı.
2002- ABD'nin ve dünyanın ikinci büyük havacılık şirketi United Airlines konkordato başvurusunda bulundu.
2003- Eski Başbakan Mesut Yılmaz ile eski Devlet Bakanı Cumhur Ersümer hakkında Türkbank ihalesine fesat karıştırdıkları gerekçesiyle meclis soruşturması açıldı. Aynı gün eski Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan ve eski Devlet Bakanı Recep Önal ile eski Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanları Cumhur Ersümer ve Zeki Çakan haklarında da farklı gerekçelerle meclis soruşturmaları açıldı.
2003- Japonya hükümeti Irak'a asker gönderme kararını onayladı.
2004- ABD Kongresi'nde bütçe yasasının bir parçası olarak Amerikan vatandaşlarına Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde dokunulmazlık vermeyi reddeden ülkelerin mali yardımdan faydalanmamasını öngören karar kabul edildi.
2004- Kanada Anayasa Mahkemesi, eşcinsel evliliklerin anayasaya uygun olduğu kararını verdi.
2005- Aram Yayıncılık'ın sahibi ve sorumlu yazıişleri müdürü Fatih Taş, "Kayıpsın Diyorlar" adlı kitapla "Cumhuriyeti tahkir ve tezyif" suçunu işlediği gerekçesiyle altı ay hapis cezasına çarptırıldı."Kitapta,"bir haber için gittiği Siverek'te 12 Mart 1994'te kaçırılan ve bir daha kendisinden haber alınamayan gazeteci Nazım Babaoğlu'nun hikayesi anlatılıyor.
2007-Türk-İş'in 20. Genel Kurulunda genel başkanlığa son yönetimde genel sekreterlik görevini yürüten Mustafa Kumlu seçildi. Seçimi kaybeden eski genel başkan Salih Kılıç, sendikacılık hayatını noktaladığını açıkladı.
2007- Türkiye Barolar Birliğinin bazı sivil toplum örgütleriyle birlikte düzenlediği "Bağımsız Yargı" mitingi Ankara'da yapıldı.




9 Aralık – Doğanlar

1608- John Milton, İngiliz şair
1842- Peter Alexeyevich Kropotkin, Rus yazar, anarşizm kuramcısı
1895- İspanya iç savaşında "Geçemeyecekler" (No pasaran!) sloganını yaratan, "La Pasionaria" lakabıyla tanınan komünist kadın lider Dolores İbarruri
1915- Alman opera şarkıcısı Elizabeth Schwarzkopf.
1916- Adnan Veli Kanık
1918- Amerikalı aktör Kirk Douglas.
1926- Atıf Yılmaz, film yönetmeni
1929- Amerikalı sinema oyuncusu ve yönetmen John Cassavetes.
1934- Judi Dench, İngiliz oyuncu
1941- Mehmet Ali Birand, gazeteci
1962- Felicity Huffman, Amerikalı oyuncu
1964- Paul Landers, Alman müzisyen
1972- Annalise Braakensiek, Avustralyalı manken ve oyuncu
1972- Frank Edwin Wright III, Alman baterist
1979- Armağan Ünlü, Şair




9 Aralık – Ölenler

1957- Kurtuluş Savaşı komutanlarından emekli Tümgeneral Ali İhsan Sabis öldü.
1988- Türk sanat müziği bestecisi ve koro şefi Radife Erten.
1995- Folklor ve halk müziği uzmanı, derlemeci Sadi Yaver Ataman.
1997- Soprano Zehra Yıldız, beyin kanaması sonucu öldü.
( 'Uçan Hollandalı' operasında Senta'ydı Zehra Yıldız; denizci aşkına ebediyete kadar sadakat sözü veriyordu. 'Salome'de yedi kat tüllerin içinde işveli mi işveli bir dilberdi.
'Tosca'da Floria Tosca olarak, gerçek hayattaki eşi Süha Yıldız'ın canlandırdığı Cavaradossi'ye, "yalnızca senin için ölebilirim" diyordu.
Türkiye'de Leyla Gencer'den sonra primadonna niteliği taşıyan tek ses olarak nitelenen Zehra Yıldız, Siyasal Bilgiler Yüksekokulu İşletme Bölümü ve İstanbul Mimar Sinan Konservatuvarı Şan Bölümü'nden mezun oldu. )
((1982'de İstanbul Devlet Operası'nın solist kadrosuna dahil edildi ve Johann Strauss'un 'Venedik'te Bir Gece' operetindeki o küçük rolle çıktığı sahneden ölümüne kadar da hiç inmedi. ))
2002- Yazar-şair Faik Baysal, 80 yaşında. Orhan Kemal Roman Armağanı ve Sait Faik Hikaye Armağanı almış, Meydan Larousse ansiklopedisinin hazırlanmsına katkıda bulunmuştu.
2004- Müteahhitlik firması STFA (Sezai Türkeş-Feyzi Akkaya) Grubu'nun kurucularından Feyzi Akkaya, 97 yaşında.
2007-"İktisadın duayeni" olarak tanınan Prof. Dr. Sabahattin Zaim, 81 yaşında İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede vefat etti.

10 ARALIK


“ Dünya İnsan Hakları Günü “
1948’de kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, “insan haklarının anayasası” olarak tanımlanır. İnsanın doğuştan sahip olduğu kişisel hak ve özgürlükleri tanımlar, her insanın yasa önünde eşit olduğunu, işkenceye, kötü muameleye ve onur kırıcı cezalara tabi tutulamayacağını ilan eder. İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesi yolunda uluslararası toplum tarafından sürdürülen çabalara yol gösterici işlevini bugün de sürdürür. 1948’de kabul edildiği tarih 10 Aralık her yıl Dünya İnsan Hakları Günü olarak kutlanır.


BM’nin altı temel insan hakları sözleşmesi vardır:
1-Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi
2-Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi
3-İşkenceye Karşı Sözleşme
4-Irk Ayrımcılığının Önlenmesi Sözleşmesi
5-Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi
6-Çocuk Hakları Sözleşmesi


Türkiye, Birleşmiş Milletler çerçevesinde oluşturulan temel insan hakkı sözleşmelerinin tümüne taraftır.

1774- Rus Çarlığı'na karşı Kazak isyanı önderi Pugaçev idam edildi.
1817- Mississippi, A.B.D. nin 20. eyaleti olarak birliğe katıldı.
1863- Londra metrosu açıldı.
1898- İspanyol-Amerikan savaşı sona erdi; Küba, İspanyadan bağımsızlığını kazandı, 1902'ye kadar ABD idaresi altında kalacak.
1901- İlk Nobel ödülleri verildi.
1902- Mısır'da Nil nehri üzerinde inşa edilen Aswan Barajı hizmete girdi.
1906- Theodore Roosevelt, Rus-Japon savaşının sona ermesinde oynadığı arabuluculuk rolünden dolayı, Nobel Barış Ödülü'nü alan ilk Amerikalı oldu.
1918- Trabzon'da, Faik Ahmet (Barutçu) tarafından yayınlanan ''İstikbal'' gazetesinin ilk sayısı çıktı.
1919- Kaptan Ross Smith, İngiltere'den Avustralya'ya 2 bin 500 mil gibi bir mesafeyi uçan ilk insan oldu.
1923- İrlandalı şair William Butler Yeats Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
1923-Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Hükümeti arasında Dostluk Antlaşması imzalandı.
1927- Fransız filozof Henri Bergson Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
1929- Alman yazar Thomas Mann Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
1948- Birleşmiş Milletler Meclisi, İnsan Hakları Bildirgesini kabul etti. Türkiye de kabul oyu verdi.
1948-Türkiye, BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) üyesi oldu.
1956- Macaristan'da çatışmalar başladı, sıkıyönetim ilan edildi.
1964- Martin Luther King Nobel barış Ödülü'nü aldı.
1970- Rus yazar Aleksandr Soljenitsin Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
1971- Aralarında Türkiye İşçi Partisi Genel Sekreteri Tarık Ziya Ekinci'nin de bulunduğu 26 sanıklı Devrimci Doğu Kültür Ocakları davası Diyarbakır'da başladı.
1975- Rus bilim insanı Andrey Saharov Nobel Barış Ödülü’nü aldı.
1977- Uluslararası Af Örgütü Nobel Barış Ödülü’nü aldı.
1977- İstanbul Toptaşı Cezaevi'nden 9 siyasi tutuklu kaçtı.
1978- "Sedat Simavi Basın Ödülü" Uğur Mumcu'ya verildi.
1978- 1988. İnsan Hakları Derneği "Genel Af ve Ölüm Cezalarının Kaldırılması" talepli 130 bin imzalı dilekçeyi Meclis Genel Sekreterliği'ne sundu.
1978- Enver Sedat ve Menahem Begin Nobel Barış Ödülü’nü aldı.
1979- Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü Gürer Aykal görevinden alınmıştı. 10 Aralık günü bu göreve İsmet Kurt'un atanması üzerine Devlet Opera ve Balesi çalışanları Carmina Burana'nın sahnelenmesine katılmama kararı aldı. Kurt iki gün sonra istifa etti.
1979- Rahibe Teresa Nobel Barış Ödülü’nü aldı.
1982- Günaydın gazetesi yayın hayatına başladı.
1983- Arjantin'de askeri rejim sona erdi; Arjantin'in 8 yıldan sonra ilk sivil başkanı Raul Alfonsin oldu.
1983- Polonyalı Dayanışma Sendikası lideri Lech Walesa Nobel Barış Ödülü’nü aldı.
1984- Güney Afrika'lı Piskopos Desmond Tutu Nobel Barış Ödülü’nü aldı.
1986- Türk asıllı Bulgar halterci Naim Süleymanov (Süleymanoğlu) Avustralya'da Türkiye'ye iltica etmek istediğini bildirdi.
1987- İnsan Hakları Derneği "Genel Af ve Ölüm Cezalarının Kaldırılması" talepli 130 bin imzalı dilekçeyi Meclis Genel Sekreterliği'ne sundu.
1987- Sedat Simavi Basın Ödülü Uğur Mumcu'ya verildi.
1988- Mısırlı Necip Mahfuz Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
1988-Türkiye'de ilk karaciğer nakli gerçekleştirildi. Ameliyatı, Hacettepe Üniversitesinden Prof. Dr. Mehmet Haberal yaptı. Bursalı Ahmet Aktaş'ın karaciğeri, korneaları ve böbrekleri beş hastaya nakledildi.
1988- Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in veto ettiği öğrenci affı yasası Meclis'te tekrar kabul edildi. Yasa, üniversitelerde türbana izin veriyordu.
1989- Aliağa'da çevre şenliği yapıldı.
1993- Güvenlik kuvvetleri Özgür Gündem gazetesinin İstanbul Kadırga'daki merkezini bastı ve tüm çalışanları gözaltına aldı.
1994- Yaser Arafat, Shimon Perez ve Yitzhak Rabin Nobel Barış Ödülü’nü aldılar.
1994- Aksiyon Dergisi yayın hayatına başladı.
2000- İsveç'teki Avrupa Kros Şampiyonası'nda Türkiye genç bayanlarda takımda gümüş, aynı kategoride Elvan Can ile tarihinde ilk kez bronz madalya kazandı.
2002- Eski Amerikan Başkanı Jimmy Carter, 1970 lerde Orta Doğu'da sürdürdüğü diplomatik arabuluculuklarından dolayı Nobel Barış Ödülü’nü aldı.
2002- Stanford Üniversitesi insan embriyosu klonlayacağını açıkladı.
2002- Kuzey Koreden gelen Scud füzeleri taşıyan bir gemi Umman denizinde İspanyol donanması tarafından durduruldu.
2002- Bangladeş gözaltına aldığı iki Avrupalı gazeteciyi serbest bıraktı.
2002- 10 Aralık İnsan Hakları Günü'nde,Ankara 24. Asliye Ceza Mahkemesi, KESK'e bağlı 35 sendikacıyı, Ankara'da "izinsiz toplantı ve gösteri yürüyüşü" yaptıkları gerekçesiyle 15'er ay hapse mahkum etti.
2003- ABD yönetimi Irak'taki yeniden inşa çalışmalarını ihale bile açmadan Amerikan şirketlerine verdi. Fransa,Almanya, Rusya ve Kanada'yı savaşa muhalefetleri nedeniyle açılan ihalelerden dışladı. Türkiye son anda ihaleye dahil edildi.
2003- İranlı Shirin Ebadi, Nobel Barış Ödülü’nü alan ilk müslüman kadın oldu.
2005- Nobel Barış Ödülü'nü alan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed Baradey, "nükleer silahların kölelik ve soykırım gibi tabu haline gelmesi" çağrısı yaptı.
2006- Orhan Pamuk Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
( İsveç Akademisi başkanı tören konuşmasında; "Orhan Pamuk İstanbul'u Dostoyevski'nin St. Petersburg'u, Joyce'un Dublin'i, Proust'un Paris'i yaptığı gibi, vazgeçilmez bir edebiyat tapınağı haline getirdi" dedi. )
2007-Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Prof. Dr. Erdoğan Teziç'in görev süresinin dolmasıyla boşalanYÖKüyeliği veYÖKBaşkanlığı'na Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan'ı seçti.YÖKBaşkan Vekili Prof. Dr. Aybar Ertepınar ise görevinden istifa etti.



10 Aralık – Doğanlar

1804- Carl Gustav Jacob Jacobi, Alman matematikçi
1821- Köylülerin tutku ve sıkıntılarını dile getiren eserleriyle tanınan Rus şair ve gazeteci Nikolay Alekseyeviç Nekrasov.
1830- Emily Dickinson, ABD'li şair
1851- Melvil Dewey, Dewey ondalık sınıflandırma sisteminin yaratıcısı ABD'li kütüphaneci
1870- Pierre-Felix Louis, Şair
1870- Konut tasarımlarıyla I. Dünya Savaşı sonrası modernist Avrupa mimarlığını kuvvetle etkileyen Avusturyalı mimar Adolf Loos.
1883- Sovyetler Birliği'nde 1930'larda gerçekleştirilen "büyük temizlik" davalarının başsavcısı Rus hukukçu ve siyasetçi Andrey Yanuaryeviç Vişinskiy.
1891- Nelly Sachs, Alman yazar ve şair (ö. 1970)
1948- Dušan Bajevi263; Bosnalı futbolcu, teknik direktör
1978- Anna Jesie324; Polonyalı atlet
1986- Azamat Tarbanov, Kazak Kickboksçu



10 Aralık – Ölenler

1198- Endülüslü-Arap felsefeci ve hekim İbn Rüşt
1896- Dinamitin kaşifi İsveçli kimyacı Alfred Nobel.
1967- Türk Tarih Kurumu eski başkanı ve Bolu Milletvekili Hasan Cemil Çambel.
1972- Besteci Hakkı Derman, öldü.
2005- Amerikalı komedyen, artist Richard Pryor
2006- 1973-1990 yılları arasında Şili'yi diktatörlükle yöneten general Augusto Pinochet, 91 yaşında.

11 ARALIK


1901- İngiltere'de ilk masa tenisi birliği kuruldu ve İlk masa tenisi turnuvası düzenlendi.
1923- Mustafa Kemal Paşa İngiltere'de yayınlanan The Times gazetesine demeç verdi: "Milli hâkimiyet esasına dayanan ve bilhassa Cumhuriyet idaresine malik bulunan memleketlerde siyasi partilerin mevcudiyeti tabiidir. Türkiye Cumhuriyeti'nde de birbirini denetleyen partilerin doğacağına şüphe yoktur."
1927- Doğu illerinde Birinci Genel Müfettişlik kurulmasına karar verildi; müfettişliğe İbrahim Tali Bey (Öngören) atandı.
1928- İkinci İktisat Şûrası toplandı.
1930- Bank of the United States, ekonomik kriz nedeniyle kapılarını kapattı.
1931- Westminster Tüzüğü 1931 ile Birleşik Krallık dominyonlarına kendini yönetme hakkı verildi.
1936- İngiltere Kralı VIII. Edward, sevgilisi Madam Simpson uğruna tahtını terk etti. Üç ay önce 4-6 Eylülde İstanbul'a gelen VIII. Edward, Atatürk'ün konuğu olmuştu.
1938- Sivas-Erzincan demiryolu açıldı.
1941- Adolf Hitler ve Benito Mussolini'nin açıklamasıyla Almanya ve İtalya, Amerika Birleşik Devletleri'ne savaş ilan etti.
1942- Çorum'da 5.9 büyüklüğündeki depremde 25 kişi öldü, 589 ev yıkıldı.
1952- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda ilk uygulama; telif hakkı Yelpaze mecmuasına ait olan bir resimli romanı yayınlayan Hürriyet gazetesi aleyhine dava açıldı.
1962- MGK Genel Sekreterliği kuruldu.
1972- Genişletilmiş Komuta Konseyi, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Demokrat Partililerin siyasi haklarının iadesine karşı olduğunu açıkladı.
1976- Ankara Üniversitesi süresiz kapatıldı. Aynı gün İstanbul Bebek Maksim Gazinosu yandı.
1977- Yerel seçimler sonuçlandı: Cumhuriyet Halk Partisi 715, Adalet Partisi 710, Milliyetçi Hareket Partisi 58, Milli Selamet Partisi 46, Cumhuriyetçi Güven Partisi 7 ve bağımsızlar 171 belediye başkanlığı kazandılar.
1978- İran'ın başkenti Tahran'da sabah toplu gösteriler düzenlendi. İsfahan'da 40 kişi öldürüldü, 60 kişi yaralandı.
1987- Necatigil Şiir Ödülü Ahmet Oktay'a verildi. Şair ödülü, "Yol Üstünde Semender" adlı yapıtıyla aldı.
1991- Avrupalı Birliği ülkeleri, 1999'un para birliği için son tarih olacağını açıkladı.
1993-Türkiye'nin Bağdat Büyükelçiliği İdare Ataşesi Çağlar Yücel Bağdat'ta aracının içinde uğradığı silahlı saldırı sonucu şehit oldu.
1994- Başbakan Tansu Çiller "Ne mutlu Türkiye vatandaşıyım diyene" dedi.
1994- Çeçenya tek yanlı olarak bağımsızlığını ilan etti. Rusya yüzlerce tank ve askerle Çeçenya'ya girdi.
1997- "Susurluk Olayı" nedeniyle, Doğru Yol Partisi milletvekilleri Mehmet Ağar ve Sedat Bucak'ın dokunulmazlıkları kaldırıldı.
1999- Avrupa Birliği Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi sona erdi. Sonuç belgesinde Türkiye'nin adaylığı "kesinleşti". Başbakan Bülent Ecevit, Helsinki'ye gitti ve Avrupa Birliği (AB) Bayrağı altında diğer devlet başkanları ile birlikte fotoğraf çektirdi.
2000- Pakistan'da askeri yönetim, sürgüne gönderdiği devrik Başbakan Navaz Şerif ve ailesinin mal varlığına el koydu.
2002- Amerikan Temsilciler Meclisi ve Senatosu, istihbarat faaliyetlerinin eşgüdümünün daha iyi sağlanabilmesi için iç istihbarat örgütü kurulmasını tavsiye etti.
2003- Gürcistan, Güney Osetya Özerk Cumhuriyetine asker gönderdi. Osetya, Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze'nin devrilmesinin ardından Rusya ile birleşme talebini dile getirmişti.
2004- Mardin Kızıltepe'de Ahmet Kaymaz ve 12 yaşındaki oğlu Uğur Kaymaz'ın "terörist oldukları" gerekçesiyle öldürülmelerini protesto etmek ve yaşam hakkını savunmak için İstanbul Taksim'de insan zinciri oluşturuldu.
2004- DEHAP, Anayasa'daki "Türkiye Cumhuriyetinin resmi dili Türkçedir", "Türk devletine vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkes Türk'tür" ve "Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında anadil olarak okutulamaz" maddelerinin değiştirilmesi için kampanya başlattı.
2004- İstanbul Modern Sanat Müzesi açıldı.
2005- Savaş suçuyla yargılanan Hırvat general Ante Gotovina'nın tutuklanıp Lahey'e teslim edilmesi Hırvatistan'da onbinlerce milliyetçi Hırvat protesto etti.
2006- Aralarında Türkiye Kamu-Sen, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Toplumsal Düşünce Derneği, Atatürkçü Düşünce Derneği ve Türkiye Emekli Astsubaylar Derneği'nin de bulunduğu 40 örgüt, emekli orgeneral Şener Eruygur'un başkanlığında platform oluşturdu. Amaçları; "Cumhuriyet'in temel niteliklerini korumak".
2006- Endonezya'da Aceh'liler ilk kez yerel yöneticilerini seçtiler.
( Seçimi, gerilla örgütü Özgür Aceh Hareketi'nin (GAM) içinde bir grup olan Genç Türkler'in lideri İrvandi Yusuf kazandı. Yusuf, vatana ihanetten ömür boyu hapis yatarken 2004'teki tsunaminin hapishaneyi yıkmasıyla özgürlüğüne kavuşmuştu. )


11 Aralık – Doğanlar

1803- Fransız besteci Hector Berlioz.
1843- Tuberküloz basilini bularak Verem ve Kolera hastalıklarını keşfeden Alman fizikçi Robert Koch.
1863- Annie Jump Cannon, Amerikalı astronom
1882- Fiorello Henry La Guardia, Amerikalı politikacı
1911- Necip Mahfuz, Nobel ödüllü Mısırlı yazar
1912- Carlo Ponti, İtalyan film yapımcısı
1918- Nobel ödüllü Rus romancı Aleksandr Soljenitsin.
1943- John Forbes Kerry, Amerikalı politikacı (Demokrat Parti)
1974- Rey Mysterio, Amerikan güreşçisi
1981- Javier Saviola, Arjantinli futbolcu


11 Aralık – Ölenler

1951- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Mustafa Muğlalı öldü.
1953- Hürriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi İstanbul'da öldü.
1967- Gazeteci ve siyaset adamı Asım Us İstanbul'da öldü.
1967- Türkçü-Turancı görüşleriyle tanınan yazar Nihal Atsız.
1974- Oymabaskı sanatçısı Aliye Berger 71 yaşında öldü.
1975- Yazar Hüseyin Nihal Atsız 70 yaşında İstanbul'da öldü.
1987- Sinema ve tiyatro sanatçısı Adile Naşit 57 yaşında yaşama veda etti.
( Gerek sinema filmlerinde, gerekse oyunlarda, basit, saf, iyi yürekli kadın tiplemesini başarıyla oynadı ve kendine has bir üslupla yenileyerek birer karakter oyuncusuna dönüştürdü. Gittiğinde, yüreğimizden kocaman birer parçayı da beraberinde götürdü. )
1993 -Türkiye'nin Bağdat Büyükelçiliği İdare Ataşesi Çağlar Yücel aracında uğradığı silahlı saldırı sonucu öldü.
2002- André Roch, İsviçreli dağcı
2005- Tiyatro sanatçısı Nihat Aybars, 89 yaşında.

12 ARALIK


627- Ninova Muharebesi: Bizans İmparatoru Herakleios'un ordusu, Pers İmparatoru II. Kosrau'nun güçlerini yendi.
1870- Güney Carolina'lı Joseph H. Rainey, ABD kongresine seçilen ilk siyahi oldu.
1900- Norveçli Johann Waaler, kağıt tutacağının ("ataş") patentini aldı.
1901- Guglielmo Marconi, Atlas Okyanusu'nu aşan ilk telsiz telgraf sinyallerini yolladı.
( 25 Nisan 1874'te doğan Guglielmo Marconi, ilk başarılı telsiz telgraf sistemini geliştirdi. Kısa dalga radyo iletişimi üzerine yaptığı çalışmalarla modern uzun erimli radyo yayımcılığının gelişmesini olanaklı kıldığı için, radyonun babası olarak bilinir.
Başka bilim insanlarının katkılarıyla geliştirilen radyo, televizyonun bulunuşuna dek en önemli kitle iletişim aracı olarak kaldı.
Telsiz telgrafın geliştirilmesine katkıları için, Alman Karl Ferdinand Braun ile birlikte 1909 yılında fizik dalında Nobel Ödülü ile onurlandırıldı. İtalyan fizikçi Marconi, 20 Temmuz 1937'de vefat etti. )
1911- Hindistan'ın başkenti Kalküta yerine Delhi oldu.
1923-TBMM, 15 Mayıs 1919 ile 1 Kasım 1923 arasında üstün hizmet gösterenlere İstiklal Madalyası verilmesini kararlaştırdı.
1929- Başbakan İsmet Paşa, "Başlıca hedefimiz milli paramızı kıymetlendirerek altına bağlamaktır," dedi.
1936- İngiltere Kralı VIII. Edward aşkı tercih etti.
(Wallis Simpson'la sarayın onaylamadığı beraberliğini sürdürmek için tahttan çekildi. 11 ay oturduğu İngiltere tahtından, radyodan meşhur veda konuşmasını yaparak iner. Müstakbel karısını da yanına alarak Fransa'ya gönüllü sürgüne gider, evlendiğinde düğününe kraliyet ailesinden kimse gelmez.
”Size, sevdiğim kadının desteği ve yardımı olmaksızın bu ağır sorumluluğun yükünü taşımayı imkansız bulduğumu ve kral olarak görevlerimi dilediğim şekilde yerine getiremeyeceğimi söylemek zorundayım.-8. Edward “ )
1940- Salvador gemisi Silivri önlerinde battı. Bulgaristan'dan Filistin'e gittiği açıklanan gemideki 352 Musevi yolcunun 230'u boğularak öldü.
1941- II. Dünya Savaşı: İngiltere Bulgaristan'a; Macaristan ve Romanya ABD'ye; Hindistan da Japonya'ya savaş ilan etti.
1948-Süleyman Demirel, Nazmiye hanım ile evlendi.
1949- Türkiye Büyük Millet Meclisi,Türkiye'nin Avrupa Konseyi'ne katılmasını onayladı.
1956- Japonya, Birleşmiş Milletler'e üye oldu
1957- Türkiye, Birleşmiş Milletleri uyardı; Yunanistan tezi kabul edilirse Kıbrıs'ta iç savaş çıkabilir.
1962- Türkiye İşçi Partisi Genel başkanı Mehmet Ali Aybar beraat etti. Aybar milli menfaatlere aykırı hareket ettiği iddiasıyla yargılanıyordu.
1962- Heykeltraş İlhan Koman, 31. Venedik Bienali'nde "Giacometti Ödülü"nü aldı.
1963- Kenya bağımsızlığını ilan etti.
1966- Metin Erksan'ın yönettiği "Yılanların Öcü" adlı film Tunus'ta düzenlenen Kartaca Film Festivali'nde altın madalya kazandı. "Yılanların Öcü" Fakir Baykurt'un aynı adlı romanından uyarlanmıştı.
1968- Silahlı Kuvvetler içinde oluşturulduğu ileri sürülen "Milli Devrim Ordusu" adlı gizli bir örgütle ilişkileri olduğu iddiasıyla 5 tabii senatör Sezai Okan, Şükran Özkaya, Mucip Ataklı, Ekrem Acuner ve Suphi Karaman'ın dokunulmazlığı kaldırıldı.
1971- Bangladeş bağımsızlığını ilan etti.
1979- Rodezya'nın adı Zimbabwe olarak değişti.
1986- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) radyasyon nedeniyle Türkiye'den çay ve fındık alımını durdurdu.
1986- Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Günü Şiir Yarışması'nı Türkiye'den Ayşe Aydeniz kazandı. Yarışmaya tüm dünyadan 2 binin üzerinde genç şair katılmıştı.
1990- Arnavutluk'da yeni partilerin kurulmasına izin verildi.
1990- Erdal İnönü ile Süleyman Demirel buluştu, ortak bildiri imzalayarak erken seçim istediler.
1991-Endonezya'daki depremde 1500 kişi öldü.
1994- Fikri Sağlar, Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) genel sekreterliğinden istifa etti. Sağlar, Terörle Mücadele yasa tasarısının yasalaşmaması nedeniyle istifa ettiğini açıkladı.
ay Hüseyin bir suikast girişiminde ciddi şekilde yaralandı.
1996-Saddam Hüseyin'in oğlu Uday Hüseyin bir suikast girişiminde ciddi şekilde yaralandı.
1997- Recep Tayyip ErdoğanDiyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde yargılanmaya başlandı.
( Davet üzerine gittiği Siirt’te, miting sırasında Ziya Gökalp'in 1912 yılında Balkan Savaşı için yazdığı Asker Duası'nın değiştirilmiş bir versiyonu ile; orduyu öven dizeyi söylemeden yerine "Minareler süngü Kubbeler miğfer Camiler kışlamız Müminler asker," mısralarını eklediği için Yargılama sonucu Türk Ceza Kanunu’nun 3122 maddesinden “Halkı din ve ırk farkı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmek” suçunu işlediği gerekçesiyle dört ay hapis cezasına çarptırıldı bu cezasını 24 Temmuz 1999 günü tamamladı. )
1999- Yaklaşık on yıldır yurtdışında yaşayan yazar Demir Özlü Türkiye'ye döndü.
2000- İki polisin öldürülmesini ve af yasasını protesto için 4 bin çevik kuvvet görevlisi polis silahlı, sloganlı gösteri yaptı.
( Bayrampaşa'dan Cağaloğlu'na yürüyen polisler yolları kesip Vilayeti kuşattı. İçişleri Bakanı'nı protesto etti, emirleri sloganla yanıtladı. "Bizi satanı biz de satarız", "Örgütler savulun silah kullanacağız", "Polisin insan hakları yok mu" sloganlarını attılar. )
2000- Etiyopya ile Eritre arasında iki yıl süren savaşa son veren barış anlaşması Cezayir'de imzalandı.
2000-ABD Anayasa Mahkemesi, Florida'da oyların yeniden sayımı işlemini durdurdu ve seçimleri Cumhuriyetçi aday George W. Bush'un kazandığını açıkladı.
2001- KKTC'de muhalif Avrupa gazetesinde bir tarih öğretmeni "Türkiye'nin işgalinin ardından özgürlüğümüz elden gitti" diye yazınca görevden uzaklaştırma aldı. Bu kararı protesto eden öğretmenler genel greve gitti.
2002- AB'nin genişlemeyi ele aldığı Kopenhag zirvesinde, AB dönem başkanı Danimarka Başbakanı Anders Rasmussen, Kopenhag kriterlerini yerine getirdiğine karar verilirse 2004 Aralık ayında Türkiye ile müzakerelere başlama kararının değerlendirileceğini bildirdi.
2003- İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi "laiklik, demokrasi ve İslam çelişmez.Toplum hem dinden yana hem laik olabilir" dedi.
2004- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nca satışa çıkarılan Osman Hamdi'nin "Kaplumbağa Terbiyecisi" adlı tablosunu 5 trilyon liraya (5 milyon YTL) Pera Müzesi aldı.
2004- Almanya'da yaşayan sinema yönetmeni Fatih Akın'ın "Duvara karşı" filmi Avrupa Sinema Akademisi tarafından yılın en iyi filmi seçildi. "Duvara Karşı" daha önce Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı kazanmıştı.
2005- Nobel ödüllü Gabriel Garcia Marquez, Jose Saramago, Günter Grass ve Umberto Eco ile Carlos Fuentes, "Türklüğü aşağıladığı" iddiasıyla yargılanan yazar Orhan Pamuk'a destek için bildiri yayımladı:"Pamuk davası ifade özgürlüğüne darbe. Yargı süreci durdurulmalı."
2005- Lübnan'da Suriye karşıtı Hıristiyan gazeteci-vekil Cibran Tüeyni bombalı saldırı ile öldürüldü. El Nehar gazetesinin sahibi Tüeyni'nin öldürülmesini "Doğunun Özgürlüğü ve Birliği Savaşçıları" üstlendi.
2006- Tuzla'da boş araziye atılan yüzlerce zehirli varil hakkındaki dava sonuçlandı. "Çevreyi kasten kirletmek" suçundan yargılanan herkes beraat etti. Gerekçe: "O tarihte suç değildi."
2006- İran'da "Holocaust Çalışması: Küresel Perspektif" başlıklı konferans düzenlendi. 30 ülkeden 66 araştırmacı katıldı. Britanyalı haham Ahran Cohen, "Biz holocaust'u yaşadık. Ama bu asla Filistinlilere adaletsizliği haklı göstermek için kullanılamaz," dedi.
2009- DTP "temelli" kapatıldı. DTP'nin üst düzey yöneticilerine siyaset yasağı getirildi. Yasaklı isimler 5 yıl süreyle siyaset yapamayacak.




12 Aralık – Doğanlar

1786- Alman besteci Carl Maria Von Weber.
1821- Fransız romancı Gustave Flaubert.
1915- Amerikalı Oscar ödüllü aktör ve şarkıcı Frank Sinatra.



12 Aralık – Ölenler

1574-Osmanlı padişahı II. Selim (d. 1524)
1935- Erzurum Milletvekili Necip Asım Yazıksız.
1942- Avukat, yazar, çevirmen Haydar Rifat Yorulmaz.
1959- Asker ve siyaset insanı Ali Rıza Artunkal.
1988- Ressam Zeki Faik İzer 83 yaşında öldü.
1997- Opera sanatçısı Zehra Yıldız İstanbul'da öldü.
2003- Azerbaycan devlet başkanı Haydar Aliyev kalp yetmezliği hastalığından dolayı uzun süredir tedavi gördüğü Ankara GATA'da 83 yaşında öldü.

13 ARALIK


1522- Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman, Rodos'un teslimini istedi.
1642- Hollandalı denizci Abel Tasman, Yeni Zelandayı keşfetti.
1754- Osmanlı padişahı III. Osman'ın saltanatı başladı
1789- Fransa'da Ulusal Muhafız Birliği (National Guard) kuruldu.
1805- Sırp İsyanları ve Kara Yorgi'nin önderliği altında Sırpların Belgrad'ı ele geçirmesi.
1877- 2. Meclis-i Mebusan çalışmalarına başladı.
1903- İtalyan asıllı ABD’li dondurma satıcısı Italo Marcioni, ilk dondurma külahının patentini aldı.
1914- Mesudiye zırhlısı, Çanakkale'de bir İngiliz denizaltısı tarafından batırıldı.
(( Mesudiye Zırhlısı, Osmanlı Devleti'nde Abdülaziz döneminde başlatılan donanma seferberliği ile Osmanlı Donanması'na katılmış bir gemidir. 1872 yılındaİngiltere’nin Thames Iron Works tersanesinde yapılmaya başlandı ve 1874'te denize indi.
1875 yılında İstanbul'a gelen gemi modern teknolojide silahlarla donatılmış, donanmaya meraklı padişahın gözbebeği olmuştu, ama 1876'da Abdülaziz'in devrilmesinde de gemi büyük rol oynadı.
Zırhlı, 1903 yılında, bakım onarım için, İtalya’nın Cenova kentindeki Ansaldo tersanelerine yolladı.Hızı 17 mile çıkarıldı ve topları büyük ölçüde elden geçirildi.
Önemli ateş gücüne sahip olması nedeniyle Birinci Dünya Savaşı'nda Çanakkale'de karadaki istihkamlara yardımcı olması için yüzer tabya olarak kullanılmak istendi ve Sarısığılar mevkiinde sığ suda demirlendi.
Ama savaşın hemen başında, 13 Aralık 1914 günü teğmen Holbrock emrindeki B-11 denizaltısı tarafından batırıldı.598 kişilik mürettabatından 10 subay ve 15 er şehit oldu. ))
1934- Dil Komisyonu edebiyat derslerinin yeni dile göre nasıl okutulacağını kararlaştıracak.
1936- Milli Eğitim Bakanlığı'nın yayınladığı genelgeye göre, öğrenciye soyadıyla hitap edilecek.
1937- İlk seloteyp satışa sunuldu.
1942- Çorum'da deprem: 25 kişi öldü, 589 ev yıkıldı.
1943- İkinci Basın Kongresi, Ankara'da toplandı.
1945- Filarmoni Derneği İstanbul'da ilk konserini verdi.
1949- İsrail Kudüs'ü başkent ilan etti. Arap-İsrail Savaşı'ndan sonra, Eski Kent ve Doğu Kudüs Ürdün'de, Batı Kudüs de İsrail'de kaldı. Kent, BM kararlarına göre ''uluslararası kent'' ilan edilmişti.
1957- İran'da deprem: 2 bin kişi öldü.
1957- Birleşmiş Milletler Siyasi Komisyonu Kıbrıs'ta Yunanistan tezini kabul etti. Ankara kararı tepkiyle karşıladı, Kıbrıslı Türkler kararı kabul etmediklerini açıkladı.
1960- Fransa cumhurbaşkanı Charles De Gaulle'ün Cezayir ziyareti olaylı geçti. Fransız milliyetçilerinin çıkardığı olaylar sırasında 123 kişi öldü.
1960- Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Yeni Gün ve Öncü gazetelerini 3 gün süreyle kapattı.
1967- Yunanistan Kralı Konstantin'in, cuntaya karşı darbe girişimi başarısız oldu. Albaylar Cuntası iktidarını sürdürdü. Kral ülkesini terk etmek zorunda kaldı.
1969- Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO) Ankara'daki hava kirliliğini ele aldı.
1974- Malta'da cumhuriyet ilan edildi
1980- 12 Eylül askeri yönetiminin dördüncü ayında sol görüşlü Erdal Eren askeri mahkeme kararıyla idam edildi.
( İdam cezası verildiğinde yaşı tutmayan Erdal Eren'in yaşı asılmadan önce mahkemece büyültüldü. 12 Eylül darbesinden sonra sıkıyönetim mahkemeleri üst üste idam kararı vermeye başladı. Yaşı tutmadığı için büyültülerek 13 Aralık'ta idam edilen Erdal Eren de; 1980-1984 yılları arasında idama mahkum edilen 50 kişiden biriydi. Kenan Evren'in idamlarla ilgili olarak,"hainleri asmayıp ta besleyecek miyiz?" sözleri, uzun yıllar belleklerde yer etti. )
1981- Polonya'da General Wojciech Witold Jaruzelski, sıkıyönetim ilan etti, 14 bin Dayanışma sendikası üyesi işçi tutuklandı.
1983- 45. Türkiye Cumhuriyeti Hükümet 1. Özal Hükümeti (13 Aralık 1983 - 21 Aralık 1987) göreve başladı.
1985- İçişleri Bakanlığı bir önerge hazırladı; "komünist zanlısı" yakını olanlara güvenlik belgesi verilmeyecek.
1991- Kültür Bakanı Fikri Sağlar,12 Eylül sonrasında yasaklanan ve depolarda tutulan 25 bin kitabın kütüphanelere verileceğini açıkladı.
1992- Cumhurbaşkanı Turgut Özal Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sözleşmesini veto etti. Sözleşme çalışanlara iş güvencesi getiriyordu. Özal'ın kararından işverenler memnun oldu. İşçi sendikalarıysa Özal'ı işçi düşmanlığı ile suçladı.
1995- Avrupa Parlamentosu Türkiye ile imzalanan Gümrük Birliği anlaşmasını onayladı.
1996- Kofi Annan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri seçildi.
1998- İtalya'da düzenlenen 5. Avrupa Kros Şampiyonası'nda Türk Genç Bayan Milli Takımı şampiyon oldu.
2000- Çevik kuvvet polisleri İstanbul ve Bursa'dan sonra Adana, Antalya, Mersin, İzmir ve Gaziantepte'de af yasasını protesto eylemi yaptı. Polisler silahlarını ve keplerini sallayarak kilometrelerce yürüdü.
2000- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Abdullah Öcalan'ın "adil yargılanmadığı" konusundaki başvurusunu görüşmeyi kabul etti.
2001- Amerikan yönetimi Celalabad'da ele geçirdiğini söylediği Usame Bin Ladin'in konuşma kasedini yayınladı. Kasette Usame Bin Ladin 11 Eylül saldırılarını nasıl planladıklarını anlatıyor.
2001- ABD Başkanı George W. Bush, 1972 tarihli Anti-Balistik Füze Anlaşması'ndan (ABM) çekileceğini Rusya'ya resmen bildirdi. Amerikan yönetimi anlaşmanın füze kalkan projesini engellediğini düşünüyor.
2002- AB Kopenhag Zirvesi sonuç bildirgesi yayımlandı: "Türkiye Aralık 2004'e kadar Kopenhag Siyasi Kriterleri'ni yerine getirirse, üyelik görüşmeleri başlayacak."
2002- Avrupa Birliği Genişlemesi AB,10 yeni devletin 1 Mayıs 2004'ten itibaren üye olacağını açıkladı.
2003- Irak'ın devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin Tıkrit'te bir çiftlik evindeki çukurda yakalandı.
( Saddam'ın yakalandığı haberini KYB lideri Celal Talabani duyurdu. Saddam yakalandığında "halkım esir, üzgünüm" dedi. Irak halkının bir bölümü sevinç gösterileri yaparken, bir bölümü yastaydı. )
2004- Şili'nin eski diktatörü Augusto Pinochet'nin, 1970 ve 1980'li yıllardaki Akbaba Operasyonu sırasında suç işlediği gerekçesiyle evinde gözetim altında tutulmasına ve hakkında yeni dava açılmasına karar verildi.
2005- TMSF'nin satışa çıkardığı Telsim, 4 milyar 550 milyon dolarla dünyanın en büyük mobil telekomünikasyon operatörlerinden olan İngiltere'den Vodafone'un şirketi Vodafone Telekomünikasyon A.Ş'ye ihale edildi.
2005- Türkiye İnsan Hakları Sözleşmesi'nin idamı "koşulsuz" olarak kaldıran protokolünü de onayladı;"savaş hali de dahil, hiçbir koşulda herhangi bir kimse için idam cezası uygulanamayacak.
2005- ABD'de cinayet suçundan idama mahkum olan, yazdığı kitaplarla Nobel Barış Ödülü'ne beş defa aday gösterilen eski çete lideri Stanley "Tookie" Williams zehirli iğneyle idam edildi. Kaliforniya valisi Arnold Schwarzenegger "Tookie"yi affetmedi.
2006- Nobel Edebiyat ödülü sahibi yazar Gabriel Garcia Marquez ile pop müzik yıldızı Shakira Latin Amerika Birleşik Eylem Vakfı'nı (ALAS) kurdu. Vakıf kıtada her yıl 350 bin çocuğun ölümüne neden olan yoksullukla mücadele edecek.


13 Aralık – Doğanlar

1521- Papa Sixtus V
1533- İsveç Kralı Eric XIV
1553-Fransa Kralı Henry IV
1640- İngiliz Naturalist Robert Plot
1662- İtalyan filozof ve biliminsanı Francesco Bianchini
1678- Çin imparatoru Yongzheng
1724- Alman biliminsanı Franz Aepinus
1784- Avusturya Arşidükü Louis
1797- Alman romantik şair ve yazar Heinrich Heine
1816- Alman mühendis,mucit ve sanayici Ernst Werner von Siemens
1949- Tarık Akan, Türk sinema sanatçısı
1967- Jamie Foxx, Amerikalı erkek sinema oyuncusu
1969- Tony Curran; Glasgow, İskoçya doğumlu aktör
1973- Emre Aşık, Türk futbolcusu
1981- Amy Lynn Lee, Evanescence grubunun ABD 'li vokalist ve bestecisi




13 Aralık – Ölenler

1466- Donatello, Floransalı heykeltraş (d. 1386)
1565- Conrad Gesner, İsviçre'li doğabilimci
1754- I. Mahmut, Osmanlı padişahı
1927- Fen Fakültesi müderrislerinden matematikçi Nadir Bey;
1945- Atlet Cezmi Or.
1945- Gazeteci Selim Nüzhet Gerçek.
1955- Gaetano Donizetti, Nobel Ödülü sahibi, Portekizli nörolog ve siyasetçi
1966- Ahilya Moshos, T.B.M.M. 9. Dönem de DP İstanbul milletvekili olarak Meclise giren 4
1974- Yazar ve politikacı Yakup Kadri Karaosmanoğlu.
( Anadolu Ajansı TAŞ'nin kurucuları (1925) arasında ve ilk yönetim kurulunda üye olarak yer alan; romancı, gazeteci, siyaset adamı Yakup Kadri Karaosmanoğlu, AA Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı yürütürken, Ankara'da 85 yaşında vefat etti. )
1977- Her büyük edebiyat yapıtının ince bir mizah içermesi gerektiğini kanıtlayan yazar Oğuz Atay, 43 yaşında yaşama veda etti.
Kısacık yaşamına Tutunamayanlar adlı baş yapıtının yanı sıra, Korkuyu Beklerken, Tehlikeli Oyunlar, Oyunlarla Yaşayanlar, Bir Bilim Adamının Romanı gibi sağlam eserler sığdırdı.
1979- Şair ve yazar Behçet Necatigil 63 yaşında İstanbul'da öldü.
2001- Chuck Schuldiner, gitarist ve solist
2002- Zal Yanovski, gitarist
2002- Alternatif müzik grubu Stereolab'ın solisti Mary Hansen trafik kazasında, 36 yaşında.
2003- Fadva Tukan, Filistinli şair

14 ARALIK


1885- Fevziye Mektepleri Vakfı: Işık Lisesi kuruldu.
1900- Bilim adamı Max Planck, kuantum teorisini Berlin Fizik Birliğinde sundu.
1911- Güney Kutbu'nu keşfetmek için bir yıl boyunca hazırlıklar yapan Norveçli kaşif Roald Amundsen (1872-1928), İngiliz rakibi Scott'ı geride bırakarak bölgeye ulaştı.
(150'yi aşkın köpekle bölgeye giden Amundsen, Scott'ın yanına aldığı küçük Sibirya taylarını besleyecek ot bulamaması üzerine merkeze daha çabuk ulaşmayı başarmıştır. )
1927- Çin'de milliyetçi Çan Kay-şek kuvvetleri Kanton'daki komünist ayaklanmayı bastırdı.
1936-Ankara 19 Mayıs Stadı açıldı.
1939- Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti üyeliğinden çıkarıldı.
1954- Kıbrıs meselesi Birleşmiş Milletler'de görüşüldü.
( Türk delegesi Selim Sarper; "Kıbrıs, Türk sahillerinden 40 mil ötededir. Yunanistan'a 600 mil mesafede olan bu ada Yunanistan'ın olamaz" dedi. )
1955- Arnavutluk, Avusturya, Bulgaristan, Kamboçya, Seylan (şimdiki Sri Lanka), Finlandiya, Macaristan, İrlanda, İtalya, Ürdün, Laos, Libya, Nepal, Portekiz, Romanya ve İspanya Birleşmiş Milletler Örgütü'ne dahil edildiler.
1959- Başpiskopos Makarios Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı oldu.
1960- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD kuruldu. 9 Ortak Pazar üyesi ile Avrupa Serbest Ticaret Birliği EFTA'ya üye 7 ülke, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada tarafından kuruldu. Türkiye de anlaşmayı imzaladı.
1960- İstanbul Boğazı'nda Yunan ve Yugoslav tankerleri çarpıştı; 52 kişi öldü.
1962- NASA'nın Mariner-2 adlı uzay aracı Venüs gezegeninin yakınından geçti. Mariner-2 dünyaya Venüs hakkında bilgi yolladı.
1967-Yunanistan Kralı Konstantin'in cuntaya karşı darbe girişimi başarısız oldu. Albaylar Cuntası iktidarı sürdü. Kral ülkesini terk etmek zorunda kaldı.
1969- Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi'nde sol görüşlü öğrenci Battal Mehetoğlu öldürüldü. Mehetoğlu, öldürülen 8. öğrenci oldu.
1977- Tunç Okan'ın yönettiği "Otobüs" filmi, Türkiye gösterime girdi.
1977- Cumhuriyet Halk Partili Aytekin Kotil İstanbul Belediye Başkanı oldu.
1979- Türkiye’de akaryakıt bulunmaz oldu.
( Başbakan Süleyman Demirel "Ecevit bize tanklar dolusu fuel-oil bıraktı da içtik mi " dedi. İstanbul konutlara yapılan fuel-oil dağıtımı durduruldu. )
1981- İsrail, Suriye kontrolündeki Golan Tepeleri'ni ilhak etti. İsrail parlamentosu, Golan Tepeleri'nin ilhakını bir günde onayladı.
1983- İstanbul Vaniköy'deki 100 yıllık Hasan Birinci Yalısı çıkan yangında tamamen yandı.
1985- Başbakan Turgut Özal "İşkence varsa gerekli cezayı da veririz. Karakollarda şimdi güler yüz programları yapılıyor" dedi.
1989- Şili'de ilk demokratik seçimler yapıldı.
1990- Polonyalı futbolcu Koseçki 2 milyon dolara Galatasaray'a transfer oldu; bu Türkiye'de o güne kadar ödenen en yüksek transfer ücretiydi.
1994- Avukat Faik Candan öldürülmüş olarak bulundu. Candan Demokrasi Partisi (DEP) avukatlarındandı.
1995- Savaşın tarafları Alia İzzetbegoviç (Bosna), Slobodan Miloševiç; (Sırbistan), ve Franjo Tuchman (Hırvatistan) arasında Dayton Antlaşması Dayton, Ohio'da (ABD) imzalandı. Eski Yugoslavya'da son üç yıldır süren savaş sona erdi.
1996- Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu'nun (KESK) Ankara düzenlediği "Demokratik devlet, halk için bütçe" mitingine 100 bin kişi katıldı.
1999- Fransa'dan Türkiye'ye iadesi kararlaştırılan organize suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı, Türkiye'ye getirildi.
2000- 7 Kasım'da yapılan ABD başkanlık seçimlerinde 36 gündür süren belirsizlik Demokrat aday Al Gore'un "çekilmesiyle" son buldu. ABD'nin başkanı George W. Bush.
2000- Aydın ve milletvekillerinden oluşan arabulucu heyet, ölüm orucuna dönüştürülen açlık grevinin sona ermesi için girişimlerde bulundu. Heyetin İstanbul Bayrampaşa Cezaevi'nde tutuklu temsilcileriyle yürüttüğü görüşmeler, sonuç alınamadan sona erdi. 20 Ekim'de 18 cezaevinde 865 tutuklu ve hükümlü açlık grevine başlamıştı.
2002- Seçim yenilgisi üzerine çekilme kararı alan DYP'nin 10 yıllık genel başkanı Tansu Çiller'in yerine Mehmet Ağar, Kongre'de genel başkan seçildi.
2002- Iraktaki BM silah denetçileri şefi Hans Blix, Iraktan geçmişte ve şu anda kimyasal, biyolojik ve balistik füze programlarıyla ilgili çalışan bilim adamlarının listesini istedi.
2002- Çankırı'da Vali Ayhan Çevik'e bombalı saldırıya karışmaktan aranan terör örgütü TKP-ML-TİKKO üyesi Selma Korkut, Sivas'ta emniyet güçlerine teslim oldu.
2003- Devrik Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, doğum yeri Tikrit'e 20 kilometre uzaklıktaki El Dor kasabasında bir sığınakta ABD birliklerince yakalandı.
2003- KKTC'de yapılan seçimlerde hiç bir parti tek başına iktidar olacak oya ulaşamadı. CTP yüzde 35.18 oy oranıyla birinci parti oldu. UBP yüzde 32.93, BDH yüzde 13.14, DP yüzde 12.93 oy aldı.
2003- Afganistan'da Devlet Başkanı Hamid Karzai liderliğideki hükümet Loya Jirga'yı (büyük şura) topladı. Şurayı oluşturan 500 delegenin 100'ü kadın. 10 gün sürecek toplantılarda anayasa taslağı şekillenecek.
2004- Britanya'da aşırı sağcı Britanya Ulusal Partisi'nin (BNP) lideri Nick Griffin, halkı ırkçılığa teşvik ettiği gerekçesiyle gözaltına alındı. BNP, göçmenlerin ülkelerine yollanmasını savunuyor.
2004-İstanbul'da G-MALL Kültür ve Alışveriş Merkezi'ndeki ''Büyü'' filminin galasında, sinemada çıkan yangında 164 kişi dumandan etkilendi, 3 kişide yanıklar oluştu.
2005- Kuş gribi vakalarının ardından 14 Ekimde yasaklanan kanatlı yaban hayvanlarının avı serbest bırakıldı.
2005- İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, "Yahudi soykırımı, Avrupalıların İsrail'i yaratmak için ürettiği bir efsane" dedi. Rıza Hatemi liderliğindeki İranlı reformcular, ilk kez Ahmedinecad'a karşı bildiri yayımlayarak, sözlerinin ülkenin resmi politikası olarak algılandığı ve milli güvenliğe zarar verdiğini belirttiler.
2006- Hükümetin sosyal politikalarını protesto eden KESK üyeleri Türkiye genelinde iş bırakma eylemi yapıp meydanlara çıktı. Yaklaşık 40 bin memur iş bıraktı. Eğitim-Sen Genel başkanı Alaattin Dinçer "Katılım 1994 ve 2000 eylemlerinin gerisinde" dedi.


14 Aralık – Doğanlar

1503- Fransız astrolog ve fizikçi Nostradamus (Michel de Nostredame) doğdu.
1887- Xul Solar, Arjantinli ressam ve heykeltraş (ö. 9 Nisan 1963)
1951- Nükhet Ruacan, Caz sanatçısı
1980- Didier Zokora, Fildişi Sahilli futbolcu
1981- Asuman Sertel, Senaryo yazarı
1988- Vanessa Anne Hudgens, ABD'li şarkıcı ve aktrist



14 Aralık – Ölenler

1799- Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucusu ve ilk başkanı George Washington.
1873- Louis Agassiz, ABD'li zoolog, glasiyolog ve jeolog
1925- Nafıa Vekili (Bayındırlık Bakanı) Süleyman Sırrı Bey.
1987- Fıkralarıyla tanınan Mahmut Baler.
1989- Sovyet nükleer fizikçi, insan hakları savunucusu ve Nobel Barış ödülü sahibi Andrey Saharov
1995- Piyanist Gülay Uğurata.
2003- Bestekar udi İrfan Özbakır öldü.
2003- 2003. 'Filistin'in şairi' olarak tanınan kadın şair Fadva Tuka, 86 yaşında. Alleby Köprüsü'nde Bekleyiş şiirinde "Bekleyen, geçmek için yalvaran acınası gözler" dizeleriyle ünlüydü.
2005- Rodney William Whitaker , (d 12 Haziran 1931) (Trevanian müstear adlı) ABD'li yazar
2006- ABD'li sinema oyuncusu Peter Boyle, 71 yaşında. Sanatçı 1996'da "X-Files" dizisindeki rolüyle Emmy ödülünü almıştı.
2006- Atlantic Records kurucusu Ahmet Ertegün.

15 ARALIK


1256- İran'da bulunan asasinlerin Alamut kalesi, Hulagu Han ordusu tarafından yok edildi.
1574- III. Murat 12. Osmanlı padişahı olarak tahta çıktı.
1840- Napolyon Bonapart'ın kalıntıları, St. Helene adasından Paris'e getirilerek Invalides'e gömüldü.
1890- Amerikan yerli kabilelerinden Titan Dakotaları'nın şefi Oturan Boğa (Tatanka İyotanka), ABD'nin harekete geçirdiği yerel polis ve askerler tarafından öldürüldü.
1893- Wilhelm Ludwig Thomsen, Danimarka Kraliyet İlimler Akademisinde sunduğu bildiriyle Orhun alfabesini çözdüğünü ve Orhun Kitabeleri'ni okuduğunu bilim dünyasına açıkladı.

(( Göktürk Kitabeleri ya da Orhun Yazıtları, Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Göktürk Alfabesi ile Göktürkler tarafından yazılmış yapıtlardır. Bilge Kağan ve Kül Tigin anıtlarını Yollug Tigin yazmıştır, Yollug Tigin aynı zamanda Bilge Kağan'ın yeğenidir.
Yazıtlar, 1889 yılında Moğolistan'da Orhun Vadisi'ndeki anıtlarda saptanmıştır.Bu yazıtlar II.Köktürk devletine aittir.
Yazılış tarihi 8. yüzyılın başlarına dayanmaktadır. 1893 yılında Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Ludwig Peter Thomsen tarafından, Rus Türkolog Vasili Vasilyeviç Radlof'un yardımıyla çözülmüş ve aynı yılın 15 Aralık günü Danimarka Kraliyet Bilimler Akademisi'nde bilim dünyasına açıklanmıştır. ))

1923- Türkiye - Macaristan dostluk antlaşması İstanbul’da imzalandı
1934- Bingöl'de 4.9 büyüklüğündeki depremde 12 kişi öldü.
1936- Ankara 19 Mayıs Stadyumu açıldı.
( Açılışta, Başbakan İsmet İnönü "Türkiye'yi idare edenler, stadyumu en kıymetli mektep gibi her yerde kurmaya çalışacaklardır. Türkiye'nin istikbalini idare edecek olan genç nesil, açık havada açık meydanlarda yetişecektir" dedi. )
1939- Sinema dünyasının en popüler filmlerinden biri olan "Rüzgar Gibi Geçti"nin galası yapıldı.
1941- 769 Rumen Yahudisi yolcusuyla Filistin'e gitmekte olan Struma gemisi İstanbul'a geldi. Yolcuların inmesine izin verilmedi. 23 Şubat 1942'de limandan ayrılmak zorunda kalan gemide 7 gün sonra nedeni açıklanamayan bir patlama olmuş. 21 yaşındaki bir genç dışında kimse kurtulamamıştı.
1942- Varlık vergisi mükellefleri listeleri açıklandı. Varlık Vergisi 330 milyon lira olarak kesinleşti.
1948- TBMM'de Sivas Kongresi'ne Seçilen Temsil Heyeti Üyeleriyle TBMM'nin Birinci Döneminde Bulunan Üyelere Vatani Hizmet Tertibinden Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kabul edildi.
1948- Fransa ilk nükleer reaktörün kuruluş çalışmalarına başladı.
1949- Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) İstanbul bürosu açıldı.
1954- Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) kuruldu.
1957- Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Yunanistan'ın Kıbrıs tezini red etti. Birleşmiş Milletler Siyasi Komisyonu iki gün önceki toplantısında aynı tezi kabul etmişti.
1958- Adalet Bakanı Esat Budakoğlu, 4 yıl içinde basın suçundan 238 gazetecinin mahkûm olduğunu açıkladı.
1960- Erzurum Radyosu yayına başladı.
1960- I. Baudouin kraliçe Fabiola adını alan Fabiola de Moray Aragón ile evlendi.
( Evlilik töreni Brüksel'deki Saint-Michel-et-Gudule katedralinde yapıldı ve Belçika'da ilk kez olmak üzere televizyonda yayınlandı. )
1969- Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) ile İlkokul Öğretmenleri Sendikası'nın (İlk-Sen) birlikte düzenlediği boykot başladı. Boykota 120 bin öğretmen katıldı.
1970- Polonya'da işçiler ayaklandı.
1970- Sovyet uzay sondası Venera 7 Venüs gezegenine ulaştı ve etrafında 23 dakika dolanarak Dünya'ya bilgi gönderdi.
1972- Yazar Yaşar Kemal, pasaport verilmediği için uluslararası bir toplantıya gidemedi. Tepkiler üzerine, yazara 15 gün sonra pasaportu verildi.
1986- Olimpiyat şampiyonu halterci Naim Süleymanoğlu Türk vatandaşı oldu.
1987- Cumhuriyet tarihinde ABD Doları resmen ilk kez dört haneli rakama ulaştı. Merkez Bankası Amerikan Dolarının satış kurunu 1.000,13 TL'ye yükseltti.
1989- Romanya'da, devlet başkanı Nicolay Çavuşesku'nun devrilmesine kadar gidecek olan halk ayaklanması başladı.
1990- Kırgızistan bağımsızlığını ilan etti.
1993- HBB televizyonundan Erhan Akyıldız ve muhabir Ali Tevfik Berber Genelkurmay Başkanlığı Askeri Mahkemesi tarafından tutuklandı. Halkı askerlikten soğutan yayın yaptıkları ileri sürülen televizyoncular 5 gün sonra serbest bırakıldı.
1994- Savaşa Karşı Barış dergisi yayımlanmaya başladı.
1996- Türkiye tarihinde bir piyango çekilşinde o güne kadarki en büyük ikramiye bir Sayısal Loto talihlisine çıktı: 211 milyar TL.
2000- Afyonkarahisar ve çevresinde büyüklüğü 5.8 olan depremde 6 kişi öldü, 42 kişi yaralandı.
2000- Bitlis'in Tatvan ilçesi yakınında 6. Zırhlı Tugay Komutanlığına ait askeri helikopter düştü. Kazada, 2 asker şehit oldu, 5 asker yaralandı.
2000- Dünyanın en büyük nükleer kazasının yaşandığı Çernobil Nükleer Santralı törenle kesin olarak kapatıldı.
2000- Belçika parlamentosu Tüzük Komisyonu'nda "üyeleri arasında ırkçılıktan mahkumiyeti bulunanların yer aldığı siyasi oluşumların kurulmasına izin verilmemesi veya kurulmuş ise kapatılabilmesini " öngören madde kabul edildi.
2001- İsrail, tanklarla Gazze Şeridi'nin Beyt Hanun kentine girdi.
( Sokağa çıkma yasağı ilan eden İsrail güçleri, karşılarında taş atan yüzlerce Filistinli çocuk buldu; üçü çocuk beş kişi öldü. Aynı gün ABD, BM Güvenlik Konseyi'nde İsrail ve Filistin'i "terör eylemleri"ni durdurmaya çağıran tasarıyı veto etti. Gerekçe: "İsrail tecrit ediliyor. )
2002- Rusya'da müebbet hapse mahkum Çeçen komutan Salman Raduyev'in cezaevinde öldüğü açıklandı. Adalet Bakanlığı Raduyev'in iç kanamadan öldüğünü açıkladı.
2004- Yunanistan'da başkent Atina'ya giden yolcu otobüsü kaçırıldı. Silahlı iki eylemcinin talepleri, Rusya'ya gidiş izni ve 1 milyon avro. Eylemciler gece teslim oldu.
2005- Irak'ta yüzde 70 katılımla gerçekleşen genel seçimlerde halk ilk kez dört yıl için milletvekillerini seçti. 307 parti, 19 ittifak ve bağımsızların sunduğu 7 bin 655 aday arasından, Meclisin 275 üyesi belirlendi.
2006- İran'da Uzmanlar Meclisi ve yerel yönetim seçimleri yapıldı.
( Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad oy kaybetti. Dini lideri belirleyen Uzmanlar Meclisi seçimini eski cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani kazandı. Büyük kentlerde kadın adaylar, erkekleri geçti. Şiraz'da en çok oyu Fatma Huşmand, Arak'ta Fariha Abagheri aldı. )


15 Aralık – Doğanlar

1832- Paris'teki Eiffel Kulesi'nin yaratıcısı, Fransız mühendis Gustave Eiffel.
1852- Henri Becquerel, Fransız nobel ödüllü (1903) fizikçi
1882- Fernando Tambroni, (ö 18 Şubat 1963) İtalyan Hristiyan-Demokrat politikacı ve 1960 yılının dört ayı süresince İtalya Başbakanı
1918- Cezayir Bağımsızlık Savaşı lideri Ahmet Ben Bella.
1924- Ruhi Sarıalp, Olimpiyatlarda Üç adım atlamada mücadele etmiş Türk atletidir
1971- Necati Şaşmaz,Kurtlar Vadisi dizisinin başrol oyuncusu.
1979- Adam Brody, ABD'li aktör
1982- Matias Emilio Delgado Arjantinli futbolcu


15 Aralık – Ölenler

1072- Alp Arslan, Selçuklu hükümdarı
1474- Ali Kuşcu, Türk astronom ve matematikçi
1574- II. Selim, Osmanlı padişahı
1675- Johannes Vermeer (ya da Jan Vermeer); (d. 31 Ekim 1632) Hollandalı bir ressam
1890- Amerikan yerli kabilelerinden Titan Dakotalarının şefi ''Oturan Boğa'' (Tatanka İyotake), ABD'nin harekete geçirdiği yerel polis ve askerler tarafından öldürüldü.(d. 1831)
1925- Süleyman Sırrı Bey Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk iki ve dördüncü hükümetlerinde Nafia Vekilliği (Bayındırlık Bakanlığı) yapmış siyasetçidir
1958- Wolfgang Pauli, Avusturyalı nobel ödüllü (1900) fizikçi
1962- Charles Laughton oyuncu (d. 1 Temmuz, 1899)
1966- Amerikalı film yapımcısı, "Miki Fare" (Mickey Mouse) karakteri ile çizgi filmi başlatan Walt Disney.
1989- Sinema oyuncusu Ali Şen.
1992- TRT'nin kurucularından ve ilk Genel Müdürü Adnan Öztrak öldü.
2004- Şair, yazar, yayıncı ve edebiyat araştırmacısı Şükran Kurdakul, 77 yaşında. Türkiye İşçi Partisi'nde Genel Yönetim Kurulu ve Merkez Komitesi üyeliklerinde bulunmuştu.
2006- Amerika'da müzik yapımcısı Türkiye kökenli prodüktör Ahmet Ertegün, 83 yaşında.
( Atlantic Records'ın sahibi Ertegün'ün eserlerini ürettiği grup ve yaorumcular arasında Led Zeppelin, Rolling Stones, Ray Charles, Eric Clapton, Tori Amos, Phil Colins de vardı. )
2006- Amerikalı tarihçi Stanford Shaw, 76 yaşında. Ermeni soykırımı iddialarına karşı çıktığı için ABD'deki evi bombalanmış, 26 yıl önce Türkiye'ye yerleşmişti.