‘Mersin balığı varsa umut var’

https://i2.milimaj.com/i/milliyet/75...0910a56afc.jpgİstanbul’daki Küçükçekmece Gölü, denizle bağlantısı olan bir iç su yani lagün. İstanbul’un en kalabalık dört ilçesine kıyısı olan 16 kilometrekarelik gölde son zamanlarda meydana gelen balık ölümleri bilim insanlarını ve vatandaşları tedirgin ediyor. 20 yıl öncesine kadar eşsiz doğası ve zengin canlı yapısıyla tanınan Küçükçekmece Gölü’ne kontrolsüz bırakılan sanayi ve kanalizasyon atıkları büyük tahribata yol açtı. Hemen her yaz havaların ısınmasıyla birlikte yaşanan balık ölümlerinin bu yıl ürkütücü boyutlara ulaşması, üniversiteleri ve ilgili bakanlıkları harekete geçirdi.
2.5 metre boyunda
Balık ölümleri gündemdeyken gölün yüzeyine çıkan ölü iki büyük balık sevindirici ipuçları verdi. Ölen diğer balıklara hiç benzemeyen balıkları inceleyen İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Yetiştiriciliği ABD öğretim üyesi Prof. Dr. Devrim Memiş, balıkların dünyada nesli tükenme tehlikesi geçiren Mersin Balığı (Huso huso) olduğunu belirledi. 200 milyon yıldır yaşayan dünyanın en eski canlılarından olmasına rağmen aşırı avcılık ve kirlilik nedeniyle nesli tükenme tehlikesi geçiren Mersin balıklarının Küçükçekmece Gölü’nde tekrar görülmesi uzmanları sevindirdi. Göl kenarındaki İstanbul Üniversitesi’nin kampüsü yakınında bulunan iki Mersin balığından büyük olanının 2.5 metre ve yaklaşık 150 kilo olduğu görüldü. Prof. Dr. Memiş, “Kirliliğe rağmen nesli tükenen bir türün Küçükçekmece Gölü’nde yaşadığının izini bulmak çok sevindirici. Yaklaşık dört hafta önce oksijen yetersizliğinden ölmüş. Yani son balık ölümleriyle eş zamanlı değil, daha önce gerçekleşmiş. Tamamen çürümüş ve kıyıya vurmuş. Böyle büyük ve yaşlı Mersin balıkları dipte balıklarla beslenir. Yaş tayini yapacağız ama 40-50 yaşında olduğunu tahmin ediyoruz. İki tane görüldüyse daha çok vardır. Nesli tükenme tehlikesi geçiren bir balığın İstanbul’da ölü de olsa görülmesi bizi mutlu etti. Hem gölü hem balıkları kurtarmak için çabalamalıyız” dedi.
‘Canlılığın göstergesi’
Karadeniz kıyılarında, Mersin balığının beş türünün görüldüğünü belirten Prof. Dr. Memiş şöyle devam etti:
“Morina, Rus Mersini ve Sivrişka nadir görülür. Şip ve Kolan balığı mersinler sularımızda artık yok. Bu balık varsa umut var demektir. Mersin balığının varlığı ülkelerin prestijidir, nehirlerin canlılık göstergesidir. Bilim dünyası bu balıkları yaşayan fosil kabul eder. Bu balığın Marmara Denizi bağlantılı Küçükçekmece Gölü’nde bulunması ve karşımıza çıkması sularımızı temiz tutmak için bize mesaj veriyor ve koruma kararlarının ısrarla yerine getirilmesi gerektiğini hatırlatıyor.
Mersin balıkları sularda yaşamını sürdüren en eski canlılardan biri. Beş metre uzunluğa ve bir ton ağırlığa ulaşabilen Mersin balığı, kıkırdak yapısı ve dört bıyığıyla bilinir. 100 yaşına kadar yaşayabilen Mersin balıkları uzun ömürlerine rağmen ancak 20 yaşında yumurtlarlar.”
‘Nehir deltalarına girerler’
Küçükçekmece Gölü’nün denizle bağlantısı olduğunu belirten Prof. Dr. Memiş şöyle devam etti:
“Mersin balıkları Karadeniz’de geçmiş yıllara göre az da olsa görülüyor. Yumurtlamak için nehirlere girerler. Lagünün çıkışı kapandığı ve su yükselemediği için çıkamadığını düşünüyoruz. Doğası gereği göç eden bir canlıdır. Çok görüldükleri Yeşilırmak ve Kızılırmak’taki tahribatla sayıları çok azaldı. 2000’li yıllara kadar Karadeniz deltalarında çok görülürdü ama HES’ler sonlarını hızlandırdı. Sakarya Nehri’nde tüm çabamıza rağmen olumlu sonuç alamadık. Dayanıklı ve kolay ölmeyen bir balık olmasına rağmen güç ürediği için büyük tehdit altında.”


Devami...