Uzmanlar ikiye bölündü: Öncü mü tartışması?

http://i.milimaj.com/i/milliyet/75/4...11a4d6c091.jpg‘Kesinlikle öncü ama zamanını bilmiyoruz’
Prof. Dr. Sinan Özener (İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü): “Bir fay üç çeşit olabilir. Kilitlidir, deprem olmaz. Kilitli olduğu halde deprem olur. Nispeten az kilitli olur. 5.8’lik depremin olduğu yer, tamamen kilitli olan ve hiç deprem olmayan bir bölge. Deprem bizim Marmara’daki en ciddi sismik boşluğu gözlediğimiz fay parçasının en batı ucunda oldu. Yırtık batıdan başlayabilir. Yırtığın ne kadar gittikten sonra duracağı önemli. Kırılma olan yerde deprem olmuyordu. Dolayısıyla kırılmasını beklediğimiz fayın en batı ucunda hareketlilik var. Fayın kırılmayan diğer ucu aşağı yukarı İstanbul Boğazı’nın güneyine kadar geliyor. Tek parça kırılma olursa fay 7.2-7.4 deprem üretir. Depremin büyüklüğü daha önemli. 7.1 ile 7.4 arasında bir büyüklük bekliyoruz. Maalesef böyle bir durumda on binlerce insan ölür. İstanbul’da hayat biter. Sahile yakın yerlerde binalar yıkılır, mahvoluruz, kıyamet olur. Bu deprem için öncü denebilir. Arada depremler oldu. Ancak bu depremler birbirinin öncüsü. Bu deprem kesinlikle büyük depremin öncüsü ama ne zaman olacağını bilmiyoruz. Kırılma durabilir de.”
‘Şu an için öncü diyemeyiz’
Doç. Dr. Aslı Doğru (Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı): “24 Eylül’de meydana gelen depremin ardından büyüklüğü 1.5 ile 3.7 arasında değişen yaklaşık 60 adet artçı deprem kaydedilmiştir. Bugün (dün) olan depremin ardından ise şu ana kadar 15 tane artçı deprem olmuştur. Bundan sonraki süreçte artçıların devam etmesini bekliyoruz. Bütün bilim insanlarının ortak bir görüşü var; ‘Marmara denizinde Kuzey Anadolu fayının enerji biriktirdiği yönünde.’ Dolayısıyla Marmara denizinde büyük bir deprem bekliyoruz. Ancak şu dakika itibariyle ‘Bu deprem büyük depremin öncüsü olabilir’ dememiz mümkün değil. Ancak tabii ki herkes teyakkuzda olsun.”
http://i.milimaj.com/i/milliyet/75/7...11a4d6c08f.jpg
‘İstanbul için iyi bir test oldu’
Dr. Doğan Kalafat (Kandilli Rasathanesi Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi Müdürü): “Orta büyüklükte bir depremde bu coğrafyada özellikle kıyısı olan Tekirdağ ve İstanbul için önemli bir test oldu. Bu testte ne kadar başarılı olduğumuzu sizin takdirinize sunuyoruz. Kısmen de olsa yapısal hasarlı binalar var. Bazı mühendislik yapılarında problemler var. İletişimde sıkıntılar oldu ve de trafikte sıkıntılar oldu. Dolayısıyla bu gelecek büyük deprem için de çok iyi bir test oldu.”
‘Ana fayda gerçekleşmedi’
Prof. Dr. Cenk Yaltırak (İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü): “5.8’lik deprem, yaklaşık 10 kilometre uzunluğundaki fayda oldu. Marmara’da 100’e yakın fay var ancak kimse haritaları koyup konuşmuyor. Problemleri çözmenin tek yolu resmin tümüne bakmak. Stres ölçer ağımız yok. Elimizde sadece deprem kayıtçıları var. 7.4 deprem üretecek fayın üzerinde bir faaliyet görmüyoruz. Ana fayda olan bir deprem değil. Kilitli olan bir fay tanımı yanlış. Silivri açıklarında dört tane kilitli fay var. Batı Marmara’da 7.2 büyüklüğünde deprem olsa kurtulduk mu diyeceğiz. 100’e yakın fay var, 100’e yakın fay arasında 10 kilometre olan, 40 kilometre olan, 100 kilometre olanlar var.”
‘Ciddiye almak lazım’
Prof. Dr. Celal Şengör (İTÜ Jeoloji Mühendisliği): “Genellikle üzerinde sismik yükleme olmayan fay hatlarında küçük depremler olur ancak Silivri’den Büyükçekmece’ye kadar olan fayın üzerinde deprem olmuyordu. Fayın en batı ucunda arka arkaya depremler oldu. Dolayısıyla büyük bir depremin öncüsü olabilir ve ciddiye almak lazım. Deprem meselesi çok ciddi bir iş. Fay Silivri’den Büyükçekmece’ye kadar kırılırsa korkulacak bir durum olmaz, ancak kırılma Gebze açıklarına uzanırsa 7.5 büyüklüğünde deprem üretir.”
‘Çok spekülatif olur’
Prof. Dr. Şükrü Ersoy (Yıldız Teknik Üniversitesi): “5.8’lik deprem enerji olarak yer kabuğunu kırmıştır. Müstakil bir deprem. Daha büyüğü gelmez diyemeyiz. ‘Bu deprem büyük Marmara depreminin öncüsüdür’ de diyemeyiz. Bundan sonra daha büyüğü olur olmaz, çok spekülatif olur. Sığ derinliklerdeki depremleri daha geniş alanda hissedilir. Kocaeli’nden de hissedilmiş olması çok normal. Bundan sonraki artçılar 4’ün üstüne olabilir. Bu bakımdan büyük bir panik yaşamamamız gerekir. Bu tür depremlerde psikolojik olarak rahatlamak için bir süre sokaklarda olmamız gerekir.”
‘Büyük depremi hatırlattı’
Prof. Dr. Haluk Eyidoğan (İTÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü Emekli Öğretim Üyesi): “4.6’lık depremden önce öncüler olmuştu. 4.6’dan sonra dünkü sarsıntı meydana geldi. Depremin ne zaman olacağını kestirmemiz mümkün değil. Şu aşamada büyük depremi tetikleme gibi yorumda bulunamam. 5.8’lik sarsıntı gelecekteki büyük depremi hatırlatan, test eden bir deprem.”


Devami...