-
7 MART
1876- Alexander Graham Bell, telefon olarak adlandırdığı buluşunun patentini aldı (patent no: 174,464).
1917- Nick Larocca'nın ''Original Dixiland Jazz Band'' adlı orkestrası, ilk caz plağını New Jersey'deki Victor Co. plakçılık şirketi için doldurdu.
1919- Fransızlar, Kozan’ı işgal etti.
1925- İstiklal Mahkemesi üyeleri yapılan seçimlerle belirlendi.
(( Denizli Milletvekili Mazhar Müfit Bey (Kansu) mahkeme başkanlığına, Karesi Milletvekili Süreyya Bey (Özgeevren) savcılığa getirildi. Urfa Milletvekili Ali Saip (Ursavaş) ve Kırşehir Milletvekili Lütfi Müfit beyler asil üyeliğe seçildi. 13 Şubat 1925'te başlayan Şeyh Sait Ayaklanması hükümeti sert önlemler almaya yöneltti. 4 Mart'ta kabul edilen Takrir-i Sükun Kanunu yeni bir dönemin habercisiydi. Aynı gün biri Ankara'da, öteki de ayaklanma bölgesinde görev yapmak üzere iki İstiklal Mahkemesi kuruldu. Ayaklanma bölgesi için kurulan İstiklal Mahkemesi'ne verdiği idam cezalarını uygulama yetkisi de verildi. ))
1927- İstiklal Mahkemeleri'nin görevi sona erdi.
1945- Amerikan 1. Ordusu, Remagen Köprüsü’nden Ren Nehrini geçti.
1950- Milletvekilleri adaylarının sayısı bütün tahminleri aştı, yalnız Elazığ'dan 600 kişi aday oldu.
1951- İran Başbakanı General Ali Razmara radikal dinci bir militan tarafından öldürüldü.
1952- Dışişleri Bakanı Fuad Köprülü ve 222 arkadaşı, Anayasa'nın dilini yaşayan dile dönüştürmek için DP Meclis grubu adına bir önerge hazırlayarak Meclis'e sundular. Önergede, değiştirilmesi gereken kelimeler arasında suç, bakanlar kurulu, devrim, ivedilik gibi kelimeler yer alıyordu.
1954- Basın ve radyo yoluyla işlenecek suçların kapsamının genişletilmesi ve cezaların arttırılması hakkındaki kanun tasarısı Mecliste görüşüldü.
(( Tasarı gazetecilere iddialarını ispat etme hakkı tanımıyor. Muhalefetin ispat hakkının tanınmasına ilişkin önergesi TBMM'de reddedildi. Muhalefet milletvekilleri bu kanun tasarının bazı gazetelerin DP aleyhine dönmesi nedeniyle hazırlandığını ileri sürdüler. Başbakan Menderes bu iddiaları cevaplandırdı. Gayelerinin iftira ve dedikoduları önlemek olduğunu söyledi. İki gün sonra basın ve radyo yoluyla işlenecek suçlara ağır cezalar getiren bu yasa TBMM'de kabul edildi. ))
1954- Petrol işletmeciliğini yabancı sermayeye açan Petrol Yasası Meclis'te kabul edildi.
1957- Ankara sokaklarında gece sinemasından çıkan gençler Bulvar'da rock and roll yapmaya başlayınca zabıta tarafından durduruldular.
1958- Akis dergisi toplatıldı; derginin satışı sekiz saat sonra serbest bırakıldı.
1959- Yargıtay "Nalıncı Keseri" başlıklı yazı nedeniyle Ulus gazetesi başyazarı Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve yazı işleri müdürü Ülkü Erman hakkında Ankara Toplu Basın Mahkemesi'nin verdiği mahkumiyet kararını bozdu. (Ressam C)
1960- Vatan gazetesi başyazarı Ahmet Emin Yalman Pulliam davasından aldığı 15 ay16 günlük hapis cezasını çekmek üzere cezaevine girdi. Yalman 4 gün sonra hastaneye kaldırıldı.
1961- Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay yayımladığı mesajda şöyle dedi. "Namlularını daima temiz ve süngülerini daima parlak tutan ordumuzun her türlü engelleri yok etme azmi ile bugünkü hedefi, demokrasiyi ulusuna teslim etmektir."
1963- Anayasa Mahkemesi, iş Kanunu'ndaki grev yasağını iptal etti.
1966- Erzurum ve Muş’ta meydana gelen depremde 15 kişi öldü, 25 kişi yaralandı, 2.380 ev yıkıldı.
1969- Golda Meir İsrail'in ilk kadın başbakanı oldu.
1973- İsmail Beşikçi "komünizm propagandası"ndan 8 yıl hapse mahkum oldu.
1977- Pakistan'da seçimleri Zülfikar Ali Bhutto kazandı.
1979- Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında petrol anlaşması imzalandı.
1979- İstanbul'da Taksim Meydanı'na Sular İdaresi'nin bulunduğu yere cami yapılması için "Taksim Camii Şerifi ve Külliyesini yaptırma ve Yaşatma Derneği" kuruldu.
1979- ABD uzay aracı Voyager 1 Jüpiter ve Uranüs'ün Satürn gibi halkalara sahip olduğunu keşfetti. Voyager 1 Jüpiter'in halkalı resimlerini dünyaya yolladı.
1983- Zonguldak, Kandilli, Armutçuk'taki maden ocağında büyük bir grizu patlaması oldu.
(( Bu sırada ocakta 406 işçi bulunmaktaydı. Kazada102 işçi öldü. Savcılıkça oluşturulan bilirkişi heyeti, havalandırma sisteminin ters kurulmuş olduğunu saptadı ve işletmenin yüzde 100 suçlu olduğu sonucuna vardı. Kaza Türk madencilik tarihinin en büyük faciası olarak tarihe geçti. ))
1983- Ahmet Necdet Sezer Yargıtay üyeliğine seçildi.
1984- KKTC bayrağı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclisi tarafından 7 Mart 1984'te onaylandı.
(( Bugünkü hali 7 Mart 1984 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclisi tarafından onaylanan, beyaz fon üzerine üstte ve altta olmak üzere iki, kırmızı, boydan boya şerit ile, ortada kırmızı renkli Ay Yıldız bulunan bayrak. ))
1984- Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi 'nin (MHP)genel başkanı Alparslan Türkeş'in tahliyesini 23. kez reddetti.
1984- Komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla Gölcük Sıkıyönetim Mahkemesi'nde yargılanan şair Arif Damar beraat etti.
1984- Kamuoyunda "faturalı yaşam" olarak bilinen "ücretlilere vergi iadesi" hakkındaki yasanın kapsamı bakanlar kurulu tarafından genişletildi. Fazla mesai, prim ve transfer ücretleri de yasa kapsamına alındı.
1985- İstifaların ardı arkası kesilmeyen Milliyetçi Demokrasi Partisi'nden (MDP) beklenen büyük kopma gerçekleşti. Çoğu eski parlamenter ve üçü kurucu üye olan 25 milletvekili istifa etti. MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp'i "mecburi genel başkan" olarak niteleyen istifacılar, "Sağda barışçı, sosyal tarafı ağır basan bir partinin varlığı şarttır" dediler.
1986- "Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi" isteğini içeren 2861 imzalı dilekçe, TBMM Başkanlığı'na verildi.
1986- İstanbul Kandilli Lisesi'nde çıkan yangında, okulun yatakhanesi olarak kullanılan Adile Sultan Sarayı tümüyle yandı. Abdülaziz sarayı 1876'da kızkardeşi Adile Sultan için yaptırmıştı. 1916'da Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanisi adıyla okula dönüştürülmüştü. Daha sonra Kandilli Kız Lisesi adını aldı.
1988- DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, daha önce aldığı başkanlıktan çekilme kararını parti kurultayında gerçekleştirdi ve görevinden ayrıldı. Bülent Ecevit partisinin kongresinde yaptığı konuşmada "Uzun siyasal yaşamımda en iddialı meydan okuyuşum, DSP genel başkanlığından ayrılmamdır" dedi. Ecevit'in yerine genel başkanlığa Necdet Karababa seçildi.
1989- Cumhurbaşkanı Evren'in başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi üniversitelerde dini inanç sebebiyle, boyun ve saçların örtü veya türbanla kapatılmasını serbest bırakan yasayı bire karşı 10 oyla iptal etti. Türban yasağına karşı çeşitli gösteriler yapıldı.
1989- İran, İngiltere ile diplomatik ilişkilerini kesti.
1990- Hürriyet gazetesi yönetim kurulu üyesi ve yazarı Çetin Emeç, İstanbul Suadiye'deki evinin önünde pusu kuran maskeli 2 kişinin silahlı saldırı sonucu öldü. Bazı gazete bürolarına telefon eden kimliği belirsiz bir kişi saldırıyı "Türk İslam Komandoları" adına üstlendiklerini belirtti. "Çetin Emeç'i cezalandırdık. İslam düşmanlarına ders olsun " dedi. 6 yıl sonra 9 Mart1996'da Emeç'i vuran İslami Hareket Örgütü sorumlusu İrfan Çağırıcı İstanbul'da yakalandı
1991- Son aylarda 9 kişinin gözaltında öldüğü açıklandı.
1992- İsrail Büyükelçiliği koruma amiri Ankara'da otomobiline konan uzaktan kumandalı bombanın patlaması sonucu öldü.
1993- İstanbul'da bir grup kadın savaşlarda kadına tecavüze ve devletin kadın bedeni üzerindeki denetimine dikkat çekmek için Beyoğlu'nda bir sokak sergisi açtı. Aynı grup, İstiklal Caddesi'nde, devletin kadın bedeni üzerindeki denetimini simgeleyen ve ilgili yasal düzenlemeleri içeren ferman biçiminde bir bildiri dağıttı.
1994- Moldova'da yapılan referandum sonucu halkın yüzde 90'ı Romanya'yla birleşmeyi reddetti.
1996- Düşünceye Özgürlük isimli ortak kitapta yer alan yazısında bölücülük yaptığı iddiasıyla yargılanan Yaşar Kemal,1 yıl 8 ay hapse mahkum edildi. Ceza 5 yıl ertelendi.
1997- İstanbul DGM, Avrasya feribotunu kaçıran 9 kişiye 8 yıl10 ay 20'şer gün hapis cezası verdi.
1997- İskenderun Cezaevi'nden sol görüşlü 28 mahkum tünel kazarak kaçtı, firarilerden 8'I yakalandı.
2000- Meksika'nın ve Latin Amerika'nın en büyük üniversitesi olan Meksika Özerk Üniversitesi'nde öğrenciler rektörlük binasını işgal ettiler. Öğrenciler harçların 2 sentten (11 bin 600TL) 69 dolara (40 Milyon TL) yükseltilmesini protesto ediyorlar.
2001- İsrail'da sağcı Likud Partisi lideri Ariel Şaron, ülke tarihinin en geniş milli birlik hükümetini kurdu. Yedi partinin yer aldığı koalisyonda 25 bakan ve 15 bakan yardımcısı bulunuyor.
2001- Arjantin'de Federal Yargıç Gabriel Cavallo, askerlere tanınan af yasalarının anayasaya aykırı ve geçersiz olduğuna hükmetti. Böylece 1976-83 arasında yaklaşık 30 bin sosyalistin işkence görmesi, kaçırılması ve öldürülmesinden sorumlu tutulan1200 askerin yargılanmasının önü açıldı.
2003- Birleşmiş Milletler (BM) silah denetçilerinin şefi Hans Blix ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Muhammed el-Baraday konseye rapor sundu. Raporda, Irak'ın elinde kitle imha silahı bulunduğuna dair hiçbir kanıt bulamadıklarını, Bağdat'ın işbirliğini hızlandırdığını ve denetimin bir kaç ay daha sürmesi gerektiğini belirtildi.
2004- Yunanistan'da seçimleri Yeni Demokrasi (ND) partisi kazandı.Son 22 yılın 19 yılında ülkeyi yönetmiş olan Panhelenik Sosyalist Hareketi (PASOK) ve lideri Yorgos Papandreu kaybetti.
2005- Britanya'da Irk Eşitliği Komisyonu ilköğretimdeki siyah öğrencilerin başarıları düşünce "ayrı sınıf" önerisi getirdi. Bazı eğitimciler öneriyi ayrımcılık diye nitedi. Öneri siyah kız öğrencileri kapsamıyor, zira onların notları beyaz erkek öğrencilerin notlarından yüksek.
2006- Şemdinli'de Umut Kitabevi'nin bombalanması ardından açılan davada Van Başsavcıvekili Ferhat Sarıkaya'nın, iddianamesi, Van 3'üncü Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. Ferhat Sarıkaya iddianamesinde Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt'a da suçlamalar getiriyor. Aynı gün, Avukat Tarcan Ülük, Van Savcısı Ferhat Sarıkaya hakkında suç duyurusunda bulundu.
2014- Ergenekon Davası kapsamında darbe teşebbüsünden müebbet hapis cezası alan ve 26 aydır cezaevinde olan Genelkurmay Eski Başkanı İlker Başbuğ tahliye edildi.
7 Mart – Doğanlar
1792- John Herschel, İngiliz matematikçi, gökbilimci ve kimyager
1872- De stijl olarak bilinen sanat akımının öncülerinen Hollandalı ressam Piet Mondrian.
1875- Bolero adlı betesile ünlü İsviçre Bask kökenli Fransız besteci Joseph-Maurice Ravel.
1886- İlkel bilim ve dinlere ilişkin keşifleriyle tanınan Amerikalı antropolog Wilson Dallam Wallis.
1908- Anna Magnani, İtalyan sinema oyuncusu
1912- Adile Ayda, ilk Türk kadın diplomat
1924- Kobo Abe, Japonyalı yazar
1934- Adnan Binyazar, Türk yazar
1936- Georges Perec, Fransız sosyolog, edebiyatçı
1944- Jiuli Şartava, Abhazyalı siyaset adamı
1964- Bret Easton Ellis, Amerikalı yazar
1971- Rachel Weisz, ingiliz oyuncu
1973- Işın Karaca, pop müziği sanatçısı
1980- Murat Boz, şarkıcı
7 Mart – Ölenler
322- İ.Ö. 322'de Klasik Yunan felsefesinin kurucularından Platon'un öğrencisi Aristo.
1274- İtalyan din bilgini öznelci idealizm öğretisinin önde gelen savunucularından Aquinalı Aziz Thomas.
1724- XIII. innocentius, Papa, Katolik Kilisesi dini lideri
1895- Mikhail Bakhtin, Rus filozof ve edebiyat teorisyeni
1942- Lucy Parsons, ABD'li siyahi sendikacı
1975- Mikhail Bakhtin, Rus filozof ve edebiyat teorisyeni
1981- Mustafa Santur, akademisyen, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) eski rektörü
1981- Kiril Kondrashin, Rus orkestra yönetmeni
1987- Henri Decae, Fransız görüntü yönetmeni
1989- Bahaeddin Ögel, Türk tarihçi
1990- Gazeteci yazar Çetin Emeç, İstanbul Suadiye'deki evinin önünde pusu kuran maskeli 2 kişinin silahlı saldırı sonucu öldü.
1998- Adem Jashari, Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) kurucusu
1999- Sinema tarihinin nevi şahsına münhasır yönetmenlerinden Stanley Kubrick, 70 yaşında yaşama veda etti.
(( Bronx'ta orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Kubrick, her filminde farklı bir konuyu seçerek, onu derinlemesine ve mükemmel bir şekilde işleyerek başyapıta dönüştürmeyi başardı. Korku filmi (The Shining), savaş karşıtı film (Full Metal Jacket), tarihi film (Spartakus) , kara mizah (Dr. Strangelove), bilimkurgu (2001 Uzay Macerası) ))
2001- Karikatürist Necmi Rıza Ayça 87 yaşında İstanbul'da öldü.
-
8 MART
DÜNYA KADINLAR GÜNÜ…
1911- Dünya Kadınlar Günü ilk kez kutlandı.
(( 8 Mart 1857 tarihinde ABD'nin New York kentinde 40.000 dokuma işçisi daha iyi çalışma koşulları istemiyle bir tekstil fabrikasında greve başladı. Ancak polisin işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda çoğu kadın 129 işçi can verdi. İşçilerin cenaze törenine 100 bini aşkın kişi katıldı.
26 - 27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka'nın Kopenhag kentinde 2. Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında (Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı) Almanya Sosyal Demokrat Partisi önderlerinden Clara Zetkin, 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak kutlanması önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi.
İlk yıllarda belli bir tarih saptanmamıştı ve değişen tarihlerde fakat her zaman ilkbaharda kutlanıyordu. Tarihin 8 Mart olarak saptanışı 1921'de Moskova'da gerçekleştirilen 3. Uluslararası Kadınlar Konferansı'nda gerçekleşti.
Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yılları arasında bazı ülkelerde kutlanması yasaklanan Dünya Kadınlar Günü, 1960'lı yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nde de kutlanmaya başlanmasıyla daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak kutlanmasını kabul etti.
Birleşmiş Milletler'in sitesinde günün tarihine ilişkin bölümde, kutlamanın New York'ta ölen işçilerin anısına yapıldığı yazılmamıştır.
Türkiye'de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında "Kadınlar Günü" olarak kutlanmaya başlandı. 1975 yılında daha yaygın olarak kutlandı ve sokağa taşındı.
"Birleşmiş Milletler Kadınlar On Yılı" programından Türkiye'nin de etkilenmesiyle, 1975 yılında "Türkiye 1975 Kadın Yılı" kongresi yapıldı. 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'nden sonra dört yıl süreyle herhangi bir kutlama yapılmadı. 1984'ten itibaren her yıl çeşitli kadın örgütleri tarafından "Dünya Kadınlar Günü" kutlanmaya başlandı. ))
1917- II. Nikolay'ın tahttan inmesine sebep olacak Petrograd ayaklanması başladı.
1921- İspanya başbakanı Eduardo Dato, Madrid'de parlamento binasından çıkarken Katalan militanlarca öldürüldü.
1933- I. Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi.
1942- II. Dünya Savaşı: Hollanda, Java adasında Japonlara teslim oldu.
1943- İsmet İnönü 7. TBMM'yi açtı ve yeniden cumhurbaşkanı seçildi. Şükrü Saraçoğlu hükümeti kurmakla yeniden görevlendirildi.
1944- New York Metropolitan Operası Taksim Gazinosu'nda bir konser verdi.
1951- Adnan Menderes hükümeti istifa etti. Bir gün sonra II. Menderes hükümeti kuruldu; hükümette üç yeni bakan görev alırken altı bakan yer değiştirdi.
1951- Ünlü keman virtüozu Yehudi Menuhin konser vermek için İstanbul'a geldi.
1952- ABD Philadelphia'da ilk suni kalp ameliyatı yapıldı.
1954- İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay bir basın açıklaması yaparak Mecidiyeköy-Yenikapı arasındaki metronun temelinin Nisan'da atılacağını söyledi.
1954- Devletin siyasal prestijine ve mali gücüne zarar getirdiğine karar verilen ya da kişilerin özel hayatına tecavüz eden yazılar yazan gazetecilere ağır cezalar öngören Basın Kanunu, TBMM'den geçti.
1955- Liselerde okutulması Milli Eğitim Bakanlığı'nca kabul edilen bir ders kitabında komünizm propagandası yapılmak istendiği iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Astronomi adlı ders kitabında Stalin ve Lenin'in resimlerinin yer aldığı ve bu resimlerin öğrencinin dikkatini çeksin diye bir meteor resminin ortasına yerleştirildiği tespit edildi. Konunun Ankara'daki ilgili makamlara bildirildiği ve kitabın toplattırılacağı belirtildi. Yapılan ilk soruşturmada, kitabın halen matematik öğretmenliği yapan bir öğretmen tarafından yazıldığı anlaşıldı. (Ressam C)
1955- Türkiye'nin ilk kanserle savaş dispanseri açıldı.
1956- İzmir'de Demokrat Parti tarafından düzenlenen mitingde konuşan Başbakan Menderes, basını eleştiren bir konuşma yaptı. "Bu gazeteler demokrasi devriminin matbuatı olmak vasfına sahip değildir" dedi. Basını gerçekleri değiştirmek ve DP iktidarını alaşağı etmeyi düşünmekle suçladı.
1957- Siyasal Bilgiler Fakültesi eski dekanı Turhan Feyzioğlu, Türk Hukuk Kurumu'ndaki konferansında "Meşrutiyeti takip eden birkaç yıl ve Demokrat Parti iktidarının ilk yılları hariç, basın hürriyete hasret kalmıştır " dedi.
1957- Mısır, Süveyş Kanalı'nı tekrar açtı.
1962- İstanbul-Ankara-Adana seferini yapmakta olan THY Kop uçağı Toroslar'da düştü. 8 yolcu ve 3 kişilik mürettabat öldü.
1963- Suriye'de bir darbe sonucu Baascılar ve Nasırcılar iktidarı ele geçirdi.
1966- Adalet Partisi Aydın Milletvekili Reşat Özarda, Sanayi Bakanı Mehmet Turgut hakkında Meclis soruşturması istemişti. Özarda, Başbakan Demirel'in Türkiye temsilcisi olduğu Morrison firmasına, gümrüksüz ithal edilen Ereğli Demir Çelik Fabrikaları'nın mallarının ve araçlarının verildiğini iddia ediyordu. Bu soruşturma isteği üzerine 1966 yılı bugün AP Milletvekili Reşat Özarda partisinden ihraç edildi.
1971- THKO militanlarının kaçırdığı Amerikalı askerler serbest bırakıldı.
1971- Antakya'nın içme suyu kaynağına fare zehiri konulduğu yolundaki ihbar üzerine Emniyet geceyarısı kent sakinlerine "su içmemeleri" çağrısı yapıldı.
1971- Sivas'a Yıldızeli'nde TİP ilçe sekreteri öldürüldü.
1971- Balıkesir Necatibey Eğitim Enstitüsü kapatıldı.
1972- Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcısı Yüksel Menderes Ankara'da havagazıyla intihar etti.
(İntihar nededi anlaşılamadı. Eski başbakanlardan Adnan Menderes'in büyük oğlu olan Yüksel Menderes Demokratik Parti kurucularından ve Aydın milletvekiliydi.)
1975- İstanbul, Osmanbey'deki Dostlar Tiyatrosu'nda İlerici Kadınlar Derneği'nin (İKD) kuruluş çalışmasını yürüten kadınların girişimiyle ilk kez kamuya açık bir 8 Mart kutlaması düzenlendi. 400-500 kadının katıldığı toplantıda, Kadınlar Günü'nün anlam ve önemi üzerine konuşmalar yapıldı, şiirler okundu. Aynı yıl Ankara'da da 8 Mart kutlaması yapıldı.
1975- TRT Genel Müdürlüğü, CHP ve Demokratik Parti'nin başvurusu üzerine, bu partilere de Başbakan Demirel'le TV'de yapılan söyleşi kadar süre tanınmasını kararlaştırdı.
1978- Cumhurbaşkanı Korütürk, İsmail Cem'in TRT genel müdürlüğüne atanmasının sakıncalı bulduğunu hükümete bildirdi.
1979- Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ilişkin tartışmalar üzerine "Silahlı Kuvvetlerimizi her türlü politika dışında tutmaya büyük bir dikkat ve özen göstermek hepimizin başta gelen görevi olmalıdır" dedi.
1979- İngiliz Genelkurmay Başkanı'nın davetlisi olarak İngiltere'de bulunan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren kendisine yöneltilen bir soru üzerine, Türk polis ve jandarmasının görev ve yetkilerini belirleyen yasal düzenlemelerin yetersiz olduğunu ve ilgililer tarafından gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.
1983- Ronald Reagan, SSCB'yi "Şeytan İmparatorluğu" şeklinde adlandırdı.
1984- 8 ilde olağanüstü hal uygulanması ile ilgili "Olağanüstü Hal Yönetmeliği" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
1984- Yunanistan Türk savaş gemilerinin bir Yunan Destroyerine ateş açtığı iddiası ile Ankara'daki büyükelçisini geri çağırdı. Gelişmeler üzerine Türkiye de Atina büyükelçisine ülkeye dönme talimatı verdi.
1985- Beyrut'ta bir caminin önünde patlayan bomba, 85 kişinin ölümüne 175 kişinin yaralanmasına yol açtı.
1987- Kadın Çevresi Yayıncılığın çıkarttığı Feminist dergisi yayına başladı. Sahibi ve yazı işleri müdürlüğünü Handan Koç'un yaptığı derginin başlıca yazarları Ayşe Düzkan, Handan Koç, Minu, Defne, Filiz k., Serpil, Gül, Sabahnur, Vildan, Stella Ovadia idi. Dergi, Mart 1990'da yayın hayatına son verdi.
1988- Yeni Gündem dergisi yazı işleri müdürü 7,5 yıl hapse mahkum oldu.
1991- Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın küçük oğlu Efe Özal bir borsa şirketine ortak oldu.
1992- İstanbul Cumhuriyet Savcılığı özel TV'lerdeki müstehcen yayınları takibe aldı.
1992- Dünya Kadınlar Günü nedeniyle İstanbul ve Adana'da düzenlenen kutlama yürüyüşlerine polis müdahale etti, bazı kadınlar dövüldü, iki kadın yaralandı, 8 kadın gözaltına alındı.
1992- İstanbul Cumhuriyet Savcılığı özel TV'lerdeki "müstehcen" yayınları takibe aldı.
1996- Lefkoşa-İstanbul seferini yapan KKTC'ye ait bir yolcu uçağı kaçırıldı.
( Uçak önce Sofya'ya ardından da Münih'e indirildi. Uçağı kaçıran kişinin İngiltere'deki sevgilisinin yanına gitmek isteyen Ramazan Aydın isimli bir Türk vatandaşı olduğu anlaşıldı. Uçaktaki yolcu ve mürettebatı serbest bırakan Aydın, Alman polisi tarafından tutuklandı. )
1997- Vehbi Koç'un çalınan naaşı, Zincirlikuyu Mezarlığında boş bir mezarda bulundu ve çalanlar yakalandı. Koç'un naaşı, 10 Mart’ta ikinci kez toprağa verildi.
1998- Karşıyaka Müftüsü Nadir Kuru'nun, İzmir'de Dr.Tibet Kızılcan'ın cenaze namazını kıldırırken ''İsteyen hanımlar namaza gelebilir'' sözleri üzerine kadınlar, erkeklerle saf tutarak cenaze namazı kıldı.
2000- İşkenceyle suçlanan polisleri beraat ettiren, bozmaya karşı beraatte direnen, ancak bu kararı da Yargıtay tarafından bozulan Manisa Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Mehmet Yılmaz, işkenceyi ortaya çıkaran CHP Manisa Milletvekili Sabri Ergül'e dava açtı.
2000- 30 yılı aşkın siyasi geçmişinde ilk kez Necmettin Erbakan'a karşı bayrak açıldı, Kayseri Milletvekili Abdullah Gül, Fazilet Partisi (FP) başkanlığına adaylığını ilan etti.
2002- Kıbrıs Rum Hükümeti 18-40 yaşlarındaki kadınların gönüllülük esasına göre orduda görev yapmalarını sağlayan yasa tasarısı sundu. Bazı milliyetçi Rum kadın kuruluşları kadınların da erkekler gibi 26 ay askerlik yapmalarını talep etmişti.
2002- Makedonya parlementosu, Arnavut gerillalara af getiren yasayı kabul etti. Arnavut gerillaların komutanlarından Hajrulla Misini kararı barış yönünde önemli bir adım olduğunu, artık gerillaların dağdan inip, yeniden sivil hayata geçeceklerini söyledi.
2002- F tipi cezaevlerine karşı sürdürülen ölüm orucu eyleminde, DHKP-C davasından hükümlü Yusuf Kutlu, ölüm orucunun 279.gününde yaşamını yitirdi.
2003- ABD ve Britanya'nın Irak'ın "nükleer silah planları"na dair kanıtlarının düzmece olduğu ortaya çıktı. Uluslararası Atom Enerji Kurumu (IAEA) Başkanı Muhammed el-Baraday, en gelişmiş dedektörlerle yapılan incelemelere göre, Irak'ta yasaklanmış hiç bir silah veya malzeme olmadığını belirtti.
2003- İsrail, Gazze'ye yaptığı füze saldırısıyla Hamas'ın askeri kanadı İzzettin el Kasım Tugayları'nın beyni İbrahim el-Makadma ve üç korumasını taşıyan otomobili vurdu; el-Makadma ve korumaları öldü.
2003- İstanbul-Diyarbakır seferini yapan THY'nin RC-100 tipi uçağı, Diyarbakır'a inişi sırasında düştü: 74 kişi öldü, 3 kişi yaralı kurtuldu.
2004- Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Yönetmeliğinin gizliliğini kaldıran yasanın ardından hazırlanan yeni yönetmelik de yürürlüğe girdi. MGK Genel Sekreterliği, yönetmelikte, başbakana bağlı bir kuruluş olarak tanımlandı.
2003- Recep Tayyip Erdoğan, Siirt'te yapılan yenileme seçimlerinde milletvekili seçilerek TBMM'ye girdi.
2004- Ortadoğu ülkesi Umman'da ilk kez bir kadın bakan atandı. Umman Sultanı Kabus, Rayva bin Suud El-Buseydi'yi Yüksek Eğitim Bakanlığı'na getirdi.
2005- Çeçenya'nın seçilmiş devlet başkanı ve direniş lideri Aslan Mashadov, Rus istihbarat servisi FBS tarafından özel operasyonla öldürüldü.
2005- Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Hizbullah Partsi'nin çağrısıyla milyona yakın Suriye yanlısı yürüyüş yaptı.
2005- Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen ve Edebiyat Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Sadettin Güner ile oğlu Selçukhan Güner otomobillerine açılan çapraz ateş sonucu öldüler. Prof. Dr. Güner ve oğlunu öldüren İsmet Meral ile yeğeni Burak Reis bir gün sonra Engin Bayramoğlu'nu öldürdüler. Güner ve oğluna yönelik saldırının''yanlışlıkla'' yapıldığı belirlendi. Olayla ilgili dayı ve yeğen ile bir kişi 14 Ocakta tutuklandı.
2006- Papa II.Jean Paul' e yönelik suikast girişimi nedeniyle İtalya' da 24 yıl cezaevinde kaldıktan sonra 14 Haziran 2000' de Türkiye' ye iade edilen, gazeteci-yazar Abdi İpekçi'nin öldürülmesi ve ''gasp'' suçundan Kartal H Tipi Cezaevi'nde bulunan hükümlü Mehmet Ali Ağca'nın, Cezaevi Müdürlüğünün ''cezasını tamamladığı'' yönündeki yazısı üzerine Kartal Ağır Ceza Mahkemesince tahliyesine karar verildi.
2006- Endonezya'nın Açe bölgesi halkı Amerikan petrol şirketi Exxon'a ABD'de dava açma hakkını kazandı. Açe'li köylüler 2001'de Exxon'a çalışan güvenlik güçlerinin işkence, tecavüz, kötü muamele yapmasından şikayetçi olmuşlardı. Beş yıl sonra Amerikalı bir yargıç, davanın görülmesine karar verdi.
2006- Hollanda'da yerel seçimleri ana muhalefetteki İşçi Partisi (PvdA) ve Sosyalist Parti (SP) kazandı.
2009- Türkiye Süper Liginde Kayseri Kadir Has Stadı'nın açılış maçında ilk golü atan Semih tarihe geçti.
2010- Elazığ'da 6.0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 51 kişi hayatını kaybetti, 34 kişi de yaralandı.
2014- Malezya Havayolları'na ait 239 kişi taşıyan yolcu uçağı kayboldu.
8 Mart – Doğanlar
1851- İsmail Gaspıralı, Tatar Eğitimci, yayıncı ve politikacı (ö. 1914)
1869- Fransız besteci Hector Berlioz.
1879- Otto Hahn, Alman kimyacı Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1968)
1883- Franco Alfano, İtalyan müzisyen
1895- En ünlü Güney Afrikalı kadın şairlerden Juana de Uruguayan Ibarbourou.
1902- Karakter rolleriyle ünlü siyah Amerikalı televizyon filmleri oyuncusu Louise Beavers.
1907- Konstantin Karamanlis, Yunan politikacı
1911- Hüseyin Hilmi Işık, yazar
1935- Rock şarkıcısı Elvis Presley doğdu
1944- Pepe Romero, İspanyol gitarist
1945- 20. yüzyıl sonlarında yeni izlenimici sanat akımının önde gelen kişiliklerinden biri olan Alman ressam Anselm Kiefer.
1957- Cynthia Rothrock, Amerikalı sinema oyuncusu
1973- Anneke van Giersbergen, Hollandalı şarkıcı
1979- Bülent Polat, Türk oyuncu
8 Mart – Ölenler
1403- Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid, Akşehir'de öldü.
1869- Fransız besteci Hector Berlioz.
1874- Millard Fillmore, ABD'nin 13 başkanı
1889- John Ericsson, İsveçli kaşif
1917- Ferdinand von Zeppelin, Alman hava taşıtları üreticisi
1923- Johannes Diderik van der Waals, Hollandalı fizikçi Nobel Ödülü sahibi
1925- Mehmet Seyit Bey Türk siyaset adamı ve yazar
1930- William Howard Taft, ABD'nin 27. başkanı
1941- Sherwood Anderson, Amerikalı yaza
1942- Jose Raul Capablanca, Kübalı Dünya satranç şampiyonu
1944- Romancı Hüseyin Rahmi Gürpınar Heybeliada'daki evinde zatürreeden.
(( Romanlarında , Tanzimat'tan Cumhuriyet sonrasına kadar, toplumsal değişimi İstanbul'un gündelik yaşamını temel alarak işleyen Gürpınar her sınıftan, her yaştan, her cinsten kişilerin farklı davranış, düşünce ve duyuş durumlarını sergiledi. En çok gülünçlüklere, zaaflara, sosyal dengesizliklere dikkat çekti. "İnsanların kabahatlerini, günahlarını kendilerine açık olarak göstermeli ki, onları tekrardan kaçınsınlar" diyen yazar kendini, "kafasına doldurduğu felsefeyi etrafına saçan mürebbi" olarak gördü. Sade dili, canlı anlatımıyla herkesin kolayca okuyup anlayabileceği romanlar yazdı. Hüseyin Rahmi Gürpınar, roman, öykü, oyun türünde 54 yapıt verdi: İffet, Mürebbiye, Şıpsevdi, Cadı, Ben Deli miyim?, Utanmaz adam. ))
1948- Ordinaryüs Profesör Hulusi Behçet İstanbul'da.
((Kendi bulduğu hastalığa adı verilerek dünya tıp literatürüne geçen, deri ve zührevi hastalıkları uzmanı) Göz bozuklukları, ağızda yinelenen yaralar ve cinsiyet organları çevrelerinde yaralardan oluşan hastalığın kendine özgü bir virüsten kaynaklandığını saptayan Dr. Hulusi Behçet'in bu buluşu, 1947 yılında Cenevre'de toplanan Uluslararası Tıp Kongresi'nde hastalığa "Morbus Behçet" yada "Behçet Sendromu" adı verilerek tıp tarhine geçti. ))
1956- Drastamat Kanayan, Rus asker
1959- Cumhuriyet dönemi hikayecilerinden Bekir Sıtkı Kunt.
(( Yazarlık hayatına gazetecilik ile başlayan Bekir Sıtkı Kunt, yalnız hikaye türünde eser verdi. Gözleme ve gerçeğe bağlı hikayelerinde köy ve kasaba kişilerini, İstanbul'un kendi halinde, sıradan insanlarını yazdı. Sanat iddialarından uzak, özentisiz bir dil kullandı. Bekir Sıtkı'dan bize beş hikaye kitabı kaldı ))
1961- Thomas Beecham, ingiliz orkestra yönetmeni
1972- Yüksel Menderes, Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcısı (intihar)
1975- George Stevens, Amerikalı sinema yönetmeni
1977- Hikayeci Fikret Ürgüp İstanbul'da.
(( İstanbul Tıp Fakültesi mezunu Dr. Ürgüp, çağımız insanının yalnızlıklarını, değerlere karşı yabancılaşmasını sigeleyen, mecazlı, alegorili ve özgün hikayeler yazdı. Hikayelerini Van, Kısa Lodos Hikayeleri adı altında iki kitapta topladı. Günlükleri Dosdoğru Günlük adıyla kitaplaştı. ))
1980- Türkiye'nin önde gelen felsefecilerinden Nusret Hızır İstanbul'da.
(( Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi'nde felsefe ve mantık dersleri verdi. Ölümünden sonra derlenen yazıları "Bilimin Işığında Felsefe" ve "Geride Kalanlar" adıyla basıldı. ))
1993- Billy Eckstine, müzisyen
2004- Ebu Abbas, Filistin Kurtuluş Cephesi lideri
2005- Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi'nin eski dekanlarından Prof. Dr. Erol Mutlu, 56 yaşında Ankara'da öldü.
2005- Aslan Mashadov, Çeçen lider (d. 1951)
2005- Prof. Dr. Erol Mutlu, Ankara Üniversitesi iletişim Fakültesi eski dekanlarından
2008- Prof. Dr. Sadun Aren, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi eski öğretim üyesi, eski milletvekili siyasetçi
-
9 MART
1621- İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa sadrazamlıktan alınarak yerine Ohrili Hüseyin Paşa atandı.
1764- Padişah III. Mustafa tarafından yaptırılan Laleli Camii ibadete açıldı.
1788- NGC 2841 çubuksuz sarmal gökadası bulundu.
1796- Napolyon Bonapart ile Josephine evlendi.
1814- Napolyon Ordularının sürekli yenilgiye uğrayıp geri çekildikleri bir dönemde Viyana Kongresi toplandı.
1918- Çayeli ve Çat I. Dünya Savaşı'nda Rus işgalinden kurtuldu.
1923- Sovyet lideri Lenin geçirdiği felç sonucu konuşma yeteneğini kaybetti.
( Lenin'in sağlığı, devrim ve savaşın getirdiği gerginlik sonucu oldukça zarar görmüş, suikast girişiminde aldığı yaralar sağlık durumunu daha da kötüye götürmüştü. Kurşun hâlâ boynunda idi ve omuriliğe yakın durduğu için, o günün tıp tekniğiyle çıkarılması mümkün değildi. 1922 Mayıs’ında ilk defa felç geçirerek sağ tarafı kısmen felçli kalan Lenin’in hükümetteki rolü giderek azaldı. Aynı yılın Aralık ayında geçirdiği ikinci felçten sonra aktif politikadan çekildi. 1923 Mart’ında geçirdiği üçüncü felcin sonrasında konuşma yeteneğini de yitirerek ölene kadar yatağa bağlı kaldı. )
1929- İstanbul'da "Matbaacılık Mektebi" açıldı.
1930- Atatürk, Antalya Müzesi'ni gezdikten sonra, Aspendos'ta incelemelerde bulundu.
1935- Hitler yeni bir hava kuvvetleri oluşturacağını ilan etti.
1943- Şükrü Saraçoğlu'nun başbakanlığındaki 13. TBMM hükümeti istifa etti ve gene Şükrü Saraçoğlu başbakanlığında 14. TBMM hükümeti kuruldu.
1945- Filistin'den gelen 36 bin diş fırçası piyasaya sürüldü. (Ressam C)
1952- Amerika Birleşik Devletleri'ni Türk modası sardı. Amerikan moda dergileri, İstanbul Sarısı, Türk Kırmızısı, Helva Beji, Fes Rengi gibi renklerden geçilmez oldu. Bir firma, Harem adı altında kozmetikler piyasaya sürdü.
1954- Yayın yoluyla suç işleyenlere ağır cezalar getiren yasa Meclisten çıktı.
1954- Gazeteciler Cemiyeti ve Gazeteciler Sendikası, Mecliste yaptığı bir konuşmada yazı işleri müdürleri için "baldırı çıplak" tabirini kullanan DP İzmir Milletvekili Halil Özyörük'ü Meclise ve DP Genel Başkanlığı'na çektikleri bir telgrafla protesto ettiler.
1955- Erzurum 9. Kolordu Komutanlığı 2 Numaralı Askeri Mahkemesi'nce idama mahkum edilen Sovyet casusları İvan Adamidi ve Nikola Antonov asıldı.
1956- Kıbrıs Rum toplumunun lideri Başpiskopos Makarios, İngiltere tarafından sürgüne gönderildi.
( Yapılan açıklamada Başpiskopos Makarios'un "barış koşullarına dönmenin önünde en büyük engel" olduğu ve terörizmi desteklediği için adadan uzaklaştırıldığı belirtildi. Ayrıca Makarios'un eski bir Yunan subayı olan Albay Grivas'ı, EOKA örgütünü kurmak için teşvik ettiği ileri sürüldü. Sürgün haberinin duyulmasından sonra EOKA, Kıbrıs'ta yaygın bombalama eylemlerine girişti. )
1956- Ali Sami Yen Stadı Galatasaray Spor Kulübü'ne devredildi.
1957- Türkiye'nin ordusunun ilk kadın doktor subayı Sema Aran teğmen rütbesiyle göreve başladı.
1959- Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlamak amacıyla kurulmuş EOKA İngiltere'nin önerisini kabul etti; Grivas çekildi.
1961- Cemal Gürsel, Alman gazetecilerin, "Parlamento teklif ederse cumhurbaşkanlığını kabul edecek misiniz?" sorusuna, "Parlamento değil, millet teklif ederse hizmete hazırım" dedi.
1965- Zonguldak Kömür İşletmeleri direnişinde Satılmış Tepe ve Mehmet Çandar adlı işçiler öldürüldü.
( Zonguldak Kozlu'daki Ereğli Kömür İşletmesi'nde çalışan maden işçileri, Türk-İş ve hükümetin kanunsuz saymasına rağmen greve gittiler. Grevci maden işçileri çalışmak isteyen işçilerin yeraltına inmesini engellediler. Hükümet gelişmeler üzerine Kozlu'ya bir tümen asker gönderdi. Kozlu'da işçilerin direnişi çatışmaya dönüştü; açılan ateş sonucunda iki işçi öldü,15 jandarma yaralandı,14 kişi gözaltına alında. Olayların radyodan verilmesi hükümet kararıyla durduruldu.13 Mart günü olaylar yatıştı, işçiler işbaşı yaptı. )
1967- Gölcük Tersanesi'nde "Berk" adlı refakat firkateyninin yapımına başlandı.Türkiye'nin kendi olanaklarını kullanarak yaptığı ilk firkateynin yapımı1971 yılında tamamlandı.
1971- Başsavcılık Milli Nizam Partisi'nin (MNP) kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
1971- 19 Adalet Partili Demirel'in çekilmesi için bir muhtıra hazırladı.
1971- Güvenlik kuvvetlerinin denetimi altındaki ODTÜ'de Mütevelli Heyeti'nin Akademik Konseyi feshetmesi üzerine Rektör Erdal İnönü görevinden istifa etti. Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç'ın başkanlığında toplanan Yüksek Komuta Konseyi Toplantısında "Olayları önlemede hükümetin yetersiz kaldığı" ifade edildi ve Başbakanın istifası istendi.
1974- İşverenlerin SSK'ya 1,5 milyar lira borcu olduğu açıklandı.
1978- Nurettin Ersin Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na atandı.
1979- 7 kişiyi öldürmekten sanık sağ eylemci Veli Can Oduncu 16 yıla mahkum oldu.
1983- Türkiye'nin Belgrat Büyükelçisi Galip Balkar, iki saldırgan tarafından yaralandı. Büyükelçi iki gün sonra öldü. Saldırıyı Ermeni Soykırımının Adalet Komandoları ve Asala örgütü üstlendi. Yakalanan iki Ermeni iki yıl sonra tarihinde Yugoslavya'da 20'şer yıl hapse mahkum edildi.
1983- Görevini kötüye kullanmaktan Yüce Divanda yargılanmakta olan eski Bayındırlık Bakanı Selahattin Kılıç beraat etti.
1984- Turgut Özal Türk Ceza Kanunu'nda siyasi suç olmadığını söyledi.
1986- Muzır Neşriyat Yasası'na ilişkin suçlamaları yanıtlayan Başbakan Turgut Özal, "Bu yasaya muzır diyen muzırdır" dedi.
1991- Basın işkolunda kriz.
( Asil Nadir hakkında İngiltere'de açılan soruşturma nedeniyle Kıbrıslı işadamının sahip olduğu Günaydın gazetesinde 350'den fazla kişinin işine son verildi. Güneş gazetesinde188 kadrolu 350 kadrosuz çalışanın gazeteyle ilişkisi kesildi. Gelişim yayınları 400 çalışan sayısını 300'e indirdi. Tercüman gazetesi de çalışanların maaşlarını, ikramiyelerini ödeyemedi. )
1992- Türk savaş uçakları Kuzey Irak'taki iki PKK kampını bombaladı.
1995- TBMM Malvarlığını Araştırma Komisyonunun Almanya'da bulduğu belgeler, Refah Parti'li Süleyman Mercümek'in Türkiye'de yönettiği paranın toplam 17 milyon mark olduğunu ve bu paraların akıbetinin bilinmediğini ortaya koydu.
1996- 1990'da öldürülen gazeteci Çetin Emeç'i vuran İslami Hareket Örgütünün ameliyat timi sorumlusu İrfan Çağırıcı İstanbul'da yakalandı.
2000- Güney Kore'de saatlerce bilgisayarın önünden kalkmayan 37 yaşındaki Kim Kwang-Su, aşırı yorgunluk ve stresten öldü.
2003- Siirt'te yenilenen milletvekili seçiminde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) oyların yüzde 85'ini aldı. Seçilen üç milletvekilinden biri Recep Tayyip Erdoğan. DEHAP'ın boykotu nedeniyle katılım yüzde 62 oranında kaldı.
2003- İnterpol, Peru'nun eski Devlet Başkanı Alberto Fujimori için uluslararası tutuklama emri çıkardı. Fujimori, 1990'larda 25 kişinin ölümüyle bağlantılı olmakla suçlanıyor.
2004- İstanbul'da bir lokantaya yapılan bombalı saldırı sonucunda beş kişi yaralandı.
2004- Irak'ta Amerikalılar tarafından gözaltına alınan Filistinli gerilla lideri Ebu Abbas hücresinde öldü bulundu. Ebu Abbas 1985'te İtalyan Achille Lauro yolcu gemisinin kaçırılmasını planlamıştı.
2004- Çeçenya'nın eski Savunma Bakanı Magomed Kambiyev, Rus yanlısı Çeçen güçlere teslim oldu.
2004- Fransa'da 2 binden fazla bilim insanı hükümetinin bilime yeterince ödenek ayırmaması nedeniyle istifa ettiklerini açıkladı.
2005- BM Genel Kurulu, insan kopyalanmasına karşı çıkan deklarasyon oyçokluğuyla kabul etti. Deklarasyon, bilimsel çalışmalarda insan yaşamını yeterince koruyacak önlemlerin alınması ve insanlık onuruna aykırı genetik tetkiklerin yasaklanmasını öngörüyor.
2006- Bilim insanları Güneş'tekinden daha yüksek bir sıcaklığı elde ettiklerini açıkladılar. Güneş'in sıcaklığı 15 milyon Kelvin iken, bilim insanları 2 milyar Kelvin'e ulaştılar.
2006- Şiilerin kontrolündeki Irak devlet televizyonu Irakiya'nın editörü Emced Hamid öldürüldü.
2007- İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Alaattin Çakıcı'yı, Tevfik Nurullah Ağansoy'un öldürülmesi olayının ''azmettiricisi'' olduğu gerekçesiyle 18 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırdı.
2014- Türkiye'nin en uzun, Dünya'nın 5. uzun su tüneli Suruç Tüneli Şanlıurfa'da açıldı.
9 Mart – Doğanlar
1454- Amerigo Vespucci, İtalyan tüccar ve haritacı
1749- Fransız devriminin başlarında Ulusal Meclisin en göze çarpıcı kişilerinden biri olan hatip ve siyasetçi Kont Mirabeau Kontu Honoré-Gabriel Riqueti.
1753- 1793'de Vendée bölgesindeki karşı devrimci ayaklanmaları bastıran Fransız general Jean-Baptiste Kléber.
1763- Sanayi Devrimi'nin İngiltere kırlarına yansıyan olumsuzluklarını dile getiren yazılarıyla bilinen İngiliz gazeteci William Cobbett.
1814- Taras Grigoroviç Şevçenko, Ukraynalı şair ve ressam (ö. 1861)
1839- Modest Petroviç Mussorgsky, Rus besteci
1890- Viçeslav Molotov, Rus siyasetçi
1918- Mike Hammer'ın yaratıcısı, Amerikalı popüler detektif romanı yazarı Mickey Spillane.
1920- Cengiz Dağcı, Tatar roman yazarı
1930- Ornette Coleman, Amerikalı caz müzisyeni
1934- 1961'de uzaya çıkan ilk insan Sovyet kozmonot Yuriy Alekseyeviç Gagarin.
1943- Bobby Fischer, ABD'li satranç şampiyonu
1964- Juliette Binoche, Fransız oyuncu
1974- Yuriy Bilonoh,sporcu, Ukraynalı gülleci
1975- Roy Makaay, Hollandalı futbolcu
1978- Lucas Neill, Avustralyalı futbolcu
1979- Melina Perez, Amerikalı profesyonel güreşçi, sporcu
1980- Burçin Terzioğlu, dizi ve sinema oyuncusu
1980- Matthew Gray Gubler, Amerikalı oyuncu
9 Mart – Ölenler
1883- Arnold Toynbee, İngiliz ekonomi tarihçisi
1888- I. Wilhelm, Prusya kralı. Almanya ilk imparatoru
1895- Leopold von Sacher-Masoch, Avusturyalı yazar
1952- Marksist militan ve yazar Aleksandra Kollontay.
( Sovyetler Birliği'nde kadınların siyasal mücadeleye katılmaları, örgütlenmeleri için mücadele verdiği mücadelelerle bilinen Kollontay, "kadınların yazgısı beni tüm yaşamım boyunca ilgilendirdi ve beni sosyalizme çeken de bu ilgi oldu zaten" demişti. Kollontay'ın feminizm ile gerilimli bir ilişkisi olmuştu. Dönemin feministlerine karşı dışlayıcı olmuş ve kadınların örgütlenmesi meselesini işçi kadınların örgütlenmesine indirgemişti. Dünyanın ilk kadın büyükelçisi de olan Kollontay. 1922-1945 arasında Sovyetler Birliği'ni Norveç, Meksika ve İsveç'te temsil etmişti. )
1965- Ömer Altuğ, bestekar
1967- Gazeteci ve yazar Vala Nureddin (Va-Nu),
( 66 yaşında İstanbul'da, Nurettin, Kurtuluş Savaşı yıllarında Bolu'da öğretmenlik yaparken arkadaşı Nazım Hikmet'le birlikte Sovyetler Birliği'ne gitmiş ve Moskova'da Doğu Üniversitesini bitirmişti. Türkiye'ye döndükten sonra gazetecilik yaptı, takma adlarla hikayeler, romanlar, radyo oyunları yazdı. Arkadaşı Nazım Hikmet'le ilgili anılarını "Bu Dünyadan Nazım Geçti" adıyla yayımladı. )
1988- Kurt Georg Kiesinger, Alman politikacı
1989- Robert Mapplethorpe, ABD'li fotoğraf sanatçısı (d. 1946)
1992- Menahem Begin, İsrailli politikacı,Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1913)
1994- Charles Bukowski, ABD'li yazar ve şair
1994- Fernando Rey, ispanyalı aktör
1996- George Burns, aktör ve şarkıcı
1997- Elle dergisinin yazı işleri müdürü Jean- Dominique Bauby.
( 1995'te geçirdiği beyin kanaması sonucunda tüm vücudu, başından ayak parmağının ucuna kadar felç olana Bauby'nin yalnızca beyni ve göz kapakları çalışıyordu. Jean Dominique Bauby, göz kapaklarını kullanarak kitap yazdı. Kitabın yazılış öyküsü sabrın ve dayanışmanın öyküsüydü. Bauby'nin yakın arkadaşı Claude Mendibil, bir yıl boyunca her gün hastaneye gelerek ona alfabeyi sesli olarak okudu. Bauby gerekli olan harfi gözünü kırparak belli ediyordu, böylece harf harf kelimeleri dikte ettirerek kitabı yazdı. )
2001- Türkiye balesinin kurucusu Ninette de Valois 103 yaşında.
( İrlanda asıllı Madam Ninett 1948'de Türkiye'ye davet edildi, ilk bale okulunu İstanbul Yeşilköy'de açtı. Okul 1950'de Ankara Devlet Konservatuarına bağlandı. )
-
10 MART
1779- Aynalıkavak Tenkihnamesi.
1876- Graham Bell ile yardımcısı Watson, ilk telefon görüşmesini yaptılar.
1879- İstanbul yapı işçileri greve çıktı.
1906- Fransa’nın Courrieres kentinde maden kazası. 1099 kişi hayatını kaybetti.
1910- Hollywood'da çekilen ilk film olan In Old California gösterime girdi.
1919- Çin'de kölelik kaldırıldı.
1919- Ahmed Tevfik Paşa hükümeti düştü yerine Damat Ferit Paşa hükümeti kuruldu
1920- Yunanistan başbakanı Venizelos'un da katıldığı toplantıda, İstanbul'un resmi işgaline ve Kuvayı Milliye öncülerinin tutuklanmasına karar verildi.
1920- Çerkez kadınları bilgilendirmek için Çerkez İttihat ve Teavün Cemiyeti kuruldu. Dernek, Diyane isimli bir de dergi yayınladı.
1931- İstanbul'da yayımlanan Bıldırcın, Piliç ve Çapkın Kız mecmuaları hakkında müstehcen yayın davası açıldı.
1938- Ankara radyosunda radyofonik konserlere Bizet'in Carmen operasıyla başlandı.
1942- Peyami Sefa yeni kelimelerin fabrika tarzında üretilmesini eleştirdi.
1947- Dört büyükler Almanya'nın geleceğini tartışmak için Moskova'da toplandı.
1949- Kurucuları arasında Sadri Maksudi Arsal, Halil Nimetullah Öztürk ve Tahir Nejat Gercan gibi adların yer aldığı Türk Dilini Geliştirme Derneği kuruldu. (Ressam C)
1949- Filistin'e kaçmak isteyen 70 Musevi genç gümrük memurlarınca yakalandı. Gümrük memurlarına rüşvet teklif eden gençlerin büyük bölümünün askerliğini yapmadığı anlaşıldı.
1952- Küba'da General Fulgencio Batista, Devlet Başkanı Carlos Socarras'ı devirerek yerini aldı.
1953- Yedek subayların kıta hizmeti 1 yıla çıkarıldı, 6 aylık okul süresinde değişiklik olmadı.
1955- Ankara Radyosu'nda yayımlanan "Daldan Dala" programındaki bir monologda milletvekillerinin küçük düşürüldüğü yolundaki iddialara cevap veren Devlet Bakanı Mükerrem Sarol, bu monologu yayından önce kendisinin kontrol ettiğini ve programın kaldırılmasını gerektirecek bir husus olmadığını açıkladı. Erdoğan Çaplı'nın hazırladığı programa devam kararı verildi. Monologda, bir milletvekili adayı halka hitap ederken kendi için bir şey istemediğini, tek isteğinin ölünceye kadar milletvekili kalarak millete hizmet olduğunu alaylı bir dille açıklıyordu.
1956- Başpiskopos Makarios'un, 9 Mart günü sınır dışı edilmesinden sonra Kıbrıs'ta ayaklanmalar başladı.
1961- 27 Mayıs askeri darbesinden sonra, eski iktidar mensuplarını yargılamak üzere Yassıada duruşmaları Ekim1960 tarihinde başlandı. 592 sanık hakkında19 ayrı dava açıldı. Bu davalardan Çanakkale davası 1961'de karara bağlandı. Adnan Menderes ve üç eski bakan iki muhalif milletvekilinin seyahat özgürlüğünü engellemek suçuyla yargılandılar ve mahkum oldular.
1965- Zonguldak'ta 1500 maden işçisi greve başladı.
1969- Anadolu Ajansı çalışanları greve çıktı.
1969- ABD'li siyah lider Martin Luther King'in katili James Earl Ray, 99 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
1972- Türkiye Büyük Millet Meclisi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını, 53 red, altı çekimser, 238 kabul oyuyla onayladı.
1973- İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana sıkıyönetim komutanlıkları bir bildiri yayımlayarak, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin selametle sonuçlanması için, Millet Meclisine baskı yapabilecek veya Türk Silahlı Kuvvetleri'ni rencide edebilecek her türlü bildiri, beyanat, yazı ve haberin yayınlanması yasaklandı.
1974- Cumhuriyet'in 50. yılını Kutlama Komitesi tarafından İstanbul'un Karaköy Meydanı'na dikilen Gürdal Duyar'ın "Güzel İstanbul" adlı çıplak kadın heykeli, "müstehcen" olduğu gerekçesiyle bazı kesimlerin, özellikle de hükümetin Milli Selamet Partisi kanadının tepki göstermesine yol açtı.
1976- CHP Parti Meclisi bir bildiri yayınlayarak "Kamu İktisadi Teşebbüsü hisselerinin satışı ihanet olur" açıklamasını yaptı. Bildiride şöyle denildi. "Cephe hükümeti şimdi de KİT'lerin yüzde 49 hissesini satmak istiyor. İktidar aslında halkın malı olan fabrikaları zenginlere devretmek istemektedir. Bu hareketi halkımıza yapılmış bir ihanet saymaktayız."
1978- Başbakan Bülent Ecevit ile Yunanistan Başbakanı Konstantin Karamanlis, İsviçre'nin Montreux kentinde bir araya gelerek iki ülke arasındaki ilişkiler hakkında görüştüler.
1982- Bülent Ecevit'in pasaport isteği, CHP hakkında savcılık soruşturması yürütüldüğü gerekçesiyle reddedildi.
1986- Sanıkların aynalı odalarda sorgulanması ve ifadelerinin video bantlara kaydedilmesi uygulaması başladı.
1986- 17 Mayıs1982'den beri devam eden Barış Derneği davasının tutuklu 6 sanığı tahliye edildi. Davada tutuklu sanık kalmadı.
1987- ABD Kongresi'nin Ermeni Tasarısını kabul etmesi durumunda, Cumhurbaşkanı Evren'in mayıs ayındaki ABD gezisini iptal edeceği Washington'a iletildi.
1988- Çalışanlardan yüzde 2, işverenlerden yüzde 3 kesinti yapılarak bir fonda toplanmasını öngören zorunlu tasarruf yasası çıktı.
1989- Türk Resim Sanatı'nda Figüratif Gelişme Sergisi İstanbul'da açıldı.
(( Sergide Türk resim sanatının ilk evrelerinden bugüne figür, manzara ve ölü doğa temalı resimler yer aldı. Osman Hamdi Bey, Hoca Ali Rıza gibi sanatçıların yanında Ömer Uluç, Komet, Cihat Burak, Mehmet Güleryüz gibi günümüz sanatçılarının yapıtlarına yer verildi. ))
1989- Avrupa Kulüpler Kupası'nda finale yükselen ilk Türk basketbol takımı Efes Pilsen, Yunanistan'ın Aris takımına yenilerek ikinci oldu.
1994- Avrupa Parlamentosu, Türkiye'ye Kürtler'e özerklik tanınması için çağrı yaptı.
1995- Kalipso Kralı Metin Ersoy'un kızı yüzünden başladığı öne sürülen bir kavga Fenerbahçe Lisesi'nde satırlı, bıçaklı bir baskınla sürdü. Okula baskını engellemeye çalışan öğrencilerden İlimdar Kalkan öldü.
1997- "Buffy The Vampire Slayer" TV dizisinin ilk bölümü 10 Mart 1997'de yayınlandı.
(( Buffy the Vampire Slayer, (Türkçe adı: Vampir avcısı Buffy) ABD yapımı bir televizyon dizisidir. 1997 yılında gösterime giren dizi 7 sezon sürmüştür. Buffy Anne Summers'ın 16 yaşında, vampir avcısı olduğunu öğrenmesiyle etrafında gelişen olayları konu alır. Onu diğer avcılardan ayıran en önemli özelliği yakın arkadaşlarının yardımlarıdır. Dizi, 7 sezon sürmüş, bu süre içerisinde, Angel ve The Watcher adlarında iki yeni dizi daha doğmuştur. Buffy'nin en yakın arkadaşları ve gözetmeninden oluşan grubu, kendilerine Scooby Gang ya da Scoobies derler. ))
1998- Akit gazetesi yazarı Yaşar Kaplan tutuklanarak Mamak Cezaevine konuldu.
1998- Türkiye Gazeteciler Federasyonu kuruldu.
2000- Diyarbakır Bir Numaralı Devlet Güvenlik Mahkemesi, kapatılan RP'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ı, halkı ırk ve din farklılığı gözeterek, kin ve düşmanlığa açıkça tahrik ettiği gerekçesiyle bir yıl hapisle cezalandırdı.
2004- Yargıtay Birinci Ceza Dairesi, yedi TİP'li öğrenciyi öldürdüğü için yedi kez idam cezasına çarptırılan Haluk Kırcı'nın cezasının, 48 ayı hücrede olmak üzere müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmesine ilişkin kararı onadı.
2004- Konstantínos Alexandrou Karamanlis Yunanistan başbakanı oldu.
2005- Gary Kasparov satranç turnuvalarına katılmayacağını açıkladı.
2007- Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İlker Başbuğ, Diyarbakır Asker Hastanesindeki askerleri ziyareti sırasında, Irak'ın kuzeyinde, büyük çoğunluğu Türkiye sınırına yakın bölgelerde olmak üzere 3500-3800 dolayında teröristin bulunduğunu söyledi.
2014- 21. Ağır Ceza Mahkemesi, uzun tutukluluk süresinin 10 yıldan 5 yıla inmesi gerekçesi ile yapılan başvuru neticesinde, Tuncay Özkan, emekli Albay Levent Göktaş, Sedat Peker hakkında tahliye kararı verdi.
2017- İstanbul Büyükçekmece'de helikopter düştü.
( Büyükçekmece'de Eczacıbaşı Gruba'na ait bir helikopter düştü. Helikopterin, yoğun sis nedeniyle Büyükçekmece'deki televizyon kulesine çarpmış olabileceği aktarıldı. İstanbul Valisi Vasip Şahin, kazada ilk belirlemelere göre, yedi kişinin hayatını kaybettiğini söyledi. Helikopterde 2 Türk pilot, bir Türk yönetici ve 4 Rus yolcunun olduğu bildirildi. )
10 Mart – Doğanlar
1628- Marcello Malpighi, İtalyan biyolog (ö. 1694)
1845- Hallie Quinn, siyahi kadınların örgütlenmesinde öncü olmuş, Amerikalı bir eğitimci
1873- Yapıtları Fyodor Dostoyevskiy ile karşılaştırılan Alman yazar Jakob Wassermann.
1903- 1873. Caz tarihinin en özgün beyaz trompetçilerinden Amerikalı müzisyen Bix Beiderbecke.
1920- Kenan Pars, oyuncu,
1920- Boris Vian, Fransız yazar ve müzisyen
1930- Galip Erdem, Türk gazeteci (ö. 1997)
1931- Edip Günay, müzikolog
1943- Fikret Ünlü, siyasetçi
1957- Usame bin Ladin, Arap, El Kaide islami örgütünün kurucusu
1958- Sharon Stone, ABD'li sinema oyuncusu
1973- John LeCompt, Amerikalı müzisyen
1976- Frantz Granvorka, Fransız voleybolcu.
1981- Samuel Eto, Kamerunlu futbolcu
1981- Daniel Carvalho da Silva, Brezilyalı futbolcu
1983- Carrie Underwood, Amerikalı şarkıcı
10 Mart – Ölenler
1861- Taras Grigoroviç Şevçenko, Ukraynalı şair ve ressam
1937- Yevgeniy ivanoviç Zamyatin, Rus yazar
1938- TBMM 1. Dönem milletvekili Mehmet Şükrü Koç.
1963- Maarif Kitaphanesi ve Matbaası sahibi ve Saatli Maarif Takvimlerinin kurucusu Naci Kasım.
1980- Jose Americo de Almeida, Brezilyalı
1985- Sovyetler Birliği lideri Konstantin Çernenko.
1986- Ray Milland, ingiliz oyuncu
1989- Baterist Salim Ağırbaş.
1993- Gazeteci yazar Emil Galip Sandalcı İstanbul'da.
1994- Amerikalı yazar Charles Bukowski.
(( Yapıtlarının edebiyat dergilerinde yayınlanmaya değer bulunmaması üzerine on yıl kadar yazmaya küsen Bukowski, bir alkol koması sonrası öldü diye hastaneye yatırılmış, hastane çıkışı bir daktilo satın alarak ABD'nde 'underworld' denilen düşkünlerin dünyasını bütün pisliği ve bayağıyıyla yansıtan yapıtlar vermiştir. ))
1999- Şair Salah Birsel İstanbul'da.
(( İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe bölümünü bitirdi. Türk Dil Kurumu yönetim kurulu üyeliği yaptı. İlk şiiri1937 yılında Gündüz dergisinde çıkmıştı. Kendine bağımsız bir şiir yapısı kurdu. Şiirlerini Dünya İşleri, Hacivatın Karısı, Kikirikname, Haydar Haydar, Yaşama Sevinci, Rumba da Rumba, Sevdim Seni Ey İnsan kitaplarında yayımladı. ))
2003- Erman Filmin kurucusu Hürrem Erman 90 yaşında öldü.
2004- Nesibe Zeynalova, Azeri oyuncu
2008- Yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi sanatçısı Kenan Pars İstanbul’da 88'inci doğum gününde vefat etti.
2013- Usta tiyatrocu Metin Serezli hayata veda etti.
-
11 MART
1924- Abdülmecit, İsviçre'de ajans temsilcilerine yazılı bir demeç verdi; " TBMM'nin Hilafet'i ilga kararı yersiz ve yolsuzdur."
1938- Avusturya Şansölyesi Schuschnigg istifa etti; yerine gelen Nazi yanlısı Seyss-Inquart'ın daveti üzerine Alman birlikleri Avusturya'ya girdi.
1941- İngiltere'nin Sofya Elçisi Rendell'a, İstanbul'da, Pera Palas Oteli'nde suikast girişiminde bulunuldu. Olayda 4 kişi öldü, Rendell kurtuldu.
1947- Türkiye Uluslararası İskan ve Kalkınma Bankası ve Uluslararası Para Fonu Teşkilatı'na (IMF=International Monetary Fund) katıldı.
1949- İsrail ve Ürdün Rodos'ta ateşkes antlaşması imzaladı.
1956- İstanbul'a uskumru akını; Balıkhaneye 250 ton uskumru geldi.
1958- Türkiye "Mısır, Suriye ve Yemen" devletlerinin oluşturduğu Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni tanıdı.
1959- Vatan gazetesinden iktibas ettiği bir yazıdan dolayı, Ankara Toplu Basın Mahkemesi'nde yargılanmakta olan Ulus gazetesi Yazı işleri müdürü Ülkü Arman 1 yıl 4 ay hapse, 4 bin lira ağır para cezasına mahkum edildi. Ayrıca Ulus gazetesi 1 ay süreyle kapatıldı.
1962- İstanbul İşçi Sendikaları Birliği feshedildi. Bundan sora birliğin görevlerini Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu yerine getirecek. (Ressam C)
1962- Danıştay Anrara'daki 12 bin gecekondunun yıkılmasını onayladı.
1965- İstanbul Şehir Tiyatroları'nda "edebi heyet" kurulması kararına sanatçılar tepki gösterdi.
1969- Başbakan Süleyman Demirel bir açıklama yaparak, Genelkurmay Başkanı Cemal Tural'ın görevinden alınarak Yüksek Askeri Şura üyeliğine atandığını, yerine de Kara Kuvvetleri Komutanı Memduh Tağmaç'ın getirildiğini söyledi. Bir gün sonra Cemal Tural ile Memduh Tağmaç arasında devir teslim töreni yapıldı.
1970- Saddam Hüseyin ve Mustafa Barzani arasında yapılan anlaşma üzerine Irak Kürdistan Özerk Bölgesi kuruldu.
1972- "Anarşistler"e yardım ettikleri ileri sürülen 57 subayla 11 astsubay ordudan atıldı.
1976- Nixon Şili'deki seçimler sırasında Allende'nin seçilmesini önlemek için CIA'ya emir verdiğini itiraf etti. İki kez seçimle işbaşına gelen sosyalist Allende, ABD destekli bir darbeyle katledildi.
1981- Mehmet Ali Ağca'nın İran'a kaçmasına yardımcı olduğu ileri sürülen ülkücü Timur Selçuk Erzurum'da yakalandı.
1982- Kapatılan CHP'nin eski Genel Başkanı Bülent Ecevit'in Nevşehir Emniyet Müdürü'ne, "Sen nasıl müdürsün?" diyerek hakaret ettiği iddiasıyla ifadesi alındı.
1983- THKP-C Kurtuluş davasına İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı 2 No'lu Askeri Mahkemesi'nde başlandı.
1983- İki Ermeni teröristin silahlı saldırısında yaralanan Türkiye'nin Belgrad Büyükelçisi Galip Balkar, yaşamını yitirdi.
1985- Mihail Gorbaçov Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreterliğine getirildi.
1988- Türk-İş üyesi işçiler hükümeti, işverenleri ve pahalılığı protesto etmek için ülke çapında yemek boykotu yaptı.
1988- Montajının tamamı Türkiye'de yapılan ilk F-16, Hava Kuvvetleri'ne teslim edildi.
1990- Litvanya tek taraflı olarak Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etti.
1991- Kürdistan Yurtseverler Birliği Başkanı Celal Talabani, gizlice geldiği Ankara'da Cumhurbaşkanı Turgut Özal'la çeşitli görüşmeler yaptı.
1993- Türkiye'nin Hamburg Din Ataşesi Ali Mangaoğlu, Alman Polisi tarafından vurularak öldürüldü.
1994- Sosyolog yazar İsmail Beşikçi, Mahkemelerin Açtığı Yol kitabında bölücülük propagandası yaptığı iddiasıyla İstanbul DGM tarafından 2 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1995- Pişmanlık yasasından yararlananların sayısının 1955 olduğu açıklandı.
1996- Demokrasi ve Barış Partisi (DBP) kuruldu.
1997- Hakkında gıyabi tutuklama kararı bulunan Emniyet Özel Harekat Dairesi eski Başkan Vekili İbrahim Şahin teslim oldu ve cezaevine kondu.
1997- Amasya'da el yazması Kuran çalınması olayıyla ilgili yargılanan Ayşegül Tecimer, gıyabında 4,5 yıla mahkum oldu. Tecimer'in ABD'ye kaçtığı öğrenildi.
1997- Taksi şoförlerinin öldürülme olaylarının artması üzerine İstanbul taksicileri konvoy oluşturarak protesto gösterisi yaptı.
1999- Star Gazetesi yayın hayatına başladı.
2000- Petenders müzik grubunun solisti Chrissie Hynde, New York'taki GAP mağazasını basarak vitrindeki deri ve süet kıyafetleri parçaladığı için tutuklandı. Chrisse Hynde hayvan hakları savunucusu PETA'nın üyesi.
2000- Şili'de Salvador Allende'den sonraki ilk sosyalist devlet başkanı Ricardo Lagos göreve başladı.
2000- Rusya'da vergi kaçakçılığını önlemek için her vatandaşa vergi numarası uygulamasını Ortodoks Kilisesi, "Tanrı karşıtı bir davranış" olarak ilan etti.
2002- Suudi Arabistan'da din polisi, Mekke'deki bir okulda çıkan yangından kurtulmaya çalışan 15 genç kızı, giysilerinin dini kurallara uygun olmadığı gerekçesiyle geri çevirdi, diri diri yanmalarına neden oldu.
2003- Dünyanın en yaşlı kadını sanılan Brezilyalı Maria Etelvina Dos Santos 124 yaşında öldü. Santos'un bir kızı, Dört torunu, 26 torununun çocuğu, 39 torununun torunu, dört torunun torununun çocuğu vardı.
2003- Uluslararası Ceza Mahkemesi, 11 Mart 2003'te görevine başladı.
(( Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), savaş suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, soykırım suçları ve saldırı suçlarına bakan uluslararası bir mahkemedir. 1 Temmuz 2002 tarihinde kurulmuş ve 11 Mart 2003 tarihinde çalışmaya başlamıştır. Mahkeme binası "Ev Sahipliği Anlaşması" yaptığı Hollanda'nın Lahey kentinde bulunmaktadır. ))
2004- İspanya'da Madrid'de 4 tren istasyonuna eşzamanlı bombalı saldırı düzenlendi. 200 kişi öldü,1468 kişi de yaralandı.Sağcı Halkçı Parti (PP) hükümeti İçişleri Bakanı Acebes ETA'yı (Bask Ülkesi ve Özgürlük) sorumlu tuttu. Londra merkezli El Kuds el Arabi gazetesine gönderilen mektupta yapılan saldırıları El Kaide üstlendi.
2005- Madrid saldırısında ölenlerin anısına Ölmüşlerin Ormanı anıtı açıldı.
2005- Bakü doğumlu Rus satranççı Gary Kasparov bundan böyle satrançla profesyonel olarak ilgilenmeyeceğini açıkladı. 41 yaşındaki Kasparov bir çok otoriteye göre tarihteki en iyi satranç oyuncusu.
2006- MRO (Mars Yörünge Kaşifi) uzay aracı Kızıl Gezegen'in yörüngesine girdi. Mars'a varış yolculuğunda, 499 milyon km katetti, 2010'a kadar hizmet verecek.
2006- Fransa'da üniversite öğrencileri, gençlerin işten daha kolay çıkarılmasını öngören "İlk İş Sözleşmesi Yasası"nı (CPE) protesto için Sorbonne Üniversitesi'ni işgal etti. Polis zor kullanarak öğrencileri tahliye etti. Fransa'da 18-25 yaş arası işsizlik oranı yüzde 25.
2006- Eski Yugoslavya lideri Slobodan Miloseviç, Lahey'deki hücresinde ölü bulundu. Miloseviç Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'nde insanlığa karşı suç işlemek ve soykırımla ilgili 66 suçtan yargılanmaktaydı.
2008- Danıştay, YÖK Başkanı Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan'ın rektörlüklere gönderdiği "değişikliklerin yürürlüğe girmesinden sonra YÖK Kanunu'nda ayrıca bir değişikliğe ihtiyaç olmadığı, türbanlı öğrencilerin üniversitelere girebileceği" yönündeki talimatını "genelge" olarak nitelendirdi ve yürütmesini durdurdu.
11 Mart – Doğanlar
1886- Kazım Orbay, asker, Kurtuluş Savaşı komutanı ve Genelkurmay eski başkanlarından
1887- Raoul Walsh, yönetmen
1891- Enis Behiç Koryürek, şair
1894- Otto Grotewohl, Alman siyasetçi
1898- Dorothy Gish, Amerikalı sinema, tiyatro oyuncusu
1916- 1964-70 ve 1974-76 arasında iki kez İngiltere başbakanı olan İşçi Partili siyasetçi Harold Wilson.
1921- Caz ve klasik müziği kaynaştırdığı tangolarıyla bilinen Arjantinli bandoninci Astor Piazzola.
1922- Cornelius Castoriadis, Yunan filozof
1925- ilhan Selçuk, gazeteci ve yazar
1925- Güzin Özipek, tiyatro sanatçısı
1926- Martin Luther King'in yakın çalışma arkadaşı Ralph David Abernathy.
1927- Metin Eloğlu, şair
1952- Douglas Adams, yazar
1963- Marcos Pontes, Brezilyalı ilk astronot
1963- Davis Guggenheim, Amerikalı yönetmen ve yapımcı
1967- John Barrowman, iskoçyalı oyuncu
1971- Gülse Birsel, Türk gazeteci ve yazar
1971- Johnny Knoxville, ABD'li aktör
1978- Didier Drogba, Fildişili futbolcu
1978- Hayko Cepkin, Türk piyanist
11 Mart – Ölenler
1898- Dikran Çuhacıyan, Ermeni asıllı Osmanlı besteci
1908- Edmondo De Amicis, italyan yazar
1935- Türkçülük akımının öncülerinden, tarihçi ve siyaset adamı Yusuf Akçura.
(( İstanbul'da. Türkçülükle ilgili derneklerin hemen hemen tümünde kurucular arasındaydı. Türk Ocakları'nın kurucuları arasında yer aldı. İstanbul Milletvekilliği yaptı.1932 yılında seçildiği Türk Tarih Kurumu Başkanlığı görevini ölümüne değin sürdürdü. Türkçülük akımını benimseyenlerce "Pantürkizmin babası" olarak nitelendi. ))
1950- Heinrich Mann, Alman yazar
1955- Alexander Fleming, İskoç bilim insanı Nobel ödülü sahibi
1965- Jeolog ve akademisyen Malik Sayar.
1967- Şair, yazar, mizahçı Yusuf Ziya Ortaç, İstanbul'da.
(( 1923'de Orhan Seyfi Orhon'la birlikte çıkarmaya başladığı mizah dergisi Akbaba'yı ölünceye kadar yayımladı. Şiirlerini başlangıçta aruzla yazan Ortaç Ziya Gökalp'i tanıdıktan sonra hece ölçüsünü benimsemiştir. Hecenin beş şairinden biri olarak ünlendi. Tiyatro oyunları da yazan Yusuf Ziya Ortaç'ın Binnaz adlı oyunu Türk tiyatro tarihinin en başarılı piyeslerinden biridir. Şiir kitapları: Akından Akına, Cenk Ufukları, Aşıklar Yolu, Yanardağ, Kuş Cıvıltıları. Romanları: Göç, Üç Katlı Ev. Fıkralar: Beşik, Ocak. ))
1968- İstanbul Belediye Başkanı Haşim İşcan.
(( 1963'de CHP'den aday gösterildiği seçimde, İstanbul'un tek dereceli seçimle iş başına gelen ilk belediye başkanı oldu. Ölümünden sonra Saraçhanebaşı'ndaki alt ve üst geçide adı verildi. ))
1969- Bestekar Sadi Işılay.
1971- Philo Farnsworth, Amerikalı mucit
1978- Claude François, Fransız pop şarkıcısı
1980- Gazeteci, yazar Mehmet Zekeriya Sertel, 88 yaşında Paris'te öldü.
(( İşçi sınıfını savunan, sosyal ve politik düzeni eleştiren, sosyalist düşünceyi gündeme getiren yazılarından dolayı birçok kez yargılanıp hapis cezalarına çarptırılan Zekeriya Sertel, uzun yıllar yurtdışında sürgünde yaşamak zorunda kaldı. Eşi Sabiha Sertel ve arkadaşlarıyla1936'dan başlayarak Tan gazetesini çıkardı. ))
1983- Galip Balkar, diplomat. Belgrad Büyükelçisiyken Belgrad saldırısında hayatını kaybetti
1992- Richard Brooks, sinema yönetmeni
1997- Lars Ahlin, isveçli yazar
1998- Ali Sururi, tiyatro ve sinema oyuncusu
2002- James Tobin, iktisatçı
2006- Slobodan Miloseviç, Yugoslav politikacı
2010- Türk mizahının önemli isimlerinden, 1922 doğumlu, karikatürist Turhan Selçuk.
2014- Gezi olayları sırasında başına gaz kapsülü isabet etmesi sonucu yaralanan ve 269 gündür yoğun bakımda tutulan Berkin Elvan hayatını kaybetti.
2015- Şadan Kalkavan, armatör, iş adamı
-
12 MART
1664- New Jersey, İngiltere Krallığının bir kolonisi oldu.
1894- Coca-Cola ilk kez şişede satılmaya başlandı.
1913- Avustralya'nın gelecekteki başkenti resmen Canberra oldu. Melbourne geçici olarak 1927'ye kadar başkent olarak kaldı.
1918- Moskova, Rusya'nın başkenti oldu. St. Petersburg başkent statüsünü son 215 yıldır sürdürüyordu.
1918- Erzurum Rus Orduları'nın işgalinden kurtuldu.
1921- Londra Konferansı sona erdi. İtilaf Devletleri barış önerdi.
1921- Türkiye Cumhuriyeti'nin İstiklâl Marşı TBMM'de kabul edildi.
1923- Ali Haydar Bey (Yuluğ) İstanbul Valiliği’ne atandı.
1925- Çinli lider Sun Yat Sen öldü, yerine General Çan Kay Şek getirildi.
1928- Kaliforniya'da St. Francis Barajı yıkıldı; 400 kişi öldü.
1930- Hindistan'da Mahatma Gandhi, tuz üretimindeki hükümet tekeline karşı çıkmak amacıyla, Ahmetabat'tan 300 millik denize yürüyüşe başladı.
1933- Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nce eski sözcüklere Türkçe karşılık bulmak için Dil Anketi başlatıldı.
1938- Alman askeri birlikleri Avusturya'yı işgal etti.
1947- Amerikan yardımı;
(( ABD Başkanı Harry Truman Amerikan Kongresi'nden Sovyetler Birliği'nin baskısı altında bulunan Türkiye ve Yunanistan'a toplam 400 milyon dolarlık bir yardımda bulunulması ve bu devletlerin sivil ve askeri personeline ABD'de eğitim verilmesi için yetki istedi. Kongre, Truman'ın bu talebini kabul etti ve Yunanistan ve Türkiye'ye yardım Kanunu'nu yürürlüğe koydu. Öngörülen 400 milyon dolar yardımın 100 milyon doları Türkiye'ye 300 milyon doları ise Yunanistan'a ayrıldı. Yardımın yerinde ve amacına uygun kullanılıp kullanılmadığı ABD tarafından gönderilen yetkililerce denetlenecekti. Türkiye Amerikan hükümetinin onayını almadan kendisine askeri yardım çerçevesinde verilen hiçbir madde veya malumatı kullanamayacaktı. ))
1951- Demokrat Parti Konya İl Kongresi'nde fes, çarşaf ve Arap harflerinin serbest bırakılması istendi.
1955- Cumhurbaşkanı Celal Bayar başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, Atatürk Üniversitesi'nin Erzurum'a kurulmasını kararlaştırdı.
1956- Üç kadın milletvekili çarşafın yasaklanması için Meclis'e bir kanun teklifi sundu.
1958- Demokrat Parti Eskişehir İl Başkanı ve Demokrat Eskişehir gazetesi sahibi Ali Rıza Ilıca'nın, Son Söz gazetesi sahibi Abdülkadir Gürol aleyhine açtığı yayın yoluyla hakaret davası sonuçlandı; Gürol'un 11 ay 20 gün hapsine, gazetesininde 1 ay süreyle kapatılmasına karar verildi.
1958- 1958 - 3. Eurovision Şarkı Yarışması gerçekleştirildi.Fransa, André Claveau'nun "Dors Mon Amour" şarkısıyla 1. oldu.1956 yılındaki gibi bu yıl da İngilizce şarkı yoktu.
1959- Ankara Toplu Basın Mahkemesi, Amerikalı gazeteci Pulliam'ın Türkiye hakkında yazdığı bir yazıyı Ulus gazetesinde yayımladığı gerekçesiyle gazetenin yazı işleri müdürü Erman'a 16 ay hapis cezası verdi; Ulus bir ay kapatıldı.
1959- Haber gazetesinin sahibi ve yazı işleri müdürü Vedat Refiioğlu'na usulsüz tekzip yayımlamaktan 12 gün hapis cezası verildi.
1961- Konya'da Arapça öğreten 48 mahalle okulu kapatıldı. (Ressam C)
1961- Bayındırlık Bakanı Mukbil Gökdoğan, İstanbul Boğazzı'nda yapılacak asma köprünün şimdilik uygulamaya konamayacağını bildirdi. Bakan Gökdoğan, "İktisadi durumumuz düzeldiği zaman asma köprü meselesini ele alabiliriz. Şimdilik asma köprüden önce yapılacak birçok işimiz var. Kanaatimce asma köprü işi on yıldan önce ele alınamaz" dedi.
1966- Yazar Orhan Kemal ile Türkiye İşçi Partisi Fatih İlçe Başkanı Mehmet Şahin hücre çalışması ve komünizm propagandası yaptıkları gerekçesiyle tutuklandılar.
1966- 15 yaşında bir ortaokul öğrencisi de komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla tutuklandı. Edebiyat öğretmeninin "Atatürk'ü başka bir dünya lideriyle karşılaştırınız" konulu ödevinde öğrenci Atatürk'ü Lenin'le karşılaştırmıştı. Öğretmen öğrenciyi ihbar etti ve öğrenci tutuklandı.
1967- Suharto, Endonezya devlet başkanlığı görevini Sukarno'dan devraldı.
1967- Cumhuriyet Halk Partisi, 22 Şubat tarihli yazısında CHP'yi komünistlikle suçlayan Dünya gazetesi başyazarı Falih Rıfkı Atay'ı mahkemeye verdi.
1970- CHP Genel Başkanı İsmet İnönü TBMM'de yapyığı konuşmada "Demirel'den daha fazla irticayı temsil eden ve koruyan bir kimse yoktur. Kendisinden daha ileri bir din istismarcısı olamaz" dedi
1971- İnegöl'de kalabalık bir grup "Dinsizlere ölüm" sloganıyla yürüyüş yaptı, kimi ev ve işyerleri taşlandı.
1971- Silahlı Kuvvetler, hükümeti ve parlamentoyu suçlayan bir muhtıra verdi. Başbakan Demirel istifa etti. Muhtıra Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler, Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Celal Eyiceoğlu'nun imzasını taşıyordu.
1977- Komünizm ve Kürtçülük propagandası yaptığı iddiasıyla 9 yıl hapse mahkum olan Taner Akçam cezaevinden kaçtı.
1978- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan demir çelik dağıtımıyla ilgili yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı.
(( Yönetmeliğe göre her ilde valilin başkanlığında bir komisyon kurulacak. İnşaat demiri almak isteyen müteahhitler ve diğer ihtiyaç sahipleri bu komisyona başvuracaklar ve ihtiyaç belgesi alacaklar. Belgeyi alan vatandaş doğrudan doğruya satış deposuna giderek demirini alabilecek. Bu yöntemin amacının karaborsanın önlenmesi ve aracının ortadan kaldırılması olduğu açıklandı. ))
1979- Pakistan ve İran CENTO'dan çekileceklerini açıkladı.
1982- 30 idam istemli ve159 sanıklı İstanbul Dev-Yol davası başladı.
1983- Osmanlılar zamanında yapılan Hamidiye suyu ihracından bu yana ilk defa olarak su ihraç etmeye başlandı. İzmir'den Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Suudi Arabistan'a su ihracı başladı.
1985- Sovyetler Birliği ile ABD arasında, Cenevre'de Stratejik Nükleer Kuvvetler, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler, Uzay ve Savunma Sistemleri ile İlgili Yeni Silahların Kontrolü Görüşmeleri başladı.
1985- Kanada'nın başkenti Ottawa'daki Türk Büyükelçiliği'ne Ermeni militanlar bir saldırı düzenledi. Elçilik kapısında görevli Kanadalı polis öldürüldü, 11 kişi rehin alındı. Büyükelçi Coşkun Kırca saldırganlardan pencereden atlayarak kurtuldu.
1986- Yüce Divan tarafından iki yıl hapse mahkum edilen eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar, mahkumiyetini çekmek üzere Ankara Merkez Cezaevine kondu.
1987- ABD Kongresi Reagan yönetiminin Türkiye için istediği125 milyon dolarlık ek askeri yardım isteğini onaylamadı.
1987- Les Misérables (Sefiller) müzikali Broadway'de gösterime girdi.
1990- Parlamentoda grubu bulunan siyasi partilerin liderleri12 Eylül sonrası ilk kez TBMM Başkanı Kaya Erdem'in çağrısı üzerine bir araya geldiler.
1991- Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Rusya'da SSCB lideri Gorbaçov ile dostluk ve işbirliği antlaşması imzaladı.
1993- Bombay'daki bombalı araba saldırısında 300 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı, saldırıyı üstlenen olmadı.
1993- Ankara Savaş Karşıtları Derneği kuruldu.
1994- 5 yedeksubay öğrencinin ölümüyle sonuçlanan Tuzla'daki eylemi gerçekleştirdikleri öne sürülen 37 kişi yakalandı.
1995- Bir taksiyi gasp eden teröristler, Gazi Mahallesi'nde Alevilere ait olduğu bildirilen 3 kahvehaneyi gece otomatik silahlarla taradı. 1 kişi öldü. 20 kişi yaralandı. 14 Mart'ta Gaziosmanpaşa'da meydana gelen olaylarda 96 işyeri tahrip edildi, 13 araç yakıldı.
1996- ANAP-DYP hükümeti TBMM'de 207'ye karşı 257 oyla güvenoyu aldı.
1997- Hopa'dan Karadeniz'e açılan ve Gürcistan karasularını ihlal eden Türk balıkçı teknelerine bir Rus hücumbotundan aeş açıldı.1 balıkçı öldü, 23 balıkçı Batum'da tutuklandı. Tutuklanan balıkçılar iki gün sonra serbest bırakıldı.
1998- Tiyatronun unutulmaz komedyenlerinden Ali Sururi İzmir'de öldü.
1999- Varşova Paktı'nın eski üyeleri Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya, NATO'ya katıldı.
2000- "Yalnız Kurt" lakaplı isyancı Çeçen komutan Saldam Raduyev Rus güçleri tarafından yakalandı.
2000- Papa II. John Paul, kilisenin geçmişte Yahudilere, muhaliflere, kadınlara ve yerlilere karşı işlediği günahlardan ötürü af diledi.
2002- İsrail ordusu Batı Şeria'nın Ramallah kentini işgal etti. Ramallah Filistin Özerk Yönetimi'nin idari merkezi konumunda.
2002- Susurluk davasından aldığı altı yıllık cezası nedeniyle hapiste olan emekli Yarbay Korkut Eken diğer sanıklardan ayrı olarak Yargıtay'a 'karar düzeltme' başvurusu yaptı. Eski Genelkurmay Başkanı emekli General Doğan Güreş ve emekli üç general Korkut Eken'e sahip çıktı. Doğan Güreş, "Korkut Eken ne yaptıysa bilgimiz dahilinde yaptı, o hiçbir zaman verilen emirlerin dışında bir şey yapmamıştır”
2003- Abdullah Öcalan'ın, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM),Türkiye aleyhine açtığı davada AİHM Türkiye'nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılanma hakkı, uzun gözaltı yasağı ve idam cezası yasağı getiren maddelerini ihlal ettiğine karar verdi.
2003- Sırbistan Başbakanı Zoran Cinciç başkent Belgrad'da suikast sonucu öldürüldü. Cinciç Ekim 2000'de Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'in iktidardan indirilmesinde rol oynamış ve Miloseviç'i Savaş Suçları Mahkemesi'ne teslim etmişti.
2004- Güney Kore Devlet Başkanı Roh Moo-hyun Meclis'te azledildi. Roh yanlısı milletvekilleri oylama sırasında salondan atıldı. Roh'un azline, seçim öncesi bir siyasi partiye destek vermesi ve halkı oy vermeye çağırması gerekçe gösterildi.
2004- Suriye'nin Kamışlı ilçesinde maç öncesi Araplar Kürtlere saldırdı; 40 Kürt öldü, 120 kişi yaralandı. 5 bin kişi olayları protesto etti, Devlet Başkanı Esad'ın heykeli yıkıldı.
2005- İsrail'in aldığı olağanüstü güvenlik önlemleri Filistin'de işsizlik ve yoksulluğu arttırdı. Gazze'de binlerce işsiz yerel meclisi taşa tuttu. Filistin Lideri Mahmut Abbas'ı iş vaatlerini tutmadığı için protesto etti.
2006- Pakistan'da geleneksel uçurtma festivalinde uçurtma uçuran 1400 kişi gözaltına alındı. Pencap eyaletinde kullanılan malzemeler tehlikeli olduğu için uçurtma uçurma yasağı var.
2006- Ankara Diyanet İşleri Başkanlığı'na ait resmi otomobilde sahte paralara yakalandı.
2008- Eski Sovyet cumhuriyetlerinden Moldova NATO’ya kesin olarak katılmama kararı aldı.
2009- ABD’nin eski Başkanı George Bush’a ayakkabı fırlatan Iraklı gazeteci Muntazar El Zeydi'ye 3 yıl hapis verildi.
2009- 12 haftadır devreden Süper Loto çekildi. 2 kişi 24 milyon 908 bin 903'er TL kazandı.
2014- Okmeydanı'nda karşıt iki grup arasında çıkan olayda Burak Can Karamanoğlu isimli genç öldürüldü. Cinayetini DHKP-C üstlendi.
12 Mart – Doğanlar
1827- Gustav Kirchhoff, Alman fizikçi.
1859- Ernesto Cesàro, İtalyan matematikçi
1860- Bernát Munkácsi, Macar Türkolog
1863- Gabriele D'Annunzio, İtalyan yazar, savaş kahramanı ve politikacı
1886- Hüsrev Gerede, Türk Asker ve politikacı.
1890- I. İdris, Libya Kralı
1905- Takashi Shimura, Japon oyuncu
1910- Masayoshi ÅŒhira, Japon siyasetçi
1912- Fethi Çelikbaş, Türk siyasetçi
1922- Jack Kerouac, ABD'li yazar.
1927- Raúl Alfonsín, Arjantinli avukat ve siyasetçi
1928- Edward Albee, ABD'li tiyatro yazarı
1934- Manuel Piñeiro, Kübalı istihabaratçı ve politikacı
1943- Ratko Mladiç, Yugoslav asker
1944- Nursu Marmara, Türk klinik psikolog
1946- Liza Minnelli, ABD'li şarkıcı.
1947- Mitt Romney, ABD'li politikacı
1948- James Taylor, ABD'li şarkıcı, söz yazarı ve gitarist
1950- Heinrich Mann, Alman yazar.
1953- Ron Jeremy, ABD'li pornografik film oyuncusu
1956- Steve Harris, İngiliz rock müzisyeni.
1958- Dileita Mohamed Dileita Cibutili siyasetçi
1959- Milorad Dodik, Sırp siyasetçi
1960- Şenol Korkmaz, Türk yönetmen ve prodüktör
1962- Andreas Köpke, Alman futbolcu
1963- Ferdi Eğilmez, Türk sinema yönetmeni ve yapımcısı
1967- Uğur Çavuşoğlu, Türk oyuncu
1968- Aaron Eckhart, ABD'li oyuncu
1969- Beyazıt Öztürk, Türk komedyen.
1971- Ogün Sanlısoy, Türk müzisyen
1979- Armand Deumi Tchani, Kamerunlu futbolcu
1985- Binnaz Uslu, Türk sporcu.
1985- 1985 - Stromae, Belçikalı şarkıcı
1994- Jerami Grant, ABD'li profesyonel basketbolcu
12 Mart – Ölenler
604- I. Gregorius, Papa
1507- Cesare Borgia, Rönesans İtalya'sının asker ve siyasetçisi
1853- Mathieu Orfila, İspanyol asıllı Fransız tıp eğitimcisi
1898- Zacharias Topelius, Fin yazar
1908- Edmondo De Amicis, İtalyan yazar.
1914- George Westinghouse, ABD'li girişimci ve mühendis
1925- Sun Yat-sen, Çinli devrimci lider
1925- Arkadiy Timofeyeviç Averçenko, Rus mizah yazarı
1929- Asa Griggs Candler, ABD'li meşrubat üreticisi, Coca-Cola'yı geliştiren
1930- Alois Jirásek, Çek yazar
1935- Yusuf Akçura, Türk tarihçi.
1937- Charles-Marie Widor, Fransız besteci ve orgcu
1942- Robert Bosch, Alman sanayici
1942- William Henry Bragg, İngiiz fizikçi
1955- Charlie Parker, ABD'li caz saksafonisti
1955- Theodor Plievier, Alman yazar
1956- BolesÅ‚aw Bierut, Polonyalı devlet adamı
1964- Abbas el-Akkad, Mısırlı gazeteci, şair ve edebiyat eleştirmeni
1971- Eugene Lindsay Opie, ABD'li hekim ve patolog
1978- John Cazale, ABD'li aktör
1985- Eugene Ormandy, Macar orkestra şefi
1997- Galip Erdem, Türk gazeteci ve yazar
1998- Komedi oyuncusu Ali Sururi İzmir'de öldü.
1999- Yehudi Menuhin, ABD'li kemancı
2001- Robert Ludlum, ABD'li yazar
2001- Sidney Dillon Ripley ABD'li ornitolog ve doğal hayatı koruma gönüllüsü
2002- Kıbrıs Rum Yönetimi eski lideri Spiros Kipriyanu; 69 yaşında kanserden öldü. Kıbrıs Britanya'dan bağımsızlığını kazandıktan sonra kurulan devletin ilk dışişleri bakanıydı.
2002- Jean-Paul Riopelle, Kanadalı ressam
2003- Zoran Diçdiç, Sırbistan Başbakanı (suikast)
2003- Howard Fast, ABD'li yazar
2005- Kemal Türkoğlu, Türk siyasetçi
2006- Jurij Brezan, Alman yazar
2007- Önder Baysoy, Türk iş adamı ve siyasetçi, Karşıyaka Spor Kulübü eski başkanı
2011- Nilla Pizzi, İtalyan şarkıcı
2013- Dinçer Çekmez, Türk aktör
2015- Erol Büyükburç, Türk pop müziği sanatçısı
2015- Terry Pratchett, İngiliz fantastik komedi yazarı
-
13 MART
624- Bedir Muharebesi gerçekleştirildi.
1781- Güneş sisteminin yedinci gezegeni Uranüs keşfedildi. Alman kökenli İngiliz gökbilimci William Hershel, Uranüs gezegenini keşfetti.
1840- Osmanlının resmî takvimi olarak Rumi Takvim kullanılmaya başlandı.
1899- Mustafa Kemal, '1283' yaka numarasıyla Kara Harp Okulu'nun piyade sınıfına yazıldı.
1900- Fransa'da çocuk ve kadınların çalışma saatleri, günde 11 saat ile sınırlandırıldı.
1916- Mustafa Kemal Paşa'nın Mardin'e gelişi.
1919- Kâzım Karabekir, Erzurum'da 15'inci Kolordu Komutanlığına atandı.
1926- Mustafa Kemal Paşa'nın Falih Rıfkı Atay ve Mahmut (Soydan) beylere anlattığı hayat hikâyesi ve hatıralarının kısaltılmış şekli, Milliyet gazetesinde (Bugünkü Milliyet'le aynı değildir. 1935'ten itibaren Tan adıyla yayınlanan gazete) yayımlandı.
1933- Almanya'da Joseph Goebbels, Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanı oldu.
1940- Finlandiya'nın teslim olması ile Kış Savaşı bitti.
1951- Demokrat Parti İzmir Belediye Başkanı Rauf Onursal, CHP Genel Başkanı İsmet İnönü'nün Halife Abdülmecit gibi sınır dışı edilmesini istedi.
1954- Cemal Reşit Rey konser vermek üzere Yugoslavya'ya gitti.
1954- Dien Bien Phu Muharebesi başladı.
1955- Fenerbahçe-Galatasaray futbol maçında taraftarlar tribünde çatıştı, bir kişi öldü.
1969- Atilla Tokatlı'nın hazırladığı Sovyet Şairleri Antolojisi toplatıldı.
1970- Halide Edip Adıvar'ın büstü açıldıktan üç gün sonra dinamitlendi.
1973- Meclis'te cumhurbaşkanlığı seçimi için turlar başladı.
( Faruk Gürler 200, Tekin Arıburun 282, Ferruh Bozbeyli 48 oy aldı Üçte iki çoğunluk olan 423 ve salt çoğunluk olan 318 oya erişilemedi Seçim çıkmaza girince Genelkurmay Başkanı Semih Sancar parti liderleriyle görüştü AP Genel Başkanı Süleyman Demirel diğer liderlerin aksine bu görüşmeyi gizledi, görüşmenin radyodan açıklanması üzerine "bana mı inanacaksınız, radyoya mı?" diye sordu Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi açıklaması üzerineyse, "Dün dündür, bugün başka bir gündür" dedi. )
1974- Barzani yandaşı Kürtlerle Irak askerleri arasında çıkan çatışmalar üzerine, Türkiye sızmaları önlemek için Irak sınırını kapattı.
1978- Genelkurmay Başkanı Evren "Ordu parlamenter sisteme saldıranları yok edecek güçtedir" dedi
1979- Adalet Partisi, 4 Beş Yıllık Plan'ın esas yönünden Anayasa'ya aykırı olduğu iddiasıyla iptalini istedi.
1979- İstanbul'da özel öğrenci yurtları kapatıldı.
1982- İki kişiyi öldürmekten idama mahkum edilen Türkiye Komünist Emek Partisi'nin (TKEP) üyesi Seyit Konuk, Necati Vardar ve İbrahim Ethem Coşkun isimli üç işçinin idam cezası İzmir'de Buca kapalı Cezaevi'nde infaz edildi.
1983- Cumhurbaşkanı Kenan Evren Antakya ve Mersin'de halka hitap ederek yaptığı konuşmada;
( " Eski partilerin hemen hemen aynı kişilerle, yalnız iki isim değiştirerek, yeniden hortlamalarına müsaade edemeyiz" dedi Evren eski siyasilerden, "Kendilerine kul köle olacak kişilerden kurulacak partinin büyük bir çoğunlukla seçimi kazanmasıyla, seçimden sonra tekrar eski koltuklarına oturtulmayı düşleyenler" diye söz etti Konuşmasını, "Nasıl 12 Eylül'den önce bu kişileri tekrar tekrar uyardık ama dinlemediler, sonunda başlarına 12 Eylül yumruğu indiyse, nasıl 7 Kasım'dan önce yapılan ikazları da dinlemeyip bu defa da Türk halkının yumruğunu yediler ise şimdi yine ikaz ediyorum Üçüncü bir yumruğu yememek istiyorlarsa derhal bu girişimlerden vazgeçsinler" diye sürdürdü. )
1983- Beylerbeyi'nde restorasyonu süren tarihi İsmail Hakkı Efendi Yalısı gece çıkan yangında kül oldu. Yalının yanındaki 205 yıllık Beylerbeyi Camii'nin kubbesi de tamamen hasar gördü.
1984- Gümrük kaçakçılığı davasından yargılanan Abuzer Uğurlu Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından 15 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
1984- Türkiye'nin Ottawa Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Kemalettin Kani Güngör'e suikast girişiminde bulunan 4 Ermeni Kanada'da tutuklandı.
1986- Fatsa Dev-Yol davası savcısı Hakim Binbaşı Halit Cengiz, rüşvet, dolandırıcılık gibi suçlardan toplam 29 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1986- Odalar Birliği Başkanlığı'ndan ayrılarak DYP'ye giren ve genel başkanlık seçimlerinde ağır yenilgiye uğrayan Mehmet Yazar, yeni bir siyasi parti kurmak için DYP'den istifa etti
1987- Uluslararası Halter Federasyonu, halterci Naim Süleymanoğlu'na, Türkiye'ye iltica tarihinden 6 Aralık1987 tarihine kadar yarışmalardan men cezası verdi.
1988- Ankara Devlet Tiyatrosu Şinasi Sahnesi açıldı.
1990- Hava Kuvvetlerinde sürdürülen "irtica operasyonunda" toplam146 subay ve astsubayın irticai faaliyetlerde bulundukları gerekçesiyle orduyla ilişkilerinin kesildiği açıklandı.
1992- Erzincan'da Richter ölçeğine göre 6.8 şiddetindeki depremde 653 kişi öldü.
1992- İstanbul Ticaret Odası yönetim kuruluna ilk kez bir kadın seçildi.
1994- SHP İstanbul İl Başkanı Yüksel Çengel, Belediye Başkanlığı adayı Zülfü Livaneli'nin "İSKİ skandalına bulaşmış yönetimle çalışmam" demesi üzerine istifa etmek zorunda kaldı.
1994- İstanbul Boğazı'nda iki Rum gemisinin çarpışmasında yangın çıktı. 15 denizcinin öldüğü, 17 denizcinin kaybolduğu kaza sonucu denize yayılan petrol çevre kirliliğine yol açtı.
1995- 12-13 Mart gecesi İstanbul Gazi mahallesinde 3 kahvehane otomatik silahlarla tarandı
( Alevi dedesi Halil Kaya öldü, 20 kişinin yaralandı.Saldırganlar olay yerinden uzaklaştıktan sonra gasp ettikleri taksinin şoförünü boğazını keserek öldürdüler ve taksiyi ateşe vererek kaçtılar.Çoğunluğunu Alevilerin oluşturduğu mahalle halkı olayları protesto etmek için geceyi sokakta geçirdi, olaylara ilgisiz kalmakla suçladıkları karakola yürüdü Polis mahalle halkını havaya ateş açarak durdurmaya çalıştı.1 kişi kurşunlanarak ölürken pek çok kişi de yaralandı Gece boyunca durulmayan olaylar günü de sürdü Öğle saatlerinde Cemevi önünden karakola yürümek isteyen grupla polisin karşı karşıya geldi Polisin göstericilerin üzerine ateş açması sonucu 15 kişi öldü, aralarında polis, jandarma ve gazetecilerinde bulunduğu 100'den fazla insan yaralandı Olayları önleyemeyen polis, askerden yardım istedi Askerleri önce alkışlarla karşılayan grup daha sonra "Asker Sivas'ta neredeydi?" diyerek bu kez taş yağmuruna tutuldu. )
1995- Edebiyatımızın ustalarından Melih Cevdet Anday'ın 80 doğum yılı PEN Yazarlar Derneği'nin düzenlediği bir toplantıyla kutlandı Melih Cevdet Anday garip akımının üç kurucusundan biriydi Pablo Neruda ondan, "Nazım Hikmet'ten sonra çok büyük bir Türk şairi daha buldum Bütün gece gözüme uyku girmedi" diye söz etmişti.
1996- Efes Pilsen basketbol takımı Koraç Kupası'nı aldı.
1996- İskoçya'nın Dunblane kasabasındaki Dunblane İlkokulunda okulu basan silahlı bir kişi 3 dakika içinde sınıf öğretmeni ve 5-6 yaşlarındaki 16 çocuğu öldürdü. Saldırıdan sonra saldırgan kendi kafasına kurşun sıkarak yaşamına son verdi.
1998- Başbakanlık bünyesinde kurulan Sivil Çalışma Grubu, hazırladığı Türban Raporu'nda, türbanın "kılık kıyafetle ilgili mevzuata aykırı" olduğunu vurguladı Raporda, "Kamu görevlileri ve öğrencilerin, devlet daireleri ile okul ve üniversitelerden oluşan eğitim kurumlarının kapalı mekanlarına türbanla girilmesi disiplin suçu oluşturur" denildi.
2005- 1994'te 'yılın annesi' seçildi. Sonra fuhuş yaptırmak suçundan 15 kez polis kayıtlarına geçti.
2006- ABD'de 11 Eylül saldırılarının tek sanığı olan Fas asıllı Fransız Zekeriya Musavi davasında tanıkların yalan söylemeye yönlendirildiği ortaya çıktı. Yargıç, tanıklıkları iptal etti ve duruşmayı askıya aldı.
2007- Beykoz Belediye Başkanı Muharrem Ergül, Danıştay'ın ruhsat iptali kararının ardından Acaristanbul villalarının yıkımı için karar verdiklerini açıkladı.
2009- Ankara ile Eskişehir arasında hizmet verecek yüksek hızlı tren, seferlerine başladı. Erdoğan'ın kullandığı tren, 250 km hıza ulaştı.
2012- Sivas'ta, 2 Temmuz 1993'te Madımak Oteli'nin yakılması ve 37 kişinin ölümüne ilişkin 7 sanık hakkındaki dava, zaman aşımı nedeniyle düşürüldü.
2013- PKK'nın elindeki biri kaymakam sekiz kamu görevlisi BDP milletvekilleri ile İHD ile Mazlum-Der temsilcilerine teslim edildi.
2013- Vatikan'da yeni papa belli oldu. Katolik dünyasının 266. Papası, Arjantinli kardinal Jorge Mario Bergoglio oldu. 1. Francis ismini seçen kardinal, 1000 yıldır Avrupa dışından seçilen ve Latin Amerikalı olan ilk Papa'dır.
2014- Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ve Galler'de eşcinsel evlilik yasası yürürlüğe girdi.
2016- Ankara'nın merkezi Kızılayda patlama meydana geldi. 37 kişi hayatını kaybetti, 75 kişi yaralandı.
( Ankara Güvenpark'ta bomba yüklü araçla intihar saldırısı düzenlendi. Patlamada ölen kişi sayısı 37 olarak açıklandı. Saldırıdan önce sabah saatlerinde ülke genelinde Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) yapıldı.1 ay içinde Başkentimizde meydana gelen 2. patlama. )
13 Mart – Doğanlar
1733- Joseph Priestley, İngiliz kimyacı ve filozof
1741- II. Joseph, (1765-1790) döneminde Kutsal Roma-Germen imparatoru
1764- Charles Grey, Britanyalı siyasetçi
1800- Mustafa Reşit Paşa, Türk politikacı ve mimar
1889- Albert William Stevens, ABD'li asker, baloncu ve ilk hava fotoğrafçılarından biri
1890- I. İdris, Libyalı politikacı
1899- John H. van Vleck, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi
1900– Yorgo Seferis, Yunan şair Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
1910- Kemal Tahir, Türk roman yazarı ve düşünür
1911- L. Ron Hubbard, ABD'li yazar
1915- Melih Cevdet Anday, Türk şair, tiyatro oyunu, roman, deneme ve makale yazarı
1916- İsmet Bozdağ, araştırmacı, yakın tarih yazarı
1919- Mualla Eyüboğlu, Türkiye'nin ilk kadın mimarlarından biri
1926- Doğan Avcıoğlu, Türk gazeteci, yazar ve siyaset adamı
1939- Macit Flordun, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1944- Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1945- Anatoli Fomenko, Rus matematikçi ve Yeni Kronoloji'nin yazarlarından biri
1950- Haşim Kılıç, Türk hukukçu
1950- William H. Macy, ABD'li sinema ve tiyatro oyuncusu.
1962- Seyhan Erözçelik, Türk şair
1973- David Draiman ABD'li müzisyen
1973- Killa Hakan, Türk Gangsta Rap şarkıcısı.
1983- Erkan Veyseloğlu Türk basketbolcu
1985- Taner Sağır, Türk halterci
1985- Liliane Tiger Çek porno oyuncusu.
1985- Emile Hirsch, ABD'li oyuncu
13 Mart – Ölenler
1881- II. Aleksandr, Rus Çarı
1893- Muallim Naci Türk yazar ve şair
1901- Benjamin Harrison, ABD'li politikacı
1901- Fernand Pelloutier, Fransız işçi önderi ve teorisyen, Anarko-sendikalist hareketin temsilcisi
1915- Sergei Vittte Rus politikacı
1938- Nikolay Buharin, Sovyet siyasetçi
1952- Ömer Rıza Doğrul, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar
1970- Adalet Cimcoz, Türk dublaj sanatçısı ve yazar
1971- Cevat Fehmi Başkut, Türk gazeteci ve oyun yazarı
1975- İvo Andriç, Sırp yazar Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
1977- Hikmet Onat, Türk ressam
1989- Emin Fahrettin Özdilek, Türk asker ve politikacı
1994- Cihat Burak, Türk ressam
1996- Krzysztof KieÅ›lowski, Polonyalı sinemacı ve yönetmen
2006- Maureen Stapleton, ABD'li aktris
2008- Mehmet Gül, Türk milletvekili
2010- He Ping ping, Dünyanın en kısa boylu insanı
2010- Jean Ferrat, Fransız şarkıcı ve şarkı sözü yazarı
-
Tarihte Bugün...
14 MART
1489- Kıbrıs Krallığı kraliçesi Catherine Cornaro, adayı Venedik'e sattı.
1794- Eli Whitney, pamuk ayrıştırma makinesinin patentini aldı.
1827- II. Mahmut döneminde, Hekimbaşı Mustafa Behçet'in önerisiyle ilk cerrahhanenin, Şehzadebaşı'daki Tulumbacıbaşı Konağı'nda Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire adıyla kurulması, Türkiye'de modern tıp eğitiminin başladığı gün olarak kabul edilir. Okulun kuruluş günü olan 14 Mart, "Tıp Bayramı" olarak kutlanmaktadır.
( İlk kutlama, 1919 yılının 14 Mart'ında işgal altındaki İstanbul'da gerçekleşmiştir. O gün, tıbbiye 3. sınıf öğrencisi Hikmet Boran'ın önderliğinde, tıp okulu öğrencileri işgali protesto için toplanmış ve onlara devrin ünlü doktorları da destek vermişti. Böylece tıp bayramı, tıp mesleği mensuplarının yurt savunma hareketi olarak başlamıştır. 1929-1937 yılları arasında 12 Mayıs günü Tıp Bayramı olarak kutlandı. Bu tarih, Bursa'daki Yıldırım Darüşşifası'nda ilk Türkçe tıp derslerinin başladığı tarih olarak kabul edildiği için Tıp Bayramı yapıldı. Ancak zamanla bu uygulamadan vazgeçildi ve yeniden 14 Mart Tıp Bayramı oldu. 1976'dan beri sadece 14 Mart günü değil, 14 Mart'ı içine alan hafta boyunca kutlama yapılmakta ve bu hafta Tıp Haftası olarak kabul edilmektedir. Dünyada benzer kutlamalar, farklı tarihlerde yapılmaktadır. Örneğin ABD'de ameliyatlarda genel anestezinin ilk defa kullanıldığı 30 Mart 1842 tarihinin yıldönümü; Hindistan'da ünlü doktor Bindhan Chandra Roy'un doğum (ve aynı zamanda ölüm) yıldönümü olan 1 Temmuz günü "Doktorlar Günü" olarak kutlanır. )
1918- Hınıs ve Köprüköy'ün kurtuluşu
1919- Yunanlıların, İzmir'e çıkarma planı, İngiltere Başbakanı Lloyd George, Fransa Başbakanı Clemenceau, İtalya Başbakanı Orlando ve ABD Başkanı Wilson tarafından kabul edildi.
1923- Gençlerbirliği Spor Kulübü Ankara'da kuruldu.
1935- İstanbul Belediye Meclisi Darülaceze'nin adını Düşkünler Evi olarak değiştirdi.
1939- Hatay Meclisi Türk parasını resmi para olarak kabul etti.
1939- Adalet Bakanlığı Arap harfleriyle ders verenlerin cezalandırılmasına ilişkin genelge yayımladı.
1939- İktisat Bakanlığı kadın çoraplarında kalitenin yükseltilmesi için Avrupa'dan uzman heyet getirtti.
1939 - Slovakya Cumhuriyeti ve Karpatlar Ukraynası, Çekoslovakya'dan bağımsızlıklarını ilan etti.
1951- Kore Savaşı: Birleşmiş Milletler kuvvetleri Seul'ü 14 Mart 1951'de geri aldı.
( Savaş öncesinde Kore, kolera salgınlarına uğrayan, okuma-yazma oranı düşük ve endüstrileşmeyi kaçırmış bir ülkeydi. Son yüzyıl boyunca, Uzakdoğu güç oyunlarında satranç tahtasındaki bir piyon gibi oynanmıştı. Kendi güvenliğini arttırmak ve Çin üzerinde daha rahat nüfuz kurmak için 1905 yılında Japonya, Rus Çarlığı'nı yenerek Kore'ye sahip olmuştu. Kore; 1945 yılında Japonya'nın teslimiyetinden sonra, Amerika ile Sovyetler Birliği arasındaki anlaşmazlığın yüzeye çıktığı ilk yerlerden birisi oldu. Bu iki süper güç Japonya'dan aldıkları Kore toprakları üzerinde yerli ama kendilerine bağımlı hükümetler kurduktan sonra 1948-1949 yıllarında askerlerini çektiler. Böylece Sovyet yanlısı Kuzey Kore ile Amerikan yanlısı Güney Kore kuruldu ve 38. enlem aralarında sınır oldu. )
1953- İstanbul Üsküdar'daki Paşakapısı Cezaevi'nde isyan çıktı. 300 mahkum Adalet Bakanlığı'nın disiplin kararlarını protesto etti.
1953- Sovyetler Birliği Komünist Partisi 1. Sekreteri Stalin'in ölümü üzerine yerine getirilen Malenkov görevini 8 gün sonra Nikita Kruşçev'e devretti.
1954- Türk Milli Futbol Takımı, Dünya Kupası grup eleme maçında İspanya'yı 1-0 yendi.
1954- Başbakan Adnan Menderes'in yeğeni Özdemir Evliyazade Cumhurbaşkanı Calal Bayar'a sözlü hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklandı. Evliyazade, Demokrat Parti'den açık bir mektupla istifa ederek Cumhuriyet Halk Partisi'ne geçmişti.
1955- CHP'ye ait malların Hazine'ye geçmesine dair kanun gereği, Ziraat Bankası'nda muhafaza edilen Atatürk'e ait eşyalar, Maliye tarafından devralındı. Atatürk'e ait kılıçlar, madalyalar, altın anahtarlar müzeye verilecek.
1956- Merkezi Zürich'te bulunan Uluslararası Basın Enstitüsü'nün bülteninde, Başbakan Menderes'in Türk basını hakkındaki sözlerine yer verildi: "Sık sık basından bahsediyoruz. Ancak Türk basını dört beş kişiden ibarettir. Diğerleri ise kağıt ticareti ve tirajlarını arttırmak için muhalefet yaparlar" dedi.
1964- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Barış Gücü'nün Kıbrıs'a gitmesi kararı aldı. Barış Gücü'nün 36 Kanadalı askerden oluşan ilk kafilesi 1964 yılı bugün Kıbrıs'a ulaştı.
1969- Şaki Hamido saklandığı bir tavuk kümesinde yakalandı. (Ressam C)
1969- Tiyatro sanatçısı Ayberk Çölok komünizmi övdüğü iddiasıyla tutuklandı.
1969- Birlik Partisi Genel Başkanı Hüseyin Balan, 16 Şubat'ta İstanbul Taksim'de yaşanan Kanlı Pazar olayları nedeniyle İçişleri Bakanı Faruk Sükan hakkında Meclis'e bir gensoru önergesi verdi. Ancak önerge, Adalet Parti'lilerin oylarıyla reddedildi. Muhalefet sözcüleri Kanlı Pazar'ı hükümetin düzenlediğini ileri sürdüler. İçişleri Bakanı Faruk Sükan kendini savunarak "Biz hesabımızı burada da veririz, mahkemeyi kübrada da" dedi.
1969- Tiyatro sanatçısı Ayberk Çölok komünizmi övdüğü iddiasıyla tutuklandı.
1974- Ankara Cumhuriyet Savcılığı, Türkiye Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği'nin (Töb-Der) kapatılması için dava açtı.
1980- ABD Hava Kuvvetleri'ne ait C-130 tipi askeri nakliye uçağı, İncirlik Hava Üssü'ne iniş yaparken düştü. 18 ABD askeri öldü.
1981- Başbakan Bülent Ulusu bugün yaptığı basın toplantısında altı ayda 6 bin 223 kişinin gözaltına alındığını, 16 bin 888 kişinin hüküm giydiğini bildirdi. "Amacımız herkesin evinde huzur içinde oturabileceği, rahatça işyerinde çalışabileceği bir güven ortamını tam olarak sağlamaktır" dedi.
1983- Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin kurulmasını öngören yasa tasarısı Danışma Meclisi'nde kabul edildi. Tasarıya göre 8 ilde DGM kurulacak.
1983- İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı 3 No'lu Askeri Mahkemesi'nde Ülkücü Gençlik Derneği üyesi 16 sanık hakkında açılan davada sanıkların 15'i için idam cezası istendi.
1984- Askeri Yargıtay yayımcı İlhan Erdost'un Mamak Askeri Cezaevi'nde dövülerek öldürülmesi ile ilgili davada hapis cezasına çarptırılan Şükrü Bağ hakkındaki mahkumiyet kararını bozdu.
1984- 120 TİP'li hakkında İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı tarafından dava açıldı.
1984- Tasarrufların teşviki ve kamu yatırımlarının hızlandırılması hakkındaki yasa, Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından onaylandı.
1984- Bilim Sanat ve Kültür Kurumu (BİLSAK) İstanbul'da kuruldu.
1985- ABD, Batista güçlerine ambargo uygulama kararı aldı.
1988- Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bir araştırmada Türkiye'de her 32 kişiden birinin devlet tarafından fişlenmiş olduğu belirtildi. MİT ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün fişlediği kişilerin1,7 milyona ulaştığı bildirildi.
1988- DGM Savcısı Nusret Demiral tarafından hazırlanan iddianamede Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) yöneticileri Nabi Yağcı(Haydar Kutlu) ve Nihat Sargın'ın 66'şar yıl hapse mahkum edilmeleri istendi.
1988- İslami İlimler Araştırma Vakfı'nın düzenlediği seminerde İslam devletinde tekelciliğin yasal olduğu, sendikanın, grevin, lokavtın ve toplu sözleşmenin yerinin olmadığı, emekli maaşının da haram olduğu ileri sürüldü.
1993- Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz, "Laiklik bir din değildir. Bu düşünce yanlıştır. Laiklik din ve vicdan hürriyetine saygıdır." dedi.
( Diyanet İşleri Başkanı Yılmaz Kuran'ın yeniden tefsir edilmesini istedi ve İlmihal kitabı ile İslam tarihinin de yeniden yazılmasından yana olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'dan Diyanet İşleri Başkanı Yılmaz'a destek geldi. Özal, "Çağa ayak uydurmak için değişimin şart olduğunu. "Aksi halde Osmanlının düştüğü yanlışlık tekrarlanır. Dini konulara yeni anlayış getirmek lazım. Bu konuda korkmadan çalışmak gerekir" dedi. )
1995- İstanbul Gazi mahallesindeki olayları protesto için Ankara'da düzenlenen yürüyüşte polisle göstericiler arasında çatışma çıktı, 36 kişi yaralandı.
1998- İran'da Richter ölçeğine göre 6,9 büyüklüğünde deprem oldu.
1998- 14 Mart 1998 YÖK "Türban Yasaktır,Takan ve Taktıran Suç İşler" dedi.
2000- Cep herkülü Naim Süleymanoğlu, Ankara'da devam ettiği idmanlarda koparmada 145 kilo kaldırarak dünya rekoru kırdı.
2000- Greenpeace, yıllardır çevre kirliliği konusunda mücadele ettiği uluslararası kuruluşlardan Shell petrol şirketine ortak oldu.
2001- Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu, Beyaz Enerji Operasyonu'nu yürüten Ankara DGM savcısı Talat Şalk'a AB, IMF ve Dünya Bankası'ndan doğrudan belge istediği gerelçesiyle ceza verilmesini istedi.
2002- AB liderlerinin Barcelona Zirvesi'nin yapılacağı İspanya'da, zirveyi protestoları engellemek için Schengen Anlaşması geçici olarak askıya alındı ve olağanüstü hal ilan edildi. Zirvenin yapılacağı bölge 2 kilometrelik demir perde ile çevrildi. NATO'da İspanya'nın talebi üzerine Barcelona'ya bir Awacs radar uçağı gönderdi.
2003- AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığındaki 59. hükümet Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanarak resmen kuruldu. 58. hükümete sahip çıkan Başbakan, bakanlık sayısını başbakan dahil 25'ten 23'e düşürdü.
2003- Avrupalı işçiler Avrupa İşçi Sendikaları Birliği'nin (EGB) çağrısı üzerine Irak savaşını protesto için 10 dakika süreyle işi bırakma eylemi yaptı. Avustralya'nın Adelaide kentinde barış yanlıları Irak'ta savaşa destek veren Başbakan John Howard'ın otomobiline yumurta ve domates fırlattı.
2004- İspanya'da yapılan genel seçimleri, Jose Luis Rodriquez Zapatero liderliğindeki Sosyalist İşçi partisi kazandı. Jose Maria Aznar ve partisi, Irak'ta ABD'ye destek vermenin ve Kaidenin üstlendiği Madrid olaylarında ısrarla ETA'yı suçlamanın bedelini seçimi kaybederek ödedi.
2004- Rusya'da 109 milyon seçmenin katıldığı SSCB sonrası en renksiz başkanlık seçiminde Vladimir Putin oyların yüzde 71'ini alarak devlet başkanı seçildi.
2005- Anayasa mahkemesi, CHP'nin başvurusuyla, yabancılara taşınmaz satışı maddesini iptal etti. Bugüne kadarki satışlar, geçerli olacak. Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Haşim Kılıç "Karar, yabancıya hiç mal satılmaz anlamına gelmez" dedi.
2005- Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Suriye karşıtı 800 bin kişi gösteri yaptı. "Suriye defol", sloganı atıldı. Gösteriye Dürzi ve Hıristiyanların yanısıra Sünniler de katıldı.
2006- İsrail, ABD ve Britanya'nın izniyle, İsrailli Bakan Rehavam Zeevi'yi öldürmekle suçladığı militanları almak için uluslararası Eriha Cezaevi'ni bastı.
2006- Fransa'da 5 bin üniversite ve lise öğrencisi İlk İş Sözleşmesi Yasası'nı (CPE)protesto için yürüyüş düzenledi. Eğitime ara veren 84 üniversiteden 40'ında oturma eylemi başladı.
2006- Şili'de uzun yıllar sonra iktidara gelen ilk sosyalist ve kadın Başbakan Michele Bachalet'in ilk icraatı 60 yaş üstü Şililerin devlet hastanelerinde bedava tedavilerini sağlamak oldu.
2008- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kapatılması için Anayasa Mahkemesi'nde dava açtı.
2008- Emek Platformu’nun Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı’na karşı Türkiye genelinde işyerlerinde gerçekleştireceği 2 saatlik iş bırakma eylemi saat 10:00 - 12:00 arasında gerçekleştirildi. Aralarında Türk-İş, Hak-İş, DİSK, KESK, Türkiye Kamu-Sen, Memur-Sen, BASK, TMMOB ve Türk Tabipleri Birliği’nin de bulunduğu 17 konfederasyon, sendika ve sivil toplum örgütünden oluşan Emek Platformu öncülüğündeki eylem, hastaneler, demiryolları ve okullarda etkili oldu.
2011- Sanatçı İbrahim Tatlıses İstanbul'da silahlı uğradığı silahlı saldırıda ağır yaralandı.
14 Mart – Doğanlar
1681- Georg Philipp Telemann, Alman besteci
1692- Peter Van Musschenbroek, Hollandalı bilim insanı
1827- George Frederick Bodley, mimar
1835-Giovanni Schiaparelli, italyalı astronom
1847- Brezilya'da köleleğin kaldırılması davasına adanmışlığından ötürü "kölelerin şairi" olarak bilinen romantik şair Antônio de Castro Alves.
1854- Paul Ehrlich, Alman bilim adamı. Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
1879- Genel ve özel görelilik teorilerini geliştirerek 1921 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Alman kökenli Amerikalı fizikçi Albert Einstein.
1892- 1945-56 arasında Macaristan'ın komünist lideri Mátyás Rákosi.
1903- Mustafa Barzani, Kürt politikacı
1906- Fazıl Küçük, Kıbrıslı politikacı.
1906- Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci
1908- Maurice Merleau-Ponty, Fransız filozof
1920- Memduh Ün, Türk yönetmen
1925- Tarık Minkari, doktor, yazar
1926- Neriman Altındağ Tüfekçi, Türk Halk Müziği solisti, ilk kadın şefi
1934- Leonid İvanoviç Rogozov, Sovyet doktor
1934- Manuel Piñeiro, Kübalı istihbaratçı ve politikacı
1938- Şerafettin Elçi, hukukçu ve siyasetçi
1940- Metin Altıok, şair ve ressam
1942- Emin Çölaşan, Türk gazeteci ve yazar
1947- Billy Crystal, Galli sinema oyuncusu
1965- Aamir Khan, Hindistanlı oyuncu
1967- Gürdal Tosun, tiyatro sanatçısı
1972- Kaan Dobra, Polonya asıllı Türk futbolcu
1979- Nicolas Anelka, Fransız futbolcu
1982- Begüm Sürek, Türk müzisyen
1982- François Sterchele, Belçikalı futbolcu
1988- Stephen Curry, ABD'li basketbolcu
1989- Colby O'Donis, Porto Riko asıllı ABD'li R&B ve pop şarkıcısı
1994- Ansel Elgort, ABD'li aktör ve şarkıcı
1996- Mustafa Batuhan Altıntaş, Türk futbolcu
14 Mart – Ölenler
1607- Kınalızade Hasan Çelebi.
( Fıkıh ve kelam öğrenimi yaptıktan sonra Bursa, Edirne,Halep ve başka illerde müderrislik ve kadılık etti. Şiirleri de olan Hasan Çelebi şöhretini Şairler Tezkiresi ile sağladı. Divan edebiyatının başlangıç yıllarında gününe kadar gelen 576 şairin hayatını Tezkiresini bitirdiği zaman II. Murat'a ithaf etti. Eser, geçmiş yüzyıllarda edebiyat tarihi ve antoloji yerini tutan bu tip kitapların en değerlilerinden biri sayılır, basılmamıştır. )
1883- Bilimsel sosyalizmin kurucusu, "Das Kapital'in" yazarı, Alman filozof ve devrimci Karl Marx Londra'da.
1928- Abdülhamid Hamdi Bey, Türk siyasetçi ve din adamı
1932- George Eastman, Amerikalı mucit.
1953- Klement Gottwald, Çek devlet adamı
1955- Şamran Hanım, Türk besteci, kanto sanatçısı
1959- Siyasetçi Faik Ahmet Barutçu Ankara'da.
( İstanbul'da Hukuk Fakültesi'ni bitirdikten sonra Trabzon'a döndü. İstikbal gazetesini çıkardı. Zaman zaman Mustafa Kemal Paşa'yı bile eleştirmekten çekinmeyen, ama bütünüyle Kurtuluş Savaşı'nın yanında yer alan İstikbal 1922'ye kadar Anadolu basınının önde gelen yayını oldu. Faik Ahmet Barutçu1. ve 2. Hasan Saka hükümetlerinde devlet bakanlığı ve başbakan yardımcılığı yaptı. Uzlaştırıcı, hoşgörülü ve muhalefete saygılı bir siyaset adamıydı. Daima demokrasi ve basın özgürlüğünü savundu. )
1973- Chic Young, Amerikalı karikatürist
1975- Susan Hayward, ABD'li sinema oyuncusu
1977- Manzara resimleriyle ünlü ressam Hikmet Onat İstanbul'da.
( En önemli tabloları arasında deniz ve su görünümlerini betimlediği "Kabataş'tan manzara", "Derede Sandal", ve "Salacak" sayılabilir. Hikmet Onat İstanbul'u en çok resimleyen ressam olmuştur. )
1978- Tiyatro ve sinema oyuncusu Aziz Basmacı İstanbul'da öldü.
1980- Mohammad Hatta, Endonezya bağımsızlık hareketinin önderlerindendir
1983- Maurice Ronet, Fransız sinema oyuncusu
1995- William Alfred Fowler, ABD'li filozof
1997- Fred Zinnemann, film yönetmeni
2006- Lennart Meri, Estonyalı yazar, Estonya ikinci cumhurbaşkanı
2007- Lucie Aubrac, Fransız öğretmen, Fransız Direnişi hareketi üyesi
2010- Peter Graves, aktör
2011- Jülide Gülizar, sunucu, yazar, Türkiye ilk haber spikerlerinden.
2014- Caz ustası, trompetçi İlhan Feyman hayatını kaybetti
-
Tarihte Bugün...
15 MART
1820- Maine'nin ABD eyaleti olmasına karar verildi.
1848 - 1848 Macar Devrimi patlak verdi.
1892 - Jesse W. Reno tarafından yürüyen merdivenin patenti alındı.
1892 - Liverpool FC kuruldu.
1917 - II. Nikolay kardeşi Mihail lehine tahtta çekildi
1919 - Merzifon işgal edildi.
1920- İngilizler, İstanbul'da yüz elli Türk aydınını tutukladı.
1921- Son Osmanlı sadrazamlarından, İttihat ve Terakki liderlerinden (Mehmed) Talat Paşa, suikasta kurban gitti. Berlin'de, sokakta bir Ermeni'nin arkasından kurşunladığı Talat Paşa, 1 Eylül 1874'te Edirne'de doğmuştu.
1928 - 15 Mart Olayı başladı. Japon İmparatorluğu'nda çok sayıda komüniste tutuklama kararı çıkarıldı.
1933- Almanya'da Hitler Üçüncü Reich'ı ilan etti.
1938- Sovyetler Birliği'nde olağanüstü mahkemede ölüm cezasına çarptırılan, aralarında Ekim Devrimi önderlerinden Nikolay Buharin'in de bulunduğu 18 kişinin cezaları infaz edildi.
1939 - Cumhurbaşkanı Emil Hácha, Nazi Almanyası'nın Çeko-Slovak Cumhuriyeti'ni ilhakını kabul etti ve Bohemya ve Moravya Protektorası ilan edildi.
1945 - II. Dünya Savaşı: Sovyet güçleri Yukarı Silezya'yı Alman güçlerinden temizlemek için taarruz başlattı.
1947- Son Telgraf gazetesi hakkında, seçim kurulları tarafından verilen ilanları bütün baskılarında kullanmadığı gerekçesiyle soruşturma açıldı.
1949- Meclis'te bir konuşma yapan Rize Milletvekili Fahri Kurtuluş, Lermontov'un 110 yıl önce yazdığı ve 1945'te Türkçe'ye çevrilen bir kitapta milli duygularımızı rencide eden bölümler olduğunu söyleyerek, bu bölümlerin kitaptan çıkarılmasını istedi. Fahri Kurtuluş, 110 yıl önce yazılmış kitaptan bölüm çıkarılmasını garipseyen ve bu yolda yayın yapan Cumhuriyet gazetesinin sahiplerini de ağır bir dille eleştirdi.
1951- İsveç'teki yarışmalar sırasında bir saat hırsızlığına karıştıkları gerekçesiyle 6 ay müsabakalara katılmaları yasaklanan güreşçiler Ali Yücel ile Bektaş Can'ın cezaları, Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü Merkez Danışma Kurulu'nca süresiz boykota çevrildi.
1953- İstanbul Tekstil Sendikaları'nın Zeytinburnu Çimento Fabrikası işçilerinden 53'ünün işten çıkarılmasını ve tazminatlarının ödenmemesini protesto etmek için Taksim'de yapmak istedikleri mitinge izin verilmedi.
1955- Tiyatro sanatçısı Muammer Karaca'nın yaptırdığı "Karaca Tiyatrosu" İstiklal Caddesi Sular İdaresi Sokağında açıldı.
1961 - Güney Afrika Milletler Topluluğu'ndan ayrıldı.
1961- Turkish Daily News yayın hayatına başladı. (Ressam C)
1964- Sinema yıldızı Elizabeth Taylor ile aktör Richard Burton evlendi.
1970- Üçüncü Demirel Hükümeti Meclis'ten güvenoyu aldı.
( Oylamadan sonra bir konuşma yapan Başbakan Demirel "Buhrandan tecrübe edinilerek çıkılmıştır" dedi. CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit ise "Hükümet bunalımı sona erdi. Şİmdi ahlak bunalımının sona ereceği günleri bekleyeceğiz" dedi. )
1971- Atatürk isminin özel okullarca kullanılması yasaklandı.
1972- Cezaevinden kaçan THKP-C liderlerinden Ziya Yılmaz'a yakalandıktan sonra ölüm cezası verildi.
1976- Maliye Bakanlığı 9 yabancı paraya karşı Türk Lirası'nın değerini yeniden yüzde 3.3 oranında düşürdü.
1978- MSP lideri Necmettin Erbakan hakkında açılan davanın düşmesi amacıyla siyasi partiler yasasında değişiklik öngören ve Korutürk tarafından veto edilen yasa çıktı.
1980- 33 hükümlü ve tutuklu tünel kazarak Van Cezaevi'nden kaçtı. Kaçaklardan16'sı bir gün sonra yakalandı.
1980- Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit, "Demirel kendini Ayetullah sanıyor" dedi.
1981- Genelkurmay, aralarında Mehmet Ali Ağca'nın da bulunduğu 43 kişinin 17 Mart günü saat17.00'ye kadar teslim olmamaları halinde vatandaşlıktan çıkarılacağını duyurdu.
1982- 146 idam istemli 428 sanıklı İstanbul Dev-Sol davası başladı.
1983- Maliye Bakanlığı, Hisarbank ve İstanbul Bankası'na el koydu.
1984- İngiltere'de maden işçileri ülke çapında bir grev başlattı.
1985 - İnternette ilk alan adı tescili yapıldı (symbolics.com).
1988- Akbank Yönetim Kurulu üyeliğine getirilen ANAP Grup Başkanvekili Sivas Milletvekili Mükerrem Taşcıoğlu'nun görevi bir gün sürdü.
( Taşcıoğlu,"Görevi kabul ettiğim doğrudur. Ancak siyasi hüviyetimin bazı yorumlara yol açacağını düşünerek görevden çekiliyorum" dedi. Mükerrem Taşcıoğlu eğer çekilmeseydi, bir siyasi görevi sürdürürken özel teşebbüste görev alan ilk siyasetçi olacaktı. )
1989- Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda Türkiye'yi temsil eden Galatasaray, Fransa'nın Monaco takımı ile Köln Müngersdorf Stadı'nda yaptığı maçta 1-1 berabere kalarak Avrupa kupalarında yarı finale yükselen ilk Türk takımı oldu.
1990- Nusaybin'de bir PKK militanının cenazesinde çıkan olaylarda1 kişi öldü, esnaf kepenk kapattı.
1990- DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel, MİT'in sivilleştirilmesini istedi.
( Demirel MİT'in başında muvazzaf subaylar olduğunu belirterek, "Bunların terfileri Genelkurmay'a aittir. Böyle olunca daha çok orayı göreceklerdir. MİT dönemin hükümetlerini 1960 Darbesi'nden, 1971 Muhtırası'ndan ve 1980 Müdahalesi'nden haberdar etmemiştir. Hükümet genellikle Angola'da olan bir harekatı bilirde Ankara'da olanı bilmez. Ortada, Türkiye'yi yeni bir istihbarat teşkilatına nasıl kavuşturalım diye bir soru vardır," dedi. )
1991- Ankara Etlik'te bir kahvehane tarandı Dev-Sol örgütünün üstlendiği olayda biri polis iki kişi öldü, iki kişi yaralandı.
1991- Mardin'in Dargeçit ilçesinde Halepçe katliamını protesto için yürüyüş yapan 7 bin kişilik topluluğa güvenlik güçleri ateş açtı; 1 kişi öldü.
1995- İstanbul'un Ümraniye ilçesinin eski adı "1 Mayıs" olan Mustafa Kemal mahallesinde,13 Mart günü Gazi mahallesinde polisin ateş açması sonucu 15 kişinin ölmesini protesto gösterisi yapıldı. Gösteriyi engelleyemeyen polis, göstericileri ateş açarak durdurmaya çalışınca çıkan çatışmada 4 kişi öldü, 20'den fazla kişi yaralandı. İstanbul Valiliği Ümraniyede sokağa çıkma yasağı ilan etti.
1996- Refah Partisi İstanbul Milletvekili Aydın Menderes, Afyon'un Sandıklı ilçesinde geçirdiği trafik kazası sonucunda felç oldu.
1997- İzmir'in "Bergamayı Destekleme Komitesi" siyanürlü altına karşı 120 kilometrelik meşaleli maraton düzenledi.
2000- İsrail Güvenlik Kabinesi, anlaşmalar gereği Batı Şeria'dan 6.1 oranında toprağın daha Filistin Özerk Yönetimi'ne devrini onayladı. Filistin yönetimindeki Batı Şeria topraklarının oranı yüzde 42.9'a yükseldi.
2001- İktisat Bankası'na el konuldu.
2001- İstanbul-Moskova seferini yapan Tupolev-154 tipi uçak, Atatürk Havalimanı'ndan kalkışından kısa süre sonra Çeçen korsanlarca kaçırıldı. Medine'ye indirilen uçağa Suudi antiterör timlerince düzenlenen operasyonda, Türk yolcu Gürsel Kambal, Rus Hostes Yuria Fomina ve bir korsan öldü.
2001- Kuzey Kore ile Güney Kore arasında 50 yıldır ilk kez posta alışverişi yapıldı. Kuzeyden gelen mektuplarla Güneyden gelen mektuplar bir sınır köyünde takas edildi.
2002- Yargıtay Başsavcısı Sabih Kanadoğlu susurluk mahkumlarından eski MİT'çi emekli yarbay Korkut Eken'in "karar düzeltme" talebini reddetti. Eken'in suçlu değil, kahraman olduğunu söyleyen emekli generaller, Mehmet Ağar'ı, "Eken kahramanlıktan değil, suçtan mahkum oldu" diye cevapladı.
2002- GAP'ın sulama tünellerinden T2 de faaliyete geçti.
2003- Recep Tayyip Erdoğan, başbakan olarak ilk icraatında bugün yürürlüğe giren İş Güvencesi Yasası'nı üç buçuk ay erteletmek için Meclis'e yolladı. TBMM Genel Kurulu'nda yasa askıya alındı.
2003- Hu Jintao, 15 Mart 2003'te Çin Halk Cumhuriyeti'nin 4'üncü Devlet Başkanı olarak göreve başladı.
( 15 Kasım 2002'den beri Çin Komünist Partisi genel sekreterliği ve 15 Mart 2003'ten beri başkanlık görevini sürdürmektedir. Döneminde Çin Dünya ticaret örgütüne üye olmuştur. Uzaya kendi imkanlarıyla insan gönderen üçüncü ülke olmuştur. Çin ekonomisi rekorlar kırmaya devam etmektedir.Tibet bölgesindeki ayaklanmayı sert biçimde bastırtmıştır. Söylemleri daha çok ekonomi ağırlıklıdır. 2012 de görevi bırakması beklenmektedir. )
2004- Gaziantep 2. Asliye Hukuk Mahkemesi, DEHAP üyelerinin Kürtçe isim kullanma talebini W harfinin Türk alfebesinde bulunmadığı gerekçesiyle reddetti.
2004- Çin'de ilk kez bir milletvekili ülkede yılda 10 bin insanın idam edildiğini açıkladı. Çin, insan hakları örgütlerinin eleştirileri nedeniyle idam ilgili rakamlarını gizli tutuyor.
2005- Filipinlerin başkenti Manila yakınlarındaki Bagong cezaevinde yatan İslamcı örgüt Ebu Seyyaf'ın militanlarının firar girişimi ve ardından çıkan isyan ikinci gününde bastırıldı, örgüt üyesi 22 kişi öldürüldü.
2006- Duceyl katliamından yargılandığı davada ilk resmi ifadesini veren Devrik Irak lideri Saddam Hüseyin, "işgalcilere isyan" çağrısı yapınca susturuldu.
2011- Suriye iç savaşı başladı.
( Suriye İç Savaşı, Baas Partisi'ne sadık askerler ve bunları destekleyen milisler ile bu partiyi iktidardan indirmek isteyen Suriye muhalefeti arasında başlayan, sonrasında Irak ve Şam İslam Devleti, El Nusra ve bazı Kürt, Türkmen, Dürzi ve Süryani grupların da katıldığı, son dönemde ise Rusya, İran, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye gibi dış güçlerin de sınırlı olarak dahil olduğu çatışmalardır. Gösteriler 15 Mart 2011'de başlamış ve Nisan 2011 tarihinde ülke çapına yayılmıştır. )
15 Mart – Doğanlar
1767 - Andrew Jackson, ABD'li politikacı
1821 - Johann Josef Loschmidt, Avusturyalı bilim insanı
1854 - Emil Adolf von Behring, Alman hekim ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
1869 - Stanislaw Wojciechowski, Polonyalı politikacı
( Birinci Dünya Savaşı öncesinde Polonya'nın Rusya'dan bağımsızlığını kazanması için verilen mücadelenin önderlerinden ve Polonya Cumhuriyeti'nin ikinci Cumhurbaşkanı )
1878 - Rıza Şah Pehlevi, İran şahı
1887 - Lütfi Kırdar, Türk hekim, devlet adamı, asker, Manisa ve İstanbul valisi, ve sağlık bakanı (ö. 1961)
1888 - Refik Halit Karay, Türk yazar
1897 - Ağasadık Geraybeyli, Azeri sinemacı
1938 - Mehmet Sağlam, Türk siyasetçi
1941 - Tomris Uyar, Türk öykü yazarı ve çevirmen
1943 - David Cronenberg, Kanadalı sinemacı
1946 - Mahir Çayan, THKP-C Lideri, devrimci
1947 - Ry Cooder, ABD'li gitarist ve şarkıcı
1953 - Erik-Jan Zürcher, Hollandalı bilim adamı
1956 - Hasan Akıncıoğlu, Türk iş adamı ve eski Antalyaspor başkanı
1968 - Jon Schaffer, ABD'li müzisyen
1975 - Eva Longoria, ABD'li sinema oyuncusu
1979 - Onur Aydın, Türk basketbolcu
1983 - Umut Bulut, Türk futbolcu
1985 - Kellan Lutz, ABD'li oyuncu ve model
1986 - Serkan Çalık, Türk futbolcu
1986 - Jai Courtney, Avustralyalı oyuncu
15 Mart – Ölenler
MÖ 44 - Jül Sezar, Romalı askerî ve politik lider
493 - Odoacer, İtalya kralı (d. 435)
1536 - Pargalı Damat İbrahim Paşa, Osmanlı devlet adamı ve sadrazam (d. 1493)
1849 - Giuseppe Caspar Mezzofanti, İtalyan Katolik kardinal ve dil bilimci (d. 1774)
1921 - Mehmed Talat Paşa, Osmanlı Sadrazamı ve İttihat ve Terakki kurucularından (d. 1874)
1937 - Howard Phillips Lovecraft, ABD'li yazar (d. 1890)
1939 - Deniz Kızı Eftalya, Türk kanto sanatçısı ve şarkıcı (d. 1891)
1955- Kantocu Küçük Şamram yani Şamram Kelleciyan, İstanbul'da.
1959 - Lester Young, ABD'li müzisyen (d. 1909)
1962 - Arthur Compton, ABD'li fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
1970 - Arthur Adamov, Rus asıllı Fransız yazar (d. 1908)
1971- Oyun yazarı ve gazeteci Cevat Fehmi Başkut İstanbul'da öldü.
( Basılan ilk kitabı "Geceleri Bizi Kimler Bekliyor" adlı bir röportaj dizisi olmuştu. "Kadın Bir Defa Sever", "Dişi Aslan" adında iki roman, birkaç da polisiye romanı yayımlanmıştı. Oyun yazarlığına 1942'de başladı. Konularını gündelik hayattan, insanlar arasındaki gülünç çatışmalardan alan, kişilerini genellikle ahlak açısından eleştiren komedileriyle tanındı. Paydos en ünlü oyunudur. Yurtdışında profesyonel sahnelerde oynana ilk Türk piyesi olarak, Atina'da 65 kere temsil edilmiştir. 23 oyun yazmıştır. )
1975 - Aristotle Onassis, Yunan armatör (d. 1906)
1981- Şair ve yazar Yaşar Nabi Nayır İstanbul'da öldü.
( Varlık dergisi ve Varlık yayınlarının kurucusuydu. Yalnız çağdaş dünya edebiyatını konu edinen aylık Cep dergisini çıkardı. Birçok şair, yazar ve çevirmenin yetişmesinde katkıda bulunmuştu. Yıllarca Uluslararası Pen Yazarlar Derneği'nin Türkiye başkanlığını yürüttü.1979'da kültür hayatına yaptığı katkılardan dolayı "Kültür Bakanlğı Büyük Ödülü"nü aldı. Muzaffer Reşit takma adıyla antoloji ve derleme kitapları hazırladı. Yaşar Nabi Nayır bir yayıncı olarak edebiyatta her türlü görüş ve akıma hoşgörüyü ilke edindi ve sanatçının özgürlüğünü savundu.1982 yılında anısına Yaşar Nabi Nayır Edebiyat Ödülü kondu. )
1981 - René Clair, Fransız film yönetmeni (d. 1898)
1988 - Edita Morris, İsveçli-ABD'li yazar (d. 1902)
1989 - Sadettin Öktenay, Türk besteci (d. 1930)
1995 - Mustafa Necati Karaer, Türk yazar, şair, oto biyografici ve eleştirmen (d. 1929)
1998 - Benjamin Spock, ABD'li pediyatrist ve yazar (d. 1903)
2000 - Mengü Ertel, Türk tasarımcı ve sanat yönetmeni (d. 1931)
2006 - George Rallis, Yunan siyasetçi (d. 1918)
2007 - Stuart Rosenberg, ABD'li film yönetmeni (d. 1927)
2009 - Ron Silver, ABD'li oyuncu (d. 1946)
-
Tarihte Bugün...
16 MART
MÖ 597- MÖ 597 - Babil Sürgünü: Yehuda Krallığı'nın Babilliler tarafından fethedilmesi sonucu Yahudiler Babil'e sürüldü.
1521- İspanyol kaşif Ferdinand Magellan Filipinler'deki Homonhon adasına vardı.
1848- Öğretmen Okulları Kuruldu.
1909- Almanya Millî Futbol Takımı tarihinin en farklı mağlubiyetini İngiltere karşısında aldı: 9-0.
1914- Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi Şeyhülislam olarak atandı.
1920- İtilaf Devletleri, İstanbul'u işgal etti.
"Kurtul Sevgili İstanbul Güzel İstanbul,
Ya beni şehit et, yahut da kurtul.
Sen esir oldukça,
Bana yaşamak dünyada haramdır,
Haramdır mutlak..."
Cevat Kazım'ın dizelerinde anlattığı İstanbul'un işgali gerçekleşti.
( Şehzadebaşı karakolu ansızın basılmış, içeride bulunan askerler öldürülmüştü. İşgali öğrenen Mustafa Kemal, işgal kuvvetlerinin temsilcilerine çektiği protesto telgrafında, "İstanbul'un işgali olayında doğacak büyük mesuliyete son bir defa olarak dünyanın dikkat nazarını çekeriz" diyordu. )
1921- SSCB, Ankara Hükümeti'ni resmen tanıdı; Moskova Antlaşması imzalandı.
1924- Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun (3 Mart) kabulünden sonra medreseler kapatıldı.
1924- Roma Antlaşması doğrultusunda İtalyaRijeka'yı topraklarına kattı.
1926- Robert H. Goddard ilk sıvı yakıtlı roketi fırlattı.
1930- Küba Millî Futbol Takımı uluslararası arenada ilk maçını Jamaika karşısında yaptı ve 3-1 kazandı.
1932- Ankara Demirspor kuruldu.
1935- Adolf Hitler, Versay Antlaşması'nı iptal ettiğini açıkladı.
1939- Hitler Bohemya ve Morayva'yı Alman himayesine aldığını, Prag Kalesi'nde açıkladı.
1939- Mısır Prensesi Fevziye Fuad ile İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi evlendi.
1945- II. Dünya Savaşı: Küçük bir Japon direnişi kaldıysa da Iwo Jima Muharebesi sona erdi.
1956- Keman sanatçısı Suna Kan İtalya'da ödül aldı. Gazeteler, "Paganini sağ olsaydı, Suna Kan'ı alnından öperdi" diye yazdılar.
1964- Meclis'te gizli yapılan olağanüstü toplantıda, hükümete gerektiğinde Kıbrıs'a müdahale yetkisi verildi.
1965- Zeki Müren'in başrolünü oynadığı Çay ve Sempati oyunu, Arena tiyatrosunda sahnelenmeye başladı.
1966- Cevdet Sunay Genelkurmay Başkanlığı görevini bıraktı. Yerine Cemal Tural atandı
1968- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson Vietnam'a 35 bin ila 50 bin asker daha göndermeye karar verdi.
1969- Türkan Şoray, film başına ücretini 60 bin liradan 75 bin liraya çıkardı. Böylece Türk sinemasının en pahalı oyuncusu oldu.
1971- Türkiye Halk Kurutuluş Ordusu liderlerinden Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan günü Sivas'ın Gemerek ilçesinde jandarmayla girdikleri çatışma sonunda yakalandılar.
1972- Cumhuriyet Senatosu; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararını onayladı.
1978- Öğle saatlerinde İstanbul Üniversitesi'nden çıkan kalabalık bir solcu öğrenci grubunun üzerine bomba atıldı, 7 öğrenci öldü, 31'i ağır olmak üzere 100'den fazla kişi yaralandı.
( Ölen öğrencilerin adları şöyle: Cemil Sönmez, Baki Ekiz, Hatice Özen, Hamit Akıl, A. Turan Ören, Murat Kurt, Abdullah Şimşek. Olay kamuoyunda büyük bir tepkiyle karşılandı. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, DİSK, 20 Mart'ta "Faşizme İhtar" adıyla işi bırakma eylemi gerçekleştirdi. Polis Memurları Dayanışma Derneği, Pol-Der İstanbul Şubesi Başkanı, bombalı saldırı istihbaratının olaydan 10 gün önce üniversitedeki polis amirliğine bildirildiğini açıkladı. Olayın sanıkları olduğu ileri sürülen şimdiki Milliyetçi Hareket Parti milletvekili Mehmet Gül'ün de içinde bulunduğu 5 ülkücü delil yetersizliğinden beraat ettiler. Zamanaşımına bırakılan dosya, bir grup avukat tarafından 16 Mart 1988'de yeniden açıldı, yargılama sürüyor.. )
1978- İtalya'da eski başbakanlardan Aldo Moro, Kızıl Tugaylar örgütü tarafından kaçırıldı.
1979- Çin-Vietnam Savaşı: Çin Halk Kurtuluş Ordusu ülkesine geri döndü. Savaş sona erdi.
1981- Sıkıyönetim Komutanlığı İstanbul'daki 156 cinayetin sağ eylemciler tarafından işlendiğini açıkladı.
1982- Yüce Divan'da rüşvet suçlamasıyla yargılanan eski Gümrük ve Tekel Bakanı Tuncay Mataracı 36 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1985- Yaşar Kemal'in aynı adlı romanından beyazperdeye uyarlanan ve Peter Ustinov'un yönetip oynadığı İnce Memed adlı filmin Türkiye'de gösterilmesi yasaklandı.
1988- Irak'ın kuzeyinde Kürdistan bölgesinde Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe'de binlerce insan gaz bombalarıyla zehirlenerek katledildi. Olay tarihe "Halepçe Katliamı" olarak geçti.
( Halepçe Katliamı, İran-Irak Savaşı esnasında, Saddam Hüseyin'in, 1986-1988'de Irak'ın kuzeyinde yaşayan Kürtlere karşı düzenlettiği El-Enfal Harekâtı adlı imha operasyonunun bir parçasıdır. Saddam Hüseyin'in 23 Şubat - 6 Eylül 1988 tarihleri arasında El-Enfal Harekâtını şiddetlendirdiği dönemde Mart ayının ortasında İran ordusu Zafer-7 Harekâtı adlı genel taarruzu başlattı. Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne bağlı Peşmergeler de İran Ordusu ile işbirliği yaparak Halepçe kasabasına girdi. Saddam Hüseyin İran ordusunun ilerleyişini durdurmak için Irak ordusunun Kuzey Cephesi Komutanı olan Korgeneral Alî Hasan al-Majîd al-Tikritî'ye (batı medyası tarafından 'Kimyasal Ali' lakabı ile bilinir)'e zehirli gaz bombaları kullanmayı emretti.
'Kimyasal Ali'
16 Mart 1988'de zehirli gaz bombalarını taşıyan sekiz MiG-23 uçağı tarafından Halepçe kasabasına bombardıman düzenlendi. Halepçe sakinleri , İran askerleri ve Peşmergelerle birlikte 5.000'den fazla insanın öldüğü, 7 binden fazla insanın da yaralandığı tahmin ediliyor. Ancak Irak Savaşı'ndan sonra bölgeye giren yabancılar tarafından bu rakamın daha da büyük olduğu tespit edildi. 19 Ağustos 1988'de Irak ve İran, ateşkes anlaşmasını imzaladılar. Irak ordusu ateşkesten 5 gün sonra Halepçe'yi geri aldı ve bu işgal esnasında 200 sakinin öldürüldüğü söylenmektedir. Süleymaniye Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Fuat Baban, 7 Aralık 2002 tarihli 'The Sydney Morning Herald' gazetesinde yayımlanan 'Experiment in Evil' başlıklı makalesinde, Halepçe'de özürlü doğum oranının Hiroşima ve Nagasaki'nin 4-5 katı olduğunu iddia etti. Amerika ise bu iddiayı suistimal ederek Zayıflatılmış Uranyum mermilerini kullanmasını meşrulaştırmaya çalıştı. Mart 2007'de Halepçe'yi ziyaret eden bir Japon heyeti Hiroşima'ya yapılan atom bombası saldırısı'ndan hasar gören Aogiri (İmparatoriçe Pavlonyası)nin fidesini hediye etti. )
1993- Avrupa Kulüpler Kupası'nda finale yükselen ilk Türk basketbol takımı Efes Pilsen, Yunanistan'ın Aris takımına yenilerek ikinci oldu: 50 - 48.
1994- TBMM tarafından dokunulmazlıkları kaldırıldıktan sonra gözaltına alınan 5'i DEP'li 6 milletvekili, TCK'nın 125. maddesine muhalefet ettikleri gerekçesiyle DGM'ye sevk edildi. Vatana ihanetle suçlanan milletvekilleri, 17 Mart'ta tutuklanarak cezaevine konuldu.
1996- Profesör İlhan Arsel'in Biz Profesörler adlı kitabının davasında savcı Abdurrahman Yılancı, hakim Yücel Yurdakul'u taraflılıkla suçlayarak reddetti. Savcının hakimi reddetmesi adliye tarihinde ilk kez gerçekleşti.
1996- Profesör İlhan Arsel'in Biz Profesörler adlı kitabının davasında savcı Abdurrahman Yılancı, hakim Yücel Yurdakul'u taraflılıkla suçlayarak reddetti. Savcının hakimi reddetmesi adliye tarihinde ilk kez gerçekleşti.
1999- Birleşmiş Milletler'in Kosova'da, 70 gün sürecek hava harekatı başladı. Sırplara göre 2 bin Amerikalılara göre ise 5 bin kişinin öldüğü savaşın sonunda Sırp kuvvetleri Kosova'dan çekildi.
2000- AİHM, Özgür Gündem gazetesinin Türkiye aleyhine açtığı davada Türkiye'nin 'ifade özgürlüğünü' ihlal ettiğine ama etnik ayrımcılık yapılmadığına karar verdi. Türkiye 31 milyar lira tazminat ödeyecek. 1995'teda gazeteye yapılan bombalı saldırıda gazetenin binası ve arşivi yok olmuş, failler bulunamamıştı.
2001- Çin'in sanayi merkezlerinden Şiziyazuag'da dört patlama meydana geldi. Enkaz altından 108 kişinin cesedi çıkarıldı.
2002- F tipi cezaevi uygulamalarına karşı yapılan ölüm orucu eyleminde DHKP-C davasından tutuklu Doğan Tokmak eyleminin 290. gününde hayatını kaybetti.Ölüm orucu eyleminde yaşamlarını yitirenlerin sayısı 50'ye ulaştı.
2003- ABD, Britanya ve İspanya devlet başkanlarının, Azor adalarında yaptığı zirveden "Sonsuza kadar diplomasi beklenemez. 17 Mart Irak konusunda karar almak için BM'nin son günü" kararı çıktı. Fransa, Almanya ve Rusya ise ortak açıklamayla "Gerekçe yok. Bu koşullarda hiçbir şey güç kullanmayı haklı göstermez"dedi.
2003- İsrail'in Gazze operasyonlarını protesto eden Filistinlilere destek veren 'Uluslararası Dayanışma Hareketi'nden Amerikalı Rachel Corrie bir evin yıkılmasını engellemek isterken İsrail buldozeri tarafından ezilerek hayatını kaybetti.
2004- YÖK Başkanı ve Galatasaray Üniversitesi'nin eski rektörü Prof.Dr.Erdoğan Teziç'e,Fransa'da Sorbonne Üniversitesi tarafından 'Docteur Honoris Causa' unvanı verildi. Türkiye'den bu unvanı alan ilk bilim insanı oldu.
2004- TTK'nın Karadon maden ocağındaki grizu patlamasında 8 işçiden 5'i öldü, 3'ü yaralandı.
2005- Irak'ta 30 Ocak'ta seçilen yeni Meclis, 275 üyesiyle bombalı saldırıların gölgesinde ilk kez toplandı.
2005- AB, savaş suçlusu General Ante Gotovina'yı Lahey'e teslim etmeyen Hırvatistan'la başlaması gereken müzakereleri süresiz erteledi. AB tarihinde ilk kez bir aday, beklemeye alındı.
2005- İsrail Eriha'yı resmi olarak Filistin yönetimine devretti.
2006- Fransa ile Libya,"nükleer enerjinin barışçı kullanımına" dair anlaşma imzaladı. Nükleer enerjinin tarım ve sağlık alanlarında kullanılacağı belirtildi.
2006- Fransa'da hükümetin kabul ettiği yeni iş yasasına karşı 500 bin öğrenci protesto yürüyüşü yaptı.
2014- Kırım tartışmalı bir referandumla Ukrayna'dan ayrılıp Rusya'ya geçmeyi kabul etti.
2012- AFGANİSTAN'ın başkenti Kabil'de Türk askerlerini taşıyan Sikorsky tipi bir nakliye helikopteri düştü. Kazada 12 askerimiz şehit oldu.
16 Mart – Doğanlar
1751- James Madison, ABD'nin 4. Başkanı
1789- Georg Ohm, Alman fizikçi
1839- 1901'de ilk Nobel Edebiyat ödülünü alan Fransız şair Sully Prudhomme.
1868- İşsiz güçsüzler ve yoksulların yaşantısını merkezine alan roman, öykü ve oyunlarıyla bilinen sosyalist gerçekçi akımın öncülerinden Rus yazar Maksim Gorkiy.
1878- Subaylıktan İran hükumdarlığına yükselerek ülkesinin modernleşmesine yönelik reformları başlatan Reza Şah Pehlevi.
1908- Robert Rossen, Amerikalı yönetmen, senarist
1909- Nubar Terziyan, yüzlerce film çeviren sinema sanatçısı
1911- Josef Mengele, Nazi doktor
1915- Haldun Taner, Türk yazar
1927- Vladimir Komarov, Rus kozmonot
1940- Paris'te Son Tango adlı filmiyle ünlenen İtalyan film yönetmeni Bernardo Bertolucci.
1953- Richard Matthew Stallman, GNU projesi ve Özgür Yazılım Vakfı kurucusu
1959- Jens Stoltenberg, Norveçli ekonomist, politikacı
1965- Mustafa Taşkesen, Türk bürokrat
1967- Lauren Graham, Amerikalı oyuncu
1971- Alan Tudyk, ABD'li aktör
1973- Kutsi, şarkıcı, sanatçı
1980- Bahri Tanrıkulu, sporcu, taekwondo
1986- Alexandra Daddario, Amerikalı oyuncu
1990- Josef Hušbauer, Çek futbolcu
16 Mart – Ölenler
37 - Tiberius, Roma İmparatoru
455 - III. Valentinianus, Batı Roma İmparatoru
1736- Giovanni Battista Pergolesi, İtalyan müzisyen
1913- Tatyos Efendi, Osmanlı Ermenisi müzisyen
1919- Yakov Sverdlov, Rus devrimci
1929- Tuluatçı Kel Hasan Efendi, 55 yaşında İstanbul'da öldü.
1935- John James Richard Macleod, iskoçyalı hekim. Nobel Tıp Ödülü sahibi.
1939- Ses sanatçısı Eftelya Hanım (Denizkızı) İstanbul'da
1940- Nobel Ödülü'nü kazanan ilk kadın yazar Selma Lagerlöf, 82 yaşında.
1957- Constantin Brancusi, çağdaş soyut heykelciliğin öncüsü heykel sanatçısı.
1966- Yazar Emin Türk Eliçin, 60 yaşında öldü.
1978- Şair ve Yazar Ceyhun Atuf Kansu Ankara'da öldü. 1986 yılından itibaren verilmek üzere adına bir şiir ödülü kondu.
1988- Erich Probst, Avusturyalı futbolcu
1998- Halkbilim Araştırmacısı Pertev Naili Boratav, Paris'te
2000- Thomas Ferebee, Atom bombasını atan pilot. Enola Gay uçağı
2002- Vietnamlı General Van Tien Dung, 85 yaşında.1975'te başkomutan olan Dung, ABD destekli Güney Vietnam'ın başkenti Saygon'a giren Komünist kuvvetlere liderlik etti. "Ho Şi Minh Zaferi"nin baş mimarıydı.
2003- Rachel Corrie, israilin tanklarının ezdiği barış aktivisti
2015- Firuz Çilingiroğlu, hukukçu ve Yargıtay Onursal Başsavcısı
-
Tarihte Bugün...
17 MART
1756- İrlanda'nın koruyucu azizlerinden biri olan Aziz Patrick'in (385-461) adına kutlanan bir festival olan Aziz Patrick Günü ilk kez New York'ta da kutlandı.
1776- Amerikan Devrimi: George Washington ve Henry Knox'un kente bakan tepelere topçu birliklerini konuşlandırmasının ardından İngiliz güçleri Boston'u terk etmek zorunda kaldı.
1845- Küçük paketlerde kullanılan lastik bandın patenti alındı
1816- 38 tonluk 'Elise' adlı buharlı tekne, kaptan Pierre Andriel yönetiminde, Manş Denizi'ni aşan ilk buharlı tekne oldu.
1861- İtalya, ulusal birliğini kurdu.
1891- Ahmed İhsan Tokgöz, Servet-i Fünun dergisini kurdu.
1901- Van Gogh'un resimleri Paris'te Bernheim-Jeune galerisinde sergilenmeye başladı. 1890'da intihar eden sanatçı yaşamı boyunca sadece bir tane resim satabilmişti.
1915- Çanakkale Savaşı: Kraliyet Donanması komutan Amiral Sackville Carden görevinden ayrıldı.
1920- İngilizler, Eskişehir ve Afyon'dan çekildiler.
1921- Londra'da ilk doğum kontrol kliniği açıldı. Kliniğe başvuranlara, düşük ücretle korunma araç-gereçleri verildi.
1926- "Demir Sanayinin Tesisine Dair Kanun" TBMM'de kabul edildi.
1927- İtalya'da müzmin bekarların ağır vergi ödemeleri için kanun çıkarıldı.
1939- Hatay'da Türk posta ve telgraf ücretleri uygulamaya konuldu.
1941- Alman denizaltı kaptanı Otto Kretschmer'in denizaltısı batırıldı ve esir alındı.
1944- Varlık Vergisi'nin tasfiyesine ilişkin yasa yürürlüğe girdi.
1948- Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere ve Lüksemburg dışişleri bakanları arasında, 50 yıl süreli Brüksel Anlaşması imzalandı.
1954- Türk Milli Futbol Takımı Dünya Kupası grup eleme maçlarında, Madrid'de 4-1 yenildiği İspanya'yı İstanbul'da 1-0 yendi.
( Yönetmelik gereği, 17 Mart günü Roma'da yapılan üçüncü karşılaşmada İspanya ile 2-2 berabere kalınca, kura çekildi. Kurada kazanan Türk Milli Futbol Takımı finalle katılma hakkını elde etti. 1954 Dünya Kupası Avupa elemelerinde yer alan Türkiye, o zamanki statüye göre Altıncı Grup'ta sadece İspanya'yla eşleşti. İlk maç 6 ocakta İspanya'nın başkenti Madrid'de oynandı. Türkiye 31'inci dakikada Recep'le öne geçtiyse de Vinancio (2), Alsua ve Miguel'in gollerine engel olamayarak sahadan 4-1 yenilgiyle ayrıldı. Maçın rövanşı 14 martta İstanbul'da oynandı ve Türkiye, İspanya'yı 16'ncı dakikada Burhan'ın attığı golle 1-0 yenmeyi başardı ve Dünya Kupaıs şansını üçüncü maça taşıdı. Üçüncü karşılaşma, 17 martta Roma'da oynandı. İspanya 18'de Arteche'nin golüyle 1-0 öne geçti. 32'de Burhan ve 65'te Suat'ın golleri üstünlüğü Türkiye lehine çevirdi. 79'da Escuderio'nun golü skoru belirledi. Her iki takım da birer galibiyet, birer yenilgi ve birer beraberlik aldığı için statü gereği Dünya Kupası'na katılacak takım kurayla belirlendi. Şans Türkiye'den yanaydı. )
1961- Vicente Calderón Stadı yapımına başlandı.
1965- 30 milyon dolarlık hacmi olan Türk-İsrail Ticaret Antlaşması imzalandı.
1966- ABD donanması'na ait Alvin araştırma-kurtarma denizaltısı, İspanya kıyıları açıklarında ABD'ye ait kayıp hidrojen bombası'nı buldu.
1966- Varto'da 5.6 büyüklüğündeki depremde 14 kişi öldü.
1968- PTT ile Northern Electric firmasının işbirliğiyle kurulan telefon fabrikasında yapılan ilk yerli telefonlar 157 liradan satışa çıkarıldı.
1969- Golda Meir, İsrail'in ilk kadın başbakanı oldu.
1970- My Lai katliamı: ABD Ordusu olayı örtbas etmeye çalıştıkları için 14 subay hakkında soruşturma başlattı.
1971- Türkiye Radyo Televizyonu (TRT) Polis ve Meteoroloji radyolarının kapatılması için savcılığa başvurdu.
1972- Eti Gıda San. ve Tic. A.Ş. Eskişehir'de kuruldu.
1972- Uzun süredir araları açık olan Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü ile Genel Sekreter Bülent Ecevit barıştı.
1976- Amerikan Northrop uçak şirketi, uçak alım satımlarıyla ilgili Türkiye'de yetkililere rüşvet dağıttığı iddialarını doğruladı.
1979- İstanbul'a gelen Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel, partililer tarafından benzin yokluğunu simgelemek için at arabalarıyla karşılandı.
1981- Onur Yayınları yönetmeni İlhan Erdost'un, Mamak Askeri Cezaevi'nde öldürülmesi ile ilgili dava Sıkıyönetim Mahkemesi'nde görülmeye başladı.
1983- Vatandaşlıktan çıkarılan Yılmaz Güney, bir yazısı nedeniyle gıyabında 7,5 yıl hapse mahkum oldu.
1984- Başbakan Turgut Özal, "İnsanların birbirlerini vurmayacaklarını bilsek, silah ithalini de serbest bırakacağız" dedi.
1985- İki ünlü oyun yazarı Arthur Miller ve Harold Pinter hapiste bulunan Pen üyesi yazarları ziyaret etmek amacıyla Türkiye'ye geldi.
1988- Başbakan Özal, fişlemenin kaldırıldığını ve güvenlik soruşturması kapsamının da daraltıldığını söyledi.
1990- Jülide Ateş, Türkiye Güzeli seçildi.
1992- İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nün Gayrettepe'deki binasında, imha edilmek istenen bir bombanın patlaması sonucu 3 polis öldü, biri sivil 19 kişi yaralandı.
1993- PKK lideri Abdullah Öcalan, Beyrut'un Zahle bölgesinde bir basın toplantısı düzenledi. Öcalan, toplantıda 20 Mart -15 Nisan arasında tek yanlı ateşkes ilan ettiğini açıkladı.
1994- Demokrasi Partisi (DEP) milletvekilleri Hatip Dicle, Leyla Zana, Orhan Doğan, Ahmet Türk ve Sırrı Sakık ile bağımsız milletvekili Mahmut Alınak, Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından tutuklandı.
1995- Fransa'da yayımlanan Le Monde gazetesi, Fransız şirketlerinin silah sattıkları ülkelerde rüşvet dağıttığını yazdı. Fransa'dan en çok silah alan ülkeler arasında Türkiye de vardı.
1995- Azerbaycan'da 13 Mart'ta başlatılan, Türkiye'nin de adının karıştığı bir darbe girişimi bastırıldı. Devlet Başkanı Haydar Aliyev'i devirmek isteyen OMON birliklerinin komutanı Albay Ruşen Cevadov öldürüldü.
1995- Michael Jordan basketbola geri dönme kararı aldı.
2000- Afrika ülkesi Uganda'da köktendinci bir Katolik tarikatı olan "Tanrının On Emrinin Yeniden Tesisi Hareketi"nin 600 üyesi topluca intihar etti.
2001- Dünyanın en çok kullanılan "chat" (sohbet) programlarından ICQ, Kürtçeyi dil olarak tanıdı. Programın kayıt işlemleri sırasında "kullanılıcının dili" bölümünde sunulan seçeneklere Kürtçe'ye de yer verildi.
2002- Yazar Yaşar Kemal, Almanya'da iktidar ortağı Birlik 90/Yeşiller Partisinin ilk onursal üyesi oldu.
2003- ABD, Britanya ve İspanya, BM'de destek bulamayınca Irak savaşıyla ilgili ikinci tasarıyı geri çekti. BM Irak'taki silah denetçilerini ve BM personelini geri çağırdı. Britanya Başbakanı Tony Blair kabineyi olağanüstü toplantıya çağırdı. Hükümetin Irak savaşını desteklemesine karşı çıkan Avam Kamarası Başkanı ve eski Dışişleri Bakanı olan Robin Cook toplantıyı protesto etti.
2004- Irak'ın başkenti Bağdat'ta Lübnan Dağı Oteli'ne intihar saldırısı yapıldı. Beş katlı otel binası çöktü; 27 kişi yaşamını yitirdi, 41 yaralı var.
2004- Kosova'da bölümüş kent Mitrovitsa'da Arnavutlarla Sırplar arasındaki çatışmalarda 31 kişi öldü, 500 kişi yaralandı. Sırpların yaşadığı Prizren'de Ortodoks kilisesi yakıldı.
2005- Ankara 2. İş Mahkemesi'nin, Yargıtay'ın iptaline rağmen direndiği Eğitim-Sen kapatılamaz kararının gerekçesi açıklandı; "Anadilde öğrenim ulusal bütünlüğü bölmez, pekiştirir. Mahkemeler kuşku üzerine hüküm oluşturamaz"
2005- Rusya'da eski Başbakan Yardımcısı Anatoly Çubays suikast girişiminden kurtuldu. Çubays, SSCB'nin dağılmasının ardından Rusya'da olgarkların doğmasını sağlayan özelleştirmenin mimarı.
2005- Sivas'ın Koyulhisar ilçesine bağlı Sugözü köyü Kuzucu Mahallesi'ndeki toprak kayması sonucu 15 vatandaş ve 21 ev toprak altında kaldı. 23 Mart'ta aynı bölgede yeniden yaşanan heyelanda yaklaşık 5 milyon ton toprak daha kaydı. 15 vatandaşın yaşamından ümit kesildi.
2006- Fransa'da öğrenciler 'İlk İş Sözleşmesi Yasası'nı (CPE) protesto için 80 kent ve kasabada 200 gösteri yaptı.300 öğrenci gözaltına alındı.
2006- Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi eski Sırp lideri Slobodan Miloseviç'in tam otopsi raporunu açıkladı. Zehirlenme yok, ölüm nedeni kalp krizi.
2006- Amerikalı barış eylemcisi Rachel Corrie'nin anısına hazırlanan tiyatro oyununun New York Tiyatro Atölyesi'ndeki gösterimi iptal edildi. Oyunun yönetmeni kararı "korkudan kaynaklanan sansür", İngiliz oyuncu Vanessa Redgrave ise ,"bu sansürün en kötüsü, oyunu iptal etmek korkaklık" diye tepkii gösterdi. Corrie 2003'te Filistin Refah mülteci kampında bir evin yıkılmasını konu alıyordu.
2007- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi, Kızılırmak suyunun Ankara'ya getirilmesi ve 90 yeni otobüs alımı için milli bankalardan kredi alınmasını kararlaştırdı.
2011- Türkiye ile Rusya arasında vizeler kaldırıldı.
17 Mart – Doğanlar
763- Harun Reşit, 5. Abbasi halifesi
1834- Gottlieb Daimler, Almanyalı mühendis
1865- Gabriel Narutowicz, Polonyalı politikacı
1873- Margaret Bondfield, İngiliz politikacı
1900- Manuel Plaza, Şilili sporcu
1902- Bobby Jones, ABD'li golfçü
1919- Nathaniel Adams Coles, ABD'li caz müzisyeni
1920- Mucibur Rahman, Bangladeş'in ilk başbakanı ve devlet başkanı (ö. 1975)
1928- Neriman Köksal, sinema oyuncusu
1929- Peter Ludwig Berger, ABD'li sosyolog ve teolog
1938- Rudolf Nureyev, SSCB'li (daha sonra Avusturyalı) bale dansçısı (ö. 1993)
1939- Giovanni Trapattoni, İtalyan futbol adamı
1940- Ruşen Güneş, Türk müzisyen
1946- Georges J.F. Kohler, Alman biyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1995)
1948- William Gibson, ABD'li roman yazarı
1950- Mehmet Ali İrtemçelik, Türk politikacı
1951- Kurt Russell, ABD'li oyuncu
1955- Gary Sinise, ABD'li oyuncu ve film yönetmeni
1972- Mia Hamm, ABD'li kadın millî futbolcu
1976- Antoine van der Linden, Hollandalı futbolcu
1976- Álvaro Recoba, Uruguaylı futbolcu
1981- Servet Çetin, futbolcu
1985- Tuğba Karademir, Türk artistik buz patencisi
1989- Shinji Kagawa, Japon futbolcu
17 Mart – Ölenler
MÖ 45- Titus Labienus, Romalı asker
180- Marcus Aurelius, Roma İmparatoru
1680- François de La Rochefoucauld Fransız yazar
1782- Daniel Bernoulli, matematikçi, Hollandalı
1846- Friedrich Wilhelm Bessel, Almanyalı matematikçi
1853- Christian Andreas Doppler, Avusturyalı matematikçi ve fizikçi
1917- Franz Brentano, doktor, psikolog, filozof
1952- Ali Rıza Özdarende siaysetçi, din adamı
1956- Irène Joliot-Curie, Fransız bilim insanı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1974- Louis Kahn, ABD'li mimar.
1976- Luchino Visconti, İtalyan sinemacı.
1978- Ceyhun Atuf Kansu, şair
1990- Capucine, Fransız aktris
1993- Gazeteci Beyhan Cenkçi, öldü.
1993- Hüsamettin Yalhı, Türk sanayici
1993- Helen Hayes, aktris
1995- Ruşen Cevadov, Azerbaycanlı asker ve siyasetçi
1996- René Clément, Fransız film yönetmeni
2000- Besteci ve müzik kuramcısı İstemihan Taviloğlu, 61 yaşında.
2001- İkinci Dünya Savaşı'nda ilk atom bombasını Hiroşima'ya atan Amerikalı pilot Thomas Wilson Frebee, 81 yaşında.
2005- George Kennan, ABD'li diplomat
2006- İstemihan Taviloğlu, besteci
2007- John Backus, ABD'li matematikçi
2017- Derek Walcott, Saint Lucia'lı şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
-
Tarihte Bugün...
18 MART
*** Çanakkale Zaferi ve şehitleri anma günü ***
235- Roma imparatoru Alexander Severus kendi lejyonu tarafından düzenlenen bir suikast ile öldürüldü ve impartorluğu zayıflatan 3. yüzyıl krizi başladı.
1299- Kutsal Roma İmparatoru II. Friedrich kendini Kudüs Kralı ilan etti.
1438- II. Albert, Almanya kralı oldu.
1635- IV. Murad komutasındaki Osmanlı ordusu Safevî Devleti'ne karşı Revan Seferine çıktı.
1799- Fransa imparatoru Napolyon, Osmanlı Devleti'nin yönetimindeki Akka kalesi önlerine geldi.
1850- American Express, Henry Wells ve William Fargo tarafından kuruldu.
1871- Paris Komünü kuruldu.
( Fransa-Prusya savaşında Fransa'nın teslim olması üzerine Paris halkı ayaklanarak hükümeti devirdi. Paris Belediyesinin hükümranlığını ilan etti. Kansız bir devrimle kurulan yeni yönetim emekçilere dayanarak 72 gün ayakta kaldı. Karl Marx Paris Komünü'nü "proletarya diktatörlüğü"nün örneği olarak gösterdi. )
1913- Yunan kralı I. Yorgos Selanik'te uğradığı bir suikast sonucu öldü.
1915- Çanakkale kıyılarına çıkartma yapan müttefik ordularına karşı Mustafa Kemal komutasındaki Osmanlı direnişi zaferle sonuçlandı.
1918- Karayazı, Narman ve Tekman 'ın düşman işgalinden kurtuluşu.
1920- Osmanlı Meclis-i Mebusanı son toplantısını yaptı. Meclisi Mebusan, İstanbul'un işgali üzerine çalışmalarına ara verme kararı aldı.
1921- SSCB ile Polonya (İkinci Cumhuriyeti) arasında Riga Barış Antlaşması imzalandı.
1921- Moğolistan Halk Ordusu kuruldu.
1925- ABD'nin üç eyaletini (Missouri, Illinois, ve Indiana) etkileyen kasırgada 695 kişi öldü.
1926- Papa I. Eftim (Pavli Erenerol), Bağımsız Türk Ortodoks Patrikhanesi'ni kurdu.
1926- Finike'de meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki depremde, 27 kişi öldü.
1933- Marsilya'da toplanan Uluslararası Kadın Kongresi'ne Türkiye'den Lamia Tevfik, Seniha Rauf Hanım'lar katıldı.
1937- Teksas'ın New London kentinde bir okulda meydana gelen doğal gaz patlamasında çoğunluğu çocuk 300 kişi öldü.
1938- Meksika, sınırları içindeki tüm yabancı petrol şirketlerini millîleştirdi.
1940- Hitler ve Mussolini, buluştu. İtalya, Almanya'nın yanında savaşa girme kararı aldı.
1940- Hitler ve Mussolini İtalya'da Brenner Geçidi'nde buluştu, İtalya Almanya'nın yanında savaşa girme kararı aldı.
1944- Almanlar Macaristan'ı işgale başladı.
1949- Kuzey Atlantik Antlaşma Örgütü (NATO) kuruldu.
1949- ''Harika Çocuklar Yasası'' kapsamında yurtdışında eğitim görmesine karar verilen yedi yaşındaki İdil Biret, Paris'e gitmek üzere ailesiyle İstanbul'dan ayrıldı. Fransa'da öğrenim görecek olan İdil Biret ile tanınmış kompozitör Nadia Boulanger'nin ilgileneceği bildirildi.
1953- Balıkesir'in Gönen ilçesi ve çevresinde meydana gelen depremde 246 kişi öldü. Yenice ilçesi yerle bir oldu.
1956- Fransa Cezayir'e asker çıkarmaya başladı. (Ressam C)
1962- Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nda Fransa Cezayirli direnişçilerle anlaşmaya vardı.
1965- Uzayda ilk yürüyüş: Sovyet kozmonot Aleksey Leonov, dünyadan 2 bin 177 kilometre yükseklikte, Voskhod-II (Gündoğumu) adlı uzay aracından çıkarak 20 dakika boşlukta kaldı.
1970- Demirel kardeşlere verilen kredileri inceleyecek bir Meclis komisyonu kuruldu.
1970- Kamboçya'da Lon Nol, Prens Norodom Sihanouk'u devirdi.
1971- Peru'nun Chungar kentinde meydana gelen toprak kaymasında 200 kişi öldü.
1971- Mümtaz Soysal, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca gözaltına alınıp tutuklandı.
1974- Pakistan'ın devrik başkanı Zülfikar Ali Butto, muhaliflerinden birine suikast düzenlettiği gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırıldı.
1979- CENTO Genel Sekreteri Büyükelçi Kamuran Gürün, örgütün dağılması için çalışma başlatıldığını açıkladı. CENTO Daimi Komitesi, Eylül 1979'da örgütün feshedildiğini duyurdu
1979- İran ordu güçleri, Doğu Irak’ın Sıne kentini bombaladı. Bomardımanda 400’den fazla sivil hayatını katbetti.
1985- Bankaların televizyonda reklam yapma yasağı kaldırıldı.
1986- Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Ceza İnfaz Yasası'ndaki değişiklikleri onayladı. Yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle cezaevlerindeki 68 bin hükümlüden yüzde 70'inin tahliye işlemleri başlatıldı.
1987- 12 Eylül döneminin başbakanı Bülend Ulusu, Suudi Arabistan merkezli Rabıta örgütünün Batı Avrupa'daki Türk imamlarını dolar üzerinden maaşa bağlaması konusunda bir kararnamenin varlığını doğruladı. 28 Nisan 1981 tarihli kararnamede, Devlet Başkanı Kenan Evren ve Başbakan Ulusu'nun imzaları vardı.
1989- Mısır'daki Keops piramidinde 4.400 yıllık bir mumya bulundu.
1990- Demokratik Almanya Cumhuriyeti'nin yaptığı seçimlerden sonra, Demokratik Almanya Cumhuriyeti ve Almanya Federal Cumhuriyeti birleşti.
1992- Güney Afrika'da siyahlara eşit vatandaşlık hakkı tanıyan ve Devlet Başkanı De Klerk tarafından planlanan anayasal reform tasarısı halk oylamasıyla kabul edildi.
1997- Antonov An-24 tipi bir Rus yolcu uçağının kuyruğu, Türkiye'ye gitmekte olduğu sırada havada koptu. Düşen uçaktaki 50 kişi öldü.
2000- Suriye'deki akrabalarıyla önceki yıllarda tel örgüler arasından bayramlaşan 573 aile, iki ülkenin anlaşması sonucu sınırı geçerek birbirlerinin evine konuk oldular.
2000- Yeni Medeni Kanun Tasarısı açıklandı: Nişanlı çiftler, evlenmeden önce veya sonra notere giderek, evlilikleri süresince geçerli olacak mal rejimini belirleyecekler.
2001- Fransa'da yerel seçimlerin ikinci turunda 231 kent ve 36 bin 565 yerel yönetim belirlendi. 1871 Komününden 130 yıl sonra Yeşillerle ittifaka giden Sosyalistlerin adayı Bertrand Delanoe başkentin ilk sosyalist ve ilk eşcinsel belediye başkanı oldu.
2003- Yargıtay Başsavcısı Sabih kanadoğlu,1999 ve 2002 genel seçimlerine katılmadığı için yedi siyasi parti aleyhine kapatma davası açtı. İddianameleri Anayasa Mahkemesi'ne iletti.
2003- Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin,ABD Başkanı Bush'un kendisi ve oğullarına yönelik "48 saat içinde Irak'tan gidin" ültümatomunu reddetti. Irak,Arap Birliği'ne savaşı durdurmak için acilen etkin bir şekilde eyleme geçme çağrısı yaptı.
2004- Belgrad'daki gösterilerde Sırplar, ayakta kalan tek Osmanlı eseri olan Bayraklı Camii'ni yaktı. Olaylar üzerine pek çok kentte sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Sırbistan-Karadağ'da binlerce Sırp "Kosova Sırbistan'ındır", "Kosovalı Arnavutlara ölüm" sloganları atıldı.
2004- İspanya'da 11 Mart saldırılarını üstlenen El Kaide bağlantılı Ebu Hafız El Masri Tugayı "İspanyol halkının savaşla barış arasında seçim yapmasını sağladık. ABD ile müttefikliği reddeden partiye oy verip barışı seçtiler. İspanya'da sivil hedeflere karşı tüm operasyonları durduruyoruz' mesajını yayınladı.
2005- AİHM'nin, evlilik sonrası sadece kendi kızlık soyadını kullanabilmek için başvuran avukat Ayten tekeli Ünal'ı haklı bulan kararı, Türkiye'nin üç aylık süre içinde temyize başvurmaması üzerine kesinleşti.
2005- New York'taki bir camiide, Cuma namazını ilk defa bir kadın kıldırdı. 1426 yıllık İslami geleneklere göre bu bir ilk.
2006- ABD'nin Irak'ı işgalinin üçüncü yılında Türkiye dahil dünyanın 200 kentinde eylemlerle protesto edildi."Irak'tan çekilin,İran'a dokunmayın,daha fazla insan ölmesin" sloganı atıldı.
2006- Fransa'da üniversite öğrencileri, sendikalar ve muhalefetteki sol partilerin destek verdiği gösterilerle "İlk İş Sözleşmesi Yasası"nı protesto etti. Fransa çapında yapılan 160 gösteriye 1 milyon kişi katıldı.
2010- TRT Haber yayına başladı.
18 Mart – Doğanlar
1690- Christian Goldbach, Rus matematikçi
1703- İmpavido L'leida, İspanyol soprano
1780- Miloş Obrenoviç, Sırp prens
1837- Grover Cleveland, ABD'nin 22. ve 24. Başkanı
1842- Stéphane Mallarmé, Fransız şair
1844- Nikolay Rimski-Korsakov, Rus müzisyen, besteci ve müzik eğitimcisi
1858- Rudolf Diesel, Alman makine mühendisi ve Dizel motorun mucidi
1866- Cemil Topuzlu, Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu hekim ve İstanbul Belediye Başkanı
1869- Neville Chamberlain, İngiliz politikacı
1874- Nikolay Berdyayev, Rus teolog ve filozof, Hıristiyan varoluşçuluğunun önde gelen sözcülerinden
1922- Seçkinler ve siyasal partiler konusundaki araştırmalarıyla uluslararası ün kazanan Amerikalı toplumbilimci Seymour Martin Lipset.
1913- René Clément, Fransız film yönetmeni
1915- Refet Angın, Türk öğretmen
1929- Doğu Almanyayı konu alan eserleriyle tanınan Alman romancı, denemeci ve senaryo yazarı Christaée Wolf.
1932- John Updike, ABD'li yazar
1936- Irk ayrımcılığı düzenine son verilmesini sağlayan ve Nelson Mandela ile birlikte 1993 Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Güney Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı (1989-94) F.W. de Klerk.
1953- Nilgün Belgün, Türk dizi, sinema ve tiyatro oyuncusu
1956- Luc Besson, Fransız film yapımcısı
1959- Gökalp Baykal, Türk müzisyen, mimar, öğretim görevlisi ve yazar
1960- Richard Biggs, ABD'li aktör
1969- Vassily Ivanchuk, Ukraynalı satranç oyuncusu
1972- Necmi Yapıcı, Türk dizi ve sinema filmi oyuncusu
1979- Danneel Harris, ABD'li aktris
1979- Adam Levine, ABD'li şarkıcı ve besteci
1980- Aleksey Yagudin, Rus buz patenci
1982- Paola Cardullo, İtalyan voleybolcu
1989- Lily Collins , ABD'li oyuncu, eski model ve TV muhabiri
18 Mart – Ölenler
235- Alexander Severus, Roma imparatoru
1584- IV. İvan (Korkunç İvan), Rus Çarı
1745- Robert Walpole, İngiliz politikacı
1768- Laurence Sterne, İrlandalı yazar
1913- I. George, Yunanistan Kralı
1936- Elefterios Venizelos, Yunan politikacı
1964- Norbert Wiener, ABD'li matematikçi ve sibernetik biliminin kurucusu
1965- I. Faruk, Mısır kralı
1980- Amerikalı psikanalizci Erich Fromm.
1981- Türk sinema ve tiyatrosunun ünlü ismi Cahide Sonku, İstanbul'da.
( Türk sinemasının ilk kadın film yönetmeni ve ilk kadın yıldızı. Son yıllarında kendini alkole veren ve yalnızlık ve yoksulluk içinde ölen Sonku, anılarını kaleme alırken, "Mesleğim beni, ben mesleğimi mahvettim. İşte hayatımın kısacık özeti" demişti. )
1982- Tarihçi Prof. Dr. Enver Ziya Karal, 76 yaşında öldü.
1982- Vasili Çuykov, Sovyetler Birliği Mareşali
1986- Amerikalı yazar Bernard Malamud.
1995- Sadri Alışık, Türk sinemacı.
( Turist Ömer Şaşkın Hafiye, Ofsayt Osman, tiplemeleriyle tanınan, hayatını beyazperdede yaşayan, canlandırdığı karakterlerle yüreklere kazınan aktör Sadri Alışık, İstanbul'da yaşama veda etti. 47 yıllık sinema yaşamına 600'e yakın film sığdırdı. Kartallar Yüksek Uçar adlı televizyon dizisinde oynamış, 1994 yılında çevirdiği ve son filmi olan Yengeç Sepeti'yle Antalya'da Altın Portakal Ödülü almıştı. )
1996- Odisseus Elitis, Yunan şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
2000- Grafiker, tasarımcı, sanat yönetmeni Mengü Ertel, 69 yaşında.
2002- Tiyatro sanatçısı Erdoğan Dikmen, 64 yaşında öldü. "Bir demet Tiyatro" da Yılmaz Erdoğan ve Demet Akbağ'ın oynadığı Mükremin ve Lütfiye Çıtır'ın babası Burhan Çıtır karekterini canlandırıyordu.
2005- Sinema sanatçısı Yıldırım Gencer vefat etti.
2006- Amerikalı moda tasarımcısı Oleg Cassini, 92 yaşında. ABD eski Başkanı John F.Kennedy'nin eşi Jacqueline Kennedy'nin moda tasarımcısıydı.
2008- Anthony Minghella, İngiliz film yönetmeni
2009- Natasha Richardson, Britanyalı oyuncu
-
Tarihte Bugün...
19 MART
721- Tarihe geçmiş ilk ay tutulması Babil'de gözlendi.
1279- Yamen Muharebesi'nde 20 bin kişilik kuvveti bulunan Moğol Yuan Hanedanı, 200 binlik Çinli Güney Song Hanedanı'nı mağlup ederek tüm Çin'de hakimiyet sağladı.
1452- III. Frederik, Papa tarafından taç takılan son Kutsal Roma imparatoru oldu.
1799- Napolyon, Osmanlı Devleti'nin yönetimindeki Akka kalesi önlerine geldi.
1839- Louis-Jacques-Mandé Daguerre, dagerreyotipi icat etti.
1866- Osmanlı Hükümeti, Süveyş Kanalı'nın açılması konusunda izin verdi.
1877- Osmanlı devletinin ilk Mebusan Meclisi (Ayan Meclisi) toplandı.
1883- Siyah Amerikalı ayakkabıcı ustası Jan E.Matzeliger bir ayakkabıyı bir seferde bütünüyle imal eden ilk makineyi icat ederek ayakkabı sanayisinde bir devrim yarattı.
1899- Otomobil yağı üreten Castrol şirketi kuruldu.
1915- Güneş sistemi gezegenlerinden Pluto'nun ilk fotoğrafı çekildi. Ancak bunun yeni bir gezegen olduğu anlaşılmadı.
1920- ABD Senatosu, Versay Antlaşması'nı onaylamayı reddetti.
1920- Mustafa Kemal, Ankara'da bir meclis toplanması amacıyla genelge yayınladı.
1922- Cizre'de iki korucu ağızlarına para tıkılmış olarak elektrik direklerine asılmış bulundu. Bunun üzerine Dargeçitte güvenlik güçlerinin yaptığı operasyonda 14 kişi öldürüldü.
1932- Sydney Harbour Bridge açıldı.
1945- ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait USS Franklin uçak gemisi Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'ne ait bombardıman uçağı "Ginga" tarafından bombalandı.
1945- Sovyetler Birliği, bir nota ile 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Saldırmazlık Paktı'nı yenilemeyeceğini bildirdi.
1955- Liselerde bitirme ve olgunluk sınavları kaldırıldı. Yerine "Devlet Lise Sınavı" adıyla tek bir sınav konuldu.
1955- Agence France-Presse'in (AFP) Ankara temsilcisi Erol Güney Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlığından çıkarıldı.
1959- İstanbul Valiliği, Büyük Doğu dergisini protesto etmek için yapılacak mitinge izin vermedi ve dergi hakkında soruşturma başladığını bildirdi.
1960- Yeni Kadıköy İskelesi ve İstanbul Belediyesi Şehir Operası açıldı.
1964- Hatay'da 21 Nurcu tutuklandı. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, gazetecilere yaptığı açıklamada, Nurcuları düşman bir devletin desteklediğini söyledi. (Ressam C)
1965- Merzifon'un Çeltek Linyit İşletmesi'ndeki grizu patlamasında 69 işçi öldü, 58 işçi yaralandı.
1965- Endonezya bütün yabancı petrol şirketlerini millileştirdi.
1966- Milli Türk Talebe Birliğince düzenlenen Komünizmi Telin Mitingi İstanbul'da yapıldı.
1970- Batı Almanya'nın başbakanı (Willy Brandt) ile Doğu Almanya'nın başbakanı (Willi Stoph) ilk defa görüştü.
1971- CHP Kocaeli Milletvekili Prof. Dr. Nihat Erim, partisinden istifa etti ve başbakanlığa atandı.
1975- Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk hükümeti kurma görevini Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verdi. Tarihe 1. Milliyetçi Cehpe Hükümeti (1.MC) olarak geçen, dört sağ partiden oluşan koalisyon (AP, MSP, MHP, CGP) yola çıktı.
1977- Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Müdürü Oktay Kurtböke Adalet Partili gençler tarafından gazete önünde dövüldü.
1977- Türk Hava Yollarına ait Diyarbakır uçağı iki ortaokul öğrencisi tarafından Beyrut'a kaçırıldı.
1978- Hollanda'nın Amsterdam kentinde 50 bin kişi nötron bombasnı protesto için yürüdü.
1979- Peş peşe yapılan zamlar üzerine bir açıklamada bulunan Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel, askeri darbeyle devrilen Şili lideri Salvador Allende'yi hatırlatarak "Bunların gidişi Allende gidişi, sonları aynı mı olur, ayrı mı olur, bilmem" dedi.
1981- Ankara'da bir inzibat erini öldürme iddiasıyla yargılanan Erdal Eren ölüm cezasına çarptırıldı. Eren'in infazı 18 yaşından küçük olduğuna ilişkin kemik raporu nedeniyle de tartışmalara yol açtı.
1984- Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Newsweek dergisine verdiği demeçte genel affa karşı olduğunu söyledi.
1985- Uluslararası PEN Yazarlar Birliği Aziz Nesin'i onur üyeliğine seçti. Onur üyeliği belgesi Artur Miller ve Harold Pinter tarafından verildi.
1986- Ankara Film Şenliği'nin ''İlk Filmler'' yarışmasında, Orhan Oğuz'un yönettiği ''Her Şeye Rağmen'' birinci oldu.
1992- Cizre'de iki korucu ağızlarına para tıkılmış olarak elektrik direklerine asılmış bulundu. Bunun üzerine Dargeçitte güvenlik güçlerinin yaptığı operasyonda 14 kişi öldürüldü.
1995- Osman Pamukoğlu'nun yönettiği "Çelik-1 Operasyonu" başladı
1997- Tuzla tren istasyonuna bomba koymaktan yargılanan iki PKK mensubu idama mahkum edildi.
1997- Diriliş Partisi iki genel seçime girmediği için kapatıldı.
1998- Gazeteci Metin Göktepe'nin öldürülmesi davasında, 5 polis, ''Kastı aşan adam öldürme'' suçundan 7 yıl 6'şar ay hapis cezasına çarptırıldı, 6 polis beraat etti.
1998- Anses-Net Haber Ajansı kuruldu.
1999- Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcılığı, Fethullah Gülen hakkında, laik devlet düzenini yıkarak teokratik devlete geçmek için faaliyet gösterdiği iddiasıyla soruşturma açtı.
2000- Yargıtay Ceza Genel Kurulu, öz kızına tecavüz eden babaya yerel mahkemenin verdiği 25 yıllık hapis cezasını 1 oy farkla onadı. 13 yargıç kararı onarken,12 yargıç "kız sesini çıkarmadığı için" cezanın indirilmesini istedi.
2000- Liselerde başlatılan cinsel eğitimin, üniversitelerde de sürmesine karar verildi. Uludağ, Marmara ve İzmir 9 Eylül Üniversiteleri'nde başlatılan derslerde, cinsellikle ilgili bilgiler tüm detaylarıyla verildi.
2001- Türkiye'yi AB üyeliğine taşıyacak Ulusal Program, Bakanlar Kurulunca onaylandı.
2001- Norveç, Kuzey Kutup topraklarına dağılmış şekilde yaşayan ve yıllarca asimilasyona tabi tutulan Samiler için bir parlamento binası inşaa etti. Burada alınacak kararlar Norveç parlamentosu için sadece tavsiye niteliğinde. Samilerin dilinde savaşa dair bir sözcük yok.
2002- Kırgizistan'da savcılık yaptığı dönemde görevini kötüye kullanmaktan tutuklanan milletvekili Azimbek Beknazarov serbest bırakıldı. Beknazarov tutuklanınca taraftarları Kırgız siyasinin bulunduğu hapishaneyi basmıştı.
2003- Suriye, Iraklıların sınırlara yığılması üzerine sınırlarını kapattı. Irak da halka vize vermeyi durdurdu. Mesud Barzani denetimindeki Erbil'de Türkiye ve İran sınırına yayılan göçü durdurmak için olağanüstü hal ilan edildi. Türkiye'de Irak füze mevzilinde bulunan Doğu ve Güneydoğu'dan Batı'ya göç başladı.
2003- ABD askerleri Irak-Kuveyt sınırındaki askerden arındırılmış bölgeye girdi. ABD uçakları da Irak'ın batısını bombalamaya başladı.
2003- Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'a gönderilmesi, Türk hava sahasının yabancı silahlı kuvvetlerin hava unsurlarına 6 ay süreyle açılmasına ilişkin Başbakanlık Tezkeresi TBMM'ye sunuldu.
2004- Kosova'da Arnavutlar kiliseleri, Sırplar ise camileri yakıyor. BM bölünmüş kent Mitrovitsa'daki personelini tahliye etti. Prizren'de dört tarihi kilise ve bir manastır yakıldı.
2004- Adana'da, SHP seçim konvoyunda partinin seçim otobüsünün üzerinde fotoğraf çeken Evrensel gazetesi muhabiri Hasan İşler ile Dicle Haber Ajansı muhabiri Volka Eryiğit başlarını hareket halindeki otobüsün altından geçtiği köprüye çarparak can verdi.
2004- Yunanistan'da yeni oluşan parlamentoda yapılan gizli oylama sonucu ilk kez bir kadın parlamento başkanı seçildi. Yeni Demokrasi aday gösterdiği Anna Psaruda, daha önce Kültür Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı görevi yapmıştı.
2006- Beyaz Rusya'da yapılan devlet başkanlığı seçiminde, ülkeyi 12 yıldır yöneten Aleksander Lukaşenko yüzde 82 oyla yeniden seçildi.
2006- Azerbaycan Milli Direniş Teşkilatı kuruldu.
2007- New York'ta "United for Peace and Justice" örgütünün düzenlediği "Savaşa Hayır" yürüyüşüne onbinlerce kişi katıldı.
2007- Rusya'nın Kemerovo Oblastındaki Novokuznetsk şehrinde bulunan Ulyanovskaya maden işletmesinde yerin 270 m altında meydana gelen patlamada 108 madenci öldü.
2007- İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, üyelerine silah üzerine yemin ettirdiği belirtilen Kuvayi Milliye Derneği hakkında yasal takibat başlatıldığını açıkladı.
2011- Libya ayaklanması'na müdahale etmek için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1973 sayılı kararı doğrultusunda koalisyon kuvvetleri 2011 Libya bombardımanını başlattı.
2013- Ankara Kızılay'da bulunan Adalet Bakanlığı'nın önünde ses bombası patladı. Patlamada 2 kişi hafif yaralandı.
2013- AK Parti Genel Merkezi'ne roketli saldırı düzenlendi. 7'inci kat ile 8'nci kat arasındaki bölüme isabet eden roket duvara ve pencerelere zarar verdi.
2014- Kars'ta TÜİK Binası'na kendi personeli tarafından silahlı saldırı düzenlendi.Saldırgan 6 kişiyi öldürüp intihar etti.
2016- Teröristler yine kanlı bir eylem yaptı. İstanbul İstiklal Caddesi'nde canlı bomba patladı. 5 ölü, 20 yaralı
2016- Dubai şehrinden gelen ve Rusya'nın Rostov-na-Donu şehrindeki havalimanına inişe geçen, Flydubai şirketine ait yolcu uçağı iniş esnasında düştü. Uçaktaki 55 yolcu ile 7 mürettebat öldü.
19 Mart – Doğanlar
1661- Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi
1690- Christian Goldbach, Rus matematikçi
1780- Miloş Obrenoviç, Sırp prens
1813- David Livingstone, İskoç misyoner ve kaşif
1821- Richard Francis Burton, ingiliz kaşif
1832- Ármin Vámbéry, Macar oryantalist
1848- Wyatt Earp, ABD'li kanun adamı
1849- Alfred von Tirpitz, Alman amiral
1869- Neville Chamberlain, İngiliz politikacı
1883- Walter Haworth, ingiliz kimyager
1900- Fransız fiziksel-kimyacı çift , Frédéric ve Irène Joliot-Curie.
( Yapay olarak hazırlanan yeni radyoaktif izotopları bularak 1935 Nobel fizik ödülünü kazanan çift radyoaktivite konusundaki buluşlarıyla Nobel Ödülü kazanan Pierre ve Marie Curie'nin kızları ve damatlarıydı. )
1905- Albert Speer, Alman siyasetçi (ö. 1981)
1906- Adolf Eichmann, Alman SS subayı
1912- Adolf Galland, Nazi Almanyası'nın Luftwaffe as pilotu
1931- Emma Andijewska, Ukrayna doğumlu ABD'li şair, yazar ve ressam
1933- Philip Roth, Amerikalı yazar
1936- Güner Sümer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1936- Ursula Andress, İsviçre doğumlu Amerikalı sinema oyuncusu
1955- Bruce Willis, ABD'li sinema oyuncusu
1956- Luc Besson, Fransız film yapımcısı
1964- Mesut Bakkal, Futbol teknik direktörü.
1969- Vassily Ivanchuk, Ukraynalı satranç oyuncusu
1971- Faruk Beşok, sporcu, basketbolcu
1973- Tolga Tekin, Türk oyuncu
1974- Onuryay Evrentan, Türk oyuncu
1976- Alessandro Nesta, İtalyan futbolcu
1978- Lenka, Avustralyalı şarkıcı
1979- Hidayet Türkoğlu, NBAde de oynamış Türk basketbolcu
1981- Kolo Touré, Fildişi Sahilli futbolcu
1983- Evan Bourne, ABD'li profesyonel güreşçi
1985- Christine Guldbrandsen, Norveçli müzisyen
1993- Hakim Ziyech, Hollandalı futbolcu
19 Mart – Ölenler
1405- Timur, Türk devlet adamı ve asker
1406- İbn-i Haldun, Tunuslu düşünür ve tarihçi
1534- Ayşe Hafsa Sultan, ilk Valide Sultan
1584- IV. İvan, Rus Çarı
1745- Robert Walpole, İngiliz politikacı
1790- Cezayirli Hasan Paşa, Türk devlet adamı.
1930- Arthur Balfour, İngiliz politikacı
1936- Elefterios Venizelos, Yunan politikacı
1940- Kadın hastalıkları, doğum ve çocuk bakımı uzmanı Prof. Dr. Besim Ömer Akalın, Ankara'da.
( Veremle Mücadele, Çocuk Esirgeme, Süt Damlası derneklerini kuran Besim Ömer Akalın ardında 77 yapıt bıraktı. Bunların en önemlilerinden biri, Türkiye'de hazırlanmış ilk tıp yıllığı olan Nevsal-i Afiyet'tir. )
1950- Edgar Rice Burroughs, Tarzan kahramanın yazarı
1965- Gheorghe Gheorghiu-Dej, Rumen siyasetçi
1980- Tiyatro Yazarı, Çevirmen Bedrettin Tuncel, 70 yaşında öldü
1982- Randy Rhoads, ABD'li müzisyen
1996- Virginia Henderson, ABD'li hemşire
1997- Eugene Guillevic, Fransız şair
1998- Hanzade Sultan, Osmanlı son padişahı Sultan Vahdettin, son halife Abdülmecidin torunu.
2001- Şair Nazım Hikmet'in beşinci eşi Vera Tukyakova, 69 yaşında.
2004- Haldun Derin, Atatürk, ismet inönü ve Celal Bayarın özel kalem müdürü
2005- John Zachary DeLorean, DeLorean Motor Company kurucusu
2008- Sir Arthur Clarke,bilimkurgu yazarı, ingiliz mucit
2009- Emekli Jandarma Albay Abdülkerim Kırca, Ankara'daki evinde intihar etti
2009- İngiliz oyuncu Natasha Richardson
-
20 MART
1602- Hollanda Doğu Hindistan Şirketi kuruldu.
1653- Osmanlı tarihinde ilk bütçeyi yapmakla tanınan Sadrazam Tarhoncu Ahmet Paşa, bundan rahatsızlık duyanların padişaha şikayeti sonucu öldürüldü.
1792- Paris'te Fransa Milli Meclisi giyotinle idamı onayladı.
( Adını, mucidi Fransız doktor Joseph Ignace Guillotin'den alan giyotin ölüme mahkum edilen kişilerin kafasını iki direk arasında yukarıdan aşağı kayan bir bıçağın darbesiyle koparmayı sağlıyordu. İlk kez 25 Nisan 1972'de kullanılan giyotin, Fransa Kraliçesi Marie Antoinette'in de başını gövdesinden ayırdı. )
1815- Napolyon, Elbe adasından kaçışının ardından, 140.000 kişilik düzenli ordu ve 200.000 kişilik gönüllü güçler eşliğinde Paris'e girdi.
1852- ABD'de Harriet Beecher Stowe'un ünlü kölelik karşıtı romanı Tom Amca'nın Kulübesi ilk kez yayımlandı.
1861- Arjantin'in Mendoza şehri şiddetli bir depremle büyük hasar gördü.
1899- Sing Sing Hapishanesi'nde Martha M. Place elektrikli sandalyede idam edilen ilk kadın oldu.
1906- Rusya'da subaylar Sivastopol kentinde ayaklandı.
1913- Çin Milliyetçi Partisi'nin (Kuomintang) kurucusu Sung Çiao-jen, bir suikast girişiminde yaralandı ve 2 gün sonra öldü.
1916- Albert Einstein görecelik kuramını yayınladı.
1918- Türk Kadını Dersanesi açıldı. Dersanede yabancı dil, Türkçe ve Musiki dersleri ile konferanslar verildi.
1922- ABD'nin ilk uçak gemisi USS Langley hizmete girdi.
1933- Nazilerin ilk toplama kampı Münih yakınlarında açıldı.
1945- Adana-Ceyhan'da meydana gelen 6.0 büyüklüğündeki deprem 39 can aldı, 328 ev yıkıldı.
1956- Fransa, Tunus'un bağımsızlığını tanıdı. Tunus'un ilk Devlet Başkanı Habib Burgiba oldu.
1959- Sanat okulları ve köy enstitüsü mezunlarına yedek subaylık hakkı tanıyan yasa çıktı.
1959- Akis dergisi yazı işleri müdürü Yusuf Ziya Ademhan, Ankara Toplu Basın Mahkemesi'nde 12 ay hapis cezasına mahkum edildi. Dergi bir ay süreyle kapatıldı. (Ressam C)
1967- Kıbrıs Türk Toplumu Lideri Rauf Denktaş, üç yıldır ayrı kaldığı adaya dönme kararı aldı.
1969- John Lennon ve Yoko Ono evlendi.
1970- Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Genel Sekreteri Halil Tunç, polisin üniversitelere girmesine izin verilmemesini istedi.
1971- Batman'da miting yapan üç bin köylü "Açız" diye bağırdı.
1975- Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi "Milliyetçi Cephe" hükümetini kurdu. Ana muhalefet Cumhuriyet Halk Partisi'nin lideri Bülent Ecevit "dört partiden kurulu azınlık hükümeti dünyanın hiçbir yerinde görülmemiştir" dedi.
1976- Agatha Christie'nin ''Şark Ekspresi'nde Cinayet'' romanına da konu olan ünlü ''Orient Express'', yetmiş yolcusuyla İstanbul'a geldi.
1977- Diyarbakır adlı yolcu uçağı, İsmail Açan ve Hanefi Güzel adlı 17 yaşındaki iki öğrenci tarafından Beyrut’a kaçırıldı. Olayda pilot Ethem Durak hafif yaralandı.
1981- Milli Güvenlik Konseyi vergi cezalarında yüzde 90 indirim yaptı.
1981- Arjantin'in eski başkanı İsabel Peron rüşvet suçundan 8 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1984- İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi'nde Abuzer Uğurlu, Yılmaz Durak ve Zülfikar Yasan'ın yargılanmasına başlandı. Sanıklar hakkında "Abdi İpekçiyi öldürmek ve Mehmet Ali Ağca'nın cezaevinden kaçmasını sağlamak" suçlarından idam cezası istendi.
1986- Jacques Chirac Fransa başbakanı oldu.
1987- Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) AIDS tedavisinde kullanılan AZT (azidothymidine) adlı ilaca onay verdi. Retrovir adıyla piyasaya verilen ilaç onaylanmış ilk AIDS ilacı oldu.
1989- Haliç Camialtı ve İstinye tersanelerinin 3 bin işçisi topluca viziteye çıkarak direniş yaptı.
1989- Türk-İş, İstanbul'da, Çalışan Kadınlar 1. Ulusal Kurultayını düzenledi.
1990- Mardin'in Cizre ilçesinde kepenk kapatma eylemi yapıldı. Eylem sırasında çıkan olaylarda 4 kişi öldü. Kepenk kapatma eylemi ertesi gün Nusaybin, İdil, Silopi ve Midyat'a da sıçradı.
1990- Ferdinand Marcos'nun dul eşi İmelda Marcos, rüşvet, zimmetine para geçirme, ve şantaj suçlarından mahkemeye çıkarıldı.
1995- Türk Silahlı Kuvvetleri 35 bin askerle Kuzey Irak'a en kapsamlı sınır ötesi operasyon başlattı.
1995- Tokyo'da 16 metro istasyonuna içinde zehirli sarin gazı bulunan paketlerin bırakılması sonucu 10 kişi öldü, 4 bin 695 kişi zehirlenerek hastaneye kaldırıldı.
1996- İngiltere'de hükümet deli dana hastalığının insanlara da bulaştığı açıklandı. Bu açıklama İngiliz hayvancılığının krize girmesine yol açtı.
( Bovin spongiform ensefalopati (BSE) veya daha yaygın ismiyle deli dana hastalığı, ölümcül, 20'nci yüzyıldaki keşfiyle birlikte bulaşma mekanizması biyologları şaşırtan nörodejeneratif bir sığır hastalığıdır.
Sığır ölümleri diğer korkulan sığır hastalıklarındaki oranlara göre kıyaslanamayacak kadar küçük olsa da, insanlarda da görülmesi nedeniyle BSE ilgi çekmiştir. İnsanlarda Creutzfeldt-Jakob hastalığının bir çeşidine (vCJD) neden olduğu düşünülmektedir. Bu hastalığa yeni tip Creutzfeldt-Jakob hastalığı (new variant Creutzfeldt-Jakob disease, nvCJD) da denmiştir. )
1997- Robert Koçaryan, Ermenistan başbakanı oldu.
1997- Avrupa Birliği Ortaklık Komitesi 106. dönem toplantısı yapıldı.
1998- Terör örgütünün elebaşılarından Şemdin Sakık ve kardeşi, Irak'ın kuzeyinde Barzani kuvvetlerine teslim oldu.
2000- Almanya'da Hıristiyan Muhafazakar Birlik (CDU) parti başkanlığına ilk kez bir kadını, parti genel sekreteri Angela Merkel'i aday göstermeye karar verdi. Merkel aynı zamanda parti yönetimine aday ilk Doğu Alman oldu.
2000- 1993'te kurulan eski Yugoslavya için Savaş Suçları Mahkemesi ilk sistematik tecavüz davasına başladı. Davanın savcısı tecavüzün insanlığa karşı suç olduğunu ve Bosnalı Sırpların yürüttüğü etnik temizliğin bir parçası olduğunu belirtti.
2001- Meksika'da yerli hakları için çıktıkları Zapatur'da 3 bin km yol kat edip başkente gelen Zapatistalar, siyasetçilerin gerekli adımları atmakta ağır davranması üzerine üslerinin bulunduğu Chiapas eyaletine dönme kararı aldı. Devlet başkanı Vincento Fox, kongrenin gerillalara kapılarını kapatmadığını belirterek, başkenti terk etmemelerini rica etti.
2001- Filistinliler, İsrail işgaline karşı davalarını duyurabilmek için dünyanın ilk siyasi amaçlı bilgisayar virüsünü internet üzerinden yaymaya başladı. e-posta aracılığıyla yollanan "Haksızlık" (Injustice) adlı virüs bilgisayarlara zarar vermiyor.
2002- İtalya'da işçi sendikalarının tepki gösterdiği sosyal güvenlik reformunun öncüsü Çalışma Bakanı Roberto Maroni'nin danışmanı Marco Biagi uğradığı silahlı saldırı sonucu öldü. Saldırının yapıldığı yerde Kızıl Tugay'ların sembol işareti bulundu.
2002- MetroCity alışveriş merkezi İstanbul'da açıldı.
2003- Hava sahasının açılması ve TSK'nın Kuzey Irak'a girmesini içeren tezkere TBMM Genel Kurulu'nda 202 redde karşı, 332 oyla kabul edildi. AKP'den 40 milletvekili 'Hayır' oyu verdi.
2003- ABD, BM onayını almadan Irak'a saldırdı.
( Sabaha karşı Bağdat'ı bombalamaya başladı ve hiç durmadı; akşam ABD ve Britanya birlikleri güneyden Irak'a girdi, kara çarpışmaları başladı. Dünya ülkelerinin çoğu saldırıya karşı çıktı. Avustralya, Japonya, Filipinler ve Güney Kore hükümetleri ise ABD'ye destek verdi. Tüm dünyada yüzbinlerce kişi ABD'yi protesto etti. )
2004- Tayvan'da hem devlet başkanlığı seçimi hem de Çin'le ilişkiler konusunda tarihinde ilk kez referandum yapıldı. Devlet Başkanı Chen Shuibien yeniden seçildi. Referanduma ise katılım çok düşük olduğundan geçersiz sayıldı.
2005- Azerbaycan devlet başkanı İlhan Aliyev, Nevruz (Newroz) nedeniyle muhalefet liderlerinin de aralarında bulunduğu 115 hükümlü için af çıkardı.
2005- Mersin'de Metropol miting alanında yapılan Nevruz kutlamalarının ardından Türk bayrağını yere atıp yakma girişiminde bulunuldu. Olay yurtta infiale yol açtı.
2005- Japonya'nın Fukuoka şehrinde meydana gelen 6,6 şiddetindeki depremde 1 kişi öldü, yüzlerce yaralı var.
2006- Genelkurmay, Şemdinli iddianamesinde Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt dahil, suçlanan subaylara dair soruşturma izni vermedi. Genelkurmay yaptığı açıklamada; Van Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya'yı iddianameyi başka güçlerin etkisi altında kalarak hazırlamakla suçladı.
2006- Çad'ın doğusunda 150'den fazla Çad askeri, isyancılar tarafından öldürüldü.
2007- Irak'ta, Saddam döneminin devlet başkanı yardımcısı Taha Yasin Ramazan, 2003'te başlayan Irak savaşının yıl dönümünde asılarak idam edildi.
2015- Tam güneş tutulması gerçekleşti. Tam tutulma, Norveç'in kuzeybatısından, İzlanda'nın güneyinden ve Svalbard'tan gözlemlenebilmiştir.
2016- Galatasaray - Fenerbahçe maçı İstanbul Valiliği tarafından güvenlik gerekçesiyle iptal edildi. Önce maçın, seyircisiz oynanması yönünde karar alındı. Kısa süre sonra ise 'bombalı araç' istihbaratı üzerine derbi iptal edildi. İstanbul Terör Polisi, TT Arena çevresinde alarma geçti.
20 Mart – Doğanlar
1725- I. Abdülhamit, 27. Osmanlı Sultanı
1770- Alman şair (Johann Christian) Friedrich Hölderlin.
1805- İngiltere'nin ilk ülke çapındaki işçi hareketi Çartizm'in sözcülerinden şair Thomas Cooper.
1809- Johann Philipp Becker, Alman devrimci
1828- Oyunlarındaki ahlaki çözümlemelerle 19. yüzyıl Avrupa edebiyatına yeni bir soluk getiren ünkü Norveçli yazar Henrik (Johan) Ibsen.
1851- İsmail Gaspıralı, Kırım Tatar gazeteci
1856- Frederick Winslow Taylor, ABD'li mühendis
1899- Cafer Cabbarlı, Azeri şair, yazar, senaryo yazarı ve yönetmen
1911- Nükleer silahsızlanma çabaları dolayısıyla 1982 Nobel Barış Ödülü'nü İsveçli Alva Myrdal ile paylaşan Meksikalı diplomat Alfonso García Robles.
1917- Yigael Yadin, İsrailli asker ve arkeolog
1919- Gerhard Barkhorn, Nazi AlmanyasınınLuftwaffe as pilotu
1922- Suphi Konak, Türk siyasetçi
1937- Lois Lowry, ABD'li yazar
1939- Brian Mulroney, Kanadalı siyasetçi
1944- Erwin Neher, Alman biyolog
1945- Pat Riley, ABD'li basketbol oyuncusu
1948- Bobby Orr, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu
1950- William Hurt, ABD'li sinema oyuncusu
1956- Catherine Ashton, İngiliz politikacı
1957- Spike Lee, ABD'li yönetmen ve prodüktör
1958- Holly Hunter, ABD'li sinema oyuncusu
1961- Mustafa Karataş, Türk hadis kürsüsü profesörü, sunucu
1963- David Thewlis, İngiliz oyuncu
1964- Natacha Atlas, Mısırlı müzisyen
1976- Chester Bennington, ABD'li rock solisti
1982- Tomasz Kuszczak, Polonyalı profesyonel kaleci
1982- Fatma Kaplan Hürriyet, Türk siyasetçi
1983- Selin Demiratar Türk oyuncu
1984- Fernando Torres, İspanyol futbolcu
1984- Christy Carlson Romano, ABD'li oyuncu ve şarkıcı
1986- Ruby Rose, Avustralyalı oyuncu, model ve VJ
1987- Jô, Brezilyalı futbolcu
20 Mart – Ölenler
1727- Yerçekimi yasasını bularak modern fiziğin temellerini atan İngiliz bilim insanı Sir Isaac Newton.
1878- Julius Robert von Mayer, Alman fizikçi
1894- Lajos Kossuth, Macaristanlı siyasetçi
1897- Apollon Maykov, Rus şair
1924- Fernand Cormon, Fransız ressam
1925- George Curzon, İngiliz devlet adamı
1938- Aleksandr Malinov, Bulgar siyasetçi
1929- Ferdinand Foch, Fransız asker
1930- Ressam Hoca Ali Rıza 47 yaşında öldü.
1954- Mehmet Emin Kalmuk, Türk hendese (Geometri) muallimi ve telgraf ve telefon müderrisi 1962- C. Wright Mills, ABD'li sosyolog
1971- Ünlü gazeteci Falih Rıfkı Atay 77 yaşında kalp krizi sonucu İstanbul'da öldü.
( Atatürk'ün yakın arkadaşı, Anadolu Ajansının şirketleştiği 1 Mart 1925'te kurucuları arasında yer alan ve Cumhuriyet döneminin en etkin gazetecilerinden olan Atay, anılarını "Atatürk'ün Bana Anlattıkları", "Çankaya" ve "Atatürk Ne İdi?" adlı kitaplarda topladı. )
1977- Gazeteci Orhan Özkırım İstanbul'da.
1981- ''Otello'', ''Hamlet'' oyunlarındaki rolleriyle tanınan; Türk tiyatrosunun kurucularından, oyuncu Ertuğrul Sadi Tek öldü. Sadi Tek, 1897'de İstanbul'da doğmuştu.
1984- Romancı Kerime Nadir, İstanbul'da.
( Türkiye'nin Barbara Cartland'ı olarak anılan Nadir, Kalp Yarası, Hıçkırık, Seven Ne Yapmaz, Samanyolu, Gönül Hırsızı, Kırık Hayat, Aşk Rüyası gibi romanların yazarıydı. )
1987- Towser, İskoç kedisi
1990- Lev Yaşin, Sovyet futbolcu
1993- Polykarp Kusch, ABD'li fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1998- George Howard, ABD'li müzisyen
2004- Hollanda'nın eski kraliçesi Prenses Juliana, 94 yaşında.
2007- Taha Yasin Ramazan, Iraklı siyasetçi
-
Tarihte Bugün...
21 MART
1590- Osmanlı Devleti ve İran arasında Ferhat Paşa Antlaşması imzalandı.
1779- Osmanlı Devleti ile Rusya arasında Aynalıkavak Antlaşması imzalandı.
( Aynalıkavak Antlaşması (Tenkihnamesi) (21 Mart 1779) Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanan bir antlaşmadır. Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı Devleti Kırım'ın bağımsızlığını kabul etmek zorunda kalmıştı. Bir süre sonra Rusya yanlısı Şahin Giray Kırım hanı olunca Kırım'da Tatarlar arasında bir ayaklanma çıktı. Osmanlı Devleti Rusya'nın desteklediği Şahin Giray'a karşı Osmanlı yanlısı Selim Giray'ı destekledi. Ayaklanmanın bastırılması üzerine İngiltere ve Fransa'nın arabuluculuğu ile Osmanlı ve Rusya delegeleri bir araya gelerek İstanbul'daki Aynalıkavak Kasrı'nda yeni bir antlaşma imzaladılar.
Bu antlaşmaya göre:
1. Osmanlı Devleti, Şahin Giray'ın hanlığını tanıyacak, fakat, sonraki hanların seçimi için, padişahın halife olarak onayı alınacaktı.
2. Akdeniz ve Karadeniz'de, Fransızlarla İngilizlere tanınan ticari haklar Rusya'ya da tanınacak,
3. Kırım'daki Rus kuvvetleri geri çekilecekti.
Bu antlaşma ile Kırım'ın bağımsızlığı yeniden onaylanmış oldu. )
1788- ABD'nin Lousina eyaletinin New Orleans kenti yangında tamamen yandı.
1851- Çin impataroru Tu Duc bütün Hıristiyan rahiplerin öldürülmesini emretti.
1857- Tokyo'da meydana gelen depremde 100.000'den fazla kişi öldü.
1871- Otto von Bismarck prens ünvanını aldı.
1914- Başyazarı Nigar Hanım olan "Kadınlık" adlı dergi haftalık olarak yayınlanmaya başladı.
1918- Erzurum'un Tortum ilçesinden Rus ve Ermeni birlikleri geri çekildi.
1919- Macaristan Sovyet Cumhuriyeti kuruldu.
1921- Askerî Polis Teşkilâtı'nın faaliyetlerine son verildi.
1928- Charles Lindbergh'e ilk trans-atlantik uçuşu gerçekleştiren kişi olması dolayısıyla şeref madalyası verildi.
1935- Şah Rıza Pehlevi, uluslararası topluluğa seslenerek ülkesinin Persia olarak değil, "Aryanların ülkesi" anlamına gelen İran olarak adlandırılmasını istedi.
1937- Tunceli'de Dersim İsyanı başladı.
1941- Ankara radyosu yeniden Rumca yayına başladı.
1942- Servet-i Fünun şair ve yazarlarından Hüseyin Suat Yalçın İstanbul'da öldü.
1952- 950 grostonluk Galatasaray şilebi Karadeniz'de Kefken açıklarında battı, 15 kişilik mürettebattan kurtulan olmadı.
1960- Apartheid: Sharpeville Katliamı: Güney Afrika'da polis, silahsız bir grup siyah göstericinin üzerine ateş açtı: 69 siyah öldü, 180'i yaralandı.
1963- Alkatraz Hapishanesi kapatıldı. (Ressam C)
1964- Boulanger Müzik Ödülü'nü Türk piyanist İdil Biret kazandı.
1965- Ranger 9 Ay'da araştırma yapmak üzere fırlatıldı.
1965- Martin Luther King 3.200 kişilik bir grupla, insan hakları yürüyüşü için Selma, Alabama'dan Montgomery, Alabama'ya doğru yola çıktı.
1978- Ankara Belediyespor kuruldu.
1978- Rodezya'da Beyaz ırkın egemenliği sona erdi, üç siyah bakan göreve başladı.
1979- Atina Yüksek Mahkemesi aldığı kararla Türkiye'nin Kıbrıs'a yaptığı müdahalenin, Zürih Antlaşması'nın IV. maddesine göre yasal olduğunu onaylamıştır.
1980- ABD Başkanı Jimmy Carter ABD Olimpiyat Takımı'na 1980 Moskova Yaz Oyunlarına Afganistan'a Sovyet müdahalesini boykot amacıyla katılmayacaklarını bildirdi.
1984- Bir Sovyet denizaltısı Japonya açıklarında Amerikan zırhlısıyla çarpıştı.
1983- Yeni bir İmar Affı Yasası yürürlüğe girdi.
1989- Bakanlar Kurulu Karabük ve İskenderun Demir-Çelik fabrikalarında 24.000 işçinin başlayacağı grevi güvenlik gerekçesiyle erteledi.
1990- Moğolistan'da çok partili siyasi hayata geçildi.
1990- Namibya, Güney Afrika'dan bağımsızlığını ilan etti.
1991- Ankara'nın eski belediye başkanlarından, mimar ve yazar Vedat Dalokay ile eşi trafik kazasında öldü.
1991- Nevruz kutlamalarında birçok il ve ilçede olaylar çıktı.
1992- Nevruz kutlamaları sırasında Güneydoğuda kadın ve çocukların da aralarında bulunduğu 57 sivil öldü.
( Cizre ve Şırnak'ta Nevruz gösterilerine güvenlik güçlerinin sert müdahalesi uzun süre tartışıldı. Güvenlik güçlerine ait olduğu yazılan bir araçtan bir grup gazeteciye Cizre sokaklarında ateş açıldı. Bu sırada Sabah gazetesi muhabiri İzzet Kezer öldü. Sivil Kürt halkına ateş açıldığını söyleyen Almanya, Türkiye'ye silah sevkıyatını durdurdu. )
1993- Nevruz kutlamaları olaysız geçti. Aynı gün Antalya'da yapılan Türklük Kurultayı adlı kutlamalara Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve Başbakan Süleyman Demirel katıldı.
2000- İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, gece kulüpleri ve barlarda giderek yaygınlaşan ceket ve masa yakma modasının suç olduğunu ve bundan sonra bu tip davranışlarda bulunanların 15 günden aşağı olmamak üzere hafif hapis cezasıyla cezalandırılacaklarını belirtti.
2008- Ergenekon Çetesi suçlamasıyla İlhan Selçuk, Doğu Perinçek, Kemal Alemdaroğlu gözaltına alındılar.
( Ergenekon Operasyonu kapsamında Cumhuriyet Yazarı İlhan Selçuk, İşçi Partisi lideri Doğu Perinçek ve İstanbul Üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu gözaltına alındı.Ankara'da gözaltına alınan Perinçek uçakla İstanbul'a getirildi. Perinçek, Fatih Adliyesi'nden çıkarılışı sırasında, “Tayyip Erdoğan'ların suçları büyüyor. Altlarında kalacaklar. Suçları büyüyor. Kanunsuzca gözaltına alındık” diye bağırdı. )
2009- TRT Avaz yayına girdi.
2013- PKK kurucusu tutuklu Abdullah Öcalan?ın 5 sayfalık mesajı Diyarbakır?da yaklaşık 1 milyon kişinin katıldığı nevruz kutlamasında okundu.
2013- 120 kilo güreşçimiz Taha Akgül serbest stilde Avrupa Şampiyonu oldu.
2014- Son yılların gözde sosyal paylaşım sitesi ve milyonlarca kullanıcısı olan Twitter'a, kişilik haklarının ve özel hayatın gizliliğinin ihlali nedeniyle Türkiyeden erişimi engelledi.
21 Mart – Doğanlar
1522- Mihrimah Sultan, Osmanlı Sultanı
1685- Bütün zamanların en önemli bestecilerinden biri kabul edilen Barok çağı sanatçısı harpiskord ve org icracısı, ve org imalatçısı Johann Sebastian Bach.
1768- Jean-Baptiste Joseph Fourier, Fransız matematikçi ve fizikçi
1867- İsmail Safa Türk şair ve yazar
1839- Modest Musorgksi, Rus besteci
1870- Cenap Şahabettin, Türk şair ve yazar, Servet-i Fünun dönemi şairi
1880- 20. yüzyılın en önemli sanat eğitmenlerinden biri olan, doğaçlama tekniği ile yaptığı deneyimlerle ünlü Alman soyut dışavurumculuğunun öncüsü Hans Hofmann.
1887- İlk önemi Macar işçi sınıfı yazarı, romancı Lajos Kassák.
1903- Frank Sargeson, Yeni Zelandalı yazar ve romancı
1904- 20. yüzyıl Yunan müziğinin en önemli bestecilerinden Nikos Skalkottas.
1906- Samed Vurgun, Azeri şair
1906- Emin Türk Eliçin, Türk öğretmen ve yazar
1907- Macar kökenli İsviçreli metal kabartma heykelci Zoltan Kemeny.
1915- Cahit Irgat, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı
1923- Abbas Sayar, Türk romancı
1925- 20. yüzyıl avangard tiyatrosunun kurucularından cüretkar Shakespeare uygulamarıyla bilinen yapımcı yönetmen Peter Brook.
1927- Hans-Dietrich Genscher, Alman politikacı
1929- Gallieno Ferri, İtalyan çizgi roman sanatçısı ve illüstratör
1932- Walter Gilbert, ABD'li fizikçi ve biyolog
1935- Brian Clough, İngiliz futbolcu
1938- Luigi Tenco, İtalyan müzisyen
1942- Fradique de Menezes, São Tomé ve Príncipeli politikacı ve Cumhurbaşkanı
1946- Timothy Dalton, İngiliz oyuncu
1949- Slavoj Žižek, Sloven filozof
1955- Philippe Troussier (Omar Tourssier), Fransız futbol teknik direktörü
1958- Gary Oldman, İngiliz oyuncu ve yönetmen
1960- Ayrton Senna, Brezilyalı formula pilotu
1961- Lothar Matthäus, Alman futbolcu
1962- Matthew Broderick, ABD'li oyuncu
1963- Ronald Koeman, Hollandalı futbolcu
1968- Jaye Davidson, ABD'li sinema sanatçısı
1968- Dalian Atkinson, İngiliz futbolcu
1968- Tolunay Kafkas, Türk futbolcu ve teknik direktör
1969- Ali Dayi, İranlı futbolcu ve teknik direktör
1972- Derartu Tulu, Etiyopyalı atlet
1973- Hozan Beşir, Kürt sanatçı
1976- Bedirhan Gökçe, Türk şair
1980- Ronaldinho, Brezilyalı futbolcu.
1980- Marit Bjørgen, Norveçli sporcu
1982- Maria Elena Camerin, İtalyan tenisçi
1986- Bahar Saygılı, Türk triatlet
1987- İrem Derici, Türk şarkıcı
1991- Antoine Griezmann, Fransız futbolcu
1997- Martina Stoessel, Arjantinli oyuncu, şarkıcı ve dansçı
1997- Becky G, Amerikalı şarkıcı
21 Mart - Ölenler
1617- Pocahontas, Algonquin Kızılderilisi
1653- Tarhuncu Sarı Ahmed Paşa, Osmanlı devlet adamı
1729- John Law, İskoç ekonomist, yazar
1762- Nicolas Louis de Lacaille, Fransız astronom
1801- Andrea Luchesi, İtalyan besteci
1910- Nadar, Fransız fotoğrafçı
1915- Frederick Winslow Taylor, ABD'li mühendis
1923- Nail Abbas Sayar, Türk şair ve yazar
1936- Alexander Glazunov, Rus besteci
1939- Ali Hikmet Ayerdem, Türk asker
1942- Hüseyin Suat Yalçın, Türk şair ve oyun yazarı
1956- İlk kadın milletvekillerinden Satı Kadın.(Satı Çırpan)
( Atatürk, Kurtuluş Savaşı sırasında büyük yararlılıklar gösteren Satı Kadın'la 1934 yılında Kazan köyüne yaptığı gezi sırasında tanışmış ve zekasına hayran kalarak onun, Meclisin 5. çalışma döneminde milletvekili olmasını sağlamıştı. )
1958- Ferdi Tayfur, Türk dublaj sanatçısı
1973- Halk ozanı Aşık Veysel Şatıroğlu akciğer kanserinden.
( Veysel vasiyeti gereği türküler söylenerek toprağa verildi. Halk şiiri geleneğinde özgün bir yeri olan, ozan her yıl Şarkışla'da düzenlenen şenliklerle anılıyor. )
1985- Sir Michael Redgrave, İngiliz oyuncu (Vanessa Redgrave'in babası)
1987- Robert Preston, ABD'li oyuncu
1991- Ankara'nın eski belediye başkanlarından Vedat Dalokay ile eşi Kırıkkale yakınlarında meydana gelen trafik kazasında.
( Dalokay 1973-77 yılları arasında Ankara belediye başkanlığı yapmıştı. Edebiyat alanında da ürünler veren Vedat Dalokay 1980'de Kolo adlı çocuk romanıyla Türk Dil Kurumu Çocuk Yazını Ödülü'nü kazanmıştı. )
1992- John Ireland, Kanadalı sinema oyuncusu ve yönetmen
1998- Galina Ulanova, Rus balerin
2004- Ludmilla Tchérina, Fransız balerin ve aktris
2013- Chinua Achebe, Nijeryalı yazar
2017- Gazeteci Tayfun Talipoğlu 55 yaşında kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.
BU GÜNÜN KUTLAMALARI
Dünya Ağaç Günü
Dünya Bilgisayar Mühendisleri Günü
Dünya Down Sendromu Günü
Dünya Irk Ayrımı İle Mücadele Günü
Dünya Kukla Günü
Dünya Ormancılık Günü
Dünya Renk Günü
Dünya Şiir Günü
Dünya Uyku Günü
Erzurum Tortum'un düşman işgalinden kurtuluşu.
Fırtına : Üçdokuzlar'ın 1.si
Nevruz Bayramı
-
22 MART
1829- Yunan devletinin kuruluşuna ilişkin protokol, Londra'da düzenlenen konferansta Avrupa devletleri elçilerince imzalandı.
1921- Kurtuluş Savaşı: Kuvayı milliye güçleri Fransız ordusu birliklerini Feke'yi terk etmek zorunda bıraktı.
1926- Memurin Kanunu ve İspirto ve Alkollü İçkilerin Tekeli hakkındaki kanun, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce kabul edildi.
1934- Meclis'te tartışmalı geçen oturum sonucu, Kazanç Vergisi Kanunu kabul edildi.
1939- Hatay Fransız egemenliğinden kurtuldu.
1941- Refah şilebi bir denizaltı tarafından batırıldı, 168 kişi öldü. Bu saldırıyı hiç bir ülke üstlenmedi, gemiyi kimin batırdığı açıklığa kavuşamadı.
1942- 6 ve daha fazla çocuğu olan ailelere ikramiye verilmesi kararlaştırıldı.
1943- Türkiye ile Amerika arasında karşılıklı radyo yayın servisi açıldı.
1945- Mısır, Suriye, Lübnan, Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve Yemen Kahire'de Arap Birliği'ni kurdular.
1952- Ankara'da, bir gün önce 10 saat süreyle greve giden taksi şoförlerinden 30'u tutuklandı.
1954- Profesör Nüzhet Gökdoğan 23 Haziran 1954'de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığına seçildi. Gökdoğan ilk kadın dekan.
1955- Akis dergisi yazı işleri müdürü Cüneyt Arcayürek 6 ay hapse mahkum oldu.
1963- Yassıada duruşmalarında idama mahkum edilen, ancak müebbete çevrilen eski Cumhurbaşkanı Celâl Bayar'ın, tahliye kararı çıktı.
( Yassıada duruşmalarında Anayasayı ihlal suçundan idama mahkum edilen, ancak cezası yaş haddinden müebbete çevrilen eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar, adli tıbbın verdiği, rahatsızlığına ilişkin rapor üzerine, 22 Mart'ta Kayseri Cezaevi'nden tahliye edildi ve bir gün sonra Ankara'da büyük bir kalabalık tarafından karşılandı. Bayar'ın serbest bırakılması tepkilere yol açınca, cezasının ertelenmesine ilişkin karar, 28 Mart'ta kaldırıldı. Tekrar gözaltına alınması üzerine Bayar, 30 Mart'ta başladığı açlık grevini 3 Nisan'da bıraktı. )
1964- İstanbul Şehir Tiyatroları'nın Tepebaşı Sahnesi'ni basan sağcılar, sahnelenmekte olan Bertolt Brecht'in "Sezuan'ın İyi İnsanı" adlı oyununda komünizm propagandası yapıldığını ileri sürerek salonu tahrip ettiler, afişleri yaktılar, sanatçılara saldırdılar.
1967- Güney Kore'de Daewoo şirketi kuruldu.
1968- Paris'te, Nanterre Üniversitesi'nde, ABD'nin Vietnam'da yürüttüğü savaşa karşı çıkan ve eğitimde reform yapılmasını isteyen öğrenciler, Daniel Cohn-Bendit'in liderliğinde üniversitenin birinci amfisini işgal ederek, ''68 Olayları''nı başlattı.
1968- Türkiye ile Bulgaristan arasında bir göç anlaşması imzalandı.
1969- Devrimci Milliyetçi Gençlik Kurultayı İstanbul'da toplandı.
( Kısa adı FKF olan Fikir Kulüpleri Federasyonu lideri Yusuf Küpeli ile Deniz Gezmiş bir manifesto yayımladılar. "Tam bağımsız ve gerçekten demokratik Türkiye" hedefi için mücadele programını açıkladılar. )
1970- Ankara'daki Gazi Eğitim Enstitüsü Milli Eğitim Bakanlığı'nca süresiz kapatıldı.
1973- Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (FIJ), 23 Haziran 1973'de Türkiye'de basın özgürlüğünün olmadığını açıkladı, tutuklu gazetecileri serbest bırakılmasını istedi.
1974- 1970'li yıllarda Türkiye'de büyük ilgi toplayan "Kaçak" adlı Amerikan televizyon dizisinde "Doktor Kimble" rolünü oynayan Amerikalı sinema oyuncusu David Janssen Turizm Bakanlığı'nın konuğu olarak Türkiye'ye geldi.
1975- Türkiye, Eurovizyon şarkı yarışmasında sonuncu oldu.
1975- Milliyetçi Hareket Partisi genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Alparslan Türkeş'in Diyarbakır gezisi sırasında olaylar çıktı; 1 asker, 1 sivil öldü, 46 kişi yaralandı. Türkeş bir yıl sonra aynı gün tekrar Diyarbakır'a gitmek istedi. Tepkiler üzerine gezi iptal edildi.
1976- İlerici Kadınlar Derneği (İKD), çalışan annelerin çocukları bakım ve ilgiden yoksun büyüyor görüşünden hareketle, "Her İşyerinde Kreş Kampanyası"nı başlattı. Kampanya kapsamında 50 bin bildiri dağıtıldı.
1978- Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Pakistan cumhurbaşkanına bir mesaj göndererek idama mahkum edilen eski Başbakan Zülfikar Ali Butto'nun hayatının bağışlanmasını istedi.
1978- 1971'de İstanbul Maltepe'de Hüseyin Cevahir'i vuran emekli Deniz Yarbayı Cihangir Erdeniz 23 Haziran 1978'de dükkanında öldürüldü.
1982- Yurtdışına kaçan Banker Kastelli'nin kasasına el konuldu; 70 banker ve banka yöneticisinin yurtdışına çıkışı yasaklandı.
1984- Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Başkanı Halit Narin işverenlerin hükümetin ekonomi politikasından duyduğu rahatsızlığı Uluslararası Para Fonu'na iletti.
1986- Mehmet Ali Ağca İtalya'da ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
1987- Halkevleri mahkeme kararıyla açıldı. Halkevleri'nin faaliyetleri 12 Eylül sonrası Milli Güvenlik Konseyi tarafından durdurulmuş, yöneticileri yargılanmıştı.
1988- İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Henry Miller'in "Oğlak Dönencesi" adlı eseriyle Ahmet Altan'ın "Sudaki İz" adlı kitabını yasakladı ve imha edilmesine karar verdi.
1992- İsrail'de seçim yapıldı. İşçi Partisi lideri Yitzhak Rabin başbakan seçildi.
1992- Türkiye'de toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde uzlaşma sağlanamayınca Belediye-İş Sendikası'na bağlı 34 bin işçi bir günlük iş bırakma eylemi yaptı.
1993- Türkiye'de yayın yapan özel radyo sayısı, 500'ü aştı. Samsun'da iki arkadaş, özel otomobillerini stüdyoya çevirerek kurdukları "Allah Biliyor FM" adlı radyoyla gezici yayına başladılar.
1994- Koç grubu 10 şirketinde üretime ara verdi.
1994- Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Komisyonu tarafından Türkiye Komünist Partisi yöneticileri Nihat Sargın ve Haydar Kutlu 2 milyar 600 milyon lira tazminat ödemeye mahkum edildi.
1995- Kültür Bakanı Ercan Karakaş Olağanüstü Hal ve Çekiç Güç süresini uzatma kararnamesini imzalamadı. Karakaş bakanlık görevinden istifa etti.
1995- Irak'ın kuzeyindeki harekatta 3 bin terör örgütü mensubu çembere alındı, 200'ü öldürüldü,8 er şehit oldu, 11 er yaralandı. 23 Mart'ta ise Haftanin kuşatıldı. 89 terörist daha ölü ele geçirildi.
1996- Halkın Demokrasi Partisi'nin (HADEP) 2. Kongresi'nde Türk bayrağı yüzünü poşuyla gizleyen bir genç tarafından indirildi, yerine PKK bayrağı asıldı.
2000- Dağlık Karabağ'da Ermeni yönetimi lideri Arkadi Gukasyan kendisine yönelik suikast girişiminden ağır yaralı kurtuldu. Karabağ 1991'de bağımsızlık ilan etmesine karşın uluslararası tanınmadan yoksun.
2000- Uludağ'da düşen uçakta sağ kalan dört kişi, dağda dokuz saat soğukla boğuştu. Cep telefonları işe yaramadı. Kazazedelerden biri sabah ezanının okunduğu yöne yürüyerek köye ulaştı ve herkes kurtuldu.
2001- 1979'daki İslam Devrimi'nin ardından mollaların yasakladığı İran'ın ünlü pop yıldızı Guguş (Fegheh Ataşin),20 yıl sonra ilk kez Dubai'den naklen İran halkına şarkı söyledi.
2001- Diyarbakır DGM'de 5 yıldır süren ''Yüksekova Çetesi''davasında 15 sanığa 3 ile 30 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi.
2002- Almanya'da göçmen yasası parlamentonun üst kanadında 34'e karşı 35 oyla kabul edildi. Yasa,nüfusun yaşlanması sebebiyle işgücündeki düşüşü kalifiye işçi alarak çözmeyi öngörüyor.Hıristiyan Demokratlar ise ülkede zaten 4 milyon işsiz olduğunu ve göçmen işçiye gerek olmadığını savunuyor.
2002- Nijerya'da Katsina eyaletinde evlilik dışı ilişkiden çocuk doğurduğu için Emine Laval adlı genç kadın taşlanarak öldürme (recm) cezasına çarptırıldı. Nijerya merkezi hükümeti, şeriat yasaları uygulayan eyaletleri recm cezası vermemeleri için uyardı.
2003- Hakkında üç ayrı gıyabi tutuklama kararı bulunan işadamı Halil Bezmen cezaevine konuldu. Bezmen 4 Nisan'da tahliye edildi.
2003- ABD ve Britanya'nın Irak'ı işgal harekatı, çok ciddi direnişle karşılaştı.
( Umm Kasr ve Fav Yarımadası'nda yoğun çatışmalar sürüyor. Dünyanın dört bir yanında onbinlerce insan ABD'nin Irak işgalini protesto için meydanlardaydı. ABD'deki gösterilerde 2 bin savaş karşıtı gözaltına alındı. New York'ta 100 bin kişi gösteri yaptı. )
2004- İsrail Gazze şeridi'nde Hamas'ın (Filistin İslami Direniş Hareketi) kurucusu ve ruhani lideri Şeyh Ahmed Yasin ve beraberindeki yedi kişiyi füze saldırısıyla öldürdü. Suikast sonrasında yüzbinlerce kişi intikam yemini etti. Operasyonu İsrail Başbakanı Ariel Şaron bizzat organize edip yönetti.
2004- Afganistan'da Herat Valisi İsmail Han'In Sivil Havacılık Bakanı olan oğlu Mirveys Sadık, merkeze bağlı milisler tarafından öldürüldü. Vali, Devlet Başkanı Hamid Karai'nin otoritesini ve gümrük gelirlerini merkeze vermeyi reddetmişti.
2006- İran'da dini lider Ayetullah Ali Hamaney, ABD ile Irak konusunda görüşmeleri onayladı.
2006- Zamanının yaşayan en yaşlı hayvanı olarak kabul edilen kaplumbağa Adwaitya, 22 Mart 2006'da öldü.
( Adwaitya (Sanskritçe, mukayese edilemez) (d. yaklaşık 1750 - ö. 22 Mart 2006), bir aldabra cinsi dev kaplumbağa. Hindistan'ın Kalküta şehrinde bir hayvanat bahçesinde yaşamıştır. 256 yıllık yaşı ile zamanının yaşayan en yaşlı hayvanı olarak kabul edilmiştir. Hayvanat bahçesinin evraklarına göre, Adwaitya 1750 yılında doğmuş, 1875 yılında ingiliz koloni memuru Robert Clive tarafından konuk hediyesi olarak Seyşellerden Hindistan'a getirilmiştir. Bugünkü ismini 2005 yılında almıştır. Ölümünden birkaç ay önce kabuğunda, öldürücü bir enfeksiyona yol açan bir çatlak oluşmuştur. Kadavranın bilimsel incelenmesi sonucunda kaplumbağanın tam yaşı tespit edilir. Adwaitya'nın ölümünden sonra, yaklaşık 175 yaşındaki Galapagos dev kaplumbağası "Harriet", öldüğü 23 Haziran 2006 tarihine kadar Dünya'nın en yaşlı hayvanı olarak kabul edildi )
2008- SİİRT'te DTP Diyarbakır milletvekilleri Aysel Tuğluk, Akın Birdal ile Siirt Milletvekili Osman Özçelik, nevruz kutlamalarını yapmakta kararlı olduklarını ilettikleri Siirt Emniyet Müdürü Cuma Ali Aydın ile tartıştı.
( Yasal olmayan kutlamaya izin vermeyeceklerini belirten Aydın, Birdal’ın uzattığı elini sıkmazken “Ben terör örgütünü terörist ilan etmeyen bir milletvekiline el uzatmam” dedi.)
2013- İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Mavi Marmara baskını nedeniyle Türkiye'den özür dilediğini açıkladı.
2016- Belçika'nın başkenti Brüksel'deki Zaventem Uluslararası Havalimanı'nda iki patlama yaşandı. Daha sonra metroda 1 patlama oldu. Saldırılarda 34 kişi öldü, 136 kişi ağır yaralandı
22 Mart – Doğanlar
1459- I. Maximilian, Kutsal Roma imparatoru
1599- Anthony van Dyck, Flaman ressam
1797- I. Wilhelm, Prusya Kralı ve ilk Alman İmparatoru
1822- Ahmet Cevdet Paşa. 19. yüzyıl tarih ve edebiyatında önde gelen bir rol oynayan siyasetçi ve tarihçi
1868- Robert A. Millikan, ABD'li fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1869- Emilio Aguinaldo, Filipinler bağımsızlık mücadelesi önderi
1887- Chico Marx, ABD'li komedyen ve sinema oyuncusu
1888- Kuniaki Koiso, Japon asker ve siyasetçi
1893- Abbas Mirza Şerifzade, Azeri oyuncu ve yönetmen
1905- Grigori Kozintsev, Sovyet sinema yönetmeni
1906- Nurullah Berk, Türk ressam
1907- James Maurice Gavin, ABD'li asker
1909- Nathan Rosen, İsrailli fizikçi
1911- Munis Faik Ozansoy, Türk bürokrat, şair ve yazar
1912- Karl Malden, ABD'li oyuncu
1913- Vartan İhmalyan, Ermeni asıllı Türk yazar ve Türkiye Komünist Partisi üyelerinden
1923- Marcel Marceau, Fransız pandomim sanatçısı
1924- Osman Fahir Seden, Türk yönetmen
1925- Mustafa Ok, Türk asker ve siyasetçi
1927- "Cabaret", "All that Jazz" filmleriyle tanınan Oscar ödüllü Amerikan yönetmen ve akreograf Bob Fosse 1927'de bugün doğdu.
1931- Burton Richter, Amerikalı Nobel Fizik Ödülü sahibi fizikçi
1933- Ebu'l-Hasan Beni Sadr, 1. İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
1936- Erol Büyükburç, Türk pop müziği sanatçısı
1947- Érik Orsenna, Fransız politikacı ve roman yazarı
1948- Andrew Lloyd Webber, İngiliz müzisyen
1949- John Benjamin Toshack, Galli futbol adamı
1950- Goran Bregović, Bosnalı Sırp-Hırvat besteci, gitarist ve şarkıcı
1959- Carlton Cuse, Meksikalı yapımcı ve senarist
1966- António Pinto, Portekizli sporcu
1968- Euronymous (Øystein Aarseth), Norveçli gitarist ve Mayhem'in kurucularından
1972- Elvis Stojko, Kanadalı buz patenci
1976 - Reese Witherspoon, ABD'li aktris
1977- John Otto, ABD'li müzisyen
22 Mart – Ölenler
1687- Jean-Baptiste Lully, İtalyan asıllı Fransız besteci, kemancı ve balet
1727- Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi
1832- Johann Wolfgang von Goethe, Alman şair ve yazar
1953- Ahmet Şükrü Oğuz, Türk siyasetçi
1958- Mike Todd, Amerikalı film ve tiyatro yapımcısı
1959- Besteci Fehmi Tokay.
1960- Köy enstitülerinin kuruluş ve çalışma programını hazırlayan İsmail Hakkı Tonguç.
1993- Yazar Semiha Ayverdi 87 yaşında öldü.
1996- Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreau.
1996- Tiyatro sanatçısı Erdinç Üstün İstanbul'da.
1998- Tarzan filmlerinde Jane'I canlandırmasıyla ünlü İrlandalı kadın oyuncu Maureen "Jane" O'Sullivan.
2001- Atatürk'ün manevi kızı, ilk kadın pilot Sabiha Gökçen, Ankara'da 88 yaşında öldü. Gökçen, 21 Mart 1913'te Bursa'da doğmuştu.
2001- William Hanna, ABD'li prodüktör
2001- Ali Rıza Çarmıklı, Türk iş adamı ve Çarmıklı Holding kurucusu
2003- Opera sanatçısı Suna Korad vefat etti.
2004- Janet Akyüz Mattei, Türk astronom
2004- Ahmed Yasin, Filistinli siyasetçi ve Hamas'ın kurucusu
2005- KenzÅ Tange, Japon mimar
2007- Kadir Has, Türk iş adamı
2010- Özhan Canaydın, Türk iş adamı ve Galatasaray Spor Kulübü eski başkanı
2011- Hamza Yanılmaz, Türk siyasetçi ve Elazığ eski Belediye Başkanı
BUGÜNÜN KUTLAMALARI
Dünya Su Günü
Dünya Çocuk Şiirleri Günü
Acil Tıp Teknisyenleri ve Teknikerleri Günü
Adana'nın Feke ilçesinden Fransız birliklerinin geri çekilişi (1922)
-
Tarihte Bugün...
23 MART
625- Arabistan'da Müslümanlarla Kureyşler arasında Uhud Savaşı başladı.
1781- Güneş sisteminin dokuzuncu gezegeni Uranüs keşfedildi.
( Uranüs Güneş Sisteminin Güneş'ten yakınlık sırasına göre 7'nci gezegenidir. Çap açısından Jüpiter ve Satürn'den sonra üçüncü, kütle açısından bu iki gezegen ve Neptün'ün ardından dördüncü sırada gelir. Adını Yunan mitolojisi'ndeki gökyüzü tanrısı Uranos'tan alır. 1781 yılında William Herschel tarafından bulunmuştur. Gaz devleri sınıfına girmektedir. )
1791- Hollandalı kadın hakları savunucusu Etta Palm "Gerçeğin Dostları Konfederasyonu" olarak bilinen kadın kulüplerini kurdu.
1801- I. Aleksandr Rusya Çarı oldu.
1848- Macaristan Avusturya'dan bağımsızlığını ilan etti.
1855- Dolmabahçe Camii ibadete açıldı.
1903- Wright Kardeşler ilk sabit kanatlı uçakları için patent başvurusunda bulundular.
1919- Benito Mussolini İtalya'da Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı (Fasci Italiani di Combattimento) partisini kurdu. 9 Kasım 1921'de ise Ulusal Faşist Parti kuruldu.
1921- II. İnönü Muharebesi başladı. Yunan birlikleri, Uşak ve Bursa üzerinden, Afyon ve Eskişehir'e doğru iki koldan taarruz başlattı.
1923- Mübadele sonucu Selanik'ten gelen Türkler Didim'e ulaştılar.
1925- Sessiz sinema döneminin en pahalı filmi, (3,9 milyon dolar) "Ben Hur" gösterime girdi.
1931- İlköğrenimin Türk okullarında yapılmasını zorunlu kılan kanun, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Kanunda, "ilk tahsil çağındaki çocukların bu terbiye ve tahsili ecnebi mekteplerinde almaları"nın yanlış ve zararlı olduğu ifade ediliyordu.
1933- Alman Milli Meclisi Reichstag Adolf Hitler'e kararnamelerle ülkeyi yönetme yetkisi verdi.
1946- Zekeriya ve Sabiha Sertel, Cami Baykut ve Halil Lütfi Dördüncü, çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı. Daha sonra dava Yargıtayca bozuldu ve gazeteciler serbest bırakıldılar.
1949- Büyük Doğu dergisi sahibi Necip Fazıl Kısakürek, kumar oynarken polis tarafından yakalandı.
1956- Pakistan, ilk İslam cumhuriyeti oldu.
1959- Ankara'da yayınlanan Öncü gazetesi süresiz olarak kapatıldı. (Ressam C)
1971- Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) liderlerinden Hüseyin İnan ile THKO militanı Mehmet Nakipoğlu yakalandı.
1972- Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında Türk Ceza Kanunu'nun 146. maddesini ihlal ettikleri ileri sürülerek verilen idam cezalarını onayladı.
1974- Hükümet, İmralı adasında gömülü olan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın mezarlarının başka bir yere taşınabilmesine izin verdi.
1977- Liselerde okutulan "Felsefeye Başlangıç" adlı kitabın yazarı Prof. Nebahat Küyel, Aleviler'i küçük düşürme iddiasıyla yargılandı.
1979- MSP eski milletvekili Halit Kahraman eroin kaçırırken Yunanistan'da yakalandı.
1989- Utah Üniversitesi'nden Stanley Pons ve Martin Fleischmann, soğuk füzyon konusundaki buluşlarını açıkladılar.
1989- Cizre'nin Yeşilyurt köyünde köylülere dışkı yedirdiği iddia edilen Jandarma Tabur Komutanı Cafer Tayyar Çağlayan hakkında üç yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.
1990- Cizre'de binlerce kişi yürüyüş yaptı.
1992- Şırnak'ın Cizre ilçesinde çıkan olaylarda, güvenlik güçleri ile göstericiler arasındaki çatışmaları izleyen Sabah gazetesi muhabiri İzzet Kezer, başından vurularak öldü.
1994- Meksika başkan adayı Luis Donaldo Colosio, seçim hazırlıkları sırasında düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü.
1994- Aeroflot tipi bir yolcu uçağı Sibirya'da düştü: 75 kişi öldü.
1996- Ankara'da öğrenciler kayıt harçlarını protesto eylemi yaptılar. Çıkan olaylar sonrasında Dil Tarih Coğrafya Fakültesi binasına giren polis 127 öğrenciyi gözaltına aldı. Olaylarda 51 polis ve 100 öğrenci yaralandı.
1996- Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Oğuzhan Asiltürk, Türk Silahlı Kuvvetleri'ni din düşmanlığı yapmakla suçladı.
1998- Bakanlar Kurulunda irticayla mücadelede alınması gereken önlemleri içeren yasa tasarılarının büyük bölümü imzalandı.
2000- Galatasaray profesyonel futbol takımı İspanyol takımı Mallorca'yı İstanbul'da 2-1 yenerek UEFA Kupası'nda yarı finale yükseldi.
2001- Meksika Kongresi Zapatista gerillalarının lideri Subcomandante Marcos'un Kongre'de konuşmasını 210'a karşı 220 oyla kabul etti. Marcos'un resmi olmayan ve en az 100 kongre üyesinin katılacağı oturumda konuşması öngörüldü. Zapatistalar Kongre'nin kararını kabul etti.
2001- 15 yıl önce, Sovyet döneminde kurulan ve dünyanın etrafında 80 bin 331 kez dönen Mir Uzay İstasyonu, emekli oldu, Pasifik sularına düştü.
2001- NATO, Kosova savaşında "seyreltilmiş uranyum"lu mermi kullandığını itiraf etti.
2002- İtalya'nın başkenti Roma'da Başbakan Silvio Berlusconi hükümetinin sosyal hakları budayan reformunu protesto eden 2 milyon işçi gösteri yaptı.
2003- Irak'ı güneyden işgali sürdüren ABD güçleri Basra çevresi ve Necef'e 70 kilometre kala Irak güçlerince durduruldu. Hava saldırıları sürüyor.
2003- ABD, TBMM'nin karadan Irak'a geçişine izin vermemesi üzerine Türkiye'deki güçlerini götürmeye başladı. Akdeniz'deki 12 Amerikan gemisi Süveyş Kanalı'ndan geçerek Kızıldeniz'e gitti.
2004- İsveç'te 10 Eylül 2003'te cinayete kurban giden Dışişleri Bakanı Anna Lindh'i öldürdüğünü itiraf eden Mihailo Mihavoviç ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
2004- AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan başbakanlığında kurulan 59. hükümet, TBMM'nden güvenoyu aldı.
2004- Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nce yürütülen Şehitler Coğrafyası projesi kapsamında yapılan araştırmalar sonucu, Gelibolu Yarımadası'nda iki bin askerin gömüldüğü gerçek şehitlik bulundu.
2005- Hindistan'da parlamento, dev ilaç firmalarının baskısı sonucu, ilaç üretiminde patent sınırlamasını kabul ederek patentli ilaçların kopyalanmasını yasakladı. Hindistan ilaç sektörü sayesinde yoksul ülkelerde bir AIDS hastasının yıllık ilaç gideri 15 binden 200 dolara düşmüştü.
2006- İstanbul Sarıyer’deki Derbent Mahallesi'nde 20 yıllık gecekondulara yıkım kararı çıktı. Kararı uygulamaya gelen ekip mahalleli barikat kurarak direndi. Polisin müdahalesiyle 38 kişi gözaltına alındı.
2006- Diyarbakır'da Gün ve Söz TV ile Şanlıurfa merkezli Medya FM, Kürtçenin Kırmançi lehçelerinde yayına başladı.
2008- Ergenekon soruşturması kapsamında gözaltına alınan İlhan Selçuk, savcılık sorgusunun ardından serbest bırakıldı ve yurt dışına çıkışı yasaklandı.
2014- Türkiye, Suriye Hava Kuvvetleri'ne ait savaş uçağını sınır ihlali yaptığı gerekçesiyle düşürdü.
2014- İstanbul'da mitinglerin yapılması amacıyla düzenlenen Yenikapı Meydanı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde AK Parti'nin "Yeniden Milli İrade Mitingi" kapsamında açıldı. İlk miting 2 milyon kişiyi ağırladı.
2015- Hükümet sözcüsü ve Başbakan yardımcısı Bülent Arınç Bakanlar Kurulu toplantısı sonrası açıklamalar yaptı.
( İstifa et diyen İ.Melih Gökçek'e: "Benim görevden alınmamı isteyecek kadar haysiyetli bir insan değildir." dedi ve devam etti: "Ankara'yı parsel parsel satmıştır.")
23 Mart – Doğanlar
1749- Pierre-Simon Laplace, Fransız matematikçi ve gök bilimci
1869- Emilio Aguinaldo, İspanya ve ABD'ye karşı Filipinlerin bağımsızlık mücadelesi önderi
1876- Ziya Gökalp; Türk milliyetçi hareketinin en önemli aydın ve sözcülerinden sosyolog yazar ve şair.
1881- Roger Martin du Gard, Fransız yazar
1881- Hermann Staudinger, Alman kimyager, Nobel Kimya Ödülü sahibi
1882- Amalie Emmy Noether, Alman matematikçi
1887- Juan Gris, İspanyol ressam ve heykeltıraş
1887- Josef ÄŒapek, Çek ressam ve yazar
1900- Erich Fromm; Almanya doğumlu Amerikalı psikoanalizci ve toplum felsefecisi
1903- Frank Sargeson; Döneminde Yeni Zelanda'nın en tanınmış yazarı olan romancı ve kısa öykücü.
1905- Joan Crawford, ABD'li aktris
1905- Lale Andersen, Alman şarkıcı, Lili Marleen adı ile tanınan
1907- Daniel Bovet, İsviçreli farmakolog
1910- Akira Kurosawa, Raşomon, Yedi Samuray gibi filmleriyle uluslararası üne erişen ilk Japon film yönetmeni
1912- Wernher von Braun, Alman bilim adamı
1913- Abidin Dino, Türk ressam, karikatürist, yazar ve film yönetmeni
1915- Vasiliy Zaytsev, SSCB'li keskin nişancı
1924- Tomiichi Murayama, 1948'den sonra ilk Sosyalist Japon Başbakanı
1927- Şükran Kurdakul, Türk şair, yazar ve araştırmacı
1933- Hayes Alan Jenkins, SSCB'li buz patenci
1933- Philip Zimbardo, ABD'li psikolog, Stanford hapishane deneyi ile tanınan
1936- Yalçın Otağ, Türk oyuncu ve komedyen
1939- Pervin Par, Türk sinema oyuncusu
1942- Michael Haneke, Avusturyalı film yönetmeni
1944- Michael Nyman, İngiliz minimal müzik bestecisi
1945- Leyla Demiriş, Türk soprano ve opera sanatçısı, Devlet Operası Baş sopranosu
1953- Chaka Khan, ABD'li şarkıcı
1956- Jose Manuel Durao Barroso, Portekizli politikacı
1963- Míchel, İspanyol futbolcu ve teknik direktör
1964- Okan Bayülgen, Türk televizyon programcısı ve sinema oyuncusu
1965- Aneta KrÄ™glicka, Polonyalı 1989 Dünya Güzeli
1966- Caner Beklim, Türk radyo yapımcısı ve müzik direktörü
1968- Fernando Hierro, İspanyol futbolcu
1971- Yasmeen Ghauri, Kanadalı manken
1973- Jerzy Dudek, Polonyalı futbolcu
1973- Jason Kidd, ABD'li basketbolcu
1975- Burak Gürpınar, Türk müzisyen
1976- Michelle Monaghan, ABD'li aktris
1977- Maxim Marinin, Rus buz patenci
1978- Bora Duran, Türk şarkıcı
1978- Walter Samuel, Arjantinli futbolcu
1981- Mesut Süre, Türk radyo programcısı ve stand up sanatçısı
1981- Aysun Kayacı, Türk model ve oyuncu
1983- Hakan Kadir Balta, Türk futbolcu
1985- Memphis Monroe, ABD'li porno oyuncusu
1985- Bethanie Mattek-Sands, ABD'li tenisçi
1991- Bensu Soral, Türk oyuncu
1993- Aytaç Kara, Türk futbolcu
1995- Ozan Tufan, Türk futbolcu
23 Mart – Ölenler
59 - Genç Agrippina, Roma İmparatoriçesi
1801- I. Pavel, Rus çarı
1842- Marie-Henri Beyle Stendhal takma adıyla bilinen Fransız romancı.
( Gerçekçiliğin ilk öncülerinden olan yazarın ünlü romanları Kırmız ve Siyah ile Parma Manastırı Türkçe'ye de çevrilmişti. )
1953- Raoul Dufy, Fovist akımın öncülerinden Fransız ressam.
1960- Said Nursi, İslam düşünürü ve tefsir yazarı.
( Risale-i Nur Külliyatı'nın yazarı ve Nur Cemaati'nin kurucu lideri. Urfa'da Halilülrahman Camii mezarlığına gömülü kemikleri 27 Mayıs 1960 darbesi sonrasında Isparta yakınlarında bilinmeyen bir yere taşındı.)
1964- Peter Lorre, Avusturya-Macaristan asıllı ABD'li aktör
1973- Tiyatro ve Sinema Sanatçısı Şevkiye May 58 yaşında öldü.
1987- Nevzat Süer, Türk satranç oyuncusu
1990- John Dexter, İngiliz tiyatro, film ve opera yönetmeni
1992- Friedrich August von Hayek, Avusturyalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi
1992- İzzet Kezer, Türk gazeteci
1993- Robert Crichton, ABD'li roman yazarı
1994- Giulietta Masina, İtalyan aktris
1995- Cevad Memduh Altar, Türk sanat tarihçisi
2006- Pío Leyva, Kübalı müzisyen
2011- Elizabeth Taylor, İngiliz aktris
2011- Ali Teoman, Türk yazar
2012- Abdullahi Yusuf Ahmed, Somalili politikacı ve 6. Devlet Başkanı
2014- Adolfo Suárez, İspanyol siyasetçi
2015- Lee Kuan Yew, Singapurlu devlet adamı
Bugünün Kutlamaları
Dünya Meteoroloji Günü
Kozkavuran Fırtınası
-
24 MART
1394- Moğol İmparatoru Timurlenk, tarihin en eski şehirlerinden Diyarbakır'ı işgal etti. 123 yıl sonra sonra, Yavuz Sultan Selim, Çaldıran Meydan Savaşı'nı kazanarak Diyarbakır'ı geri aldı.
1721- Johann Sebastian Bach Brandenburg Markizi Christian Ludwig için yazdığı ve daha sonraları Brandenburg Konçertoları olarak adlandırılan 6 konçertolarını sundu.
1882- Robert Koch, verem hastalığına neden olan bakteriyi (mycobacterium tuberculosis) keşfettiğini duyurdu. Bu buluşuyla 1905 yılında Tıp alanında Nobel ödülünü alacaktır.
1923- Mustafa Kemal Paşa, Time dergisine kapak oldu.
1923- Yunanistan'da cumhuriyet ilan edildi.
1926- Türkiye'de petrol arama ve işletilmesinin devletçe yönetilmesini öngören kanun TBMM'de kabul edildi.
1929- Ekmek fiyatı, 16 kuruş 30 para oldu.
1933- Almanya'da Şansölye Hitler, 27 Şubat'ta gerçekleşen Reichstag Yangını'nı sebep göstererek ülkede düzeni sağlamak adına kendisine olağanüstü yetkiler tanıyan kararnamenin 24 Mart'taki kabulü ile diktatöryal güce ulaştı.
1934- İstanbul Maarif Müdürlüğü'nde, Orta Tedrisat Umum Müdürü Hasan Ali Yücel başkanlığında yapılan toplantıda Hususi Mektepler Talimatnamesi tamamlandı.
1936- Afyon Zafer Abidesi, Başbakan İsmet İnönü'nün konuşmasıyla açıldı.
1938- Cumhurbaşkanlığı yatı olarak satın alınan Savarona'ya, İngiltere'nin Southampton Limanı'nda törenle Türk Bayrağı çekildi. 1 Haziran'da İstanbul'a getirilen Savarona, Dolmabahçe önüne demir attı. Atatürk, yatı gezerek incelemede bulundu.
1958- Elvis Presley askere alındı ve bu durum ABD genelinde sansasyon yarattı.
1965- Adana'da meydana gelen hortumda 100 ev yıkıldı, 60 kişi yaralandı. (Ressam C)
1970- Adana Cezaevi'nde 900 hükümlü ve tutuklu cezaevi yönetimine karşı isyan başlattı.
1970- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin adı Edebiyat ve İnsan Bilimleri Fakültesi olarak değiştirildi.
1975- Döviz rezervlerinin azalması üzerine kişi başına 800 dolar olan turistik seyahat dövizi, 600 dolara düşürüldü.
1976- Arjantin Devlet Başkanı İsabel Peron, bir darbeyle devrildi.
( Jorge Rafael Videla, Emilio Eduardo Massera ve Orlando Ramon Agosti’den oluşan yasadışı cunta iktidara el koydu, yedi yıllık diktatörlük döneminde 30 bine yakın kişi kaybedildi. )
1978- Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz, görevine gitmek üzere otomobiline bindiği sırada uğradığı silahlı saldırıyla öldürüldü.
( 1970'te yılın hukukçusu seçilen Öz'ün cenazesine on binlerce insan katıldı. Daha sonra cinayet zanlısı olarak Milliyetçi Hareket Partili İbrahim Çiftçi yakalandı. )
1979- Turgutlu Belediyesi ekonomik darboğazı aşabilmek için otomobil yerine yedi adet mobilet ve beş adet bisiklet aldı.
1983- Erken emeklilik yasası, Danışma Meclisi'nde reddedildi.
1987- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ülkesinin Suudi Arabistan merkezli Rabıta örgütünden önkoşulsuz 627 bin dolar yardım aldığını açıkladı.
1988- İran'a ait savaş uçakları, Hakkari'nin Silopi ilçesine bomba attı.
1992- İstanbul'da Milli İstihbarat Teşkilatı'na ait servis otobüsü silahla tarandı, iki kişi öldü, dokuz kişi yaralandı.
1992- Başbakan Süleyman Demirel Newroz bayramında çıkan olayların terörü aşan bir gerilla hareketi olduğunu belirterek, bölge halkının yardımcı olmasını istedi.
1994- İstanbul, Kartal'da Refah Partisi'nin kahvehane toplantısı tarandı, iki kişi öldü.
1998- Hindistan'da çıkan fırtınada 250 kişi öldü 3000 kişi yaralandı.
1999- NATO Yugoslavya'ya karşı hava harekatı başlattı.
( Kosova'daki Sırp saldırılarının sürmesi ve Batı Temas Grubu'nun anlaşma taslağını reddetmeleri üzerine başlatılan ve II. Dünya Savaşı'ndan beri Avrupa'daki en yoğun bombardıman olan Müttefik Gücü Harekatı, Kosova'nın Sırbistan'dan ayrılmasına neden oldu.)
1999- Ankara 2 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi, Abdullah Öcalan'ın güvenlik açısından Ankara'ya getirilmesinin sakıncalı olduğu gerekçesiyle tutuklu bulunduğu İmralı Adası'nda yargılanmasına karar verdi.
2000- İstanbul Devlet Tiyatrosu'nun "Çok Geç Olmadan" adlı oyununun sahnelenme tarihi ertelendi. Nedeni, Genelkurmay'ın Kültür Bakanlığı'ndan oyunun durdurulmasını istemesi. Cuma Boynukara'nın yazdığı oyunda, Güneydoğu'da örgüt üyesi olduğu iddia edilen bir kişinin yaşadığı sorgulama süreci anlatılıyor.
2000- Genelkurmay Başkanlığı, Talat Aydemir'in idamıyla sonuçlanan 1963'teki darbe girişimine katılan 1459 Harp Okulu öğrencisinin haklarını 37 yıl sonra iade etti.
2000- Varan Turizm'e ait otobüs, yolcularıyla kaçırıldı. Olaydan sonra yakalanan 3 kişi, 36'şar yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
2001- Parti meclisi üyesi Ercan Karakaş'la sinema sanatçısı Halil Ergün'ün de aralarında bulunduğu 280 kişi CHP'den istifa etti. CHP'nin oy kaybetmesinin nedeninin Genel Başkan Deniz Baykal olduğunu ileri sürdüler.
2001- Apple şirketi Mac OS X 10.0 (Cheetah)'ı 24 Mart 2001'de piyasaya sürdü.
( Mac OS X Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir. Mac OS X aslen BSD ve Mach mikroçekirdeği üzerine kurulu, açık kaynak bir işletim sistemi olan Darwin'e dayanır. Apple bu sistemi kendi amaçlarına göre geliştirdikten sonra Mac OS X kullanıcı arabirimi olarak Aqua'yı geliştirmiştir. Sistemin çekirdeği ve bazı bileşenleri açık kaynak olmasına rağmen, çoğu bileşeni açık kaynak değildir. Mac OS X Server ise her ne kadar mimari olarak masaüstü Mac OS X ile aynı olsa da, Apple sunucuları için hazırlanmış ayrı bir işletim sistemidir. Mac OS X'ten farklı olarak gelişmiş yönetim araçları içerir. )
2002- Ankara DGM Savcısı Nuh Mete Yüksel, anayasal güvencede olan dilekçe hakkını kullanarak seçmeli Kürtçe dersi isteyen 17 üniversiteli hakkında 7,5 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açtı.
2002- 74. Akademi (Oscar ) Ödülleri'nde "Kesişen Yollar" filmindeki rolüyle Halle Berry En İyi Kadın Oyuncu ödülünü alan ilk siyah kadın, Denzel Washington da 38 yıl sonra En İyi Erkek Oyuncu seçilen ikinci siyah erkek oldu.
2003- Irak savaşını NBC televizyonu adına izleyen Peter Arnett, Irak devlet televizyonunda konuşunca NBC ve MSNBC'den kovuldu. Arnett, "Irak'ın direnci karşısında ABD'nin savaş planları çöpe gitti" demişti.
2003- ABD'nin Irak'ı işgalinin başlamasından sonra Arap Birliği ilk kez toplandı.
( Birliğin Irak'a yönelik ABD-Britanya saldırılarını kınayan nihai bildiriye, savaşa destek veren Arap ülkeleri imza koymadı. Katar'da ABD Merkez Komutanlığı bulunuyor,Kuveyt ise koalisyon güçlerinin toprakları üzerinden geçişine izin veriyor. Mısır'ın başkenti Kahire'de 12 bin öğrenci savaşı protesto gösterileri yaptılar.)
2004- Hamas'ın dini lideri Şeyh Ahmet Yasin'in İsrail tarafından öldürülmesinin kınanması önerisi Rusya, Fransa, Almanya ve Çin'in desteğine rağmen BM Güvenlik Konseyi'nde kabul edilmedi. İsrail, Hamas'ın bütün liderlerini öldürme kararı aldı. Hamas'ın Gazze şeridi'ndeki liderliğe seçilen Abdüşaziz Rantisi'nin öncelikli hedef olduğunu duyurdu..
2005- Eski Dünya Satranç Şampiyonu olan Amerikalı Boby Fischer, kendisine vatandaşlık hakkı veren İzlanda'ya gitti. 1992'de eski Yugoslavya'da BM ambargosuna rağmen maç yaptığı için ABD pasaportu iptal edilen Fischer, Japonya'da geçersiz pasaport kullanmaktan tutuklanmıştı.
2005- Kırgizistan'da meclis dışında kalan muhalefetin başlattığı isyan, başkent Bişkek'te iktidara elkonulmasıyla sonlandı. Binlerce kişi hükümet ve başkanlık binasını ele geçirdi. Devlet Başkanı Askar Akayev'in kaçtığı iddia edildi.
2006- Bask ülkesinin bağımsızlığı için 40 yıldır mücadele veren ETA demokratik sürece katkı amacıyla, kalıcı ateş kes ilan etti. Anketlere göre halk, Jose Luis Rodriquez Zapatero hükümetinin ETA ile diyaloğunu destekliyor.
2007- Türkiye Euro 2008 elemelerinde Yunanistanı futbol maçında 4-1 mağlup etti.
2008- Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Olcay Tiryaki Aydıntuğ (53), Bilkent'te bulunan Planlamacılar Sitesi'ndeki evinde boğazı kesilmiş şekilde ölü bulundu. Katili ise elinden kesici aletle yaralanan üniversite öğrencisi 21 yaşındaki kızıydı. Kızı Başak Aydıntuğ, sorguda suçunu itiraf etti; "Kavga ettik. Ben de öldürdüm" dedi.
2009- Ergenekon davasında 21'i tutuklu 56 sanık hakkında hazırlanan 1909 sayfalık ikinci iddianame, davaya bakan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.
( İddianamede emekli Orgeneraller Şener Eruygur ve Hurşit Tolon, davanın bir ve iki numaralı sanıkları olarak geçiyor. Eruygur ve Tolon'un, 3'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılması isteniyor. )
2015- Barselona-Düsseldorf seferini yapan, Lufthansa'nın yan kuruluşu olan Germanwings'e ait, Airbus A320 tipi yolcu uçağı Fransız Alpleri'nin güneyinde yer alan Méolans-Revel köyünün dağlık alanına düştü. Kazada 144 yolcu ve 6 mürettebat hayatını kaybetti.
24 Mart – Doğanlar
1494- Georgius Agricola, Alman bilim adamı, "Mineralojinin babası"
1607- Michiel de Ruyter, Hollandalı amiral
1809- Mariano José de Larra, İspanyol gazeteci ve yazar
1834- William Morris, Arts and Crafts hareketinin öncülerinden İngiliz tasarımcı, şair ve sosyalist düşünür
1874- Harry Houdini, ABD'li illüzyonist
1874- Selim Sırrı Tarcan, Türk eğitmen, spor yöneticisi ve siyasetçi
1879- Neyzen Tevfik, Türk neyzen ve şair
1884- Peter Debye, Hollandalı fizikçi
1886- Edward Weston, ABD'li fotoğrafçı
1887- Roscoe Arbuckle, ABD'li komedyen
1897- Wilhelm Reich, Bütünsel kişilik yapısına dayalı psikoanaliz yöntemiyle tanınan Viyanalı psilkolog
1903- Adolf Butenandt, Alman biyokimyacı
1909- Clyde Barrow, ABD'li kanun kaçağı.
( Kısa süre içinde gerçekleştirdikleri soygunlarla Amerikan medyasının ilgi odağı haline gelen soyguncu çift Clyde Barrow ve Bonnie Parker 30'lu yılların ekonomik buhran ortamında banka ve dükkanları soymuşlar, kapitalizme ateş püsküren halkın gözünde Robin Hood statüsüne yükselerek kahraman olmuşlardır.)
1911- Joseph Barbera, ABD'li çizgi film yapımcısı, animatör ve senarist
1917- John Kendrew, İngiliz biyokimyacı
1921- Vasiliy Vasilyeviç Smiyslov. 1957-58'de dünya şampiyonluğunu elinde tutan Sovyet satranççı.
1926- Dario Fo, 1997 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi İtalyan öncü oyun yazarı, yönetmen.
1930- Steve McQueen, ABD'li sinema oyuncusu
1944- Vojislav Koštunica, Sırbistan başbakanı
1944- Han Myeong-sook, Güney Kore başbakanı
1947- Meiko Kaji, Japon şarkıcı ve aktris
1955- Celâl Şengör, Türk jeolog
1956- Steve Ballmer, ABD'li iş adamı
1960- Nena, Alman müzisyen
1961- Yanis Varoufakis, Yunan ekonomist ve siyasetçi
1965- The Undertaker, ABD'li güreşçi
1970- Lara Flynn Boyle, ABD'li aktris
1972- İnci Türkay, Türk dizi oyuncusu
1972- Christophe Dugarry, Fransız futbolcu
1973- Jim Parsons, Amerikalı televizyon dizisi ve sinema oyuncusu
1974- Alyson Hannigan, ABD'li oyuncu
1977- Jessica Chastain, ABD'li oyuncu
1978- Tomáš Ujfaluši, Çek futbolcu
1982- Boris Dali, Bulgar şarkıcı
1984- Chris Bosh, ABD'li basketbolcu
1990- Keisha Castle-Hughes, Yeni Zelandalı aktris
1994- Aslı Nemutlu, Türk millî kayakçı
24 Mart – Ölenler
809- Harun Reşid, 5. Abbasi halifesi
1455- V. Nicholaus, Papa
1603- I. Elizabeth, İngiltere kraliçesi
1794- Jacques-René Hébert, Fransız gazeteci ve siyasetçi
1869- Antoine-Henri Jomini, Fransız asker
1882- Henry Wadsworth Longfellow, ABD'li şair
1901- İsmail Safa, Türk yazar
1905- "Dünya'dan Ay'a Seyahat", "Denizler Altında 20.000 Fersah", "Kaptan Grant'ın Çocukları" isimli eserlerin ve daha birçok bilimkurgu romanının yazarı Jules Verne.
1901- İsmail Safa, Türk yazar
1909- John Millington Synge, İrlandalı oyun yazarı
1916- Enrique Granados, İspanyol piyanist ve besteci
1946- Alexander Alekhine, Rus satranç oyuncusu
1948- Nikolay Berdyayev, Rus teolog ve filozof, Hristiyan varoluşçuluğunun önde gelen sözcülerinden
1950- Harold Joseph Laski, İngiliz siyaset bilimcisi ve siyasetçi
1953- Mary Teck, Birleşik Krallık Kraliçesi
1962- Auguste Piccard, İsviçreli fizikçi
1968- Alice Guy-Blaché, Fransız film yönetmeni ve yapımcısı
1969- Joseph Kasavubu, Kongo Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı
1971- Müfide Ferit Tek, Türk romancı
1971- Arne Jacobsen, Danimarkalı mimar ve tasarımcı
1976- Bernard Montgomery, İngiliz asker
1978- Doğan Öz, Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı, sabah aracına bindikten sonra evinin önünde öldürüldü.
1980- Óscar Romero, El Salvadorlu katolik papaz
1984- Sam Jaffe, ABD'li aktör
1984- Romancı Kerime Nadir, tedavi gördüğü Cerrahpaşa Hastanesi'nde 67 yaşında öldü.
1986- Ertuğrul Yeşiltepe, Türk gazeteci
1987- Besteci Ekrem Zeki Ün, 77 yaşında Dublin'de öldü.
1988- Siyasetçi ve hukuk profesörü Turhan Feyzioğlu Ankara'da.
2001- Tiyatro sanatçısı Tekin Siper, 60 yaşında.
2002- César Milstein, Arjantinli biyokimyacı
2006- Kübalı grup Bueno Vista Social Club'ın vokalisti Pio Leyva, 88 yaşında.
2008- Olcay Tiryaki, Türk iç hastalıkları uzmanı ve akademisyen
2008- Richard Widmark, ABD'li aktör
2016- Johan Cruyff, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör
Bugünün Kutlamaları
Dünya Tüberküloz'la Mücadele Günü
-
25 MART
1655- Satürn'ün en büyük uydusu Titan, Christiaan Huygens tarafından keşfedildi.
1752- İngiltere'de yılın ilk günü. İngilizlerde 1 Ocak ile başlayan ilk yıl 1752'dir.
1807- İngiltere Parlamentosu köle ticaretini yasakladı.
1811- Percy Bysshe Shelley "Tanrıtanımazlığın Gerekliliği" adlı makalesinden dolayı Oxford Üniversitesi'nden atıldı.
1821- Yunanistan Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etti.
1912- Ahmet Ferit Tek, Türk Ocağı'nı kurdu.
1918- Alman güdümünde Belarus Halk Cumhuriyeti kuruldu.
1918- Oltu'nun kurtuluşu.
1924- Yunanistan'da cumhuriyet ilan edildi.
1929- İtalya'da faşist yönetim genel seçimlerde oyların yüzde 99'unu kendilerinin aldıklarını açıkladı.
1935- Prof. Afet İnan, Türk Tarih Kurumu As Başkanlığı'na seçildi.
1936- Saatlerin doğru olarak ayarlanabilmesi için İstanbul Rasathanesi'nce hazırlanan iki bildiriyi Bakanlar Kurulu onayladı.
1941- II. Dünya Savaşı: Yugoslavya, 25 Mart 1941'de Mihver Devletleri’ne katılma kararı aldı.
( Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Devletler bloguna karşı Almanya, İtalya, ve Japonya’nın oluşturduğu blok. Ayrıca Romanya, Bulgaristan, Macaristan ve de yedekte Vichy Fransası ve İspanya vardı. Bir de İran Şahı Rıza Şah Pehlevi Almanya'dan yana tavır almıştır. Büyük Doğu Asya Kongresi (5-6 Kasım 1943)'ne katılanlar: soldan sağa: Ba Maw (Burma Devlet Başkanı), Zhang Jinghui (Mançukuo Başbakanı), Wang Jingwei (Çin Cumhuriyeti Nanking Hükûmeti Cumhurbaşkanı), Hideki TÅjÅ (Japon İmparatorluğu Başbakanı), Wan Waithayakon (Tayland prensi), José P. Laurel (Filipinler Cumhurbaşkanı), Subhas Chandra Bose (Özgür Hindistan Devlet Başkanı)
Mihver Devletleri:
Nazi Almanyası, İtalya, Japonya, Mançukuo, Moğol Birleşik Özerk Hükûmeti, Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Vichy Fransası, Tayland, Finlandiya, Hırvatistan, Pindus Prensliği ve Makedonya Voyvodalığı, Habeşistan, Arnavutluk, Burmanya, Hindistan (Subhas Chandra Bose Hükûmeti), Filipinler, Çin Cumhuriyeti (Nanking Hükûmeti)
1944- Heykeltıraş Zühtü Müritoğlu ve Hadi Bara'nın yaptıkları Barbaros Hayrettin Paşa Anıtı, törenle açıldı.
1949- Sovyet hükümetinin kararıyla Litvanya, Estonya ve Letonya'dan 92.000 kişi sürgün edildi.
1950- Türk Hava Yolları'na ait bir yolcu uçağı Ankara'da düştü, 15 kişi öldü.
1951- İstanbul'da Neve Şalom Sinagogu açıldı.
1951- Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri, solcu öğretmenlerin tasfiyesinin sürdüğünü açıkladı.
1957- Roma'da bir araya gelen Fransa, Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg, Avrupa Ortak Pazarı'nın kurulmasına ilişkin Roma Antlaşması'nı imzaladı.
1959- Necip Fazıl Kısakürek, Büyük Doğu dergisinde yayımlanan "Menderes'in Kalesi" başlıklı yazısında Fuad Köprülü'ye yayın yoluyla hakaret ettiği iddiasıyla açılan davada bir yıl hapse mahkum oldu. Büyük Doğu dergisi de bir ay süreyle kapatıldı.
1960- Güney Afrika'da Johannesburg'da tüm siyah politik örgütler feshedildi.
1961- Adalet Bakanlığı idam cezalarının cezaevi bahçelerinde infaz olunması hakkında karar aldı.
1962- EOKA'cılar Kıbrıs'ta iki camiye bomba attı.
1968- Şair Metin Demirtaş Türk Solu dergisinde yayımlanan "Che Guevara" adlı şiirinde komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklandı.
1972- Cumhuriyet Halk Partisi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen ve Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından onaylanan idam kararlarının iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. İnfaz savcılığı dosyayı Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'na gönderdi. Üç gün sonra Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi idamların infazına karar verdi.
1975- Suudi Arabistan Kralı Faysal, akli dengesi bozuk yeğeni prens Faysal bin Musad tarafından başkent Riyad'da öldürüldü.
1982- Ankara Sıkıyönetim Savcılığı halkevleri hakkında kapatılma istemiyle dava açtı.
1982- Doçent İsmail Beşikçi, tutuklu bulunduğu cezaevinden yazdığı bir mektup nedeniyle 10 yıl ceza aldı.
1984- Yerel seçimler sonuçlandı. Anavatan Partisi (ANAP) yüzde 41,5 oy oranı ile 54 ilde belediye başkanlığı aldı. Sosyal Demokrat Parti (SODEP) yüzde 23,4 oy oranı ile ikinci, Doğru Yol Partisi (DYP) yüzde 13,2 oy oranı ile seçimlerden üçüncü parti olarak çıktı. İlk kez seçime katılan Refah Partisi (RP) yüzde 4,4 oy oranıyla sonuncu parti oldu.
1986- 14. Strasbourg Film Festivali'nde Muammer Özer'in "Bir Avuç Cennet" ve Ali Özgentürk'ün "Bekçi" isimli filmleri ikinciliği paylaştı.
1986- İşkence yaptığını itiraf eden polis memuru Sedat Caner ile bu itirafları yayımlayan Nokta dergisine dava açıldı.
1988- İstanbul'daki Metris Askeri Cezaevi'nden 29 tutuklu ve hükümlü kaçtı.
1990- New York'un Bronx semtindeki bir kulüpte çıkan yangında 87 kişi öldü.
1992- Kozmonot Sergei Krikalev, Mir Uzay İstasyonu'nda 10 ay kaldıktan sonra dünyaya döndü.
1994- Aydın Ortaklar Öğretmen Lisesi'nde evci çıkan dört kız öğrenciden birinin, emniyet yetkilileri tarafından yakalanarak bekaret kontrolüne gönderilmesi kadınlar tarafından protesto edildi.
1996- Türkiye'de Emek Partisi kuruldu.
1998- Manisalı Gençler davasında, Yargıtay'ın bozma kararından sonra 5 tutuklu genç tahliye edildi. Davada tutuklu sanık kalmadı.
1999- Sırbistan, NATO'ya savaş ilan edip, Birleşmiş Milletler'e bildirince, NATO üyesi Türkiye de bu ülkeyle resmen savaşa girmiş oldu. Türkiye, uzun yıllardan sonra ilk kez bir savaşta resmi taraf oldu.
2000- Bir ABD mahkemesi gazeteci Terry Anderson'ın Lübnan'da kaçırılarak yedi yıl rehin tutulmasının ardında İran'ın olduğu gerekçesiyle Tahran'ı 341 milyon dolar tazminat ödemeye mahkum etti.
2001- Zapatista gerillalarının lideri Subcommandante Marcos Kolombiyalı yazar Gabriel Garcia Marquez'le yaptığı söyleşide "Bundan sonra savaşmak hata olur. Zapatistalar silahlı bir güç olarak kalmaya devam ederse başarısızlığa mahkumdur" dedi.
2002- Terörle Küresel Savaş zirvesi konferansı Rusya'nın San Petersburg kentinde toplandı. Konferansa ABD, Britanya, Almanya, Japonya ve Çin'in de aralarında bulunduğu 39 ülkeden 100 gizli servis üyesi katıldı.
2002- Nijerya'nın şeriat yasalarının uygulandığı eyaletlerinden Sokoto'da, zina yaptığı gerekçesiyle taşlanarak ölüme (recm) mahkum edilen genç kadın yüksek mahkemede beraat etti.
2002- Afganistan'ın Baghlan eyaletinde 5.9 büyüklüğünde deprem oldu. Nahrin kenti yerle bir oldu;7 bin kişi yaşamını kaybetti.
2003- ABD, Başkent Bağdat'ta Irak Devlet Televizyonu'nu vurdu. Britanya Savunma Bakanı Geoff Hoon "Televizyon Saddam'ın kontrol, komuta, iletişim şebekesinin parçası olduğundan meşru hedeftir" dedi.
2004- 2000'de 32 kişinin öldüğü "Hayata Dönüş" operasyonu sırasında Bayrampaşa Cezaevi'nde ölen 12 kişiden biri olan Murat Ördekçi'nin ailesinin İçişleri ve Adalet bakanlıkları aleyhine açtıkları tazminat davası sonuçlandı. İstanbul 2. İdare Mahkemesi aileyi haklı buldu. 108 milyar lira tazminat ödenmesine karar verdi.
2004- Bağımsızlığını kazandığı 1951'den beri Libya'yı ilk kez bir Britanya lideri, Başbakan Tony Blair ziyaret etti.
2005- Kırgızistan'da halk darbesinin ardından başbakanlık ve başkanvekilliği görevlerini Kurmanbek Bakiyev üstlendi. Başkent Bişkek'te yağmalama devam ediyor.
2005- ABD'de binlerce Hispanik Bush yönetiminin hazırladığı göç yasa tasarısını sokaklarda, meydanlarda protesto etti. "Suçlu değil insanız" diye slogan attı. Yasa tasarısı, Meksika sınırına duvar çekilmesini öngörüyor.
2005- Brezilya'da ayçiçeği, soya gibi yağ bitkilerinden biyo dizel yakıt üretecek fabrika açıldı. Devlet Başkanı Lula da Silva "yakın gelecekte, dünyada petrol için savaşılmayacak" dedi.
2007- Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, hesabındaki 20 bin YTL'si ''internet korsanı'' tarafından çekilen kişiye, bankanın, çekilen miktar kadar tazminat ödemesine karar verdi.
2008- Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fkültesi'nde iki karşıt grup öğrenci arasında çıkan çatışmaya polis biber gazı ile müdahale etti. Kavgada 5 polis, 1 öğrenci yaralandı. Üniversitede derslere Pazartesi gününe kadar ara verildi.
2009- BBP Genel Başkanı Yazıcıoğlu’nu Kahramanmaraş’tan Yozgat’a götüren helikopter düştü.
( Büyük Birlik Partisi'nin kiralamış olduğu içerisinde BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu dahil 6 kişinin bulunduğu helikopter, Kahramanmaraş'ta Göksun ilçesinin Çardak beldesi yakınlarında düştü. 3 gün sonra ulaşılan helikopterde, helikopterde bulunan 6 kişinin de hayatını kaybettiği belirtildi. )
25 Mart – Doğanlar
1259- II. Andronikos Palaiologos, Bizans İmparatoru
1296- III. Andronikos Palaiologos, Bizans İmparatoru
1479- III. Vasili, Moskova Büyük Knezi
1611- Evliya Çelebi doğdu.
( Ömrünün nerdeyse elli yılını çok geniş bir coğrafyaya yaptığı seyahatlerle geçiren Evliya Çelebi, gördüklerini "Seyahatname"sinde topladı. Mizaha ve biraz da mübalağaya düşkün olan Evliya Çelebi, Strabon'un başlattığı ve yıllar sonra Anales ekolüyle canlanıp Braudel ile popülerleşen "coğrafik tarih"in en iyi örneklerinden birisine imzasını attı. )
1614- Juan Carreño de Miranda, İspanyol ressam
1699- Johann Adolph Hasse, Almanyalı besteci
1767- Joachim Murat, Fransız asker ve Napoli Kralı
1835- Adolph Wagner, Almanyalı iktisatçı, politikacı
1864- Alexej von Jawlensky, Rus ressam (ö. 1941)
1867- 20. yüzyılın en büyük vitüözlerinden biri kabul edilen İtalyan orkestra şefi Arturo Toscanini.
1881- Başlıca eserlerindeki Macar havasıyla dikkati çeken besteci, etnomüzikolog, piyanist ve eğitmen Béla Bartók.
1867- Gutzon Borglum, ABD'li heykeltıraş
1873- Rudolf Rocker, Alman anarko-sendikalist
1887- Chuichi Nagumo, Japon asker
1899- Burt Munro, Yeni Zelandalı motosiklet yarışçısı
1901- Ed Begley, ABD'li aktör
1905- Albrecht Mertz von Quirnheim, Alman asker
1906- A.J.P. Taylor, İngiliz tarihçi
1908- David Lean, ingiliz yönetmen
1914- Norman Ernest Borlaug, ABD'li tarım bilimci
1921- Oynadığı kadın karakterleri canlandırmadaki sıcaklık ve cesaretiyle bilinen Fransız sinema oyuncusu Simone Signoret.
1925- Flannery O'Connor, ABD'li yazar
1925- M. Sunullah Arısoy, Türk şair ve yazar
1928- Jim Lovell, Amerikalı astronot
1934- 20. yüzyıl sonlarının kadın kurtuluş hareketinin önce gelen feminist, siyasal eylemci ve yayıncılarından Gloria Steinem.
1942- Aretha Franklin, Amerikalı şarkıcı
1944- Ayla Dikmen, Türk Hafif Müziği sanatçısı
1945- Mehmet Keskinoğlu, Türk şair, tiyatro, sinema ve seslendirme sanatçısı
1946- Daniel Bensaïd, Fransız filozof ve Troçkist
1947- En önemli İngiliz pop sanatçılarından Sir Elton John.
1949- Ilich Ramirez Sanchez, Müslüman devrimci.
1952- Dursun Karataş, Türk devrimci önder
1962- Marcia Cross, Amerikalı sinema oyuncusu
1965- Sarah Jessica Parker, ABD'li sinema oyuncusu
1965- Avery Johnson, Amerikalı basketbol oyuncusu, teknik direktörü
1965- Stefka Kostadinova, Bulgar atlet
1966- Jeff Healey, Kanadalı müzisyen
1972- Phil O'Donnell, İngiliz futbolcu
1973- Dolunay Soysert, oyuncu
1976- Vladimir (Wladimir) Klitschko , Ukraynalı boksör
1980- Muratcan Güler, Türk basketbolcu
1980- Bartók Eszter, Macar şarkıcı
1982- Danica Patrick, Amerikalı otomobil yarışçısı
1985- Lev Yalçın, Türk futbolcu
1987- Nobunari Oda, Japon buz patenci
1987- Kim Cloutier, Kanadalı top model
1990- Mehmet Ekici, Türk futbolcu
25 Mart – Ölenler
1701- Jean Renaud de Segrais, Fransız yazar
1801- Novalis, Alman yazar ve filozof
1880- Ludmilla Assing, Alman yazar
1914- Frederic Mistral, Fransız şair
1915- Süleyman Efendi, Osmanlı jandarma komutanı
1918- Fransız besteci Claude de Bussy.
1973- Edward Steichen, Amerikalı fotoğrafçı
1975- Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan kralı
1976- Yazar Şevket Süreyya Aydemir Ankara'da.
( Aydemir, Atatürk ve İnönü dönemlerini incelediği "Tek Adam" ve "İkinci Adam" adlı eserleri, kendi düşünsel macerasını aktardığı "Suyu Arayan Adam" ve "Toprak Uyanırsa" adlı romanı ile tanınıyor. )
1976- Josef Albers, ressam
1980- Roland Barthes, Fransız felsefeci ve göstergebilimci
1988- Leyla Arzuman, Lydia Krassa Arzumanova, Türkiye klasik bale eğitiminin temelini atmıştır. İlk özel bale okulunu kurmuştur. Azeri kökenlidir
1992- Nancy Walker, Amerikalı aktris
1995- James Samuel Coleman, Amaeirkalı sosyolog
2001- Tekin Siper, Türk tiyatro sanatçısı
2002- 'Gel Tezkere Gel',ve 'Unutma Beni' şarkılarıyla 1970'lerin sevilen şarkıcılarından Esmeray, 52 yaşında.
2004- Japonya'nın geleneksel geyşa dansçısı 4.Yachico Inonue, 98 yaşında.1955'te "Yaşayan İlk Ulusal Hazine" ünvanını alan Inoue 95 yıldır dans ediyordu.
2005- 19.dönem ANAP İstanbul Milletvekili Melike Tugay Hasefe,72 yaşında.
2006- Richard Fleischer, Amerikalı film yönetmeni
2007- Andranik Markaryan, Ermenistan başbakanı
2009- BBP lideri Muhsin Yazıcıoğlu helikopter kazası sonucuhayatını kaybetti.
2016- Galatasaray'ın eski antrenörü Zafer Koç hayatını kaybetti. Cesedi bir arsada bulundu.
-
26 MART
1583 İngiltere'nin Osmanlı topraklarındaki ilk elçisi William Harborne İstanbul'a ulaştı.
1636- Hollanda'da Utrecht Üniversitesi kuruldu.
1812- Venezuela'nın Karakas şehri, şiddetli bir depremle tahrip oldu.
1821- Seyyid Ali Paşa sadrazamlıktan alınarak yerine Benderli Ali Paşa atandı.
1913- Edirne, Bulgar ve Sırp kuvvetlerince teslim alındı.
1915- I. Dünya Savaşı: Birinci Gazze Muharebesi
1917- I. Dünya Savaşı: Çanakkale Boğazı'nın Anadolu yakasında görev yapmak üzere Osmanlı 15. Kolordusu'nun teşkili.
1924- Darülfünun, Hukuk Fakültesi öğrencileri üç günlük boykot ilan ettiler.
1931- Ölçüler Kanunu'nun kabul edilmesiyle; okka, endaze gibi eski ölçülerin yerine gram, metre, litre gibi yeni ölçülerin kullanılması öngörüldü.
1934- Birleşik Krallık'ta ilk kez motorlu taşıt kullanacaklara şoförlük sınavından geçme zorunluluğu getirildi.
1939- Türkiye'de milletvekili seçimleri yapıldı.
1941- Yugoslavya’da General Simoviç, kansız bir darbe ile yönetimi ele geçirdi. Yeni hükümet, Mihver Devletleri’nden ayrılma kararı aldı.
1942- Naziler, Yahudileri Polonya'daki Auschwitz Kampı'na götürmeye başladı.
1959- Akhisar'da çıkan İbret gazetesinin sahibi ve yazı işleri müdürü Mustafa Deral, yayım yoluyla hakaretten 10 ay hapis cezasına hüküm giydi.
1969- Adalet Partisi Malatya Milletvekili Hamit Fendoğlu namı diğer Hamido, partiden ihraç edildi.
1971- Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, 12 Mart Muhtırası'yla istifa eden Süleyman Demirel'in yerine atanan Nihat Erim'in kabinesini onayladı. Profesör Türkan Akyol ilk kez bir kadın bakan olarak parlamento dışından hükümet üyesi oldu.
1971- İstanbul'da iki kıta birleşti. Boğaz Köprüsü'nün 57'nci ünitesinin de yerine konulmasıyla kentin Asya ve Avrupa yakaları birbirine bağlandı.
1971- Doğu Pakistan, Bengaldeş' in oluşumuna yönelik olarak Pakistan'dan bağımsızlığını ilan etti.
1975- Türkiye'ye sığınmak isteyen Iraklı Kürtlere izin verilmedi.
1979- Enver Sedat, Menahem Begin, ve Jimmy Carter, Vaşington, DC' de İsrail-Mısır Barış Antlaşmasını imzaladılar.
1981- Sosyal Güvenlik Eski Bakanı Hilmi İşgüzar ve 15 sanık Yüce Divan'da yargılanmaya başladı Yüce Divan Hilmi İşgüzar'ı 27 Mart'ta tutukladı.
1982- Bir işçi, bir kilo et satın almak için 14 saat çalışmak zorundaydı.
1986- Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarına gümrük kapılarında oy kullanma hakkı tanıyan düzenleme Mecliste kabul edildi.
1989- Türkiye'de yerel seçimler yapıldı.
( İstanbul, Ankara, İzmir belediye başkanlıklarını kazanan Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) yüzde 28,7 oy oranıyla birinci, yüzde 25,1 oy oranıyla Doğru Yol Partisi (DYP) ikinci, yüzde 21,8 oy oranıyla Anavatan Partisi (ANAP) üçüncü parti oldu Refah Partisi (RP) yüzde 9,8, Demokratik Sol Parti (DSP) yüzde 9,0, Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) yüzde 4,1 oy aldı. )
1994- Türkiye'de yerel seçimler yapıldı.
( Yerel seçimlerde Doğru Yol Partisi (DYP) yüzde 21,4 oy oranıyla birinci, Anavatan Partisi (ANAP) yüzde 21 oy oranıyla ikici, Refah Partisi (RP) oy patlaması yaparak yüzde 19,1 oy oranıyla üçüncü parti oldu İstanbul'daki büyükşehir belediye başkanlığını Refah Partisi'ndan Recep Tayyip Erdoğan, Ankara'da ise yine aynı partiden Melih Gökçek kazandı Önceki yerel seçimlerin galibi Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) büyük bir seçim yenilgisine uğradı. )
1995- Şengen Antlaşması yürürlüğe girdi.
1995- Yozgat Sorgun'da özel bir şirkete ait kömür ocağında grizu patlaması sonucu 37 işçi öldü, 10 işçi yaralandı.
1996- Uluslararası Para Fonu, Rusya'ya 10.2 milyar USD kredi verilmesini onayladı.
1998- Şişli'nin eski Belediye Başkanı Gülay Aslıtürk hakkında, yolsuzluk iddiaları nedeniyle gıyabi tutuklama kararı çıkarıldı.
1999- Melissa virüsü tüm dünyada e-posta sistemlerini etkiledi.
1999- Michigan'da bir mahkeme jürisi, Dr. Jack Kevorkian' ı ölümcül bir hastayı iğne yaparak öldürmekten (ötanazi) suçlu buldu.
2000- Rusya'da yapılan seçimler sonucunda Vladimir Putin başkan oldu.
2002- TBMM Genel Kurulu'nda, AB'ye uyum çerçevesinde hazırlanan ve sekiz yasada değişiklik yapan dokuz maddelik yasa tasarısı kabul edildi.
2002- İsrail'de Uluslararası Geçici Mevcudiyet'e ait araca düzenlenen saldırıda Türk Binbaşı Cengiz Toytunç öldü, Yüzbaşı Hüseyin Özarslan yaralandı.
2005- Doctor Who dizisinin günümüz serisi BBC Kanalında yayına girdi.
2006- İskoçya'da kamusal alanlarda sigara içmek yasaklandı.
26 Mart – Doğanlar
1516- Conrad Gesner, İsviçreli doğabilimci
1822- Ahmet Cevdet Paşa, Türk devlet adamı
1868- I. Fuad (Ahmed Fuad Paşa), Mısır kralı
1871- Rauf Yekta, Türk müzisyen, müzikolog ve besteci
1874- Robert Frost, ABD'li şair
1877- Kate Richards O'Hare Cunningham, ABD'li sosyalist
1892- Filippo Del Giudice, film yapımcısı
1893- Palmiro Togliatti, İtalyan politikacı
1904- Joseph Campbell, ABD'li yazar ve mitoloji uzmanı
1911- Tennessee Williams, ABD'li oyun yazarı
1913- Paul Erdös, Macar matematikçi
1931- Leonard Nimoy, Amerikalı oyuncu, yönetmen, müzisyen ve fotoğrafçı
1932- Stefan Wigger, Alman oyuncu
1933- Tinto Brass, İtalyan yönetmen
1935- Erdal Öz, Türk yazar
1935- Mahmud Abbas, Filistinli politikacı
1940- James Caan, ABD'li oyuncu
1940- Nancy Pelosi, ABD'li politikacı
1941- Richard Dawkins, İngiliz biyolog
1943- Mustafa Kalemli, Türk politikacı
1949- Patrick Süskind, Alman yazar
1949- Bärbel Dieckmann, Alman politikacı
1954- Savaş Ay, Türk gazeteci ve muhabir
1962- Falko Götz, Alman futbol adamı
1963- Serpil Gümülcineli Öztürk, Türk ressam
1969- Mahsun Kırmızıgül, Türk şarkıcı
1973- Larry Page, ABD'li işadamı
1976- Nurgül Yeşilçay, Türk sinema oyuncusu
1978- Sandra Romain, Rumen porno yıldızı
1982- Jay Sean, İngiliz müzisyen
1982- Andreas Hinkel, Alman futbolcu
1985- Keira Knightley, İngiliz sinema oyuncusu
1990- Xiumin, Koreli şarkıcı
26 Mart – Ölenler
922- Hallac-ı Mansur, İranlı sûfî ve yazar
1814- Joseph-Ignace Guillotin, Fransız doktor
1827- Ludwig van Beethoven, Alman besteci
1864- Jan Bake, Hollandalı dilbilimci
1892- Walt Whitman, ABD'li şair
1902- Cecil Rhodes, ingiliz siyasetçi, iş adamı
1923- Sarah Bernhardt, Fransız tiyatro sanatçısı
1926- Konstantin Fehrenbach, Alman devlet adamı
1945- David Lloyd George, İngiliz politikacı
1949- Albert William Stevens, ABD'li asker, baloncu ve ilk hava fotoğrafçılarından biri
1957- Edouard Herriot, Fransız siyasetçi
1957- Max Ophüls, Alman asıllı Fransız sinema yönetmeni ve yazar
1959- Suavi Tedü, oyuncu, yönetmen
1959- Raymond Chandler, ABD'li yazar
1969- John Kennedy Toole, ABD'li yazar
1973- Noel Coward, İngiliz aktör, yazar besteci.
1976- Josef Albers, Alman ressam
1984- Ahmed Sékou Touré, Gine Cumhuriyeti'nin ilk Başkanı
1987- Mahmut Cuda, Türk ressam
1987- Ressam ve grafik sanatçısı İhap Hulusi Görey İstanbul'da.
(Atatürk'ün emriyle Alfabenin kapağındaki Atatürk'ün karatahtanın başında, yanında manevi kızı Ülkü olduğu halde Latin harfleriyle yazı yazarken görüldüğü kompozisyonu çizen İhap Hulusi Kulüp Rakısı etiketi kompozisyonuna, Tekel, Milli Piyango İdaresi afişlerine de imza atmıştı.)
1988- Turhan Feyzioğlu, Türk hukukçu ve politikacı
1993- Tevfik Behramov, Azeri futbolcu, hakem
1995- Belgin Doruk, Türk sinema sanatçısı
1995- Eazy-E, Hip-Hop Rap sanatçısı
1997- Turhan Dilligil, siyasetçi, gazeteci yazar
2005- Murat Çobanoğlu, Türk halk ozanı
2005- James Callaghan, İngiliz politikacı
2009- Arne Bendiksen, Norveçli Bestesci ve şarkıcı
2011- Zühtü Bayar, Türk şâir ve yazar
-
Tarihte Bugün...
27 MART
Bugün 27 Mart Dünya Tiyatro Günü...
Dünya Tiyatro Günü 1961’de Uluslararası Tiyatrolar Birliği (International Theatre Institute) tarafından yaratıldı.
Her yıl 27 Mart günü ITI merkezleri ve dünya çapında tiyatro grupları tarafından kutlanmaktadır. Pek çok ulusal ve uluslararası etkinlik kutlamalarda yer almaktadır. En önemli etkinliklerden biri, dünya çapında başarı kazanmış bir tiyatro oyuncusu, yönetmeni veya yazarın yazdığı evrensel bildirgedir. İlk bildirge 1962’de Jean Cocteau (Fransa) tarafından yazılmıştır.
Dünya Tiyatro Günü Uluslararası Bildirgesi
Jean Cocteau ilk bildirgenin yazarıdır. 1993’te Venezüella ITI Merkezi 1962’den 1993’e kadar yayınlanan tüm bildirgeleri biri özgün dillerinde, diğeri İspanyolca olmak üzere iki antoloji halinde yayımlamıştır.Uluslararası Bildirge’nin yanı sıra, ITI dünyanın hemen her yerinde büyük gösteriler ve festivaller düzenlemektedir.
İstanbul'da, ''Auditorium'' adıyla ilk yüksek okul açıldı. Okulda 31 profesör, Latince ve Grekçe hitabet ve gramer, hukuk ve felsefe dersleri vermeye başladı.
630- Tang Hanedanı Yin Dağları'nda (günümüzde İç Moğolistan) Doğu Göktürk Kağanlığını yendi.
1692- Bahadırzade Arabacı Ali Paşa sadrazamlıktan alınarak yerine Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa atandı.
1854- Kırım Savaşı: İngiltere Rusya'ya savaş ilan etti.
1890- Louisville, Kentucky'de çıkan fırtınada 76 kişi öldü 200 kişi yaralandı.
1910- İstanbul’da ilk trafik kazası oldu. 1 kişi yaralandı.
1918- Besarabya ve Moldova Romanya'ya katıldı.
1923- Trabzon Milletvekili Ali Şükrü Bey, Ankara'da Topal Osman'ın adamları tarafından öldürüldü.
1930- Gazete primleri hakkında kanun, TBMM'de kabul edildi.(Kanun, yeni Türk harflerinin kabulünden bu yana çıkan günlük siyasi gazete sahiplerine prim ödenmesini öngörüyordu.)
1950- "Bizim Köy"ün yazarı Mahmut Makal tutuklandı. Mahmut Makal, köyün ekonomik ve sosyal yapısını kötü gösterdiği gerekçesiyle, hem Cumhuriyet Halk Partisi hem de Demokrat Parti döneminde çeşitli baskılarla karşılaştı.
1955- Dünya Ordulararası Futbol Şampiyonası'nı İtalya'yı 3-2 yenen Türk Ordu Milli Takımı kazandı.
1958- Nikita Khrushchev, SSCB'de başbakanlığa yükseldi.
1961- Dünya ve Türkiye dergisindeki yazısından dolayı tutuklu bulunan Prof. Ali Fuat Başgil tahliye edildi.
1962- Dünya Tiyatro Günü, merkezi Paris'te bulunan Uluslararası Tiyatro Enstitüsünün (ITI) girişimiyle bu yıldan itibaren kutlanmaya başlandı.
1964- İki Türk bakanın görevine son veren Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios, Rauf Denktaş'ın adaya girişini yasakladı.
1969- Koç Holding'e ait Aygaz tankeri Ege denizinde alabora oldu, 15 kişilik mürettebattan 1 kişi kurtulabildi.
1970- Kütahya Gediz depremi 1087 ölü
1972- Türkiye Halk Kurtuluş Partisi- Cephesi lideri Mahir Çayan ve arkadaşları Ünye Radar Üssü'nden 3 İngiliz teknisyeni kaçırdı.
1972- Yılmaz Güney gözaltına alındı.
1974- Türk Yükseltme Cemiyeti'nin adı "Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Derneği" olarak değiştirildi.
1976- Dışişleri Bakanı Çağlayangil ile ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger Washington'da Savunma İşbirliği Anlaşması'nı imzaladı. Bu anlaşmaya göre, Türkiye üslere izin verecek, Amerika Birleşik Devletleri de buna karşılık Türkiye'ye 4 yıl için 15 milyar lira verecekti.
1977- Kanarya Adaları'nın Tenerife Havaalanı'nda uçuşa geçmek üzere olan Hollanda Havayolları'na ait Boeing 747 tipi yolcu uçağı, yine havalanmak üzere olan Pan Am'a ait başka bir Boeing ile pistte çarpıştı. Kazada 575 kişi öldü, 70 kişi yaralandı.
1978- 27 Mart 1978'den başlayarak her yıl 27 Mart Uluslararası Tiyatro Enstitüsü'nün ulusal merkezlerinin öncülüğünde "Dünya Tiyatrolar Günü" olarak kutlanıyor.
1981- Yüce Divan Sosyal Güvenlik Eski Bakanı Hilmi İşgüzar'ı tutukladı.
1982- İki kişiyi öldürmekten hükümlü sağ görüşlü Fikri Arıkan'ın idam cezası Ankara'da infaz edildi.
1986- Hayali mobilya davasından 10 yıldır yargılanan Yahya Demirel tahliye oldu. Yahya Demirel cezaevinden çıkınca ilk iş olarak amcası Süleyman Demirel'i ziyaret edip elini öptü.
1987- ''Hora'' (Sismik-1) gemisinin, petrol aramak için Ege'nin uluslararası karasularına açılmasının Yunanistan'ın petrol aramaları için açıkladığı tarihe rastlaması, iki ülkenin silahlı kuvvetlerini alarma geçirdi.
1991- İstanbul Valiliği memur sendikalarını mühürletti. Bu olayı protesto eden 2 bin kişilik memur grubuna polis müdahale etti, 6 kişi yaralandı.
1994- Eurofighter Typhoon ilk test uçuşunu yaptı.
1995- ABD Büyükelçiliği Uyuşturucuyla Mücadele Birimi, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nu, HAVAŞ ihalesine katılan Kumarhaneler Kralı Ömer Lütfü Topal'ın uyuşturucu bağlantısı olduğu konusunda uyardı.
1996- ABD Başkanı Bil Clinton, eşi Hilary Clinton ve kızı Chelsea ile Türkiye'ye geldi.
1997- Polisin cep telefonlarını dinlemek üzere 6 santrale dinleme sistemleri yerleştirdiği ileri sürüldü.
1999- Nissan - Renault arasında güç birliği anlaşması imzalandı.
2000- Başbakan Bülent Ecevit, Avrupa Parlamentosu Sosyalist Grubu ile Ankara'da yaptığı görüşmede "Bizde bir Kürt sorunu yok. Feodal yapıdan kaynaklanan sorunlar var. Kürtçe kaset ve yayın organları çıkıyor. Ama itibar görmüyor. Zaten Kürtçe dil değil, diyalektten oluşuyor" dedi.
2000- Alaattin Çakıcı'nın adamları Karagümrük'te, Nuri Ergin'in ağabeyi Nejat Ergin'in başkanlığını yaptığı Öz Karagümrüklüler Derneği yerine Fatih Karagümrük Spor Kulübü Lokali'ni bastı. Olayda hiçbir şeyden haberi olmayan 16 kişi yaralandı.
2001- ABD Yüksek Mahkemesi, Nijerya'da idam edilen çevreci Ken Saro-Wiwa'nın ailesinin Shell petrol şirketi aleyhine New York'ta dava açmasına izin verdi.Aile idamdan Shell'i sorumlu tutuyor.
2002- Lübnan'da Arap Birliği Zirvesi başladı. 22 üyeli Arap Birliği'nin Beyrut zirvesine, Filistin lideri Yaser Arafat, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü mübarek, Ürdün Kralı Abdullah dahil 12 ülkenin lideri katılmıyor.
2002- Uluslararası Gözlem Gücü'nde (TIPH) görevli Hava Kuvvetleri mensubu Binbaşı Cengiz Toytunç ve İsviçreli bir görevli, Batı Şeria'daki El Halil kentinde bulunduğu konvoya yapılan saldırıda öldü. Filistin ve ısrail saldırıdan birbirini sorumlu tuttu.
2004- AİHM 3. Dairesi ölüm orucu sırasında wernicke-korsakoff hastalığı nedeniyle tahliye edilen sonra yeniden cezaevine konulmak istenen Sinan Eren hakkındaki infaz kararını 30 Nisan'a kadar erteledi.
2004- Tayvan'da tartışmalı devlet başkanlığı seçimleri sonrası seçimi kazanan Devlet Başkanı Çen Şui-bien'e karşı 300 bin kişi başkanlık sarayı önünde gösteri düzenledi.
2005- KKTC ve Kıbrıs Cumhuriyeti futbol takımları 50 yıl sonra barış ve dostluk için karşılaştı. Larnaka'daki maçta Nea Salamina, Yenicami'yi 6-0 yendi.
2006- Amerikan askerleri Bağdat'ın Şii semti Sadr'daki bir camiye baskın düzenledi. Çıkan çatışmada 37 kişi öldü. Hükümet, Şii lider Sadr ve Başbakan Caferi'nin partisi, ABD'yi "namaz kılanları katletmekle" suçladı.
2006- İzmir'de, şiddetli rüzgârlar, akşam saatlerinde şehri sarstı.
2006- Ukrayna yapılan parlamento seçimlerinde yarışan Moskova yanlısı Bölgeler Partisi'nin lideri Viktor Yanukoviç, seçimlerin galibi olduklarını açıkladı
2007- Rusya, Türkiye'den gelen 3600 çiçeği üzerinde zararlı haşere yumurtası olduğu gerekçesiyle geri çevirdi.
2009- Antalya'nın Alanya İlçesi'nde aşırı yağış nedeniyle dolan Dim Barajı'nda suyu tutan dip savak kapaklarından 4'ü kırıldı.
2009- Pakistan'da cuma namazında camiiye intihar saldırısı düzenlendi. 48 kişi hayatını kaybetti.
2009- Düştükten sonra 2 gün boyunca bulunamayan, BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu'nu taşıyan Helikopterin yeri tespit edildi.
2014- Türkiye'nin Suriye planını masaya yatırdığı gizli siyasi görüşmenin ses kayıtları internete sızdı. Ortam dinlenilmişti. İçişleri Bakanlığı : "Bunu yapan ihanet şebekeleri devletimizin ve milletimizin düşmanlarıdır." dedi. Dünyaca ünlü video sitesi Youtube kapatıldı.
2016- Pakistan’nın Pencap eyaletinin başkenti Lahor'da bir lunaparkta düzenlenen terör saldırısında, 63 kişi hayatını kaybetti.
27 Mart – Doğanlar
1676- Francis II Rákóczi, Macar bağımsızlık hareketinin önderi
1797- Alfred de Vigny, Fransız yazar ve şair
1824- Kadınların oy hakkı mücadelesinin öncülerinden Amerikalı eylemci Virginia Louisa Minor.
1845- Wilhelm Conrad Röntgen, Alman fizikçi Nobel Fizik Ödülü sahibi
1871- II. Wilhelm döneminin otoriter toplumsal düzenini eleştiren romanlarıyla ünlü Alman yazar Heinrich Mann.
1879- Edward Steichen, ABD'li fotoğrafçı
1886- Ludwig Mies van der Rohe, Alman mimar
1886- Uğradığı suikastın ardından Sovyetler Birliğindeki büyük temizliğin başladığı Komünist önder Sergey Mironoviç Kirov.
1889- Yakup Kadri Karaosmanoğlu,
( Çağdaş Türk edebiyatının önde gelen kalemlerinden, 20. yüzyıl Türk toplumsal yaşamına ilişkin gözlemleriyle dikkati çeken, "Yaban" adlı romanıyla ünlü yazar, romancı, politikacı. )
1891- Lajos Zilahy, Macar yazar
1893- Bilgi sosyolojisi kuramıyla bilinen Alman sosyolog Karl Mannheim.
1897- Fred Keating, ABD'li aktör
1899- Gloria Swanson, ABD'li aktris
1901- Eisaku Sato, Japon siyasetçi, 3 dönem Japon başbakanı
1912- 1976-79 arasında İngiltere Başbakanlığı görevinde bulunan İşçi Partisi önderi James Callaghan.
1923- Louis Simpson, Jamaica asıllı ABD'li yazar
1924- Amerikalı caz şarkıcısı ve piyanist Sarah Vaughan.
1927- 20. yüzyılın en ünlü çellistlerinden Sovyet orkestra şefi ve piyanist Mstislav Leopoldoviç Rostropoviç.
1927- Coşkun Kırca, Türk politikacı ve diplomat
1938- Kartal Tibet, sinema oyuncusu, yönetmen, senarist Ankara'da dünyaya geldi.
1941- Ivan GašparoviÄ, Slovakyalı politikacı
1944- Yusuf Küpeli, siyasetçi, Türkiye Halk Kurtuluş Partisi kurucularındandır
1946- Zeliha Berksoy, Tiyatro Sanatçısı
1953- Adnan Yücel, Türk yazar
1963- Quentin Tarantino, ABD'li film yönetmeni ve oyuncu
1970- Mariah Carey, ABD'li şarkıcı
1970- Elizabeth Mitchell, ABD'li oyuncu
1971- David Coulthard, İskoç formula yarışçısı
1972- Jimmy Floyd Hasselbaink, Hollandalı futbolcu
1975- Fergie, R&B şarkıcısı
1977- Elías Larry Ayuso, Porto Rikolu basketbolcu
1978- Marius Bakken, Norveçli atlet
1988- Brenda Song, ABD'li dizi ve sinema oyuncusu
27 Mart – Ölenler
1770- Giovanni Battista Tiepolo, İtalyan ressam
1923- Trabzon Milletvekili Ali Şükrü Bey öldürüldü. Cesedi, Ankara’nın Mühye Köyü civarında bulundu
1944- Türk roman ve hikayeciliğinin kurucularından Halit Ziya Uşaklıgil, İstanbul'da.
( Başyapıtı olarak kabul edilen Aşk-ı Memnu'da bir "yasak aşk"ı psikolojik boyutlarıyla birlikte romantik, fakat gerçekçi bir biçimde anlatan Uşaklıgil'in "Mai ve Siyah" adlı romanında Fransız gerçekçi yazarlarının etkisi vardı. )
1968- Yuri Gagarin, Sovyet kozmonot
1972- Maurits Cornelis Escher, Hollandalı ressam
1981- Mao Dun, Çinli yazar
1986- İhap Hulusi Görey, Türk grafik sanatçısı
1987- Ressam Mahmut Cüda İstanbul'da.
1991- Aldo Ray, aktör
1998- Ferry Porsche, Avusturyalı otomobil üreticisi
2002- Billy Wilder, ABD'li yönetmen
2006- Stanislaw Lem, Polonyalı yazar
2007- Amerikalı bilim adamı Paul Lauterbur
-
Tarihte Bugün...
28 MART
1854- Kırım Savaşı: Fransa Rusya'ya savaş açtı.
1918- Olur'un düşman işgalinden kurtuluşu.
1920- Kilis'ten 26 Mart sabahı hareket eden Fransız kuvvetleri, Kilis-Antep yolunu kapatan Teğmen Şahin komutasındaki milli kuvvetlerle çarpıştı. Şahin Bey şehit düştü.
1930- Türk Devleti yabancı ülkelerden Türk şehirleri için Türkçe adlarını kullanmalarını resmen talep etti. Bu tarihten sonra posta idaresi Angora veya Constatinople olarak adreslenmiş mektupları Ankara ve İstanbul'a ulaştırmadı
1933- Hitler Yahudileri ve Yahudilere ait mağazaları boykot için emir verdi.
1939- Madrid General Fransisco Franco'nun faşist güçlerinin eline düştü. İspanya İç Savaşı sona erdi.
1944- Adapazarı ve civarında 2 bin 831 kişinin öldüğü büyük bir deprem oldu. Mısır Kralı Faruk deprem felaketzedelerine 1000 Mısır lirası yardımda bulundu.
1946- General Juan Peron Arjantin Cumhurbaşkanı oldu.
1947- Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu kuruldu.
1961- Anayasa'nın halkoyuna sunulması hakkındaki kanun kabul edildi.
1962- Ekim 1960'da askeri yönetimce görevlerinden uzaklaştırılan 147 öğretim üyesinin görevlerine dönmelerine olanak sağlayan kanun, Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1963- 22 Mart'ta sağlık nedenleriyle tahliye edilen eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın serbest bırakılması tepkilere yol açınca cezasının ertelenmesine ilişkin karar kaldırıldı.
1965- Amerika Birleşik Devletleri'nde Alabama'da Martin Luther King'in önderliğinde 25 bin kişi sivil haklar için yürüdü.
1966- Nazım Hikmet'in Dört Hapishaneden adlı kitabı toplatıldı. Aynı gün, Kontenjan Senatörü Cevdet Sunay Türkiye'nin 5. cumhurbaşkanı seçildi.
1970- Ege'de şiddetli bir deprem oldu. Kütahya'nın Gediz ilçesinde evlerin yüzde 80'i yıkıldı, 1086 kişi öldü.
1973- ''Baba'' (1972) filmindeki rolüyle en iyi erkek oyuncu dalında Oscar ödülüne layık görülen Marlon Brando, sinema sektörünün Kızılderililere karşı tutumunu protesto ederek, ödülü reddetti.
1974- Ankara'da Cumhuriyet Savcılığı başrolünde Fransız oyuncu Alain Delon'un oynadığı Yasak Duygular adlı filimin gösterimini müstehcen olduğu gerekçesiyle yasakladı.
1975- Aralarında Sadettin Bilgiç'in de bulunduğu 9 milletvekili kurulacak Milliyetçi Cephe hükümetine destek vermek için Ferruh Bozbeyli'nin Demokratik Parti'sinden istifa ettiler.
1977- İzmir Buca Cezaevi'nde isyan çıktı, 20 mahkum kaçtı.
1980- Kayseri'nin Develi ilçesine bağlı Ayvazhacı köyünde, sel nedeniyle meydana gelen toprak kayması sonucunda 60 kişi öldü.
1982- Türk Parasının Kıymetini Koruma Kararı yürürlüğe girdi.
1988- Türkiye'de kendisine ilk kez yapay kalp takılan kişi Halit Şahin öldü.
2000- Hakkında TCK'nın 312. maddesinden kesinleşmiş hapis cezası bulunan İHD eski Genel başkanı Akın Birdal, cezasının infazının ertelenmemesi üzerine cezaevine girdi.
2000- Susurluk davası sanıklarından Özel Tim eski Müdürü İbrahim Şahin geçirdiği trafik kazasında ağır yaralanarak yoğun bakıma alındı.
2001- Meksika'da yerli hakları için mücadele veren Zapatista gerillalarından bir grup Meksika Kongresi üyelerine konuşma yaptı; yerli halka daha çok siyasi özgürlük, okullarda ve radyoda kendi dillerinin kullanılması ve ellerinden alınan topraklardan elde edilen gelirin paylaşılmasını istediler.
2002- Beyrut'ta yapılan Arap Zirvesi sonuç bildirisinde "Irak'a saldırı, hepimize sayılır" kararı çıktı. Irak Yönetimi de, Kuveyt'in "bağımsızlığına, egemenliğine ve güvenliğine saygı duyduğunu" ilan etti.
2003- İstanbul-Ankara seferini yapan THY uçağı gece kaçırılarak Atina'ya indirildi. Uçakta bulunan 203 kişinin arasında milletvekilleri de var. Uçağı kaçıran Özgür Gençaslan Atina'da ikna edilerek gözaltına alındı.
2003- Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, Kürtçe isimle ilgili açılan bir iptal davasını reddetti. İsmini özgürce seçmenin temel bir kişilik hakkı olduğunu vurguladı. İsmin düzeltilmesi ya da değiştirilmesi için dava açılabileceğini açıkladı.
2004- Türkiye'de 43,5 milyon seçmen, 5 yıl boyunca görev yapacak 93 bin 353 yerel yöneticiyi belirledi.
( Türkiye genelinde AKP yüzde 41,9, CHP yüzde 18,1 oranında oy aldı. Ankara ve İstanbul'da AKP, İzmir'de CHP, Diyarbakır, Batman, Tunceli, Şırnak ve Hakkari'de Demokratik Güç Birliği ezici zafer kazandı. Tunceli'de seçilen Songül Erol Abdil, 81 ilin tek kadın başkanı oldu.)
2004- Gürcistan'da genel seçimlerde, Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili'nin partisi Ulusal Demokrasi Hareketi Cephesi yüzde 78.06 oy oranıyla meclisteki 150 sandalyenin tümünü kazandı. Diğer partilerden hiçbiri yüzde 7'lik barajı aşamadı.
2005- Endonezya'nın Nias Adası açıklarında 8.7 büyüklüğünde deprem meydana geldi.Büyük hasarın meydana geldiği adada 1000 kişi yaşamını kaybetti.
2006- Muş'un Şenyayla kırsalında yapılan operasyonda öldürülen 14 PKK'liden altısı Diyarbakır, Adana ve Batman'da toprağa verildi. Diyarbakır'da kaldırılan dört cenazeye katılan beş bin kişiye polis müdahale etti; 22 kişi yaralandı, çok sayıda işyeri ve araç tahrip edildi, 23 gözaltı var.
2006- AİHM, Bergama'daki altın madeniyle ilgili ikinci davada da Türkiye'yi tazminata mahkum etti. 2004'teki 10 şikayetçiye 30 bin avro tazminat ödeyen Türkiye, bu kez 315 kişiye toplam 945 bin avro ödeyecek.
2006- Fransa'da İlk İş Sözleşmesi'ni (CPE) protesto için genel greve gidildi. Ülke çapında yapılan 130 yürüyüşe 3 milyon kişi katıldı, 400 kişi gözaltına alındı.
2006- Filistin'de seçimleri kazanan Hamas'ın kurduğu hükümet mecliste 36'ya karşı 71 oyla güvenoyu aldı. İsmail Haniye başbakan, Mahmut Zehar dışişleri bakanı oldu.
2010- Yolsuzluk iddiaları nedeniyle Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Aytaç Durak açığa alındı.
28 Mart – Doğanlar
1592- Jan Amos Comenius, Çek yazar
1819- Sir Joseph Bazalgette, İngiliz başmühendis
1862- Aristide Briand,
68- Maksim Gorki, Rus yazar
1887- Dimcho Debelyanov, Bulgar şair
1897- Sepp Herberger, Alman futbolcu ve antrenör
1899- Ernst Lindemann, Alman Albay
1907- Lucia dos Santos, Portekizli karmelit rahibe
1914- Bohumil Hrabal Çek yazar
1921- Dirk Bogarde, İngiliz oyuncu (ö. 1999)
1928- Zbigniew Brzezinski, ABD'li politikacı
1930- Mustafa Eremektar, Türk karikatürist (ö. 2000)
1936- (Jorge) Mario (Pedro) Vargas Llosa, Toplumsal değişime olan ilgisini romanlarında dışa vuran ve 1990'da Peru Cumhurbaşkanlığı'na aday olan ünlü yazar
1941- Alf Clausen, Amerikalı orkestra şefi
1942- Daniel Dennett, Amerikalı felsefeci
1944- Rick Barry, Amerikalı basketbolcu
1948- Dianne Wiest, Amerikalı oyuncu
1955- Reba McEntire, Amerikalı country müzik şarkıcısı ve oyuncu
1968- Yekta Kopan, Türk yazar, seslendirme sanatçısı ve televizyon sunucusu
1970- Vince Vaughn, Amerikalı oyuncu
1970- Laura Badea-Cârlescu, Rumen eskrimci
1973- Eddie Fatu, Samoa asıllı ABD'li profesyonel güreşçi (ö. 2009)
1975- Iván Helguera, İspanyol futbolcu
1975- Alper Yılmaz, Türk basketbolcu
1977- Devin Stiker, Amerikalı porno yıldızı
1980- Gökhan Kalafat, Türk karikatürist
1981- Julia Stiles, Amerikalı oyuncu
1984- Christopher Samba, Fransa doğumlu Kongolu futbolcu
1986- Barbora Strýcová, Çek tenis oyuncusu
1986- Lady Gaga, Amerikalı söz yazarı, şarkıcı ve müzisyen
1990- Ekaterina Bobrova, Rus buz patenci
1991- Amy Bruckner, Amerikalı oyuncu
28 Mart – Ölenler
193- Pertinax, Roma İmparatoru
1757- Robert-François Damiens, Fransız suikastçi (Fransa Kralı XV. Louis'ye başarısız suikast girişiminde bulunan)
1794- Marquis de Condorcet, Fransız matematikçi ve filozof
1881- Modest Mussorgsky, Rus besteci
1920- Şahin Bey, Türk Kuvayı Milliyeci
1936- Archibal Garrod, İngiliz hekim
1941- İngiliz yazar Virginia Woolf Sussex'te evinin yakınında,
( Ouse Irmağı'nda intihar ederek. Cesedi hiç bir zaman bulunamayan Woolf, 1882'de Londra'da doğmuş, hiç okula gitmeden evde eğitim görmüş ama yüzyılın edebiyat dehalarından biri olarak kabul edilmişti. En tanınan romanları arasında Mrs. Dalloway, Dalgalar, Deniz Feneri, Orlando ve Kendine Ait Bir Oda sayılabilir. )
1942- Miguel Hernández, İspanyol şair ve drama yazarı
1943- Sergey Rahmaninov, Tatar-Türk asıllı Rus besteci
1953- Jim Thorpe, ABD'li sporcu
1967- Ethem İzzet Benice, Türk gazeteci ve yazar
1969- Amerika Birleşik Devletleri eski başkanlarından General Dwight D. Eisenhower.
1969- Ömer Faruk Efendi, son Osmanlı halifesi II. Abdülmecit'in oğlu ve bir dönem Fenerbahçe Başkanı
1985- Marc Chagall, Rus asıllı Fransız ressam
1988- Türkiye'de klasik bale eğitiminin temelini atan Lydia Krassa Arzumanova İstanbul'da.
( Türkiye'de ilk özel bale okulunu kuran Azeri kökenli Sovyetler Birliği yurttaşı Arzumanova sonradan Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlığına geçerek Leyla Arzuman adını almıştı. )
1988- Türkiye'de kendisine ilk kez yapay kalp takılan kişi Halit Şahin öldü.
1992- Tiyatro sanatçısı Ayberk Çölok.
1994- Eugène Ionesco, Romanya asıllı Fransız oyun yazarı
1999- Ali Koçman, Türk işadamı ve eski TÜSİAD Başkanlarından
2000- Karikatürist, çizer Mustafa Eremektar (Mıstık), 70 yaşında. Ölümünün birinci yılında İstanbul Nişantaşı'nda bir çocuk parkına adı verildi.
2002- Britanyalı aktör,şarkıcı ve piyanist Sir Dudley Moore, 67 yaşında.
2004- İngiliz aktrist Jan Sterling, 82 yaşında.
2004- Peter Ustinov, İngiliz oyuncu, yönetmen ve yazar
2005- Mustafa Şahbudak, Muğla yöresinin en ünlü türkülerinden Ormancı'nın kahramanlarından
2006- Polonyalı bilimkurgu yazarı Stanislaw Lem, 84 yaşında. Sovyet yönetmen Tarkovski onun "Solaris" adlı eserini sinemaya uyarlamıştı.
2006- Caspar Weinberger, ABD Savunma Bakanı
2011- Cüneyt Çalışkur, Türk sanatçı ve oyun yazarı
2013- İstanbul Ticaret Üniversitesi'nde bölüm başkanı olan ekonomi profesörü Erdoğan Alkin vefat etti.
-
Tarihte Bugün...
29 MART
1430- Osmanlılar, Selanik ve İyonya'yı fethetti.
1461- İngiltere tahtı için yapılan Güller Savaşı'ında, York Hanedanı'ından IV. Edward, Lancaster ailesinden VI. Henry'yi Towton savaşında yendi.
1827- Besteci Ludwig van Beethoven Viyana'da 10 bin kişinin katıldığı bir törenle toprağa verildi.
1903- Marconi'nin telsiz sistemi aracılığıyla Londra ve New York arasında düzenli haber akışı başladı.
1919- Batı Afrika'da ve Brezilya'da güneş tutulmasını izleyen Londra Kraliyet Bilim Derneğinden bilim adamları, Albert Einstein'ın ''genel rölativite teorisi''ni doğruladılar.
1929- Tütün Amelesi Cemiyeti'ne üye 300 kadar kadın ve erkek tütün işçisi İstanbul, Beşiktaş'ta olağanüstü bir toplantı yaptı. İş Kanunu'nun bir an önce yürürlüğe konulması, işçiye grev hakkı tanınması, işçi yayınlarına izin verilmesi konularında girişimde bulunmak üzere bir komisyon kuruldu.
1936- İstanbul'da yaşayan Almanlar vapurlarla Karadeniz'e açılarak Hitler'e oy verdiler.
1938- Harp Okulu Mahkemesi, Nazım Hikmet'i 28 yıl hapse mahkum etti.
1940- Türkiye- Suriye dostluk antlaşması imzalandı.
1942- Eskişehir'de düzenlenen Büyük İnönü Koşusu'nda Eşref Aydın birinci oldu.
1950- Nazım Hikmet Bursa Cezaevi'nde açlık grevine başladı.
1951- Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti'nce yayımlanan bildiride son bir yıldır tırmanan "gerici" hareketler protesto edildi.
1952- İngiltere'de bastırılan 200 milyon tutarındaki 2,5 ve 10 liralık banknotlar Rize şilebiyle İstanbul'a getirildi.
1957- Kıbrıs'ta gerginliğin tırmanması üzerine adada sokağa çıkma yasağı konuldu.
1961- İstanbul'daki 94 polis karakolundan 33'ü kaldırıldı.
1962- Küba'da Domuzlar Körfezi çıkartması sanıklarının yargılanmasına başlandı.
1966- Leonid Brejnev Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreterliğine getirildi, göreve gelir gelmez Amerika'nın saldırgan Vietnam siyasetini kınadı.
1967- Fransa ilk nükleer denizaltısını suya indirdi.
1968- Türkiye'de ilk böbrek nakli, İstanbul'da Doktor Atıf Taykurt ve ekibi tarafından gerçekleştirildi.
1973- Vietnam Savaşı: ABD'nin son birlikleri de Güney Vietnam'dan ayrıldı.
1975- Güney Vietnam'ın ikinci büyük şehri olan Da Nang Kuzey Vietnam ordusunun eline geçti.
1979- Uganda'da İdi Amin rejimi askeri darbeyle devrildi. İdi Amin kaçtı.
1989- DYP Siirt Milletvekili Abdülrezzak Ceylan, TBMM'de bir tartışma sırasında vurularak öldürüldü. ANAP Siirt Milletvekili İdris Arıkan olayın zanlısı olarak tutuklandı.
1989- Londra'da dünyanın ilk ''tüp beşizler''i doğdu.
1995- Cezayir'de ordu birliklerince aşırı dinci militanlara karşı düzenlenen son dört operasyonda 2 bin 500 kişinin öldüğü bildirildi.
1997- Tekstilci Josef Behar ve 3 çalışanı İstanbul'da kimliği belirsiz kişilerce öldürüldü.
2000- İzmir'de beş yıl önce "havaya ateş açmak" suçundan gözaltına alınan, İstanbul'a getirilirken feribottan atlayarak kaybolduğu iddia edilen Murat Yıldız davasında karar çıktı. Yargılanan iki polis 1 milyon 180 bin lira para cezasına çarptırıldı.
2001- Hizbullah örgütünün askeri kanat sorumlusu Hasan Sarıağaç, Diyarbakır Bağlar semtinde düzenlenen operasyonda öldürüldü. Evinde bulunan silahın Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan'ın ölümünde kullanılan 15 kalaşnikoftan biri olduğu açıklandı.
2002- İsrail hükümeti Filistin lideri Yaser Arafat'ı "düşman" ilan etti. İsrail askerleri Filistin Yönetimi'nin idari merkezi Ramallah'a girerek, Arafat'ın karargah duvarlarını yıktı. Filistin lideri elektrikleri kesilen binanın bodrum katında penceresiz bir odada sıkıştı.
2002- Avrupalı 600 uluslararası eylemci İsrail saldırılarına kalkan olmak için Filistinli ailelerin yanına yerleşti. İsrail ordusu İtalya'dan gelen 200 eylemcinin Ramallah'a girmesini engelledi.
2003- ABD'nin Irak bombardımanı sırasında Viranşehir ilçesinin mezrasına düşen Tomahawk'ın parçalarını almak için gelen ABD'liler, köylülerin yumurtalı, taşlı saldırısına uğradı.
2004- NATO tarihinin en büyük genişlemesi Bulgaristan, Romanya, Slovenya, Slovakya, Estonya, Letonya ve Litvanya'nın katılmasıyla gerçekleşti.
2005-Isparta'nın Sütçüler Kaymakamı Mustafa Altınpınar'ın, ilçedeki tüm kamu kurum ve kuruluşlarına Orhan Pamuk'un kitaplarının kütüphane ve kitaplıklardan ayıklanarak imha edilmesi talimatı verdiği ortaya çıktı. Isparta Valiliği talimatı iptal etti.
2006- Muş kırsalında öldürülen dört PKK'lının cenaze töreni sonrası Diyarbakır'da göstericilere polisin müdahalesinde bir genç öldü. Kente yıllar sonra zırhlı birlikler girdi. 100 kişi yaralandı, 80 kişi gözaltına alındı.
2006- Fransa'da İlk İş Sözleşmesi'ne (CPE) karşı yapılan genel greve 3 milyon kişi katıldı. Polis, başkent Paris'te 750 bin eylemciye göz yaşartıcı gaz ve basınçlı suyla müdahale etti. 500'ü Paris'te olmak üzere 800 kişi gözaltına alındı.
2006- Dünya'nın büyük bir bölümünde gözlemlenen tam güneş tutulması gerçekleşti.
2009- Türkiye'de yerel seçimler gerçekleşti.
( Yerel seçimlere kan bulandı. Şanlıurfa, Diyarbakır, Ağrı, Kars, Van ve Afyon'da çıkan silahlı kavgalarda 6 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı. )
2010- Moskova metrosunda gerçekleştirilen intihar saldırılarında 40 kişi öldü.
2014- Fenerbahçe Erkek Voleybol Takımı, ilk maçı 3-2 kaybetmesine rağmen İstanbul'da oynanan rövanş maçında İtalya'nın Andreoli Latina takımını 3-0 mağlup etti ve Tarihinde ilk kez CEV Challenge Kupası’nı kazandı.
2014- Fenerbahçe Bayan Voleybol Takımı, CEV Kupası Final maçının rövanşında Rusya’nın Uralochka-NTMK takımını 3-0 yenerek Avrupa Şampiyonu oldu.
2016- ABD ordusunun Avrupa Komutanlığı, güvenlik gerekçesiyle Adana (İncirlik), İzmir ve Muğla'daki personel ailelerinin Türkiye'den ayrılmasını istedi.
29 Mart – Doğanlar
1432- Fatih Sultan Mehmet.Osmanlı Padişahı
1790- John Tyler, ABD'li politikacı
1824- Ludwig Büchner, 19. yüzyıl bilimsel maddeci düşünüşünün önde gelen filozoflarından Alman felsefeci.
1826- Wilhelm Liebknecht, Karl Marx'ın yakın mesai arkadaşlarından Almanya Sosyal Demokrat Partisi kurucusu.
1869- Kalust Sarkis Gülbenkyan, Ermeni iş adamı
1883- Memduh Şevket Esendal, Türk yazar
1899- Lavrentiy Pavloviç Berya, Stalin'in temizliklerinde başrolü üstlenen Sovyet gizli servisinin yöneticisi.
1902- Marcel Aymé, Fransız romancı, denemeci ve oyun yazarı.
1916- Eugene McCarthy, ABD'li politikacı
1918- Sam Walton, ABD'li iş adamı
1927- John Robert Vane, İngiliz farmakolog
1929- Lennart Meri, Estonyalı yazar ve film yönetmeni, Estonya'nın 2. Cumhurbaşkanı
1937- Gordon Milne, İngiliz futbol adamı
1939- Terence Hill, italyan aktör
1940- Astrud Gilberto, Brezilyalı şarkıcı
1943- John Major, İngiliz politikacı Britanya başbakanı.
1943- Vangelis, Yunan müzisyen
1945- Walt Frazier, Amerikalı basketbolcu
1949- Kayahan Açar, Türk besteci ve şarkıcı
1950- Mory Kanté, Malili müzisyen
1952- Teófilo Stevenson, Olimpiyat tarihinde ilk kez üst üste üç kez aynı sıklette altın madalya kazanan Kübalı ağır sıklet boksör.
1953- Süher Pekinel, Türk piyanist
1953- Güher Pekinel, Türk piyanist
1954- Ahmed Doğan, Bulgaristanlı politikacı
1955- Mehmet Gül, hukukçu, siyasetçi ve iş adamı
1957- Christopher Lambert, Fransız aktör
1963- Elle Macpherson, Avustralyalı model, oyuncu
1968- Lucy Lawless, Yeni Zelandalı aktris, şarkıcı
1972- Rui Costa Portekizli futbolcu
1973- Marc Overmars, Hollandalı futbolcu
1973- Brandi Love, ABD'li porno yıldızı
1976- Jennifer Capriati, Amerikalı tenis oyuncusu
1981- Nihal Yalçın, oyuncu, tiyatrocu
1983- Ezgi Mola, oyuncu, tiyatrocu
29 Mart – Ölenler
1772- Emanuel Swedenborg, İsveçli bilim adamı (d. 1688)
1891- Georges Seurat, Fransız ressam (d. 1859)
1912- Robert Falcon Scott, İngiliz kâşif
1939- Hafız İbrahim Demiralay, Türk politikacı ve din adamı
1956- Fuat Uzkınay, İlk Türk sinemacılardan
1966- Abdullah Ziya Kozanoğlu, Popüler tarihsel roman yazarı.
( Mimar, müteahhit, romancı ve çizgi-roman yazarı olan Kozanoğlu Beşiktaş Jimnastik Kulübünün 11. Başkanıydı. Yazar'ın eserleri arasında Kızıltuğ, Atlı Han, Türk Korsanları, Seyit Ali Reis, Battal Gazi Destanı, Kubilay Han'ın Gelini sayılabilir. )
1970- Ayşe Şekibe İnsel, Türk politikacı
1972- Joseph Arthur Rank, İngiliz sanayici ve film yapımcısı
1980- Mantovani, İtalyan asıllı besteci
1982- Carl Orff, ''Carmina Burana''nın Alman bestecisi, 87 yaşında Münih'te öldü
1984- Gazeteci yazar Ömer Sami Coşar İstanbul'da.
1984- Şair İlhami Bekir Tez, İstanbul'da 78 yaşında vefat etti.
1985- Fransız ressam Marc Chagall.
1992- Paul Henreid, Avusturyalı aktör
1993- Alfred Preis, Avusturyalı mimar
1995- Jimmy McShane, Kuzey irlandalı şarkıcı.
1999- Joe Williams, ABD'li şarkıcı (d. 1918)
1999- Gyula Zsengellér, Macar futbolcu (d. 1915)
2000- Mustafa Eremektar, karikatür sanatçısı
2002- Erman Şener, Gazeteci ve sinema eleştirmeni, 59 yaşında.
2002- Billy Wilder, Amerikalı sinema yönetmeni, 95 yaşında."Bazıları Sıcak Sever","Sokak Kızı İrma" yönettiği filmler arasında.
2005- Mustafa Şahbudak, Muğla yöresinin en ünlü türkülerinden ''Ormancı''nın kahramanlarından (Bay Mustafa), 83 yaşında öldü.
2009- Maurice Jarre, Fransız besteci
2015- Ayla Arslancan, Türk sinema oyuncusu (d. 1936)
-
Tarihte Bugün...
30 MART
1814- Napolyon Savaşları: Koalisyon güçleri Paris'e girdi.
1842- İlk kez bir ameliyatta anestezi uygulandı.
1856- Osmanlı Devleti, Fransa, İngiltere ve Sardinya-Piemonte; Rus Çarlığı ile Kırım Savaşı sonunda Paris Anlaşmasını imzaladılar.
1858- Hymen Lipman silgili kurşunkalemin patentini aldı.
1863- Türkiye'de eğitim alanında açılan ilk sivil toplum kuruluşu olan Darüşşafaka kuruldu.
1863- Danimarka Prensi Wilhelm Georg Yunanistan Kralı oldu
1867- Alaska, ABD Dışişleri Bakanı William H. Seward tarafından Rusya İmparatorluğu'ndan 7.2 milyon dolara satın alındı. Kilometrekaresi 4.19 dolara gelen bu alışveriş üzerine medya bu olayı Seward'ın aptallığı olarak nitelendirdi.
1918- Bakü ve civarında Bakü Sovyeti ve Ermeni Devrimci Federasyonu kuvvetlerinin Müsavat Partisi ve Kafkas Süvari Tümeni arasında meydana gelen çatışmalar başladı. Mart Olayları ismi verilen çatışmalar 3 Nisan 1918 tarihine kadar devam etti.
1924- Ankara Müftüsü Mehmet Rifat (Börekçi) Efendi, Diyanet İşleri Başkanlığı'na atandı.
1938- Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği, Atatürk'ün hastalığına ilişkin ilk resmi bildiriyi yayınladı.
1945- II. Dünya Savaşı: SSCB kuvvetleri Avusturya'nın Viyana şehrine girdi.
1951- Kırıkkale'de Kadiri tarikatı üyesi, 18'I kadın 102 kişi ayin yaptıkları gerekçesiyle yakalandı.
1951- ABD'de, Ethel ve Julius Rosenberg çifti, Sovyetler Birliği hesabına çalıştıkları ve ABD'nin nükleer sırlarını bu ülkeye sattıkları iddiasıyla idama mahkum edildi.
( İdamlar, 1953 Haziranında infaz edildi. Yargılama boyunca suçsuzluklarını tekrarlayan Rosenbergler 19 Haziran 1953'de elektrikli sandalyede idam edildiler. Davanın baş tanığı Ethel'in kardeşi David Greenglass, 50 yıl sonra siyasi baskı nedeniyle yalan ifade verdiğini itiraf etti. )
1951- Remington Rand şirketi ilk ticari bilgisayar olan UNIVAC I'i ABD Nüfus Sayım Dairesi'ne teslim etti. UNIVAC I'i ENIAC'ı tasarlayan mühendisler geliştirmişti.
1961- Fuhuşla Mücadele Tüzüğü çıkarıldı. 130 maddelik tüzükte, seks işçisi kadınlar ve genelevlerin tabi olacakları hükümler ve fuhuşla bulaşan zührevi hastalıklarla mücadele konuları düzenleniyordu.
1963- 22 Mart'ta sağlık nedeniyle tahliye edilen ancak daha sonra ceza erteleme kararı kaldırılan eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar açlık grevine başladı.
1965- Eski Milli Birlik Komitesi üyeleri, 14'lerden Alpaslan Türkeş, Muzaffer Özdağ, Dündar Taşer, Rıfat Baykal ve Ahmet Er Osman Bölükbaşı'nın lideri olduğu Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'ne (CKMP) katıldılar.
1968- Ankara'da yapılan "Milli Şahlanış Mitingi"nde tekbir getirilerek, "Yaşasın ordumuz, islamiyettir yolumuz" sloganı atıldı.
1971- Ezanın Türkçe okunması için Senato'ya yasa önerisi verildi, teklif kabul edilmedi.
1972- Mahir Çayan ile dokuz arkadaşı, Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyünde saklandıkları evde öldürüldü.
( Türkiye Halk Kurtuluş Partisi - Cephesi (THKP-C) lideri Mahir Çayan ile THKO liderleri, Cihan Alptekin ve Ömer Ayna, THKP-C üyeleri Nihat Yılmaz, Sinan Kazım Özüdoğru, Saffet Alp, Hüdai Arıkan, Ahmet Atasoy, Ertan Saruhan ve Sabahattin Kurt Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyünde öldürüldüler. Operasyonda Çayan ve arkadaşlarınca üç gün önce kaçırılan üç İngiliz de aynı evde ölü bulundu. Olaydan sadece Ertuğrul Kürkçü sağ olarak kurtuldu.)
1973- Türkiye'den kaçırılan 137 tarihi eser New York Müzesi'nin bodrum katında bulundu.
1973- Öğretim üyeleri ücret yetersizliğinden istifa edince 4 yüksek okul kapatıldı.
1979- Adalet Partisi (AP) lideri Süleyman Demirel, esnafın kontak ve kepenk kapatma eylemlerine destek vererek "Ne demekmiş vatandaşın kredisi kesilecekmiş, bayilikleri kaldırılacakmış. Müstemleke mi burası," dedi. Esnaf ise 2 Nisan'da başlayacak olan kontak ve kepenk kapatma eyleminden vazgeçti.
1981- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan Washington'da bir suikast girişimi sonucu yaralandı.
1982- İstanbul Kasımpaşa'da çıkan yangında 13 bina yandı, 80 aile açıkta kaldı.
1983- Adi suçtan hükümlü Mustafa Başaran ile Hüseyin Üye idam edildi.
1985- Amerika'daki Türk lobisi, Özal ile Amerikalı işadamlarını kahvaltıda bir araya getirmesi için eski Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Henry Kissinger'a 25 bin dolar verdi.
1996- Beş yıl önce bugün, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Burhan Özfatura, doğudan göç edenlere İzmir'e girişte vize uygulanmasını istedi.
1998- AB, Rum kesimi ile üyelik görüşmelerine başladı. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, ''AB, 34 yıllık haksızlığa son damgayı vurdu'' dedi.
2000- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Yumurta ve Yumurta Ürünleri Tebliği'ni yayınladı. Buna göre tavuklar, Avrupa standardında yumurtlayacak.
2001- İsrail'in 1976'da Arap topraklarını işgalinin sembolü olan Toprak Günü'nün 25. yılında Araplar genel greve gitti. Filistinliler, Batı Şeria ve Gazze'de de gösteriler yaptı.
2002- BM Güvenlik Konseyi,ateşkes sağlanması ve İsrail'in Filistin'den çıkması için çağrı yaptı.
( İsrail'in Filistin lideri Yaser Arafat'ı Ramallah'ta tecrit etmesi Arap ülkelerinde ve Avrupa kentlerinde protesto edildi. ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, Filistin lideri Yaser Arafat'ın tecrit edilme operasyonundan önceden haberleri olduğunu ve Arafat'a zarar gelmeyeceği güvencesini aldıklarını bildirdi. )
2003- ABD'nin Irak işgali dünyanın her yerinde protesto ediliyor; Almanya'da dazlaklar, Irak savaşını protesto için bir Amerikan kışlasına yürüdüler. ABD'nin Massachusetts kentinde 25 bin kişi sokaklarda "ölü gibi" yattı. Almanya'nın Münster ve Osnabrück kentleri arasında 40 bin kişi 50 kilometrelik insan zinciri oluşturdu.
2004- Çanakkale Troya kazı başkanı Alman Prof.Dr. Manfred Korfmann'a Bakanlar Kurulu kararıyla Türk vatandaşlığı verildi. Korfmann, Osman Hoca diye tanınıyor.
2005- Japonya'da törenlerde milli marşı söylemeyi reddettikleri için yargılanan 50 lise öğretmenine çeşitli cezalar verildi. Cezalar, kaç kez marşa katılmadıklarına göre uyarıdan, maaş kesimi ve uzaklaştırmaya kadar değişiyor. 1999'da resmen kabul edilen marş askeri diktatör İmparator Hirohito'yu övüyor.
2005- Kabahatler Yasa Tasarısı, TBMM'de kabul edildi.
2006- İspanya'da Zapatero'nun sosyalist hükümetinin sunduğu, Katalanları "ulus" olarak kabul eden, Katalonya'ya vergi toplama ve yargı konusunda daha geniş yetki veren yasa tasarısı parlamentoda 154'e karşı 189 oyla kabul edildi.
2006- Jamaika'da ilk kez bir kadın,"Sista P" (Kızkardeş P) lakaplı Portia Simpson Miller başbakan seçildi.
2006- Marcos Pontes uzaya çıkan ilk Brezilyalı astronot oldu.
2007- Genelkurmay Askeri Savcılığı bir açıklama yaptı.
( Açıklamada, Nokta Dergisi'nde yer verilen Genelkurmay'ın basın ve yayın organlarına ilişkin medya değerlendirmesine ait metnin ilgili şube müdürlüğündeki bir görevli tarafından hazırlanan ''taslak bir metin'' olduğu ve 12 Ekim 2006 tarihinde çalındığı belirtilerek, metindeki bilgilerin ''yurt dışı bağlantılarla ilişkili olarak ülkenin siyasi ortamı nazara alınmak suretiyle 8 Mart 2007 tarihine kadar bekletilerek kamuoyuna sunulmasının'' dikkat çekici olduğu kaydedildi. )
2009- BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu'nun Kahramanmaraş'ta düşen helikopterinde yer alan İHA Muhabiri İsmail Güneş'in cesedi bulundu.
2014- Yerel Seçimler Yapılıyor. Türkiye yerel yöneticileri seçiyor.
30 Mart – Doğanlar
1432- Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı İmparatorluğu'nun 7. Padişahı
1746- İspanyol ressam Francisco (José) de Goya (y Lucientes).
1844- Fransız şair Paul(-Marie) Verlaine.
1853- Vincent van Gogh, Rembrandt'tan sonra en büyük Hollandalı ressam olarak kabul edilen dışavurumculuğun öncülerinden.
1864- Franz Oppenheimer, Alman sosyolog ve politik ekonomist
1880- Sean O'Casey, Dublin'in dış mahallelerini devrim ve savaş arka planında canlandırdığı oyunlarıyla bilinen İrlandalı yazar
1882- Melanie Klein, Britanyalı psikalanist
1894- Sergey Vladimiroviç İlyuşin, Rus uçak tasarımcısı
1910- Ziya Osman Saba, Türk şair ve yazar
1911- Ekrem Akurgal, Türk arkeolog
1926- Ingvar Kamprad, İsviçreli iş adamı
1934- Mahmut Atalay, Türk Milli güreşçi, Dünya ve Olimpiyat şampiyonu
1934- Hans Hollein, Avusturyalı mimar ve tasarımcı
1937- Warren Beatty, ABD'li aktör
1945- 1960'lar ve 70'lerin en önemli İngiliz rock müzisyeni ve gitarcılarından Eric Clapton
1950- Robbie Coltrane, İskoç oyuncu
1962- MC Hammer, ABD'li şarkıcı
1964- Tracy Chapman, ABD'li şarkıcı
1968- Celine Dion, Kanadalı şarkıcı
1979- Norah Jones, ABD'li piyanist ve şarkıcı
1979- Simon Webbe, İngiliz şarkıcı
1980- Hüseyin Yalın, Türk şarkıcı
1982- Philippe Mexes, Fransız futbolcu
1983- Jérémie Aliadière, Fransız futbolcu
1986- Ryan Donk, Hollandalı futbolcu
1986- Sergio Ramos, İspanyol futbolcu
30 Mart – Ölenler
1486- Thomas Bourchier, Canterbury başpiskoposu
1526- Konrad Mutian, Alman humanist
1540- Matthäus Lang von Wellenburg, Alman devlet adamı ve Salzburg başpiskoposu
1559- Adam Ries, Alman matematikçi
1587- Ralph Sadler, İngiliz devlet adamı
1662- François le Métel de Boisrobert, Fransız şair
1707- Sébastien Le Prestre de Vauban, Fransız mimar
1764- Pietro Locatelli, İtalyan besteci
1896- Harilaos Trikupis, Yunanistan'ın yedi defa başbakanı
1910- Jean Moréas, Yunan asıllı Fransız şair
1925- Rudolf Steiner, Avusturyalı filozof, eğitimci, bilim adamı, sanatçı ve yazar, antropozofitin kurucusu
1949- Friedrich Bergius, Alman kimyager ve Nobel Ödülü sahibi
1956- Yazar Mithat Cemal Kuntay İstanbul'da.
( Şiirlerini Türkün Şehnamesinden adlı bir kitapta toplamış olan Kuntay, Üç İstanbul adlı romanında Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünün hikayesini, II. Abdülhamit, II. Meşrutiyet ve Mütareke yıllarının İstanbul'unu anlatmıştı. )
1957- Ressam ve şair Arif Dino İstanbul'da.
1968- Bobby Driscoll, ABD'li sinema oyuncusu
1972- Ertan Saruhan, THKP-C'li eylemci ve öğretmen
1972- Mahir Çayan, THKP-C önderlerinden
1977- Abdel Halim Hafez, Mısırlı şarkıcı ve aktör
1978- Memduh Tağmaç, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 14. Genelkurmay Başkanı
1986- James Cagney, ABD'li aktör
2002- Britanya'nın Ana Kraliçesi Elizabeth,101 yaşında.
2004- Timi Yuro, ABD'li şarkıcı
2005- Mitch Hedberg, ABD'li komedyen
2009- Oyuncu Ayla Arslancan hayatını kaybetti
2015- Tiyatrocu Hepşen Akar Ankara’da vefat etti
-
Tarihte Bugün...
31 MART
1517- Protestan Reformu sebeplerinden, Martin Luther'in 95 Tezli Katolik Kilise Eleştirisi.
1774- Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Büyük Britanya hükümeti Boston, Massachusetts limanını kapattı.
1848- Margaret ve Kate Fox adlı iki kız kardeş, ruhlar dünyasıyla ilişki kurduklarını iddia ederek, ''ilk profesyonel medyumlar'' oldu.
1854- Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Büyük Britanya hükümeti Boston, Massachusetts limanını kapattı.
1866- İspanyol donanması Şili'nin Valparaiso limanını bombaladı.
1889- Paris'te, 1789 Fransız Devrimi'nin 100. yıldönümü için, Gustav Eiffel tarafından yapılan Eyfel Kulesi açıldı.
1901- Avusturya-Macaristan Başkonsolosu Emile Jelinek'in Daimler'e ısmarladığı dört silindirli araç sahibine teslim edildi. Jelinek yeni aracına kızı 'Mercedes'in adını verdi.
( Avusturya Macaristan Başkonsolosu Emile Jelinek, Nice’te düzenlenen otomobil yarışlarına kızı Mercedes'in adıyla katılıyordu. Katıldığı bir yarışta kaza yapınca, daha güçlü ve güvenli otomobil arayışına girdi. Bu arayış, onu Daimler-Motoren-Gesellschaft'ın kurucusu Wilhelm Maybach'la buluşturdu. Jelinek, Maybach'a 5.5 milyon marka mal olacak 36 otomobil ısmarladı, "Adını Mercedes koyun" dedi.)
1917- ABD, Virgin Adaları'nın bir bölümünü Danimarka'dan 25 milyon ABD doları karşılığında satın aldı.
1918- Yaz Saati Uygulaması, ABD'de ilk kez uygulanmaya başlandı.
1920- İstanbul'un işgali üzerine Anadolu'ya geçen aydınlar arasında bulunan Yunus Nadi(Abalıoğlu) ile Halide Edip (Adıvar), yolda buluştuklarında, Ankara'ya ulaşır ulaşmaz, ''Anadolu Ajansı'' adıyla bir haber ajansı kurulmasını, Mustafa Kemal Paşa'ya önermeyi kararlaştırdılar.
1921- Milli Mücadele'de Yunanistan işgaline karşı, İkinci İnönü Savaşı, TBMM ordularının zaferiyle sonuçlandı.
1923- Londra'da toplanan İtilaf Devletleri temsilcileri, Türkiye'nin 8 Mart'taki notasına cevap vererek, Lozan'da kesintiye uğrayan görüşmeleri sürdürmeye çağırdılar. Türkiye, çağrıyı 7 Nisan'da kabul etti.
1925- Şeyh Sait Ayaklanması'nın olduğu bölgede, Divan-ı Harb tarafından verilen idam cezalarının ayrıca onay gerektirmeden yerine getirilmesi hakkındaki kanun kabul edildi.
1928- Torbalı'da 7.0 büyüklüğündeki depremde 50 kişi öldü.
1930- Afet (İnan) Hanım, partiye üye yazılan ilk kadın oldu.
1931- Nikaragua'nın başkenti Managua'daki depremde 2.000 kişi öldü.
1944- Krom adlı yük gemisi Marmaris açıklarında torpillenerek batırıldı.
1959- Adana'da İncirlik NATO üssünde bir Amerikan askeri uçağı düştü; 4 kişi öldü, 9 kişi yaralandı.
1961- "Akıl Hastası Ressamlar Sergisi" Bakırköy Akıl Hastanesi'nde açıldı.
1963- Balkan Kros Şampiyonası'nda 10 bin metre yarışını Muharrem Dalkılıç kazandı.
1964- Brezilya'da askeri darbe yaşandı.
1965- Amerika Birleşik Devletleri hava üslerini Vietminh gerillalarından korumak için 3 bin 500 deniz piyadesini Vietnam'a gönderdi.
1975- Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti (39. Hükümet), Süleyman Demirel başkanlığında kuruldu.
( Süleyman Demirel başkanlığında Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi'nden oluşan Milliyetçi Cephe hükümeti Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından onaylanarak göreve başladı. )
1977- Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel'in yeğeni Yahya Demirel hakkındaki "mobilya yolsuzluğu" davasını incelemek üzere Meclis'te Soruşturma Hazırlıkları Komisyonu kuruldu. Komisyon, Süleyman Demirel ile dönemin ticaret ve maliye bakanları hakkında ön soruşturma açılmasına karar verdi.
1979- Malta'daki son İngiliz birlikleri de adadan çekildi.
1980- 58 tutuklu Van Cezaevi'nden kaçtı, kaçanlardan 13'ü aynı gün yakalandı.
1985- WWE'nin ve dünyanın en prestijli güreş etkinliği olan Wrestlemania'nın birincisi yapıldı.
1987- Petrol-İş sendikasının 32 işyerinde daha grev uygulamaya başlamasıyla grevdeki işçi sayısı 9 bine, işyeri sayısı 57'ye yükseldi.
1990- 9. İstanbul Film Festivali programında yer alan Yusuf Kurçenli'nin Karartma Geceleri filmi Denetim Kurulu tarafından yasaklandı.
1992- Halkın Emek Partisi (HEP) kökenli 14 milletvekili 31 Mart 1992 tarihinde Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den (SHP) istifa etti.
1992- Anayasa Mahkemesi Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (DİSK) 12 Eylül yönetimince el konulan malvarlığının iade edilmesine karar verdi.
1995- Kuzey Irak harekatını izleyen Reuters haber ajansı muhabiri Fatih Sarıbaş ile Ajans France Press muhabiri Kadri Gürsel, Cizre-Nusaybin yolunu kesen PKK militanları tarafından kaçırıldı.
2000- Yargıtay, Farsça kökenli olan ancak yoğun olarak Kürtlerin de kullandığı ve 'Müjde' anlamına gelen 'Mizgin' isminin nüfusa kaydedilebileceğine karar verdi. Kararını, 'İsim kişinin onurudur.Seçme özgürlüğü vardır' gerekçesine dayandırdı.
2000- Resmi bir ziyaret için Hindistan'da bulunan Başbakan Bülent Ecevit, 16 yaşından beri bu ülkeyi ziyaret etmeyi düşlediğini belirterek, "Rüyalarım gerçek oldu" dedi. Ecevit ünlü Hintli şair Rabindranath Tagore'un şiirlerinden yaptığı çevrileriyle de biliniyor.
2001- Eski Sovyet lideri ve NTV danışma grubunun başkanı Mihail Gorbaçov, Rusya'nın başkenti Moskova'da özel televizyon kanalı NTV'nin bağımsızlığı ve ülkede basın özgürlüğünü savunulması amacıyla yürüyüş düzenledi.
2002- İsrail çatışmaların sürdüğü Ramallah'ı kapalı bölge ilan edip gazetecilere bölgeden çıkma emri verdi. İsrail askerleri ev ev arama yapıp erkekleri gözaltına aldı. Filistin lideri Arafat'ın karagahında İsrail askerleri Arafat'ın bürosunun yanındaki odaya kadar girdi.
2004- İspanya'da Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) lideri ve Başbakan Zapatero 16 üyeli kabineyi 8 kadın 8 erkek eşitliğiyle kurdu. İlk kez bir kadını, Fernandez de la Vega'yı da başbakan yardımcısı yaptı.
2004- Sırbistan parlamentosu, eski Devlet başkanı Slobodan Miloseviç'i de kapsayan, haklarında savaş suçu davası açılmış Sırplara alamadıkları maaşları ve hukuki masraflarını karşılamak için yasa çıkardı. Kararın ardından ABD, Sırbistan'a verilecek yardımı askıya aldı.
2005- AİHM, Türkiye'yi KKTC'li gazeteci Kutlu Adalı'nın 1996'da KKTC'de evinin önünde öldürülmesinin ardından "yeterli soruşturma yapmadığı" gerekçesiyle 95 bin avro tazminata mahkum etti. Adalı, Yenidüzen gazetesindeki yazılarında Rumlarla Türklerin tek bir Cumhuriyet altında yaşamaları gerektiğini savunuyordu.
2005- Zimbabve genel seçimlerinde ülkeyi 25 yıldır yöneten Devlet Başkanı Robert Mugabe'nin partisi ZANU kazandı. Demokratik Değişim Hareketi (MDC) yine muhalefette kaldı.
2005- Makemake (cüce gezegen) Michael E. Brown liderliğindeki bir ekip tarafından keşfedildi
2006- Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, İlk İş Sözleşmesi Yasası'nı (CPE) onaylayacağını açıkladı. İki değişiklik önerdi;Deneme süresi iki yıldan bir yıla inmeli ve iş akti sona erdirildiğinde de çalışan bunun nedenini bilmeli.
2008- İtalyan sanatçı Pippa Bacca, Kocaeli'nin Gebze ilçesi Tavşanlı köyü yakınlarındaki ormanlık alanda ölü bulundu. Zanlı Murat K, Bacca'yı öldürdüğü iddiasıyla tutuklandı.
2015- Türkiye'de elektrik sistemi çöktü.
( 79 il genelinde 10 saate kadar uzanan kesintiler yaşandı. Metro, tramvay seferleri durdu. Trafik ışıkları çalışmadı. İnternet erişiminde sıkıntılar yaşandı. Saatlerce elektrik verilemedi. )
2015- Berkin Elvan soruşturması Savcısı Mehmet Selim Kiraz Çağlayan Adliyesi'ndeki odasında terör örgütü DHKP-C üyeleri tarafından rehin alındı. Terör örgütü saat 15.36'ya kadar 5 talep için süre verdi.
31 Mart – Doğanlar
250- Constantius Chlorus, Roma imparatoru
1536- Aşikaga Yoşiteru, Japon hükümdar
1596- René Descartes, Modern felsefenin babası kabul edilen Fransız matematikçi, bilim insanı ve filozof
1732- Joseph Haydn, 18. yüzyılda klasik müziğin gelişimine katkıda bulununan en önemli kişilerden biri olan Avusturyalı besteci.
1809- Nikolay Vasilyeviç Gogol, Rus yazar
1811- Robert Wilhelm Bunsen, Alman kimyacı ve mucit
1823- Aleksandr Nikolayeviç Ostrovskiy, Rus gerçekçiliğinin en büyük temsilcilerinden oyun yazarı.
1833- Mary Abigail Dodge, Kadınların erkeklerden bağımsızlığını savunan yazılarıyla bilinen Amerikalı denemeci ve yayıncı
1914- Octavio Paz Latin Amerikanın e önemli edebi kişiliklerinden biri olan Meksikalı şair, yazar ve diplomat, 1990 Nobel Edebiyat ödülü sahibi.
1948- Al Gore, ABD'li politikacı
1871- İrlanda kurtuluş hareketi Sinn Féin'in ("Biz Kendimiz") kurucusu İrlanda Cumhuriyetinin ilk başkan yardımcısı ve daha sonra başkanı olan Arthur Griffith.
1872- Aleksandra Mihaylovna Kollontay, Rusya'da toplumsal göreneklerin ve kadının konumunun kökten değişmesi için verdiği çabalarla ünlü, dünyanın ilk kadın büyükelçisi Sovyet devrimci yazar ve diplomat.
1872- Arthur Griffith, İrlanda kurtuluş hareketi Sinn Féin'in ("Biz Kendimiz") kurucusu İrlanda Cumhuriyetinin ilk başkan yardımcısı ve daha sonra başkanı olan
1922- Richard Kiley, ABD’li oyuncu
1922- Zeyyat Selimoğlu, Türk yazar ve çevirmen
1926- John Robert Fowles, İngiliz roman ve deneme yazarı
1943- Christopher Walken, ABD'li oyuncu
1948- Al Gore, ABD'li politikacı
1948- Rhea Perlman, ABD'li oyuncu
1955- Angus Young, İskoç asıllı Avustralyalı müzisyen, AC/DC'nin gitaristi
1962- Olli Rehn, Fin politikacı
1971- Ewan McGregor, İskoç aktör
1972- Alejandro Amenábar, İspanyol yönetmen
1972- Facundo Arana, Arjantinli oyuncu
1974- Stefan Olsdal, İsveçli müzisyen
1978- Jérôme Rothen, Fransız futbolcu
1978- Stephen Clemence, İngiliz futbolcu ve teknik direktör
1982- Paşhan Yılmazel, Türk oyuncu
1987- Georg Listing, Alman müzisyen, Tokio Hotel'in bas gitaristi
31 Mart – Ölenler
1869- Allan Kardec, Fransız yazar, Deneysel Spiritüalizmin kurucusu
1631- John Donne, İngiliz şair
1727- Isaac Newton, İngiliz matematikçi ve fizikçi
1855- Jane Eyre adlı yapıtıyla ünlü İngiliz kadın romancı Charlotte Bronte, Yorkshire'da.
1917- Emil Adolf von Behring, Alman hekim ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi
1934- Meddah Suriri, Bursa'da.
( Ölümüne kadar meddahlığı sürdüren Sururi'nin en popüler anlatıları arasında "Çapkın Süleyman", "Bedestenli İhsan Efendi" ve "Dünya Güzeli" sayılabilir. )
1945- Hans Fischer, Alman kimyager
1945- Anne Frank, Yahudi yazar (yazdığı günlüklerle ünlü), Yahudi Soykırımının simge isimlerinden
1954- Edwin Armstrong, ABD'li mucit
1963- Fransız ressam Georges Braque.
1975- Şair, yazar Munis Faik Ozansoy, 64 yaşında öldü.
1976- Paul Strand, ABD'li fotoğraf sanatçısı
1980- Jesse Owens, ABD'li atlet
1981- Enid Bagnold, İngiliz yazar
1986- Jerry Paris, ABD'li aktör
1993- Brandon Lee, Çin kökenli ABD'li aktör
2001- Clifford Shull, ABD'li fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi
2008- Jules Dassin, ABD'li sinema yönetmen
2008- Pippa Bacca, İtalyan sanatçı ve aktivist
2009- Aydın Babaoğlu, Türk sinema oyuncusu
2009- Atilla Konuk, Türk siyasetçi ve sporcu
2009- Raúl Alfonsín, Arjantinli avukat ve siyasetçi
2013- Yaşar Güner, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
2015- Mehmet Selim Kiraz, Türk Savcı
2017- Halit Akçatepe, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
ÖNEMLİ GÜNLER
"Azerbaycanlıların Soykırım Günü"
-
Tarihte Bugün...
1 NİSAN
527- Bizans İmparatoru I. Justin, yeğeni I. Justinian'ı veliahtı ilan etti.
1564- ''NİSAN BİR...''
Neden insanlar 1 Nisan'da birbirlerine şaka yaparlar... İşte detaylarıyla 1 Nisan şakalarının öyküsü...
1 Nisan’ın ortaya çıkışı konusunda çeşitli varsayımlar mevcut. İlk olarak eski Romalıların Hilarya, Hintlilerin ise Huli Festivali’nde görülen şakaların 1564’te Fransa’da yapılan takvim düzenlemesiyle gelenek haline geldiği sanılıyor. Fransa’da 1564 yılında takvimde yapılan reformla yılbaşı 1 Nisan’dan 1 Ocak’a alındı. Bu arada, 1 Nisan’ı sene başı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacıyla yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline geldi. 1 Nisan’ı yılbaşı kabul edenlere ise "Nisan Balığı" adı verildi. Fransa’dan sonra diğer ülkelere de geçen bu gelenek, 18. yüzyılda İngiltere ve İskoçya’ya da yayıldı, oradan da Amerika’ya taşındı. Amerikalılar bu günü 28 Aralık’ta kutluyor.
1778- Oliver Pollock, doların simgesini yarattı.
1826- Samuel Morey içten yanmalı motorun patentini aldı.
1867- Singapur, İngiliz kolonisi oldu.
1873- Britanya buharlı gemisi "SS Atlantic", İskoçya açıklarında battı: 547 kişi öldü.
1873- Namık Kemal'in Vatan Yahut Silistre adlı oyunun ilk temsili İstanbul'daki Gedikpaşa Tiyatrosu'nda gerçekleşti.
1916- Mustafa Kemal, Miralaylığa (Albaylığa) yükseltildi.
1921- Metristepe'deki 10. Yunan Tümeni'nin geri çekilmesinin ardından taarruza geçen Türk birlikleri, II. İnönü Savaşı'nı kazandı. Milli Mücadele sürecinin dönüm noktalarından biri olan bu zaferin ardından; Fransa, Ankara ile anlaşmanın yollarını aramaya başladı.
1924- Münih'teki darbe girişimi dolayısıyla Nazi lideri Adolf Hitler 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Fakat sadece 9 ay hapis kaldı ve bu sırada Mein Kampf (Kavgam) adlı kitabını yazdı.
1924- Topkapı Sarayı'nın mevcut eşyasıyla, İstanbul Asarı Atika Müzeleri Müdürlüğüne bağlanarak müzeye dönüştürülmesi, Bakanlar Kurulunca karara bağlandı.
1926- 30 Ağustos'un, ''Zafer Bayramı'' olarak kutlanması hakkındaki kanun kabul edildi.
1928- Ankara Borsası Maliye Bakanı Fuat Ağralı tarafından açıldı.
1939- İspanya'da milliyetçiler İspanya İç Savaşı'nın resmi olarak bittiğini açıkladılar.
1941- 1941 yılı bugün Bekar Vergisi Kanun Tasarısı tekrar Meclis'e gönderildi.
( Yozgat Milletvekili Süleyman Sırrı Bey 1929 yılında Meclis Başkanlığına Bekarlık Vergisi adı altında bir öneri sunmuştu. Tasarıya göre, 25-45 yaşları arasında bulunan tüm bekar erkekler ve 20-35 yaşları arasında olup resmi bir daireden maaş alan tüm bekar kadınlar ödedikleri verginin bir mislini bekarlık vergisi olarak verecekti. Elde edilecek gelir fazla çocuk sahibi olan ailelere verilecekti. Ancak o tarihte Meclis bu kanun teklifini geri çevirdi. Konu değişik zamanlarda gündeme geldiyse de her seferinde tasarı geri çevrildi. Sonuçta bekarlık sultanlık olarak kaldı. )
1947- Irkçılık ve Turancılık ideolojilerini yaymak ve hükümeti devirmek için gizli cemiyet kurmaktan yargılanan 24 kişinin davası beraatle sonuçlandı. Daha önce 11 kişiyi çeşitli cezalara çarptıran sıkıyönetim mahkemesi, kararın Askeri Yargıtay tarafından bozulması nedeniyle davaya yeniden baktı ve tüm sanıkların beraatına karar verdi.
1947- Çocuğu olmayan II. Georgios'un ölümünün ardından ağabeyi I. Paulos Yunanistan kralı oldu.
1948- ABD'den alınan P-47 Thunderbold avcı uçaklarından ilk parti İzmir Gaziemir ve Balıkesir hava üslerine geldi.
1948- İstanbul Fındıklı'daki Güzel Sanatlar Akademisi binası yandı.
1948- Soğuk Savaş: Sovyetler Birliği'nin direktifleri doğrultusunda Doğu Almanya hükûmetine bağlı askeri güçler Batı Berlin'i karadan ablukaya aldı.
1949- Serbest İrlanda Devleti ni oluşturan güneydeki 26 kontluk birleşerek İrlanda Cumhuriyeti'ni oluşturdu.
1949- Newfoundland, Kanada'ya katıldı.
1949- Türkiye İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine katıldı.
1949- Cumhuriyet Halk Partisi ve milletvekilliğinden ayrılan şair Behçet Kemal Çağlar, Şadırvan adında yeni bir dergi çıkarmaya başladı. Yeni dergide sanat olaylarına, eski ve yeni sanatçıların şiir ve yazılarına yer verileceği açıklandı.
1950- BM, Kudüs'ün ikiye bölünmesi planını kabul etti.
1952- Yeşilırmak'ın taşması sonucu 45 bin dekar tarım alanı sular altında kaldı, 543 ev boşaltıldı; zarar 10 milyon lira.
1954- Halka düşük fiyatla gıda maddeleri satmayı amaçlayan uluslararası ortaklık, Migros kuruldu.
1955- Kıbrıs Rumları, adanın Birleşik Krallık'tan bağımsız olmasını öngören EOKA hareketini başlattılar.
1955- Kıbrıs'ta Türk Mukavemet Teşkilatı faaliyete geçti
1956- Başbakan Adnan Menderes, Çatalağzı Elektrik Santralı'nın açılış töreninde yaptığı konuşmada muhalefete çatarak "Artık yetmez mi bu şeamet tellallığı" dedi.
1957- Batı Almanya'da bilim adamları nükleer silahlar üzerine çalışmayı reddetti.
1957- Milletvekillerinin mal beyanında bulunmasına ilişkin kanun teklifi TBMM Adalet Komisyonu'nda reddedildi.
1958- Kıbrıs'ta EOKA'cılar İngilizlere savaş ilan etti. EOKA'nın lideri Grivas Türklere de gözdağı verdi.
1961- 27 Mayıs'tan sonra faaliyetleri yasaklanan siyasi partilerin faaliyetleri kısmen serbest bırakıldı.
1963- Eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar intihar edeceğini açıkladı.
1964- Başpiskopos Makarios'un Kıbrıs Türk Alayı'nın garnizonuna dönmesi önerisi Türkiye hükümetince reddedildi.
1965- Türkiye, BM Genel Sekreteri U-Thant'ın özel temsilcisi Golo Plaza'nın Kıbrıs konusundaki raporunu reddetti.
1965- Nüfus planlaması hakkındaki kanun 1965 yılı 1 Nisan günü Türkiye Büyük Millet Meclis'inde kabul edildi.
( Cumhuriyetin kurulduğu ilk yıllarda, doğurganlığı özendirici bir nüfus politikası izlenmiş ve doğum kontrol yöntemleri yasaklanmıştı. Sonuçta nüfusumuz hızla artmaya başladı. Yeni çıkartılan kanunla nüfus artışını kontrol altına almak amaçlanıyordu. )
1966- İngiltere'de yapılan seçimlerde İşçi Partisi çoğunluğu elde etti.
1969- Münir Nurettin Selçuk'un Amerika'da verdiği konser 525 televizyon kanalınca naklen yayınladı.
1970- Richard Nixon, ABD'de satılan tütün ürünlerinde uyarı yazılarının yer almasını öngören ve televizyon ve radyoda tütün ürünlerinin reklamlarının yapılmasını yasaklayan kararnameyi imzaladı.
1971- Robert Kolej "olaylar nedeniyle" 4 günlüğüne kapatıldı.
1975- Samsun’da Ondokuz Mayıs Üniversitesi kuruldu.
1976- Amerika Birleşik Devletleri'ne ait Lockheed uçak şirketinden yapılan alımlara ait yolsuzluk iddialarını inceleyen Meclis Komisyonu çalışmalarını tamamladı. Başbakan Demirel ve Milli Savunma Bakanı Ferit Melen'i sorumlu bularak haklarında soruşturma açılmasını istedi.
1976- Apple, Steve Jobs, Steve Wozniak ve Ronald Wayne tarafından kuruldu.
1979- İran'da yapılan referandum sonuçlanmadan Humeyni İslam Cumhuriyeti'ni ilan etti.
1979- Balıkçılar Balık Bayramı ilan etti. Kumkapı'da 2 saat içinde halka 1,5 ton balık dağıtıldı.
1981- Milli Güvenlik Konseyi emniyet mensuplarıyla çarşı ve mahalle bekçilerinin dernek kurmasını yasakladı.
1981- Yaz saati uygulaması Sovyetler Birliği'nde ilk kez hayata geçirildi.
1982- Nokta dergisi yayın hayatına başladı.
1984- Devlet Güvenlik Mahkemeleri resmen çalışmalarına başladı.
1988- Mardin'e bağlı Nusaybin ilçesinin dağlık kesiminde çıkan çatışmada 20 PKK militanı ile bir binbaşı ve bir er öldü.
1988- İran Irak'ın Kürt kasabalarına hardal gazı attığını iddia etti.
1991- Türk Hava Yolları ve Havaş'ta çalışan 10 bin 500 işçi greve başladı.
1992- Bosna Savaşı başladı.
1992- Kürdistan Demokrat Partisi Lideri Barzani Türk Hava Kuvvetleri'nin sınır ötesi operasyonlarında PKK güçlerinin değil, sivil halkın vurulduğunu söyledi.
1992- İstanbul Kızıltoprak'ta biri kadın dört Dev-Sol militanı bir polis aracını taradı. 2 polis öldü. Militanları gizlendikleri boş binada sıkıştıran polis militanlardan üçünü öldürdü, birini yaralı olarak ele geçirdi.
1993- Ulaştırma Bakanlığı'nın yayımladığı genelgeyle özel radyolar kapatıldı.
1993- İstanbul Kızıltoprak'ta biri kadın dört Dev-Sol militanı bir polis aracını taradı.
( 2 polis öldü. Militanları gizlendikleri boş binada sıkıştıran polis militanlardan üçünü öldürdü, birini yaralı olarak ele geçirdi.)
1993- Ulaştırma Bakanlığı'nın 1 Nisan 1993 tarihinde yayımladığı bir genelgeyle özel radyolar kapatıldı.
1994- Bedrettin Dalan, Doğru Yol Partisi İstanbul milletvekilliğinden, Veysel Atasoy da enerji ve tabii kaynaklar bakanlığından istifa etti.
1996- 1978 yılında 7 öğrencinin ölümüyle sonuçlanan "16 Mart katliamı" davası yeniden açıldı.
( 1996 yılının 1 Nisan günü tanık olarak dinlenen Remziye Akkol, katliam bombasını kardeşi Zülküf İsot'un attığını söyledi."Kardeşim katliamı Türkeş'in planladığını söylemişti" dedi.Aynı gün Emlak Bankası eski Genel Müdürü Engin Civan tahliye edildi. Civan işadamı Selim Edes'ten rüşvet aldığı iddiasıyla yargılanmış ve 7 yıl 6 ay hapis cezası almıştı. )
1996- Emlak Bankası eski Genel Müdürü Engin Civan tahliye edildi. Civan işadamı Selim Edes'ten rüşvet aldığı iddiasıyla yargılanmış ve 7 yıl 6 ay hapis cezası almıştı.
1999 - Kuzeybatı Toprakları'ndan ayrılan Nunavut Kanada'nın bölgesi oldu.
2000- Kocaeli Sendikalar Platformu'nca düzenlenen "Sosyal Devlete Sahip Çık" mitingine 15 bin kişi katıldı. Özelleştirme, IMF ve hükümet aleyhine pankartlar taşındı ve sloganlar atıldı.
2001- ABD'li yüzücü Ed Moses,50 metre kurbağalamada 27,39 luk dereceyle dünya rekoru kırdı.
2001- Yugoslavya'nın eski başkanı Slobodan Milošević, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde yargılanmak üzere polise teslim oldu.
2001- Hollanda, eşcinsel evliliği yasallaştıran dünyanın ilk ülkesi oldu.
2002- Ötanazi Hollanda'da yasallaştı.
2002- Bir Amerikan keşif uçağının yolu Çin savaş uçağı tarafından kesildi.
Amerikan keşif uçağı Çin'in güneyine acil iniş yaptı. 4 Temmuz'a kadar sürecek olan Çin-ABD casus uçak krizi böylece başladı.
2002- F tipi cezaevlerine karşı sürdürülen ölüm oruçlarında DHKP/C davasında yargılanan Meryem Altun ölüm orucunun 301. günü hayatını kaybetti. Ölüm orucunda yaşamını yitiren 50. kişi oldu.
2002- Ötenazi Hollanda'da yasallaştı.
2003- Anayasa Mahkemesi, Siyasi Partiler Yasası'nın 105. maddesini iptal etti.Madde,iki kez seçime katılmaması durumunda partinin kapatılmasını öngörüyordu.
2003- Limter-İş Sendikası eğitim uzmanı Süleyman Yeter'in gözaltında öldürülmesiyle ilgili dava sonuçlandı. Mahkeme sanık polislerden Mehmet Yutar'ı 4 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırdı. Mehmet Yutar İnfaz Yasası ve tutuklu kaldığı süre değerlendirilince iki ay cezaevinde kalacak.
2004- Avrupa Parlamentosu'nda Türkiye raporu onaylandı.
2004- Google Gmail'i halka duyurdu.
( Raporda işkence ve kötü muamelenin devam ettiği, Türkçe dışındaki dillerde yayının hala beklendiği, islam dışında diğer inançlara yönelik ayrımcılığın devam ettiği, sendikal hakların güvence altında olmadığı ifade edildi. )
2004- Almanya'nın Baden-Württenberg eyalet meclisi, öğretmenlerin okullarda başörtüsü takmasını yasaklayan yasa tasarısını onayladı.
2005- 91 kişiyi öldürmek suçundan 10 yıldır yargılanan 22 Hizbullahçının davası sona erdi. Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde sanıklar ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
2005- 24. Uluslararası İstanbul Film Festivali ''Yaşam Boyu Başarı Ödülü, sinema sanatçısı Sophia Loren'e verildi.
2006- Brezilya'nın ilk astronotu Marcos Pontes'i taşıyan Rus Uzay Aracı Soyuz, Uluslararası Uzay İstasyonu'na kenetlendi.
2006- Türkiye, Büyük Millet Meclisi 9 Ekim 2003'te kabul ettiği Bilgi Edinme Yasası'nın uygulama yönetmeliğini 3 yıl sonra yürürlüğe koyabildi.
2009- Hırvatistan ve Arnavutluk NATO'ya katıldı.
1 Nisan – Doğanlar
1220- Go-Saga, Japonya imparatoru
1282- IV. Ludwig (Bavyeralı), Kutsal Roma İmparatoru
1578- William Harvey, İngiliz tıp doktoru
1815- Otto von Bismarck, Almanya'nın birleşmesi konusundaki çabalarıyla bilinen Almanya Başbakanı.
1831- Albert Anker, İsviçreli ressam
1873- Sergey Rahmaninov, Rus piyanist ve besteci
1852- Edwin Austin Abbey, ABD'li ressam
1868- Edmond Rostand, Fransız tiyatrocu
1902- Maria Poliduri, Yunan şair
1906- Aleksander Sergeyeviç Yakovlev, Rus mühendis ve uçak tasarımcısı.
1929- Milan Kundera, Çek yazar.
1937- Yılmaz Güney, oyuncu, yönetmen.
1938- Ali MacGraw, ABD'li sinema oyuncusu
1908- Abraham Maslow, ABD'li bilim adamı
1917- Hikmet Dizdaroğlu, Türk yazar, edebiyat araştırmacısı ve dil bilimci
1920- Toşiro Mifune, Japon oyuncu
1926- Reha Yurdakul, Türk sinema oyuncusu
1932- Debbie Reynolds, Amerikalı oyuncu, dansçı ve şarkıcı
1933- Pars Tuğlacı, Ermeni asıllı Türk yazar
1942- Savaş Dinçel, Türk oyuncu, karikatürist ve film yönetmeni
1947- Neşe Karaböcek, Türk şarkıcı
1947- Beşir Atalay, Türk siyasetçi
1955- İlhan İrem, Türk ses sanatçısı ve besteci
1958- Hüseyin Altın, Türk şarkıcı ve oyuncu
1959- Helmuth Duckadam, Rumen futbolcu
1960- Yalçın Menteş, Türk tiyatro sanatçısı ve televizyon yıldızı
1966- Mehmet Özdilek, Türk futbolcu ve teknik direktör
1967- Cevdet Yılmaz, Türk siyasetçi
1967- Mehmet Taştan, Türk hukukçu ve şair
1976- Clarence Seedorf, Surinam doğumlu Hollandalı futbolcu
1976- Asım Pars, Boşnak asıllı Türk basketbolcu
1978- Antonio De Nigris Guajardo, Meksikalı futbolcu
1980- Randy Orton, ABD'li profesyonel güreşçi
1981- Hannah Spearritt, İngiliz pop şarkıcısı ve aktris
1986- Haminu Dramani, Ganalı futbolcu
1 Nisan – Ölenler
1528- Francisco de Peñalosa, İspanyol yazar
1548- I. Zygmunt, Jagiellon Hanedanı üyesi Lehistan kralı; Litvanya Büyük Dükü
1865- Giuditta Negri Pasta, İtalyan şarkıcı
1910- Andreas Achenbach, Alman manzara ressamı
1918- Nigâr Hanım, Türk şair
1930- Cosima Wagner, Alman piyanist ve besteci
1944- Şehir Tiyatrosu sanatçısı Hazım Körmükçü, İstanbul'da.
( Sahneye ilk kez Benliyan Tiyatro Kumpanyası'nda figüran olarak çıkmıştı. Komedyenliği çok sevdiği halde dramlarda da rol aldı. Sadece tiyatro değil operetlerin de en sevilen oyuncusu oldu. Muhsin Ertuğrul'un çevirdiği filmlerin çoğunda rol aldı. )
1950- Eski başbakanlardan Recep Peker, İstanbul'da.
( Kütahya milletvekili seçildiği 1923'ten ölümüne kadar TBMM'de görev aldı. Bu süre içinde maliye, içişleri, milli savunma, bayındırlık bakanlığı görevlerinde bulundu. Dört kez CHP genel sekreterliğine seçildi. 1946'da çok partili dönemin ilk hükümetini kurdu. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün muhalefetle uzlaşma öneren tezine muhalefet edince Eylül 1947'de başbakanlıktan istifa etmek zorunda kaldı. )
1978- Cumhuriyet döneminin ilk rektörü Ord. Prof. Dr. İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, Ankara'daki evinde
1976- Max Ernst, Alman gerçeküstücü ressam 92 yaşında öldü.
1980- May Yayınları sahibi Mehmet Ali Yalçın, yayıncıların kağıt sorunuyla ilgili olarak Ankara'da Sanayi ve Teknoloji bakanıyla görüşürken kalp krizi sonucunda.
1984- Marvin Gaye, ABD'li şarkıcı
1989- Şair Orhon Murat Arıburnu, 69 yaşında öldü.
1991- Martha Graham, ABD'li dansçı
2001- Folklor araştırmacısı Şerif Baykurt, 82 yaşında. Halk oyunlarının filme alınarak derlenmesini ve ilgili müziklerin plaklara alınmasını sağladı.
2001- Ayhan Şahenk, Türk işadamı
2002- Aptullah Kuran, Türk mimarlık tarihçisi, Mimar Sinan konusunda yaptığı araştırmalarla tanınan
2003- Savaş karşıtı soul efsanesi Edwin Starr, 61 yaşında. En meşhur şarkısı,1970'te seslendirdiği savaş karşıtı 'War' idi. 'War' daha sonra Boby Dylan tarafından da yorumlandı.
2005- Naci Tanrısever (Karamanoğlu Naci Bey) İstanbul'da 104 yaşında öldü.
( Cumhuriyetin Tapu Kadastrosunu kuran, 16 eski dil bilen hayattaki tek kişi sıfatıyla ''ölene kadar emekliliği yasak'' olan Milli Savunma Bakanlığı uzman bilirkişisi, şair, İstiklal Madalyası sahibiydi. )
2007- John Billings, Avustralyalı doğal doğum kontrolü yönteminin mucidi
2012- Ekrem Bora, Türk sinema oyuncusu
GÜNÜN ÖNEMİ
- 1-7 Nisan: Kanserle savaş haftası
- 1 Nisan Şaka Günü
- Van'ın Erciş ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
- Van'ın Gürpınar ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
-
Tarihte Bugün...
2 NİSAN
1453- Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u kuşatma harekâtına başladı.
1917- ABD fiilen I. Dünya Savaşı'na girdi.
1918- Van Rus ve Ermeni işgalinden kurtuldu.
1929- İstanbul'da düzenlenen Yerli Malı Kullanma ve Koruma Toplantısı'nda gençlik, yerli malı kullanmaya yemin etti.
1930- Haile Selassiye kendini Etiyopya imparatoru ilan etti.
( Haile Selassie, asıl adı Tafarı Makonnen... 23 Temmuz 1892'de doğdu. Selassie, 1930-1974 arasında görev yapmıştır ve Etiyopya'nın son imparatorudur. Ülkesinin modernleşmesine önderlik ederek II. Dünya Savaşı sonrası Afrika siyasi yaşamında önemli bir konum edinmesini sağlamış ve Addis Ababa'yı Afrika Birliği Örgütü'nün (OAU) başlıca merkezi durumuna getirmiştir.
1974'teki Sovyet destekli askeri darbeyle tahttan indirilmiş, günümüzdeki Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti kurulmuştur. Jamaika'da ortaya çıkan Pan-Afrikalı görüşlü Rastafari inancında bir peygamber olarak kabul edilir. 27 Ağustos 1975 tarihinde ölmüştür. )
1948- Yazar Sabahattin Ali, Bulgaristan sınırını geçmeye çalışırken, kılavuzu Ali Ertekin tarafından öldürüldü.
(28 Aralık'ta tutuklanan Ertekin'in cezası indirime uğradı. Aynı yıl çıkan af yasasıyla da serbest bırakıldı. Cinayetin resmi makamların bir tertibi olup olmadığı sorusu, günümüze kadar aydınlatılamamıştır.)
1948- Ankara'da Opera binası, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün katıldığı törende, Adnan Saygun'un “Kerem ile Aslı” operasıyla perdelerini açtı.
1950- Bursa Cezaevi'nde bulunan şair Nazım Hikmet'in affı için tanınmış sanatçı ve düşünce insanları bir dilekçeyle İsmet İnönü'ye başvurdu.
1960- Kayseri'ye giden CHP Genel Başkanı İsmet İnönü'nün bulunduğu tren, valinin emriyle durduruldu. Zorlukla yoluna devam eden İnönü, Kayseri'de 50 bin kişi tarafından karşılandı.
1960- Moskova'da Bolşoy Tiyatrosu'nda sahneye çıkan opera sanatçısı Leyla Gencer, Verdi'nin La Traviata adlı yapıtında büyük başarı kazandı.
1965- Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri U-Thant, Türkiye'nin Kıbrıs özel temsilcisi Golo Plaza'nın görevine son verilmesi isteğini reddetti.
1966- Fransa'da NATO üslerine karşı çıkılınca Türkiye'deki üslerin durumu gündeme getirildi. Başbakan Süleyman Demirel, "Türkiye'de ABD üssü yoktur, tesisi vardır" dedi.
1967- Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, Başkan Johnson'un davetlisi olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. Sunay'ın gezisinin ilk gecesinde Washington'daki Türk Elçilik binasına bomba atıldı.
1968- İzmir'de bir köpeğe kalp nakli ameliyatı yapıldı; köpek ameliyattan kısa bir süre sonra öldü.
1971- Ankara Sıkıyönetim Komutanı Semih Sancar, sıkıyönetim savcılarını eleştiren Cumhuriyet Halk Partisi'ne 3 Nisan 1972 günü cevap verdi. Sancar, sıkıyönetim savcılarının aşırı sağın temsilcileri oldukları suçlamalarını reddetti.
1971- Bülent Ecevit ve arkadaşlarının muhalefetine rağmen Cumhuriyet Halk Partisi, Erim hükümetine güvenoyu verme kararı aldı.
1971- Başbakan Nihat Erim, "reform" programını TBMM'ye sundu.
1971- TÜSİAD kuruldu.
1972- Aktör Charlie Chaplin, Komünist sempatizanı olduğundan kuşkulanıldığı Mc Carthy döneminde 1952'de terkettiği ABD'ye onca yıl sonra ilk kez ayak bastı. Eski ülkesine Oscar özel ödülünü almak için gelmişti.
1974- Türk Hükümeti, Yunan karasularının 12 mile çıkarılmasını kabul etmeyeceğini, Ege'nin bir Yunan gölü haline getirilmesinin söz konusu olamayacağını, diplomatik kanallarla Yunanistan'a bildirdi.
1975- Toronto'daki (Ontario-Kanada) Canadian National (CN) demiryolu şirketi binası tamamlandı: 553,33 m ile dünyanın en yüksek binası.
1976- İlk Türk Turizm Kurultayı İstanbul'da toplandı.
1976- Doğubeyazıt ve çevresindeki 4,8 büyüklüğündeki depremde beş kişi öldü, 80 ev yıkıldı.
1978- Dallas dizisi CBS (ABD) televizyonunda ilk kez yayımlandı.
1981- İstanbul Sıkıyönetim Askeri Savcılığı, DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk ve 149 arkadaşı hakkında "işçileri siyasi mahiyette yasadışı greve teşvik ettikleri ve Sıkıyönetim Komutanlığı'nın emirlerini dinlemedikleri" gerekçesiyle dava açtı.
1982- Arjantin, Britanya Krallığı'nın denetimindeki Falkland Adaları'nı işgal etti.
1984- Soyuz T-11 uzay aracının ekip lideri Rakesh Sharma, uzaya gönderilen ilk Hint unvanını kazandı.
1987- İstanbul'da yapılan Ekonomik İşbirliği Örgütü (ECO) toplantısında, Türkiye, Pakistan ve İran uzaya ortak bir haberleşme uydusu fırlatmayı kararlaştırdı.
1989- SSCB lideri Mihail Gorbaçov, bozuk ilişkileri düzeltmek için, Fidel Castro ile görüşmek üzere Küba'ya gitti.
1990- Siirt'in Batman ilçesinde 15 bin esnafın katıldığı kepenk kapatma eylemine güvenlik güçleri müdahale etti. Kepenkleri balyozlarla açtı.
1990- Ankara Devlet Tiyatrosu İrfan Şahinbaş Atölye Sahnesi açıldı.
1992- Mafya patronu John Gotti, adam öldürme ve zorla haraç alma suçlarından New York'ta tutuklandı.
1992- Ermenistan Kelbecer'i işgal etti.
Destekleme ve Eğitme Derneği" (KADER) kuruldu.
2001- IBDA/C örgütünün lideri "Salih Mirzabeyoğlu" takma adlı Salih İzzet Erdiş, idam cezasına
çarptırıldı. Erdiş,"anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye kalkışmak" suçundan yargılanıyordu.
2002- PKK, birçok Avrupa ülkesinde, yasaklanmasının ardından adını KADEK (Kürdistan Demokrasi ve Özgürlük Kongresi) olarak değiştirdi.
2002- İsrail'in Filistin'i işgal ve tecrit operasyonunda Beytüllahim'deki Milad kilisesine sığınan Filistin'li militanları kovalayan İsrail tank ve helikopterleri kiliselere saldırdı.
2002- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, ölüm orucu yaparken wernicke korsakoff hastalığına yakalanan Ümit Kanlı'yı affetti. Sezer'in wernicke korsakoff hastalığı nedeniyle affettiği eylemci mahkum sayısı 11 oldu.
2003- Ankara'ya gelen ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'ı, savaş karşıtları protesto etti.
2003- Yargıtay Sekizinci Ceza Dairesi, Manisalı gençler davasında biri başkomiser 10 polisin, 60 ile 130 ay arasında değişen hapis cezalarına çarptırılmalarına ilişkin kararı onadı.
2004- ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell,"Yeni Irak nasıl olacak" sorusunu "Irak, Türkiye ve Pakistan gibi islam cumhuriyeti olacak. Bu, anayasal çerçeve, şeriat, Kuran hukuku çerçevesinde yapılacak" diye cevapladı.
2004- İspanya'da Bastasuna lideri Arnaldo Otegi, öldürülen bir ETA üyesi için "Bask'ın askeri" ifadesini kullandığı için 15 ay hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme "Terörizmi övdüğü gerekçesiyle Otegi'ye ayrıca sekiz yıl siyasetten men cezası verdi.
2005- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan,"Başörtüsü konusunda herhangi bir söz vermedim. Bu konular toplumsal mutabakatla çözülür. Toplumsal mutabakat olmadan adım atmak yanlıştır" dedi.
2005- Güneş sisteminin dışındaki bir gezegen ilk kez fotoğraflandı. 1999'da keşfedilen GQ Lupi Jüpiter'in iki katı büyüklüğünde, Dünya'dan 400 ışık yılı uzakta.
2006- Finansbank'ın yüzde 46 hissesi Yunanistan'ın en büyük bankası National Bank of Greece'e satıldı. Bankanın eski sahibi Hüsnü Yeğin'in elinde yüzde 10 hisse kaldı.
2006- ABD'de kasırga ölüm saçtı: yalnızca Tennessee'de 29 kişi öldü.
2007- Büyük Okyanus'da meydana gelen 8,1 büyüklüğündeki depremin oluşturduğu tsunami, Solomon Adaları'nı vurdu: 28 kişi öldü.
2009- İstanbul, İzmir ve Ankara'da düzenlenen eş zamanlı operasyonda, İMKB'de manipülasyon yaptıkları iddia edilen 48 kişi gözaltına alındı.
( İstanbul Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğünce, “borsada manipülasyon yapıldığı” iddiaları üzerine 3 ilde operasyon gerçekleştirildi. Gözaltındaki kişilerin İMKB'de, hisseler üzerinde sürekli alım-satım yaparak haksız kazanç elde ettikleri iddia ediliyor. Yaklaşık 48 kişinin gözaltına alındığı operasyonların sürdüğü bildirildi. İstanbul, İzmir ve Ankara'da düzenlenen eş zamanlı operasyonda, İMKB'de manipülasyon yaptıkları iddia edilen 48 kişi gözaltına alındı. Metro Turizm'in sahibi Galip Öztürk'ün de gözaltına alınanlar arasında olduğu belirtildi. )
2010- Şarkıcı Metin Şentürk, İngiliz görme engelli Mike Newman'a ait 284 kilometrelik “Dünya Engelliler Hız Rekoru”nu, 303.62 kilometre ile kırdı.
( Görme engelli şarkıcı Metin Şentürk, görme engelliler hız rekorunu kırdı. Şentürk'ün rekor sürüşü sırasında en yüksek hızının 303.62 kilometre olduğu, ortalama hızın ise 292.89 kilometre olduğu açıklandı. Yeni rekorun sahibi olan Şentürk, gözyaşlarına hakim olamadı. )
2 Nisan – Doğanlar
748- Şarlman, Alman kralı
1725- Giacomo Casanova, İtalyan yazar
1805- Hans Christian Andersen, Danimarkalı masal yazarı
1840- Émile Zola, Fransız yazar
1862- Nicholas Murray Butler, ABD'li eğitimci, siyasetçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi
1875- Walter Chrysler, ABD'li otomobil üreticisi
1889- Peyami Safa, Türk yazar ve gazeteci
1891- Max Ernst, Alman gerçeküstücü ressam
1914- Alec Guinness, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu
1927- Ferenc Puskás, Macar futbolcu
1928- Serge Gainsbourg, Fransız şarkıcı
1939- Marvin Gaye, ABD'li şarkıcı
1948- Ayşin Atav, Türk oyuncu
1961- ABD'li siyah komedyen Eddie Murphy
1962- Clark Gregg, ABD'li aktör, yönetmen ve senarist
1972- Ashraf Saber, İtalyan atlet
1974- Tayfun Korkut, Türk futbolcu
1977- Michael Fassbender, Alman-İrlandalı aktör
1979- Aslı Tandoğan, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1979- Bengü, Türk şarkıcı
1979- Grafite, Brezilyalı futbolcu
1982- Marco Amelia, İtalyan futbolcu
1984- Engin Atsür, Türk basketbolcu
1986- Selen Seyven, Türk dizi, tiyatro ve sinema oyuncusu
2 Nisan – Ölenler
1791- Mirabeau, Fransız siyasetçi
1872- Samuel Morse, ABD'li kaşif
1891- Ünlü devlet adamı ve tiyatrosever Sadrazam Ahmet Vefik Paşa öldü.
( Batılı anlamda tiyatronun yerleşmesi için çalışan Ahmet Vefik Paşa, 1823 yılında doğdu. "Tarih Felsefesi", "Türk Şeceresi", "Kısa Osmanlı Tarihi" gibi eserleri yazdı. Moliere'den Türkçe'ye kazandırdığı "Zor Nikah" ve "Zoraki Tabib" en beğenilen eserlerindendi. )
1923- Topal Osman, Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın Giresunlulardan oluşan muhafız kıtasının komutan
1948- Sabahattin Ali, Yazar
1953- Hugo Sperrle, Alman mareşal
1966- C. S. Forester, İngiliz yazar
1974- Georges Pompidou, Fransa cumhurbaşkanı
1987- Buddy Rich, ABD'li müzisyen
1992- Necdet Evliyagil, Türk şair ve milletvekili
2003- Edwin Starr, ABD'li şarkıcı
2004- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesi, Sürekli Basın Kartı sahibi Ferhan Devekuşuoğlu,72 yaşında.
2005- Katolik dünyasının ruhani lideri Papa 2. Jean Paul, 84 yaşında.
( İlk Polonyalı Papa olan Jean Paul 13 Mayıs 1981'te Mehmet Ali Ağca'nın suikast girişiminde yaralanmıştı. )
2005- Eski Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanlarından İhsan Topaloğlu, 90 yaşında.
( 1965-1972 yıllarında CHP Giresun Senatörlüğü,1971'de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yaptı. )
2007- Ömer Abuşoğlu, Türk siyasetçi
2008- Yakup Satar, Türk İstiklal Madalyası sahibi son İstiklal Savaşı gazisi
2012- Neslişah Sultan, son Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin’in ve son halife Abdülmecit’in torunu
2016- Gallieno Ferri, İtalyan çizgi roman sanatçısı ve illüstratör
GÜNÜN ÖNEMİ
Dünya Otizm Farkındalık Günü
-
Tarihte Bugün...
3 NİSAN
1043- Günah Çıkartıcı Aziz Edward İngiltere kralı olarak taç giydi.
1559- İtalya Savaşı'nı bitiren barış anlaşması imzalandı.
1879- Sofya, Bulgaristan Prensliği'nin başkenti ilan edildi.
1906- Lumière Kardeşler renkli fotoğrafı icat etti.
1922- Josef Stalin ilk Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri oldu.
1930- Kadınlara, seçme ve seçilme hakkı tanıyan Yeni Belediye Yasası alkışlarla kabul edildi.
1937- 1961'e kadar, Türkiye'nin tek demir-çelik üreticisi olarak kalan Karabük Demir Çelik Fabrikaları'nın temeli Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatı ile dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından, Zonguldak'ın Karabük köyünde atıldı.
1948- ABD Başkanı Harry Truman, ekonomik yardımları içeren Marshall Planı'nı imzaladı.
1951- İstanbul'da bir kumarhanede yakalanan Büyük Doğu dergisinin sahibi Necip Fazıl Kısakürek 30 lira para cezasına çarptırıldı.
1952- Radyo ücreti ödeme süresi sona erdi. 3 Nisan 1952 gününden sonra başvuranlar 2 lira fazlasıyla 12 lira ödeyeceklerdi. İstanbul'da radyo sayısının 157 bini bulduğu bildirildi.
1952- Yeşilırmak'ın taşması üzerine Amasya sular altında kaldı. 50 kadar ev yıkıldı, binlerce hayvan da telef oldu.
1954- Adana'da, THY 'na ait bir uçak düştü, 25 kişi öldü. Kazada arkeolog, felsefeci ve siyaset adamı Remzi Oğuz Arık da 55 yaşında yaşamını yitirdi.
1960- Moskova'da Bolşoy Tiyatrosu'nda sahneye çıkan opera sanatçısı Leyla Gencer, Verdi'nin La Traviata adlı yapıtında büyük başarı kazandı.
1963- Eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar 30 Mart'ta Kayseri Cezaevi'nde başladığı açlık grevini bıraktı.
1963- 27 Mayıs, "Hürriyet ve Anayasa Bayramı" ilan edildi.
( Adalet Partisi Genel Başkanı Ragıp Gümüşpala, "oy vermekle 27 Mayısçıları tasvip etmedik. 27 Mayıs ilkelerini kabul ettik" dedi.)
1968- 308 üniversite öğretim üyesi Kuzey Atlantik Antlaşma Örgütü (NATO) ile ilişkilerin yeniden ele alınmasını istedi.
1972- Ankara Sıkıyönetim Komutanı Semih Sancar, sıkıyönetim savcılarını eleştiren Cumhuriyet Halk Partisi'ne cevap verdi. Sancar, sıkıyönetim savcılarının aşırı sağın temsilcileri oldukları suçlamalarını reddetti.
1975- 23 yaşındaki Sovyetler Birliği yurttaşı Anatoli Karpov dünya santranç şampiyonluğu karşılaşmasında ABD'li usta Robert Ficher'ın oyuna çıkmaması üzerine ünvanı kazandı.
(Anatoli Yevgenyeviç Karpov Rus satranç büyükustasıdır. 1975-1985 yılları arası dünya satranç şampiyonu olmuştur. 1975 yılında Bobby Fischer'in kendisiyle oynamayı reddetmesi üzerine dünya satranç şampiyonu olmuş, ancak bu unvanı hakettiğini daha sonraki oyunlarda ve maçlarında göstermiştir. 1985'de Garri Kasparov'a yenilerek unvanını kaybetmiştir. Çok güçlü savunma oyunu tarzıyla bilinir.)
1975- İnönü Üniversitesi, Malatya’da kuruldu.
1981- 1981 Kosova protestoları bastırıldı, birçok kişi yaralandı veya yaşamını yitirdi.
1984- Çankırı'da ayetli bayrakla karşılanan Başbakan Turgut Özal hakkında açılan soruşturma düştü.
1986- IBM ilk laptop bilgisayarlarını tanıttı.
1990- Siirt'in Batman ilçesinde 15 bin esnafın katıldığı kepenk kapatma eylemine güvenlik güçleri müdahale etti. Kepenkleri balyozlarla açtı.
1992- Ankara'nın Çankaya ilçesi kaymakamlığına vekil olarak atanan Azize Düşer, Türkiye'nin ilk kadın kaymakamı oldu.
1996- Theodore Kaczynski yakalandı.
1997- Aydın Doğan Roman Ödülü'nü "Romantik Bir Viyana Yazı" adlı eseriyle Adalet Ağaoğlu kazandı.
2000- 1992-1995 arasındaki savaş sırasında soykırımla suçlanan Sırp Momcilo Krajisnik tutuklandı. Momcilo Krajisnik Bosnalı Sırp lider Radovan Karadziç'in sağ koluydu.
2001- Amerikan doları bir günde yüzde 11,41 değer kazandı.1 Amerikan doları,1 milyon 220 bin liraya yükseldi. Devalüasyon yüzde 77.
2002- Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) "Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme" kabul edildi.
2002- Bakanlar Kurulu'nun, İdare Mahkemesi'nin kapatma kararı aldığı Normandy (Eurogold) Firması'nın Bergama Ovacık Altın Madeni'nde faaliyetini sürdürmesine karar verdiği maden yeniden açıldı.
2002- İsrail askerleri Batı Şeria'daki Cenin kenti ve Nablus'un Salfit kasabasına da girdi. Böylece Ramallah, Kalkşya, Beytüllahim, Tulkarim ve Beyt Calla ile beraber 350 bin Filistinli, İsrail denetimine alındı.
2003- Kuzey Irak'ta İranlı kameraman Kaveh Gülistan, mayına basarak öldü. Üç yıldır BBC için çalışan Kaveh Gülistan Pulitzer ödüllü bir gazeteciydi.
2003- Fransa'da toplu taşıma sektöründe çalışanlar, hükümetin emeklilik düzenlemelerini protesto için uyarı grevine gitti. Greve öğretmenler ve telefon şirketi çalışanları da katıldı. Paris'te 150 bin kişi hükümeti protesto için sokağa çıktı.
2004- Kıbrıs'ta Rum ve Türk şairler bir araya gelip İngilizce ortak şiir yazdı. Şiir referanduma evet çağrısı yapıyor.
2005- Irak'ta geçici hükümetin Sanayi Bakanı olan Sünni Arap Hacim el Hassani meclis başkanlığına seçildi. Hassami, ABD ordusunun Felluce saldırısını sert bir şekilde eleştirmişti.
2006- Irak'ta Kürt yazar Kemal Kerim serbest bırakıldı. Kerim Mesut Barzani'yi yolsuzluk ve Rus casusluğuyla suçladığı için 18 ay hapse mahkum edilmişti.
2006- 11 Eylül saldırılarıyla ilgili olarak ABD'de yargılanan tek kişi olan Fas asıllı Fransız Zekeriya Musavi için mahkeme, akıl sağlığının yerinde ve yargılamak için uygun olduğuna karar verdi.
2007- Fransa'da hızlı tren, deneme sürüşünde saatte 574,8 km hıza erişerek dünya rekoru kırdı.
2010- Apple, iPad olarak adlandırılan tablet bilgisayarların ilk serisini piyasaya sürdü.
3 Nisan – Doğanlar
1245- III. Philippe, Fransa kralı
1639- Alessandro Stradella, İtalyan besteci
1770- Teodoros Kolokotronis, Yunan mareşali
1783- Washington Irving, ABD'li yazar, denemeci, biyografi yazarı ve tarihçi
1881- Alcide De Gasperi, İtalya Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı, devlet adamı ve politikacı
1893- Leslie Howard, İngiliz aktör
1894- Neva Gerber, ABD'li oyuncu
1915- İhsan Doğramacı, Iraklı Türkmen, ilk YÖK başkanı, doktor ve akademisyen
1921- Darío Moreno, Yahudi asıllı Türk söz yazarı ve şarkıcı
1922- Doris Day, ABD'li oyuncu ve yapımcı
1924- Marlon Brando, ABD'li oyuncu
1927- Fethi Naci, Türk yazar ve eleştirmen
1930- Helmut Kohl, Alman siyasetçi ve devlet adamı
1934- Jane Goodall, İngiliz primatolog, etolog ve antropolog
1935- Ahmet Yüksel Özemre, ilk Türk atom mühendisi, akademisyen ve yazar
1948- Jaap de Hoop Scheffer, Hollandalı siyasetçi
1958- Alec Baldwin, ABD'li oyuncu
1961- Eddie Murphy, ABD'li oyuncu ve komedyen
1962- Sophie Moressée-Pichot, Fransız eskrimci ve modern pentatloncu
1963- Criss Oliva, ABD'li müzisyen
1972- Sandrine Testud, Fransız tenisçi
1978- Matthew Goode, İngiliz oyuncu
1978- Tommy Haas, Alman tenisçi
1978- Ceynur Türk Şarkıcı
1982- Fler, Alman şarkıcı
1982- Cobie Smulders, Kanadalı oyuncu
1984- Maxi López, Arjantinli futbolcu
1985- Jari-Matti Latvala, Fin Dünya Ralli Şampiyonası pilotu
1985- Leona Lewis, İngiliz şarkıcı
1986- Amanda Bynes, ABD'li oyuncu
1992- Yuliya Efimova, Rus yüzücü
3 Nisan – Ölenler
1617- John Napier, İskoçyalı matematikçi
1882- Jesse James, Amerikalı haydut
1897- Johannes Brahms, Alman besteci
1932- Wilhelm Ostwald, Alman kimyacı, Nobel Kimya Ödülü sahibi
1950- Kurt Weill, Alman besteci
1954- Remzi Oğuz Arık, Türk arkeolog, yazar ve siyaset adamı
1956- Erhard Raus, Nazi Almanyası'nda asker
1982- Warren Oates, ABD'li aktör
1990- Sarah Vaughan, ABD'li şarkıcı
1991- Graham Greene, İngiliz yazar
2000- Terence McKenna, ABD'li yazar ve filozof
2002- Bogaziçi Üniversitesi'nin kurucu rektörü ve üniversitenin Tarih Bölümü'nün ilk başkanı Prof. Dr. Abdullah Kuran,75 yaşında.
2015- Kayahan, Türk pop şarkıcısı, besteci ve söz yazarı
2016- Cesare Maldini, İtalyan futbolcu
GÜNÜN ÖNEMİ
- Van'ın Çaldıran ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
- Van'ın Saray ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
-
Tarihte Bugün...
4 NİSAN
1581- Francis Drake dünya turunu tamamladı ve I. Elizabeth tarafından şövalyelikle ödüllendirildi.
1814- Napolyon tahtından ilk defa çekildi.
1905- Hindistan'daki depremde yaklaşık 370.000 kişi hayatını kaybetti.
1929- Ceza Mahkemeleri Usulü Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
( Yeni Kanun Alman Ceza Mahkemeleri Usulü Kanunu temel alınarak hazırlandı. Kamu karşısında sanığın hukukunu güçlendiren yeni düzenlemeler getirildi. Vali, kaymakam ve nahiye müdürleri hakkında kovuşturma yapılmasının Memurin Muhakematı Kanunu'na tabi olmasına ilişkin eski hüküm bu kanunda değiştirildi.)
1936- Polis, evleri tek tek dolaşarak, halktan soyadı almakta acele edilmesini istedi.
1941- Irak'da eski başbakan Raşit Ali bir darbeyle iktidarı ele geçirdi.
1948- Şeref Stadı'nda oynanan Beşiktaş-Fenerbahçe futbol maçı 3-2 Fenerbahçe üstünlüğüyle sürerken maçın bitimine 6 dakika kala Beşiktaşlı bir idareci hakemin üzerine yürüdü, bir diğeri de hakemi tokatladı. Taraftarın sahaya girmesi ve az sayıdaki güvenlik gücünün olaylara seyirci kalması nedeniyle kavga büyüdü, maç yarıda kesildi.
1949- NATO kuruldu. 12 ülke Washington'da Kuzey Atlantik Antlaşma Örgütü, NATO'yu kuran anlaşmayı imzaladı.
1950- Türkiye'ye Marshall yardımından 30 milyon dolarlık tarım aracı verildi.
1951- Necip Fazıl Kısakürek kumar oynadığı gerekçesiyle 30 lira para cezasına çarptırıldı.
1953- Türk Deniz Kuvvetlerine bağlı Dumlupınar denizaltısı, NATO manevralarından dönerken Çanakkale Boğazı'nda Naboland adlı İsveç gemisiyle çarpışarak battı. 81 Türk denizcisinin şehit
olduğu bu gün, ''Deniz Şehitlerini Anma Günü'' ilan edildi.
!!! TCG Dumlupınar, 4 Nisan 1953 günü I. İnönü denizaltısı ile Akdeniz’deki NATO tatbikatından dönerken 81 kişilik mürettebatı ile batan Türk denizaltısıdır.
3 Nisan'ı 4 Nisan'a bağlayan gece su üstünden seyrederken, saat 2:10 sularında Çanakkale boğazı Nara Burnu açıklarında Naboland adlı bir İsveç yük gemisiyle çarpıştı.
Naboland, baş torpido dairesinin sancak tarafından Dumlupınar'a çarpmıştı. Çarpışmanın şiddetiyle Dumlupınar'ın güvertesinde bulunan 8 kişi denize düştü. 8 kişiden 2 si pervaneye takılarak, biri boğularak yaşamını yitirdi.
Olay yerine ilk olarak Gümrük Motoru geldi. Sağ kalan 5 kişi, Gümrük Motoru tarafından Çanakkale'ye götürülerek hastaneye yatırıldı.
Denizaltı öylesine hızlı batmıştı ki geminin içindeki 81 kişiden yalnızca 22'si kıç torpido dairesine sığınabilmişti. Burada mahsur kalan 22 kişi battı şamandırasını su yüzüne fırlattılar.
Güneşin doğmasıyla birlikte civarda dolaşan balıkçı tekneleri tarafından şamandıra görüldü. Gümrük Motoru derhal şamandıranın yanına geldi. Gümrük Motorunun ikinci çarkçısı Selim Yoludüz, şamandıradaki ahizeyi kaldırarak ve "Alo" diyerek cevap bekledi. Denizaltıdan cevap veren Astsubay Selami Özben, elektriğin kesik olduğunu, geminin sancak tarafına 15 derece yatık olduğunu, kıç torpido dairesinde 22 kişi olduklarını bildirdi.
Selim Yoludüz, Kurtaran gemisinin geleceğini söyledi. Saat 11:00 sularında Kurtaran olay yerine geldi. 72 saat boyunca çalışmalar durmaksızın sürdü. Fakat boğazdaki şiddetli akıntı nedeniyle çalışmalar sonuçsuz kalıyordu. Artık denizaltıdakiler için umutlar kesilmişti...
Denizaltıda şehit olan 81 kişi her yılın 4 Nisan günü anılır. !!!
1955- Türk-Lübnan resmi görüşmeleri sona erdi. Yayımlanan ortak bildiride Ortadoğu'da barış ve istikrarın sağlanabilmesi için Türk-Arap işbirliğinin kaçınılmaz olduğu belirtildi.
1956- Yazar Ernest Hemingway'in oğlu Patrick İstanbul'a geldi ve İstanbul'da yakalayacağı büyük bir balığı "İhtiyar Adam ve Deniz" filminde kullanacağını açıkladı.
1958- 3 bin nükleer karşıtı protestocu Londra'dan Aldermaston'daki Atom Silahları Araştırma Kuruluşu'na doğru yürümeye başladı.
1959- Deniz Kuvvetleri Komutanı Koramiral Fahri Korutürk, NATO'nun Karadeniz'deki herhangi bir savaşın yönetimi ve sorumluluğunu Türkiye'ye verdiğini açıkladı.
1962- Fakir Baykurt'un aynı adlı romanından sinemaya uyarlanan "Yılanların Öcü" adlı filmine izin çıktı.
(Mart 1962'de Sansür Kurulu tarafından muzır propaganda yapıldığı gerekçesiyle yasaklanmıştı. Yapımcı karara itiraz etti, İçişleri Bakanı Ahmet Topaloğlu da kuruldan filmi bir defa daha incelemesini istedi. Filmi ikinci defa inceleyen Sansür Kurulu hiçbir değişiklik yapılmadan oy birliği ile filmin seyredilmesine izin verdi.)
1964- Kıbrıs'ta Makarios 1960 Zürich ve Londra antlaşmalarını tek yanlı olarak feshetti.
(Ankara, Makarios'un tek yanlı fesih kararını tanımadığını açıklarken, antlaşmaların taraftarları İngiltere ve Yunanistan'a birer nota verdi.)
1968- ABD'li sivil haklar savunucusu Martin Luther King, Memphis'te uğradığı suikastta öldü.
1969- Hazine partilere yardımı kesti. Bunun üzerine Cumhuriyet Halk Partisi "Halktan Yardım" kampanyası açtı. İsmet İnönü CHP'ye 5 bin lira verdi.
1972- Anayasa Mahkemesi raportörleri Cumhuriyet Halk Partisi'nin idamlarla ilgili itirazının reddini istedi.
1973- 11 Eylül 2001'deki saldırılar sonucu yıkılan Dünya Ticaret Merkezi açıldı. Temelleri 1966'da atılan, inşaatına 1968'de başlanılan ve 37 milyon dolara mal olan binanın mimarı Minuori Yamasaki idi.
1973- Cumhuriyet Halk Partisi'nde Ecevit'le anlaşmazlığa düşen Kamil Kırıkoğlu'nun istifasıyla boşalan genel sekreterliğe Orhan Eyüboğlu getirildi.
1973- Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği ile THY bürosu, iki Ermeni terörist grubunun saldırısına uğradı. Olayda can kaybı olmadı.
1975- Microsoft şirketi Bill Gates ve Paul Allen ortaklığında kuruldu.
1976- TRT, Eurovizyon Şarkı Yarışmasında Yunanlı şarkıcının gösterimini sansürledi. Yunan şarkıcı sahneye çıktığında TRT yayını keserek, Rüçhan Çamay'ın söylediği " Memleketim " adlı şarkıyı dinletti.
1979- Pakistan devrik Başbakanı Zülfikar Ali Butto asılarak idam edildi.
1981- Ortadoğu gazetesi yazarı İsmail Gerçeköz İstanbul'da öldürüldü.
1981- Görev süresi biten Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk veda mesajı yayımladı ve Çankaya Köşkü'nden törenle ayrıldı.
1984- Türk Milli Futbol Takımı Macaristan'la 28 yıl sonra maç yaptı: Macaristan 6 - Türkiye 0.
1984- İthal sigaralar piyasaya çıktı.
1985- Balıkesir'de eğitim uçuşu yapan bir uçak, Marangozlar Sitesi'ne düştü. Uçağın iki pilotu ile 14 kişi öldü, 21 kişi yaralandı.
1985- Şırnak'ta teröristler, sağlık ekibine ateş açtı. Saldırıda beş görevli şehit oldu.
1988- Bodrum Belediye Başkanı Cevat Bilkiç "Artık yerli turist Bodrum'a gelmesin" dedi.
1988- 7. Uluslararası İstanbul Sinema Günleri'nde iki filmin gösterilmesi müstehcenlik ve İslam'a aykırılık nedeniyle yasaklandı.
1991- Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) yasasında yapılan değişiklikle özel üniversitelere şartlı izin verildi.
1993- Rusya'daki havuzundan ikinci kez kaçan beyaz balina "Aydın", Akçakoca açıklarında görüldü.
1997- Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş bir kalp krizi sonucu Ankara'da öldü.
1997- Politikaya atılan kadınları desteklemek amacıyla bir grup kadının öncülüğünde "Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği" (KADER) kuruldu.
1997- İçişleri Bakanı Meral Akşener gece yarısı Emniyet Genel Müdürlüğü'nü basarak Hakkari Valisi Kemal Çelik'i genel müdürlük koltuğuna oturttu.
2000- Avrupa Konseyi üyesi Arnavutluk da idam cezasını kaldıran 6.Protokol'ü imzaladı. Türkiye Protokole imza atmayan tek Konsey üyesi.
2001- Kürt yazar Mehmet Uzun, yargılandığı davada ilk celsede beraat etti. Uzun "Aşk Gibi Aydınlık, Ölüm Gibi Karanlık" adlı kitabında PKK propagandası yaptığı iddiasıyla yargılanıyordu.
2001- Yargıtay 6. Ceza Dairesi, İtalya'dan Türkiye'ye iade edilen terörist Mehmet Ali Ağca'nın gasp suçundan 7 yıl, 2 ay ağır hapis cezasına mahkum edildiği kararı onadı.
2001- Helsinki İnsan Hakları İzleme Komitesi (Human Rıghts Watch-HRW) hükümete 23 sayfalık bir rapor sundu. Raporda 19 Aralık'taki cezaevi operasyonunda kasıtlı adam öldürme, işkence ve tecavüz olduğu, ölüm oruçlarına seyirci kalındığı belirtiliyor.
2002- PKK (Kürdistan İşçi Partisi) birçok Avrupa ülkesinde, yasaklanmasının ardından 5. Kongresinde kendisini feshetti. Adını KADEK (Kürdistan Demokratik ve Özgürlük Kongresi) olarak değiştirdi. Abdullah Öcalan KADEK'in de lideri.
2002- Angola hükümeti ve muhalefet örgütü UNITA, 30 yıldan fazla süren iç savaşı sona erdirmek için ilk adım olarak ateşkes anlaşması imzaladı.
2003- Yargıtay 8. Ceza Dairesi, Manisalı gençlere işkence yapan 10 polisin 60 ila 130 ay arasındaki cezalarını oybirliği ile onayladı. Türkiye'de işkenceye verilen en ağır cezalar oldu.
2004- Almanya Alevi Kadınlar Birliği, "25 Dilde Kadın Türküsü" adıyla festival düzenledi. Konserde 500 kadın aynı anda saz çalarken 300 kadın şarkı söyledi.
2004- Konyaspor Teknik Direktörü Tevfik Lav, Manisa yakınlarında geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetti.
2005- Kırgızistan'da Devlet Başkanı Askar Akayev istifa etti.
( Kırgızistan'da 24 Mart'ta sivil darbe olmuş, Akayev ülkesini terk etmişti. Ancak görevini bırakmadığı için iktidarı ele geçiren muhalefetin eli kolu yasal olarak bağlanmıştı. )
2005- Şırnak'ta dokuz terörist ölü ele geçirildi.
2006- Muhafazakar körfez ülkesi Kuveyt'te, kadınlar ilk kez oy kullandı. Yapılan seçimde sekiz kadın aday da yarıştı. Selimiye'de seçmenin yüzde 60'ı kadın.
2006- Fransız öğrenci birlikleri ve sendikalar genel greve gitti. Gençlerin iş hayatlarının ilk iki yılında gerekçesiz tazminatsız atılmalarına izin veren iş yasasını protesto ediyorlar.Ülke çapında 2 milyon kişi 200 kadar yürüyüş düzenledi.
2006- 4 Nisan Mayın Bilincini Geliştirme Günü kapsamında ilk kez eylemler yapıldı. Gün BM tarafından 8 Aralık 2005 tarihinde ilan edilmişti.
2010- TRT'nin Arapça kanalı TRT El Arabia yayına başladı.
2017- Suriye İdlip kentine bağlı Han Şeyhun kasabasına rejim uçakları kimyasal bombalar attı. 100'den fazla sivil hayatını kaybetti.
( Muhaliflere bağlı İdlib Sağlık Müdürlüğü, saldırıda 100 kişinin öldüğünü ve 400’den fazla kişinin yaralandığını açıkladı. Kullanılan gazın Sarin gazı olma ihtimali üzerinde duruluyor.
İlk saldırının ardından yaralıların taşındığı hastane havadan vuruldu. İdlib'deki Al Jazeera muhabiri, ilk saldırının ardından savaş uçaklarının bu kez yaralıların tedavi gördüğü bir hastane ve sivil savunma teşkilâtına ait bir binayı vurduğunu bildirdi. )
4 Nisan – Doğanlar
186- Caracalla, Roma imparatoru
1802- Dorothea Dix, ABD'li toplumsal reformcu ve hümanist
1835- John Hughlings Jackson, İngiliz nörolog
1846- Comte de Lautréamont, Fransız yazar
1858- Remy de Gourmont, Fransız şair
1884- Isoroku Yamamoto, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri Birleşik Filosu'nun Başkomutanı
1913- Muddy Waters, ABD'li müzisyen
1914- Marguerite Duras, Fransız yazar
1915- Lars Ahlin, İsveçli yazar
1920- Éric Rohmer, Fransız yönetmen
1928- İlhami Soysal, Türk gazeteci ve yazar
1932- Andrei Tarkovsky, Rus yönetmen
1932- Anthony Perkins, Amerikalı oyuncu
1944- Toktamış Ateş, Türk siyaset bilimi profesörü ve yazar
1945- Daniel Cohn-Bendit, Fransız politikacı ve aktivist
1952- Gary Moore, İrlandalı gitarist ve Thin Lizzy grubunun üyesi
1953- Fahriye Güney, Türk şair, yazar ve Rumeli halk sanatçısı
1957- Aki Kaurismäki, Fin yönetmen
1960- Hugo Weaving, Nijerya doğumlu, İngiliz asıllı Avustralyalı aktör
1963- Nuri Adıyeke, Girit asıllı Türk Osmanlı Dönemi tarihçisi
1965- Robert Downey, Jr., ABD'li aktör
1970- Yelena Yelesina, Rus yüksek atlamacı
1967- Hakan Bilgin, Türk oyuncu
1970- Barry Pepper, ABD'li oyuncu
1970- Çağan Irmak, Türk yönetmen
1976- Emerson Ferreira da Rosa, Brezilyalı futbolcu
1976- Pattie Mallette, Kanadalı şarkıcı Justin Bieber'ın annesi
1979- Heath Ledger, Oscar adayı olmuş Avusturalyalı oyuncu
1983- Ben Gordon, ABD'li basketbolcu
1984- Arkady Vyatchanin, Rus yüzücü
1985- Rudy Fernández, İspanyol basketbolcu
1986- Aiden McGeady, İrlandalı futbolcu
1991- Jamie Lynn Spears, ABD'li aktris ve şarkıcı
1992- Alexa Nikolas, ABD'li aktris
1992- Christina Metaxa, Kıbrıslı Rum şarkıcı
1996- Austin Mahone, ABD'li pop şarkıcısı
4 Nisan – Ölenler
1617- John Napier, İskoçyalı matematikçi ve logaritmanın mucidi
1774- Oliver Goldsmith, İrlandalı yazar, şair
1841- William Henry Harrison, ABD'li asker ve 9. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı
1870- Heinrich Gustav Magnus, Alman kimyacı ve fizikçi
1878- Richard Brewer, ABD'li kovboy ve kanun kaçağı
1919- William Crookes, İngiliz kimyacı ve fizikçi
1923- John Venn, İngiliz matematikçi
1929- Karl Benz, Alman makine mühendisi ve motor tasarımcısı
1931- André Michelin, Fransız mühendis ve sanayici
1932- Wilhelm Ostwald, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1941- Emine Nazikeda, Sultan Mehmed Vahdettin Han eşi ve Baş Kadınefendi
1943- II. Carol, Romanya Kralı (1930 - 1940 yılları arasında
1968- Martin Luther King, Jr., Afrikalı-Amerikalı Baptist papaz ve Amerikan yurttaş hakları hareketi önderi ve Nobel Barış Ödülü sahibi
1979- Zülfikar Ali Butto, Pakistan başbakanı
1983- Gloria Swanson, ABD'li aktris
1986- Simone de Beauvoir, Fransız yazar ve düşünür
1991- Max Frisch, İsviçreli yazar
1992- Muammer Hacıoğlu, Türk şair
1997- Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş vefat etti.
2004- Konyaspor Teknik Direktörü Tevfik Lav, Manisa yakınlarında geçirdiği trafik kazasında öldü.
2007- Ayhan Yetkiner, Türk gazeteci
2007- Bob Clark, ABD'li film yönetmeni
GÜNÜN ÖNEMİ
- NATO Günü
- Mayın Bilinci Geliştirme Günü
- Deniz Şehitlerini Anma Günü
- Dünya Sokak Hayvanları Günü
-
Tarihte Bugün...
5 NİSAN
1453- Fatih Sultan Mehmet'in donanması, İstanbul sularına geldi.
1614- Pocahontas ile John Rolfe evlendi. Powhatan adlı Kızılderili kabilesinin reisinin kızı, İngilizlere esir düşünçe tütün yetiştiricisi Rolfe ile tanışmıştı.
1804- Kayıtlara geçen ilk meteor, İskoçya'ya düştü.
1897- Yunanistan ile Osmanlı Devleti arasında, Otuz Gün Savaşı olarak adlandırılan savaş başladı
1925- Kahramanmaraş, İstiklal Madalyası aldı.
1925- Şeker fabrikalarının kurulmasına ilişkin kanun çıktı.
1930- Hindistan'da 300 millik yürüyüşünü tamamlayan Mahatma Gandhi, Dandi sahiline ulaştı.
1936- Mississippi'de meydana gelen bir kasırgada 233 kişi öldü.
1941- Anıtkabir için açılan proje yarışması sonuçlandı; Emin Onat ve Orhan Arda'nın teklif ettikleri proje seçildi.
1944- II. Dünya Savaşı: Yunanistan'ın bir kasabasında 270 kişi, Naziler tarafından öldürüldü.
1945- II. Dünya Savaşı: Tito Sovyetler Birliği ile dostluk anlaşması imzaladı.
1946- Missouri zırhlısı, ABD'de ölen Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Münir Ertegün'ün naaşını İstanbul'a getirdi.
1949- Illinois'de bir hastanede çıkan yangında 77 kişi öldü.
1951- Amerika Birleşik Devletleri'nde, atom bombası sırlarını Sovyetler Birliği'ne verdikleri iddiasıyla Julius ve Ethel Rosenberg ölüm cezasına çarptırıldı. Yargılama boyunca suçsuzluklarını tekrarlayan Rosenbergler 19 Haziran 1953'de elektrikli sandalyede idam edildiler.
1956- Amerikalı sanayici Earl Bunting, Türkiye'yi, "Dolar vermezseniz komünist olurum demeyen memleket," olarak tarif etti.
1968- Süleymancılar, Adana müftüsü, daha sonra Kara Ses adıyla tanınan Cemallettin Kaplan'ı ölümle tehdit etti.
1971- Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C) eylemcilerinin kaçırdığı iş adamı Mete Has 400 bin lira fidye karşılığı serbest bırakıldı.
1973- Pierre Messmer, Fransa başbakanı oldu.
1974- 11 Eylül 2001'de düzenlenen saldırı sonucu iki kulesi de yıkılan Dünya Ticaret Merkezi binası açıldı. Yapımına 1970'te başlanan ve 37 milyon dolara mal olan binanın mimarı Minuori Yamasaki idi.
1983- Cumhuriyet Halk Partisi'nin eski genel başkanı Bülent Ecevit'e nihayet yurtdışına çıkış izni verildi. Böylece, Ecevit Sosyalist Enternasyonal toplantısı için Portekiz'e gidebildi.
1984- Cidde-Şam seferini yapan bir yolcu uçağı Suriye uyruklu bir hava korsanı tarafından kaçırılarak Yeşilköy'e indirildi.
1987- 12 Eylül 1980'den 1987'ye kadar 14 bin kişinin yurttaşlıktan çıkarıldığı açıklandı. Yurttaşlık haklarını yitirmemek için 26 bin kişiye de yurda dön çağrısı yapıldı.
1991- İstanbul'da Irak Konsolosluğu önünde protesto gösterisi yapan gruba binadan ateş açıldı. 2 gösterici öldü.
1991- Irak sınırına yığılan 250.000 Kürt sığınmacı Türkiye topraklarına geçti.
1992- Bosna-Hersek hükümeti bağımsızlığını ilan etti.
1993- Başbakan Süleyman Demirel, "Türkiye'ye trilyonu ben getirdim, şimdi de katrilyonu hediye ediyorum" dedi.
1994- 5 Nisan Ekonomik Önlemler Paketi uygulamaya konuldu. Türk lirası yüzde 38,8 oranında devalüe edildi.. Dolar 32 bin 53 lira oldu.
1996- Türkçe ve Ermenice yayımlanan Agos gazetesinin ilk sayısı çıktı.
1998- Japonya'daki Şikoku ve Honşu adalarını birbirine bağlayan, dünyanın en uzun asma köprüsü hizmete açıldı.
1999- Bingöl Valisi Süleyman Kamçı'ya bombalı saldırıda bulunuldu. Olayda bir kişi öldü, 20 kişi yaralandı. İntihar saldırısını gerçekleştiren terörist parçalanarak öldü.
2000- Türkiye Yayıcılar Birliği tarafından verilen 'Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü'nü "Mehmedin Kitabı"nın yazarı Nadire Mater, Bilim ve Sosyalizm Yayınları'nın editörü Süleyman Ege ve 48 yıllık kitapçı Salih Zeki Uluarslan aldı.
2000- Leeds United takımı UEFA kupası için Galatasaray'la karşılaşmak üzere İstanbul'da. Galatasaray taraftarları, kız arkadaşlarına laf attığı gerekçesiyle Leeds United taraftarlara saldırdı. Olayda iki İngiliz öldü.
2001- 43 ülkeden 105 yazarın katılımıyla gerçekleşen "Edebiyat Ekspresi Avrupa" İstanbul Sirkeci Garı'nda yolculuğunu tamamladı. Etkinliğe katılan yazarlar bir de kitap hazırladı. Avrupa kültürünün geleceği üzerine görüşler içeren kitap 43 dilde yayımlandı.
2002- Alice in Chains grubunun solisti Layne Staley aşırı doz dan öldü.15 gün sonra evinde bulunduğunda cesedi tanınmaz haldeydi. Yapılan otopsiyle cesedi ve ölüm sebebi tanımlanabilmiştir. Ölümü Kurt Cobain ile aynı güne denk düşmektedir.
2003- Savaş karşıtı eylemlerde İstanbul'da kadınlar 'Iraklı kız kardeşlerimizle 1000 kadın buluşması' eylemini gerçekleştirdi. 197 imzalı' Savaşa Karşı Şairler Bildirisi'de İstanbul ve Ankara'da eylemlerle okundu.
2004- Irak'ta Şii Lider Mukteda Sadr oturma eylemi başlattı. Basra, Necef ve Kufe'de kamu binalarını Sadr yandaşları işgal etti. ABD,'haydut' ilan ettiği Mukteda Sadr için tutuklama emri verdi.
2005- "Pulitzer Gazetecilik, Edebiyat, Drama ve Müzik" ödülleri açıklandı.
( "Acil Fotoğraf" dalında ödüllerden birini Murad Sezer aldı. Associated Press adına çalışan Murad Sezer, Felluce'de ölen arkadaşlarına dua eden ABD askerlerini görüntülemişti. )
2006- İstanbul'u yeniden şekillendirecek "üç İstanbul" projesi altı yabancı mimar arasından Irak asıllı İngiliz Zaha Hadid ile Malezyalı Ken Yeang'a verildi."İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, "Türkiye'de bu kategoride proje yapacak mimarlar yok" dedi.
2006- Erzurum'da köylülerin üzerine biber gazı sıkan polisler hakkında soruşturma başlatıldı. İçme suyu sorunlarını anlatmak için 4 Nisan günü Valiliğe gelen Yanıkkavak köylülerine polis biber gazı sıkmıştı.
2009- Türkiye'de Sağlık Bakanlığı, 40 işçinin slikozis hastalığından ölmesinin ardından, kot taşlama için kullanılan insan sağlığına zararlı maddelerin kullanımını yasakladı.
5 Nisan – Doğanlar
1588- İngiliz filozof Thomas Hobbes.
1622- Vincenzo Viviani, İtalyan matematikçi ve bilim adamı
1876- Behiç Erkin, Türk asker, siyasetçi ve diplomat
1898- Ömer Asım Aksoy, Türk dil bilimci
1899- Alfred Blalock, ABD'li bilim adamı ve hekim
1900- Amerikalı sinema oyuncusu Spencer Tracy.
1908- Herbert von Karajan, Austuryalı müzisyen
1908- Bette Davis, Amerikalı oyuncu
1916- Gregory Peck, Amerikalı oyuncu
1920- Arthur Hailey, ABD'li yazar
1923- Nguyen Van Thieu, Vietnamlı asker ve siyaset adamı
1923- Ernest Mandel, Belçikalı marksist teorisyen
1925- Sadri Alışık, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1926- Süleyman Seba, BJK başkanlığı da yapmış olan Türk iş adamı
1926- Ömer Faruk Akün, Türk yazar ve akademisyen
1926- Roger Corman, ABD'li yönetmen
1929- Hugo Claus, Flaman romancı, şair, oyun yazarı, ressam ve film yönetmeni
1928- Haldun Dormen, Türk tiyatrocu
1929- Ivar Giaever, Norveçli fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi
1933- Feridun Buğeker, Türk milli futbolcu
1937- Colin Powell, Amerikalı politikacı
1942- Pascal Couchepin, İsviçreli politikacı
1942- Peter Greenaway, Galli yönetmen, ressam ve roman yazarı
1945- Cem Karaca, Müzisyen ve besteci
1946- Yavuz Turgul, Türk sinema filmi yönetmeni, senarist ve gazeteci
1950- Agnetha Fältskog, İsveçli pop şarkıcısı, besteci ve yapımcı (ABBA)
1951- Nedim Gürsel, Türk yazar
1956- Diamond Dallas Page, ABD'li güreşçi ve aktör
1965- Aykut Kocaman, eski futbolcu, teknik direktör
1968- Barış Özatman, Türk atlet
1970- Aylin Arasıl, Türk oyuncu
1970- Yaşar, Türk müzisyen
1973- Pharrell, ABD'li prodüktör, şarkıcı ve rapçi (The Neptunes)
1976- Fernando Morientes, İspanyol futbolcu
1979- Timo Hildebrand, Alman futbolcu
1980- Thomas Hitzlsperger, Alman futbolcu
1984- Marshall Allman, ABD'li aktör
5 Nisan – Ölenler
1794- Fransız devrimi önderlerinden Georges Jacques Danton, idam edilerek.
1900- 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndaki ''Plevne Direnişi'' ile tanınan Gazi Osman Paşa öldü.
1945- Heinrich Krippel, Avusturyalı heykeltıraş
1964- Douglas MacArthur, ABD'li general
1976- Tayvan Lideri Çan Kay-şek.
( Çin'de Mao'nun liderliğindeki Çin Komünist Partisi'ne karşı mücadele etmiş Komünistler kazanınca Tayvan'a kaçarak burada bir sürgün hükümeti kurmuştu.
1976- Howard Hughes, ABD'li havacı ve iş adamı
1992- Sam Walton, Amerikalı iş adamı
1993- Yazar Feyyaz Kayacan, 74 yaşında öldü.
1994- Amerikalı pop şarıkıcısı, şarkı sözü yazarı ve gitarcı Kurt Cobain, intihar ederek.
( Ölümünün ardından çok söz söylendi, bir marka oldu. Bir kurtarıcı gibi düştüğü bu yeni neslin dünyasında boğulup giden yetenekli bir müzisyenin öyküsüydü onunki.)
1997- Cozy Powell, İngiliz baterist
1997- Amerikalı yazar Allen Ginsberg
1998- Frederick Charles Frank, İngiliz teorik fizikçi
2000- Sinema sanatçısı Hayati Hamzaoğlu vefat etti.
2002- Layne Staley, Amerikalı müzisyen
2005- Saul Bellow, ABD'li yazar
2008- Charlton Heston, ABD'li sinema ve tiyatro oyuncusu
-
Tarihte Bugün...
6 NİSAN
1326- Orhan Bey, kuşatma altında tutulan Bursa'yı Bizanslılardan aldı. Bursa, 1326 -1361 arasında Osmanlılara başkentlik yaptı.
1453- İstanbul Fatih Sultan Mehmet tarafından kuşatıldı.
1814- Napoleon Bonaparte, imparator ünvanını korumasına izin verilerek Elbe adasına sürgün edildi.
1827- İngiliz kimyager John Walker'in icadı olan kibrit İngiltere'de piyasaya sürüldü.
1830- Joseph Smith, Jr. aracılığıyla İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi kuruldu.
1861- Umman Sultanlığı, Zangibar ve Umman olarak ikiye bölündü.
1869- Selüloit'in patenti alındı.
1872- Pertevniyal Lisesi, ''Mahmudiye Rüştiyesi'' adı altında eğitim-öğretime başladı.
1896- İlk modern Olimpiyat Oyunları Atina'da başladı.
( Baron Pierre de Coubertin'in öncülüğünü yaptığı 'Modern Olimpiyat Oyunları', uzun bir aranın ardından anavatanı Atina'da tekrar başladı. Yunanistan'da ortaya çıkan antik olimpiyatların itici gücü dindi. Olimpiyatlar dinsel tören olarak algılanıyordu. Kazanmak, yarışmacının temsil ettiği tanrıları ve onlarla güçlenen tapınak camiasını onurlandırmak anlamına geliyordu.)
1903- Fransız ordusundaki milliyetçilerin Alfred Dreyfuss'ün mahkum olmasını sağlamak üzere sahte belge düzenledikleri ortaya çıkarıldı.
1909- Kaşif Robert E. Peary, Kuzey Kutbu'na giden ilk insan oldu.
( Robert Peary ve Matthew Henson'ın Kuzey Kutbu'na ulaştığı ileri sürüldü. Kayıtlarında titizlik göstermemiş olması ve bazı bilgilerin eksikliği uzmanlar arasında kuşkular yarattı ve Kuzey Kutbu'na ulaşıp ulaşmadığı tartışmalara yol açtı.)
1909- İlk basın şehidi: Serbesti gazetesinde, İttihat ve Terakki Cemiyeti karşıtı yazılar yazan Gazeteci Hasan Fehmi, Galata Köprüsü'nde kurşunlanarak öldürüldü.
1917- ABD, Almanya'ya savaş ilan etti ve I. Dünya Savaşı'na müttefiklerin yanında girdiğini açıkladı.
1920- Anadolu Ajansı kuruldu.
( Heyeti Temsiliye Reisi Mustafa Kemal Paşa, kuruluşunu duyurduğu genelgesinde; AA'nın hiç ödün vermediği ilkelerini de tarihe geçirdi: ''Hızlı, doğru, tarafsız habercilik.'' )
1927- Amerikalı yüzücü Johnny Weissmuller 100 metre mesafede üç stilde üç dünya rekoru kırdı.
1928- Edirne'de gençler "Vatandaş Türkçe Konuş" pankartının yırttıkları iddiasıyla Musevilere saldırdı.
1933- "Güzellik Kraliçesi" Nazire Hanım Fenerbahçe'nin 25. kuruluş yıldönümünde Fenerbahçe-Boçkay maçının başlangıç vuruşunu yaptı.
1938- Avusturya'da tanınmış Yahudiler toplama kampına gönderildi.
1939- İngiltere, Fransa ve Polonya saldırı durumunda yardımlaşma için Paris'te bir antlaşma imzaladı.
1941- Mihver devletleri Yugoslavya'yı işgal etti, Almanlar Yunanistan'a girdi, Türk deniz sınırına kadar Doğu Akdeniz'i savaş bölgesi ilan etti. Bunun üzerine, Türkiye Edirne ve Uzunköprü'de demiryolu köprülerini havaya uçurdu.
1946- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü,"Amerikan savaş gemileri bize ne kadar yakın olurlarsa o kadar iyi olur" dedi.
1947- Birleşmiş Milletler'e bağlı Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kuruldu.
1949- Markopaşa dergisinde yayımlanan "Pamuk Prenses Elizabeth Doğurdu", "Krallar İşi Azıttılar" ve "İki Kadın Aranıyor" başlıklı yazıları nedeniyle İngiltere, Mısır ve İran büyükelçilikleri yazar Aziz Nesin hakkında 6 Nisan 1949 tarihinde dava açtılar.
1953- Türkiye Genç Milli Futbol Takımı dünya üçüncüsü oldu.
1955- Rus casusu olduğu iddiasıyla yargılanan Hayati Karaşahin'e verilen idam cezası, Meclis'den geçti. Karaşahin 18 Nisan'da idam edildi. Aynı gün, Türk Traktör Fabrikaları'nda montajı yapılan ilk 100 traktör, Türkiye Zirai Donatım Kurumu'na teslim edildi.
1955- Devlet Bakanı Mükerrem Sarol'a hakaretten yargılanan Akis dergisi sahibi ve başyazarı Metin Toker 9 ay hapse mahküm oldu.
1956- Tunçbilek Termik Santralı işletmeye açıldı.
1956- Hayat mecmuasının ilk sayısı çıktı.
1960- 4 ildeki Basın Mahkemeleri'nde 18 basın davasına bakıldı. Ulus gazetesi bir ay kapatıldı, sorumlular birer yıl hapse mahkum oldu.
1961- Kurucu Meclis subaylara oy hakkı verilmesini kabul etti.
1962- İdam edilen eski Başbakan Adnan Menderes'in eşi Berrin Menderes, 1962 yılında bugün Başbakan İsmet İnönü'yle görüştü. İnönü, "Bayan Menderes dertli bir hanım. Dertlerini dinlemek görevim," dedi.
1966- Orhan Kemal cezaevinde. Dostları 30. sanat yılı jübilesini yaptı.
1969- MHP'nin yan örgütü Ülkü Ocakları Birliğine bağlı "komandolar" Hacettepe Üniversitesi'nde düzenlenen uluslararası doğum kontrol seminerini bastı.
1969- İstanbul Şehir Tiyatroları sanatçıları "hak yürüyüşü" yaptı.
1970- İktidardaki Adalet Partisi hükümeti, siyasi görüşleri nedeniyle Almanya'da okuyan bazı öğrencilerin burslarını kesti. Berlin Üniversitesi Rektörü, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'dan durumun düzeltilmesini rica etti.
1970- İstanbul Üniversitesi süresiz kapatıldı.
1971- Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C) eylemcilerinin kaçırdığı iş adamı Mete Has 400 bin lira fidye karşılığı serbest bırakıldı.
1971- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon, yıl sonuna kadar 100.000 Amerikan askerinin Vietnam'dan çekileceğini açıkladı.
1972- Ankara'da Kıbrıs Türk Temsilciliği kuruldu.
1972- Anayasa Mahkemesi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam kararlarını usulden iptal etti. TBMM'nin idamları yeniden görüşeceği açıklandı.
1973- Kontenjan Senatörü emekli Amiral Fahri Korutürk 15. turda 365 oyla Türkiye'nin 6. Cumhurbaşkanı seçildi. 25 gün süren cumhurbaşkanı seçme bunalımı Adalet Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi ve Cumhuriyetçi Güven Partisi'nin anlaşmasıyla aşıldı.
1974- Demokratik Parti (DP) Genel Başkanı Ferruh Bozbeyli, TCK 141. ve 142. maddelerinin af kapsamına almasını kınadı. Cumhuriyet Halk Partili (CHP) ve Milli Selamet Partilileri (MSP) eleştirerek, " Siz komünistleri affetseniz de onlar sizi affetmez" dedi.
1976- Avrupa Konseyi'nin Doğayı Koruma Belgesi, Manyas Kuş Cenneti'ne verildi.
1976- Eski Hava Kuvvetleri Komutanı Emin Alpkaya rüşvet aldığı iddiasıyla yargılanmaya başladı.
1978- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doçent Server Tanilli silahlı saldırıya uğradı.
( Aldığı kurşunlardan omuriliği zedelenen Tanilli felç oldu. Server Tanilli 12 Mart darbesi sonrası üniversiteden uzaklaştırılmıştı. Uygarlık Tarihi kitabı nedeniyle yargılanan Tanilli beraat etmiş, üniversiteye dönmüştü. Tanilli, şimdi Fransa'da yaşıyor. )
1979- Türk atlet Veli Ballı, Atina'da düzenlenen uluslararası maratonda birinci oldu.
1979- Türkiye Emekçi Partisi (TEP) Genel Başkanı Mihri Belli'ye silahlı saldırı yapıldı. Ağır yaralanan Belli, kendisini vuran kişinin sağ eylemci Cengiz Ayhan olduğunu söyledi. Saldırıyı, Türkçü İntikam Tugayı'na bağlı Esir Türkleri Kurtarma Ordusu üstlendi.
1979- Ankara Belediyesi çalışanlarının ücretlerini ödeyebilmek için Belediye Hastanesi'ni satışa çıkardı.
1980- Görev süresi sona eren Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Çankaya Köşkü'nden ayrıldı. Yerine Cumhuriyet Senatosu Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil, vekalet etmeye başladı.
1980- Eskişehir 'de DİSK'in düzenlediği mitingte olaylar çıktı.5 kişi öldü,4 kişi yaralandı.
1983- Cumhuriyet Halk Partisi'nin eski genel başkanı Bülent Ecevit'e nihayet yurtdışına çıkış izni verildi. Böylece, Ecevit Sosyalist Enternasyonal toplantısı için Portekiz'e gidebildi.
1988- Endonezya'da yapılan Camel Trophy yarışmasını Türkiye'yi temsil eden Ali Deveci-Galip Gürel ekibi kazandı.
1990- Türkiye Birleşik Komünist Partisi yöneticileri Haydar Kutlu ve Nihat Sargın ölüm orucuna başladı.
1991- Irak sınırına yığılan 250 bin Kürt sığınmacı Türkiye topraklarına geçti.
1991- 12 Mart 1971 askeri müdahalesi sırasında İstanbul'da Ziverbey'deki işkenceli "kontr-gerilla" sorgularını yöneten Emekli Tümgeneral Memduh Ünlütürk 10 yıl önce bugün Dev-Sol örgütü tarafından öldürüldü.
1992- Rusya'daki araştırma merkezinden kaçıp Sinop sahillerine gelen beyaz balina yuvasına geri götürüldü.
1994- Almanya, sivil halka karşı kullanıldığı gerekçesiyle Türkiye'ye silah ambargosu koydu.
1994- Ruanda Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana ve Brundi Devlet Başkanı Cyprien Ntaryamira'nın bindikleri uçak, bir roket saldırısı sonucu düştü.
(Suikastın ardından iki ülkede yaşayan Hutu ve Tutsi kabileleri arasında çıkan çatışmalar, yaklaşık bir milyon kişinin katledilmesiyle sonuçlandı.)
1995- Kitap imzalamak için Konya'ya giden Aziz Nesin'i taksiciler arabalarına almadı, oteller kabul etmedi.
1995- Emlak Bankası genel müdürlerinden Engin Civan'a rüşvet almaktan 7,5 yıl hapis, 625 milyar lira para cezası, işadamı Selim Edes'e ise rüşvet vermekten 1 yıl 8 ay hapis, 111 milyar para cezası verildi.
2000- Pakistan'da eski Başbakan Nevaz Şerif ömür boyu hapse mahkum edildi. Mahkeme Nevaz Şerif'i uçak kaçırma ve terörizmden suçlu buldu.
2000- Galatasaray Futbol Takımı, İngiliz Leeds United Takımı'nı 2-0 yendi.
2001- Edirne F Tipi Cezaevi'nde ölüm orucunu sürdüren Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) davası tutuklusu Adil Kaplan ölüm orucunun 170'inci günü yaşamını yitirdi.
2002- İsrail 11 bin Filistinlinin yaşadığı Cenin Mülteci Kampı'na operasyon yaptı. Filistin Enformasyon Bakanı Abed Rabbo 'Bugün katliam günü' dedi. Dünyanın dört bir yanında İsrail protesto edildi.
2003- Irak'ta Savaşa Hayır Koordinasyonu 'Savaşa Karşı İstanbul Buluşması' adıyla miting düzenledi. 50 bini aşkın kişi katıldı. İzmir'de de 3 bin 500 çocuk savaşı protesto etmek için 'Savaşa Hayır' yazılı uçurtmalar uçurdular.
2004- "Pulitzer Gazetecilik, Edebiyat, Drama ve Müzik" ödüllerinin 88. 'sini kazananlar açıklandı.
( "Iraklıların işgal nedeniyle karşılaştığı tehlikeler", "ABD birliklerinin Vietnam'daki vahşeti", "Amerikalı işçiler arasında ölüm ve yaralanmaya yol açan olaylar" başlıklı haberler ödül aldı.)
2005- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AIHM) Kıbrıslı Rum Myra Ksenides-Arestis'in Türkiye'ye karşı açtığı mülkiyet davası başvurusunu 'kabul edilebilir' buldu.
2005- Irak'ta Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Başkanı Celal Talabani, 275 üyeli mecliste 227 oyla Irak Devlet Başkanı seçildi. Celal Talabani 'Sadece Kürtlerin değil, tüm Iraklıların başkanıyım' dedi.
2005- Monaco Prensi III. Rainer (Rainer Louis Maxence Bertrand de Grimaldi), 81 yaşında. 18 Nisan 1956'da Amerikalı film yıldızı Grace Kelly ile evlenmişti.
2006- Cezaevi Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun TBMM'den aynen geçti.
(Yasa, kapatılan RP'nin genel başkanı ve eski başbakan Necmettin Erbakan'ın cezasını evinde çekmesine olanak sağlıyor. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer yasayı "kişiye özel düzenleme" gerekçesiyle veto etmişti.)
2009- DTP Meclis'e girdiğinden beri TBMM'ye adım atmayan TSK, Obama için kural bozdu ve 21 ay sonra meclise geldi.
2009- İstanbul Gösteri Merkezi'nde sabah saatlerinde başlayan yangın kısa sürede yayıldı. Saat 12.00 civarında kontrol altına alındı.
2009- İtalya'da, 6.3 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde 179 kişi yaşamını yitirdi. 10 bin ev hasar gördü. 20'den fazla kişi enkaz altında.
2012- Zonguldak'ın Çaycuma İlçesi girişinde bulunan Çaycuma Köprüsü çöktü. Köprüden geçen araçlar ve yayalar Filyos Çayı'na düştü.
6 Nisan – Doğanlar
1483- Ünlü İtalyan ressam Rafaello, 6 Nisan 1483'te doğdu.
( Ünlü ressam daha 37 yaşındayken doğduğu gün yani 6 Nisan 1520'de öldü. Rafaello, Raffaello Sanzio, Raffaello Santi, Raffaello de Urbino veya Rafael Sanzio de Urbino gibi isimlerle de anıldı. İtalya'nın Urbino kentinde 6 Nisan 1483'te doğdu. Raffaello, Rönesans hareketlerini, erken gelişmiş becerikli bir genç olarak görmüş, işe on altı yaşında yaptığı “Havva’nın yaratılışı” ve “Trinite” tabloları ile başlamıştır. Raffaello, Floransa’ya gidince kendisini Rönesans’ın içinde buldu. Leonardo da Vinci ve Michelangelo etkisinde kalarak sanatına yenilikler kattı. Floransa’da 1508 senesine kadar yaptığı tabloları “Sistine Madonne” “La Belle Jandinière”, “Madonna of the Chair” ve “Entombmeut”tur. Michelangelo’dan farklı olarak görünen her şeyi bütün zenginliğiyle tabloya aktarmış, târihî ve Hıristiyanlığa âit dînî konulara sâdık kalmış, pozlara konuşuyormuşcasına ifâde niteliği kazandırmıştır.)
1820- Nadar, Fransız fotoğrafçı
1884- Walter Huston, Kanada doğumlu ABD'li aktör (John Huston'ın babası)
1903- Harold Edgerton, ABD'li elektrik mühendisi ve fotoğraf sanatçısı
1904- Kurt Georg Kiesinger, Alman politikacı
1911- Feodor Felix Konrad Lynen, Alman biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
1915- Tadeusz Kantor, Polonyalı ressam, asamblaj ressamı ve tiyatro yönetmeni
1920- Edmond H. Fischer, ABD'li biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
1927- Gerry Mulligan, (Gerald Joseph) ABD'li caz muzisyeni
1928- James Watson, ABD'li bilim adamı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (DNA şifresini çözen iki bilim adamından biri)
1929- Nancy MacKay, Kanadalı atlet
1941- Zamfir, Romen müzisyen
1969- Paul Rudd, Amerikalı aktör
1975- Zach Braff, ABD'li aktör, yönetmen ve senarist
1980- Tommi Evilä, Finlandiyalı uzun atlamacı
1929- Nancy MacKay, Kanadalı atlet
1969- Paul Rudd, ABD'li aktör
1983- Bobbi Starr, ABD'li porno oyuncusu
1983- Diora Baird, Birleşik Amerikalı oyuncu ve model
6 Nisan – Ölenler
1199- I. Richard (Aslan Yürekli Rişar), İngiltere'nin Fransız asıllı kralı
1490- Matthias Corvinus, Macaristan kralı
1520- Raphael, İtalyan ressam ve mimar
1528- Albrecht Dürer, Alman ressam
1600- Divan şairi Baki öldü.
1828- Niels Henrik Abel, Norveçli matematikçi
1886- William Edward Forster, İngiliz siyaset adamı
1909- Hasan Fehmi Bey, Osmanlı gazeteci
1971- Rus besteci İgor Stravinskiy.
1980- Tiyatro sanatçısı Mehmet Karaca İstanbul'da öldü.
1983- Fakihe Öymen, Türk eğitimci ve siyasetçi, Türkiye'nin ilk kadın milletvekillerinden
1992- Amerikalı bilim-kurgu yazarı Isaac Asimov.
1996- Greer Garson, İrlandalı aktris
1999- Gazeteci yazar Gülçin Telci, İstanbul'da.
2000- Tunus'un ilk Cumhurbaşkanı Habib Burgiba, 96 yaşında. 1975'te ömürboyu cumhurbaşkanı seçilmişti.
2001- Haluk Afra, Türk diplomat
2001- New York Times'ı yaratan adam olarak bilinen eski yayın yönetmeni John Oakes, 87 yaşında.
2005- ABD'li yazar Saul Bellow, 89 yaşında. Nobel ve Pulitzer ödülü sahibiydi.
2005- III. Rainier, Monako Prensi
2009- Hızır Tüzel, Türk gazeteci ve yazar
2014- Mickey Rooney, ABD'li film yönetmeni ve oyuncu
-
Tarihte Bugün...
7 NİSAN
30- Hz. İsa, çarmıha gerilip yakılarak öldürüldü.
451- Hun İmparatoru Attila, Franklar'ın elinde buluna Fransa'nın kuzeyindeki Metz şehrini ele geçirdi. Germen müttefikleriyle birleşerek Reims, Mainz, Strasbourg, Köln, Worms ve Trier kentleri yağmalandı.
1521- Ferdinand Magellan, Cebu adasına ulaştı.
1712- New York'ta köleler isyan başlattı.
1789- Sultan I. Abdülhamid öldü; III. Selim tahta çıktı.
1795- Fransa'da metre, uzunluk ölçüsü birimi olarak kabul edildi.
1906- Vezüv yanardağı lav püskürttü, Napoli şehri harabeye döndü.
1938- Yıldız Sarayı'nda, ''Balkan Basın Birliği Kongresi'' ve ''Balkan Antantı Ekonomik Konseyi'' çalışmalarına başladı.
1939- II. Dünya Savaşı: İtalya, Arnavutluk'u işgal etti.
1943- Batı Ukrayna'nın Terebovlia kentinde Naziler, 1.100 Yahudiyi öldürüp toplu mezara gömdüler.
1945- Kantaro Suzuki, Japon İmparatorluğu'nun 42. başbakanı oldu.
1946- Suriye, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.
1948- BM'ye bağlı olarak Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kuruldu.
1960- CHP Genel Başkanı İsmet İnönü'nün Kayseri'de 2 Nisan'da karşılaştığı engelleme nedeniyle bazı subaylar ordudan istifa etti.
(Subaylar, istifa dilekçelerinde, "İstisnai haller dışında emniyet ve zabıta kuvvetleri yerine ordunun kullanılması hukuken mümkün olmamasına rağmen, İnönü'nün Kayseri gezisinde, emir ve komuta ettiğim birlikleri bu hukuki sınırlar dışında kullanmaya zorlandım" dediler.)
1963- Yugoslavya'da sosyalist cumhuriyet ilan edildi.
( 1946'dan bu yana "Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti" olan ülkenin adı Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti olarak değiştirildi. Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti Balkan Yarımadası'nda II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve 1992 yılına kadar hüküm süren bir Sosyalist Federal Cumhuriyettir. Devletin bulunduğu alanda bugün Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Makedonya Cumhuriyeti, Karadağ, Slovenya ve Kosova bulunur.)
1964 - Pemba Halk Cumhuriyeti, bağımsızlığına son vererek Zanzibar adası ile birleşti.
(Zanzibar ve Pemba adaları, ise 26 Nisan 1964 tarihinde Tanganika Cumhuriyeti ile birleşerek Tanzanya devletini oluşturmuşlardır.)
1966- Orhan Kemal cezaevinde. Dostları 30. sanat yılı jübilesini yaptı.
1967- Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Bülent Ecevit Yozgat'ta konuştu:
("Özel sektör eliyle kalkınma mümkün değildir. Özel sektör halkın sırtından geçinmeye alışmıştır. Gelip de Yozgat'ta bira fabrikası kurar mı? " )
1969- İstanbul Şehir Tiyatroları sanatçıları "hak yürüyüşü" yaptı.
1969- MHP'nin yan örgütü Ülkü Ocakları Birliğine bağlı "komandolar" Hacettepe Üniversitesi'nde düzenlenen uluslararası doğum kontrol seminerini bastı.
1969- İnternet'in sembolik doğum günü.
1970- İktidardaki Adalet Partisi hükümeti, siyasi görüşleri nedeniyle Almanya'da okuyan bazı öğrencilerin burslarını kesti. Berlin Üniversitesi Rektörü, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'dan durumun düzeltilmesini rica etti.
1971- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon, yıl sonuna kadar 100 bin Amerikan askerinin Vietnam'dan çekileceğini açıkladı.
1978- Türkiye'nin ABD'den aldığı 40 Phantom savaş uçağından ikisi Eskişehir'de teslim edildi.
1978- Muğla'nın Yatağan ilçesinde termik santral temeli atıldı.
1978- ABD Başkanı Jimmy Carter, Nötron bombasının geliştirilme çalışmalarının durdurulmasına karar verdi.
1987- Altı yıl süren Milliyetçi Hareket Partisi davası bitti.
(MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş çete kurmak ve yönetmekten 11 yıl hapse mahkum oldu. Partinin Genel İdare Kurulu'nun tüm üyeleri beraat ederken, 5 kişi idama, 9 kişi ömür boyu hapse, 219 kişi 5-13 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı. 150 sanık beraat etti.)
1991- 12 Mart 1971 askeri müdahalesi sırasında İstanbul'da Ziverbey'deki işkenceli "kontr-gerilla" sorgularını yöneten Emekli Tümgeneral Memduh Ünlütürk Dev-Sol örgütü tarafından öldürüldü.
1994- Almanya, sivil halka karşı kullanıldığı gerekçesiyle Türkiye'ye silah ambargosu koydu.
1995- Ankara Devlet Tiyatrosu Mahir Canova Sahnesi açıldı.
1999- Hacıları almak için Cidde'ye gitmek üzere Adana'dan havalanan THY'ye ait Trakya uçağı, kalkışından kısa süre sonra düştü. Yolcusu bulunmayan uçağın 6 kişilik mürettebatı öldü.
2000- İstanbul, Taksim'deki Palas Apartmanı, valilik kararı ve polis zoruyla boşaltıldı.
(50 yıldır Türk, Ermeni, Rum ve Yahudi yüzlerce kişinin birlikte yaşadığı bina sahibi akıl hastanesinde tedavi gören bir Rum olduğu ve yasal mirasçısı bulunmadığı için Milli Emlak Müdürlüğüne devredilmişti. )
2001- Kandıra F Tipi Cezaevi'nde ölüm orucunu sürdüren DHKP-C davasından tutuklu Bülent Çoban yaşamını yitirdi.
2001- Kayseri'de Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği'nce (KESOB) düzenlenen Ekonomik Kriz ve Zamları Uyarı Yürüyüşü ve Mitingi'ne 30 bin kişi katıldı. Esnaf Cumhuriyet Meydanı'na yürümek isteyince polis panzer ve copla müdahale etti.
2003- Irak'ta koalisyon güçleri Bağdat'ın merkezine ilerliyor.
( Amerikan güçleri başkanlık saraylarına saldırdı. Bağdat'ta kent savaşı başladı. Bağdat'ın güneyinde Alman Focus dergisinden Christian Liebig ve İspanyol El Mundo gazetesi muhabiri Julio Anquita Parrado bir füze saldırısında öldü. )
2005- Trabzon'da bildiri dağıtırken linç girişimiyle karşılaşan beş üniversiteli tutuklandı.
2006- Irak Bağdat'ta bir Şii camisine karşı intihar saldırısı yapıldı, en az 79 kişi öldü. Camiye iktidardaki Birleşik Irak İttifakı yandaşları gidiyordu.
2007- Yıldız Geçidi SG-1 dizisi Türkiye'de TRT 1 tarafından Türkçe seslendirmeli olarak yayınlanmaya başladı.
2008- Isparta'da 2003 yılında 47 bıçak darbesiyle öldürülen memurun cinayet zanlıları, cesedin üzerindeki böceklerden yola çıkılarak aydınlatıldı.
2011- 11 Mart'ta tarihinin en büyük depremini yaşayan Japonya'da 7.1 büyüklüğünde şiddetli deprem meydana geldi. Depremin merkez üssünün ise Miyagi bölgesinin 40 kilometre açığında denizin altında olduğu ifade edildi.
2014- Milli sporcumuz Nazmiye Muslu Dubai’deki Bedensel Engelliler Dünya Halter Şampiyonası’nda Dünya Rekoru kırdı.
2016- Kırıkkale Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Silah Fabrikası Müdürü Mustafa Tanrıverdi, milli piyade tüfeğine ait sırları satarken yakalandı, tutuklandı.
2017- ABD Başkanı Trump'ın talimatıyla. Doğu Akdeniz’de yerleşik USS Porter ve USS Ross destroyerlerinden ateşlenen 59 Toma Hawk füzesi, Suriye'nin Şayrat Hava Üssü'nü vurdu. Pentagon, İdlibdeki kimyasal saldırılara karşılık operasyonun düzenlendiğini duyurdu.
7 Nisan - Doğanlar
1770- İngiliz şair William Wordsworth.
1811- Hoca Tahsin Efendi, Osmanlı bilim insanı ve düşünür
1860- Will Keith Kellogg, ABD'li sanayici ve mısır gevreği üreticisi
1882- Kurt von Schleicher, Alman subayı, Weimar Cumhuriyeti'nin son şansölyesi
1883- Gino Severini, İtalyan ressam
1915- Billie Holiday, ABD'li şarkıcı
1920- Ravi Shankar, Hint müzisyen, sitar ustası ve besteci
1921- Feza Gürsey, fizikçi
1922- Annemarie Schimmel, Alman İslam bilimcisi
1928- Alan J. Pakula, ABD'li film yönetmeni
1928- James Garner, ABD'li sinema sanatçısı
1933- Sakıp Sabancı, Ünlü Türk İşadamı
1933- Seyyid Hüseyin Nasr, İranlı yazar, akademisyen ve İslam düşünürü
1934- Behcet Nacar, Türk sinema oyuncusu
1939- Francis Ford Coppola, ABD'li sinema yönetmeni
1941- Yurdaer Doğulu, Türk müzisyen
1944- Gerhard Schröder, eski Almanya başbakanlarından
1953- Fatih Erkoç, müzisyen
1954- Jackie Chan, Hong Kong'lu oyuncu
1964- Russell Crowe, Yeni Zelandalı sinema oyuncusu
1967- Bodo Illgner, Alman futbolcu
1978- Duncan James, ingiliz şarkıcı
1980- Randy Orton, Hollandalı voleybolcu
1982- Agata Mróz-Olszewska, Polonyalı voleybolcu
1983- Franck Ribéry Fransız futbolcu
7 Nisan – Ölenler
30- İsa peygamber, çarmıha gerilerek öldürüldü
1600- Baki, Divan Edebiyatı şairi
1614- El Greco, Yunan asıllı İspanyol ressam
1761- Thomas Bayes, İngiliz matematikçi
1789- Sultan I. Abdülhamid
1823- Jacques Charles, Fransız mucit ve bilim insanı
1861- Elisha Otis, ABD'li asansör imalatçısı
1891- P. T. Barnum, ABD'li sirk menajeri ve şovmen
1947- Henry Ford, Amerikalı otomobil üreticisi ve sanayicisi
1955- Theda Bara (Theodosia Goobman), ABD'li tiyatro ve sinema oyuncusu
1980- Mehmet Karaca, Türk tiyatro oyuncusu (Cem Karaca'nın babası)
1980- Türk tiyatrosunun en önemli isimlerinden Muammer Karaca İstanbul'da.
1981- Norman Taurog, ABD'li film yönetmeni ve senaris)
1984- Othmar Pferschy, Avusturyalı fotoğrafçı
1986- Leonid Vitaliyevich Kantorovich, 1975 Nobel Ekonomi ÖdülünüTjalling Koopmans'la paylaşan Sovyet matematikçi ve iktisatçı
1991- Memduh Ünlütürk, Türk asker
2005- Besteci Melih Kibar, 59 yaşında.
( "Sevdan Olmasa", "İşte Öyle Bir Şey", "Bir de Bana Sor", "Etme Eyleme", "Aldım Başımı Gidiyorum", "Ah Bu Hayat Çekilmez", "Hisseli Harikalar Kumpanyası" müzikali ve "Hababam Sınıfı"nın müziği de Melih Kibar' aitti.)
2008- Perihan Altındağ Sözeri, Klasik Türk Müziği yorumcusu
GÜNÜN ÖNEMİ
- Dünya Sağlık Günü
- Kimyagerler Günü Ve Kimyagerler Haftası
- Erzurum'un Şenkaya ilçesinden Rusya İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
-
Tarihte Bugün...
8 NİSAN
1513- İspanyol Konkistador Juan Ponce de León, Florida'yı keşfetti ve bu bölgeyi İspanya toprağı olarak ilan etti.
1730- New York'ta ilk sinagog hizmete girdi.
1820- Milo Venüsü heykeli bir Ege adası olan Melos'ta bulundu.
1830- Avrupa ülkeleri, Osmanlı İmparatorluğu'ndan, bağımsız Yunan devletini onaylamasını istediler.
1869- 2. Darü'l-Fünun binasının inşası tamamlandı ve Darü'l-Fünun -i Osmani kuruldu.
1899- Martha Place, elektrikli sandalye ile idam edilen ilk kadın oldu.
1918- I. Dünya Savaşı: Sinema oyuncuları Douglas Fairbanks ve Charlie Chaplin, New York sokaklarında savaş tahvili sattılar.
1920- Salih Paşa'nın (Salih Hulusi Kezrak) istifası ile kurulan Damat Ferit Paşa kabinesinin tanınmayacağı yolunda, Heyeti Temsiliye genelgesi yayınlandı.
1923- Mustafa Kemal ''9 Umde''yi açıkladı.
( Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti'nin seçim bildirisi niteliğindeki bu ilkelerin başında, ''Egemenlik Ulusundur'' gelmekteydi. İlkeler arasında ''öğretimin birleştirilmesi'' de bulunuyordu. )
1924- Şeriye mahkemelerini kaldıran yeni Mahkemeler Teşkilatı Kanunu TBMM'de kabul edildi. Kadıların yerini hakimler aldı.
1933- Almanya'da ari ırktan olmadığı düşünülen memurlar emekli edildi.
1943- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt, enflasyonu kontrol altında tutabilmek amacıyla tüm maaş ve ücretleri dondurduğunu ve işçilerin iş değiştirmesini yasakladığını açıkladı.
1946- Milletler Cemiyeti son oturumunu yaptı. Bundan sonra örgütün adı Birleşmiş Milletler olacaktır.
1949- "Hükümetin manevi şahsiyetini tahkir" iddiasıyla tutuklanan piyanist Feyzi Aslangil beraat etti. Aslangil içtiği konyağı beğenmeyip Tekel hakkında konuşunca, tutuklanmıştı.
1953- Kenya bağımsızlık hareketinin önderi Jomo Kenyatta, Mau Mau ayaklanması gerekçe gösterilerek İngiliz sömürge yönetimince tutuklandı.
1955- İstanbul'da hane başına 100 gram kahve dağıtımına başlandı. Kahve alanlar, muhtarların hazırladığı listeleri imzaladı.
1956- Başbakan Adnan Menderes, muhalefeti "Siyasi sapıklık, sahte ihtilalcilik, inkarcılık, adi ve alçak iftiracılık, sahte hürriyetçilik ve tedhişçilik"le suçladı.
1956- Seyhan Barajı hizmete girdi.
1960- İstanbul'a 10 saat çamur yağdı.
1964- Yunanistan Başbakanı Yorgo Papandreu, Başbakan İsmet İnönü'ye Kıbrıs'ta gerilen ilişkiler nedeniyle, bir mesaj gönderdi. Mesajda, Kıbrıs sorununun birlikte çözülmesini önerdi.
1964- İstanbul'da Türkiye Milli Talebe Federasyonu Amerikan 6. Filosunu protesto etti. "Bütün ezilmiş uluslar, bir gün ezenleri yok edecektir" yazılı bir çelenk Dolmabahçe'den denize atıldı.
1968- Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde öğrenciler rektörlük binasını işgal etti.
1969- Gaziantep Gazeteciler Derneği kuruldu.
1970- Ulvi Uraz Tiyatrosu'nun Elazığ'da sahnelediği Nina adlı oyun nedeniyle olaylar çıktı; oyuncular çarşaf giydirilerek kaçırıldı.
1970- İsrail Mısır'ı bombaladı. 30 Mısırlı çocuk öldü.
1976- Ankara'da çeşitli fakülte ve öğrenci yurtlarında çıkan olaylarda, aralarında Tabii Senatör Muzaffer Yurdakuler'in oğlu Hakan Yurdakuler'in de bulunduğu 3 öğrenci öldürüldü, çok sayıda öğrenci yaralandı.
1981- Cumhuriyet Halk Partisi eski Genel Başkanı Bülent Ecevit, Arayış dergisinde yayımlanan "İşkence" başlıklı yazısından ötürü Sıkıyönetim Askeri Savcılığı'nda ifade verdi.
1982- Ottawa Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Kani Güngör, Ermeni terör örgütü ASALA'nın saldırısında ağır yaralandı.
1987- Amerika Birleşik Devletleri'nde Ronald Reagan yönetiminin "İnsan Hakları Raporu"nda Kürtlere geniş yer verilmesi Ankara'da rahatsızlık yarattı. Amerika Birleşik Devletleri uyarıldı.
1990- Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Altan Öymen Diyarbakır'da "Halkla Birlikte Çözüm" toplantısı yaptı. Genel af istedi, Kürtçe TV ve Kürt Enstitüsü kurulmasını önerdi.
1992- Uluslararası Atatürk Barış Ödülü'nün Güney Afrikalı lider Nelson Mandela' ya verilmesi kararlaştırıldı. Mandela, Türk hükümetine yönelik insan hakları ihlali suçlamaları nedeniyle ödülü kabul etmedi .
1994- Deniz Temiz Derneği (Turmepa) kuruldu.
1995- 20 Mart'ta Kuzey Irak'a düzenlenen "Çelik Harekatı" adlı sınırötesi operasyon, sona erdi. Operasyon sırasında 369 PKK'lı ve 36 askerin öldüğü açıklandı.
1996- Lice, Hani ve Genç ilçelerinde terör örgütü PKK'ya karşı düzenlenen operasyonlarda 110 terörist öldürüldü. Operasyonlarda 27 asker şehit düştü.
1999- Hakkari Valisi Nihat Canpolat'a, Yüksekova ilçesinde bombalı saldırı düzenlendi. Canpolat saldırıdan küçük sıyrıklarla kurtuldu, şoförü öldü, 7 kişi yaralandı.
2000- Türkçe Konuşan Ülkeler Zirvesi, Bakü'de yapıldı.
2003- ABD güçleri Bağdat'ta El-Cezire, Abu Dabi TV ve gazetecilerin kaldığı Filistin Otel'i bombaladı. El-Cezire televizyon muhabiri Tarık Eyyüp, Reuters kameramanı Taras Plotsyuk ve İspanyol Telecino'nun kameramanı Jose Couso hayatını kaybetti. Irak işgalinin başlamasından bu yana 11 gazeteci öldü.
2004- Cezayir'de yapılan seçimlerde Devlet Başkanı Abdülaziz Buteflika yüzde 85 oy oranıyla yeniden seçildi.
2005- Vicdani retçi Mehmet Tarhan İzmir'de gözaltına alındı. Tarhan "vicdani retçiyim. Hiçbir şey imzalamayacağım" dedi.
2005- Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (FIJ) 8 Nisan'ı "Gazeteci Cinayetlerinin Cezasız Kalmasına Karşı Protesto Günü" ilan etti. İşgalin başlamasından bu yana Irak'ta 34 medya mensubu hayatını kaybetti.
2006- Ankara'da Kırkörük Kadın Kooperatifi, Ankaralı Feministler ve Kadın Dayanışma Vakfı sessiz oturma eylemi yaptı. Siyahlar giymiş kadınlar Güneydoğudaki olayları protesto etti."70 milyon sustuk hepimiz katil olduk", "Hayat hakkını haykırmak için susuyoruz" yazılı dövizler açtılar.
8 Nisan – Doğanlar
M.Ö. 563- Gautama Buddha, Budizmin kurucusu, Hindistanlı dini lider
1336- Timur, Büyük Timur İmparatorluğu' nun kurucusu.
1605- IV. Felipe, İspanya kralı
1859- Edmund Husserl, Alman filozof
1875- I. Albert, Belçika kralı
1889- Martin Heidegger, varoluşçu felsefenin önde gelen isimlerinden biri olarak bilinen Alman filozof
1909- John Fante, ABD'li yazar
1911- Melvin Calvin, ABD'li biyokimyacı
1912- Sonja Henie, Norveçli buz patencisi ve sinema oyuncusu
1922- Carmen McRae, ABD caz şarkıcısı ve piyanist
1929- Jacques Brel, Belçikalı söz yazarı, şarkıcı ve müzisyen
1938- Kofi Annan, Ghanalı Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Nobel Barış Ödülü sahibi
1947- Ertuğrul Özkök, Türk gazeteci ve akademisyen
1950- Grzegorz Lato, Polonyalı futbolcu
1952- Ahmet Piriştina, politikacı İzmir Büyükşehir Belediyesi Eski Başkanı
1962- Carme Pigem, Katalan kökenli mimar.
1966- Robin Wright, ABD'li aktris
1966- Armağan Çağlayan, Yapımcı, İstanbul Kültür Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi öğretim üyesi
1968- Patricia Arquette, ABD'li oyuncu
1970- Didem Madak, Türk şair
1972- Paul Gray, ABD'li müzisyen ve metal müzik grubu Slipknot'ın bas gitaristi
1973- Emma Caulfield, ABD'li oyuncu
1974- Batuhan Mutlugil, müzisyen
1975- Funda Arar, müzisyen
1979- Alexi Laiho, Fin solist, gitarist ve söz yazarı (Children of Bodom)
1983- Natalia Doussopoulus, Yunan şarkıcı ve dizi oyuncusu
1995- Cedi Osman, Türk profesyonel basketbolcu
8 Nisan – Ölenler
271- Caracalla, Roma İmparatoru
1735- Francis II Rákóczi, Macar bağımsızlık hareketinin önderi
1848- Gaetano Donizetti, İtalyan besteci
1861- Elisha Otis, ABD'li asansör imalatçısı
1919- Loránd Eötvös, Macar fizikçi
1959- Siyasetçi, Yazar Şefik Hüsnü Değmer, 72 yaşında öldü.
1971- Fritz von Opel, Alman otomotiv sanayicisi
1973- İspanyol ressam, kübizmin öncüsü Pablo Picasso 91 yaşında, Paris'te.
( İspanya İç Savaşı sırasında Paris'te yaşayan Picasso, savaşı savaş muhabiri Dora Maar'dan dinlemişti. En sert, en öfkeli, en etkileyici tablosu Guernica böyle ortaya çıktı. )
1976- Hakan Yurdakuler, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencisi (öldürüldü)
1981- Omar Bradley, ABD ordusu generali
1985- Vedat Nedim Tör, Kadro dergisinin kurucularından, yazar
1992- Daniel Bovet, İsviçreli farmakolog
1996- Ben Johnson, ABD'li aktör
2000- Claire Trevor, ABD'li aktris
2002- Sinema ve tiyatro sanatçısı Savaş Yurttaş.
2004- Sağlık eski Bakanı Doğan Baran. Doğru Yol Partisi (DYP) Niğde milletvekiliydi.
2007- Sol LeWitt, ABD'li heykeltıraş ve ressam
2013- Margaret Thatcher, Britanyalı siyasetçi ve eski Başbakan
GÜNÜN ÖNEMİ
Dünya Romanlar Günü
Fırtına : Kırlangıç Fırtınası
-
Tarihte Bugün...
9 NİSAN
1770- Mora zaferi.
1860- Dünyada ilk kez bir ses kayıt altına alınabildi
1928- TBMM , Anayasa'nın ikinci maddesini değiştirdi ve laiklik yürürlüğe girdi. Söz konusu maddenin, "Türkiye Devleti'nin dini İslam'dır" bölümü çıkarıldı.
1933- İlk kadın yargıç Mürüvvet Hanım Adana'da göreve başladı.
1936- İstanbul Telefon Şirketi devletçe satın alındı.
1940- II. Dünya Savaşı'nda Almanya Norveç'i istila etti. Kuzey Denizi kıyısında stratejik noktaları ele geçirdi.
1945- Türkiye'de yerli ampul üretimi başladı.
1952- Şehir Tiyatroları müdürlüğüne, İstanbul Emniyet 3. Şube müdürü Orhan Hançerlioğlu getirildi.
1953- Maliye Bakanı Hasan Polatkan, döviz açığının 553 milyon dolar olduğunu açıkladı.
1953- İlk üç boyutlu film olan Mumyalar Müzesi (House of Wax) Warner Brothers şirketi tarafından gösterime sunuldu.
1954- Belçika'da yapılan Dünya Ordulararası Futbol Şampiyonası'nda Türk Ordu Takımı Amerika Birleşik Devletleri'ni 10-0 yendi.
1957- Süveyş Kanalı batıklardan temizlenerek yeniden gemi trafiğine açıldı.
1958- CHP'nin yayın organı Ulus gazetesi üçüncü kez kapatıldı.
( Kapatmaya, Ankara Milletvekili Bülent Ecevit'in bir yazısı yol açtı. Gazetenin sorumlu müdürü Ülkü Arman 1 yıl, karikatürcü Halim Büyükbulut da 1 yıl 2 ay hapis cezası aldı. )
1962- İş bulmak için Doğu'dan Ankara'ya gelen 100 işsiz Başbakanlık önünde eylem yaptı.
( İşçiler; "Para istemiyoruz, iş gösterin," dediler. Bir kahvede iş bekleyen 300 işçi de 5 liralık iş için birbirine girdi. Olay yerine gelen polislere işçiler, "Açlık bizi öldürmeden siz bizi öldürün" dediler. )
1966- Başbakan Süleyman Demirel, İzmir'de Atatürk heykeline yapılan baltalı saldırıyı "bu bir zabıta vakasıdır" diye yorumladı.
1969- Ankara'da halk gecekondu yıkımına karşı öğrencilerden yardım istedi.
1969- İngiltere'de imal edilen ilk Concorde uçağı ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
1978- İş ve İşçi Bulma Kurumu genel müdürü, "nüfus artışı böyle sürerse, işsiz sayısı 2000 yılında 13-14 milyona ulaşabilir," dedi.
1979- Türkiye'de ilk kez bir hastanın kulağına kıkırdak nakli yapıldı.
1979- Silifke'de kurulması kararlaştırılan nükleer santral ile ilgili bakanlar kurulu kararının iptali için bir vatandaş Danıştay'a dava açtı.
1980- Giresun Gazeteciler Cemiyeti kuruldu.
1981- Milli Güvenlik Konseyi'ne verilen raporda Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde silah yüklü 63 TIR'ın kaybolduğu belirtildi.
1982- Anıtkabir Müdürlüğü, Anıtkabir Komutanlığına dönüştürülerek Genelkurmay Başkanlığına bağlandı.
1985- Kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş, 4,5 yıl tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakıldı.
1990- Bakanlar Kurulu'nun çıkarttığı kararnameye göre, Olağanüstü Hal (OHAL) Bölge valisi basını sansür etme, grev ve lokavtları engelleme, gerekli gördüğü kişileri bölge dışına çıkarma yetkisine sahip oluyor.
1991- Gürcistan'da yapılan halk oylamasıyla SSCB'den bağımsızlık kararı alındı.
( SSCB'nin dağılma sürecine girmesinin ardından, Gürcistan`da da 1990 yılında güçlü bir bağımsızlık hareketi başlamıştır. Bu süreç içinde Gürcistan Yüksek Sovyeti tarafından, 1921 Gürcistan-SSCB Anlaşması ile 1922 Birlik Anlaşması geçersiz ilan edilmiş ve 31 Mart 1991 tarihinde Gürcistan düzeyinde referanduma gidilerek bağımsızlık yetkisi alınmış, 28 Nisan 1991'de, Gürcistan Parlamentosu Gürcistan'ın bağımsızlığını ilan etmiştir.)
1991- Paskalya için İstanbul'a gelen Yunan turistleri taşıyan otobüs, akli dengesi bozuk bir şahıs tarafından Vezneciler Hamidiye Oteli önünde kundaklandı. Olayda 5'i çocuk 33 kişi yanarak can verdi.
1994- İşadamları Vehbi Koç ve Sakıp Sabancı Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'den olağanüstü hal ilan edip ekonomiye el koymasını istedi.
1998- Mekke yakınlarında Mina'da 180 hacı adayı şeytan taşlama sırasında yaşanan izdihamda yaşamını yitirdi.
2000- Yunanistan'da yapılan seçimlerde Sosyalist PASOK üçüncü kez iktidara geldi. Kostas Simitis yeniden başbakan. Batı Trakya parlamentoya sadece bir milletvekili gönderebildi: Gümülcüne milletvekili Galip Galip.
2000- Gürcistan'da devlet başkanlığı seçimlerini Eduard Şevardnadze kazandı.
2001- Tutuklu Aileleriyle Yardımlaşma Derneği (TAYAD) üyesi olan ve ölüm orucu eylemlerini dışarıdan destekleyen Gülsuman Duman Dönmez, açlık grevinin 147. günü Sarıyer Küçükarmutlu'da yaşamını yitirdi.
2002- "Filistin halkıyla dayanışma için 1 dakika Karanlık" eylemi yapıldı.Saat 21.00'de ışıklar bir dakika Filistin halkı için söndü.
2003- Irak'ın ABD önderliğindeki koalisyon güçleri tarafından işgalinin başlamasından birkaç hafta sonra Bağdat düştü.
( Amerikan 3. Piyade Tümeni Türkiye saatiyle 15.40'ta Bağdat kent merkezine girdi. Saddam Hüseyin'in heykeli bir grup Iraklı ve Amerikan askerleri tarafından yıkıldı.)
2005- İngiltere'de Prens Charles ile gençlik aşkı Camilla Bowles Parker evlendi. Britanya tarihinde 'belediyede medeni nikahla evlenen ilk veliaht' oldu.
2005- Çin'in başkenti Beycin'deki Japonya karşıtı gösteriye 10 bin kişi katıldı. Japonya'nın yeni hazırlanan tarih kitaplarında '2. Dünya Savaşı'nda komşularına yaptığı zulmü ve yayılmacılığı öven ifadeler' bulunuyor.
2006- İstanbul Tuzla'da toprak altında bulunan variller incelendi. varillerin içindeki maddenin kanserojen fenol olduğu ortaya çıktı.
9 Nisan – Doğanlar
1821- Charles Baudelaire, Fransız şair
1830- Eadweard Muybridge, İngiliz asıllı fotoğrafçı
1835- II. Léopold, Belçika kralı
1865- Erich Ludendorff, Alman general
1898- Siyah Amerikalı oyuncu, şarkıcı, sporcu ve siyasal eylemci Paul Robeson.
( Robeson, olağanüstü sesiyle ünlü kıldığı "Ol' Man River" şarkısını yorumlayışıyla olduğu kadar, sosyalist inancını tavizsiz savunmasıyla da biliniyordu. Nazım Hikmet "Korkuyorlar" adlı şiirini "inci dişli zenci kardeşim" dediği Robeson'a adamıştı.)
1892- Mary Pickford, Kanada asıllı ABD'li sinema oyuncusu
1908- Vecihe Daryal, Türk kanun virtüözü
1926- Hugh Hefner, ABD'li işadamı
1933- Jean Paul Belmondo, Fransız sinema oyuncusu.
1954- Dennis Quaid, ABD'li oyuncu
1955- Joolz Denby, İngiliz şair, yazar
1956- Cahide Birgül, Türk yazar
1963- Dean Norris, ABD'li oyuncu
1963- Erdal Tosun, Türk oyuncu
1966- Cynthia Nixon, ABD'li oyuncu
1969- Linda Kisabaka, Alman atlet
1974- Jenna Jameson, ABD'li oyuncu
1976- Barış Şimşek, Türk futbol hakemi
1977- Gerard Way, ABD'li müzisyen ve My Chemical Romance vokalisti
1978- Cameron Cartio, İran asıllı İsveçli vokalist
1978- Naman Keïta, Fransız atlet
1979- Katsuni, Fransız porno oyuncusu
1980- Luciano Galletti, Arjantinli futbolcu
1986- Leighton Meester, ABD'li oyuncu
1987- Jesse McCartney, ABD'li şarkıcı ve aktör
1990- Kristen Stewart, ABD'li oyuncu
1998- Elle Fanning, ABD'li oyuncu
9 Nisan – Ölenler
491- Zeno, Doğu Roma İmparatoru
1492- Lorenzo de' Medici, İtalyan devlet adamı, Floransa kentinin hükümdarı
1553- François Rabelais, Fransız yazar
1588- Mimar Sinan 98 yaşında iken öldü.
( Edirne'de Selimiye, İstanbul'da Süleymaniye ve Şehzade camileri Sinan'ın eserleri arasındadır. Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, Sultan İkinci Selim ve Sultan Üçüncü Murad devirlerinde yaşadı. Aralarında Selimiye ve Süleymaniye gibi dünyanın en muhteşem abideleri kabul edilen bir çok caminin de bulunduğu altı yüzden fazla mimari eseri, Osmanlı toprakları üzerinde inşa etti.)
1626- Sir Francis Bacon, İngiliz devlet adamı ve filozof
1754- Christian Wolff, Alman filozof
1889- Michel-Eugène Chevreul, Fransız kimyager
1904- II. Isabel, İspanya kraliçes
1916- Mehmet Muzaffer, Türk subay
1945- Dietrich Bonhoeffer, Nazizm karşıtı Alman teolog
1945- Wilhelm Canaris, Alman amiral, Nazi Almanyası'nda Abwehr başkanı
1945- Georg Elser, Alman marangoz (Hitler'e karşı başarısız süikast girişiminde bulunan)
1945- Hans Oster, Nazi Almanyası'nda Wehrmacht generali
1950- Cemil Cem, İlk Türk karikatürcülerinden
1951- Fesa Evrensev, ilk Türk savaş pilotu
1961- Ahmet Zogu, Arnavutluk kralı
1963- Xul Solar, Arjantinli ressam ve heykeltıraş
1982- Kıbrıs Barış Harekatı sırasında Dışişleri Bakanlığı yapan Prof. Dr. Turan Güneş, 61 yaşında öldü.
1985- Tiyatronun ilk kadın oyuncularından Şaziye Moral İstanbul'da.
( Moral, mütareke yıllarında Kırık Kalp adlı oyunda rol alınca, "Müslüman kadın sahneye çıkamaz" diye eleştirilmişti.)
1988- Şevket Rado, şair, gazeteci ve yazar
1993- Tercüman gazetesi sahibi Kemal Ilıcak, beyin kanaması geçirerek öldü.
2005- Feminist yazar Andrea Dworkin, 59 yaşında.
( Dworkin kadına karşı şiddet ve pornografi konusunda araştırmalar yapmıştı.)
2012- Meral Okay, Türk, senarist, oyuncu ve söz yazarı
-
10 NİSAN
837- Halley kuyruklu yıldızı Dünya'nın yakınından geçti
1845- Türk Polis Teşkilatı kuruldu.
1919- Meksikalı devrimci köylü lideri Emiliano Zapata hükümet güçlerince tuzağa düşürülerek öldürüldü.
( Emiliano Zapata (tam ad Emiliano Zapata Salazar) 1879 yılında Anenecuilco, Morales'te doğdu. 1910'da başlayan Meksika Devrimi´nin lideridir. Asıl amacı yoksul köylüler için toprak elde etmekti. Reformcu lider Francisco Madero toprak dağıtana kadar Zapata silahlarını bırakmadı. 1911'de, Madero´nun yavaş ilerleyen reformlarını beğenmeyen Zapata, “Plan de Ayala” denen acil bir toprak reformu belgesi yayınladı. 1913 yılında Madero'yu deviren Victoriano Huerta'nın otoritesini tanımayan Zapata, 1914'te Pancho Villa ile beraber Mexico'yu işgal etti. 10 Nisan 1919'da Albay Jesus Guajardo tarafından öldürüldü.)
1925- İstanbul'da oynanan milli futbol maçında Türkiye Bulgaristan'ı 2-1 yendi.
1926- Türk uyruğunda bulunan her türlü şirket ve müesseselerde işlemlerin ve kayıtların Türkçe tutulması zorunluluğuna ilişkin yasa benimsendi.
1926- Binalara numara ve sokaklara isim verilmesine başlandı.
1928- İsmet (İnönü) Paşa ve 120 arkadaşının teklifi üzerine "Türkiye Devletinin dini, din-i islamdır" cümlesi Anayasa metninden çıkarıldı. Milletvekilleri ve cumhurbaşkanı yemin ederken "vallahi" yerine "namusum üzerine söz veririm" diyecek.
1931- Ankara'da toplanan Türk Ocakları Olağanüstü Kurultayı, Türk Ocaklarının feshine ve mallarının CHP'ye devredilmesine karar verdi.
1941- Zagreb'de Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin kuruluşu ilân edildi. Ante Paveliç önderliğindeki Ustaşa rejimi, Ortodoks Sırplara karşı soykırım kampanyası başlattı.
1950- 30 Mart'ta Bursa Cezaevi'nde açlık grevine başlayan Nazım Hikmet, sağlık durumu bozulunca gizlice İstanbul'a getirildi. Şair açlık grevini erteledi.
1950- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Mareşal Fevzi Çakmak öldü.
( TBMM Hükümeti'nin ilk Milli Savunma Bakanı Çakmak, 1876'da doğdu. Zaferden sonra 21 yıllık Genelkurmay Başkanlığı sırasında orduyu yeni baştan teşkilatlandırdı ve 1944'te emekliye ayrıldı. )
1955- İstanbul'da 122 belediye otobüsünden 42'sinin kullanılamaz halde olduğu açıklandı. Bozuk otobüsler yedek parça bulunamadığı için tamir edilemiyor.
1956- Arjantin'de -38.4 dereceyle dünyanın en düşük 5. sıcaklığı seçildi.
1957- Manisa Gazeteciler Cemiyeti kuruldu.
1958- İstanbul Belediyesi, kadınların uzun süren hamam sefalarının su israfına neden olduğu gerekçesiyle, yıkanma süresini 1 saatle sınırlandırdı. Hamamcılar kararı sevinçle karşıladı.
1961- Hamallar Cemiyeti, İstanbul Belediyesi'nin emekli subayları hamal kahyası yapmasını protesto etti.
1969- Milliyetçi Parti Lideri Osman Bölükbaşı, "Komünizm Demirel sayesinde gelişti" dedi.
1972- İran'da, 7 şiddetinde bir deprem meydan geldi.
( 5 bin kişinin öldüğü depremde Firuzabat ve Cehrum şehirlerinde binalar yerle bir oldu. Deprem sırasında erkekler tarlada çalıştığından kırsal bölgede ölenlerin çoğu kadınlar ve çocuklar. )
1974- Genel af yasa önerisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1977- Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit "Allahın izniyle iktidara geleceğiz. Komünizm Demirel'le gelir" dedi.
1979- Yılmaz Güney'in Ağıt filmi TRT Genel Müdürü Cengiz Taşer'in emriyle yayından kaldırıldı.
1982- Eski Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit bir Norveç gazetesine verdiği demeci nedeniyle Ankara'da gözaltına alındı.
1992- Başbakan Süleyman Demirel, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a hakaretten 10 milyon lira tazminat ödemeye mahkum oldu.
1997- Birinci Uluslararası Sağırlar Sanat ve Kültür Festivali İstanbul'da başladı.
1997- Sırbistan İçişleri Bakan Yardımcısı General Radovan Stojicic Belgrad'da silahlı bir saldırı sonucu öldürüldü.
1997- Emniyet Genel Müdürü telefonların dinlendiğini doğruladı."Bu sayede 5 bin 440 olayı aydınlattık" dedi.
1998- Kuzey İrlanda'da 29 yıllık savaşı bitiren anlaşma, Belfast'ta imzalandı. Anlaşma, 22 Mayıs'ta referandumla kabul edildi.
1999- 7 TİP'linin ve DİSK Genel başkanlarından Kemal Türkler'in öldürülmesi davalarında gıyabi tutuklu olarak yargılanan Ünal Osmanağaoğlu yakalandı.
2000- Bolivya hükümetinin suya zam girişimine karşı Aymara yerlilerinin ayaklanması üzerine, hükümetle su tesisatı projesi imzalayan Britanyalı özel şirket anlaşmayı askıya aldı. Hükümet ücretlerine yüzde 50 zam isteğiyle kendilerini karakollara kapatan polislerin isteğini de kabul etti.
2001- Hollanda parlamentosunda Senato, bazı koşullara bağlı olarak ötanazi yasasını onayladı.
2002- Danıştay, "devlet sanatçılığı" unvanı verilenlerden haklarında dava açılan 89 kişiye ilişkin işlemi iptal etti.
2003- Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ve Kürdistan Demokrat Partisi'ne (KDP) bağlı peşmergeler Irak askerlerinin terk ettiği Kerkük'e girdi. Ankara diplomatik atağa geçti. KYB lideri Celal Talabani "yarın kentten çıkıyoruz" dedi. Kürtler, Kerkük'te Saddam heykellerini yıktılar.
2003- İzmir'in Urla ilçesinde 5,6 şiddetinde bir deprem meydana geldi.
2004- Yönetmen Ferzan Özpetek'in filmi "Karşıdaki Pencere" İtalya'da David Di Donatello sinema ödülleri kazandı. En İyi Film, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Erkek Oyuncu ve En İyi Müzik ödülleri Özpetek'in filmine verildi.
2005- 200 aydın, sanatçı, gazeteci "Kaygılıyız, Uyarıyoruz" başlıklı bir bildiri yayımladı. Bildiride "Türk-Kürt aşırı milliyetçiliği kitlesel histeriye dönüşüyor" denildi.
2006- Fransa'da 26 yaş altındakilerin ilk iki yılda kolay işten atılmasını öngören yasaya (CPE) karşı mücadeleyi öğrenci birlikleri ve sendikalar kazandı. Cumhurbaşkanı Jacques Chirac yasayı geri çekmek zorunda kaldı.
2006- İtalya'da genel seçimleri Romano Prodi'nin solcu "Zeytindalı İttifakı" yüzde 0,1 puan farkla önde bitirdi. Başbakan Silvio Berlusconi yeniden sayım istedi.
2007- Pegasus Havayolları'na ait, içinde 178 yolcusu bulunan Boing 737-800 modelli Diyarbakır-İstanbul seferi yapan uçak, hava korsanı tarafından kaçırıldı.
2010- Polonya'nın başkenti Varşova'dan Rusya'nın Smolensk kentine giden Rus yapımı Tupolev Tu-154 tipi uçak, havaalanına 1.5 kilometre kala düştü. Uçaktaki 94 kişiden kurtulan olmadı. Uçakta Polonya Devlet Başkanı Lech Kaczynski ve eşi de bulunuyordu.
10 Nisan – Doğanlar
1018- Nizam-ül Mülk, Büyük Selçuklu Devleti'nin Farsi veziri
1583- Hugo Grotius, Hollandalı filozof ve yazar
1740- José Basilio da Gama, Brezilyalı yazar
1826- Mustafa Celâleddin Paşa, Leh asıllı Osmanlı paşası
1827- Lewis Wallace, Amerikan İç Savaşı Birlik kuvvetleri generali, devlet adamı ve yazar
1847- Amerikalı gazeteci, yayıncı Joseph Pulitzer. Ölümünden sonra Columbia Üniversitesi'ne bıraktığı parayla her yıl onun adına Pulitzer gazetecilik ödülü veriliyor.
1864- Eugen d'Albert, Alman besteci
1868- George Arliss, İngiliz aktör
1870- Vladimir Lenin, Sovyetler Birliği'nin kurucusu
1908- Sezai Türkeş, 1990'da Devlet Üstün Hizmet Madalyası'nı da alan Türk mühendis
1908- Miguel de Molina, İspanyol Flamenko şarkıcısı ve aktör
1910- Helenio Herrera, Arjantin kökenli Fransız futbolcu ve teknik direktör
1929- Sermet Çağan, Türk tiyatro sanatçısı ve gazeteci
1930- Semih Sezerli, erkek sinema oyuncusu
1930- Spede Pasanen, Finlandiyalı yazar
1932- "Arabistanlı Lawrance", "Dr. Jivago" filmlerinin ünlü oyuncusu Mısır asıllı aktör Omar Şerif.
1937- Bella Ahmadulina, Tatar ve İtalyan kökenli şair
1951- Steven Seagal, ABD'li oyuncu
1957- Türker Ertürk, Türk, Deniz Harp Okulu Eski Komutanı, E. Amiral, Araştırmacı - Yazar, Siyasetçi
1968- Metin Göktepe, Türk gazeteci ve Evrensel gazetesi yazarı
1973- Guillaume Canet, Fransız oyuncu ve yönetmen
1973- Roberto Carlos, Futbolcu
1979- Rachel Corrie, ABD'li barış gönüllüsü
1980- Charlie Hunnam, İngiliz oyuncu
1980- John Baker, ABD'li sinema oyuncusu
1982- Ceyhun Fersoy, Türk oyuncu
1984- Mandy Moore, ABD'li oyuncu ve şarkıcı
1989- Thomas Heurtel, Fransız profesyonel basketbolcu
1990- Alex Pettyfer, İngiliz oyuncu
10 Nisan – Ölenler
1585- Papa XIII. Gregorius, Katolik kilisesi Papası
1813- Joseph-Louis Lagrange, İtalya doğumlu matematikçi
1858- Robert Brown, İskoç botanikçi
1911- Mikalojus Konstantinas ÄŒiurlionis, Litvan ressam, besteci ve yazar
1919- Emiliano Zapata, Meksikalı devrimci
1920- Moritz Benedikt Cantor, Alman matematik tarihçisi
1931- Arap şair, düşünür Halil Cibran.
( Şiirleri 20'den fazla dile çevrilen, çizimleri ve tabloları dünyanın en büyük kentlerinde sergilenen Cibran, New York'taki küçük bir çatı katında yoksulluktan ve birbiri ardı sıra gelen hastalıklardan kurtulamayarak öldüğünde yalnızca 48 yaşındaydı.)
1950- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Mareşal Fevzi Çakmak vefat etti.
1954- Auguste Lumière, Fransız sinema öncüsü
1962- Michael Curtiz, Macar asıllı ABD'li film yönetmeni
1966- İngiliz yazar Evelyn Waugh.
1979- Nino Rota, İtalyan film müziği bestecisi
1983- Şevket Aziz Kansu, Türk akademisyen ve Türk Tarih Kurumu Başkanı
1995- Morarji Desai, Hindistan'ın 6. Başbakanı
2004- Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı, 71 yaşında.
2010- Lech KaczyÅ„ski, Polonya Cumhurbaşkanı
2014- Gül Gülgün, Türk sinema dizi ve tiyatro oyuncusu
2014- Phyllis Frelich, ABD'li aktris
-
Tarihte Bugün...
11 NİSAN
491- Flavius Anastasius, Bizans İmparatoru oldu
1899 - İspanya, Puerto Rico'yu ABD'ye bıraktı.
1905- Ünlü fizikçi Albert Einstein, 11 Nisan 1905'te İzafiyet Teorisini açıkladı.
( Özel Görelilik Kuramı (İzafiyet teorisi), Albert Einstein tarafından 1905'te Annalen der Physik dergisinde, "Hareketli cisimlerin elektrodinamiği üzerine" adlı 2. makalesinde açıklanmış ve ardından 5. makalesi "Bir cismin atıllığı enerji içeriği ile bağlantılı olabilir mi?" başlıklı makalesiyle pekiştirilmiştir. )
1919- 15. Kolordu Komutanlığı'na atanan Kazım Karabekir Paşa, Mustafa Kemal Paşa'yı Şişli'deki evinde ziyaret etti.
1919- İngiltere, Singapur'a bağımsızlığını tanıdı.
1919- Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) kuruldu.
1920- Damat Ferid, Kuvva-i Milliye aleyhinde bildiri yayınladı.
1920- Meclis-i Mebusan kapatıldı.
1920- Urfa düşman işgalinden kurtuldu.
1930- Sultanahmet'te büyük "kadın mitingi" yapıldı.
( Türk Kadınlar Birliği'nin düzenlediği mitingde kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınması kutlandı. Mitinge katılanların çoğu erkekti . )
1941- Hırvatistan bağımsızlığını ilan etti.
( Yugoslavya'yı işgal eden İtalyan faşist ve Alman Nazi orduları Hırvatistan'da kurdukları kukla rejimi Yugoslavya'dan ayırdılar.)
1956- Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Kasım Gülek, ütüsüz eski bir pantolon ve yırtık ayakkabılarla halkın karşısına çıktı.
( Gülek, Başbakan Adnan Menderes'i eleştirdi. "Barajların temellerinde çok haram para var. Açılışlara harcanan parayla en az 80 köy ilkokulu yapılırdı" dedi.)
1957- Halk gazetesi sahibi Ratip Tahir Burak, bir karikatürü nedeniyle tutuklandı.
1957- İngiltere, Singapur'a bağımsızlığını tanıdı.
1963- Adapazarı'nda Türkiye Zirai Donatım Kurumu (TZDK) Traktör Fabrikası kuruldu.
1965- Time dergisi Atatürk'ü küçük düşürdüğü iddia edilen yazıları nedeniyle toplatıldı.
1965- ABD'nin orta-batı eyaletlerinde çıkan kasırgalarda 256 kişi öldü.
1967- "Kadınlar I-ıh derse" adlı oyun İstanbul'da yasaklandı. Başrol oyuncusu Lale Oraloğlu açlık grevine başladı.
1968- Yazar Şule Yüksel Şenler, "Kocaların karılarını dövmesi caizdir; yalnız yüzüne vurulmaz" dedi.
1969- İstanbul'da 15 bin öğrenci boykota başladı.
1970- Apollo 13 uzaya fırlatıldı.
1971- Ankara'da Korgeneral Atıf Erçıkan'ın evine tahrip gücü yüksek bomba atıldı.
1972- ABD'nin B-52 ağır bombardıman uçakları Kasım 1967'den sonra Vietnam'ı ilk kez yeniden bombalamaya başladı.
1973- Diyanet İşleri Başkanı at ve eşek kesmenin günah olmadığını açıkladı.
1975- Türk-Irak petrol boru hattının Irak ayağının yapımına başlandı.
1975- Bursa'da Uludağ, Elazığ'da Fırat ve Samsun'da 19 Mayıs üniversitelerinin kurulmasına ilişkin kanun yürürlüğe girdi.
1980- Yazar Ümit Kaftancıoğlu İstanbul'da öldürüldü.
( Kaftancıoğlu, İstanbul Radyosu Eğitim-Kültür Yayınları'nda programcıydı. Romanlarında, Doğu Anadolu bölgesini anlatan yazar insanın insanla ve doğayla mücadelesine önem verdi. Alevilikteki dedelik kurumunu sorguladığı "Hakullah" röportajıyla Milliyet- Karacan Armağanı'nı kazandı.)
1983- Zonguldak Kozlu Kömür Üretim bölgesinin İhsaniye ocağında onarım çalışmaları sırasındaki patlamada 1'i mühendis 10 madenci öldü, 9 kişi yaralandı.
1984- Sağmalcılar ve Metris cezaevinde solcu tutuklular açlık grevine başladı.
1991- Terörle Mücadele Yasası kabul edildi.
1995- Aylık çalışma süreleri 65 saatten 80 saate yükseltilen Türk Hava Yolları pilotları sefere çıkmadı.
1995- Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında Harran Ovası'na ilk su verildi.
1997-Atatürk Uluslararası Barış Ödülü'nün, Bosna'da görev yapan Türk Barış Gücü'ne verilmesi kararlaştırıldı.
2000- Pulitzer Edebiyat Ödülü'nü Londra doğumlu Hintli kadın yazar Jhumpa Lahiri aldı. Ödüle hak kazandığı "Dert Yorumcusu" adlı öykü yazarın ilk kitabıydı.
2001- Ankara'da ekonomik krizi protesto eden 70 bin esnaf polisle çatıştı, araçlar ve binalar tahrip edildi. Ankara'da gösteriler 6 ay süreyle yasaklandı.
2001- Ölüm orucu eylemcileri Nergis Gülmez (TKP/ML davası tutuklusu) , Fatma Ersoy (DHKP-C davası tutuklusu) ve Tuncay Günel (TİKB davası tutuklusu) yaşamını yitirdi. F tipi cezaevi uygulamasını protesto için devam eden ölüm oruçlarında 7 kişi yaşamını kaybetti.
2001- Güney Afrika'da bir futbol maçında taraftarlar arasında arbede çıktı; 43 kişi öldü, 100 kişi yaralandı.
2001- Amerika Birleşik Devletleri'nde de silahsız bir siyah beyaz polisler tarafından öldürüldü. Cincinnati kentinde siyahlar sokağa döküldü, isyan çıktı. Kentte son altı yılda polis 15 siyahı öldürdü.
2001- İran'da 150'den fazla milletvekili, devrim mahkemesinin tutukladığı muhaliflere yönelik kötü muameleyi protesto etti.
2001- Avustralya ve Amerikan Samoa'sı arasında oynanan maçı Avustralya 31-0 kazandı.
2002- Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (ICC) kuruluşu onaylandı.
( Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail çıkarlarına uygun bulmadıkları için anlaşmaya katılmadı. Türkiye, Avrupa Konseyi'nde tüzüğü onaylamayan tek ülke. Mahkeme 1 Temmuz'da resmen göreve başlayacak. )
2002- Tunus'ta bir Sinagog bombalandı; 21 kişi öldü.
2003- İsrail askerleri Gazze Şeridi'nde Filistinli çocuklara ateş açtı. Uluslararası Dayanışma Hareketi üyesi Britanyalı Tom Handoll'u öldürdü.
2003- Küba'da, 2 Nisan'da bir yolcu gemisini kaçırarak Amerika Birleşik Devletleri'ne gitmeye zorlamaktan hüküm giyen üç kişi idam edildi. Uluslararası Af Örgütü idamları protesto etti.
2006- İran Devlet Başkanı Mahmut Ahmedinejad, uranyum zenginleştirdiklerini açıkladı.
2006- İtalya'da 43 yıldır kayıp olan ünlü mafya babası Bernardo Provenzano Corleone köyünde bir koruma ile sebze çorbası içerken yakalandı.
2007- Elindeki Kuran'ın bomba olduğunu söyleyen Mehmet Gökşingöl Diyarbakır-İstanbul seferini yapan Pegasus Havayolları'na ait uçağı içindeki 284 kişiyle birlikte kaçırdı. Pilotlar uçağı Ankara'ya indirdi. Gökşingöl teslim oldu.
2008- Motorine son dönem tarihinin en büyük zamlarından biri gelirken, fiyatlar bir anda yüzde 5 arttı. Motorinin pompa fiyatı İstanbul'da 2.96 YTL'ye yükseldi.
2009- Dev-Genç Birliği kuruldu.
2010- İnsan vücudundaki farklı organların manyetik alanını ölçerek tıpta görüntüleme yöntemlerinin
gelişmesine öncülük eden, fizik biliminin babalarından James Edward Zimmerman adına verilen ödüle Türk bilim adamı Prof. Dr. Nevzat Gençer layık görüldü.
2014- İki dönemdir Dicle Üniversitesi Rektörü olan Ayşegül Jale Saraç Türkiye’nin ilk başörtülü rektörü oldu.
11 Nisan – Doğanlar
145- Septimius Severus, Roma İmparatoru
1616- Cemre Sultan I. Ahmed'in kızı, Kösem Sultan'ın kızıdır.
1755- James Parkinson İngiliz doktor
1830- John Douglas, İngiliz mimar
1905- Attila József, Macar şair
1911- Rıfat Ilgaz, gazeteci, yazar.
1928- Ethel Kennedy, Robert F. Kennedy'nin eşi
1930- Anton Szandor LaVey, ABD'li okültist yazar ve Şeytan Kilisesi kurucusu
1935- Richard Kuklinski, ABD’li gangster
1936- Pekcan Koşar Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
1953- Sir Andrew Wiles, İngiliz matematikçi.
1954- Abdullah Atalar, Türk bilim insanı ve Bilkent Üniversitesi Rektörü
1960- Jeremy Clarkson, İngiliz yazar
1971- Selçuk Meci, Diş doktoru, endodontist
1973- Jennifer Esposito, Amerikalı oyuncu
1974- Tricia Helfer, Kanadalı oyuncu
1975- Ufuk Özkan, Türk oyuncu
1981- Alessandra Ambrosio, Brezilyalı manken
1987- Michelle Phan, Amerikalı girişimci ve YouTube ünlüsü
1994- Dakota Blue Richards, İngiliz oyuncu
1996- Dele Alli, İngiliz futbolcu
11 Nisan – Ölenler
1034- III. Romanus, Bizans imparatoru
1939- Kurtdereli Mehmet Pehlivan, Türk güreşçi
1970- John O'Hara, ABD'li yazar
1977- Jacques Prévert, Fransız şair ve senarist
1980- Ümit Kaftancıoğlu, Türk yazar, derlemeci ve radyo programcısı
1983- Ord. Prof. Aziz Kansu. Kansu, Ankara Üniversitesi'nin ilk rektörüydü.
1983- Dolores del Río, Meksikalı aktris
1985- Enver Hoca, Arnavutluk Devlet Başkanı
1989- Orhon Murat Arıburnu, Türk şair
2002- Giray Alpan, Türk sinema oyuncusu
2003- Şair, yazar Gültekin Samancı, 76 yaşında. Samancı Basın İlan Kurumu'nun 30 yıllık genel müdürüydü.
2007- Amerikalı savaş karşıtı, hümanist yazar Kurt Vonnegut, 84 yaşında. Otomatik Piyano, Gece Ana, Mezbaha No:5 eserleri arasında.
2011- Ruşen Hakkı, Türk gazeteci, şair ve yazar
2012- Ahmed Bin Bella, Cezayir'in ilk Başkanı
2013- Maria Tallchief, ABD'li bale sanatçısı
GÜNÜN ÖNEMİ
- Dünya Parkinson Günü
- Şanlıurfa'dan Fransız birliklerinin geri çekilişi (1920)
-
Tarihte Bugün...
12 NİSAN
1861- Amerikan İç Savaşı, Güney Carolina'da patlak verdi. Savaş sonunda toplam 620 bin kişi öldü.
1918- Hakkari'nin kurtuluşu.
1920- Anadolu Ajansı ilk haberlerini yayınlamaya başladı.
1932- Sonradan Türk Tarih Kurumu adını alacak olan Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin kuruluşu.
1945- İktisat Bakanlığı, bütün illerde yurttaşların giyim ihtiyacını için basma ve kaputbezi dağıtılma kararı aldı.
1950- Türk Haberler Ajansı (THA) kuruldu.
1955- Dr. Jonas Salk tarafından geliştirilen çocuk felci aşısının güvenli ve etkili olduğu açıklandı.
1956- İstanbul'da Nalbantlar Kongresi yapıldı. Kongreden sonra üyelere nal mıhı dağıtıldı.
1961- Sovyetler Birliği uzaya ilk insanlı uyduyu gönderdi.
( Vostok-I ile uzaya giden kozmonot Yuri Alekseyeviç Gagarin uzayda 108 dakika kaldı. Uzay Yarışının başlangıç döneminde, Sovyetler kozmonot adaylarını belirlemek için geniş bir tarama programı başlatmışlardı. 20 kozmonot ile Sovyet uzay programına seçilen Gagarin bütün testleri başarıyla atlattı. En sonunda gene yetenekli ve başarılı bir kozmonot olan German Titov ile Yuri Gagarin arasında bir tercih yapılacaktı, Yuri Gagarin seçildi. Bu seçimde soğuk Titov`un aksine Yuri`nin güler yüzlü ve cana yakın bir karakterinin olması ve sade bir çocukluk sürmesinin önemli olduğu söylenir.
Uçuş
12 Nisan 1961 tarihinde Gagarin uzaya çıkan ilk insan oldu. Uzaygemisinin adı Vostok 1 idi. Uluslararası medyaya göre Gagarin, uzayda "Burada Tanrı falan göremiyorum" demişti. Ancak uzay uçuşu sırasında dünya ile yaptığı konuşmaların yayımlanan metninde böyle bir cümle yer almaz.
Gagarin daha yörüngedeyken rütbesi TASS'in birinci kumandanı Rusya'dan Simon olarak bilinen Maksat Babayev tarafından yükseltildi. Sovyet otoritelerine göre rütbe değişimin hemen yapılmasının sebebi Gagarin`in iniş sırasında ölebileceğini düşünmeleriydi. Ama bu gerçekleşmedi ve Gagarin dünyaya çok ünlü biri olarak döndü. Dönemin lideri Nikita Kruşçev de Gagarin`in ününden ve başarısından korkarak onu kendine politik bir rakip olarak düşünmeye başladı. Gagarin dünya çapında ün kazanmış biri ve Sovyet başarısının sembolü olarak dünyayı dolaşmaya başladı, popülaritesini de kontrol edebiliyordu. 1962`de kozmonot yetiştirme merkezinde çalışmaya başladı.
Ölümü ve sonrası
Kurumun antrenör vekili olma sürecinde, Gagarin savaş uçağı pilotu olmayı yeniden hak kazanması gerekti. 27 Mart 1968`de MiG-15 model uçağıyla rutin bir deneme sürüşü sırasında eğitmeniyle birlikte hayatını kaybetti. Kazaya neyin sebep olduğu bilinemedi, 1986 yılında bir soruşturmada Su-11 model bir uçağın yol açtığı türbülansın kazaya yol açtığı söylendi. Aynı zamanda hava koşulları da kötüydü. Başka bir söylenti de Gagarin`in sarhoş olduğudur, oysa ki bu doğru değildir çünkü uçuştan önce iki testten geçmiştir ve yapılan araştırmalarda alkol veya uyuşturucu izine rastlanmamıştır. Yeni bir teori de pilot kabininin yanlışlıkla açıldığı ve bir anda güçlenen hava dolaşımı yüzünden uçağın kontrolünü Gagarin`in kaybettiğidir. Aslında 2 saniye kadar daha zamanı olsaydı uçağı kontrol edebiliceği söyleniyor. Bir diğer iddiaya göre ise, Gagarin'in dönemin Sovyetler lideri olan Leonid Brejnev'in isteği doğrultusunda öldürüldüğü söylenmektedir. Gagarin son derece popülerdi ve dönemin yazarlarına göre politikaya atılması halinde de başarılı olması muhtemeldi. Kendisi de politikaya sıcak bakıyordu. Brejnev'in onun popülaritesinden korktuğu ve bu nedenle ölüm talimatını verdiği de söylentiler arasındadır. )
1963- Martin Luther King Jr. Alabama'da sivil haklar yürüyüşüne öncülük ettiği gerekçesiyle tutuklandı.
1963- Sovyet nükleer denizaltısı K-33, Danimarka yakınlarında Finlandiyabandıralı yük gemisi M/S Finnclipper'la çarpıştı.
1968- Danıştay kararıyla oynatılan "Devri Süleyman" oyununu seyreden 200 kadar üniformalı subay oyuncuları ayakta alkışladı. 12 Nisan 1968'de subaylar hakkında soruşturma açıldı.
1968- Nazım Hikmet'in "Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim" adlı kitabını yayımladığı için hakkında soruşturma açılan Mehmet Ali Ermiş sorgu sırasında öldü.
1969- Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar, "Cumhuriyet Halk Partisi gibi dümen değişikliği değil, düzen değişikliği istiyoruz" dedi.
1969- Sonradan Atatürk Kültür Merkezi adını alacak İstanbul Kültür Sarayı, Aida Operası ve Çeşme başı Balesi ile açıldı.
1975- Süleyman Demirel başkanlığındaki 1. Milliyetçi Cephe hükümeti güvenoyu aldı.
( Oylama sonunda Meclis'te kavga çıktı, tabancalar çekildi. 30 üyeli hükümet Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi'nden oluşuyor.)
1979- Haydarpaşa Hastanesi Göğüs Cerrahi Kliniği'nde bir hastaya ilk kez yardımcı kalp takıldı.
1981- İlk uzay mekiği Colombia fırlatıldı.
1982- İki gün gözaltında kalan eski Cumhuriyet Halk Partisi genel Başkanı Ecevit serbest bırakıldı; bir başka demecinden dolayı tekrar gözaltına alındı.
1983- Eski bayındırlık bakanlarından Şerafettin Elçi, Yüce Divan'da iki ayrı suçtan dolayı görevini kötüye kullandığı gerekçesiyle toplam 2 yıl 4 ay hapis, 4 bin 660 lira para cezasına mahkum edildi.
1987- Türkiye'de 6 bin 680 sanatçı, yazar, hukukçu ve bilim insanının pasaport alamadığı açıklandı.
1989- 15 bin Tekel işçisi İstanbul'da eylem yaptı.
1991- Terörle Mücadele Kanunu kabul edildi. Yeni kanuna göre 141, 142 ve 163. maddeler kaldırıldı. Cezaevinde bu maddelerden yatmakta olanlara koşullu af getirildi.
1991- İstanbul genelevi işletmecilerinden Matild Manukyan İstanbul vergi rekortmeni oldu.
1991- Ateşkes antlaşmasının yürürlüğe girmesiyle Birinci Körfez Savaşı resmen sona erdi.
1993- Türkiye İnternet'e bağlandı.
1995- "Sürgünde Kürt Parlamentosu" Lahey'de kuruldu. Hükümet, Hollanda'ya tepki olarak, Büyükelçi Zeki Çelikkol'u Ankara'ya geri çağırdı.
1999- İngiltere'de kamyoncular dizel yakıta uygulanan verginin yükseltilmesini protesto ettiler. Başkent Londra ile yedi büyük kentin merkezini işgal ettiler.
2001- F tipi cezaevlerine karşı süren ölüm oruçlarında,28 yaşındaki Celal Alpay (TKP/ML davası tutuklusu) ile 26 yaşındaki Abdullah Bozdağ (DHKP-C davası tutuklusu) 176. günde yaşamlarını yitirdiler.
2001- Murat Karayalçın, Cumhuriyet Halk Partisi'nden (CHP) istifa etti. Karayalçın feshedilen Sosyal Demokrat Halkçı Parti'nin (SHP) eski genel başkanlarındandı.
2002- Venezüella'da Devlet Başkanı Hugo Chavez ordu komutanlarının baskısı altında istifa etti. Chavez Küba ve Irak ile yakın ilişki kurduğu için Amerika Birleşik Devletleri'nin öfkesini çekmişti.
2005- Yeşillerin inisiyatifiyle Avrupa Parlamentosu'nda "Ermeni Konferansı" düzenlendi.
(Ermeni diasporası temsilcilerinden Laurent Leylekyan, Etyen Mahcupyan ve Hrant Dink'i "Türkiye'nin rehineleri" olarak tanımladı. Hrant Dink,"Biz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyız. Böyle algılarız böyle davranırız. Dışarıdakiler içeridekilerin hamisi kesilirse devlet ve toplum da azınlıkları dışarının uzantısı olarak görür" dedi.)
2006- İran parlamentosu kürtajı kabul etti. Ancak yasa sadece annenin ya da ceninin hayatı tehlikedeyse kürtaj izni veriyor. Tecavüz sonucu hamilelikte ise kürtaj izni yok.
2006- "Kürt Demokrasi Forumu" Genel Başkanı Feridun Yazar,"Bir dernek olarak silahlı kuvvetlere çok şey söyleme şansımız yok. Ama PKK'ya bir çağrımız var. PKK'nın bir daha patlamamak üzere silahları susturması gerektiğine inanıyoruz" dedi.
2006- Çorlu'da da 420 gündür İleri Deri fabrikasında direnişte olan işçiler greve çıktı. Polis müdahale etti. 33 işçi gözaltında.
2007- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, basını bilgilendirme toplantısı yaptı;
(Cumhuriyetin temel değerlerini sözde değil özde bağlı olan bir kişinin cumhurbaşkanı seçilecek olmasını umut ediyorum", "Kuzey Irak'a sınır ötesi harekat yapılmalı" dedi. Avrupa Birliği'nin Türkiye'de azınlık yaratmaya çalıştığını ileri sürdü.)
2007- Irak parlamentosunda patlama meydana geldi, üçü milletvekili sekiz kişi öldü.
2008- Şanlıurfa'nın merkeze bağlı Yeşildirek Köyü'nden, Ege illerine giden mevsimlik tarım işçilerini taşıyan kamyon Afyonkarahisar yakınlarında devrildi. Kazada 9 kişi öldü, 35 kişi yaralandı.
2008- Ulusal Güç Birliği Platformu’nun Ankara Tandoğan Meydanı’nda gerçekleştirdiği “Ulusal Egemenlik Mitingi"ne binlerce kişi katıldı.
( Özellikle Birleşik Kamu-İş’e bağlı sendikalar, Atatürkçü Düşünce Derneği, Biz Kaç Kişiyiz, Cumhuriyet Okurları gibi birçok sivil toplum kuruluşundan geniş katılım olduğu gözlendi. Miting katılımcıları “Ne ABD, ne AB, tam Bağımsız Türkiye, “Atatürk’ün gençleri görev başında “Mustafa Kemal’in askerleriyiz ve “Mustafa Kemal’in öğretmenleriyiz" şeklinde sloganlar attılar. )
2010- Samsun'da adliye çıkışı gerçekleşen fiziksel saldırıda Ahmet Türk'ün burnu kırıldı.
2011- Mısır'ın devrik Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, bir soruşturma çerçevesinde sorgulanırken kalp krizi geçirmesi üzerine hastaneye kaldırıldı ve yoğun bakıma alındı.
12 Nisan – Doğanlar
1823- Aleksandr Ostrovski, Rus gerçekçiliğinin en büyük temsilcilerinden oyun yazarı
1871- Yannis Metaksas, Yunan general ve devlet adamı
1903- Jan Tinbergen, Hollandalı ekonomist, Nobel Ekonomi Ödülü sahibi
1923- Ann Miller, ABD'li dansçı, şarkıcı ve oyuncu
1928- Nisa Serezli, Türk sinema, tiyatro ve seslendirme sanatçısı
1947- Tom Clancy, ABD'li yazar
1956- Andy García, ABD'li oyuncu
1956- Herbert Grönemeyer, Alman şarkıcı
1959- Andy Bausch - Lüksemburglu yönetmen
1968- Yeşim Salkım, Türk şarkıcı
1971- Shannen Doherty, ABD'li aktris
1971- Amerikalı aktör Nicholas Brendon.
1972- Şebnem Ferah, Müzisyen, Rock yıldızı.
1973- Sylvinho, Brezilyalı futbolcu
1974- Mete Pere, Türk müzisyen, oyuncu
1978- Svetlana Lapina, Rus yüksek atlamacı
1979- Mateja Kežman, Sırp futbolcu
1979- Jennifer Morrison,ABD'li Oyuncu.
1980- Arda Kural, Türk dizi ve sinema oyuncusu.
1981- Nicolás Burdisso, Arjantinli futbolcu
1987- Brendon Urie, ABD'li şarkıcı
1994- Oh Sehun, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
1994- Saoirse Ronan, Oscar ve BAFTA'ya aday olmuş, İrlandalı oyuncu
12 Nisan – Ölenler
MÖ 45- Gnaeus Pompeius, (Genç Pompey), Romalı general
238- I. Gordian, Roma İmparatoru (intihar)
1782- Pietro Metastasio, İtalyan şair ve libretto
1817- Charles Messier, Fransız gökbilimci
1893- Muallim Naci, gazeteci, yazar
1937- Şair, yazar Abdülhak Hamid Tarhan. "Makber" en bilinen eseridir.
1945- Franklin Delano Roosevelt A.B.D.'nin 32. başkanı
1962- Dr. Mehmet Suphi Ezgi, Türk müziği bestecisi ve kuramcı
1967- Tarihçi İsmail Hami Danişmend, 78 yaşında İstanbul'da öldü.
1975- Josephine Baker A.B.D.'li dansçı ve şarkıcı
1981- Joe Louis, ABD'li boksör
1986- Valentin Katayev, Rus romancı ve oyun yazarı
1989- Sugar Ray Robinson, ABD'li boksör
1998- İsmail Baha Sürelsan, Klasik Türk Müziği sanatçısı
1999- Boxcar Willie, ABD'li şarkıcı
2009- Marilyn Chambers, ABD'li porno yıldızı
2009- John Maddox, Galli bilim insanı ve gazeteci.
2010- Evrim Alataş, Kürt yazar, gazeteci, eleştirmen.
GÜNÜN ÖNEMİ
- Dünya İnsanlı Uzay Uçuş Günü
- Yuri'nin Gecesi (Yuri Gagarin)
- Film Fotoğrafçılığı Günü
-
13 NİSAN
1111- V. Heinrich Kutsal Roma İmparatoru olarak taç giydi.
1204- 4. Haçlı Seferi'nde Kostantinopolis yağmalandı.
1796- ABD'ye ilk kez bir fil Hindistan'dan getirildi.
1839- El Salvador bağımsızlığını ilan etti.
1849- Macaristan cumhuriyet rejimine geçti.
1870- Metropolitan Sanat Müzesi New York'ta kuruldu.
1909- Osmanlı İmparatorluğu'nda 31 Mart Olayı meydana geldi.
1919- Kars, İngilizler tarafından işgal edildi.
1919- Amritsar katliamı: İngiliz askeri birlikleri, Amritsar'da (Hindistan) 379 silahsız göstericiyi öldürdü.
1921- İspanya Komünist İşçi Partisi kuruldu.
1923- Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakına bağlı olarak Futbol Heyeti Müttehidesi (Futbol Federasyonu) kuruldu. (21 Mayıs'ta FİFA üyeliğine kabul edildi.)
1923- Telif ve Tercüme Heyeti başkanlığına atanan Ziya Gökalp Ankara’ya geldi.
1925- Ankara İstiklal Mahkemesi, Terakkiperver Cumhuriyet Fıkrası ileri gelenlerinin evlerini arattı.
1933- Türkiye'nin ilk kadın Mühendisleri mezun oldu.
( Yüksek Mühendislik Mektebi'ni "İstanbul Teknik Üniversitesi" bitiren Sabiha ve Melek hanımlar, Türkiye'nin ilk kadın mühendisleri oldu. İki kadın mühendis, kura sonucu Ankara ve Bursa Nafıa İdaresi'ne "Bayındırlık Bakanlığı" atandı. )
1933- Ankara Yahudileri Türkçe konuşmaya karar verdiler.
1941- SSCB Japonya'yla saldırmazlık paktı imzaladı.
1945- Alman askeri birlikleri, 1000'den fazla politik ve askeri mahkumu öldürdü.
1945- SSCB ve Bulgaristan Krallığı kuvvetleri Viyana'yı ele geçirdi.
1949- Türk Kadınlar Birliği kuruldu,
( Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün eşi Mevhibe İnönü'nün onursal başkan olarak kabul edildiği birliğin amacı, kadınlara tanınan hakları korumak, kadınların kültür alanında gelişmelerini sağlamaktı. )
1950- Vakıflar Bankası kuruldu.
1954- Marsilya'da, Türk binicileri 2 birincilik, 5 ikincilik, 4 üçüncülük kazandı.
1970- Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesini basan 12 silahlı sağ görüşlü, asteğmen doktor Necdet Güçlü'yü öldürdü.
1970- Uzay mekiği Apollo 13, yerden 321.860 km yüksekte olduğu sırada oksijen tanklarından bir tanesi infilak etti. Uzay ekibi başarıyla dünyaya döndü.
1971- İstanbul'da kapıcılar İş Kanunu kapsamına alındı.
1975- Lübnan'nın başkenti Beyrut'a Dört Hristiyan Falanjiste karşılık 27 Filistinlinin öldürülmesiyle Lübnan İç Savaşı başladı.
1979- İlk halı müzesi, Sultanahmet Camii hünkar kasrında açıldı.
1982- Eski bakanlardan Hilmi İşgüzar, Yüce Divan'da 9 yıl 8 ay hapse mahkum edildi.
1983- Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, Türkiye'ye yapılacak yardımı azaltırken, Yunanistan'a yapılacak yardımı artırdı.
1985- Arnavutluk'ta yönetime Enver Hoca'dan sonra Ramiz Alia geldi.
1987- Prof.Dr. Ekrem Akurgal, Aziz Nesin, Prof.Dr. Rona Aybay, Panayot Abacı ve Oğuz Aral, Türkiye-Yunanistan Dostluk Derneği'ni kurdu.
1987- Portekiz ve Çin Halk Cumhuriyeti, Macau'nun 1999 yılında Çin HC'ye iadesine ilişkin bir anlaşma imzaladı
1994- Radyo-Televizyon Üst Kurulu kuruldu.
1994- Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın partisinin grup toplantısında, "RP'nin iktidara gelmek için sert mi yumuşak mı, kanlı mı yoksa tatlı mı olacak, buna 60 milyon karar verecek" ifadesini kullanması tepkilere yol açtı.
1994- Özel Radyo ve Televizyon Yasası, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
1994- TYT Bank Hükümet tarafından kapatıldı.
1998- PKK'nin iki numaralı adamı Şemdin Sakık ile kardeşi Arif Sakık, Genelkurmay Başkanlığı Özel Kuvvetler Komutanlığı'nın operasyonuyla yakalanıp Türkiye'ye getirildi.
1999- Atatürk Uluslararası Barış Ödülü'nün, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'e verilmesi kararlaştırıldı.
2000- Aralıksız 220 saat yayın yaparak dünya rekorunu kırmaya çalışan Değişim Radyo'dan DJ Özgür Barış, hedefine ulaşmasına 7 saat 30 dakika kala, mikrofon başında uyuya kaldı.
2009- Ergenekon soruşturması kapsamında, sabah saatlerinde düzenlenen operasyonda Başkent Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Haberal'ında içinde bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alındı.
13 Nisan – Doğanlar
1743- Thomas Jefferson, ABD' nin üçüncü başkanıdır
1771- Richard Trevithick, İngiliz Mucit ve Maden Mühendisi
1866- Butch Cassidy, kanun kaçağı
1808- Antonio Meucci, İtalyan mucit
1860- James Ensor, Belçikali ressam
1901- Jacques Lacan, Fransız psikiyatrist
1906- Samuel Beckett, Türkiye'de de pek çok kez sahneye konulan 'Godo'yu Beklerken" adlı oyunun yazarı, Nobel ödülü sahibi İngiliz yazar.
1914- Orhan Veli Kanık - şair
1919- Howard Keel, ABD'li oyuncu
1920- Roberto Calvi, İtalyan bankacı
1923- Don Adams, ABD'li oyuncu ve komedyen
1935- Erich von Däniken, araştırmacı, yazar
1939- Şemsi İnkaya, Türk oyuncu
1942- Ataol Behramoğlu, Türk şair, yazar, çevirmen, edebiyatçı
1950- Ron Perlman, oyuncu
1955- Safet Susic, Boşnak futbolcu
1963- Garry Kasparov, Dünya satranç şampiyonu
1967- Olga Tañón, Porto Riko’lu şarkıcı
1972- Qurban Qurbanov, Azeri futbolcu
1975- Tatiana Navka, Olimpiyat şampiyonu Rus patenci
1976- Jonathan Brandis, ABD'li oyuncu
1980- Jana Cova, Çek porno yıldızı
1985- Kerim Zengin, Türk futbolcu
1996- Abigail Breslin, ABD'li sinema oyuncusu
13 Nisan – Ölenler
814- Krum Han, Tuna Bulgar Devleti hanı.
1605- Boris Godunov, Rus Çarı
1695- Fablleriyle ünlü Fransız şair Jean de La Fontaine.
1794- İmam Mansur Çeçen devlet adamı
1893- Muallim Naci, Osmanlı dönemi Türk yazarı
1941- Annie Jump Cannon, ABD'li astronom
1977- Yalçın Çetin, karikatürist
1992- Feza Gürsey, Fizikçi
2002- Damon Knight, bilim kurgu yazarı
2015- Günter Grass, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Alman yazar
2015- Eduardo Galeano, Uruguaylı gazeteci
GÜNÜN ÖNEMİ
Tayland, Laos ve Kamboçya - Songkran (yılbaşı)
-
14 NİSAN
1205- Bulgar çarı Kaloyan komutasındaki Bulgarlar ile Latin imparatoru I. Baodouin komutasındaki Haçlılar arasında Hadrianapolis Muharebesi yaşandı. Kumanlar ve Bizanslı Yunanların desteği ile başarılı bir pusu kuran Bulgarlar tarafından savaş kazanılmıştır.
1828- Noah Webster ilk İngilizce sözlüğü olan An American Dictionary of the English Languageı yayımladı.
1865- ABD Cumhurbaşkanı Abraham Lincoln vuruldu.
( Güney ve Kuzey arasındaki iç savaşta Güneylilerin teslim olmasından beş gün sonra, Güney sempatizanı tiyatro oyuncusu John Wilkes Booth, Lincoln'ı Washington'daki Ford Tiyatrosu'nda oyun izlerken tabancayla vurdu. Abraham Lincoln Amerikalı siyasetçi, devlet başkanı ve hukukçudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin 16'ncı başkanı ve Cumhuriyetçi Parti`nin ilk başkanıdır. Lincoln, Amerikan İç Savaşı`nda Amerika Konfedere Devletleri'ne karşı büyük bir galibiyet elde etti. Ülkenin birliğini korudu ve köleliği bitirdi. Lincoln, suikast sonucu ölen ilk ABD başkanı oldu. John Wilkes Booth, aşırı güneyli taraftarı olan bir aktördü. Lincoln`ü öldürmek için suikast planı yaptı. Booth`un asıl amacı Lincoln`ü kaçırmaktı ama sonradan planını suikaste çevirdi. Booth, 14 Nisan 1865 tarihinde, Washington, D.C.'deki Ford Tiyatrosu'nda gösterilen "Our American Cousin" (Amerikalı Kuzenimiz) adlı bir temsile katılan Lincoln`ü locadan bir delik açarak önce izledi. Daha sonra oyunun en komik anında Lincoln`ü başından vurarak yaraladı.
Lincoln ertesi sabah hayatını kaybetti. Aynı gece, başkan yardımcısı Andrew Johnson ve Dışişleri bakanı William H. Seward da suikaste uğramış, ancak kurtulmuşlardı. Lincoln, en büyük ABD başkanlarından biri olarak kabul edilir. Günümüzde Lincoln'ün resmi, 5 Dolarlık banknotların ve 1 sentlik madeni paraların üzerinde yer almaktadır. )
1900- Paris Uluslararası Fuarı açıldı. Fuarda Osmanlı Pavyonu da vardı.
1912- Dönemin en büyük yolcu gemisi RMS Titanik transatlantiği buzdağına çarptı. Kuzey Atlantik'te gece yarısından önce buzdağına çarpan gemi batmaya başladı.
1912- Galata Köprüsü, törenle hizmete girdi.
( "Vereinigte Maschinen Fabriken" adlı Alman şirketine 1910 yılında ısmarlanan köprüden geçiş, 1930'a kadar paralı olarak sağlandı. "Müruriye" denilen geçiş parasını; önünde büyük bir cep bulunan önlükler giyen tahsildarlar topluyordu. )
1928- Eski Ticaret Bakanı Ali Cenani Bey, bakanlık bütçesinin kullanılmasında usulsüzlük yaptığı gerekçesiyle dokunulmazlığı kaldırılarak Yüce Divan'a verildi.
1931- İspanya'da Kral XIII. Alfonso tahttan çekildi ve cumhuriyet ilan edildi.
1935- Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nden bir grup müzisyen Ankara'ya geldi. Konuk sanatçılar arasında besteci Dimitriy Şostakoviç, kemancı David Oyştrah, piyanist Lev Oborin de yer alıyordu.
1944- İngiltere ve ABD, Türkiye'ye nota vererek, Almanya'ya krom ihracının durdurulmasını istedi.
1944- Hindistan'ın Bombay Limanındaki büyük patlama 300 kişinin ölümüne yol açtı.
1947- Güreşçi Yaşar Doğu Avrupa Şampiyonu oldu, Türkiye milli takımı Avrupa üçüncülüğünü kazandı.
1956- Chicago, Illinois'de video ilk kez halka tanıtıldı.
1956- Ankara'da oynanan Galatasaray-Vasco da Gama maçında kavga çıktı. Galatasaraylı futbolcu Coşkun rakibi Pingo'ya yumruk attı. Brezilyalı futbolcunun çene kemiği kırıldı.
1957- İçişleri Bakanı Namık Gedik, Fener Ortodoks Patriğiyle görüştü. Görüşme sonrası yayımladığı bildiride Patrikhane, "Vatana sadakatle bağlıyız. Kıbrıs siyasi bir meseledir" dedi. Bildiri yetersiz bulundu.
1959- 102 üniversite öğrencisi, Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu'na çektikleri telgraflarda "İstanbul'da yüksek tahsilde bulunan Kürt gençleri" imzasını kullandılar. Kürtçülük konusunda derhal yayım yasağı getirildi.
1963- Türkiye Spor Yazarları ve Spor Kulübü Derneği (TSYD) kuruldu.
1968- Seçim kampanyasını başlatan Cumhuriyet Halk Partisi lideri İsmet İnönü, "Başlıca rakibimiz Türkiye İşçi Partisi'dir" dedi.
1969- Ekonomik Basın Ajansı (EBA) kuruldu.
1971- Başbakan Yardımcısı Atilla Karaosmanoğlu, "Ortak Pazar seviyesine 2359 yılında ulaşabileceğiz" dedi.
1978- Samsun sigarası karaborsaya düştü.
1979- 3. Balkan Film Festivali İstanbul'da başladı.
1980- Bütün dünyada silah tüccarı olarak tanınan Suudi Arabistanlı Adnan Kaşıkçı Başbakan Süleyman Demirel'le görüştü.
1981- Ses sanatçısı Bülent Ersoy ameliyatla cinsiyet değiştirdi.
( İstanbul Emniyet Müdürlüğü şarkıcının sahneye çıkmasını yasakladı. Aynı yasak, bütün eşcinsel sanatçılara uygulandı.)
1981- Sosyalist Enternasyonal toplantısına katılmak üzere yurt dışına çıkmak isteyen eski Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit'e izin verilmedi.
1983- Kürtaj Kanunu kabul edildi.
1986- ABD, yurttaşlarına ve askeri birliklerine karşı saldırıları desteklediği gerekçesiyle Libya'ya hava saldırısına girişti.
1987- Tek tip öğrenci derneğini hedefleyen Öğrenci Dernekleri tasarısını protesto eylemleri yapıldı. Öğrenciler Ankara'ya doğru yürüyüşe geçtiler. İki gün sonra Anavatan Partisi tasarıyı geri çekmek zorunda kaldı.
1987- Türkiye, Avrupa Ekonomik Topluluğu'na tam üyelik için başvurdu.
( Türkiye'nin AET'ye tam üyelik başvurusu Devlet Bakanı Ali Bozer tarafından Belçika Dışişleri Bakanı ve AET Dönem Başkanı Leo Tindemans'a verildi.)
1992- Başbakan Turgut Özal'a silahlı saldırıda bulunan ve 20 yıl hapis cezasına çarptırılan Kartal Demirağ, şartlı tahliyeden yararlanarak serbest kaldı.
1994- ABD jetleri, Irak'ın kuzeyinde, üç Türk subayının da bulunduğu iki helikopteri yanlışlıkla düşürdü.
1994- Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın grup konuşması hakkında Devlet Güvenlik Mahkemesi, Ankara Cumhuriyet ve Yargıtay başsavcılıkları üç ayrı soruşturma açtı.
1997- Tutuklu bulunan Genel Başkan Murat Bozlak'la birlikte Halkın Demokrasi Partisi'nden (HADEP) 13 yönetici tahliye edildiler.
1997- Yargıtay, Jandarma Asayiş Bölge eski Komutanı emekli Korgeneral Hulusi Sayın'ı öldürmek suçundan yargılanan ve idama mahkum edilen Erol Özpolat'ın kararını onayladı.
1999- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş'ın HADEP'in 18 Nisan seçimlerine katılmasının ve faaliyetinin yasaklanması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı ikinci başvuru da reddedildi. HADEP'in seçimlere katılması kesinleşmiş oldu. Vural Savaş, "HADEP seçime girerse, yüzlerce terörist milletvekili ve belediye başkanı seçilir." demişti.
1999- NATO savaş uçakları yanlışlıkla Kosovalı Arnavut mültecilerin konvoyunu bombaladı, 75 kişi öldü.
2000- Rusya nükleer savaş başlığı sayısının indirimini öngören Start-II anlaşmasını onayladı.
2001- Susurluk sanıklarından eski Terörle Mücadele Daire Başkanı İbrahim Şahin kayıp silahlar nedeniyle 1 yıl hapis cezası aldı.
2001- Rusya'da tek bağımsız televizyon kanalı NTV'nin yayınlarına ve yönetimine el kondu.
2001- Emek Platformu 55 ilde "Yoksulluğu ve Yolsuzluğa Hayır" mitingi düzenledi. Eyleme 50 bin kişinin katıldığı Gaziantep'te esnaf kepenk kapattı. Platformun sözcüsü "Yüzbinler hükümetten hesap soruyor" dedi.
2001- F tipi cezaevlerine karşı süren ölüm orucu eyleminde Murat Çoban (DHKP-C davası tutuklusu) eyleminin 177. gününde yaşamını kaybetti.
2002- Venezüella'da 48 saatte iki darbe gerçekleşti. Başkan Hugo Chavez iki gün tutsak edildikten sonra bugün göreve geri döndü.
2002- Doğu Timor'da Nobel barış ödüllü eski gerilla lideri Xanana Gusmao devlet başkanı oldu.
2002- İsrail Anayasa Mahkemesi, Cenin Kampında öldürülen Filistinlilerin teslim edilmesini koşullu kabul etti: Filistinliler ölülerini hemen gömmezse bunu İsrail askerleri yapacak.
2003- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı "Manisalı Gençlere İşkence Davası"nda verilen mahkumiyet kararına itiraz eden 6 polisin taleplerini reddetti. Dosyalar infaz için Manisa'ya gönderildi.
2004- KKTC'de "Bu Memleket Bizim Platformu" Lefkoşa'da "Referanduma Evet" mitingi düzenledi.
2004- "Birgün" gazetesi yayın hayatına başladı.
2004- İşgal güçleri de Irak'ta Şii lider Mukteda Sadr'ın bulunduğu Necef'i kuşattı.
2004- Irak'ta "Yeşil Tugay" adlı İslami örgüt kaçırdığı dört İtalyan rehineden birini öldürdü. İtalyan askerleri Irak'tan çekilmezse diğer rehineleri de öldüreceklerini söyledi.
2005- Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne bağlı El-Hurriye TV'de çalışan gazeteci Fadıl Hazım Fadıl ve kameraman Ali İbrahim Aissa Bağdat'ın güneyinde bomba patlamasıyla öldü.
2006- Diyarbakır'da çatışmaları izlerken polisin açtığı ateşle 30 Mart'ta ağır yaralanan İlyas Aktaş öldü. İlyas Aktaş 15 günde bir yayımlanan "Devrimci Demokrasi" gazetesi için gönüllü muhabirlik yapıyordu.
2006- "Sosyal Güvenlik Reformu" paketinin ilk bölümü olan Sosyal Güvenlik Kurumu Yasa Tasarısı, Türkiye Büyük Millet Meclis'inde kabul edildi.
2007- Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD), Ankara'da "Cumhuriyet'ine sahip çık Mitingi" düzenledi.
( Polis mitinge 70 bin kişinin katıldığını ileri sürerken, organizasyon komitesi en az bir milyon kişinin katıldığını açıkladı "Çankaya'da imam istemiyoruz", "Çankaya laiktir, laik kalacak", "Çankaya'ya değil,Yüce Divan'a"', "Her şey vatan için" sloganları atıldı. Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde Çankaya'ya çıkacak insanın nitelikleri konusunda konuşmalar yapıldı. Anıtkabire yürüyen ve Ata'yı huzurunda ziyaret eden 1.000.000 kişi olaysız dağıldı. )
2007- Irak'ta Şiilerin kutsal kenti Kerbela'da bomba yüklü aracın patlatılması sonucu 16'sı çocuk 56 kişi öldü, 150 kişi yaralandı. Başkent Bağdat'ta ise Cedriye Köprü'süne yapılan bombalı saldırıda 10 kişi öldü.
2008- İspanya tarihinde ilk kadın Savunma Bakanı olan 6 aylık hamile Carme Chacon, "Savunma’yı bir kadının yönetmesi, ordunun topluma entegrasyonunun bir göstergesidir" dedi. Başbakan Jose Luis Rodriguez Zapatero’nun yeni hükümetinde 9’u kadın ve 17 bakan, bugün Kral Juan Carlos huzurunda İncil ve Anayasaya el basarak yemin ederek resmen göreve başladı.
2009- Terör örgütü PKK'ya yönelik 13 ilde başlatılan geniş kapsamlı operasyonda 40'ı aşkın kişinin gözaltına alındığı belirtildi.
2010- Çin 'in Çinghay eyaletinde 7.1 büyüklüğünde deprem meydana geldi. En az 2.698 kişi öldü, 12.000 fazla kişi yaralandı.
2012- İtalyan futbolcu Piermario Morosini 26 yaşında sahada kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.
14 Nisan – Doğanlar
1126- İbn Rüşt, Endülüslü Arap felsefeci ve hekim
1629- Christiaan Huygens, Hollanda'lı gökbilimci, matematikçi ve fizikçi
1889- Arnold Joseph Toynbee, İngiliz tarihçi
1892- Gordon Childe, Avustralyalı arkeolog
1904- John Gielgud, İngiliz oyuncu
1906- Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı
1907- François Duvalier, Haiti Devlet Başkanı
1914- "Garip"şiir akımının öncülerinden Orhan Veli Kanık, İstanbul'da dünyaya geldi.
1925- Rod Steiger, Amerikalı oyuncu
1932- Psycho filmindeki performansıyla ünlenen Amerikalı sinema oyuncusu Anthony Perkins.
1935- Erich von Däniken, İsviçreli yazar
1938- Mahmud Esad Coşan, Türk akademisyen, yazar, din adamı
1940- Valeri Brumel, Rus yüksek atlamacı
1941- Julie Christie, İngiliz aktris
1965- Ümit Ünal, Türk film yönetmeni ve senarist
1968- Anthony Michael Hall, Amerikalı oyuncu
1970- Emre Altuğ, Türk pop/rock sanatçısı
1973- Adrien Brody, ABD'li aktör
1973- Roberto Ayala, Arjantinli futbolcu
1976- Ali Lukunku, Kongolu eski millî futbolcu.
1977- Serkan Altuniğne, Türk karikatürist
1979- Kerem Tunçeri, Türk basketbolcu
1982- Claudia Romani, İtalyan model
1982- Uğur Boral, Türk futbolcu
1996- Abigail Breslin, Amerikalı aktris
1997- Ante Ćorić, Hırvat futbolcu
14 Nisan – Ölenler
1759- Alman besteci George Friederich Handel.
1917- Ludwik Lejzer Zamenhof, Polonyalı göz doktoru ve filolog (yapay dil olan Esperanto'nun yaratıcısı)
1930- Sovyet şair Vladimir Mayakovskiy.
1935- Amalie Emmy Noether, Alman matematikçi
1963- Arthur Jonath, Alman atlet
1964- Rachel Carson, ABD'li yazar
1975- Fredric March, Amerikalı oyuncu
1981- Suavi Süalp, Türk mizahçı
1981- Faik Kurdoğlu, Türk siyasetçi.
1986- Simone de Beauvoir, Feminizmin öncülerinden Fransız yazar.
1995- Burl Ives, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1997- Seniye Fenmen, Türk seramik sanatçısı
2002- Dublaj, tiyatro ve sinema sanatçısı Abdurrahman Palay.
2005- Gazeteci, Tv Spikeri Esen Ünür.
2005- Esen Ünür, Türk gazeteci ve yazar
2009- Salih Neftçi, ekonomist
2012- Piermario Morosini, italyan futbolcu, genç yaşta.
2015- Türkiye Voleybol Federasyonu (TVF) Eski Başkanı Özcan Mutlugil
GÜNÜN ÖNEMİ
Kutlu Doğum Haftası (14 - 20 Nisan 2016)
Şehitler Haftası
Dünya Toptancılar Günü
Ağrı'nın Diyadin ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ağrı'nın Hamur ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ağrı'nın Patnos ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ağrı'nın Taşlıçay ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ağrı'nın Tutak ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Dünya Tıbbi Mümessiller Günü
-
Tarihte Bugün...
15 NİSAN
1865- Bir gün önce suikastte tabancayla vurulan ABD Cumhurbaşkanı Abraham Lincoln öldü.
1865- Andrew Johnson ABD’nin 17. başkanı oldu
1912- 2340 yolcusuyla ilk yolculuğuna çıkan Titanik transatlantiği, Newfoundland'ın güneyinde bir buzdağına çarparak battı, olayda 1.513 kişi öldü.
( RMS Titanic , White Star Line şirketinin sahibi olduğu Olympic sınıfı bir yolcu gemisidir. Harland and Wolff (Belfast, İrlanda) tersanelerinde üretilmiştir. 14 Nisan 1912 gecesi daha ilk seferinde bir buz dağına çarpmış ve yaklaşık iki saat kırk dakika içinde Kuzey Atlantik'in buzlu sularına gömülmüştür. 1912'de yapımı tamamlandığında dünyadaki en büyük buharlı yolcu gemisiydi. Batışı Bin 517 kişinin ölümüyle sonuçlandı ve dünya savaşları dışındaki en büyük deniz felaketlerinden biri olarak tarihe geçti. Titanic'in batışı ile birlikte meydana gelen büyük kayıp'ın oranı birçok nedene bağlanmaktaydı ve zaman geçtikçe oturan şey ise Titanic 'in herkes için yeteri kadar filika taşımamasıydı. Titanic 'in tam kapasitesi 3 bin 547 kişi olmasına rağmen geminin sahip olduğu toplam filika sayısı bin 178 kişilikti. Aynı zamanda bayanlara ve çocuklara öncelik tanındığı için toplamda ölen erkek sayısıda çok orantısızdı. Titanic zamanında mevcut olan en ileri teknolojileri kullanmıştı. Birçok insan tarafından "batmaz" gemi olarak inanılıyordu, bu inanış batmadan önce bu şekilde tanımlanmış ve lanse edilmişti.Bu derece ileri teknoloji ve eğitimli mürettebata rağmen batışı birçoğu için şoktu.Medya ise Titanic 'in ünlü kurbanları ve batış ile ilgili efsaneleri sürekli gündeme getiriyor ve ateş'e benzin döküyordu.Bu tartışmaların sonucu denizcilik kanunun degişmesine neden oldu.Amerikan donanmasından emekli Robert Ballard 'ın gemi enkazını 1985'de bulması Titanic'in ününe olan ilgiyi ve bu ilginin günümüze kadar devam etmesini sağladı. )
1920- Sacco ve Vanzetti adlarındaki iki İtalyan göçmeni, Massachusetts'te cinayet ve gasp suçlarıyla tutuklandılar. Yedi yıl sonra suçlulukları konusunda derin şüpheler mevcutken idam edilmeleri Amerikan adalet sisteminin bir ayıbı olarak kalmıştır.
1921- İkinci Anzavur isyanı bastırıldı. İsyancı Anzavur, Biga yakınlarında öldürüldü.
1918- Ağrı’nın düşman işgalinden kurtuluşu.
1922- Kanadalı bilim adamları Frederick G. Banting ve Charles H. Best, şeker hastalığına karşı kullanılan insülini buldu.
( Ensülini ilk kez pankreas özütünden elde eden Banting ve Best'ten sonra; 1980'lerin başlarında, bazı bakteri soylarının genetik yapısı insan ensülini elde etmek üzere değiştirilmeye başlandı.)
1923- Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nda değişiklik yapılarak kapsamı genişletildi.
1925- Doğu'da isyan başlatan Şeyh Sait yakalandı.
1929- İstanbul'da terzilik mektebi açıldı.
1929- Ankara Etnografya Müzesi'nde Birinci Genç Ressamlar Sergisi açıldı. Nurullah (Berk), Cevat (Dereli), Refik Fazıl (Epikman) gibi sanatçıların eserleri sergilendi.
1931- Türk Tarih Kurumu (Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti) kuruldu.
1933- Ankara-İstanbul tarifeli uçak seferleri başladı. Hükümet, aynı gün, Samsun-Çarşamba demiryolu hattını satın aldı.
1945- Zeytinyağının karneyle satılmasına karar verildi.
1946- Şair Necip Fazıl Kısakürek, Sümerbank'a hakaret ettiği gerekçesiyle üç buçuk ay hapis, 115 lira para cezasına çarptırıldı.
1946- Milli Kütüphane Hazırlık Bürosu kuruldu. Kütüphane, 15 Ağustos 1948'de okuyuculara açıldı.
1952- ABD'nin stratejik bombardıman uçağı B-52 Stratofortress ilk uçuşunu yaptı.
1955- İlk McDonald's ABD'nin Illinois eyaletindeki Des Plaines'de açıldı. İlk günün kazancı 366,12 dolardı.
1956- Türkiye serbet güreş milli takımı Macaristan'ı 8-0 yendi.
1967- New York ve San Fransisco'da, 200 bin kişi Vietnam Savaşı'nı protesto etti.
1969- İstanbul Şehir Tiyatroları sanatçıları ve çalışanları greve gitti.
1970- Japonlar (Canon) hesaplama sonuçlarını ısıya duyarlı kâğıt üzerine yazan ilk elektronik hesap makinesini üretti.
1972- 136 yaşındaki Mehmet İnce ilk kez hastalandı.
1973- Duruşmalara başörtülü giren kadın avukatın Ankara Barosu'ndan kaydı silindi.
1975- Çukurova Gazeteciler Cemiyeti kuruldu.
1978- Koşucu Veli Ballı, Hollanda'da yapılan 9. Uluslararası Westland Maratonunda birinci oldu.
1981- İstanbul'da, Dr. Rahmi Duman'ın 15 yaşındaki oğlu Hakan Duman, kısa adı THKO olan Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu eylemcileri tarafından kaçırıldı.
1981- 58 TÖB-DER yöneticisi öğretmen hakkında dava açıldı.
1981- 80 sanıklı Türkiye İşçi Partisi davası İstanbul'da başladı.
1982- Kuzey Kore lideri Kim İl-sung'un 70. yaş gününe atfen ülkede birçok yapının açılışı yapıldı. Bu yapıların en ünlüleri Juche Kulesi ve Büyük Halk Eğitim Evi'dir.
1982- 64 idam istemli ve 689 sanıklı Yeni Çeltek Devrimci Yol davası Amasya'da başladı.
1983- İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı vatandaşlıktan çıkarılan Yılmaz Güney ve Cem Karaca'ya ait her türlü eserin basım, yayım, dağıtım ve bulundurulmasını yasakladı .
1986- Başbakan Turgut Özal hükümeti, IMF ve Dünya Bankası'na Türkiye'nin büyüme hızının düşeceği güvencesi verdi.
1986- Aykırı yazar ve düşünür Jean Genet bir otel odasında ölü bulundu.
1989- Radikal Yeşiller çevre kirliliğinde büyük rol oynayan "pet şişe"ye karşı bir kampanya başlattı.
1994- İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin seçim sonrası ilk toplantısı, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın Fatiha okumasıyla başladı.
1994- Dünyanın en geniş kapsamlı ticaret antlaşması olan GATT, 120 ülkenin imzasıyla kabul edildi.
1999- Kosavalı ılımlı lider İbrahim Rugova, Sırbistan Devlet Başkanı Milan Milutinoviç ile görüştü. Rugova NATO harekatının durdurulmasını istedi.
2000- Siyanürlü altına karşı çıkan Bergamalı köylülere, "Yaşadıkları çevreyi korumak için onurlu başkaldırıları" nedeniyle Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) tarafından özel ödül verildi.
2007- Genelkurmay Savcılığı'nın isteği üzerine polisin baskın yaptığı Nokta dergisine destek için gazeteciler eylem yaptı.'Nokta'yı değil, darbecileri yargıla' sloganı atıldı. Gazeteciler halka Nokta dergisinin son sayısını dağıttı.
2008- Roj TV davasında yargılanan DTP'li 53 belediye başkanına 2 ay 15 gün hapis cezası verildi. Ceza 1835 YTL para cezasına çevrildi.
2009- İşsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.6'dan yüzde 15.5'e çıkarak yeni bir rekor kırdı.
2014- Son 500 yılda sadece 3 kez gerçekleşen "Kanlı Ay Tutulması" olarak da tabir edilen. Nadir görülecek bir ay tutulması yaşandı.
2014- Anavatan Partisinin Eski Milletvekili Adnan Yıldız'ın aracına, silahlı saldırı düzenlendi. Saldırıda vekilin eşi ve kızı hayatını kaybetti.
15 Nisan – Doğanlar
1452- Leonardo da Vinci, Rönesans'ın öncülerinden İtalyan, ressam, mimar, bilimci, mucit.
1489- Mimar Sinan, Osmanlı mimar
1858- Fransız sosyolog Emile Durkheim.
1707- Leonhard Euler, İsviçreli matematikçi ve fizikçi
1843- Henry James, ABD'li yazar
1856- Jean Moréas, Yunan asıllı Fransız şair
1858- Emile Durkheim, Fransız sosyolog
1874- Johannes Stark, Alman fizikçi
1886- Nikolay Gumilyov, Rus şair
1912- Kim İl-sung, Kuzey Kore'nin kurucusu
1933- Elizabeth Montgomery, ABD'li film ve televizyon oyuncusu
1939- Claudia Cardinale, Tunus doğumlu İtalyan aktris
1945- İstemihan Taviloğlu, Türk besteci ve müzik eğitimcisi
1945- Pınar Kür, Türk yazar
1949- Kadir İnanır, Türk sinema oyuncusu
1950- Josiane Balasko, Fransız yazar
1955- Dodi Al Fayed, Mısır kökenli İngiliz vatandaşı iş adamı
1959- Emma Thompson, Akademi ödüllü İngiliz aktris
1972- Selda Özbek, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
1973- Cengiz Kapmaz, Türk gazeteci ve yazar
1974- Danny Way, profesyonel kaykaycı
1976- Ragga Oktay, Türk şarkıcı ve oyuncu.
1976- Evrim Alataş, Kürt yazar, gazeteci, eleştirmen.
1978- Luis Fonsi, Porto-Rikolu şarkıcı
1979- Luke Evans, Galli aktör.
1979- Nez, Türk şarkıcı, dansçı
1982- Albert Riera, İspanyol futbolcu
1990- Emma Watson, İngiliz oyuncu
1996- İpek Soylu, Türk milli tenisçi
15 Nisan – Ölenler
1558- Hürrem Sultan, Osmanlı Padişah ' ı I. Süleyman'ın nikahlı eşi ve sonraki padişah II. Selim'nin annesi
1765- Mihail Lomonosov, Rus bilim adamı
1865- Abraham Lincoln, ABD başkanı
1927- Gaston Leroux, Fransız gazeteci, yazar
1934- Kemalettin Sami Paşa, Kurtuluş Savaşı komutanlarından
1968- Selahattin Güngör, Gazeteci, fıkra ve öykü yazarı
1969- Yusuf Kemal Tengirşenk, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet dönemi bakanlarından
1975- Richard Conte, ABD'li aktör
1980- Jean-Paul Sartre Fransız düşünür, yazar, varoluşçuluk akımının öncüsü.
1986- Fransız yazar Jean Genet.
1990- Greta Garbo, Efsanevi sinema oyuncusu.
1995- Yıldız Moran, Türk fotoğrafçı, sözlük yazarı ve çevirmen
1997- Resim ve seramik sanatçısı Seniye Fenmen.
1998- Kamboçya'nın eski lideri Pol Pot Kızıl Kmer tarafından çarptırıldığı müebbet hapis cezasını çekerken.
2000- Hayati Hamzaoğlu, Türk sinema oyuncusu
2004- Suphi Karaman, Türk siyasetçi, 27 Mayıs askeri harekatının önde gelenlerinden
2009- Salih Neftçi, Türk ekonomist ve yazar
2011- Vincenzo La Scola, İtalyan tenör
GÜNÜN ÖNEMİ
- Dünya Sanat Günü
- Turizm Haftası (15-22 Nisan)
- Büyümenin İzlenmesi Günü
- Ağrı'dan Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)