Kanser başlatan hücrelerin bağışıklık sistemi tarafından yok edilmemek için geliştirdiği mekanizmayı keşfeden genç bilim insanı Dr. Semir Beyaz, New York Cold Spring Harbor Laboratuvarı’nda sürdürdüğü beslenme ve kanser arasındaki bağlantılarla ilgili son çalışmalarını Milliyet’e anlattı. ‘Beslenmenin hastalık ve sağlık üzerindeki etkisini anlamak çok büyük bir soru’ diyen Dr. Beyaz, bu ilişkinin bulunmasıyla başta kanser olmak üzere birçok hastalığın nedenlerinin de anlaşılacağını söyledi.
Yağlı beslenme
MIT ve Harward’dayken yağlı beslenmenin obezite ve kanser üzerindeki etkilerini araştırdığını belirten Dr. Beyaz şunları söyledi:
“Obezite ve yağlı beslenme, kanser yolunda hangi aşamalardan geçiyor konusunu araştırdık ve kök hücreler üzerinde bir mekanizma keşfettik. Yağ asitlerinin hücreler içerisinde bir faktörü tetiklediğini, kök hücrelerin mutasyona uğraması durumunda da kansere dönüşebileceğini çözdük. Faktörü belirlediğimiz için onu durdurursak kanserle riskini azalttığını gösterdik. Bu çok önemli bir buluştu ve büyük ses getirdi.”
İkinci çalışmasında da beslenmenin mikrobiyatada neden olduğu bozukluklar nedeniyle kanserin bağışıklık sisteminden kaçmak için geliştirdiği mekanizmayı keşfettiklerini anlatan Dr. Beyaz, şu anda da beslenme ve obezitenin bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerini ve bunun kanserle olan süreçte nasıl rol oynadığını anlamaya çalıştıklarını kaydetti. Yağlı beslenme ve obezitenin kanseri yok etme mekanizmalarını nasıl etkilediğinin çözerek bunu hastalıklara uyarlamaya çalıştıklarını dile getiren Dr. Beyaz, “Bir hastalığın neden ortaya çıktığını ve neden tedaviye cevap vermediğini bulursak kanseri daha iyi tanımlayabiliriz, kişiye özgü tedavi yolları belirleriz, hastalığın gelmesini engelleyen faktörleri görebiliriz. Bu mekanizmayı anlarsak belli insan gruplarını kansere yakalanma riski açısından gruplandırabiliriz. Bu çalışmalar sonucunda bir ilaç geliştirebiliriz” dedi.
‘En dengeli beslenen insan da kanser olabilir’
Kendisine sürekli ‘Nasıl beslenmeli, yağlı yemeyelim mi?’ gibi sorular geldiğini de belirten Dr. Beyaz sözlerini şöyle sürdürdü: “Yağ da şeker de lif de yememiz lazım ama temel problem şu, biz bunların etki mekanizmalarını çok iyi bilmediğimiz için bunların hastalığın seyri, hastalığa yakalanma riskini, hastanın tedaviye vereceği yanıtta nasıl bir rol oynadığını bulmaya çalışıyoruz. Yağlı yemeyin, şekerli yemeyin diyen kimseye inanmayın. Eğer bu kanıtlanmış bilimsel bir çalışmaya dayalı değilse. bunların kombinasyonları, alınış şekli, vücudumuzda bize özgü mekanizmalarla nasıl bize entegre oldukları hastalık ve sağlık durumunu etkiliyor. En dengeli beslenen insan da kanser olabilir. Temel mekanizmayı anlamazsak bu sorulara cevap veremeyiz. Ne yersek gerçekten o muyuz? Bunun cevabını bilmiyorum. Beslenme konusunda bazı şeyleri biliyoruz ama çok şey bilmiyoruz.”
8 Nobel ödüllü laboratuvar
Dr. Beyaz’ın ekibiyle çalışmalarını sürdürdüğü Cold Spring Harbor Laboratuvarı, 8 Nobel Ödüllü. DNA’nın ikili sarmal yapısının kâşiflerinden biri olan James Watson’ın uzun yıllar çalışmalarını burada sürdürdüğünü anlatan Dr. Beyaz, “Telomeraz enzimi orada keşfedildi, DNA’nın nasıl özelleştiği orada keşfedildi, DNA’nın kalıtsal materyal olduğu orada keşfedildi. SMA hastalığının ilacı yine bu laboratuvarda bulundu” diye konuştu.
‘Bilimden şaşmayın’
Son dönem popüler olan diyetler hakkında da konuşan Dr. Beyaz, “Aşırı önerilenin bilimsel temeli olmaz. Çünkü aşırıyı bilim camiası önermez. Bilimsel altyapısı olmayan insanlar burada ahkâm kesiyor. Özellikle gelişim çağında ya da bazı hastalıklardan muzdarip insanların umutlarıyla oynuyorlar, tedavilerini bozuyorlar. Mesela, hastalara kemoterapi almayın bilmem ne ot özütü kansere çözümdür deniliyor. Tamamen yalan. Eğer bir ot kansere ilaç olsaydı biz bunu gösterirdik. Hayat kurtaran tedavileri itmek sorumsuzluktur. Hurafelerden uzak durulması gerekiyor” dedi.


Devami...