Osmanlı Devleti ne zaman, kaç yılında kuruldu? Kim kurdu? En geniş sınırlara ne zaman ulaştı?

http://i.milimaj.com/i/milliyet/75/4...1ef83668d4.jpgAylardır beklenen Kuruluş Oslan'ın yeni sezonunun ilk bölümü bu akşam seyirciyle buluşacak. Diriliş Ertuğrul'u soluksuz izleyenler bu diziyi de kaçırmayacaklar. Dizinin ekrana gelmesiyle birlikte bazı sorular da yöneltilmeye başlanacak. Bunlarda bazıları ise "Osmanlı Devleti ne zaman (kaç yılında) kuruldu? En geniş sınırlara ne zaman ulaştı?" şeklinde... İşte detaylar...
OSMANLI DEVLETİNİ KİM KURDU KAÇ YILINDA KURULDU?
1299 yılına gelindiğinde Anadolu’da hüküm süren Anadolu Selçuklu Devleti yıkılma süreci içindeydi. Bu yıllarda Osman Bey, yakın arkadaşları ile birlikte Bilecik, Yarhisar ve İnegöl’ü fethetti. 1301’de Yenişehir fethedildi. Osmanlı Beyliği, 1299’da resmen kuruldu. (Bunun yanı sıra tarihçilerin bazıları beyliği kuruluşunu 1301 kabul eder. Halil İnalcık’a göre ise beylik 1302’de gerçekleşen Koyunhisar Savaşı ile kurulmuştur. 1302’de Bizans İmparatorluğu kuvvetleri, Osman Bey’i durdurmak için yola çıktı. Osman Bey, Bizans İmparatorluğu ile yaptığı ilk savaş olarak kabul edilen Koyunhisar Muharebesi’nin kazananı oldu.
1326’da Osman Bey, Bursa’yı kuşattı. Fakat kendisinin rahatsızlanması üzerine kuşatmaya Orhan Bey devam etti. Aynı yıl Bursa fethedildi ve başkent yapıldı. Döneminde kendi adına para bastırarak beyliği devlet haline getirdi. 1329’da III. Andronikos’un başında bulunduğu Bizans ordusu ile yaptığı Pelekanon Muharebesi’ni kazandı. 1331’de İznik’i, 1337’de İzmit’i topraklarına kattı. Ayrıca kendisinin döneminde devletin sınırları, komşu Türk beyliklerinin toprakları yönünde de genişlemeye başladı. 1345’te Karesioğulları Beyliği Osmanlı egemenliği altına girdi. Böylece Osmanlı, hem beyliğin donanmasından yararlandı, hem de Rumeli’ye geçiş için alınması gereken önemli bazı noktalara sahip oldu. 1352’de, taht kavgaları ile mücadele eden Bizans yöneticilerinden Matheos Kantakuzinos’a isteği üzerine yardım kuvveti gönderen Orhan Bey, yardımın karşılığı olarak Gelibolu Yarımadası’nda bulunan Çimpe Kalesi’nin sahibi oldu. Çimpe Kalesi’nin ele geçirilmesi ile Osmanlı Devleti, ilk Rumeli toprağını kazandı.
Orhan Bey’den sonra yerine I. Murad geçti. Murad Hüdavendigâr olarak da bilinen I. Murad, Osmanlı topraklarını Balkanlar yönünde genişletmeyi sürdürdü. İlk olarak Edirne yakınlarında yapılan Sazlıdere Savaşı ile Türk ilerleyişini durdurmak isteyen bir Bizans-Bulgar ordusunu yenilgiye uğrattı ve zaferin ardından Edirne’yi ele geçirdi. Kısa bir süre sonra, Edirne’yi geri almak isteyen Macar, Sırp, Bulgar, Eflâk ve Bosna birleşik ordusu ile Edirne yakınlarında karşılaştı. Yapılan Sırpsındığı Savaşı’nda karşı tarafı yenilgiye uğrattı. Döneminde, Bulgaristan, Yunanistan ve Sırbistan’ı ele geçirmeyi başardı. Döneminde, Hamitoğulları Beyliği’nden para karşılığı Akşehir, Yalvaç, Beyşehir, Seydişehir, Karaağaç, Eğirdir ve Isparta’yı; Germiyanoğulları Beyliği’nden çeyiz yoluyla Kütahya, Simav, Tavşanlı ve Emet’i aldı. Balkan ve Avrupa devletlerinin Osmanlı’nın Avrupa yönündeki ilerlemesini durdurma çabaları I. Kosova Muharebesi ile devam etti. Osmanlı, savaşın kazananı oldu. Fakat I. Murad savaşın bitmesinin ardından şehit edildi.
I. Murad’ın I. Kosova Savaşı sonrasında şehit edilmesi üzerine Osmanlı tahtına daha sonraları Yıldırım Bayezid olarak da tanınacak olan I. Bayezid geçti. I. Bayezid, Balkanlar’ın yanı sıra Anadolu’da siyasi birlik sağlama çabasına girişti. Bu kapsamda Aydınoğulları, Germiyanoğulları, Hamitoğulları, Menteşeoğulları ve Saruhanoğulları beyliklerini topraklarına kattı. 1392’de Candaroğulları topraklarını ele geçirdi. Saltanatı süresince dört kez İstanbul’u abluka altına aldı. Bunlardan üçüncüsünü 1396 yılında yaptı fakat Haçlı ordusunun Niğbolu’ya kadar gelmesi üzerine ablukayı kaldırdı. Eylül 1396’da yapılan Niğbolu Savaşı’nı kazandı. Savaşın ardından İstanbul’u dördüncü kez abluka altına aldı, fakat bu albukayı da doğuda beliren Timur tehlikesi sebebiyle kaldırdı. Çin’e sefer düzenlemek isteyen ve batısında güçlü bir devlet barındırmak istemeyen Timur, daha önceleri savaşarak yenilgiye uğrattığı Karakoyunlu ile Celayirîli hükümdarlarının Osmanlı’ya sığınmasını ve istediği şartların kabul edilmemesini ileri sürerek Osmanlı’ya savaş açtı. İki ordu, Ankara’nın Çubuk Ovası’nda karşılaştı. 1402’de yapılan Ankara Savaşı’nda Yıldırım Bayezid, kendisine bağlı Türk beylerinin Timur’un tarafına geçmesininde etkisi ile de yenilgiye uğradı; oğullarından Mustafa ve Musa ile birlikte Timur’a esir düştü. Yıldırım, 1403’te Akşehir’de vefat etti. Timur, Yıldırım’ın vefatı üzerine Musa’yı serbest bıraktı.
I. Mehmed, Fetret Devri’ne son verdi. Yıldırım Bayezid’in esir düşmesi ve esaret hayatındaki ölümünden sonra, oğulları İsa, Mehmed, Musa ve Süleyman arasında taht kavgaları başladı. Fetret Devri adıyla bilenen dönemin başında Timur, Yıldırım tarafından ele geçirilen Anadolu beylerine eski topraklarında yeniden bağımsız beylikler kurdurdu. Tahtın sahibi olmak için şehzadeler arasında yapılan mücadelelerde ilk olarak Musa, İsa tarafından mücadelenin dışına atıldı ve ilk olarak Germiyanoğulları’na, ardından Karamanoğulları’na sığındı. 1406 yılında İsa, Mehmed’in tarafını tutan askerler tarafından öldürüldü. Böylece mücadele Süleyman ve Mehmed arasında devam etmeye başladı; Süleyman, devletin Rumeli yakasının, Mehmed, Anadolu yakasının yöneticisi oldu. İki kardeş arasında süren çatışmalar sırasında Musa, yeniden harekete geçti ve 1411’de Süleyman Çelebi’nin bulunduğu Edirne’ye baskın yaptı. Aynı yıl Süleyman öldürüldü. 1411’den sonra çarpışmalar, Mehmed ve Musa arasında sürmeye başladı. İki kardeş arasındaki mücadele, 1413 yılında Mehmed’in Musa’yı öldürtmesi ile sonlandı ve Fetret Devri noktalanmış oldu. Aynı yıl Mehmed, I. Mehmed unvanı ile Osmanlı tahtına oturdu. Saltanatı sırasında Ankara Savaşı sonrası Anadolu’da yitirilen toprakların birçoğunu yeniden ele geçirdi. Döneminde Venedikliler ile yapılan ilk deniz savaşı, başarısızlıkla sonuçlandı. Şeyh Bedrettin, Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal isyanlarını bastırdı. Saltanatın sonlarında, Timur tarafından esir edilen kardeşi Mustafa olduğunu iddia eden bir kişinin kendisini Osmanlı padişahı ilan etmesi üzerine, bu sorun ile uğraştı ve Mustafa’nın üzerine yürüdü. Mustafa, yenilmesinin üzerine Bizans’a sığındı. I. Mehmed, 1421 yılına gelindiğinde vefat etti.
I. Mehmed’in vefatı üzerine tahta II. Murad çıktı. I. Mehmed’in ölümü üzerine Bizans tarafından serbest bırakılan Mustafa, II. Murad’ın saltanatının başında Düzmece Mustafa İsyanı olarak bilinen isyanı çıkardı. Mustafa, 1422’de yakalandı ve idam edilerek isyan sonlandırıldı. Aynı yıl İstanbul’u kuşattı fakat başarılı olamadı. İki taraf da teknolojik bakımdan tamamen birbirine eşitti ve Türkler “bombardıman taşlarını almak için” barikat kurmak zorunda kalmışlardı. Yine aynı yıl kendisinin kardeşi Küçük Mustafa da tahta geçmek için isyan etti. İsyan, birkaç ay içinde bastırıldı. Döneminde, Aydınoğulları, Germiyanoğulları, Menteşeoğulları ve Tekeoğulları tamamen Osmanlı egemenliği altına girdi.1444’te Macarlar ile Edirne-Segedin Antlaşması’nı imzaladı. Antlaşmaya göre, tarafların on yıl boyunca savaşmamaları kararlaştırıldı. Barışın hemen ardından yerini kendi isteği ile on iki yaşındaki oğlu II. Mehmed’e bıraktı. Osmanlı tahtının henüz on iki yaşındaki şehzadeye kalmasını fırsat olarak değerlendiren Haçlı birliği, Edirne-Segedin Antlaşması’nı yok sayarak Osmanlı’ya savaş açtı. Kasım 1444’te gerçekleştirilen Varna Muharebesi için II. Murad tekrar ordunun başına geçti ve bu muharebeyi kazandı. Ancak, savaşın hemen ardından tekrar tahta geçmedi; ikinci kez tahta geçmesi 1446 yılında gerçekleşti. 1448’de Osmanlı’nın Balkan hakimiyetine son vermek amacıyla kendisine saldıran Eflak ve Macaristan orduları ile II. Kosova Muharebesi’ni yaptı; muharebenin kazananı oldu. 1451 yılına gelindiğinde vefat etti. Vefatının üzerine tahta tekrar oğlu II. Mehmed geçti.
Osmanlı Devleti 1683 yılında Viyana Kuşatması'nın ardından en geniş sınırlarına ulaştı.


Devami...